rlooikoortspatiënt bijna minder-valide
Kamer indirect tegen
Franse les op school
SOCIAAL
BERECHT
z Lokkende geldbuidel was hem te veel
Osborne sherry,
om u de rest te doen
vergeten.
Behandelingsmethoden nog steeds verre van ideaal
linister steunt
inderzoek naar
chone automotor
'Als het KNMI
fout zit, zit
ik ook fout'
[aatregel tegen
sluipverkeer"
oor Benschop
Meerderheid voorstander van wijziging mammoetwet
Terpstra (CNV):
prijscompensatie
zegenrijke zaak
Natuur en Kind
Friesland wil
beter gedrag
watersporters
BINNENLAND
T rouw/Kwartet9
door Willem Schrama
42
LEIDEN Hoewel er ln Nederland naar schatting maar zo'n
honderdduizend mensen aan hooikoorts UJden, moet de ernst
van dit jaarlijks omstreeks hall mei terugkerende euvel aller
minst onderschat worden. Tranen. Jeuk, een loopneus of hevige
niesbuien kunnen de patiënt ln een toestand brengen waarin van
toorts weliswaar geen sprake ls. maar waarin een groot verlies
aan concentratie gemakkelijk kan lelden tot een ziek gevoel en
complete arbeidsongeschiktheid, zij het dan tijdelijk.
14. Ifan onze Haagse redactie
>EN HAAG Minister Ginjaar
Volksgezondheid en milieuhygiëne)
teunt TNO-onderzoek naar een
Chonere motor voor auto's. Neder-
md hoopt gegevens te krijgen,
raarop een standpunt gebaseerd
an worden voor verder internatlo-
aal overleg. In dat overleg ls het
®g steeds een strijdpunt of er wel
en combinatie denkbaar is van min
er vervulling en minder verbruik
an brandstof. Het onderzoek, dat
^loor het instituut voor wegtrans-
^5°rtmiddelen TNO verricht wordt,
it daarover meer duidelijkheid
erschaffen. Minister Ginjaar ziet in
e produktie van de zogeheten „ar-
ie-mengselmotor" een ontwikke-
ng die voor Europa van groot be
ing kan zijn.
ebrulk van de motor zou kunnen
iden tot minder vervuiling (50 60
rocent minder koolstofmonoxide
stikstofoxide), terwijl het brand-
ofgebruik met tien tot twintig pro
mt zou dalen. Verwacht wordt, dat
e produktie van motoren niet veel
aurder zal zijn dan nu. Er zijn „ar-
ie-mengsel-motoren" op proef in
;bruik bij de auto-industrie. TNO
il voor het onderzoek gebruik kun-
en maken van zo'n experimenteel
odel.
„Iemand die flink aan hooikoorts
lijdt, is tijdens een aanval bijna min
der-valide." zegt dr. F. T. H. M.
Spleksma. als bioloog verbonden
aan de afdeling allergologle van het
Academisch Ziekenhuis in Lelden.
Evenals vorig Jaar stelt hij tot half
Juli weer dagelijks een weersvooruit
zicht voor hooikoortspatiënten sa
men, dat wordt uitgezonden in de
mededelingenrubriek van de NOS
om 17.55 uur op de zender Hilversum
n
Achter de ogenschijnlijk simpele
gradaties „gunstig niet zo gunstig
ongunstig" gaat een Ingewikkelde
berekeningsformule schuil, die dr.
Spleksma gedurende de afgelopen
Jaren bij gebrek aan internationaal
vergelijkingsmateriaal met vallen en
opstaan heeft ontworpen. Die formu
le is gebaseerd op de weersverwach
ting van het KNMI en op tellingen
van het aantal grasstulfmeelkorrels
in de lucht.
Stuifmeel
De weersverwachting is daarbij de
minst stabiele factor. Dr. Spleksma:
„Het weer is nu eenmaal niet exact
te voorspellen. Dus als het KNMI
fout zit, zit ik ook fout." De meting
van het aantal stulfmeelkorrels, ge
toetst aan de algehele weerssituatie.'
geeft meer zekerheid. Is dat aantal
groot, dan wacht de patiënt een min
der leuke dag. Want stuifmeel (pol
len) van bloeiend gras is bijna altijd
de oorzaak van een hoolkoort-
saanval.
Reageert het slijmvlies van neus en
ogen allergisch op dit stuifmeel, dan
komt door een ingewikkeld proces ln
het lichaam de chemische stof hista
mine vrij: de veroorzaker van al het
leed. Voor de patiënt valt hieraan
nauwelijks te ontkomen, want het
stuifmeel ls gedurende de bloeitijd
van het gras veelvuldig ln de lucht
aanwezig en heeft slechts zeer weinig
wind nodig om met het overgevoeli
ge slijmvlies in contact te komen.
Alleen een regenbul kan vaak enkele
uren opluchting brengen, en het
spreekt vanzelf dat ln steden minder
last van hooikoorts aanvallen wordt
ondervonden dan op het platteland.
Hoe nu zo'n aanval van hooikoorts te
voorkomen? Dat is geen gemakkelij
ke opgave, want ondanks grote we
tenschappelijke vorderingen op het
gebied van de allergologle (onder an
dere veel verworven kennis over de
rol van anti-stoffen), is de behande
ling van hooikoorts niet essentieel
verbeterd. Dr. 8pleksma: „Dat is
geen schande, maar wel Jammer. Be
paalde ontsporingen van de normale
lichaamsfuncties zijn nu eenmaal
moeilijk aan te pakken, en waar
schijnlijk zelfs nooit geheel uit te
bannen."
Niet ideaal
Daarom is de patiënt wil hij de
aanvallen onderdrukken aange
wezen op een aantal verre van ideale
behandelingsmethoden. Voor het
korte-baan-werk kan men gebruik
maken van zogenaamde symptoom-
se injecties plus één injectie voor de
aanvang van het „hoolkoortssel-
zoen" ook wel eens te voldoen. In
ieder geval worden met deze kuur
verreweg de beste resultaten ge
boekt, hoewel totale genezing ook
bestrijdende middelen, zoals de al
Jaren bestaande anti-histamlneta-
bletten en het de laatste tijd in op
gang zijnde natrium-cromogllcaat ln
de vorm van een neusverstulver.
Los van een zeker niet altijd perfecte
werking, veroorzaken de tabletten
niet zelden slaperigheid. Optimisti
scher geluiden zijn te horen over de
neusverstulver, maar over werking
en bijwerking van dit preventieve
middel ls nog vrijwel niets bekend.
Meer verantwoord, maar ook zeer
langdurig, is een lnjectiekuur waar
mee getracht wordt de patiënt onge
voelig te maken voor het stuifmeel.
In steeds grotere hoeveelheden
wordt de patiënt ingespoten met een
extract van het stuifmeel, met de
bedoeling het lichaam aan te zetten
tot het maken van de benodigde
anti-stoffen die tot minder gevoelig
heid moeten leiden.
Vroeger werd op deze manier maan
denlang elke week een prik gegeven;
de laatste Jaren blijken driewekelijk-
hierbij niet gegarandeerd kan
worden.
Kwetsbaar
Dr. Spleksma: „Dat maakt dit vak zo
kwetsbaar. Als een chirurg een suc
cesvolle operatie achter de rug heeft,
wordt dat terecht gezien als een
soort kunstwerk, maar dit ligt heel
anders. Daarbij komt dat mensen
ln tegenstelling tot sommige andere
kwalen nogal gemakkelijk over
hooikoorts praten en het leidt ertoe
dat ledereen er zo zijn mening over
heeft. Je ziet dan ook dat men vaak
van de ene arts naar de andere loopt.
En als dat allemaal maar niet wil
helpen, zoekt men zijn toevlucht tot
de alternatieve geneeswijzen. Daar
ben ik principieel niet op tegen,
maar mijn bezwaar ls dat het bijna
altijd een negatieve keus is: men
moet altijd eerst zijn neus gestoten
hebben. Je hoort zelden dat iemand
zich direct tot een homeopaat of
acupuncturist wendt. Blijkt men op
die manier werkelijk te genezen, dan
ls het natuurlijk prachtig. Wat mij
betreft behoeft daar niet altijd een
wetenschappelijk bewijs voor op ta
fel te komen. Beter ls beter. Dat
betekent alleen niet dat wetenschap
pelijk is vastgesteld dat die behan
delingswijze ook de Juiste is. Ook als
nlet-medlsch-wetenschapsmens
houd ik het erop dat hooikoorts on
der de huidige omstandigheden goed
te behandelen is. maar niet voor hon
derd procent te genezen."
Dr. Spleksma: „Niet voor honderd procent te genezen."
rRECHT (ANP) Het provinciaal
stuur van Utrecht heeft besloten
dwars door de gemeente Be-
chop lopende verkeersweg op een
•oot aantal plaatsen te vernauwen,
ermee wil men het dagelijks toe-
mende sluipverkeer door de ge-
leente een halt toeroepen. De ver-
luwingen van elk honderd meter
illen afwisselend rechts en links
prden aangebracht, waardoor pas-
ren onmogelijk wordt en de auto-
pbilisten bij tegemoetkomend ver
ier om beurten zullen moeten
pppen.
mdat filevorming op de rijkswegen
tl Benschop aan de orde van de dag
verkiezen automobilisten die van-
Gouda en Woerden naar Den
Dsch willen steeds meer de weg
■lor de gemeente.
Wie Spanje kent, kent Osborne sherry.
Van onze onderwljsredactie
DEN HAAG Nog altijd lijkt een meerderheid in de Tweede Kamer voorstander van wijziging
van de mammoetwet, waardoor het Frans niet meer verplicht is in de brugklas van mavo-havo-
vwo.
De kwestie van het Frans ln de brug
klas speelt al sinds 1973, toen minis
ter Van Veen het zogenaamde har
monisatiewetsontwerp indiende.
Doel van dit ontwerp was de lessen-
tabel van de brugklas van het lager
beroepsonderwijs en die van de
brugklas mavo-havo-vwo dichter bij
elkaar te brengen. Daardoor zou de
doorstroming van de ene soort on
derwijs naar de andefe makkelijker
worden. Ook zou de stichting van
scholengemeenschappen voor be
roepsonderwijs en mavo vlotter kun
nen verlopen.
Het vorige kabinet nam het wetsont
werp over. Maar toen bleek dat lera
ren Frans heftig protesteerden, be
sloot staatssecretaris Veerman het
ontwerp in de ijskast te zetten. Eerst
zou er meer onderzoek moeten wor
den gedaan naar de behoefte aan
vreemde talen.
Goedschiks of kwaadschiks, zei de directeur
tegen zijn manager. Wanneer jij de functie
van bedrijfsleider te min vindt, dan ga je
eruit. Je hebt het maar voor het zeggen. Of wij
dwingen we Je tot ontslag of Je houdt de eer
aan jezelf en Je gaat akkoord met je vertrek.
In dat geval krijg je vijftig mille mee. Dan
stem ik liever in met dat ontslag, zei de in
ongenade gevallen manager. Geef me die
vijftigduizend gulden maar.
Zo ging het. De manager incasseerde zijn
afvloeiingsregeling van vijftigduizend gulden
en nam zich voor het bedrijfsleven voorgoed
de rug toe te keren. Hij was in zijn vrije tijd
al twee jaar leraar aan een talenpracticum
en wat lette hem om van zijn bijverdienste
zijn hoofdberoep te maken?
De manager sloeg onmiddellijk aan het solli
citeren, maar met één ding had hij onvoldoen
de rekening gehouden, toen hij zijn ontslag
accepteerde. Dat ontslag ging namelijk eind
februari in, maar het leraarschap zo bleek
uit zijn sollicitaties kon hij op zijn vroegst
met ingang van het nieuwe schooljaar gaan
uitoefenen. Zo gebeurde het dat de manager
sdaj zich een maand na zijn ontslag bij de loketten
van het gewestelijk arbeidsbureau meldde
om zich als werkzoekende te laten Inschrij
ven. Zijn verzoek om een WW-uitkering aan
de bedrijfsvereniging ging dezelfde dag de
deur uit.
De bedrijfsvereniging toonde zich in het ge
heel niet gecharmeerd. Aleen de overtreding
van de voorschriften een werkloze moet
zich op de eeiste dag van zijn werkloosheid
bij het gewestelijk arbeidsbureau melden
was al voldoende om een uitkering te weige
ren, maar de bedrijfsvereniging vond het ver
zoek om een uitkering ook om andere redenen
niet in de haak. De manager was dertien Jaar
in dienst geweest van het bedrijf, toen hij
wegens een reorganisatie werd ontslagen.
„U had niet werkloos behoeven te zijn. Indien
u het aanbod als bedrijfsleider in dienst te
blijven had aanvaard. Dit aanbod moet
voor u gezien het aangeboden loon en de
werkzaamheden als alleszins passend wor
den beschouwd. U liet een zekere broodwin
ning ln deze tijd van grote werkloosheid
verloren gaan, waardoor het vinden van een
gelijke-niveau-baan zeer veel moeilijkheden
zou oplëveren. U had het aangeboden werk
'«2 kunnen accepteren en van daaruit kunnen
uitzien naar ander werk. Uw werkloosheid
mist dan ook het onvrijwillig karakter op
-dei welke grond u geen uitkering toekomt."
schreef de bedrijfsvereniging bars.
Zelf ontslag nemen, berusten in ontslag, in
onvoldoende mate proberen Je werk te hou
den. te laat melden; het zijn allemaal manie
ren om je recht op uitkering te verspelen. En
dat geldt ook voor een manager. De bedrijfs
vereniging liet hem nog weten dat het hem
uiteraard vrij stond een voorkeur voor be
paald werk te hebben, maar als hierdoor een
direct beschikbare mogelijkheid om aan het
werk te blijven verloren gaat, kunnen de
gevolgen van zo'n voorkeur niet op het
Wachtgeldfonds worden afgewenteld.
Ondanks de sterke argumenten van de be
drijfsvereniging pakte de zaak toch anders
uit. De manager nam de weigering niet en
stapte naar de Raad van Beroep, die hem
in het gelijk stelde. De rechter vond dat de
manager door zijn werkgever zodanig was
behandeld hij was twee keer gedegradeerd
dat hij de aangeboden baan als bedrijfslei
der mocht weigeren. Zijn functie was al zo
uitgehold, dat hij op het moment van zijn
ontslag eind februari eigenlijk al gedeel-
telljk werkloos was. In zo'n geval doet zich de
vraag voor of zo iemand kan worden verweten
dat hij onvrijwillig werkloos is.
De bedrijfsvereniging voelde niets voor deze
redenering en ging nu zelf ln hoger beroep. Zo
kwam de zaak voor het Centrale Raad van
Beroep. Dit rechtscollege liep eerst de gebeur
tenissen nog eens na. De manager was in
dertien jaar opgeklommen tot marketing ma
nager. Na die dertien Jaar kwam deze functie
door een reorganisatie binnen het bedrijf te
vervallen. Maar een andere baan was gauw
gevonden. De manager mocht zich nu „sales
promotion coördinator" noemen; de bevorde
ring van de verkoop was nu zijn taak. Die
functie oefende hij twee weken uit, toen het
hoofdkantoor liet weten dat zijn benoeming
was ingetrokken. Het was half december en
tot februari behartigde de man hij was in
feite de tweede man ln het bedrijf de zaken
van de directeur Nederland. Toen werd hem
het aanbod gedaan om met behoud van sala
ris bedrijfsleider te worden; de coördinatie
.tussen een aantal Nederlandse vestigingen
van het bedrijf zou zijn taak worden. De
manager vond dat een onaanvaardbare de
gradatie en de rest van het verhaal is bekend:
hij mocht kiezen tussen gedwongen ontslag
of vrijwillig ontslag plus vijftig mille. Toen hij
voor het laatste koos, verspeelde hij zijn
werkloosheidsuitkering.
Althans dat vond de bedrijfsvereniging. Voor
de Raad van Beroep speelde de vraag of de
manager eigenlijk al niet in december onvrij
willig werkloos was. Toen werd immers zijn
benoeming tot sales-promotor ingetrokken.
Gelet op deze voorgeschiedenis vond de Raad
van Beroep het aanbod om bedrijfsleider te
worden voor de toepassing van de werkloos
heid „niet passend". De man mocht dus wei
geren. De bedrijfsvereniging bracht daar te
gen in, dat de manager van december tot
februari als tweede man in het bedrijf bleef
functioneren en dat hij daar ook naar werd
betaald. Niet de manier waarop hij de laatste
maanden was behandeld, maar zijn positie
als tweede man moest daarom als uitgangs
punt dienen bij de beantwoording van de
vraag of hij nu wel of niet passende arbeid
had geweigerd.
De centrale raad was het daarmee eens. De
positie van de manager was weliswaar na
december niet duidelijk omschreven, maar
hij verrichtte arbeid, zijn loon werd doorbe
taald en hij kreeg een baan aangeboden, die
weliswaar van minder niveau was, maar die
toch bezwaarlijk als inhoudsloos kon worden
voorgesteld. Die baan was wel degelijk „pas
send". De manager kon immers verwachten
dat hij, indien hij geen bedrijfsleider wilde
blijven, spoedig een werkkring ais leraar zou
kunnen vinden, zodat de niveau-verminde
ring van het werk van korte duur zou zijn.
Verder kon hij verwachten dat zijn werkkring
als leraar eerst met het nieuwe schooljaar zou
ingaan. Door in te stemmen met het ontslag
per eind februari aanvaardde de manager het
risico per eind februari werkloos te zuilen
bliJven+Dit risico zal hij voor eigen rekening
moeten nemen, zo besliste de centrale raad.
Zo heeft de manager een ervaring rijker en
een illusie armer het Internationale bedrijfsle
ven de rug toegekeerd. Dat het altijd gevaar
lijk is in te stemmen met een ontslag weet hij
nu ook. Dat hij het destijds niet wist is voor
een man in zijn positie niet geheel begrijpe
lijk. Maar door de combinatie van de lokken
de geldbuidel enerzijds en murw makende
degradaties en bedreigingen met ontslag an
derzijds hebben wel meer werknemers hun
hoofd en hun baan verloren.
Inmiddels beschikken we over twee
rapporten die helaas weinig duide
lijkheid bieden. De commissie-
Scheen kwam met een hoogst inge
wikkeld advies, waarmee de inmid
dels aangetreden staatssecretaris De
Jong niet direct raad wist. Deze
week kwam er een rapport van het
Nijmeegse instituut voor toegepaste
sociologie, waarvan je ook al niet
veel wijzer werd. Het was best een
rapport met veel lezenswaardige ge
gevens, maar een conclusie ten aan
zien van het wetsontwerp kon je er
moeilijk uithalen.
Terreinverlies
De situatie is nu deze, dat er een vijf
jaar oud wetsontwerp ligt waarvan
weinigen weten wat we er precies
mee aanmoeten. Duidelijk is dat de
leraren Frans met hart en ziel blijven
verdedigen, dat Frans wettelijk ver
plicht blijft in de brugklas mavo-
havo-vwo (deze verplichting bestaat
voor geen enkele andere moderne
vreemde taal). ZIJ zien met lede ogen
aan, dat steeds meer leerlingen
Frans laten vallen, zodra ze vrij zijn
hun examenpakket te kiezen. En om
begrijpelijke redenen zijn ze bang
dat het Frans nog meer terrein zal
verliezen, als het nergens meer ver
plicht is.
Maar oud-staatssecretaris Veerman,
die nu voor het CDA in de Tweede
Kamer zit, blijft voorstander van
harmonisatie. Onderwijskundige
principes geven voor hem de door
slag. Hij acht het mogelijk de scho
len een zodanige vrijheid te geven
dat de ene school wel Frans in de
brugklas doet en de andere niet.
Veerman verklaart wel dat zijn
standpunt niet onwrikbaar is. Moch
ten er in de Kamer overwegende
bezwaren bestaan tegen de oor
spronkelijke opzet, dan moet er te
praten zijn, vindt hij.
fietsen verhuren
ze overal
Toenadering
Oud-minister Van Kemenade en de
heer Konings (beiden van de PvdA-
fractie) willen de harmonisatie graag
doorzetten. Konings vindt dat het
Frans ln ieder geval niet wettelijk
verplicht mag blijven. Als het een
maal uit de wet is, kunnen we bezien
hoe we de lessentabellen zo inrichten
dat de verschillende brugklassen
nleer naar elkaar toegroeien. Ko
nings heeft hoop dat er met de WD-
fractie over een compromis te praten
zal zijn op grond van al eerder geble
ken toenadering.
De heer Konings ziet ook nieuwe
mogelijkheden in het verschiet door
dat het wetsontwerp op het basison
derwijs voorstelt Engels op de basis
school in te voeren. Dan wordt het
makkelijker voor alle scholieren in
de brugklas, dus met inbegrip van de
leerlingen die nu in het beroepson
derwijs alleen Engels krijgen, een
tweede vreemde taal te kiezen.
Konings wijst er tenslotte op dat er
andere talen ln opkomst zijn, zoals
Russisch en Spaans. Het is moeilijk
de traditionele positie van het Frans
ten koste van alles te behouden, als
blijkt dat de leerlingen het vak toch
na een paar jaar laten vallen, zegt
hij.
Wat minister Pais en staatssecreta
ris De Jong nu zullen doen is nog de
vraag. Begin dit jaar heeft De Jong
wel ln de Kamer gezegd dat hij het
gereed liggende wetsontwerp in de
een of andere vorm wil afhandelen.
Hij tobt voort.
bij velen der 4.999 fietsenmakers
Van onze
redactie
sociaal economische
ADVERTENTIE
Een opmerkelijk en praktisch boek voor opvoeders
Dr. Wim ter Horst
Ideeën voor een
„groene" opvoeding
208. Wz
geb. 27.50
De eerste gids voor de opvoeding van het kind in de relatie tot de natuur. De
ervaringen en onderzoekingen van de auteur hebben hem laten zien. dat het
contact tussen kind en natuur een onmisbaar element is voor de opvoeding
en ontplooiing van het kind.
Dit prachtige boek geeft talrijke ideeën en suggesties en is rijk geïllustreerd
met o.a. 32 pagina's schitterende vierkleurenfoto's.
UITGEVERIJ
OMNIBOEK -
DEN HAAG
BESTELBON
Hierbij bestel ik via boekhandel: Tr'
ex. NATUUR EN KIND 27,50
Naam:
Adres:
Plaats:
Deze bestelbon zenden aan uw boekhandel of in open
envelop (zondei postzegel) aan ons besteladres:
Antwoordnummer 18. 8260 VB Kampen
DEN HAAG „De automatische
prijscompensatie ln de CAO's ls een
zegenrijke zaak voor de inflatiebe-
strijding". Die conclusie trekt CNV-
bestuurder dra Gerrit Terpstra uit de
nieuwste cijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek over de
prijsstijging in de afgelopen
maanden.
Vorig jaar wilden de werkgevers de
prijscompensatie afschaffen. Dat
leidde toen tot omvangrijke stakin
gen in februari. Nu blijkt, aldus
Terpstra, dat de ondernemingen
heel wat duurder uit zouden zijn
geweest als vorig Jaar inderdaad de
prijscompensatie was afgeschaft.
Vorig najaar had het Centraal Plan
bureau nog geraamd dat de prijs
compensatie op 1 Juli 2,1 procent zou
gaan bedragen. De afgelopen maan
den zijn de prijzen echter zoveel min
der gestegen dan verwacht, dat
thans vast staat dat de automati
sche julicompensatle slechts 1,1 pro
cent zal bedragen. Als die automati
sche compensatie niet had bestaan,
dan zou er ln het najaar over de
lonen zijn onderhandeld in de ge
dachte, dat ln Juli minstens zo'n
twee procent loonsverhoging nodig
zou zijn om de koopkracht te behou
den. Er zouden dan veel hogere
loonsverbeteringen zijn afgedwon
gen dan achteraf voor de koopkracht
nodig zou zijn geweest, aldus drs
Terpstra.
De geringere prijsstijging dan ver
wacht is vooral een gevolg van de
harde guldenkoers. Daardoor zijn de
prijzen voor de Import lager. De da
lende invoerprijzen werken nu via
het inflatiecijfer onverwacht snel
door in lagere prijscompensaties.
Zonder de automatische prijscom
pensatie zou het veel langer hebben
geduurd voordat de loonstijging de
neergaande lijn van de prijsstijging
gaat volgen.
LEEUWARDEN (ANPl
„Schipper niet met de regels".
Dat ls het motto van een groot-
scheepse actie, waarmee Fries
land het gedrag van de water
sporters op en aan de Friese
wateren ln gunstige zin wil be
ïnvloeden.
Er komt een brochure met
spelregels en een poster die de
aandacht vestigt op de actie.
De 15.000 brochures zullen
worden uitgereikt bij sluizen
en bruggen, op VW-kantoren
en via watersportverenigingen
en schepen van de provinciale
waterstaat en de rijkspolitie.
