Vliegveld Kolwezi heroverd China wijst Russisch excuus van de hand Dominicaanse Republiek: geschiedenis van staatsgrepen Ethiopische troepen loen uitval uit Asmara Palestijnen nestelen zich in Zuid-Libanon Leone in de tegenaanval indemans: mogelijk tientallen blanken gedood in Zaire Kist met lijk Chaplin terecht pstandelingen iden 14 Russische Iviseurs in Laos JERDAG 18 MEI 1978 BUITENLAND Trouw/Kwartet NS JAS A (Reuter, AFP, AP) Parachutisten van het geregel- Zairese leger hebben het vliegveld van de stad Kolwezi sjverd op de rebellen die afgelopen donderdag in de zuidelijke ivincie Sjaba in opstand kwamen. Dit werd gisteren door het irese persbureau Azap bekend gemaakt. Premier Leo Tinde- ns van België heeft gisteravond laten weten dat er mogelijk atallen blanke slachtoffers in Kolwezi gevallen zijn. In Kolwe- teif zou gisteravond nog zwaar gevochten worden. erigens is de toestand in Sjaba re van duidelijk. Volgens diplo- tieke kringen maken rebellen it op Europeanen en Fransen in bijzonder. De rebellen zouden de ere wijken van de stad, waar de este blanken wonen, plunderen, ieder die hen dat belet neer ieten. aire heeft tegengesproken dat er st haar eigen soldaten buiten- jse militairen zouden strijden en ijs ontkende dat er 300 Franse a's zouden zijn gesneuveld zoals >r de rebellen was gemeld. Er zijn n Fransen in Zaïre, zo werd ge- 1 root-Brittannië heeft zich bereid daard met Frankrijk. België en VS samen te werken wanneer de buitenlanders uit Zaïre moeten den geëvacueerd. De meeste erikaanse burgers zijn al met chtwagens en helikopters uit aaita Hij ontkende dat België para's ge reed houdt voor een actie in Sjaba. In Brussel was enige verwarring ont staan toen op de militaire luchtha ven Meisbroek vijf transportvliegtui gen gereed bleken te staan en er parachutisten werden waargeno men. De para's waren er slechts voor een oefening terwijl de vliegtuigen tot de Amerikaanse luchtmacht be hoorden. Gisteravond deed België nogmaals een beroep op de VN, de OAE en het Rode Kruis om hun invloed te ge bruiken voor het redden van de Bel gen in Kolwezi. De toestand daar is zorgelijk, aldus de Brusselse zegsman. BERN (Reuter, UPD De doodkist met het lichaam van Charles Cha plin is terecht. De Zwitserse politie heeft twee politieke vluchtelingen, een Pool en een Bulgaar, aangehou den wegens grafroof. Het lijk ver dween tien weken geleden. De rechter van Instructie Jean-Da- niel Tenthorey zei dat de kist werd gevonden in een korenveld even bui ten het dorpje Noville, gelegen aan het meer van Genève op ongeveer 25 kilometer van Corsier, waar Chaplin begraven lag. De rechter, die van daag nadere inlichtingen zal geven weigerde de identiteit van de twee graf rovers bekend te maken en wilde ook niets loslaten over de hoogte van het losgeld, dat was geëist maar het was in ieder geval minder dan ander half miljoen gulden. De familie van Chaplin heeft steeds geweigerd in te gaan op eisen om losgeld. „Charlie zou dat belachelijk hebben gevonden," aldus mevrouw Chaplin. De nabestaanden van de filmacteur toonden zich in een eerste reactie zeer blij over de vondst van de politie. Chaplin overleed met Kerst vorig Jaar op 88-Jarige leeftijd. Op 2 maart verdween de kist met het lichaam. Het heeft twee maanden geduurd eer de twee rovers de rechter liet de mogelijkheid in het midden dat er nog meer mensen bij de zaak zijn betrokken een losgeld eisten. Toen dat was gebeurd kwam voorde Zwitserse politie de boel aan bet rollen. le (NGKOK (AFP) - Zogeheten le jchtse rebellen" hebben niet ver de Laotiaanse hoofdstad Vienti- ït 14 Russische militaire adviseurs ?en Vietnamese chauffeur gedood een hinderlaag. Dit staat in het aise dagblad „Bangkok World ning" van gisteren. De Russen en op weg naar een militair kamp dit te inspecteren. Hun auto reed ongeveer 20 kilometer van de i- fdstad op een landmijn waarna opstandelingen het vuur open- j- Volgens westerse schattingen inden zich in Laos tussen de 500 ,000 Russische civiele en militaire jeurs. Hun taken bestaan uit het ld€ eleiden van verschillende econo- unüche projecten en de opleiding de Laotiaanse strijdkrachten. Kolwezi gehaald. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken zei dat zijn land er de voorkeur aan geeft zijn burgers zo snel en rustig mogelijk te evacue ren, zonder het gebruik van troepen. Er staan nog speciale eenheden ge reed, maar het Pentagon verwacht dat die niet behoeven in te grijpen nu de meeste Amerikanen weg zijn. In school samen Westerse diplomaten in Kinsjasa zei den dat veel Europeanen naar een destijds door de Belgen gebouwde school gevlucht zijn. Zij hebben daar in Kolwezi slechts water en levens middelen tot vandaag. Het is niet duidelijk of ze daar hun toevlucht hebben gezocht of dat ze daar door rebellen als gijzelaars zijn onderge bracht. De ambassadeur van Zaïre in Brussel zei gisteravond op een pers conferentie te vrezen dat de rebellen het gerucht over de 300 Franse pa ra's de wereld in hebben gebracht als motief voor een massamoord op de burgers. Het Belgische ministerie van buiten landse zaken bevestigde gisteren de dood van tenminste vier Belgen en een Italiaan. Overigens werd in Zaïre zelf gezegd dat er onder de buiten landers zeker 10 doden zijn terwijl tien anderen zijn ontvoerd. In Brus sel werd gisteren uitgebreid verga derd over de vraag op welke wijze de in Sjaba aanwezige Belgen daar weg gehaald zouden kunnen worden. De Belgische minister van buiten landse zaken Henri Simonet heeft gistermiddag de secretaris-generaal van de Verenigde Naties Waldhelm, de Organisatie voor Afrikaanse Een heid en het Rode Kruis gevraagd al het mogelijke te doen om menselijk leed in Sjaba te verzachten en de burgers te beschermen. Simonet leg de gisteren een verklaring af in het Belgische parlement. Hij zei daar dat de Belgische regering alle moge lijkheden „zelfs de ergste zoals eva cuatie van de landgenoten in Kolwe zi" overweegt en dat een dergelijke actie niet gelijk mag worden gesteld met militair ingrijpen. BEIROET (Reuter, DPA, AP) Palestijnse guerrillastrijders zijn gisteren in Zuid-Libanon doorgedrongen tot achter de linies van de vredesmacht van de Verenigde Naties, zo hebben bronnen bij de VN gemeld. De VS hielden gisteren een aantal militairen gereed voor een nieuwe evacuatie-actie in de provincie *Sjaba. Brzezinski vertrekt vandaag naar Peking PEKING (Reuter, DPA, UPI) De Chinese regering heeft gisteren de nota waarin de Sowjet-Unie zich verontschuldigd voor het grensincident van 9 mei aan de Oessoeri officieel als onvoldoende afgewezen. Een 20 man sterke guerrilla-eenheid, die tot het radicale deel van de Pa lestijnse bevrijdingsorganisatie PLO zou behoren, sloop in de nacht door de VN-linles aan de voet van de berg Hermon en negeert nu de waarschu wingen van de daar gelegerde vredestroepen. Aan de kust worden ondertussen nog steeds onderhandelingen ge voerd tussen VN-troepen en 60 ande re Palestijnen die afgelopen zater dag de VN-linies binnendrongen en nog steeds weigeren hun posiUes op te geven. PLO-leider Jasser Arafat heeft zijn guerrilla's meermalen be zworen met het VN-leger mee te wer ken om de terugtrekking van Israëli sche troepen uit Zuid-Libanon te versnellen. Hij geeft echter toe niet alle strijders te kunnen controleren. Nog steeds is men in het Midden- Oosten niet uitgepraat over de Ame- rikanse wapenleveranties aan Israël, Saoedi-Arabië en Egypte. De Saoedi- sche minister van informatie zei gis teren dat de „Saoedi-lobby" in de Verenigde Staten het hare ertoe bij gedragen had om de Amerikaanse Senaat zover te krijgen de leverin gen goed te keuren. De aan Saoedi- Arabië geleverde vliegtuigen zullen slechts ter verdediging van het land gebruikt worden, aldus de minister. Syrië liet gisteren weten de Israëli sche angst voor de aan Egypte te leveren toestellen niet te begrijpen. „Sadat zal ze toch niet tegen Israël gebruiken, het is eerder mogelijk dat Egypte ze gebruikt tegen een Ara bisch of Afrikaans land." Over de leveringen aan Saoedi-Arabië werd niets gezegd. De Saoedi's verlenen Syrië financiële steun. In een verklaring van vice-minister van buitenlandse zaken, Yoe Tsjan aan de Russische ambassadeur in Peking, Tolstikow, wordt gezegd dat Peking wacht op een eerlijk ant woord waarin de Russen toegeven dat ze volstrekt mis zaten. AIROBI, BEIROET (Reuter, UPI, AP) Ethiopische troepen zijn door de vooruitgeschoven lies heerigebroken van de guerrillastrijders rond Asmara, de hoofdstad van Eritrea. De troepen orden gesteund door tanks, zwaar artillerievuur en vliegtuigen en zouden tot op vijf kilometer in westen van de omsingelde stad zijn doorgedrongen. n woordvoerder van de twee be- ïgrijkste Erltrese bevrijdingsbe- igingen, het Eritrese Volksbevrij- ngsfront (EPLF) en het Erltrese vrijdingsfront (ELF), zei gisteren it de Ethioplërs vanuit vliegtuigen i vanaf oorlogsschepen in de Rode e verschillende dorpen onder vuur men. Himertl Merkerka en Deda, irpen die ongeveer 20 tot 30 kilo- eter ten westen van Asmara liggen, erden vanuit de lucht aangevallen. drie dorpen hebben samen onge- er 32.000 inwoners aldus de woord voerder van de bevrijdingsbewegin gen. „Er zijn ongetwijfeld doden ge vallen, maar hoeveel weten we niet". Volgens de woordvoerder werden eveneens zware bombardementen uitgevoerd op de kuststrook tussen Massawa en Assab, die in handen van de guerrillastrijders is. In beide steden zitten nog Ethiopische garni zoenen. Inmiddels heeft de Ethiopische ster ke man, luitenant-klonel Haile Mari- am Mengistoe in een toespraak in Harrarde militaire acties van het le ger in Eritrea bevestigd. In zijn toe spraak tot ongeveer 100.000 aanwezi gen zei hij dat de Ethiopische revolu tie niet alleen staat, vele vijanden heeft, maar ook vrienden. Hij noem de als vrienden de Sowjet-Unie, Cuba, Noord-Jemen, Oost-Duitsland en „andere waarlijk socialistische landen en progressieve krachten". Mengistoe zou verder hebben gezegd dat deze vrienden nu samen met de Ethiopische strijdkrachten „strijden tegen de anti-nationale afschei dingsbeweging in Eritrea". De Sowjet-Unie heeft weliswaar de grensoverschrijding toegegeven, maar gezegd dat het een vergissing was van een aantal militairen die, op Jacht naar een 'gewapende misdadi ger' per ongeluk de grens overschre den. Er zou niet geschoten zijn en de Russen zouden ook geen Chinese burgers mishandeld hebben. De Chi nese verklaring van gisteren zegt dat er wel degelijk schoten zijn gevallen en dat China kan bewijzen dat er mensen mishandeld zijn. Volgens de verklaring ging het absoluut niet om een onbedoelde grensoverschrijding maar om een door de Sowjet-Unie georganiseerde provocatie. Volgens Yoe Tsjan gaf het incident eens te meer blijk van de 'vijandig gezinde politiek van de Sowjet-Unie tegen China welke het dreigen met of ge bruiken van geweld tegen China in houdt." Brzezinski Vandaag vertrekt de veiligheidsad viseur van de Amerikaanse presi dent Jimmy Carter, Zbignlew Brze zinski, voor een driedaags bezoek aan Peking om besprekingen te voe ren met de Chinese leiders. Waarne mers verwachten dat er vooral ovei de zich uitbreidende invloed van de Sowjet-Unie in Afrika gepraat zal worden. Andere gespreksonderwer pen zullen de Russische wapencon centraties in Oost-Europa en de be dreiging die daar van uitgaat tegen de NAVO-landen zijn. In ieder geval onderwerpen die de Chinese leiders zeer zullen aanspre ken. Volgens regeringsfunctionaris sen In Washington is het ook moge lijk dat Brzezinski zal spreken over de uitwisseling van ambassadeurs tussen Peking en Washington, al wordt een doorbraak op dit punt niet verwacht. De twee landen onderhou den reeds sinds 1973 diplomatieke betrekkingen. Men verwacht niet dat de Chinese regering haar stand punt inzake Taiwan (nationalistisch China) zal herzien. Brzezinski zal zaterdag na een tus senlanding in Tokio, in Peking aan komen. Op die dag zal in Taiwan Tsjang Tsjlng-houo als de nieuwe president aantreden. Regeringsfunc tionarissen haastten zich te zeggen dat beide gebeurtenissen niets met elkaar te maken hebben. Op zijn terugreis naar Washington zal Brze zinski Japan en Zuid-Korea aan doen. Waarnemers meenden gisteren dat Brzezinski zal proberen de Chi nese leiders ervan te overtuigen dat de ontspanning tussen de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie niet slechts in het voordeel ls van Mos kou. Regeringsfunctionarissen deel den nog mee dat Bizezinski's reis, zo kort na de reis van de Amerikaanse vice-president Walter Mondale door Zuid-Oost-Azië, gezien kan worden als een teken dat de Verenigde Sta ten vast van plan zijn een macht van betekenis te blijven in het gebied van Pacific. Ook China heeft hier niets op tegen. ROME (UPI, Reuter) De Italiaan se minister van justitie Bonifacio heeft gisteren toestemming gegeven voor een proces tegen een journalis te, die president Leone ervan had beschuldigd onoirbare betrekkingen te onderhouden met omstreden za kenmensen en die Leone's kinderen ervan betichtte de presidentiële macht voor persoonlijk gewin te mis bruiken. Door de actie van de minis ter kan Leone zich nu tegen de be schuldigingen verweren. De minister wilde geen toestemming geven voor een proces tegen het blad Espresso, dat de president op zijn voorpagina had afgebeeld als clown. Leone ligt reeds lang onder vuur van de Itali aanse journalistieke wereld. Enkele uren nadat het Italiaanse parlement met grote meerderheid strenge wetten ter bestrijding van het terrorisme had aanvaard hebben scherpschutters in Turijn een 26-ja- rige politieman beschoten. De man kreeg kogels in de nek, een been en een arm maar volgens de artsen ls zijn toestand niet ernstig. De weduwe van de vermoorde oud premier Aldo Moro heeft tijdens een requiem-mis een gebed laten lezen „voor diegenen, die uit jalouzle, laf heid, angst of domheid de terdood veroordeling van een onschuldige hebben bekrachtigd". „Laat politieke gevangenen vrij" Amnesty doet beroep op Thaise regering LONDEN (UPD Amnesty Interna tional. de organisatie die zich inzet voor het lot van politieke gevange nen overal ter wereld, heeft gisteren een beroep gedaan op de regering van Thailand verschillende categori eën van politieke gevangenen vrij te laten. Aan het begin van een internationa le campagne heeft Amnesty een rap port uitgegeven, waarin zij haar be zorgdheid uitspreekt over die politie ke gevangenen die zijn gearresteerd voor de staatsgreep van oktober 1976 en die beschuldigd worden van schending van de wet op anti-com munistische activiteiten en over de genen die tijdens deze staatsgreep zijn gearresteerd in verband met de gebeurtenissen op de Thammasat- universiteit in Bangkok. Verder maakt Amnesty zich zorgen over de politieke gevangenen die worden vastgehouden op grond van een noodwet, onder verdenking „een ge vaar op te leveren voor de maat schappij", en over de mensen die gearresteerd zijn in afgelegen gebie den en zonder vorm van proces wor den vastgehouden omdat ze commu nist zouden zijn of zouden sympathi seren met communisten. De organisatie dringt er bij de Thai se regering op aan iedereen die zon der proces wordt vastgehouden on voorwaardelijk in vrijheid te stellen en degenen die thans terecht staan op borgtocht vrij te laten. Amnesty schat het aantal politieke gevange nen op verscheidene honderden. In het rapport wordt er verder kritiek geuit op wijzigingen in de wet sinds de coup van 1976. Zo heeft de pre mier het recht verdachten zonder proces te laten executeren. De pre mier heeft daar al negen maal ge bruik van gemaakt. or Herman Amelink t leger van de Dominicaanse Republiek heeft voor de zoveelste maal in geschiedenis van het land door een staatsgreep een einde gemaakt aan ge reële invloed van het volk. Gistermorgen maakten de militairen «tijdig een einde aan het tellen van de stemmen die afgelopen dinsdag de algemene verkiezingen waren uitgebracht. eerste uitslagen wezen op een ruime rwinning van de oppositionele Domini- nse Revolutionaire Partij, die de zeer latigde Antonio Guzm&n als lidentskandidaat naar voren gescho- had. Op het moment van de staats- tp had Guzmin een voorsprong van 076 stemmen tegen 218.073 voor de ende president Balaguer. De huidige tident heeft de afgelopen Jaren steeds steun gehad van leger en politie. Het tdan ook niet gewaagd te veronderstel- dat het ingrijpen van de militairen oeld is om ervoor te zorgen dat de 70- ge Balaguer voorlopig nog aan het be id blijft. Antonio Guzmón kan het pre- sntschap in ieder geval wel vergeten. smatigd Dominicaanse Revolutionaire Partij ID) richtte zich tijdens de afgelopen hezingscampagne tegen de voortdu- de onderdrukking van de burgerrech- en de enorme corruptie die het bewind iBalaguers Reformstische Partij (PR) unerkten. Hoewel een deel van de lei- s van de PRD vroeger minister is ge- *st onder het bewind van de progressie- Juan Bosch, staat deze partij een beleid i zeer gematigde hervormingen voor. voor niets heeft Bosch zich een jaar Kien uit de PRD teruggetrokken en een en marxistische partij opgericht. Maar een gematigder bewind ziet het leger de Dominicaanse Republiek niet ten Keschledenls van de Dominicaanse re publiek is er een van militaire staatsgre pen en rechtse dictators. Van 1928 tot 1961 werd het land bestuurd door dictator Ra fael Leonldas Trujtllo. Hoewel deze zich zelf meestal als de grote weldoener presen teerde, kenmerkte zijn bewind zich door corruptie, moorden en opeenhopglng van grondbezit en rijkdommen in de handen van een kleine minderheid. Toen Trujillo in 1961 vermoord werd, volgde de huidige president Balaguer hem op. De spannin gen waren onder Trujillo echter zo opgelo pen, dat Balaguer het niet langer dan een half jaar uithield in het presidentiële pa lels. Hij vertrok in bal)' .gschap naar de Verenigde Staten. In de jaren daarna volgde de ene staats greep na de andere, totdat er ln maart 1963 algemene verkiezingen konden worden ge houden, de meest vrije uit de geschiedenis van de Dominicaanse Republiek. De link se Juan Bosch, die ook al Jaren in balling schap was geweest, werd tot president gekozen. Maar ook zijn presidentschap was van korte duur. Het leger vond de hervormingen die Bosch wilde doorvoeren, volstrekt niet aanvaardbaar en zette hem ln september van datzelfde jaar aan de dijk. Juan Bosch werd op een oorlogsschip weer naar een ballingsoord afgevoerd. Ook na de afzetting van Bosch bleven de spanningen voortduren. Toen er in 1965 bij een staatsgreep een massale beweging op gang kwam om Juan Bosch als wettig gekozen president terug te halen, grepen de Verenigde Staten in door mariniers te sturen. De toenmalige Amerikaanse presi dent Johnson vreesde dat terugkeer van Bosch van de Dominicaanse Republiek een tweede Cuba zou maken. Onder het toeziend oog van de Amerikaan se militairen werd Balaguer uit New York teruggehaald. Het leger van de Domini caanse Republiek kreeg geleidelijk weer greeop op het land en Balaguer slaagde er bij de ln 1966 gehouden presidentsverkie zingen vrij gemakkelijk ln, weer in het presidentiële paleis, terug te keren. Door dat de oppositie zeer verdeeld was, kon hij zijn ambtstermijn in 1970 zonder veel ter- genstand verlengen. Verenigd Vier Jaar later bleek dat al een stuk moei lijker. De oppositie had zich verenigd met het doel Balaguer te wippen. De strijd krachten bleven echter achter de presi dent staan. De oppositie zag een feitelijke machtswisseling niet in het verschiet en trok zich op het laatste moment uit de verkelzlngsstrijd terug, waardoor Balagu- President Balaguer (rechts) en oppositieleider Anonio Guzman brachteri afgelopen dinsdag nog in alle vrede hun stem uit bij de algemene verkiezingen in de Dominicaanse Republiek. derden mensen zaten om politieke opvat tingen in de gevangenis. Met grote regel maat vonden er aanslagen plaats op vak- bonds- en studentenleiders. De regering werd daarbij krachtdadig gesteund door het Frente Anticommuniste y Antiterro- rista, een organisatie die vergelijkbaar was met de Argentijnse Anticommunistische Alliantie en de Braziliaanse doodseska ders. Intimidatie, terreur en provocatie waren dagelijkse kost. Tussen 1966 en 1977 er opnieuw voor een periode van vier Jaar herkozen kon worden. Het bewind van Balaguer heeft zich geken merkt door een wisselende repressie. Mo menteel zijn er „slechts" enkele tientallen politieke gevangenen, omdat de president in 1974 bij zijn laatste herverkiezing een algemene amnestie afkondigde. Maar in het begin van de Jaren zeventig was er sprake van een waar terreurTegime. Hon- werden naar schatting meer dan duizend mensen het slachtoffer van deze terreur. Economisch ging het de Dominicaanse Re publiek in het begin van de jaren zeventig wel voor de wind. De prijs van de rietsuiker steeg tot ongedachte hoogte. Omdat riet suiker veruit het belangrijkste exportpro- dukt van het land is. ontwikkelde het zich tot één van de snelst groeiende economlén van het Caraibisch gebied. De terugval van de suikerprijs bracht het land een fatale klap toe. temeer daar de Verenigde Staten onder president Ford de invoerbe- lasting op suiker verdrievoudigden. Bo vendien steeg de prijs van de olie, die vrijwel volledig uit Venezuela wordt geïm porteerd, in die Jaren tot een welhaast onbetaalbaar niveau. De inflatie steeg evenredig mee. Onvrede Het verlies van Balaguer bij de verkiezin gen komt niet als donderslag bij heldere hemel. Vooral onder vrouwen en boeren, die steeds als de voornaamste steunpila ren van zijn regime zijn beschouwd, ls een toenemende ontevredenheid over zijn be leid gegroeid. De vrouwen merken ln de winkels dat ze voor hun goeie geld steeds minder kunnen kopen. De boeren krijgen door dat er niets terecht komt van de door 'Balaguer beloofde landhervormingen. Ook de kerk staat steeds sceptischer tegenover zijn bewind. De huidige staatsgreep maakt voorlopig weer een einde aan de democratische mo gelijkheden om de bij de bevolking leven de onvrede tot uitdrukking te brengen. Of Balguer erin zal slagen zijn positie te be houden is nog niet duidelijk. Met de wil van de bevolking zullen de militairen ln ieder geval geen rekening houden. Daar voor hebben ze de afgeslopen jaren onder Balaguer al te veel toegeschoven ge kregen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 7