In de kerk leeft nog
iets van de mei-beweging
Weinig belangstelling
voor werk legerpredikant
Kerkeraad roept op
tot veilig verkeer
JS
Geld voor ode aan Gijsen
kwam 'uit alle hoeken en
gaten van Nederland'
Franciscanen contra Goddijn en KRO
eerst m'n
Synode vrijgemaakte kerken
Dominee in Seoel
gearresteerd
predikant
Amsterdam viert
rumoerig luilak
Nieuwe
boeken
UIT DE KERKBLADEN
Simonis en
de geheime
omturners
VANDAAG
Voorbijgange
Lutheranen sturen?
brief aan Vorster
in
DINSDAG 1S MEI 1978
KERK0
Trouw/Kwartet
door Aldert Schipper
Het Is 21 Juni 1968 Het Elysée De OauUe ontvangt Maurice Orimaud, de hoogste politiechef van
Parijs Orimaud vertelt In zijn boek 'En mal fals ce qu '111 te plait' (Doe ln mei waar je zin in hebt)
dat hij de oude president vertelde over de dan bijna twee maanden durende straatgevechten ln
Parijs. De generaal valt hem ln de rede: 'En wat gaat de Jeugd nog meer uithalen?' 'De jeugd',
antwoordt de polltleprefect, 'heeft het gebouw doen schudden waarin zij weigert te leven en een
maatschappij die haar niets groots aanbiedt; achter de excessen zit volgens mij een diep gemeend
beroep op een verandering van onze maatschappij.' De Oaulle denkt een moment na en zegt dan:
'Ja natuurlijk, maar nu moeten ze met vakantieEn wij moeten ons ernstig bezighouden met de
hervatting van de lessen.'
De Franse studenten zijn weer naar
college gegaan en de arbeiders zijn
naar hun fabrieken teruggekeerd en
bij de verkiezingen van dit Jaar, tien
Jaar na de mei-beweging, hebben de
Fransen definitief nee gezegd tegen
de regering door de verbeeldings
kracht. ZIJ hebben liever een rege
ring Barre.
Misschien ia ln de kerken nog het
meest overgebleven van 1968. Bin
nen de kerk zelf veranderde niet veel
ln die bewogen dagen. Wel waren er
veel christenmensen, die mededen
aan de 'revolutie van mei'. Op een
kerkmuur ln Parijs kalkten zij: 'God
is niet conservatief'. Naast de veel
publiek trekkende permanente ge
sprekken in de Sorbonne viel niet op
dat sommige christenen besloten tot
openlijke intercommunie. Een be
scheiden stap. Er ontstonden basis
gemeenschappen, waarvan er ver
scheidene nu nog steeds bestaan.
Mei was voor talrijke Franse paro
chies en gemeenten aanleiding voor
een vernieuwing, waarbij de toch al
tanende macht van de hiërarchie
verder werd afgebroken. Het Vati
caans Concilie was net besloten
(1965) en zoals er in Nederland een
beweging rondom het Pastoraal
Concilie op gang kwam. ontstond
ook binnen de kerk ln Frankrijk een
lekenbeweging.
Maar mei in de Franse kerk kwam
eigenlijk iets later, toen de paus in
Juli 1968 de encycliek Humane Vltae
publiceerde. Deze lokte een bewe
ging van duizenden leken uit, die
zich in hun leven van alledag verzet
ten tegen het kerkelijk leergezag. De
beweging 'christendom en revolutie'
verzamelde haar duizenden in Rou
en en later, in 1970 en 1972, kwamen
de basisgroepen bijeen in Bourges
en rondom de oude abdij van Bo-
quen. De Franse bisschoppen speel
den op deze herleving van de kerk in
met hun bisschopssynodes in Lour-
des, waar de katholieke arbeidersbe
weging bij werd toegelaten. Hier er
kenden de kerkelijke leiders dat zij
aan het hoofd stonden van een pluri
forme kerk.
De bisschoppen erkenden hun maat
schappelijke betrokkenheid. In 1973
namen de arbeiders van de horloge
fabriek Lip het bedrijf over, nadat
het door ondeskundige leiding aan
de grond was geraakt en verkocht
aan een Zwitserse investeerder. De
arbeiders werden geleid door men
sen van de christelijke vakbeweging
CFDT en de pastoor van de wijk in
Deze tekening van Wim Hessels (gemaakt voor een kalender van de Kritische Gemeente IJmond)
siert de voorpagina van het r.k. weekblad De Bazuin, dat verleden week helemaal gewijd was aan mei
1968 en dat o.m. een interview met pastor Jan Ruijter van de Kritische Gemeente IJmond biedt.
Besangon waar de meeste arbeiders
woonden, Palente, stelde het patro
naatsgebouw beschikbaar voor de
vergaderingen van de constesteren-
de horlogemakers. Zulke gebeurte
nissen waren niet mogelijk geweest,
Indien er ook in mei 1968 niet een
verandering binnen de kerk op gang
was gekomen.
De Franse theoloog Georges Casalis
constateert nu dat er in mei 1968 een
nieuw type christen is ontstaan: de
radicale christen, die niet bezig is
met de vraag naar de dood van God,
maar met de dood van de kerk, dat
wil zeggen de breuk met een kerkty
pe, dat zich als vanzelf conformeert
met de heersende macht in de we
reld. Misschien heeft hij een beetje
gelijk.
ADVERTENTIE
MAASTRICHT De drie Limburgse franciscanen, Lohuis,
Tesser en Dieteren, die eerder in de openbaarheid zijn getreden
ter verdediging van bisschop Gijsen, hebben opnieuw een bro
chure laten drukken en verspreiden. Hierin reageren zij op wat
zij noemen „de aanval van prof. dr W. Goddijn O.F.M. op mgr.
8tmonls en mgr. Gijsen" ln een voordracht voor de vereniging
van r.k. katechese-docenten op 22 april in Utrecht. De veront
waardiging van de drie mede-broeders van prof. Goddijn richt
zich ook op de KRO, die volgens hen „blijkbaar niet wilde, dat
Ooddijns offensief aan de aandacht van katholiek Nederland
zou ontsnappen
het vers gebraden 10 minuten haantje
van Herman Kramer. Joure
...de enige echte
GRONINGEN Er bestaat ln de gereformeerde kerken vrijge
maakt weinig belangstelling voor de pastorale verzorging van de
militairen. Dat hebben de deputaten voor de geestelijke verzor
ging van militairen gerapporteerd aan de generale synode van
deze kerken, die in Groningen bijeen is. Er zijn op het ogenblijk
drie vrijgemaakte predikanten in kort verband, dat is voor de
tijd van een jaar en zes weken, in het leger, maar men zou er nog
twee mogen aanwijzen. De hoofdlegerpredikant wil graag vijf
predikanten uit deze kerken hebben.
men ongewenst vindt, als men zelf
niet de gelegenheden gebruikt om
daar verandering in te brengen.
De KRO ..gaf de professor daarom
de kans om zijn zegje te doen" ln de
actualiteitenrubriek Kenmerk op 23
april, in de rubriek RKK op 25 april
en op 2 mei, en werkte „stevig mee
aan de publlkatle van de professora
le toespraak." aldus de franscisca-
nen. Wat de KRO betreft vinden zij,
dat men nog even moet wachten tot
de nieuwe voorzitter zich heeft inge
werkt en dat dan zoveel mogelijk
KRO-glds-abonnees hun abonne
ment moeten opzeggen: „alleen een
goede klap is een daalder waard", zo
menen zij.
Wat prof. Goddijn betreft reageren
de drie franciscanen ondermeer op
een aantal vragen die de hoogleraar
heeft gesteld aan de franciscanen
over hun eerdere brochure „Waar
heid over een moedig bisschop", een
ode aan bisschop Gijsen. die in een
oplage van een half miljoen al is
gedrukt en verspreid. Goddijn
vraagt zich af waar het geld voor die
brochure vandaan kwam, aldus de
franciscanen. Zij wijzen erop, dat
wanneer zij een jaarsalaris hadden
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/
DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 4, Rotterdam
Tel. 010-115588
(Red.)
Schiedamsevest 52
Tel. 010-115700 (adv.)
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22, Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030.
van „zo'n slordige 100.000 gulden"
zoals prof. Goddijn, zij dik uit de
kosten zijn. Prof. Goddijn antwoor
den zij met de uitleg, dat het geld uit
alle hoeken van katholiek Nederland
komt en ook niet uit het bedrijfs
leven en dat prof. Goddijn over
hun schouders mee mag kijken.
ZIJ zijn ook verontwaardigd omdat
prof. Goddijn zich zou hebben afge
vraagd welke Instanties en bedrijven
het geld bijeen hebben gebracht
waardoor de benoeming van mgr.
Gijsen tot bisschop van Roermond
mogelijk werd. Zij dagen prof. God
dijn uit „eindelijk eens man en
paard te noemen en op te houden
met zijn vage verdachtmakingen".
Tenslotte menen de drie francisca
nen, dat de vragen die prof. Goddijn
in zijn voordracht zou hebben ge
steld, niet bedoeld waren om beant
woord te worden, maar om in Neder
land een klimaat te scheppen waarin
het te verwachten boek van mgr.
Gijsen over de katechese bij voor
baat wordt afgewezen." Dit werk
boek voor de katechese van de kin
deren wordt eind 1978 verwacht.
SEOEL (ANP) De Zuidkoreaanse
overheid heeft opnieuw stappen on
dernomen tegen sociale activiteiten
van de kerken. Het optreden is dit
maal gericht tegen het industriepas
toraat (urban industrial mission) in
de hoofdstad Seoel. Pas nu is bekend
geworden, dat op 1 mei dominee
Tsjo Tsji Song en twee van zijn vrou
welijke medewerkers zijn gearres
teerd.
Het industriepastoraat werkt vooral
onder de duizenden jonge arbeiders
en arbeidsters in de textiel in de
stadswijk Yongdongpo. De regering
eiste toezicht op de kredietvereni
ging van het industriepastoraat.
Deze vereniging heeft zeshonderd le
den. Dominee Tsjo Tsji Song weiger
de de overheid een ledenlijst te over
handigen, omdat hij bang was voor
misbruik van de lijst door de gehei
me dienst.
Men moet er echter rekening mee
houden dat er van de drie binnen
kort nog twee zullen afzwaaien, zo
dat er maar één overblijft. De depu
taten hebben tevergeefs de kerken
aangeschreven om hen te verzoeken
hun predikanten af te staan om voor
één jaar en zes weken in militaire
dienst te gaan. Hoewel men er reke
ning mee houdt, dat de oorzaak van
de geringe belangstelling hierin is
gelegen dat er veel vacatures, veel
vacante gemeenten in de gerefor
meerde kerken vrijgemaakt zijn,
kunnen de deputaten zich toch niet
onttrekken aan de indruk dat bij de
kerken en bij de predikanten te wei
nig belangstelling is voor het werk
van dE legerpredikant.
Die geringe belangstelling blijkt ook
wel bij conferenties in de vormings
centra voor militairen uit de gerefor
meerde kerken vrijgemaakt, die niet
goed worden bezocht. De kerkera
den wekken de militairen niet vol
doende op om daar naar toe te gaan.
De synoden betreuren deze gang van
zaken.
Een van deze deputaten, ds D. van
Houdt te Uithuizermeeden merkte
op dan men in de gereformeerde
kerken vrijgemaakt niet te veel de
waarschuwende vinger moet ophef
fen tegen toestanden in het leger die
ADVERTENTIE
gevraagd voor één van de twee plaat
sen in de Gereformeerde Kerk van
Purmerend.
U kunt informatie inwinnen bij
mw G. Dethmers Meerkoethof 23
Purmerend, tel. 02990-28283.
Zuid-Afrika: zwarte
aartsbisschop
JOHANNESBURG (Reuter) -
De paus heeft voor het eerst een
zwarte tot aartsbisschop in
Zuid-Afrika benoemd. Het is de
43-jarige Peter Buthelezi die
aartsbisschop wordt van Bloem
fontein. Hij is momenteel nog
bisschop van Oemtata in het
thuisland Transkei. Hij wordt
in zijn nieuwe functie leider
van ongeveer 60.000 rooms-kat-
holieken, van wie de overgrote
meerderheid tot de niet-blan-
ken behoort.
AMSTERDAM (ANP) De jaarlijk
se „lullakviering" is ln Amsterdam
rumoerig verlopen. Hoewel buurt- en
andere verenigingen diverse mani
festaties hadden georganiseerd om
de viering van luilak in goede banen
te leiden, trokken groepen jongeren
toch de stad in om vernielingen aan
te richten.
Lammert Huizing: „Mensen in Dren
te". Uitgeverij Boekencentrum, Den
Haag. Foto's Tineke Wieringa.
Een aantal verhalen over mensen die
in de Drentse geschiedenis naam
hebben gemaakt, om welke reden
dan ook. Tjerk Vermaning, de van
vervalsing beschuldigde amateur-ar
cheoloog, vult het eerste hoofdstuk.
Uit min of meer ver vervlogen tijden
worden personen beschreven, zoals
de eershe christenpriester in Rune,
de wolvenjager Wodan en als hek-
kesluiter Dirk De Ruiter, de „Drent
se desperado", die in de tweede we
reldoorlog omkwam. Ook worden on
der meer twee volksgerichten be
schreven. De tekst is minder analy
serend dan wel verhalend. Eén ver
haal is in het Drents geschreven, met
als doel het gebruik van het Drents
als cultuurtaal te bevorderen.
ZELHEM - De hervormde kerkeraad van Zelhem ln de Achterhoek heeft de
gemeenteleden opgeroepen, de uiterste voorzichtigheid op de weg te be
trachten De laatste maanden zijn er ln Zelhem veel ernstige verkeersonge
vallen geweest
De kerkeraad vraagt, zich aan de maximum snelheid te houden, goed te
letten op het onderhoud van de voertuigen, en zqn verantwoordelijkheid te
beseffen ten aanzien van alcohol, ook wat betreft het aanbieden daarvan.
Aan het gemeentebestuur vraagt de kerkeraad meer politiecontrole op de
snelheidsbeperking en betere beveiliging van de wegen
Open Hof Nieuws, het gezamenlijke
kerkblad van de gereformeerde, her
vormde en r.k. kerk in Rotterdam-
Ommoord, publiceert de inleiding,
die bisschop Simonis onlangs hield
in een vergadering van de hervorm
de kerkeraad. Uit dit historisch ex
posé het volgende fragment:
In 1955 ontstaat een geheim genoot
schap: cummissie pastoraal en psy-
cho-hygiëne. Een aantal priesters
van de universiteiten hebben zich in
het geheim verenigd en zijn een stra
tegie op gaan zetten: „hoe kunnen
wij die r.k. kerk. dat volksdeel, om
turnen?" Ze hebben het volk omge
turnd langs publikaties. G3. de Ba
zuin en Te elfder ure werden hier
voor gebruikt. Eerst waren deze bla
den erg goed van inhoud, langzaam
maar zeker werden ze zeer vrijzinnig.
Omdat jarenlang gepreekt is uit G3
en de Bazuin, werd er niet meer
gestudeerd.
Weerloosheid
De raad van kerken VToeg zijn aange
sloten kerken begin van dit jaar zijn
„neen" tegen de neutronenbom over
te nemen. Uitgerekend de doopsge-
'zinden zijn daar nog niet aan toege
komen: de broederschapsvergade
ring kwam vorige maand in tijdnood
door een uitgelopen musical, waar
door er geen gelegenheid meer was
om dtepgaand te praten. Er zijn na
melijk doopsgezinden (zoals de ge
meente Zaandam), die vinden dat de
broederschapsvergadering geen stel
ling mag nemen m „zaken die met
wereldpolitiek te maken hebben",
gezien „de diversiteit van opvattin
gen". T. Groenveld in het Algemeen
Doop*gciind Weekblad:
Als onze broederschap nog werkelijk
een broederschap is dan moet het
toch mogelijk zijn ondanks verschil
len van mening over een dergelijk
probleem goed met elkaar te discus
siëren en uiteindelijk tot een stand
punt te komen en als onze broeder
schap nog werkelijk een Doopsgezin
de broederschap is dan zouden die
verschillen van mening ook nog wel
mee moeten vallen gezien vanouds
het standpunt ten aanzien van wa
pens dragen en geweldloosheid. Ook
in onze kringen schijnt echter helaas
„de angst voor de Russen" het te
winnen van ons christen zijn, want
als men werkelijk probeert te leven
naar het voorbeeld van Christus en
gelooft dat God ons geschapen heeft,
dan is het toch onmogelijk een wa
pen te gaan gebruiken dat juist die
schepping van God vernietigt ook al
zouden we daarmee „De Russen"
hier weg houden Is het niet meer
overeenkomstig het voorbeeld van
Christus om - als dan inderdaad die
Russen zouden komen - de dan ont
stane toestand waardig en met ge
weldloze weerbaarheid te dragen hoe
ontzettend moeilijk dat dan ook zal
zijn, dan neutronenbommen en wat
dies meer zij te gaan gebruiken. Ik
ben heel erg verontrust over de slap
pe houding van onze broederschap.
Theologoie
Dr. G. de Ru ln het Hervormd Week
blad:
In onze verkondiging en theologi
sche bezinning is dikwijls niet meer-
duidelijk, dat het in het geloof in de
eerste en laatste plaats gaat om God.
Het beschaamde zwijgen over God
en het ijlings overgaan tot andere,
schijnbaar belangrijker actuele the-
mata brengt de inhoud van het ge
loof in gevaar. Wie niet over God wil
spreken, voor Hem wil zwijgen en tot
Hem wil bidden kan geen evangelie
dienaar zijn.
NA HET FEEST
Na het feest is het misschien goed
even na te denken over het feit da
Pinksteren oorspronkelijk een
oogstfeest is. Een feest van
dankbaarheid jegens Hem die hel
leven geeft. Als je aan Pinksteren
denkt moet je daarmee beginnen
Een heel aardse zaak. Voor mense yi
uit onze traditie vaak niet gees tel
genoeg, niet dat wij zo geestelijk
zijn, maar zo stellen we ons nu
eenmaal graag aan.
Pinkstergebruiken zoals de
Pinksterpaal van Terschelling ei
pinksterbloemen en pinksterbi
elders in het land van de folkloi
vinden we een beetje verdacht,
er niets anders is. zeggen we. Een
klein beetje terecht omdat we jui
in deze dagen terugdenken aan
toestanden in ons eigen verleden
waarbij wij geterroriseerd werden
door mensen die ook zo geweldig
folkloristisch waren. Ze groeven r
verder en kwamen bij heidense
rune-tekenen terecht. Geen worn
dat die tekenen ons vandaag
opnieuw met achterdocht vervuil
Var
AP)
Veli
Hoe
wer
der
'00
%h
Ovei
spee
Js
iet
ruii tont
fr(
nen
ii ün
orist iei
Al 1<
Maar als we dat eenmaal gezien
hebben, nl. dat voor hen er
inderdaad niets anders was dan
bloed en bodem, als we dat gezien
hebben als een verzoeking om op
manier weg te kruipen in angst en
vrees in de schoot van het bestaan
en het lot, dan kunnen we des te
vrijmoediger oog hebben voor het
feit dat Pinksteren een oogstfeest
En dat het te maken heeft met die
God van wie de hemel en de aarde
Die ons niet dwingt in een
onbegrepen lot, maar ons meenee
in een verhaal en een geschieden!
Maar waarbij het dan wel om ons
mensenleven en onze verbondenhi
met elkaar en ook met de aarde ga
De goede aarde die van Hem is. En
die we ons door niemand moeten
laten ontnemen, niet door de
vereerders en ook niet door de
vervuilers. Met Pinksteren gaat er]
een reinigende storm door de wen
Een storm die terecht komt op
mensen die erop wachten, opdat z(
weer, komende van dit feest, in sta
zijn op aarde te leven en samen te
leven en voort te leven en te doen
leven.
Ned.
I
defli
llf»n
treft
Ie i
doei
Poli
viro
2. Over Jezus Christus wordt dik
wijls slechts als een voorbeeld ge
sproken. Wie Christus en God niet ln
essentiële zin en onlosmakelijk met
elkaar verbindt: de Zoon wezenseen
met de Vader laat de bijbelse ver
kondiging en het belijden der Kerk
los.
3. Onder ons heerst te veel een vol
strekt niet-christelijke toekomstver
wachting. Wie de drang van het ge
loof tot liefhebben zó misverstaat als
zou christelijke betrokkenheid (en
gagement) bij sociaal-politiek ge
beuren de wereldverhoudingen fun
damenteel kunnen veranderen, mis
kent de macht van het boze en
brengt het geloof, dat dan op zijn
wereldhervormende kracht wordt
beoordeeld, tot vertwijfeling. Daar
om is het hoog tijd, dat de politieke
opdracht der Kerk opnieuw wordt
doordacht en de identificatie van het
•evangelie met partijpolitieke bewe
gingen radicaal wordt afgewezen.
4. De bijna uitsluitende aandacht
voor de „godsdienst van alle dag"
voor het „geloven op maandag"
heeft aan de inhoud van het christe
lijk belijden, de belangstelling voor
de eredienst (liturgie) en verschillen
vormen van bijbelse vroomheid be
denkelijk veel afbreuk gedaan.
Zonnelied
Het tijdschrift Franciscaans leven
wijdt een heel nujnmefaan het „zon
nelied" .van-Franciscus van Assisi
-{gezang 400 uit het Liedboek), histo
rische bijzonderheden, een antwoord
op de vraag waarom dierenvriend
Franciscus juist de dieren niet
noemt in dit lied, en een vergelijking
met de manier waarop Indianen „be
vriend met de aarde" leven. Verkrijg
baar door drie gulden te storten op
girorekening 1078841 t.n.v. adminis
tratie Franciscaans leven. Utrecht
(jaargang 61. no. 1).
Beroepingswerk
GEREF. KERKEN.
Beroepen te Fra-
neker en te Leewarden-West
Verseveld te Amsterdam-Noord.
C. J. Toebes p.
Van de hand van C. J. Toebes U
scheen bij de Europese Bibliothj
te Zaltbommel „Haagse hervon
historiën". Daarin zijn eenentwii
schetsen gebundeld, vooral ovefiry/
oudere geschiedenis van de 1 f
vormde gemeente van Den Haag c*
totstandkoming van enkele ker Bg
in de binnenstad (de middeleeu igi
Grote kerk en Kloosterkerk, de v et
de reformatorische eredienst
bouwde Nieuwe Kerk en de intüs
al afgebroken neogotische Wille
kerk); anekdotische verhalen o
tal van predikanten, over de colle p2'
van ouderlingen en collectant oe
over sociale woningbouw, onderv an'
wezenzorg, drankbestrijding en en
kenverpleging, over ziekentroost *8'
psalmberijmers en andere pr in
kant-dichters, over oranjeklanteien
patriotten op de preekstoel,
boek is 349 bladzijden dik, be 1 e
tientallen illustraties en kost
gulden.
rai
om
inr
oef
Ol|
GENêVE In een telegram aan big
secretaris-generaal Kurt Waldhfez1
heeft de lutherse wereldfeder|cti
(LWF) de Verenigde Naties gevraPle
de aangenomen resoluties met
trekking tot Namibië te verwerk 'oc
ken. De LWF vindt M>t
„onmiddellljktoezicht" van de
over het VN-mandaatgebied. datfVI
mibië officieel is. zonder meer nJen;
zakelijk om verder en erger bl^or
vergieten te voorkomen. 'et
orl
Tegelijkertijd heeft de lutherse
reldfederatie een brief gestuurd
premier Vorster van Zuid-Afriki en
aan de ledenkerken van de LfCh
waarin de laatste aanval
Zuidafrikaanse troepen op Sw;
kampen in het zuiden van An
wordt veroordeeld. Tijdens die i
val werden „honderden Namibi
onder wie vrouwen en kinderen
dood en gewond", aldus het I
gram.
Op grond van berichten van de r
te lutherse Ovambokavango-l
over dagelijkse arrestaties. mart(
gen en intimidaties in Nam
vreest de LWF. zo zegt het teleg
aan Vorster. „dat deze gang van
ken twijfel doet ontstaan aan
oprechtheid van uw regering bi
jongste onderhandelingen over
onafhankelijkheid van Namibië,
wereldfederatie roept haar leder
in de plaatselijke gemeenten
Namibië en het Namibische vo!
I bidden.
•Hoop doet leven, pinksterjeugd
ferentie, 19-21 mei. De Hezent
Hattem (tel. 05206-1648)
