De meester van de bijrollen
Gedraaide unica
i Amersfoort
gcüerfeTT
PR)
'Geschiedenis van een plek'
iCteur Sacco van der Made (60) kent zijn mogelijkheden:
UNST
'xMjuijn
HET GROTE GEHEIM VAN
ANNA MARIA VAN SCHUURMAN
Biennale Venetië
Galerie Zuid
schilderijen
19e en 20e eeuw
IR
Spel en Speelgoed
„Meekijken met
Antonl van
Leeuwenhoek"
SLAPEN
ALARMCO,
Allee de Looze
PINKSTEREXPOSITIE
in Galerie Cunera
I
HRDAG 13 MEI 1978
•lor Jan van Galen
TROUW/KWARTET 19
ETERMEER Sacco van
Made is zo'n acteur die de
sten wel herkennen van
van zijn talloze creaties,
tr wiens naam nu niet ieder
een twee drie te binnen wil
ieten. Een vrij kleine, kleur
ige man. die al jarenlang aan
«Itoneeltop meedraait, zich in
genres moeiteloos aanpast
met alle groten van de Ne
il landse theaterwereld heeft
nfnengewerkt. Zijn grote
i(jcht is een zeer natuurlijke
nier van overkomen, waar-
ior hij bijna voor iedere vrije
JJ >duktie wordt gevraagd. Bij
bibrek aan een bijzondere fy-
;n|ke uitstraling is hij gedoemd
het vertolken van
eester'^bijrollen.
co van der Made maakte tot nu
elf speelfilms (waaronder de kas-
cessen Dokter Pulder en Pastora-
43). werkte mee aan 200 tv-pro-
s°kties (zoals twee afleveringen uit
ibelleven. Pipo de clown. Het ex-
De kamer. Dantons dood)
peelce in meer dan 120 toneel-
stellingen en 800 hoorspelen. Af-
jen zaterdag stond hij in de pre-
e ran De Voorpagina van de
jse Comedie. maandagavond-
elleerde hij in de tv-bewerking
De dood van een handelsreizi-
met in de hoofdrol Ko van Dijk.
rgmavond speelt hij een rol in De
k Bonhoeffer (Ned. 1 20.30 uur).
stndoor is hij bezig met serie-
1 r»pelen en staan er alweer twee
.'l«en op stapel van de Haagse
J ledie. Over een week gaat een
1 lfilm (Pinkeltje), waarin hij zit.
mlatie.
èiéen frustraties
W-f
^Ico van der Made voelt zich aller
ijlst gefrustreerd door het vertol-
li van de eeuwige bijrol. Hij heeft
ijd geweten hoe ver de polsstok
"Hit en verder hoeft hij niet te sprin-
.Ik heb altijd de fysieke uitstra-
van bijvoorbeeld een Rutger
ter gemist, ik heb ook niet het
uurtalent vin een Guus Hermes
nensen als Paul Steenbergen of
van Dijk. Met de dood van die
tste twee is er een geslacht uitge-
rven. dat komt nooit meer terug.
Ko heb k veel gewerkt. Hij kon
en makin zoveel als hij wilde,
r die utstraling hè. je moest
oon nasr die man kijken, je kon
om hrm heen. Ik heb me dan
„Ik heb nooit in de positie gezeten om een grote bek op te kunnen zetten.'
ook nooit aan dit soort acteurs willen
spiegelen. Ik heb jarenlang moeten
knokken voor erkenning. Ik hèb wat
snorren en baarden moeten plakken,
niet te geloven. Voor mij was altijd
een typetje weggelegd, een soort
klungel. Maar daar heb ik nooit mee
gezeten. Een jonge ..god" ben ik
nooit geweest en het is me ook niet
komen aanwaaien. Maar ik wilde zo
graag dus je neemt genoegen met
datgene wat je wordt aangeboden.
Van Hamlet heb ik nooit gedroomd,
dat zat er niet in. Het ligt misschien
ook wel aan mijn aard. Ik heb nooit
in de positie gezeten om een grote
bek op te kunnen zetten. Fanatici
bereiken misschien meer. In eerste
instantie dan. Als ik hoog van de
toren had geblazen, was ik eerder
doorgebroken, had ik mogelijk ook
eerder een grote rol gehad, maar ik
had ook later de rekening gepresen
teerd gekregen. Sacco van der Made
is nu eenmaal niet geboren voor een
heldenrol of de grote minnaar."
De weg naar erkenning, het carrière
maken is voor Sacco van der Made
een zeer lange en moeilijke onderne
ming geweest. Hij werd in 1918 in
Rotterdam geboren. Hij wilde altijd
al aan toneel, maar zijn vader (hoe
kan het ook anders) stond die ont
wikkeling in de weg. Toen hij acht
jaar was verhuisden zijn ouders naar
Zeeland Zijn vader was daar platte
landsdokter. Na het lyceum koos hij
gedwongen voor een carrière als kan
toorklerk. Een onderneming die fa
liekant mislukte. In de oorlog deed
hij zijn eerste ervaringen op in de
theaterwereld. Omdat hij geen zin
had zich aan te sluiten bij de Kultur-
kammer talie optredende artiesten
waren verpljcht zich daarvoor in tè
schrijven), koos hij voor de „vrije
sector" en trad op in revues van Kees
Manders (broer van „Dorus", Tom
Manders). Ook kreeg hij privé-les
van Louis Saalborn, een van de
grootste acteurs van voor de oorlog.
„Dat kostte me vijf gulden per lesv
Vreselijk dure grap natuurlijk, maar
het kon me niet schelen. Saalborn
was een Jood. hij mocht niet optre
den. hij was dus erg blij met de
centen. Van hem heb ik de eerste
aanzetten geleerd. Na de oorlog, op
Dolle Dinsdag, heb ik toelatingsexa
men gedaan voor de toneelschool.
De uitslag heb ik nooit vernomen. Ik
ben met de noorderzon vertrokken.
Als Je jong bent, moet er altijd van
alles gebeuren. De eerste radio be
kendheid kreeg ik tussen 1948-1953.
Ik jat toen in de hoorspelkern. Die
was bijzonder populair. Oudere men
sen kennen mijn naam allemaal. TV
was er niet. iedereen zat gekluisterd
aan de radio. Ik vond het prachtig,
maar ja. na een aantal jaren werd ik
er toch wel doodziek van. Ik wilde zo
graag aairhet toneehlk weet nogdat
ik de bus met acteurs zag vertrekken
vanaf het Leidseplein en wat zat ik
dóór graag in."
„Rob de Vries, hij is nu dood. haalde
me in '53 bij de radio weg. Hij was
artistiek directeur van Theater in
Arnhem. Daar heb ik er ook hard
voor moeten knokken. Bij de radio
verdiende ik een aardige cent. Toen
ik naar Theater ging. betekende dat
een aanzienlijke inkomstenvermin
dering. Mijn vrouw is gelukkig zo
sportief geweest daar zonder mok
ken in mee te gaan. Het was ook een
periode, waarin ik echt de boeren
kinkel moest spelen, een periode van
baarden en snorren, gekke bekken
trekken.
Rob de Vries zag het met mij ook
niet altijd zitten. Toen ik 36 Jaar was.
zei hij eens dat ik beter een ander
beroep kon kiezen. Hij stuurde me
weg. Dat was natuurlijk wel pijnlijk.
Er waren er trouwens meer die dat
tegen me zeiden. Toch heb ik er zelf
altijd in geloofd. Ik wist alleen dat ik
moest groeien. Nogmaals, het ont
breken van een bepaalde fysieke
kwaliteiten maar ik wist dat ik zeer
natuurlijk overkom. Ach. daarna
heb ik zo'n beetje overal gezeten. Er
is geen toneelgezelschap waarvoor ik
niet gewerkt heb. Vond ik ook wel
prettig, dat veranderen van baan."
Film
De ontwikkeling van de filmindu
strie in Nederland is voor mij eigen
lijk te laat gekomen. Ik heb in elf
speelfilms gezeten. Dokter Pulder en
Roole Sien waren erg leuk om te
doen. maar ook Pastorale '43. Dat
vind ik een uitstekende film. Ik heb
daarin toch wel een vrij grote rol. De
tijden veranderen natuurlijk. Ik hoef
me nu niet meer te bewijzen. Als er
een nieuwe produktie op stapel
staat, vragen ze mij haast altijd.
Voor tv en film kom ik het meest
natuurlijk over. Ik doe het ook liever
dan toneel. Je hoeft niet zo omstan
dig te acteren, niet zoveel aan te
zetten. Bij film is alles veel subtieler,
dat bevalt me het meest. Ik moet het
ook voornamelijk van subtiel spel
hebben. Iemand zei pas tegen mij: Jij
komt zo natuurlijk over. Je zou zo in
een Engels spel kunnen meespelen.
Dat is natuurlijk een groot compli
ment".
„Een grote wens? Ik zou nog wel eens
een grote toneelrol willen hebben in
een stuk van Heyermans of van Ar
thur Miller (Van der Mades lieve-
lings-auteur; hij speelde onder ande
re een schitterende rol in „De dood
van een handelsreiziger" met in de
hoofdrol Ko van Dijk en kreeg voor
zijn rol in Millers De Prijs, in 1969 de
toneelprijs - Red), maar het liefst zou
ik nog een keer een grote filmrol
willen hebben. Vraag me alleen niet
welk stuk, welke rol, ik heb geen
flauw idee. Maar och, die erkenning
is er nu ook. Ik speel in drie films die
momenteel draaien. Dr. Vlimmen, Q
en Q en Pastorale '43. ik sta in aller
lei tv- en toneelprodukties. we zijn
nu weer met een serie hoorspelen
bezig en binnenkort gaat de film
Pinkeltje, waaraan ik ook meedoe, in
roulatie. Laten we zeggen dat dat
toch een aardig hoogtepunt is van
een carrière."
ÏRSFOORT - Onder de titel
draaide unica van hedendaagse
erlandse keramisten" organi-
Galerie „Het Kapelhuis" Kran-
denstraat 11 te Amersfoort van
i tot 7 juni een tentoonstelling
nieuw werk van elf kunstenaars.
in 1977 was er een expositie van
aaide unica, maar toen van een
p Engelse keramisten. In Enge-
is de traditie van de eigenge-
likte pot nog zeer levendig, terwijl
lederland de meeste keramisten
bij voorkeur toeleggen op kera-
:he plastieken, dus eigenlijk
r beeldhouwer dan pottenbak
zijn.
i komt er ook hier weer een
raardering voor de eerlijke ge-
lide pot en op deze tentoonstel-
is het werk te zien van die kera-
en die naast het maken van
tieken zich ook met gedraaide
a bezig houden.
pottenbakken heeft meer dan
ander vak een traditie. Al in pre-
orische tijden heeft de mens de
klei bewerkt om vaatwerk te maken.
Het werkproces: de klei kneden,
doelmatig vormen, met de hand of
op de schijf, glazuren, bakken, dat
alles eist een jarenlange ervaring en
veel geëxperimenteer.
Uit wat nu in „Het Kapelhuis" te
zien is, blijkt dat de exposerende
kunstenaars allemaal de traditie op
een eigen wijze voortzetten en de
mogelijkheden van nu op een juiste
manier weten toe te passen.
Die exposanten zijn, Han Boerrigter,
Marianna Franken, Vilma Henkel-
man, Johan van Loon, Alice van
Mourik, Laurens v. d. Spoel, Hester
Tjebbes, Hans van Wijck, Anne van
der Waerden en Meindert Zaalberg.
urens Jansz. Coster
js voor De Slegte
LRLEM De Laurens Janszoon
terprijs 1978 zal 1 juni in het
[huis van Haarlem worden uitge-
t aan boekhandelaar J. de Sleg-
Set is de tweede keer, dat deze
i 5000 en een beeldje
dt toegekend. Vorig jaar ontving
r G. A. van Oorschot de prijs.
.iury koos dit jaar eenstemmig
L De Slegte. omdat, zo vermeldt
juryrapport, „nergens anders
juist bij De Slegte boeken in hun
saliteit als gemeengoed over-
len".
et grote aantal De Slegte-filialen
ïederland en België vinden we
alleen het leesboek, maar ook
boeken, studieboeken etc.. aldus
ury. De Costerprijs zal aan J. de
te worden uitgereikt door burge-
)ter J. Reehorst van Haarlem.
Schitterende historische roman
uit de tijd van de reformatie
Dieuwke Wlnsemius
330 blz., geb. 27,50
Op 14 mei 1978 is het precies 300 jaar geleden
dat Anna Maria van Schuurman, een bijzon
dere vrouw uit de Gouden Eeuw, overleden is.
Dit nieuwe boek vertelt haar leven: geboren in Keulen, opgegroeid in
Utrecht waar zij beroemd, gevierd en rijk wordt. Zij ontvangt vorsten,
kunstenaars en professoren. Maar tenslotte kiest zij voor een leven in
armoede, naar het voorbeeld van de eerste christenen.
Haar talloze bezittingen geeft zij weg aan de gemeenschap der
Labadisten.
Verkrijgbaar in de boekhandel
UITGKVEBSMAATSCHAPPIJ J. H KOK KAMPEN
De VPRO-lelevisie lendt morgen
avond het laatste Gat van Nederland
uit. In precies drie uur wordt van 20.35
uur tot 23.35 via Nederland II een film
vertoond die de titel draagt:,.De Ge
schiedenis van een plek". De film,
een produkt van Hans Verhagen,
toont beelden van het voormalige con
centratiekamp bij Amersfoort. Waar
de natuur nu welig tiert was „de plek"
in de jaren 40-45 een sinister oord.
Ooit het werkterrein geweest van de
beruchte Kotalla, later de plaats waar
NSB'ers werden geïnterneerd en nu
een politieschool. „De Geschiedenis
van een plek" is geen archieffilm, met
tragische beelden uit die periode. De
documentaire toont tientallen men
sen die hun levensverhaal vertellen.
Een verhaal over leven en dood, hon
ger en angst, moed en wreedheid, een
emotioneel verslag, waarbij de na
tuuropnamen van de Leusderhei bij
na doen vergeten welk een tragedie
zich voor velen op „De Plek" heeft
afgespeeld. De foto toont een van de
wachttorens van het voormalige con
centratiekamp.
DEN HAAG (ANP) Nederland
neemt deel aan de Biennale van Ven
etië die 2 juli geopend wordt. De
Nederlandse inzending omvat werk
van vier kunstenaars, die uitsluitend
of soms met de natuur werken.
Het algemene thema van de Bienna
le is „Van natuur tot kunst van
kunst tot natuurAls Inleiding hier-
IKONEN IN RELIËF
Kasteel de Wijenburgh
Echteld - Betuwe
lol 17 juni dl - u. 11-17 u.
op wordt een tentoonstelling inge
richt in het centrale paviljoen over
de relatie tussen kunst en natuur in
de kunst van deze eeuw.
De Nederlandse bijdrage is samen
gesteld op advies van de Commissie
Beeldende Kunsten Buitenland van
het ministerie van CRM.
MUSEUM
AMSTELKRING
Ons lieve Heer op Solder
14 mel-20.30 uur
Lucienne Bouwman-sopraan; Marten
Root-dwarsflul»; Cor de Jong-clave-
clmbel; Cobi Berculo-viool; Nelleke
Scholten-vlool; Matthijs Bunsschoten-
altvlool; Viola de Hoog-cello; Ernst
Glerum-bas
werken van o.a. Purcell. Frachomme.
Bach.
O.Z. Voorburgwal 40, Amsterdam tel:
246604
Exp. Stock van 7/5-5/6
Wim van Nuenen - Keramiek
Robert Slingsby -
Schilderijen
Verwersatr. 28
Hertogenbosch
Te». 073-142863
makelaars-veilinghouders In roerendè
goederen
•egelmatig veilingen van kunst, antiek en inboe
dels. voor onze clientele zoeken wij obiecten voor
goed gehalte, verkoopcondities op aanvraag ook
voor al uw taxaties inzake verzekeringen, succes
sie etc te». 070-244271
Nassau Dillenburgstraat 2
Den Haag
Willem Barentszstr. 22
Barneveld
Grafiek, tekeningen
en aquarellen,
keramiek van
Aljs, Cousin,
Karei v. Wyk
en Otocar
spui 235a, den haag.
tel. 070 - 463242.
GALERIE OE OUDE RYN
EXPOSEERT VAN 6 MEI TOT 31
MEI 1978
m.
TENTOONSTELLING
HAN KRUG
1890-1977
OUE VE RFSCHILDERUE N-
AQUARELLEN EN 'HOUT
SNEDEN
Goopend van woensdag tol en
mol zaterdag van 12 00
uur-17 00 uur. Donderdagavond
van 19 00 uur-21.00 uur
den Telefoon 071-146330.
Stedelijk Museum
Alkmaar
Doelenstr 3 - 072-110737
ma. t/m do. 10-12. 2-5, vrij. 10-5
Zon- en teestdgn. 2-5
van 28/4 t/m 31/5
Prinsenhof Delft
alg. Int.: 015-120584
WESTFRIES MUSEUM
HOORN
Rode Steen 7. tel 02290-15597/15783
Historisch Museum Hoorn en Westfriesland
COLLECTIE „WESTFRIESE NAtEVEN"
Exposities:
„HOORNSE SCHUTTERIJ"
(tot 1 oktober)
„UNIFORM AQUARELLEN
UIT DE 18e EEUW"
(t/m 18 juni)
Open dag. 10-17; zond. 12-17 uur
Theatermuseum
Herengracht 168 A dam
(bij de Raadhulaatr.)
Clrcut in Nederland
Oe geschiedenis v.h. circus in Ned in prenten,
schildtekeningen en modellen, aangevuld
m e video progr
14/4 t/m 24/9
Ma t/m vn| 10-17 uur
Zon- en teestdgn 13-17 u.
tel 020-235104
„Naar bed, naar bed
zei Duimelot'1
Een tentoonstelling
rond het thema
is te zien in
Het Catharina Gasthuis
Achter de Kerk 14 Gouda
tot 9 juli 1978
dagelijks 10-17 uur/ a zondags 12-17 uur
Nog voor uw vakantie
kunnen wij een
alarmsysteem plaatsen.
Vraag vrijblijvend offerte
Apeldoornselaan 101
Den Haag
tel 070 654435
telex 33133
JUBILEUM
TENTOONSTELLING
(Feestelijke bloemen)
KUNSTHANDEL
INA BROERSE
Nwe Spiegelstr. 57 A dam
en Laren Brink 4
Grotestraat 235*
5141 JS Waaiwi|k
Tel. (04160) 39354
b g g 34203 36979
antiek en oude wijnen
's Gravenweg 62
01803-4662
Nieuwerkerk a/d IJssel
Geop. di en zon
van 14-17 u
zat v. 11-17 u
Loiinvijiïsm
"Knnstlmdel
In onze expositieruimte bieden wi| le
kt|k en te koop aan
mooie en belangrijke
schilderijen uit de 19e en 20e
eeuw
met ondermeer werken van
Karet Appel. Kees v. Bohemen. Eugene
Brands. Cornetlle. Kees v Dongen, Leo
Gestel. Anton Hey boer. WG.F
Jansen, J C K Klinkenberg, Lucebert.
Kees Maks. Willem Maris. Hendrik
Willem Mesdag. Jan Sluyters Th
Stetnlen. Geer van Velde. Wihem
Witsen
Open di t/m za van 13.00-18 00 u.
bovendien vri| av tot 21.00 u
enza vanaMOOOu
schilderijen en aquarellen
van meesters uit de Haagse en Romantische school en
nabloei
Deze verkoopexpositie wordt gehouden
Herenstr. 14, Rhenen
tel 08376-3316. dag ook zon- en leesldagen v. 11-20 uur
