Westeuropese chemie
beleeft sombere tijden
Tóch grote Philips-
computer in Europa
Alaska oorzaak olie
overschot in wereld
Noordzee nog lang
niet leeg gevist
Lederwarenindustrie
kon zich stabiliseren
WbÊÊSSÈmêhHH financiën en economie
e
Keer ten goede lijkt nog erg ver weg
lederland koopt
ïel reischeques
Hagemeyer komt
met nieuwe
concernstructuur
CAO-conflict bij
Grontmij dreigt
In textiel geen
gedwongen ontslag
Onderhandelingen
Shell-CAO
weer afgebroken
VNT wil ook betere
werktijden technici
Haring en makreel beschermen
Na jarenlange achteruitgang
^TERDAG 13 MEI 1978-
Trouw/Kwartet
37
joor J. G. Wolters
MSTERDAM De Westeuropese chemische industrie maakt sombere tijden door en het ziet er
p dit moment niet naar uit dat hierin spoedig verandering zal komen. Integendeel, wie zijn oor te
listeren legt bij de giganten in deze bedrijfstak kan zich niet aan de indruk onttrekken dat het
og wel eens lang zal kunnen duren, vooraat in de chemie in West-Europa de zon weer doorbreekt.
e door de grote chemische indus-
ieën in de eerste drie maanden van
it jaar behaalde resultaten laten
inminste duidelijk zien, dat van een
eer ten goede nog allerminst kan
orden gesproken. Uitdrukkingen
„nog geen enkel lichtpuntje" en
literst teleurstellend" komen dan
ok bij herhaling over de lippen van
„bazen" van de vooraanstaande
ïemische concerns.
p de achtergrond van dit alles
leelt de omstandigheid dat de che-
ische industrie, als een belangrijke
leleverancier van tal van andere
fdrijfstakken, in volle omvang de
•volgen ondervindt van de nog al-
jd aarzelende economie. Zolang
er duidelijke impulsen uitblijven,
oet niet worden verwacht dat de
ïemie weer de wind in de zeilen zal
ijgen. Een uiteraard weinig opwek-
ende situatie, temeer waar de che-
lische industrie in West-Europa ook
in 1977 de nodige klappen te incas-
iren heeft gekregen.
Hoog kostenpeil
aast de achterblijvende conjunc-
lur spreken nog enkele andere fac-
>ren een flink woordje mee, zoals
et bestaan van overcapaciteiten in
chemie en het hoge kostenpeil.
p basis van de destijds bestaande
e optimistische) groeiverwachtin-
;n heeft de chemie in de jaren ze-
intig aanzienlijke investeringen
ïrricht. Gevolg: het produktiepo-
tntieel is voor een aantal chemische
■odukten op dit moment veel te
oot, wat naast onderbezetting van
istallaties heeft geleid tot een
rachtige druk op de prijzen. Indien
laarbij dan ook nog de sterk geste-
pn kosten in aanmerking worden
pnomen, dan ligt het voor de hand
lat tal van chemische industrieën
:t vandaag de dag qua rendement
lesbehalve gemakkelijk hebben,
afgezien van het feit, dat zich
daardoor qok problemen gaan voor
doen op het stuk van de financiering
van de bedrijven in kwestie.
Als we even stilstaan bij de kosten
ontwikkeling, dan moet worden ge
constateerd dat door het almaar ge
stegen kostenpeil (met name de per
soneels- en milieukosten bereiden
vele bedrijven in de bedrijfstak grote
zorgen) de chemie in West-Europa er
de laatste jaren in concurrentiever
mogen niet bepaald op is vooruitge
gaan. Thans is het zelfs al zo. dat
West-Europa een bijzonder aantrek
kelijke markt is geworden voor pro
ducenten uit andere delen van de
wereld, die goedkoper kunnen
werken.
Maar ook uit West-Europa zelf drei
gen gevaren voor de chemische indu
strie en wel van de kant van de
staatsbedrijven, die dikwijls anders
calculeren dan de particuliere che
mische industrie. Vooral tegen deze
industrieën met hun dumping-prij
zen er zijn er diverse bij uit de
Comecon-landen, die werken met de
meest modeme in het Westen ge
kochte chemische installaties is
het zwaar opboksen voor de Westeu
ropese chemie.
Staatsbedrijven
Het was prof. Matthias Seefelder,
voorzitter van de raad van bestuur
van het Duitse chemische concern
BASF, die onlangs in dit verband
sprak van „een echte prijscrisis ont
staan door de activiteiten van bui
tenlandse producenten in het alge
meen en van aanbieders, die hun
verliezen uit de staatskassen kunnen
dekken in het bijzonder". Zich uit
sprekende tegen een deelneming van
het concern aan welke vorm van
kartels ook, meende hij wel dat het
hoog tijd is dat er vanuit „Brussel"
de EG een krachtiger en doel
treffender anti-dumpingpolitiek
wordt gevoerd.
Op het stuk van de produktie van
kunststoffen (plastics) waar even
als bij kunstvezels voor de textiel
industrie de nood hoog is, zij het
ook dat prof. Seefelder hier nog niet
van een crisistoestand wilde spre
ken, verklaarde hij zich voorstander
van een oplossing van de door over
capaciteit ontstane problemen door
andere dan dirigistische maatrege
len (vanuit „Brussel"). Naar zijn me
ning, zou interne analyse van ver
bruik een produktie binnen de che
mische bedrijfstak tot de nodige
zelfbeperking en zo tot terugkeer
van de rust op de markt moeten
leiden. Daarbij moest hij overigens
wel toegeven, dat er ook thans nog
steeds chemische industrieën in Eu
ropa zijn, die met plannen rondlopen
voor een uitbreiding van hun pro-
duktiecapaciteit.
Inhakende op de bestaande proble
matiek door de overproduktie van
kunstvezels constateert zijn collega
prof. dr. Rolf Sammet, voorzitter van
de raad van bestuur van de Duitse
chemiegigant Hoechst, in het dezer
dagen gepubliceerde jaarverslag, dat
„het steeds duidelijker wordt, dat de
crisis in de vezelindustrie in West-
Europa met normale marktmetho-
den niet tot een oplossing is te bren
gen, zolang staten of afzonderlijke
ondernemingen met steun van de
staat en met veronachtzaming van
de situatie op de markt doorgaan
met investeren en produceren. Een
vrije concurrentie," aldus prof. Sam
met, „functioneert slechts dan als
allen zich houden aan dezelfde eco
nomische spelregels."
Ook hij spreekt zich met grote zorg
uit over de huidige situatie in de
Westeuropese chemie. Meer speciaal
wat de bedrijfstak in de Bondsrepu
bliek aangaat, stelt hij vast dat de
aanhoudende stijging van de koers
van de Duitse mark het de Duitse
chemie bijzonder lastig maakt op de
markt mee te komen. Voordelen, die
uit de duurdee mark kunnen worden
geput in de vorm van het goedkoper
kunnen verkrijgen van grondstoffen,
worden aan de andere kant door de
veel moeilijker geworden export
meer dan teniet gedaan.
Oplossingen, zo zegt prof. Sammet,
zijn er op korte termijn voor alle
problemen nauwelijks te verwach
ten. Daarbij wijst hij op het toene
mende gevaar van een versterking
van de protectionistische tendensen
(het beschermen van de eigen markt
door importbeperkende maatrege
len e.d.). „Egoïstische nationale
maatregelen kunnen echter," zo
meent hij, „de oorzaken van de pro
blemen niet wegnemen. Zij bereiken
alleen maar dat de wereldhandel en
daarmede een zinvolle internationa
le arbeidsverdeling gevoelig worden
getroffen."
Voor alles acht zowel prof. Sammet
als zijn collega prof. Seefelder het
zaak, dat er een verbetering tot
stand komt van de huidige prijs
structuur. De prijzen van die chemi
sche produkten die thans zwaar on
der druk staan, zullen omhoog moe
ten. Omdat het succes van de in
spanningen op dit gebied in belang
rijke mate wordt bepaald door de
ontwikkelingen op de afzetmarkten
en de houding van de concurrentie,
noemen zij intern te nemen maatre
gelen ook van groot belang. In dit
kader zijn zowel Hoechst als BASF
constant bezig hun kosten te druk
ken. Rationalisatie is in dit verband
een veelgehoord woord.
Daarnaast wordt er echter ook meer
en meer aandacht gegeven aan de
produktie van specialiteiten. Vooral
nu er buiten de traditionele produk-
tielanden ook chemische produktie-
centra zijn verrezen in landen, die
voor kort nog belangrijke importge-
bieden waren voor bulk-chemicaliën
(massa-produkten) en die nu zelf al
exporteren, bestaat er in West-Euro
pa in toenemende mate een tendens
in de chemie zich te gaan richten op
de produktie van deze specialiteiten.
Het ziet er echter wel naar uit, dat de
bedrijfstak het vooralsnog van de
De Westeuropese chemiereuzen leggen een groeiende belangstelling aan de dag voor de produktie in de Verenigde
Staten. De foto toont een onderdeel van het Amerikaanse bedrijf van BASF.
bulk-chemicaliën zal moeten
hebben.
Aan de andere kant, wil de Westeu
ropese chemie de voorsprong die zij
thans bezit ook in de toekomst be
houden dan zal om een heden ten
dage veel gebruikt woord te gebrui
ken innovatie (vernieuwing van
het produktenpakket) hoog in het
vaandel van de chemie in WestrEuro-
pa moeten worden geschreven. De
chemische industrie in WestrEuropa
bezit in ruime mate de kennis voor
het ontwikkelen van deze nieuwe
produkten, die het verlies van ter
rein bij de bulkchemicaliën kunnen
opvangen. In dit licht ligt het voor de
hand, dat research en ontwikkeling
in de toekomst nog sterker zullen
moeten bijdragen aan het behoud
van de concurrentiepositie van de
Westeuropese chemische industrie.
Maar tevens zal het nodig zijn ir L.
Kretzers, vice-vooreitter van de raad
van bestuur van DSM, zei het on
langs in een toespraak dat, wil de
positie van de chemische industrie
in West-Europa verbeteren, vóór al
les wordt vermeden, dat Europa te
rugkeert tot een economisch natio
nalisme. Niet in de laatste plaats
tenslotte zal in de basischemie van
West-Europa het overleg weer op
gang moeten komen om tot een ge
zonde situatie vooral wat betreft
de produktiecapaciteiten te kun
nen terugkeren.
In de praktijk zal dit ertoe leiden,
dat de grote chemische bedrijven op
het stuk van hun investeringen in
produktie-installaties vrijwillig de
adem wat zullen moeten inhouden.
(Afgezien van de juridische vormge
ving, waarbij rekening moet worden
gehouden met de nationale wetge
vingen in de desbetreffende Europe
se landen, ziet het ernaar uit dat er
binnen afzienbare tijd tussen de Eu
ropese kunstvezelfabrikanten af
spraken zullen bestaan met betrek
king tot hun produkties).
Ook aan de kant van de concurren-
tievoorwaarden zal echter het nodi
ge moeten gebeuren. Prof. Seefelder
van de BASF noemde in dit verband
een uniforme energiepolitiek, stabie
le valutaverhoudingen, vaste spelre
gels voor de internationale handel,
het afbreken van beschermende hef
fingen aan de grenzen en een harmo
nisatie van de bepalingen in de di
verse landen op het gebied van de
bescherming van het milieu. Een
hele lijst, waarvan de verwezenlij
king nog wel enige tijd zal vergen als
het ooit al zo ver komt. Mogelijk
omdat de chemische industrie dien
aangaande zelf de nodige twijfels
heeft en zeker in aanmerking geno
men de voordelen van de nog steeds
goedkope dollar laten bedrijven als
BASF, Bayer en Hoechst bij voort
during het oog vallen op het verwer
ven van nieuwe produktiefaciliteiten
in de Ver. Staten. Daarnaast oefent
Brazilië een steeds grotere aantrek
kingskracht uit op deze groten in
wereld van de Europese chemie.
een onzer verslaggevers
STERDAM Two Pi Company in de Ver. Staten, een
ledige dochteronderneming van de US Philips Company,
ft een grote computer ontwikkeld en deze op de Amerikaanse
rkt geïntroduceerd.
ADVERTENTIE
m nogal opmerkelijk iets. omdat
feele jaren geleden Philips besloot
I produktie van middelgrote en
bte computers, die in het kader
p „Data Systems" in Apeldoorn
fiatsvond, stop te zetten.
flgens Philips is het niet de bedoe-
ig met de nieuwe computer op de
Iropese markt te komen. Toch lijkt
t wèl te zullen gebeuren. Eén van
[kopers van de nieuwe Philips-
inputer, het Amerikaanse bedrijf
Itional CSS. is nl. van plan de
toputer in Engeland te gaan uit
ingen.
n zal zich dus de. situatie voor-
n, dat via een omweg Philips tóch
t een grote computer op de Euro-
se markt verschijnt. Volgens Phi-
s zal een en ander er niet toe
den dat zich veranderingen zullen
ardoen in het beleid met betrek-
ig.tot „Data Systems".
TOOMSP. TWENTHE: Bij een
t vier procent gestegen omzet, is
verlies het afgelopen jaar aan-
crkelijk gedaald en wel tot
25.000 (ƒ3.1 min). Het dividend
rdt opnieuw gepasseerd. Voor het
ïtst werd een dividend uitgekeerd
ff 1974 van 11 pet. Het jaarverslag
nt 1 juni.
n een onzer verslaggevers
ISTERDAM De aankoop van
scheques per hoofd van de bevol-
ig is in Nederland groter dan in
lk land ook, dit zei de heer J. D.
•binson III, voorzitter van de raad
n bestuur van American Express
mpany tijdens een persbijeen-
mst in verband met de introductie
n de aandelen aan de Amsterdam-
beurs. Een besluit, dat volgens de
er Robinson een belangrijke stap
tekent op weg naar een groter
emationaal bezit van aandelen
nencan Express.
!n nerican Express, die in 1904 in
•tterdam al haar eerste kantoor
stigde en 1850 werd opgericht, le-
rt reis-, bank- en verzekeringsdien-
'n aan het publiek. Voor het lopen-
jaar rekent de onderneming
enals in 1977 op een voortzet-
ni van de groei. Pallen bestaat de
9f ttiviteiten verder uit te bouwen. In
te plannen speelt Nederland, al-
s de heer Robinson, een belangrij-
rol. mede gelet de op uitvoer
fichve economie van ons land
Mulder; na een aantal verliesge
vende jaren is Mulder's Fabriek van
Rollend Materieel vorig jaar uit de
rode cijfers gerold. Er werd een „ge
ring positief resultaat" behaald, na
dat over 1976 een verlies van ruim
ƒ952.000 werd geleden. Dit bedrijf
betaalde voor het laatst een divi
dend over 1972. Dat was toen 5 pet in
agio-aandelen.
METAVERPA: Hoewel het bedrijf
(verpakkingsmachines en -materia
len) de slechte economische toe
stand voelde, was het toch mogelijk
de omzet te vergroten tot 18.1
13.3) min. De exploitatiewinst
daalde echter tot 1.27 1.58) min
en de beschikbare winst tot 311.012
(ƒ331.841). Eerder werd al voorge
steld het dividend op 18 (15) procent
te brengen. De indruk bestaat, dat in
het binnenland het dieptepunt van
de economische teruggang is
bereikt.
AMSTERDAM Hagemeyer heeft
besloten een nieuwe concernstruc
tuur in te voeren. Naast een indeling
van de activiteiten in geografisch
georiënteerde divisies is er een inde
ling gekomen op basis van produkt-
groepen. De Hagemeyer-leiding
meent dat met de invoering van deze
nieuwe structuur een goed uitgangs
punt is geschapen voor de toekom
stige groei van het concern.
Met het oog op de verliesgevende
situatie in de industriële sector in
Nederland en in België zijn bespre
kingen gevoerd met de vakbonden.
Besloten is daarbij dat men geduren
de de eerstkomende drie jaar zal
trachten het beleid zodanig om te
buigen, dat in deze sector geen ont
slagen behoeven te vallen. Na deze
drie jaar zal er weer met de bonden
worden gepraat. Overigens heeft het
bestuur al contacten met de Nehem
(Nederlandse Herstructurerings
Maatschappij) gelegd om in aanmer
king te kunnen komen voor subsi
dies om de betrokken bedrijven te
kunnen voortzetten.
De concemomzet steeg in 1977 met
17% tot 1586 miljoen. De netto
winst nam toe van 17,5 tot 18,5
miljoen. Uitgekeerd wordt wederom
6.-. per aandeel. Verwacht wordt,
dat de winst over 1978 niet belang
rijk zal afwijken van die over 1977.
ROTTERDAM Volgens het Britse vakblad Petroleum Econo
mist is het niet alleen de olie uit de Noordzee, maar ook en vooral
die uit Alaska, die het huidige overschot in de wereld veroor
zaakt.
Alaska levert nu al ongeveer 1,2 mil
joen vaten (vat is 159 liter) per dag,
terwijl de raffinaderijen aan de Ame
rikaanse westkust, waarvoor deze
olie in de eerste plaats bestemd was,
slechts ongeveer de helft kunnen
afnemen.
Dat betekent dat ruim 500.000 vaten
per dag elders afgezet moeten wor
den. Het zijn vooral de Afrikaanse
leden van de OPEC, die van deze
situatie de gevolgen ondervinden.
Libië, Algerije en Nigeria produceren
een soort (lichte) ruwe olie, die wat
kwaliteit betreft ongeveer gelijk is
aan die uit Alaska en de Noordzee.
Deze landen hebben nu de grootste
KVT in ernstige
financiële problemen
DEVENTER De Koninklijke Ver-
enigde Tapijtfabriek (KVT) met ves
tigingen in Deventer en Moordrecht
verkeert in ernstige financiële moei
lijkheden. Het bedrijf heeft volgens
G. Hengstman, districtsbestuurder
van de Industriebond NW, een
schuldenlast van vijf miljoen gulden.
Wanneer uitstel van betaling en
overheidssteun uitblijft, is naar de
mening van de districtsbestuurder
sluiting van de fabrieken in Deven
ter (109 man) en Moordrecht (400
man) onafwendbaar.
Komt de gevraagde rijkssteun er
wel, dan zullen er niettemin toch
ontslagen vallen. Volgens Hengst
man zullen in ieder geval in Deven
ter 45 en in Moordrecht 82 arbeids
plaatsen komen te vervallen. De di
rectie van de KVT wenst zich nog
van commentaar te onthouden, om
dat er nog gesprekken gaande zijn
met de overheid, de vakbonden en
de ondernemingsraad.
moeite om de concurrentiestrijd vol
te houden, vooral omdat hun pro
dukten nogal aan de prijs zijn; beter
gezegd: aan de prijs waren. Want de
drie landen hebben de afgelopen
maanden hun prijzen officieel ver
laagd, met bedragen, die variëren
van tien tot 31 dollarcent (23 tot 71
cent) per vat.
Daarmee onttrekken zij zich in feite
aan de afspraken, die zij in het ver
band van de OPEC hebben gemaakt.
Volgens de Petroleum Economist
geeft Nigeria momenteel al weer kor
tingen op de nieuwe prijzen.
Verscheidene deskundigen verwach
ten, aldus de Petroleum Economist,
dat de overschotsituatie zal aanhou
den tot in het begin van de jaren
tachtig.
UTRECHT (ANP) Bij het cultuur
technisch bedrijf Grontmij, dat zijn
hoofdkantoor in De Bilt heeft en
vestigingen over het hele land, dreigt
een CAO-conflict.
De voedingsbonden FNV verwijten
de onderhandelaars van het bedrijf,
waarbij 1.150 mensen werken, dat zij
„boodschappenjongens van de direc
tie" zijn. De bonden zeggen dat bij
de onderhandelingen belangrijke za
ken als een arbeidsplaatsenovereen
komst en vervroegde uittreding grof
weg van de tafel worden geveegd. De
Grontmij zou bovendien niets willen
weten van integratie van de diverse
beroepsgroepen in één CAO. Een an
dere grief van de bonden is. dat het
vakbondswerk binnen de onderne
ming van directiewege wordt tegen
gewerkt.
UTRECHT (ANP) De werkgevers
en werknemers in de textielindustrie
zijn het tijdens het zesde gesprek in
het CAO-overleg eens geworden over
de werkgelegenheidsparagraaf. Hier
in is vastgelegd, dat er geen gedwon
gen ontslagen zullen vallen, tenzij
het voortbestaan van de onderne
ming in gevaar dreigt te komen. In
dat geval moet er eerst uitvoerig met
de bonden worden overlegd. Dit
heeft het bestuurslid Wil Verstraeten
van de Industriebond NKV vrijdag
bekendgemaakt.
_Over de materiële zaken, zoals de
"minimum-prijscompensatie, de ex
tra compensatie voor het duurdere
aardgas en een extra vakantiedag
voor alle werknemers (46 000), heb
ben de partijen geen overeenstem
ming kunnen bereiken, evenmin als
over de wachtdag bij ziekte en de
integratie van alle beroepsgroepen
in één CAO.
ROTTERDAM (ANP) De onder
handelingen tussen de industriebon
den en de directies van Shell raffina
derij en Shell chemie, zijn gistermid
dag opnieuw afgebroken. Tijdens
deze vijfde onderhandelingsronde
bereikten partijen weer geen over
een stemming over het door de Shell-
directie in de toekomst te voeren
werkgelegenheidsbeleid. Wel wordt
van Shell-zijde in een commentaar
geconstateerd, dat partijen op het
punt van de werkgelegenheidspara
graaf nader tot elkaar zijn gekomen.
Dat er toch geen overeenstemming
kon worden bereikt heeft te maken
met het afwijzen door de Shell-direc-
tie van de wensen van de industrie
bonden inzake de invoering van een
gefaseerde vijfploegendienst.
De industriebond zullen het onder
handelingsresultaat nu aan hun le
den voorleggen. Dat zal komende
week of de week daarop gebeuren.
AMSTERDAM De Vereniging van
Nederlandse Toneelgezelschappen
(VNT) in Amsterdam heeft zich vol
ledig achter de wens van de Kunste
naarsorganisatie NW geschaard om
de werktijden van technici in het
toneelbedrijf te verbeteren. Om de
verbeterde werktijden te kunnen
doorvoeren, zullen de gezelschappen
extra technici moeten aantrekken,
meent de VNT.
Nu de gezelschappen nog steeds
geen toestemming van de subsidië
rende overheidsinstanties hebben
gekregen om in het komende seizoen
extra technici aan te trekken kan de
VNT geen enkele toezegging doen
omtrent de ondertekening van de
CAO voor 1978-'79.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Het is een misverstand te menen, dat de
Noordzee zou zijn leeggevist. Wél heeft de samenstelling van
de visstand belangrijke wijzigingen ondergaan, als gevolg
van overbevissing. Hierdoor worden bepaalde soorten vis
(bijvoorbeeld haring) steeds schaarser.
Dit schrijft dr N. Daan van het
Rijksinstituut voor Visserijonder-
zoek (RIVO) in IJmuiden in het
mei-nummer van TNO-Project.
Wanneer het beleid op het vangen
van meer consumptievis is ge
richt, dan zal de haring- en ma
kreelstand krachtig beschermd
moeten worden, zegt hij. Ander
zijds zijn dan geen maatregelen
nodig voor de industrievisserij,
behalve dan dat de bijvangst aan
consumptievis moet worden te
gengegaan. Sluiting van de indu
strievisserij (vismeel) zou echter
als kwalijk gevolg kunnen heb
ben, zo waarschuwt hij, dat er
veel „waardeloze" vis in zee blijft
zwemmen, die door voedselcon-
currentie de stand van de con
sumptievis nadelig kan be
ïnvloeden.
Olieramp
Voorts zegt de heer Daan dat olie
rampen. zoals die van enkele
maanden geleden met de Amoco
Cadiz voor de Franse kust, welis
waar zeer spectaculair zijn, maar
dat de sluipende vervuiling van
zeeën en oceanen minstens even
belangrijk lijkt.
Via rivieren, lozingen en via de
atmosfeer (neerslag) komen vele
door de mens in het milieu ge
brachte stoffen uiteindelijk in zee
terecht.
Van een onzer verslaggevers
TILBURG Na een jarenlange achteruitgang van de produktie
in de lederwarenindustrie heeft deze bedrijfstak zich in 1977
kunnen stabiliseren. Dit meldt het Bedrijfschap lederwarenindu
strie in zijn jaarverslag.
Het produktieniveau in 1976 was nog
slechts 60 procent van dat in 1970
maar aan deze vooral in de jaren
1973-'76 snelle afbouw is een eind
gekomen. Opvallend is overigens dat
de totale personeelsbezetting (3.400
mensen» vergeleken met 1970
„slechts" met 25 tot 30 procent is
teruggelopen. Oorzaak is dat vele
bedrijven hun geringere produktie-
mogelijkheden hebben getracht te
compenseren door handelsactivi
teiten.
De na jaren bereikte stabiliteit bete
kent niet dat het de lederwarenindu
strie ook financieel voor de wind
gaat. De omvangrijke import uit la-
ge-lonenlanden drukt de afzetprij-
zen van de Nederlandse industrie
zodat het merendeel van de fabri
kanten met een negatieve marge
werkt. De al genoemde handelsacti
viteiten kunnen in een aantal geval
len die negatieve marge compen
seren.
De invoer 206 miljoen) overtrof in
1977 de eigen produktie 203 mil
joen). De EG-landen nemen met 52,2
procent meer dan de helft van de
import voor hun rekening (vooral
West-Duitsland en Italië) maar het
verslag benadrukt de sterk stijgende
import uit het Verre Oosten. Deze
steeg van 10 procent van de invoer in
1970 tot 27 procent in 1977. In het
bijzonder handtassen en gedeeltelijk
lederen werkhandschoenen komen
uit landen als Hongkong. Taiwan en
Zuid-Korea.
De lederwarenindustrie is nog ty
pisch een bedrijfstak met vele kleine
ateliers. Van de ruim 300 produktie-
eenheden hebben er 200 minder dan
vijf personeelsleden; slechts zeven
bedrijven hebben vijftig of meer di
rect bij de produktie betrokkenen in
dienst. Dit beeld verandert weinig,
aldus het jaarverslag.
