'Boliviaans erfdeel' voor een prikje te koop
Advertentie van Amerikaanse grondverkoper wekt beroering
door Herman Amelink
De migratie van blanken uit zuide
lijk Afrika naar Bolivia begint
steeds vastere vormen aan te ne
men. De komst van de blanken
leidt in Bolivia tot een groeiend
protest van de kant van boerenor-
ganisaties, instellingen die zich be
zig houden met mensenrechten en
de kerk. De Boliviaanse regering
probeert de gemoederen te kalme
ren door te verklaren dat de immi
gratie eigenlijk niets om hakken
heeft.
Zowel in de Zuidafrikaanse als in de
Boliviaanse pers zijn berichten versche
nen dat de eerste vijftig Zuidafrikaanse
[amilies in februari van dit jaar in Bolivia
earriveerd zijn. De Boliviaanse consul in
ohannesburg. dr. Romano Caput, die
;rote commerciële belangen heeft in Bo-
ivia en Zuid-Afrika. is belast met de
wervingscampagne in Zuid-Afrika en Na-
nibië. In een gesprek met de Johannes
burg Star zegt Caputi: „Bolivia heeft de
deskundigheid nodig die de Zuidafri-
caanse boeren zich in de loop der jaren
lebben verworven. Tegelijkertijd kan de
overtocht van de eerste vijftig gezinnen
1 lienen als begin voor die Zuidafrikanen
lie ooit nog eens wel willen."
Jvitse afkomst
)e identiteit van de eerste vijftig gezin-
len is om veiligheidsredenen geheim ge-
jouden, zodat ze niet het slachtoffer kun-
sen worden van eventuele acties in Boli-
ia. Volgens berichten in de Zuidafri-
;aanse per^zou het vooral gaan om boe-
en van Duitse afkomst, die tot voor kort
Namibië, het voormalig Zuid-West
ifrika, woonden. In Namibië leven onge-
eer 30.000 blanken van Duitse afkomst,
let oudste deel van hen heeft nog een
terk Pruisische inslag en wil het liefst
laar Duitsland terug wanneer er in Na-
c ïibië een (zwarte) meerderheidsregering
C^omt. Een ander deel bestaat uit voorma-
ge aanhangers van Hitler, die na de
rfweede Wereldoorlog naar Zuid-West
frika gevlucht zijn. Onden hen bevin-
en zich velen die bereid zijn tot het
latst toe voor een blank Zuid-Afrika te
echten. Zij zijn aanhangers van de rege-
ng-Vorster. Een derde deel is eventueel
el bereid samen te werken met een
ematigde regering in een onafhankelijk
amibië. Zij kijken momenteel nog de
at uit de boom, in afwachting van de
:geling die de grote westerse mogenhe-
en bekokstoven, in samenwerking met
e regering van Zuid-Afrika en de groot-
e onafhankelijkheidsbeweging van Na-
libië, SWAPO.
at er in Zuid-Afrika aanzienlijk belang-
elling bestaat voor eventuele emigrat ie
aar Bolivia, blijkt wel uit het feit dat
>nsul Caputi al driehonderd aanvragen
eeft gehad. De eerste vijftig daarvan
jn door de Boliviaanse autoriteiten ge-
?lecteerd en zouden zich inmiddels in
eni in het noordwesten van Bolivia ge-
;stigd hebben. Volgens ooggetuigevers-
gen uit Bolivia zouden deze immigran-
n over Australische paspoorten be-
:hikken. Denkbaar is echter ook dat een
se! van de vijftig gezinnen op Duitse
ispoorten Bolivia is binnen gekomen.
boeren van Duitse afkomst die in
amibië wonen, hebben hun Duitse nati-
laiiteit namelijk behouden.
aszuiver
n aantal leden van de rechtse Herstig-
Nasionale Partij, de rechtse tegenhan-
r van de partij van premier Vorster, is
langs in Bolivia geweest. Deze groep
stond onder leiding van de vice-voorzit-
ter van de partijafdeling in het Zuidafri
kaanse Vrijheid. Jan Foley. De groep
verklaarde na terugkeer uit Bolivia dat
de blanke Zuidafrikanen met hun „aan
geboren intelligentie" en hun „zuiverheid
van ras" gemakkelijk de Boliviaanse eco
nomie kunnen overnemen, wanneer zij
daarheen zouden emigreren. Foley zei
geen problemen te voorzien voor een ves
tiging van blanken in Bolivia: „De hele
economie wordt beheerst door een kleine
minderheid van blanke immigranten uit
Europa die de Spanjaarden en de lokale
Indianenbevolking goed op hun plaats
houden. Het enige verschil is. dat zij het
daar in stilte doen, zonder de situatie
wereldwijde bekendheid te geven. Zo be
zien zullen de Zuidafrikanen zich er best
thuis voelen." In het hier geciteerde in
terview met Foley in de South African
Sunday Times zei hij verder dat de India
nen in Bolivia een ontwikkelingsniveau
hebben dat vergelijkbaar is met dat van
de zwarte Zuidafrikanen en dat men hen
gemakkelijk handenarbeid kan aanleren.
Foley: „Zij zijn nu niet bepaald de meest
produktieve mensen die ik ontmoet heb.
Ze hebben wel een beetje meer zelfres
pect dan onze zwarten, en ze lopen er vrij
zindelijk bij."
Foley zei dat veel boeren uit de omgeving
van Vrijheid belangstelling tonen voor
emigratie naar Bolivia. De belangstelling
voor vertrek naar Zuid-Amerika zou aan
zienlijk toegenomen zijn sedert de rege
ring van premier Vorster serieus lijkt mee
te werken aan de vestiging van zwarte
meerderheidsregeringen in Rhodesië en
Namibië. Vele Zuidafrik&nen hebben het
gevoel dat hun dagen in vrijheid geteld
zijn.
Bevolkingsgroei
De Boliviaanse regering ziet de Zuidafri
kaanse blanken graag komen. De Bolivi
aanse staatssecretaris voor immigratie,
dr. Guido Strauss Iwanowic. zelf van
Duitse afkomst, heeft herhaaldelijk ver
klaard dat zijn land graag bereid is „die
mensen te ontvangen die er door andere
landen uitgegooid worden". Een van de
redenen die door de regering wordt opge
geven is de vertraging in de bevolkings
groei. De vorig jaar gehouden volkstel
ling heeft aan het licht gebracht dat
Bolivia maar 4.7 miljoen inwoners telt in
plaats van de 6,5 miljoen mensen die er
naar schatting van de regering hadden
moeten wonen. Veel hoog opgeleide Boli-
vianen trekken bovendien naar het bui
tenland. waardoor het aan kader ont
breekt.
Er is ie Boliviaanse regering veel aan
gelegen dat er in het land geen hysteri
sche toestanden ontstaan door de berich
ten over immigratie van blanken Berich
ten dat Bolivia van plan zou zijn 150.000
blanken te herbergen heeft zij steeds
tegengesproken. Bolivia zou maximaal
5000 gezinnen kunnen absorberen gezien
-s-—-
V. <"*'•- J' WJlA
co.iTARica 4'—vEWlsrn* vjniw*j>i
De folder waarmee de Amerikaanse grondverkoper Europeanen en Amerika
nen probeert te verleiden naar Bolivia te trekken. Het opschrift boven het
fraaie plaatwerk luidt: „Bolivia, een eiland van politieke stabiliteit", wat
overdreven is voor een land dat in zijn geschiedenis gemiddeld één staats
greep per jaar meemaakte.
het lage ontwikkelingsniveau van het
land. En dat zou dan alleen heel geleide
lijk kunnen. Bovendien zouden andere
landen de komst van blanke Zuid
afrikanen mogelijk moeten maken door
het geld te leveren voor de aankoop van
grond en voor de infrastructuur: aanleg
van wegen, elektriciteit, waterleiding en
meer van lergelijke voorzieningen
Het verbaast niet dat in dit verband
steeds West-Duitsland wordt genoemd.
Het gaat vooral om boeren van Duitse
afkomst. West-Duitsland heeft er geen
enkel belang bij dat deze boeren uit
Namibië naar de Heimat terugkeren.
Bonn zou daarom in principe bereid zijn
hun terugkeer af te kopen door gelden ter
beschikking te stellen voor hun migratie
naar Zuid-Amerika. De regering in Bonn
heeft overigens berichten tegengespro
ken dat zij van plan was dergelijke steun
te geven, maar de stroom geruchten is na
die ontkenning niet tot stilstand
gekomen.
Apartheid
Het overgrote deel van de bevolking van
Bolivia moet niets van blanke immigra
tie hebben. Zij zijn bang dat de blanken
ook hun apartheidsideologie laten mee
emigreren naar Bolivia. Verder wordt er
op gewezen dat er onder de uit Namibië
afkomstige blanken zich veel Duitsers
bevinden met nazistische sympathieën.
De uitlatingen van de leden van de Her-
stigte Nasionale Partij bevestigen die on
der de Bolivianen levende vrees.
De bevolking van Bolivia bestaat voor
zeventig procent uit Indianen. Slechts
vijf procent is zuiver blank en vijfentwin
tig procent heeft gemengd bloed. Vooral
de Indianen en de mestiezen vrezen dat
zij door een grote golf blanke Zuidafrika
nen overspoeld en geëxploiteerd zullen
worden. Een departementale afdeling
van de Boliviaanse boerenbond heeft een
verklaring uitgegeven, waarin zij zegt dat
de boeren bereid zijn hun leven te geven
om de immigratie uit zuidelijk Afrika
stop te zetten. Ook in de rooms-katholie-
ke kerk zijn stemmen opgegaan tegen de
immigratie. Het argument van de rege
ring dat de immigratie nodig is in ver
band met de achterblijvende groei van de
bevolking wordt door priesters volstrekt
onzinnig genoemd. Zij wijzen erop dat de
regering tegelijkertijd onder Indianen
wel grootscheepse campagnes voert ter
beperking van de aantallen geboortes.
Vaak worden Indianen onvrijwillig geste
riliseerd wanneer ze in ziekenhuizen wor
den opgenomen, soms zelfs zonder dat ze
het weten.
Onrust
De door de kerk gesteunde Permanente
Assemblee voor de rechten van de mens.
die onder leiding staat van de vroegere
president Siles Salinas, tekent ook regel
matig protest aan tegen de voorgenomen
blanke immigratie. Zij wijst erop dat de
regering van Bolivia er beter aan zou
doen. de levensomstandigheden van de
nu in Bolivia wonende mensen te verbe
teren.
Hoe gevoelig de Boliviaanse regering is
voor onrust in eigen land blijkt wel uit
het feit, dat zij eerder door haar geventi
leerde berichten dat er 50 blanke gezin
nen uit Zuid-Afrika zich in het district
Beni zouden vestigen, later weer heeft
tegengesproken. Volgens de laatste uitla
ting van dr. Guido Strauss zou het om
slechts achttien gezinnen gaan. De onge
rustheid onder de Boliviaanse bevolking
is er niet minder om.
ang geleden lag in het
isten van de Verenigde
ten de grens van de
ichaving. Goedkoop,
ichtbaar land en niet
(1 mensen om die grond
werken, boden gene-
jes Amerikanen en ook
ligranten schitterende
;elijkheden. Velen
en er wel bij, velen
'den rijk door te profi-
n van de ontwikkeling
het land en de uitbrei-
van de natie. Deze
;en zijn helaas voorbij
lalve ja, behalve op
plaats de uitgebrei-
gematigde zone van
gdelijk land in de pro-
ie Santa Cruz, Bo-
e wervende woorden ston-
aan het begin van een ad-
ntie van een kwart pagina
|Je International Herald Tri
van 1 april, geplaatst
f de Anglo Bolovian Land
I Cattle Company, de An-
Boliviaanse Land- en Vee-
prneming. De rest van de
'entie laat weinig misver-
iden bestaan over de ideale
lelijkheden die Bolivia
ondernemende mensen
£ft Er worden daar omvang-
nieuwe landbouwgebie-
i ontsloten waar katoen.
«men en graan verbouwd
len worden Ook zijn er
enorme mogelijkheden voor
industrieën in verband met de
grote hoeveelheden delfstof
fen. Het merendeel van deze
veel belovende activiteiten
vindt plaats ten oosten van de
stand Santa Cruz, de tweede
stand van Bolivia. Pas in 1955
kreeg Santa Cruz een goede
verbinding met de rest van het
land. In de jaren vijftig werd
olie en gas ontdekt. Daarop
volgde een explosie in de ver
bouw van katoen. Vandaag is
Santa Cruz een groot handels
centrum van katoen, suiker,
rijst, graan en vee.
Brandpunt
Precies in dit brandpunt van
de Boliviaanse economie heeft
de Anglo Bolivian Land en
Cattle Company stukken
grond gekocht, die door mid
del van de advertentie worden
aangeboden aan ondernemen
de Europeanen en Amerika
nen. Het gaat om dicht bebos
te stukken land, niet te ver van
Santa Cruz, met een redelijke
regenval en een vruchtbare bo
dem. die bij uitstek geschikt is
voor de verbouw van katoen,
sojabonen, ananas en pinda's.
Pure jungle is het zeker niet.
aldus de advertentie. Het gaat
hier om grond die goed bruik
baar te maken is volgens het
oordeel van bodemdeskundi
gen. Bovendien is de grond bij
zonder goedkoop: 18 dollar per
acre (4047 vierkante meter).
Een stuk land van 160 acre kan
men al kopen voor een bedrag
in 2950 dollar. Een koopje,
zowel wanneer je de grond di
rect wil gaan gebruiken, maar
ok als je 1 e grond als geldbe
legging koopt.
Het bedrag van de aankoop
kan eventueel in termijnen
voldaan worden. Vanaf het
moment van de eerste aanbe
taling heeft men een jaar het
recht om ter plaatse de grónd
die men wil kopen in ogen
schouw te nemen. Bevalt de
grond dan met, dan krijgt men
de eerste aanbetaling inclusief
de rente terug. Het inschrijf
geld bedraagt honderd dollar.
Medewerking
Zowel de advertentie als het
informatiepakket dat men toe
gestuurd krijgt wanneer men
de bon van de advertentie op
stuurt. geven hoog op van de
economische en politieke sta
biliteit van Bolivia en van de
medewerking van de regering.
Bolivia wordt een eiland van
politieke stabiliteit genoemd,
wat bij een gemiddeld aantal
staatsgrepen van één per jaar
een opmerkelijke mededeling
is.
Van de medewerking van de
Boliviaanse regering kan ie
dereen met een gerust hart
overtuigd zijn, aldus de adver
tentie: „De Boliviaanse rege
ring heeft de bereidheid aan de
dag gelegd Europese boeren
uit Rhodesië. Namibië en Zuid-
Afrika zich te laten vestigen in
onbevolke gebieden en deze
immigratie begint nu op gang
te komen Bolivia kijkt
uit naar ondernemende men
sen die het land willen helpen
zijn hulpbronnen te ontwikke
len. Voor landbouwbedrijven
zijn er in. het begin zeer ruime
belastingvoordelen ter aan
moediging van de activiteiten
en er zijn talloze nieuwe zake
lijke mogelijkheden op het ter
rein van bevoorrading en dien
sten voor de beginnende acti
viteiten en voor de bevolking.
Santa Cruz is goed voorzien
van binnen- en buitenlandse
banken, waaronder de First
National City Bank en de
Bank of America".
Schiphol
Het postadres van de Anglo
Bolivian Company, waarvan
de in Bolivia wonende Ameri
kaan Alan D. Hutchinson de
eigenaar is, is een postbus
nummer op Schiphol-Oost.
Het betreffende postbusnum
mer blijkt toe te behoren aan
General Airtransport B.V., een
Nederlands luchtvrachtbe-
drijf. waarvan de uit Nieuw-
Zeeland afkomstige en tot Ne
derlander genaturaliseerde H.
G. Holmes directeur is. De be
middeling die Holmes verleent
voor de activiteiten van Hut
chinson vinden plaats binnen
het kader van Amsterdam Of
fice Service B.V.. dat buiten
landse bedrijven die Interesse
hebben in de Westeuropese
markt of een deel daarvan.
helpt door als postadres en in
formatie- en bemiddelingska
naal te fungeren.
Jane Holmes, de dochter van
de directeur van General Air
transport, verklaart dat men
aanvankelijk wat huiverig was
toen Alan Hutchinson begin
dit jaar aan Holmes het ver
zoek deed te willen bemidde
len voor grondaankopen in Bo
livia. Toen de informatiepak
ketten die Hutchinson had
toegezegd uit de Verenigde
Staten arriveerden, is Holmes
akkoord gegaan met de bemid
deling. Hutchinson zei te reke
nen op omstreeks duizend re
acties op zijn advertentie in de
International Herald Tribune
en dat aantal heeft hij dicht
benaderd, aldus Jane Holmes.
Het merendeel van de reacties
is afkomstig uit het Midden-
Oosten. Het gaat hierbij vooral
om Amerikanen met een pio
niersmentaliteit, die bij Ameri
kaanse bedrijven werken en
die wel eens iets anders willen.
Het aantal reacties uit Zuid-
Afrika en uit Nederland is op
één hand te tellen.
Droom
Jane Holmes vertelt het gevoel
te hebben dat de meeste reac
ties zijn gekomen van mensen
die over iets moois in een heel
ver land dromen. Hoeveel van
de mensen die in eerste instan
tie hebben gereageerd op de
advertentie ook daadwerkelijk
tot de aankoop van land zullen
overgaan, moet nog maar wor
den afgewacht. Van verschil
lende boeren zijn al inlichtin
gen gevraagd over de precieze
samenstelling van de bodem.'
peil van het grondwater etc. Al
deze vragen zijn door Oeneral
Airtransport doorgestuurd
naar Hutchinson, die het dan
verder zelf afwikkelt.
Voor de bemiddeling krijgt
Holmes per brief betaald. Die
bemiddeling blijft beperkt tot
het fungeren als postadres.
Van enige verwevenheid van
belangen is geen sprake, aldus
Jane Holmes, die persoonlijk
het aanbod van Hutchinson
wel aantrekkelijk vindt en wat
verbaasd reageert op de kri
tiek die in Bolivia is ontstaan
over de op gang komende blan
ke immigratie. Bolivia lijkt me
een land waar je veel kunt
doen om de bevolking verder
te helpen, aldus Jane Holmes.
Reactie
De activiteiten van Hutchin-
sons Anglo Bolivian Land and
Cattle Company zijn in Bolivia
niet onopgemerkt gebleven.
Op 12 april publiceerde de on
afhankelijke krant Presencia
de advertentie uit de Interna
tional Herald Tribune. De Boli
viaanse krant gaat er. blijkens
een begeleidend artikel, van
uit dat het hier om een Neder
lands bedrijf gaat, dat grond
koopt in Bolivia met steun van
de Amerikaanse banken
De regering van Bolivia rea
geerde de volgende dag al op
de berichten in Presencia. In
een officiële verklaring staat
dat de regering geen toestem
ming of steun heeft gegeven
aan de in de advertentie om
schreven activiteiten van een
Nederlands bedrijf. Noch het
ministerie van landbouw noch
de Nationale Raad voor de
Landbouwhervorming heeft
eraan meegewerkt. Het minis
terie van landbouw deelde ech
ter wel mee niet van plan te
zijn een onderzoek in te stellen
naar de verkoop van gronden,
die eigendom van staatsbedrij
ven zijn.
Daarop hebben verschillende
Boliviaanse groeperingen en
instellingen protest aangete
kend tegen plannen om grond
aan buitenlanders te verko
pen. De christen-democrati
sche partij noemt de plannen
in een op 14 april gepubliceer
de verklaring een bedreiging
van de nationale onafhanke
lijkheid. De partij stelt in de
verklaring die is ondertekend
door de partijvoorzitter, Ben
jamin Miguel, dat de voorgeno
men verkoop een bewijs is van
de dominerende politieke
macht van transnationale on
dernemingen.
Protesten
Vooraanstaande leden van de
Nationale Federatie van
boerenarbeiders van Bolivia,
tekenden op 15 april protest
aan tegen de verkoop van
grond ten oosten van S.
Cruz aan buitenlanders, j
noemen in hun protest de voor
genomen verkoop een aanslag
op het land. De Federatie
vraagt de regering om ophelde
ring van de vraag, wie voor
deze verkoop verantwoordelijk
moet worden gesteld. Het feit
dat dit soort dingen gebeuren,
wordt een bewijs van de discri
minatoire en racistische ten
ens in de politieke ontwikke-
g van het land genoemd
Korte tijd na deze protesten
heeft het staatsbedrijf Sldersa.
onder welks jurisdictie de voor
de verkoop aangeboden grond
zou vallen, in een officiële ver
klaring gezegd dat het een ab
solute misvatting moet zijn
van de Anglo Bolivian Land
and Cattle Company, dat het
mogelijk zou zijn delen van het
nationale erfdeel van Bolivia
te verkopen Volgens het
staatsbedrijf zit er in het be
treffende gebied veel ijzer en
mangaan in de grond en daar
om blijft dit gebied aan de
staat toebehoren als terrein
dat officieel tot „fiscale reser
ve" verklaard is.
Het bedrijf kondigt in dezelfde
verklaring aan langs de officië
le kanalen een onderzoek te
zullen instellen naar de instan
tie die een aanval probeert te
doen op de nationale waardig
heid. Voor dat onderzoek hoe
ven ze dan niet ver te gaan,
want Alan D. Hutchinson heeft
zijn kantoor in een keurige
straat in Santa Cruz. Het adres
is' op Schiphol bekend.
