Het glijdt je als los zand door de vingers
Occultisme en christelijk geloof
Weg uit Rhodesië:
een verstandig
besluit voor Shell
Twee-rijkenleer weerhoudt
kerk van vereenzelviging
Zendingsactie van
chr. geref. vrouwen
IKV-actie tegen kernwapens op komst
VANDAAG
Voorbijgang<
Nieuwe Friese
bijbelvertaling
aangeboden
WOENSDAG 10 MEI 1978
KERK
Trouw/Kwartet
9AG
door A. J. Klei
Aan het eind van de eerste zitting
▼an het derde pastoraal overleg
▼an de rooms-katholieke kerk in
ons land tel een mevrouw uit
Groningen, dat het haar allemaal
als los zand door de vingers was
gegleden. Ze voefde eraan toe, als
ze thuis gebleven was en vla radio
of televisie lets van de discussies
had opgevangen, ze stellig
onverschillig gedacht zou hebben:
ze doen maar
Nu kun je met de beste wil van de
wereld niet beweren dat er veel uit
dit overleg Is gekomen. Alleen een
stapel stencils, waarover een kleine
club zich zal bulgen om lijnen na te
trekken, punten uit te diepen en
meer van dergelijke ongevaarlijke
bezigheden te verrichten.
Nu viel er. alweer met de beste wtl
van de wereld, ook niet zo gek veel
méér van dit overleg te
verwachten. Kort voordat het
begon, zat lk te praten met een
vurig vertegenwoordiger van de
basisbeweging, die met de vuist op
tafel verklaarde, wij willen geen
Inspraak als zoethoudertje, wij
willen mee beslissen* Ik gaf ten
antwoord dat hij dan eerst maar
eens voor bisschop moest leren,
omdat hij anders niks te vertellen
zou krijgen. En aangezien ik die
middag nogal spraakzaam was.
ging lk bloemrijk verder: Jullie (en
daar bedoelde lk de mensen van de
basisgroepen en de kritische
gemeenten mee) mogen best wat
op het kerkplein knikkeren en
misschien ook wel eens een keertje
knutselen ln het portaal, maar ln
de kerk zul Je netjes ln de rij
moeten zitten. Ik wou maar zeggen
dat Je ln een hiërarchisch
geregeerde kerk kunt overleggen
tot Je een ons weegt, maar dat Je als
leek nooit aan besluiten toekomt
En laat nu maandagavond voor de
televisie bisschop Slmonls de
basisbeweging een plekje ln het
portaal van de kerk aanwijzen. Hij
had dit, zo kan lk verklaren, niet
van tevoren met mij overlegd, hij
was geheel zelfstandig op dat
portaal gekomen. De bisschop gaf
toe dat ze tijdens deze zitting van
het pastoraal overleg eigenlijk
alleen maar de zaak een eindje voor
zich uit hadden geschoven, maar
wat wil Je: de kardinaal was er niet
bij. Precies, dacht lk. en de
kardinaal op zijn beurt kan als 't er
op aankomt ook nog geen
wierookvat verschuiven als de paus
dat niet goed vindt Laat staan dat
hij een hekje zal open doen naar
een terrein, waar Rome nog een
bordje heeft staan met „verboden
toegang".
Overigens Is het ln de
reformatorische kerken in de
praktijk niet veel anders. Goed, ln
theorie kan ieder lid van Iedere
basisgroep mee beslissen in zijn
eigen kerk, want zij of hij kan
immers ln de kerkeraad terecht
komen. Jawel, maar in de regel
kijken ze wel uit dat zo'n lastig
persoon lid van de kerkeraad
wordt, je moet er niet aan denken,
al dat gedram dat je krijgt. Och, die
wereldverbeteraars bedoelen het
wel goed. maar je kunt veiliger
Iemand in 't college halen die een
CDA-bilJet voor 't venster heeft
hangen dan iemand die per affiche
te kennen geeft dat de
neutronenbom de deur uit moet.
Kortom, het lijkt er ln de kerk vaak
op dat het eerste en grote gebod ls,
het haalbare lief te hebben boven
alles. Het tweede gebod, daaraan
gelijk, luidt dan dat we de
achterban moeten liefhebben als
onszelf. Aan deze twee geboden
kun je straffeloos heel wat
overleggingen ophangen. Maar 't
gepraat glijdt dan wel als los zand
door je vingers.
Bisschop 8imonis
Dr. W. C. van Dam (geb. 1926) wijdt
in Zijn boek Okknltisme en christe
lijk geloof vierenzeventig van de ln
totaal 118 bladzijden aan zakelijke
informatie over het ingewikkelde
geheel van occulte richtingen en
verschijnselen, om vervolgens daar
tegenover het bijbelse standpunt
uiteen te zetten. Dan wijst hij op de
bedenkelijke gevolgen van het oc
cultisme bij de occultisten zelf en
de door hen beïnvloede mensen,
om tenslotte wegen aan te geven
tot hulp aan occult belasten. Het
werk ls verschenen bij J. N. Voor
hoeve. Den Haag. als no. 10 ln de
serie Pastorale Handreiking onder
redactie van ds J. O. Mees. De prijs
ls 14.90.
De schrijver spreekt van een explo-
door dr. C. Rijnsdorp
sle van occultisme ln onze moderne
westerse samenleving, waarbij het
erop aankomt dit gevaarlijke ge
bied zo duidelijk mogelijk ln kaart
te brengen. HIJ Iszich daarbij ervan
bewust, dat het irrationele op ratio
neel plan nooit helemaal kan wor
den doorlicht (bL 9). Dat neemt niet
weg dat de schrijver begrip en
waardering heeft voor wetenschap
pelijke benadering en bona fide on
derzoek ln dezea Maar het accent
ligt tenslotte toch op de waarschu
wing tegen het zichzelf kritiekloos
openstellen voor geestelijke Invloe
den van bulten, waarvan men de
ware aard niet kent
Over de zaken die hier aan de orde
zijn, kan uw recensent niet met
enig gezag meespreken. In het ver
leden heb ik van tijd tot tijd litera
tuur erover verwerkt maar dan
kwam er steeds weer een moment,
waarop ik mij instinctief ervan af
wendde. tot tijd en wijle. Zo werden
deze randverschijnselen van de
menselijke geest een randver
schijnsel in mijn lectuur. Wat mijn
aandacht meer trok was de inspira
tie in de kunst. Deze kan misschien
hier en daar aan het occulte gren
zen, maar valt er over het geheel
toch buiten. En men heeft houvast
aan het resultaat: het kunstwerk.
Wat ook in de kunst geldt: men
dient te bedenken dat wij leven ln
een middensfeer, waar goed en
kwaad bijna onuitwarbaar door el
kaar heen lopen. Wat van God
komt en wat niet als men het zo
mag formuleren ls zelden vol
strekt duidelijk. Mensen die dit al
te gauw en al te precies weten,
dient men met reserve aan te ho
ren. Vandaar dat de auteur in zake
occultisme terecht herinnert aan
de evangelische waarheid: aan de
H. Geest betekent niet dat men het
vruchten kent men de boom.
Om in de termen van de oude bin-
nenvaart-cognossementen te spre
ken: de christen moet, naast God,
schipper blijven op zijn eigen
schip. Overgave aan Gods leiding
en aan de Heilige Geest betekent
niet dat men het roer van zijn le
vensschip uit handen geeft aan on
bekende machten.
Om op het boek terug te komen:
het is een serieus werkstuk dat van
kennis van zaken getuigt en in de
geest van de serie een pastorale
handreiking bedoelt te zijn.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De christelijke gereformeerde vrouwenvereni
gingen zijn gisteren op hun Jaarlijkse bondsdag ln Amsterdam
een nieuwe zendingsactie „Voor vrouwen in de verte" begonnen.
Een jaar lang zullen de 1S7 plaatse
lijke verenigingen op alle mogelijke
manleren geld inzamelen. De op
brengst van de acUe ls bestemd voor
het vrouwenwerk van de kerken ln
Torajaland (Celebes) en Vend ai and
(Zuid-Afrika). Met deze kerken wer
ken de christelijke gereformmeerden
nauw tarnen ln de zending.
In 1972T73 voerden de vrouwenvere
nigingen eenzelfde actie, die toen
180.000 gulden opbracht Met dat
geld kon het werk bekostigd worden,
dat drs. Mien van der Kils ln Toraja
land en Mary Overduin ln Venda-
land verrichten.
De nieuwe actie zal voortzetting mo
gelijk maken. Maar Ml en van der
Klis vertelde gisteren wel. dat zij nog
maar voor anderhalf tot twee Jaar
naar Celebet teruggaat Het Neder
landse aandeel ln het zendingswerk
daar ls ln een staat van afbouw.
Vijftig Jaar geleden begon de christe
lijke gereformeerde zending in het
Mamasagebied en nu ls daar negen
tig procent van de bevolking chris
ten. Toraja-vrouwen bereiden zich
voor. om het werk van mevrouw Van
der Klis over te nemen. „Maar blijft
u het werk steunen, ook als het niét
meer voor blanke vrouwen ln de ver
te zal zijn." vroeg zij. Ds. C. D. Affou-
rit vertelde over het zendingiwerk ln
Vendaland.
ken. WIJ moeten de oosterse religio
siteit radicaal afwijzen, maar ons
past daarbij geen hoogmoedige zelf
verzekerdheid.
In de kritiek van de oosterse gods
diensten op de levensstijl van de
westerse samenleving (te activis
tisch, te intellectualistisch, te zeer
op de inspanning van het lichaam en
te matariallstisch) zag prof. Versteeg
veel waart zitten.
De aandeelhouders van de Ko
ninklijke/Shell kunnen blij
kens een advertentie ln onze
krant van zaterdag J.L iets
doen aan het beëindigen van
de apartheid. Op 18 mei komen
zl] bijeen om de jaarstukken te
bespreken. Onder hen zullen
een paar mensen zijn, afkom
stig uit Pax Christl en de Werk
groep Kalros. Deze zullen daar
zijn met alle rechten van gewo
nen aandeelhouders, omdat en
kele bezitters van bewijzen van
aandelen hen daar de machti
ging voor gegeven hebben.
In feite was de advertentie tn onze
krant van zaterdag bedoeld om nog
meer machtigingen te krijgen voor
het indienen van een motie, waarin
de aandeelhoudersvergadering zou
besluiten de direcUe te vragen de
betrekkingen met Zuid-AIrlka, Na
mibië en Rhodeslë te beëindigen.
door Aldert Schipper
aandacht, toen zij ln 1972, nog voor
dat Mozambique bevrijd was, zich
uit dat land terugtrokken om daar
mee tegen het Portugese kolonialis
me te protesteren.
Spreiding
„Ik kan het niet afkeuren, als men-
sen om tot rust te komen bepaalde MOZRlllDlQUe
lichaamsbewegingen en ademha
lingsoefeningen van yoga leren.
Waarom zou alleen ons trimmen
goed zijn voor het lichaam? Dat la nu
typisch een prod uk t van westers ac
tivisme. Wij zijn niet gebaat bij onge
nuanceerde. klakkeloze oordeelvel
lingen over alles wat uit het oosten
komt", aldus prof. Versteeg.
De eerste reacties op de advertentie
waren afkomstig van de Nederlandse
Witte Paters en de Franciscanen, die
nogal wat aandelen beziten en die
zich achter de bedoeling van Pax
Christ! en Kairos plaatsen.
De Witte Paters trokken al eerder de
De actie van de kerkelijke groepen is
een volgende stap in kerkelijke po
gingen, invloed te krijgen op het
beleid van grote ondernemingen. De
kerk is uiteraard geïnteresseerd in
het gedrag dat een onderneming
volgt in de maatschappij waar zij
ook zelf in leeft. Maar omdat de kerk
nu eenmaal een Internationale sprei
ding heeft, heeft zij ook belangstel
ling voor hoe ondernemingen zich
elders gedragea
De Shell heeft er jarenlang voor ge
zorgd dat de Rhodesische oorlogs
machine gesmeerd werd. Mogelijk
gaat de levering van olie en benzine
aan het regime van Smith nog door,
ondanks het bindende embargo dat
de Veiligheidsraad tegen Rhodesië
heeft afgekondigd om te voorkomen
dat in dit land een bloedige oorlog
zou uitbreken. Shell maakt zich
daarmee mede-schuldig aan het leed
dat over de bevolking van Rhodesië
wordt gebracht.
Shell levert overigens niet direct aan
Rhodesië. Daarvoor bestaat een ke
ten van „papieren" maatschappijen,
teneinde de herkomst van de pro-
dukten te verhullen.
De Shell werkt samen met enkele
andere oliefirma's in een oliedepot in
Messina in Zuid-Afrika, waaruit vol
gens een rapport van de Verenigde
Kerk van Christus in de VS de olie
aan Rhodesië wordt geleverd.
In dat land houden de laatste circa
tien jaar 270.000 blanken de wind er
onder bij ruim zes miljoen zwarten.
Daar komen concentratiekampen,
moordaanslagen en overvallen op
onbeschermde dorpen aan te pas.
Dat de blanken het zolang hebben
kunnen bolwerken komt doordat zij
met helikopters en trucks achter de
zwarte verzetsmensen aan kunnen
zitten. En de benzine en olie komt
van het depot in Messina.
Slechte naam
Langzamerhand krijgt Shell door
zijn activiteiten een slechte naam en
is schade voor het bedrijf niet langer
uitgeslotea Bij de stemming in de
Verenigde Naties hebben de OPEC-
landen ook voor de olieboycot
gestemd.
Een land als Nigeria, waar Shell be
langrijke belangen heeft, inbegre
pen. Aandeelhouders, die wat voelen
voor vrede en die het beste voor
hebben met de Shell en wie het niet
alleen maar te doen is om zo hoog
mogelijk rendement op korte ter
mijn, zouden er goed aan doen, met
de motie van Pax Christi en Kairos
mee te doen.
Yoga
Prof. dr J. P Versteeg hield voor de
1800 christelijke gereformeerde da
mes ln de Amsterdamse RAI een
referaat over de omgekeerde zen
ding: de invasie van oosterse religio
siteit in West-Europa. Hij ging daar
bij speciaal ln op het zen-boeddisme,
yoga en transcendente meditatie.
In wezen is de boodschap uit het
oosten bitter arm. aldus prof. Ver
steeg Ze werpt ons terug op onszelf.
De mens wordt in staat geacht door
meditatie, ademhalingsoefeningen
of dergelijke zelf zijn heil te F
De Geest ln het hart van de kerk,
eerste landelijke open dag van de
katholieke charismatische vernieu
wing. zaterdag 13 mei vanaf 10 uur,
Tlvoll. Utrecht. Sprekers prof. dr. J.
Lescrauwaet en dr. P. C. M. J. Vriens.
Inl. tel 040-515792.
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
WibauUtraat 131
TcL 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/
DORDRECHT:
Postbus 948
Weatblaak 4, Rotterdam
TeL 010-115588
(Red.)
Schledamaevest 52
TeL 010-115700 (adv.)
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
TeL 05200-17030.
DEN HAAG In het weekeinde
van 20 mei organiseert het interker
kelijk vredesberaad (IKV) op ver
schillende plaatsen ln Nederland ac
ties tegen de kernbewapening. Op
vrijdagavond 19 mei ls er in Leeu
warden een forumdiscussie tussen
IKV-voorzitter Ter Veer en het CDA-
tweede kamerlid Beumer over het
onderwerp „help de kernwapens de
wereld uit. om te beginnen uit Neder
land". Op zaterdag 20 mei organise
ren de IKF-kemen in Noord-Holland
en Utrecht demonstratieve optoch
ten naar respectievelijk de kemwa-
pensopslagplaatsen ln Bergen-dorp
en de vliegbasis Soesterberg. Bij de
vliegbasis Soesterberg zal pastor J.
ter Laak een motivering voor de de
monstratie aanbieden aan de com
mandant van de basis.
VATIKAANSTAD Paus Paulus
heeft de bisschoppen van het Mid
den-Amerikaanse land Nicaragua op
het hart gebonden, dat zij zich die
nen op te werpen als de verdedigers
van de belangen der onderdrukten.
Het behoort tot de herderlijke taak
van de bisschoppen om de roep der
armsten te beantwoorden. De bis
schoppen moeten volgens de paus
daarbij wel opletten, dat de kerk niet
misbruikt wordt voot doeleinden,
die aan de kerk vreemd zijn. De paus
ontving de zeven bisschoppen van
Nicaragua, die voor hun ad-limina-
bezoek in Rome zija
MONTREUXWaren vroeger de
kerken in Afrika doelwit van de zen
dingsak ti vilei ten van andere landen,
tegenwoordig trekken de Afrikanen
er zelf op uit om zending te bedrij
ven. En het wordt tijd. dat de kerken
ln Arika „nieuwe wegen en modellen
voor doeltreffende zending vinden",
aldus ds. Amon Mwakisunga. Alrika-
secretaris van de afdeling kerkelijke
samenwerking van de lutherse we
reldfederatie
Afrika is een onvoorspelbaar conti
nent. aldus de Tanzaniaanse pastor,
nationale regeringen, en sociale en
economische sitauUes kunnen zich
van de ene dag op de andere wijzi
gen. In zulke landen is het vaak niet
mogelijk voor buitenlanders om een
werkvergunning te krijgen, aldus
Mwakisunga. Maar door de Juiste
samenwerking op het gebied van
zending, kunnen de kerken ln een
bepaald land buitenlandse ..part
ners" uitnodigen om deel te nemen
aan aktlvlteiten in sendingsge-
bieden
CZEN8TOCHOWA - De bis
schoppen van Polen hebben in een
verklaring tot besluit van hun bis
schoppenconferentie in Czenstocho-
wa gezegd, dat de normalisering der
betrekkingen tussen kerk en staat
nog geen feit is. Zelfs de basis ervoor
is nog niet aanwezig, namelijk de
publiekrechtelijke erkenning van de
kerk. Hiermee neemt de bisschop
penconferentie de eis over. die de
Poolse primaat, kardinaal Wyszyn-
door mevrouw dr. J. ter Vrugt-Lentz
Een man wiens uitspraken de laatste tijd
aandacht trekken door hun evenwichtig
heid en realisme is de bisschop van de
Evangelisch-Lutherische Landeskirche
van Saksen, Hempel.
Aangezien de Saksische kerk een van de meest
levende in de DDR is (de ook ln de DDR begon
nen charismatische beweging vond hier haar
oorsprong), zijn deze ervaringen van haar leden
met de socialistische (marxlstisch-leninistische)
maatschappij waarin zij leven, een interessant
voorbeeld van hoe geëngageerd christendom in
een atheïstische omgeving kan functioneren.
Kèn functioneren want veel hangt hier af van de
houding van de staat en van de manier waarop
de kerken op de atheïstische omgeving reageren.
Wat het eerste betreft, de houding van de staat,
die ls in vergelijking met de meeste andere
communistische landen tolerant. Terwijl ln deze
andere landen het in alle grondwetten voorko
mende artikel dat staat en kerk gescheiden zijn,
meestal betekent, dat de kerk zich niet met de
staat en de maatschappij mag bemoeien, maar
dat de staat zich wel ln de zaken van de kerk
mengt, hebben de kerken in de DDR een betrek
kelijk grote zij het niet onaangevochten zelfstan
digheid en vrijheid. Andere verschillen met vele
communistische landen zijn b.v. dat het regime
het gedoogt als de kerken in bepaalde gevallen
openlijk een van het regeringsstandpunt afwij
kende politieke uitspraak doen (zoals b.v. naar
aanleiding van de gelijkstelling door de VN van
het zionisme met racisme), en dat een beroep
van een christen op de grondwet in geval van
discriminatie wegens zijn geloof niet bij voor
baat zonder resultaat is.
De reactie van de christenen op de atheïstische
omgeving kan niet los gemaakt worden van de
houding van hun kerken. De Evangelisch-Lu-
therse kerken, waartoe de kerk van Saksen be
hoort en de andere hebben dank zij de tolerante
houding van de staat de mogelijkheid, hun posi
tie ln een bewust-atheïstische staat zonder slaaf
se ogendienst aan het regime vanuit eigen theo
logisch inzicht te bepalen. De lutherse twee
rijken-leer ligt daar bij de lutheranen aan die
positiebepaling ten grondslag en ook de overtui
ging, dat „de kerken in de DDR leven ln het
socialistische systeem als de hun door God gege
ven ruimte om te leven en te tonen wat ze waard
zijn," zoals bisschop Hempel zei op de conferen
tie over „Getuigenis en Dienst van Reformatori
sche Kerken in het huidige Europa", gehouden
in Sigtuna van 10-16 juni 1976.
Volgens bisschop Hempel kan de twee-rijken
leer, die het rijk van de „wet", d.i. de staat,
onderscheidt, maar niet scheidt, van het rijk van
het „evangelie" d.i. de kerk, de christenen er
voor behoeden zich te veel in het waardensys
teem van het marxisme-leninlsme te laten opne
men. Omdat de beide rijken wel met elkaar ln
verbinding staan, maar niet samenvallen, kun
nen, ja moeten ze misschien, elkaar voor een deel
doordringen. De christenen mogen het waarden-i
systeem en de argumenten van het marxisme-
leninlsme zonder vooringenomenheid onderzoe
ken en het waarheidsgehalte er van tot zijn recht
laten komen.
Zo staan in het communisme b.v. de vragen van
sociale gerechtigheid en politieke vrede sterk op
de voorgrond. Aan die vraag van de politieke
wereldvrede kunnen de kerken ln het Oosteuro-
pese „huidige Europa" niet voorbij gaan. Deze
vrede is voor hun getuigenis en hun dienst van
eminent belang. Daarbij zijn twee dingen zeer
gewichtig: de kerkelijke deelname aan vredesar-
beld moet ten eerste vrij zijn van holle woorden,
ze moet daadwerkelijke gevolgen hebben. Ten
tweede moet werk voor de vrede onafscheidelijk
verbonden blijven met werk voor verzoening.
Bij de kwestie van de sociale gerechtigheid, het
zich inzetten voor een rechtvaardiger wereld,
mag nooit het feit ovei het hoofd gezien worden,
dat rechtvaardiger verhoudingen nadrukkelijk
om de vernieuwde mens vragen, willen ze het
gewenste resultaat hebben. Hier hebben de ker
ken iets eigens, van waaruit ze hun specifieke
medewerking kunnen aanbieden. Tot zo ver de
zeer gedeeltelijke weergave van de inleiding van
bisschop Hempel op de genoemde conferentie.
Zijn laatste punt, dat rechtvaardiger verhoudin
gen om een vernieuwde mens vragen, is één van
de voornaamste „hete hangijzers" in de commu
nistische theorie en praktijk. De al gerealiseerde
socialistische maatschappijstructuur moet vol
gens de theorie leiden tot het ontstaan van de
nieuwe, socialistische mens, die nodig is om het
communisme, de eindfase van de ontwikkeling
van de maatschappij, tot stand te brengen. Maar
de praktijk leert, dat de nieuwe mens, die dezelf
de eigenschappen moet vertonen als de wederge
boren en door de Heilige Geest bezielde christen,
nog steeds niet ls ontstaan. Daarom is juist dat
verlangen naar de nieuwe mens een van de
belangrijkste contact- én conflictpunten tussen
christendom en marxisme-leninisme. Een Roe
meense Baptistenpredikant, Joslf Ton, heeft zijn
regering een paar jaar geleden een belangwek
kend manifest aangeboden, waarin hij de over
tuiging, die bisschop Hempel hier ook uit
spreekt, n.1 dat het christelijk geloof de nieuwe
mens doet ontstaan naar wie het socialisme zo
verlangend uitziet, breed uitwerkt.
Hij vraagt: „waarom geeft het socialisme Chris
tus niet de kans, om het bewijs te leveren van
Zijn macht, mensen te vernieuwen?" Inderdaad
zijn vele christenen in de socialistische landen
levende bewijzen van deze macht van Christus.
Vanuit het standpunt van de socialistische staat
geredeneerd, moet men dan ook zeggen dat hij
een belangrijke mogelijkheid ongebruikt laat als
hij de „specifieke medewerking" van de kerken,
waarover bisschop Hempel sprak, niet aan
neemt.
(De auteur van deie bijdrage, dr. Ter Vrugt, is
medewerkster van het interuniversitair instituut
missiologie en oecumeniea te Utrecht).
10 Mei
Hoe velen zullen deze dag
een diepe pijn ervaren
ergens in de hartstreek
van hun leven
ln herinneringen?
nooit raakt het weg
uit hun gedachten
als de bomen groen worden 1
en de pinksterbloemen Moeizame
die ene dag van geweld
dat alles begon
wat vaak
een dodelijk einde nam
waardoor een geliefde
voorgoed niet thuis kwam
iemand had hem getroffen
een onbekende had
een onbekende gedood
en heel die waanzin
waarin wij nog altijd gelovei
over ons kwam
die ene dag
die met rood krijt
geschreven staat
dag waarom ik
zou kunnen schreeuwen
en dag
die me stil maakt
omdat geen einde komt
aan wat dan
te bedenken valt
jk" i
idire
Het i
Amsterdam, naar Oud-Vossemeei
T. W. H. v.d. Heijden te Zalk ei
ski, ook in januari van dit jaar heeft
gesteld.
De bisschoppen zijn ook niet te spre
ken over de belemmeringen die de
produktie en verspreiding van de
godsdienstige lectuur ln de weg wor
den gelegd.
Beroepingswerk «gro
NED. HERV. KERK
Beroepen te Aalburg, Nieuwlam
(ZH) en Oosterwijk, Willlge-Lang*
rak: J. P. Nap, kand. te Ede; vr.
Brielle: L. J. de Leeuw te St Ann
Parochie; te Koudum: (toez.): I
Westland te Hellendoorn; te Stol™™
wijk: A. v. Brummelen te Hulzen, ri
Aangenomen naar Uithoorn. Wftp.
•Ulrant.l.Ul •J5U.
Kar
bes!
Veecaten, die bedankte voor Hete ,plaa
ren. Zegveld en Schelluinen.
Bedankt voor Oudewater (toez.): J
D. v. Roest te Ederveen. ™*t
GEREF. KERKEN Jj?"'
Benoemd tot geest, verzorger van d<
Nederlanders in Saudi Arabia: A Srrf a
J. Smilde te Duisburg-Ruhrort, di<°p
deze benoeming heeft aangenomen^
GEREF. KERKEN VRIJG.
Beroepen te Marknesse in combina4t6Vl
tie met Nagele: C. J. Mewe, kand. t
Kampen; te Anna Paulowna In c
binatie met Enkhuizen: H. J. I
link kand. te Enschede.
GEREF. KERKEN VRIJG. B.V.
Beroepen te Groningen: H. de Jo
te Amsterdam.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Haarlem Centrum: W.
Quist te Den Haag-Rijswijk; voor
Drogeham: P. den den Hartog te
Veenendaal.
GEREF. KERKEN/VRIJGEM. B.V.
Beroepen: te Utrecht, W. Rietkerk te
Eek en Wiel.
elks
;e v
leid
ksz
rent
ven.
Roger Schutz
Prior Roger Schutz en dertien Jongef'
broeders van de oecumenische
kloostergemeenschap van Taizé ln
Frankrijk hebben op uitnodigingiy_vc
van de aartsbisschop van Bart tijde )rdv
lijk hun intrek genomen in een ar- nbli
menwijk van deze Italiaanse haven- we
stad. De wijk heeft geen stromend jke,
water en geen riolering. Broeder Ro- ral
ger had in december in Breda be
kendgemaakt, na zijn verblijf onder
de allerarmsten van Calcutta en van
Hongkong ook de armen in Europa
te willen opzoeken.
HARDEGARIJP (ANP) Na bijna
tienjarige arbeid is de bijbel in nieu
we Friese vertaling gereedgekomen
De vorige vertaling, van de hand van
dr. G. A. Wumkes en E. B. Folkerts-
ma van 1943, leunde in verschillende
opzichten sterk tegen de statenver
taling aan en was uitverkocht In
1966 werd tot het maken van een
nieuwe vertaling besloten
Deze kwam tot stand onder leiding
van een interkerkelijke commissie,
waarin vertegenwoordigd waren: de
rooms-katholieke kerk, de Neder
landse Hervormde Kerk, de gerefor
meerde kerken, de christelijk gere
formeerde kerken, de Friese doops
gezinde sociëteit en de vrije evange
lische gemeenten.
De vertaling is gemaakt door zeven
vertalers, zes kenners en sprekers
van de Friese taal, drie theologische
en twee taalkundige supervisoren,
alsmede een advies- en leescommis
sie van twaalf leden. Deze bijbel be
vat naast de kanonieke boeken van
het oude en nieuwe testament ook
de zgn. apokriefe of deuterokanonie
ke boeken, handelend over de perio
de tussen de beide testamenten. Het
is een gemeenschappelijke uitgave
van het Nederlands Bijbelgenoot
schap en de Katholieke Bijbelstich
ting.
Dit is ln Nederland de eerste en in
Europa de tweede volledige bijbel
die op zo brede Interkerkelijke basis
tot stand kwam. Vanavond wordt de
bijbel in de Grote Kerk ln Leeuwar
den aan kerk en volk van Friesland
aangeboden.
Ing
kepi
ipta
aar
en
as r
duk
in
tEr
Ic vi
mie
de
mi
?er
uit
;soi
gen
toi
V,
hoe!
de
ij z:
