iuiveringen in Oeganda
Angst vult het vacuüm op westelijke Jordaanoever
Dajan verwacht hervatting
onderhandelingen met Egypte
India en Bulgarije
erkennen nieuw
bewind in Afghanistan
Geen 1 mei-parade in Peking
VS ontwikkelen
nieuwe kernbom
Dode bij rellen
in Indiase stad
Oost-Duitsland en VS ruilen in Berlijn gevangenen uit
Trouw hoort bij u.
En bij355.000 andere
Trouw-lezers. Elke ochtend/
Nixon bewaarde bandopnamen
'als bescherming'
INSDAG 2 MEI 1978
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
NAIROBI (Reuter, UPI) In een naarstige poging zijn eigen
gezag te vergroten, heeft de Oegandese president Idi Amin een
aantal zuiveringen doorgevoerd.
Minister van financiën Moses Ali is
van het toneel verdwenen. Hij werd
beschuldigd van corruptie bij de in
voer van auto's, die hij helemaal in
eigen hand zou hebben, én van dief
stal uit de kluizen van de Bank van
Oeganda. Ali en Amin zouden on
langs tijdens een kabinetszitting elk
met een revolver in de hand tegeno
ver elkaar hebben gestaan.
Luitenant-kolonel Nasur, comman
dant van het revolutionaire zelf
moordregiment in Masaka, 125 kilo
meter ten zuidwesten van de hoofd
stad Kampala, is van zijn post ont
heven. Amin zei dat niemand in Oe
ganda boven de wet kan leven, en
dat de soldaten die zich niet houden
aan de regels van het leger, gestraft
zullen worden. De elitetroepen van
Nasur voerden de afgelopen maan
den harde en wrede acties uit tegen
de rooms-katholieke meerderheid
van de bevolking. Honderden chris
tenen werden opgepakt, terwijl hun
bezittingen aan mohammedanen
werden gegeven.
Verrassing
Het afzetten van Nasur kwam als een
verrassing, legereenheden in Oegan
da hebben doorgaans vrij spel. De
maatregel volgt op drie weken van
moeilijkheden binnen het kabinet en
binnen het leger. Leiders van de ge
heime politie en geheime moordbri
gades zouden nu zelf in de gevange
nis zitten.
De staf-chef van het leger Isaac Lu-
mago, is zonder nadere verklaring
verdwenen. De radip heeft luitenant
kolonel Gowon als „waarnemend
chef-staf" genoemd.
Twee weken geleden werd vice-presi
dent Moestafa Adrisis ernstig ge
wond bij wat een ..auto-ongeluk"
heette. In het verleden heeft Amin
dit soort „ongevallen" gebruikt om
zich van tegenstanders te ontdoen.
Overigens meldt radio-Kampala wel
regelmatig hoe het met Moestafa
Adris gaat. die nu in een ziekenhuis
in Cairo ligt. Dat zou er op wijzen dat
hij niet uit de gratie is gevallen.
dreigde tanks en bulldozers te sturen
naar grensdorpen die schuilplaats
zouden bieden aan ondergrondse
groepen
Gevangenissen
Idi Amin
Afgelopen week zei brigadier Isaac
Mal Amunguu, één van Amins naas
te veiligheidsadviseurs, dat een
groot aantal mensen is aangehouden
wegens verzet tegen de regering. Hij
Amin heeft de politie en de gevange
nissen in het land onder zijn directe
verantwoording gesteld. Ter gele
genheid van de 1-meiviering zei de
president gisteren dat hij niet zal
aarzelen een minister te vervangen
..die zijn werk niet goed doet."
Hij wees opnieuw alle beschuldigin
gen over schending van mensenrech
ten van de hand, en sprak van „valse
propaganda". Een eventueel
handelsembargo door de Verenigde
Staten vreest Amin niet. „We kun
nen alles wat we willen hebben over
de hele wereld kopen."
Waarnemers achtten het onwaar
schijnlijk dat Amin ten val zal wor
den gebracht. Volgens hen heeft hij
zijn positie verstevigd met recente
reizen in het land. en door toenade
ring te zoeken tot de lagere rangen in
het leger. Ook krijgen militairen nu
voorrang bij de invoer van luxe-goe
deren. die in Oeganda aan banden is
gelegd.
I WASHINGTON (AP, UPI, Reuter) De Israëlische minister van
buitenlandse zaken, Mosje Dajan, heeft bij zijn terugkeer uit de
I VS in Tel Aviv verklaard dat de vredesonderhandelingen tussen
Israël en Egypte mogelijkerwijs binnen enkele weken zullen
worden hervat.
Dajan keerde naar Israël terug na
dat hij premier Begin in New York
had ingelicht over zijn besprekingen
I met zijn Amerikaanse collega Vance.
I Begin ontmoette gisteren in Wash
ington president Carter voor de eer
ste keer sinds zijn mislukt bezoek
aan de VS verleden maand.
Volgens Dajan is Israël veel meer
geïnteresseerd in het bereiken van
een akkoord met Egypte over de
j grondslagen van een vrede dan in
het opstellen van een gemeenschap-
I pelijke beginselverklaring. Volgens
Dajan kan een beginselverklaring
aan een akkoord over de grondsla
gen van de vrede worden toege
voegd.
Begin woonde gisteren in het Witte
Huis de festiviteiten bij ter gelegen
heid van de dertigste verjaardag van
de staat Israël. Voor de receptie in
het Witte Huis voerde Begin overleg
met president Carter.
De Egyptische minister van buiten
landse zaken. Mohammed Ibrahim
Kamel, heeft gisteren opnieuw een
onderhoud gehad met de ambassa-
NIEUW DELHI (AP, Reuter)
Vlak nadat de Sowjet-Unie het
nieuwe door communisten ge
regeerde bewind in Afghanis
tan erkende hebben ook India
en Bulgarije de nieuwe rege
ring in Kaboel erkend.
Volgens diplomatieke bronnen in
Pakistan zal de positie van de nieu-
we regering van Noer Mohammed
j Tarakki. een vooraanstaande Af-
ghaanse communist, afhangen van
de steun die het krijgt van de gods-
I dienstige leiders in het land. Uit het
feit dat Tarakki zowel premier als
hoofd van de revolutionaire raad is
wordt geconcludeerd dat hij ook de
zeventien miljoen moslems in Afgha-
I nistan moet besturen. Volgens de
politieke traditie in het land moet hij
hiervoor echter de steun van de
..moellahs". de moslemse leiders ver-
werven.
Gisteren was in Afghanistan een offi
ciële feestdag om de omverwerping
van het bewind van president Daoed
te vieren. Daoed kwam bij de staats
greep van verleden week om het le
ven. Volgens het dagblad The Times
of India werd Daoed voor zijn dood
gedwongen om toe te kijken hoe
dertig van zijn familieleden, waaron
der drie zoons, verschillende klein
kinderen en zijn broer, werden dood
geschoten. De moord op Daoeds fa
milie moest dienen om de president
te dwingen het nieuwe bewind in zijn
land te erkennen. Toen hij dit bleef
weigeren werd hij zelf vermoord.
Politieke waarnemers zien de politie
ke toekomst van het nieuwe bewind
niet als zeer rooskleurig. Vermoed
wordt dat het feit dat de samenstel
ling van het voltallige nieuwe kabi
net nog niet bekend is gemaakt te
wijten valt aan meningsverschillen
tussen de militairen onderling. Bo
vendien is in de afgelopen twee da
gen de naam van kolonel Abdoel
Khadir. die de leider van de staats
greep zou zijn, niet een keer op de
radio genoemd.
deur van de Verenigde Staten in
Cairo, Herman Eilts. Radio-Cairo
deelde naar aanleiding van dit een
half uur durend gesprek mee dat
Eilts daarin de officiële verzekering
heeft overgebracht van de Ameri
kaanse regering dat de recente uitla
tingen van president Carter geen
wijziging betekenen van de stand
punten van de Verenigde Staten met
betrekking tot het Midden-Oosten.
„Deze standpunten", zo had minister
Kamel tegenover radio-Cairo ver
klaard. „blijven conform die welke
naar voren zijn gebracht door het
Witte Huis tijdens het jongste be
zoek van president Sadat aan Wash
ington."
Kamel had verder gezegd dat de
ambassadeur de nadruk had gelegd
op het feit dat „de Verenigde Staten
het plan van de Israëlische premier
Begin over de westelijke Jorcfaanoe-
ver de Gazastrook niet beschouwen
als een geschikte basis voor een rege
ling van het conflict, aangezien het
geen rekening houdt met het aan
deel van de Palestijnen bij beslissin
gen over hun eigen toekomst".
Egypte zal de door ambassadeur
Eilts aangedragen toelichting gaan
bestuderen om vjfst te stellen of deze
bevredigend kan worden geacht, al
dus de radio
President Carter zou vorige week in
een vraaggesprek met de New York
Times gezegd hebben dat een duur
zame regeling van het conflict in het
Midden-Oosten gebaseerd moet zijn
op de Israëlische plannen voor be
perkt Palestijns zelfbestuur. Carter
had hieraan toegevoegd dat het con
flict opgelost zou kunnen worden
zonder dat een onafhankelijke Pa
lestijnse staat wordt gevormd en
zonder dat Israël zich volledig uit de
bezette Arabische gebieden zou hoe
ven terug te trekken. Carters verkla
ring had onmiddellijk heftige reac
ties van ongerustheid in Cairo tot
gevolg.
WASHINGTON (UPI) - De Ameri
kaanse regering is van plan een kern
bom te ontwikkelen met het omge
keerde effect van een neutronen
bom. De nieuwe bom moet een grote
explosive kracht hebben maar
slechts een geringe straling. Om de
bom te ontwikkelen zal de regering
het Amerikaanse Congres om de be
nodigde gelden vragen. Het Witte
Huis weigert op dit in de,Washington
Post verschenen bericht commen
taar te geven. Volgens de Washing
ton Post zal de nieuwe RRR-bon een
krachtige explosie in of op de grond
veroorzaken, waardoor enorme kra
ters ontstaan en het getroffen gebied
geheel verwoest wordt. Maar er zal
slechts weinig radio-actieve neerslag
achterblijven. Als een „gewone"
kernbom hetzelfde gebied zou tref
fen Zou het gebied vóór honderden of
duizenden jaren besmet kunnen
blijven.
NEW DELHI (Reuter. UPI) Bij
betogingen in de Indiase stad Agra,
bijna 200 kilometer van New Delhi, is
één dode gevallen. Zeker dertig men
sen werden gewond toen de politie
op de menigte vuurde, die probeerde
winkels in brand te steken en het
treinverkeer te verstoren, en over
heidsgebouwen met stenen bekogel
den. De politie heeft de hulp van
militairen ingeroepen, en er is een
avondklok ingesteld.
De 'moeilijkheden begonnen toen
zo'n 200 „onaanraakbaren" (die in
India met de nek worden aangeke
ken) betoogden tegen politie-ingrij-
pen tijdens een eerdere demon
stratie.
Zeker honderd mensen zijn in de
afgelopen twee maanden in India om
het leven gekomen, door tegenstel
lingen tussen de verschillende kas
ten in het land. In de staten Oetar
Pradesj en Bihar ontstond grote on
rust, toen de regering bepaalde dat
één kwart van de overheidsbanen
aan de „onaanraakbaren" toekomt.
Op het Rode Plein in Moskou werden leuzen tegen de neutronenbom meegedragen
MOSKOU, PEKING (AP. Reuter. DPA) Miljoenen mensen in de hele wereld hebben gisteren
de dag van de arbeid gevierd. Opvallend was dat in Peking geen 1 mei parade werd gehouden
De nieuwe leiders in China demonstreerden daarmee wat zij onder een nuchtere opbouwpoli-
tiek verstaan: geen verspilling van tijd. kracht en geld voor alleen maar een spektakel Wel
hadden alle Chinezen vrij, waar zij in Peking gebruik van maakten om de parken op te zoeken:
bij wijze van uitzondering zonder pasje.
Het Rode Plein in Moskou maakte
een geheel andere indruk. Ook daar
was het lekker weer maar het plein
was bijna niet meer te zien door de
rode vlaggen en de spandoeken die
een eindeloze stoet met zich mee
voerde. Gadegeslagen door partij
leider en president Breznjew. die
veel lof kreeg het bijna voltallige
Politburo en duizenden burgers,
trok de stoet in twee uur over het
plein met onder andere leuzen te
gen de neutronenbom
Ook in Polen en andere landen van
het Oostblok werden parades ge
houden. De Poolse regering maak
te een gebaar tegenover de laagst
betaalden die in het vervolg 200
zloties (volgens de officiële koers 26
gulden) per maand meer in hun
loonzakje krijgen. Vorig jaar werd
eenzelfde verhoging bekendge
maakt op 1 mei
In Engeland was 1 mei dit jaar een
officiële feestdag. De voorstanders
hiervan heeft het overigens jaren
gekost om dit door te drukken. Het
lukte uiteindelijk twee jaar gele
den. toen de Labour-regering be
sloot dat 1 mei met ingang van 1978
een feestdag zou zijn. In West-
Duitsland had de werkende bevol
king ook vj-ij. Op vele plaatsen wer
den bijeenkomsten gehouden, die
in het teken van de schepping van
arbeidsplaatsen stonden
Voor het eerst
De Spaanse bevolking kon maan
dag voor het eerst in 42 jaar vrije
lijk 1 mei vieren. Zij maakten hier
druk gebruik van. Overal waren
marsen en bijeenkomsten. In Ma
drid trok een groep van 200 000
mensen door de stad. op weg naar
het Puerta de Alcalaplein waar zij
door vakbondsleiders werden toe
gesproken.
In Thailand hebben twee belangrij
ke vakbonden zich op het laatste
moment teruggetrokken uit de 1
mei viering, omdat de organisatie
in handen was van de militaire re
gering. Van de verwachte 10.000
mensen kwamen er slechts 400 op
dagen om deel te nemen aan de
viering in Bangkok. De ontevre
denheid van de socialisten met de
Thaise regering is de laatste maan
den ernstig toegenomen
Staking verboden
De Filippijnse president Ferdinand
Marcos nam de gelegenheid waar
om een lijst van belangrijke indu
strieën bekend te maken, waar sta
kingen verboden worden
In Japan hdden de bijeenkomsten
over het algemeen een minder offi
cieel en ook kleiner karakter Niet
temin waren 4,5 miljoen Japanners
op de been. die arbeidsplaatsen en
politieke hervormingen eisten
WEST-BERLIJN (UPI, Reuter)
Bij de Amerikaanse militaire
missie in het zuidelijk deel van
West-Berlijn is gisteren een
Amerikaanse militair, die in de
Verenigde Staten dertien jaar
gevangen heeft gezeten wegens
spionage voor de Sowjet-Unie
uitgewisseld tegen een Ameri
kaanse student die sinds vorig
jaar in de Duitse Democrati
sche Republiek werd vastge
houden wegens poging tot
mensensmokkel.
De Amerikaanse militair, Robert G
Thompson, werd in 1965 tot dertig
jaar gevangenisstraf veroordeeld,
nadat hij als lid van de codedienst
van de Amerikaanse luchtmacht be
trapt werd bij het kopiëren van do
cumenten voor de Russische gehei
me dienst. Hij werd gisteren uitge
wisseld tegen de student Alan Van
Norman uit Minnesota, die vorig jaar
tot twee en half jaar gevangenisstraf
werd veroordeeld, nadat de Oost-
duitse grenspolitie in zijn auto een
Oostduitse arts en diens vrouw en
zoon had ontdekt die hij mee wilde
nemen naar het westen.
Thompson kwam via Frankfurt naar
Wést-Berlijn in het gezelschap van
de Oostduitse advocaat Wolfgang
Vogel en van Sjabatai Kalmano
witsj. medewerker van het Israëli
sche parlementslid Samuel Flatto-
Sjaron. Flatto-Sjaron nam het initia
tief tot deze uitwisseling waartoe te
vens de vrijlating van Marcel Mar
cus. een Israëli die tien maanden in
Mozambique heeft vastgezeten be
hoorde Flatto-Sjaron benaderde
Wolfgang Vogel, die sinds jaren een
centrale bemiddelingsfuntie-in der
gelijke uitwisselingen bekleed met
het verzoek een lijst op te stellen van
gevangenen in het westen die de
DDR en de Sowjet-Unie terug willen
hebben Op deze li jst van ongeveer
twintig mensen stond de naam van
Thompson bovenaan Vermoed
wordt dat Vogel op verzoek van Flat
to-Sjaron nu zal proberen de Rus
sisch Joodse dissident Anatoli Sja-
ranski uitgeruild te krijgen
NEW YORK (Reuter) Oud-presi
dent Richard Nixon heeft destijds
niet de bandopnamen van zijn ge
sprekken in het Witte Huis vernie
tigd. omdat zijn medewerkers deze
opnamen beschouwden als een vorm
van bescherming. Zij zouden zich,
dacht hij, tegen hem keren als die
banden zouden verdwijnen Dit
blijkt uit de tweede aflevering van
de memoires van Nixon. die in D»-
New York Times is gepubliceerd
De gewezen president zei nooit ge
loofd te hebben dat het bestaan van
de bandopnamen zou worden
onthuld
door James Dorsey
JERUZALEM Het is Erev Chag, de avond voor het Joodse paasfeest.
Langs de hoofdwegen op de door Israël bezette westelijke Jordaanoever
heeft het leger militaire blokkades en controleposten ingericht. Veertig
kilometer voor Jericho wordt onze auto met Israëlische nummerplaten
door soldaten aangehouden. Of wij wapens voor onze verdediging bij ons
hebben? De soldaten kijken bedenkelijk als ze ons ontkennend antwoord
horen. Begeleid door militaire jeeps mogen we door de stad Jericho rijden.
De westelijke Jordaanoever is 's nachts
voor de Israëli's onveilig gebied. Na maan
den van rust zijn de gemoederen hier weer
opgelaaid. De aanslag van Palestijnen op
een bus in Israël en de daarop gevolgde
Israëlische invasie in het zuiden van Liba
non zijn op de westelijke Jordaanoever
niet onopgemerkt voorbij gegaan. Pales
tijnse jongeren gooien stenen naar Israë-
lishe militairen en steken banden in brand
in de straten van Nabloes. Jenin en Ramal-
lah. Aan de zuidoostelijke rand van Jeru
zalem wordt een bom naar een bus van het
Israëlische leger gegooid, waarbij vier sol
daten het leven laten. Twee Westduitse
toeristen komen in Nabloes om het leven
als een brandbom in hun bus wordt ge
gooid. Regelmatig zijn er berichten over
het oprollen van terroristische cellen. En
kele honderden bewoners van de westelij
ke Jordaanoever zijn op verdenking van
terroristische activiteiten opgepakt
Trots
Palestijnen van de universiteit van Bir
Zeit betonen zich trots over het feit dat
Palestijnen het „negen dagen en negen
nachten" uitgehouden hebben tegen de
Israëlische strijdkrachten die het zuiden
de PLO niet voor volwaardig worden aan
gezien. De Palestijnen zijn met het geweer
in de hand een volk geworden. Het is
verschrikkelijk, maar hoe meer zij (de
PLO) doden, des te meer erkenning zullen
zij krijgen. Rechten erkent de wereld niet.
de wereld erkent alleen macht."
Eigen staat
van Libanon binnentrokken. Ze kloppen
zich op de borst en vergelijken het Pales
tijnse optreden met de trieste prestatie
van de Arabische legers tijdens de Zes
daagse Oorlog. De PLO is weer tot een
symbool van de strijd en van de eigen
waardigheid geworden. „De Palestijnen
haten de oorlog maar zij zullen blijven
doorvechten, zelfs wanneer zij de strijd
verliezen." aldus professor Aboesji. een
Amerikaanse Palestijn die in Bir Zeit col
leges geeft
De bijna barbaarse Palestijnse aanval op
de bus begin maart vindt Aboesji een
pijnlijk onderwerp. „Ik wil niemand zien
sterven, maar als er op dit ogenblik men
sen moeten sterven, dan maar Israëlische
burgers. Eigenlijk kan ik mij niet tegen de
stationering van troepen van de Verenigde
Naties in zuid-Libanon en voor de aanslag
op de bus uitspreken. Maar wanneer de
hele wereld slecht is moeten wij ons deel
aan het slechte bijdragen om achter het
slechte een punt te zetten. Het geweld
heeft effect gehad. Niemand vraagt mij
meer wat dat betekent om Palestijn te
zijn. Iedereen weet het. Iets wat slecht is
gemeten aan menselijke normen kan posi
tieve effecten hebben. Zonder geweld zou
De Palestijnen zouden geen eigen staat
eisen als de wereld voor hen beter was
geweest, aldus Aboesji. „Hoe zou jij je
voelen als een Israëli die in dit land niet
werd geboren, jou vertelt dat je hier niet
kunt blijven, niet in Nazareth en niet in
Ramallah0 Dat is het moment waarop jij
je eigen staat gaat eisen." Aan het plan
Begin dat voorziet in beperkt zelfbestuur
voor de Palestijnen op de westelijke Jor
daanoever wil Aboesji geen woorden ver
kwisten. Daar valt onder geen enkele om
standigheid over te praten. „Wij hebben al
concessies gedaan. Tiberias was ooit eens
voor 85 procent Arabisch. Acre was 80
procent Arabisch en Jaffo 99 procent."
De Palestijnen in de bezette gebieden ver
keren in een vacuüm President Sadat van
Egypte is in november met lege handen uit
Jeruzalem vertrokken. Van premier Begin
hebben zij niets te verwachten. De Arabi
sche staten hebben zich tijdens de Israëli
sche invasie in Libanon zorgvuldig afzijdig
gehouden. De Palestijnen moesten de Is
'raëli's alleen het hoofd bieden. En de Israë
lische bezetters hebben zich tijdens de
Israëlische invasie van Libanon op de wes
telijke Jordaanoever van hun minder libe
rale kant laten zien
Gesmoord
Met harde hand werd het opkomende pro
test in de kiem gesmoord. „Volgens een in
Jeruzalem gestationeerde westerse diplo
maat is er een wijdverspreid gevoel dat wij
een dergelijke soort repressie op de weste
lijke Jordaanoever sinds jaren niet meer
hebben gezien." Israëlische troepen zou
den willekeurig tegen Palestijnen zijn op
getreden. Palestijnen vertellen dat na het
donker worden soldaten dorpen zouden
zijn binnengetrokken en alle mannelijke
personen boven de dertien jaar bijeen zou
den hebben gebracht. De Palestijnen zou
den gedwongen zijn om uren lang op straat
te staan en lichaamsoefeningen te doen
„Wanneer wij ons niet snel genoeg bewo
gen werden wij met de vuist en met stok
ken geslagen," weet een student van de Bir
Zeit Universiteit te verhalen. „Mij werd
gezegd dat mijn haar te lang was. Toen ik
vroeg waarom mij dat verteld werd en erop
wees dat ook Joden lange haren hebben
antwoordde de soldaat: Dat is waar. maar
jullie mogen dat niet omdat jullie geen
mensen zijn." Net als bij verschillende
anderen, aldus de student knipten twee
soldaten zijn haar met een tuinschaar
Angst
In Bir Zeit kenmerkt men de sfeer op de
westelijke Jordaanoever als een van angst
Hoewel ontkend door de Israëli's wijst
men op wat gezien wordt als het ergste
incident in de afgelopen twee maanden
Eind maart zouden vijftig Israëlische sol
daten een school in Beit Jalla. vijf kilome
ter ten zuiden van Jeruzalem hebben om
singeld. Toen de directeur van de school
protest aantekende zou hij „hardhandig
geduwd" zijn. De leerlingen werd bevolen
om in hun lokalen te blijven zitten en om
de ramen te sluiten Toen gooiden de sol
Toeristen kijken in Oost-Jeruzalem toe als Israëlische politieagenten door de
straten trekken na demonstraties van Palestijnse scholieren tegen de Israëli
sche invasie in Libanon.
daten busjes met anti-rellen gas door de
gesloten ramen Vanaf de tweede etage
sprongen studenten uit de ramen Tien
van hen moesten met gebroken ledematen
in het ziekenhuis worden opgenomen Vol
gens de directeur van het ziekenhuis zullen
er zeven van hen gedurende hun hele ver
dere leven hinken
In Beit Sahoer waar een dergelijke aanval
zou hebben plaatsgevonden, hadden de
leerlingen meer geluk. Hun schoolgebouw
heeft maar een etage en dus bleef iedereen
ongedeerd. Noch in Beit Jalla noch in Beit.
Sahoer waren de leerlingen van tevoren de
straat opgegaan in demonstraties tegen de
Israëli's
