Vergeten Zeeuwse kolonie in Brazilië
Het kammetje van de koster
0
De bijbel moet
op rantsoen!
It
VANDAAG
Voorbijganger:
Vï
i y nieuw bij Ten Have
'Word lid van de
cBijbel per£Maand-Club
ZATERDAG 13 MEI 1978
KERK
Trouw/Kwartet
door Ton en Margje Roos
Vem Senhor. vem Senhor. vem liber-
tar o teu povo" (Kom Heer, Kom
Heer. kom uw volk bevrijden» Zo
zongen we laatst in de ..comunidade
Holanda" uit een verzuchting van
hoop. vastgrijpen aan de belofte van
Christus in deze wereld te komen om
recht te doen. Het kerkje was overvol
met mensen die onrecht aangedaan
wordt, die uitgebuit worden en niet
meetellen in de Braziliaanse samenle
ving. Een vergeten volk.
Je zou de „comunidade Holanda" de oudste
Hollandse kolonie in Brazilië kunnen noe
men. Zij ligt zeer geïsoleerd in het binnen
land van de staat Espirito Santo en werd
tussen 1858 en 1862 gesticht door landver
huizers uit Zeeuws-Vlaanderen: Hoofdplaat.
Oostburg, Breskens, Oroede, Biervliet. Re
tranchement
De ronselaar vond bij de arbeidersgezinnen,
die in die tijd in grote armoede leefden,
blijkbaar veel gehoor met zijn verhalen over
het prachUge Brazilië, waar je land kon
krijgen en met hard werken „rijk" worden
Dat enorm grote Brazilië had mensen nodig,
nieuwe werkkrachten om de plaats in te
nemen van de slaven. Kolonisten moesten
het binnenland bevolken. Scheepsladingen
nieuwe „blanke" slaven werden aangevoerd.
Vooral uit Pommeren, maar ook uit
Holland
Na aankomst in de havenstad Vitória wer
den zij over een rivier zover mogelijk het
binnenland in getransporteerd. Daar wacht
te de regeerder en grootgrond bezitter hen
op. Hij wees hen hun nieuwe land aan.
Vrouwen en kinderen bleven achter en de
mannen gingen verder het oerwoud in om
een open plek te hakken en hun eerste
nieuwe huis te bouwen. Daarbij leerden zij
veel van de „zwarte slaven" die er leefden,
want het leven en werken tussen de bergen
in het tropische klimaat van Espirito Santo
was wel wat anders dan in Zeeuws-Vlaande
ren. Toen zij het „Overtogtsverdrag" teken
den. dat de ronselaar hen voorhield, wisten
zij niet wat hen te wachten stond.
Schulden
..Uw naam is toch niet Silva?", vroegen wij
tijdens een van onze eerste bezoeken ruim
anderhalf jaar geleden. „Ja. ja. Silva. Maar
heel vroeger was het geloof ik 8chive." Jan
sen is Hiancio geworden en Schipper werd
Shuppe en Smoor: Simor. Brazilianen van
Hollandse afkomst. We hielden ons eerste
groepsgesprek. Praatten over hun leven en
werk. De armoede is groot. Het onderwijs
slecht. Geen verbindingen. Vijf uur lopen
naar de dichtsbije bushalte, voor dokter en
apotheek. De mensen werden niet meer op
gemerkt. Velen hebben hun land. dat met
jjoveel lijden door hun voorouders uit het
„erwoud was ontgonnen, van armoede moe-
tfn verkopen aan de altijd op de loer liggen
de opkopers in de streek. Zij werken nu op
diesclf** grond verder, maar moeten de
helft van at °o«*t fefltua aan de nieuwe
grondeigenaar
Smoor vertelde, dat hij niet voof de helft
werkt, maar voor één derde Nog beroerder
dus. Zolang er niets te oogsten is moet je je
maar redden. De landeigenaar heeft ook een
Carolina Heule-Kuster, in de
landa", aan het koken.
.communidade Ho-
Het kerkje, waar Ton en Margje Roos iedere maand
een dienst leiden, katechisatie geven, gesprekken
voeren.
„Zeeuwse schonen" (analfabeet!) op de drempel
van de kerk in zondagse kleding.
winkel en wil „zijn mensen" wel wat suiker
en zout verkopen. Schrijft het keurig op in
het schuldenboek. Het gehele gezin moet
meewerken. De baby wordt onder een boom
in de schaduw gelegd. Er wordt mandioca
verbouwd, zwarte bonen en bananen.
De familie ontvangt van de 12 zakken man-
dioca-meel 6 zakken. Smoor dus slechts 4.
Zij verkopen deze dan weer aan de landeige
naar, zodat hij de schulden in het boek weer
kan schrappen. Géén achturige werkdag,
maar zolang het licht is! En altijd maar die
schulden! Nooit er overheen komen. Leven
in economische gevangenschap van de land
eigenaar. Onrecht!
August Lauret zijn zoontje werd plotseling
zeer ernstig ziek. Alles werd geprobeerd.
Thee van wortels, thee van verschillende
planten uit het bos. Maar. hoe goed Lauwers
zijn kruiden ook weet te maken en hoeveel
mensen hij er al mee genezen heeft, deze
keer ging het niet Ten einde raad naar de
landeigenaar om te vragen of hij hen naar
het hospitaal wil brengen, 35 kilometer. De
dokter was boos. August had zijn zoontje
eerder moeten brengen en ook alle medicij
nen geven die voorgeschreven werden Maar
wat doe je. als je geen geld hebt om medicij
nen te kopen? De landeigenaar rekende ook
500 cruzeiros voor het ritje. Dat betekent
nog meer schulden, een langere lijst in het
boek
laat allerlei prenten en boekjes zien van
vroeger. Enkele zeer oude almanakjes, waar
uit hij een gedicht voordraagt. Ook komt
een Hollandse bijbel tevoorschijn. Het ont
roert ons als we samen een psalm lezen uit
zijn bijbel. De ouderen spreken nog Hol
lands (Zeeuws). Anton Lauret: „Onze ouders
hebben gehoopt en gebeden, dat er nog eens
iemand uit Holland hen op zou zoeken. Maar
nooit is er iemand gekomen. Wel Ijwamen er
Duitse predikanten, voor de Pommeranen.
Maar die konden we niet verstaan. We zaten
in het kerkje met gebogen hoofden te wach
ten tot de preek uit was."
Een vergeten volk, ondanks dat alle namen
van de destijds vertrokken families keurig
werden opgetekend in de hervormde kerkre
gisters. Waarom eigenlijk?
formeerde kerken. Maar ook van veel parti
culieren. van mensen in Zeeuws-Vlaanderen
en van de Hollandse kolonies in Brazilië. Wij
menen echter, dat we op de goede weg zijn.
door niets te ondernemen of te doen, buiten
de basisgroep om, maar alles bespreken en
besluiten in de groep. Al deze steun in geld
is goed en ook nodig, maar het lost het kern
probleem niet op. Kernprobleem is, dat ve
len geen eigen grond meer hebben, of heel
weinig. Dat de structuur van het kapitalis
tisch economische systeem in Brazilië er
naar is, dat een kleine groep zich steeds
meer verrijkt en in overdaad leeft en de
grote massa arbeiders, landarbeiders en
kleine boeren laat verhongeren.
Basis-groep
Zingen
Bijbel
We brachten een bezoek aan de oude Jacob
Jansen. Hij woont alleen in een kleine lemen
hut. De meeste huisjes in Holanda zijn ge
maakt van aangestampte klei met bamboe-
latten. Jacob Jansen is blij met bezoek uit
Holland. Een houten bak als bed en een
krukje is het enige meubilair Op het krukje
een olielampje. Elektrisch licht is er niet in
Holanda. Met de olie moet je ook zuinig zijn.
die is duur. Jacob Jansen vindt het maar
niks. dat de jongeren geen Hollands meer
kennen. „Ik heb het mijzelf geleerd, door
veel te lezen
Hij trekt een kist onder zijn bed vandaan en
Iedere maand gaan wij met ons gezin een
lang weekend naar de comunidade Holanda.
We bezoeken de gezinnen. Brengen de kin
deren in een groep om hen te leren samen
spelen en te zingen. De kinderen zongen
niet. Kenden geen versjes. Met de ouders
vormen we een basis-groep. Bespreken alle
problemen welke zij aandragen over leven
en werken. Wij proberen zo ruimte te maken
waarin het vertrouwen in elkaar kan groei
en. waarin plaats komt voor vrolijkheid en
eigen initiatief.
Op zondagmorgen houden we een dienst.
Opvallend is, dat in het kerkje de preekstoel
in het midden is gebouwd hoog boven het
altaar. Terwijl in alle lutherse kerken de
preekstoel aan de zijkant staat. Een nog
Hollandse, calvinistische invloed? Na ruim
een jaar werken mogen we een opleving
zien. De mensen zijn enthousiast, de groep
zingt weer, en met veel zelfvertrouwen is
men aan een gezamenlijk project begonnen:
de bouw van een gemeenschaps-huis.
Er is hulp nodig op alle terreinen: gezond
heids-zorg. school, werk. individuele gezins
hulp. Er wordt veel hulp aangeboden. In de
eerste plaats van de Zending van de Gere-
De basis-groep van de comunidade Holanda
is één van de veertien groepen die er nu zijn
in het binnenland van de staat Espirito
Santo, van de lutherse kerken. Mede gesti
muleerd door enkele paters en de bisschop
van Vitória zijn enkele predikanten in 1976
begonnen deze groepen te vormen. Onge
veer vijftien tot twintig families, die op
loopafstand van elkaar wonen, nodigen we
uit. Wat er gedaan wordt en besproken komt
uit de groep.
Aanklacht
Nu preekt de dominee niet. Hij luistert en
geeft toe, dat hij niet mee kan praten over
het werk van de kolonist en zijn leven. Het
bij elkaar komen in groepsverband en over
eigen onderwerpen praten is men niet ge
wend. Gebruikmakend van de technieken
uit het groepswerk komt een groeps-proces
op gang. Groepssamenhang groeit en ver
trouwen. Verschillende groepen zijn nu na
een jaar bijeenkomen tot acties overgegaan,
hebben eigen initiatief genomen! Eén groep
wendde zich tot de burgemeester en bood
hem alle hulp aan om een weg te openen. Zij
vroegen om een medische post. Géén ant
woord. Weer een andere groep begon met de
bouw van een schooltje en vraagt ook steun
aan de overheid.
Met deze acties ontstaat veel enthousiasme
bij de groepsleden. Maar helaas niet bij de
rijken en de politieke leiders. Die zijn niet
gewend, dat het volk gaat spreken. Zij zet
ten de predikanten zelfs onder een bepaalde
druk en vinden dat zij zich met de kerk
moeten bezig houden en niet met maat
schappelijke problemen. Eén van onze colle
ga's werd zelfs bij de rechter beschuldigd
van het influisteren van opruiing. Ondanks
alle kritiek, die er altijd is als je het opneemt
voor de machteloze, gaan wij door, omdat
dit werk aan de basis een evangelische op
dracht is. De Heer opent ogen, onderwijst de
weg en leert de arme zijn recht te verdedi
gen. Als je ziet. dat je het slachtoffer bent
van sociaal onrecht, voorwerp van onder
drukking en uitbuiting, dan ga je wat doen!
Meer dan de helft van de Braziliaanse bevol
king is beneden de 18 jaar. Het groeperen
van de jeugd is één van onze belangrijkste
taken. Hen helpen bij het zoeken naar haar
identiteit en opdracht in de Braziliaanse
samenleving. De jeugd wordt gemarginali
seerd en heeft geen enkele deelname aan het
politieke leven. De kerk is het'enige insti
tuut welke de jeugd een vorming en kriti
sche kijk kan geven op de Braziliaanse
samenleving. Een belangrijk instrument
hiertoe is in Espirito Santo, de Fundaqao
Diacónica Luterana, waar wij meehelpen
aan de opleiding van diakonaal werkers.
Sjaloom
Mensen, jong en oud samenbrengen in een
groep waarin je meetelt, opgemerkt wordt,
een naam hebt. Als groep je te stellen onder
Gods oriëntatie om de weg te vinden naar
bevrijdend heil: Sjaloom! Niet van ziel al
leen, maar van lichaam en ziel. compleet.
Dat is: Kleding, voedsel, een huis om in te
wonen, dokter en medicijnen, werk en geld.
onderwijs, gemeenschap en liefde.
Ton en Margje Roos zijn uitgezonden door
de gereformeerde zending en werken in
samenwerking met de Braziliaanse luther
se kerk.
ADVERTENTIE
boekennieuws
Sipfce van dar Land
OOO ZOEKT MENSEN
144 Nr. I 19 75
wereld van loan en no Een fascinerend
vor slag van date reis door de wereld van
de eerste chnstenen Mei veel prachtige
loto s Voor de kekers naar de NCRV-
tetevisteeerte van Sipfce van der Land
over dn onderwerp een prachtig benl
Sipke van der Land
WAT EEN WERELD
176 Wr I 19 75
Op aroniuur mal de /ending Oertig
metmoanen dochards. kannibalen enz
Verhalen dw iegelijk een avontuur h|ke
reportage run mi vele landen Gekhj
HET EVANGELIE IN DE
GRIEKS-ROMEINSE WERELO
174 btr 19 50
Op boeiende were fcrggl de lezer mzcht
gehe m de eerste eeuwen van ome
Dr. G. X D Aalder s
VAN MUISGEMEENTE TOT
WERELDKERK
140 Nz 15 50
Oe eerste dne eeuwen christendom CM
buitengewoon interessante boek laat
door A. J. Klei
Ook wij behoorden tot degenen die
de week. waarin koninginnedag,
arbeidsdag, hemelvaartsdag en
bevrijdingsdag vielen, vrijaf namen.
We togen naar een lief dorp aan de
kust en begonnen onze vakantie
aldaar met een kerkgang. Omdat ik
me niet mooier wil voordoen dan ik
ben. haast ik me hieraan toe te
voegen dat het strand deze
zondagmorgen geen ernstige
bedreiging vormde voor de
vervulling van onze godsdientige
plicht, want het regende dat het
goot
Het oude hervormde kerkje, waar we
onze stichting gingen halen, was
maar matig bezet, doch het gemis
aan gezellige volte werd ruimschoots
vergoed door de zorgvuldige
hartelijkheid, waarmee de koster de
binnenkomenden bejegende. Ik
stond enigszins ontredderd bij een
grote paraplubak, die bijna geheel
gevuld was met regenschermen,
welke een zeer grote gelijkenis
vertoonden met mijn eigen
exemplaar. „Weet u wat", sprak de
koster, „als u 'em nou daar neerlegt,
dwars onder die bank, vindt u hem
bij 't uitgaan meteen terug".
Ik volgde zijn raad op en zocht een
plaats. Aan de man naast me vroeg
ik. of hier altijd zo weinig mensen
kwamen. „Nee", antwoordde hij, „als
we een dienst samen met de
gereformeerden hebben, is het
mudvol". Ja, zo kan ik het ook. dacht
ik. maar dit zei ik niet hardop, omdat
ik in vriendelijkheid niet voor de
koster wenste onder te doen. Ik
informeerde vervolgens wie er
preekte, maar dat wist mijn
buurman niet. Samen met een te
hulp geschoten diaken kwamen we
zo ver, dat het geen gewone dominee
was. maar een evangelist van
onbekende herkomst.
Deze evangelist begroette de Duitse
badgasten in een eigengemaakt
Duits (hij hoopte dat ze van zijn
preek „etwas mit kriegen sollten")
en kwam daarna met een verlate
paaspreek voor de dag. Hij
verklaarde dat de opstanding niet te
bewijzen viel en dat het een zaak was
van geloven of niet geloven. Hij ried
zijn gehoor krachtig aan, het eerste
te doen. Dit maakte mij indachtig
aan de drukproeven van het vijfde
en wellicht laatste deel van „Ook dat
was Amsterdam", waarin dr. R. B.
Evenhuis de historie van hervormd
Amsterdam tot aan 1880 beschrijft
(het boek komt nog deze maand uit
bij Ten Have in Baarn). Ik had de
proeven meegenomen als
vakantielectuur, want mijn spelen is
leren, en juist gelezen over de
bezwaren die in de jaren vóór de
doleantie telkens rezen tegen
moderne paaspreken, waarin
uitgelegd werd dat opstaan uit de
dood natuurlijk niet écht kon. Ik
overwoog dat die tijd voorbij is en
dat thans, nog geen eeuw later, de
gereformeerden via
gemeenschappelijke diensten
terugkeren in de hervormde kerk.
Voordat ik nu op de koster
terugkom, dien ik mee te delen dat
de wegen van mijn vrouw en mij,
hoezeer we ook aan elkaar verknocht
zijn, zich scheiden zodra we een
kerkgebouw betreden. Ik vlieg naar
voren omdat ik de vooraanzittingen
bemin en zij blijft treuzelen tot zij
een plekje helemaal achterin heeft
gevonden. Aldus geviel het. dat ik
haar pas bij het verlaten van de kerk
kon verhalen over het minzaam
optreden van de koster in verband
met mijn paraplu. Het bleek dat ook
zij met bijzondere zorg was omringd.
Toen zij in het portaal met de hand
d'r haar wat ordende, stoof de koster
op haar af, wurmde een kammetje
uitzijn binnenzak en bood het haar
aan met de verzekering, dat zij dit
PINKSTEREN
Wat wij morgen hopen te vieren
wordt door de schrijver van de
Handelingen der Apostelen
gesitueerd op het tweede joodse
pelgrimsfeest, nl. Sjawoeot.
Pinksteren heet het als een soort
verhollandsing van het
„pentecostè", en dat betekent weer.
de vijftigste(dag), na het eerste
pelgrimsfeest. Pesach. Het is daaroi
van de gedachten en het geloof van
het volk Israël niet los te maken.
Terwijl er om zo te zeggen meer
verhalen zijn ten aanzien van de
Geestesgave over de volgelingen vaJz0U
Jezus (zie b.v. Johannes 20 vers 191<
23) wordt dit ons verteld in verband
met Sjawoeot. een oogstfeest de
eerstelingen worden de tempel
binnen gebracht en een feest vai
gedenken van wat Israels God in d(
geschiedenis van dit volk gedaan
heeft. nl. Hij heeft het de wet en Zij
verbond gegeven. Dat hoort er
•allemaal bij. Dat ligt er besloten in
die mededeling dat de discipelen
Va
Aï^
scl
kei
we
nie
be:
gel
De
gev
bed
hoo
rinf
ling
aldi
vervuld worden met de Heilige Geei p0j
die eerst in tekenen die aan dat
geschiedenisverhaal van Israël
herinneren, nl. storm en vuur, zich
heeft gemanifesteerd. Er zit dus no;
al wat vast aan dat Pinksterfeest va
de kerk. Het is niet los te maken vai
dat alles. In Messias Jezus zijn GodJ^
bedoelingen terecht gekomen. God reg,
plant is opgekomen en heeft dUS
gebloeid onder de hitte van de zon e mei
in de striemende regens en stormen nai,
in de woorden en daden, het lijden S]ai
en de opstanding van deze Messias. vee
Wat eens op de berg afgesproken
werd heeft gestalte gekregen in dez (aii,
mensenzoon. Zo is de God van dat
verbond en die afspraak openbaar
geworden in Hem. In die gestalte is
Hij te kennen. Maar wordt Hij nu
ook gekend. Daarom hoort
Pinksteren erbij. De vruchten
worden geoogst. Mensenhand
beroert wat daar opgekomen is
onderzon en regen en brengt het in
het huis van God. Mensen komen ei
aan te pas. Vooral in hen moet de
bedoeling van God nu duidelijk
worden. Daartoe ontvangen ze de
Geest van Jezus. Die Geest komt
met kracht over hen. En dat
gedenken wij nu weer, d.w.z. in die
bijbelse zin: het wordt weer
tegenwoordig. Het gebeurt opnieuv
Het nieuwe begin is er opnieuw. Op
weg naar de toekomst, als eens alle!
zal zijn volbracht, op die weg
ontvangen we opnieuw de unieke
kracht en inspiratie van de Geest.
En dat gaan we vieren in deze dagef te
Als pelgrims onderweg.
Het
Hel
ter
stel
wet
nee
Du:
gul
ja
best even mocht gebruiken. En mijn
echtgenote, die nog nimmer een kam
van een vreemde man had
aangepakt, haalde dapper des
kosters kammetje door haar haren.
Ik merkte op dat 't vroeger
makkelijker was, toen vrouwen met
gedekten hoofde ter kerke moesten,
doch dit zag ik geheel verkeerd. Het
eerste zondagse hoedje dat mijn
vrouw zelfstandig had aangeschaft,
een hups rood ding waarover zij nóg
in geestdrift kan geraken, werd thuis
als te werelds afgekeurd, ze moest
het meteen ruilen. Het volgende
hoedje, van een gedempter rood.
vond genade in de ouderlijke ogen
en de première vond de
eerstvolgende zondag plaats. Toen
echter kwam de oudste generatie in
heftig verzet: in de kerk droeg je
alleen een gedékte tint. Daarna viel
de verdrietige keus op veilig grijs. Ik
moest toegeven: dan kun je maar
beter het kammetje van de koster
moeten lenen.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Wijngaarden en te H
gestein: J. P. Nap. kand. te Ede;
Werkendam (toez.): J. den Hoed
Sliedrecht; te Weesp (toez.): J. Proi
te Marken
GEREF. KERKEN
Beroepen te Curacao: G. H. Rentin
te Vollenhove-Kraggenburg.
Geref. Kerken (Vrijg.)
Beroepen te Grijpskerk Niezijl. H
Messelink, kand. te Enschede.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Goudswaard: J. W. Ve
weij te H.I.Ambacht; te St. Ann
land: A. Hoogerland te Krabbe
dijke.
Bedankt voor Middelburg-Zuid
voor Sunnyside (VS): J. van Haan
te Amersfoort.
GEREF. KERKEN
Intrde te Gerkesklooster-Stroobc
D. Dijkstra uit De Krim; te Dalfse
H. Postma uit Ee (reet.).
BONN Op uitnodiging van
Verenigde Naties zal een vertege
woordiger van de „wereldconferen
voor religie en vrede", de WCR
spreken op de bijzondere algeme
vergadering van de V.N. over ontv
pening. die van 25 mei tot 28 juni
New York plaatsvindt. De WCI
heeft hierdoor de gelegenheid
haar voorstellen inzake ontwapeni
aan te bieden.
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/
DORDRECHT:
Postbus 948
Westbtaak 4. Rotterdam
Tel. 010-115588
(Red
Schiedanuevest 52
Tel. 010-115700 (adv
DEN HAAO/LEIDEN:
Poatbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/ORONINOEN
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
Dr. Herman
Wiersinga
Ds. A J Brussaard
E. Moltmann-
Wendel
Je kunt beter
geloven
het geloofsmodel in de
brief aan de Hebreeën
Als een mus
op het dak
wrede trekken in het
christelijk belijden
Vrijheid
Gelijkheid
Zusterschap
emancipatie van de
vrouw in kerk en maat
schappij
167 bladzijden, f 17.50
76 bladzijden. 1 9.75
75 bladzijden. 19.75
in de boekhandel
Redt halië door de WaaHwid
Rome heeft altijd geleerd dat liegen slechts dagelijkse zonde is.
(met als straf het vagevuur, waarvan je echter weer bevrijd kunt
worden o.a. door aflaten). De reformatie heeft echter op grond
van de Bijbel het onderscheid tussen doodzonde en dagelijkse
zonde afgewezen en heeft steeds het absolute gebod van de
trouw aan de waarheid verkondigd. Werkt zulk een leer over het
liegen als slechts dagelijkse zonde de onbetrouwbaarheid niet in
de hand? En is dat niet de weg naar de chaos?
Steun daarom ons Reformatorisch Centrum in Italië (er is
7165.0001 nodig. Giro 901.000 tnv. In de Rechte Straat te Velp.
met vermelding: Ref. C.lt.
De bijbelgenootschappen kunnen hel niet meer bijhouden, ze
komen aan het eind van hun financiële mogelijkheden Vorig jaar
verspreidden ze méér dan 300 miljoen bijbels of bijbelgedeelien
Dit jaar vragen nog meer christenen om een bijbel in hun eigen taal.
Dat betekent: vele handen blijven leeg, want de bijbel moet op
rantsoen. Laat het zover niet komen'
Dat kost u f 5.- per maand (meer mag natuurlijk ook). Met dit bedrag
steunt u elke maand een bijbelproject ergens in de wereld. Om onze
plannen voor dit jaar te kunnen verwezenlijken hebben we nog
zeker 3.000 nieuwe leden nodig. Bent u iemand die blij is met de
bijbel en deze ook graag aan anderen doorgeeft? Laat het dan niet
bij ..graag willen". DOE HET NU! Vul onderstaande bon in en word
lid. Dan kunnen we samen het ideaal verwezenlijken: Voor iedereen
een bijbel, in zijn eigen taal voor een prijs die hij kan betalen.
Ondergetekende geelt zich op als lid van de Bijbel pet Maand Club
Over de wipe van betaling ontvangt u nader beticht
Data bon zandaa aan: BIJBEL PER MAAND'CLUB
Nederlands Bijbelgenootschap. Antwoordnummer 86. Haarlem. Postgiro 343808
fan
10
fat
tllei
tn
en
en
G«
feee
fee
dat
)re:
ven
de
tiet
bij i
dag
Om.
stet
Hoé
Joe
een
cwj
ieri
voo
ha;
rak
loei
her
Voo
Crö
