^Oud-katholieken: typisch een kerk van het 'Politiek niet buiten de preek houden' is Het Nieuw Jeruzalem en de Waddenzee 1 Roermondse afstand van kritiek op De Koning Referenten tot Gereformeerde predikanten: Zaterdag 29 april NES AMMIMDAG PCR-actie heeft doel bereikt VANDAAG 18 Vrijgemaakte hulp „De Verre Naasten" _^^*Ügang< DONDERDAG 27 APRIL 1978 KERK Trouw/Kwartet fraaiste oud-katholieke kerken is de Sint Vituskerk in een neo-barokke kruisbasiliek uit 1889. door prof. dr. J. Visser Van 2 tot en met 6 mei komen oud-katholieken uit verschil lende landen samen voor hun 22e internationale Congres in de Leeuwenhorst te Noordwij- kerhout. Oud-katholieken is het niet eigen aan de weg te timmeren. Ze zijn, in Nederland althans, voortgekomen uit 18e eeuwse schuilkerken, waar van sommige nog in gebruik zijn, en dat heeft hen gestempeld. Dat heeft hen niet verhinderd om vanaf het eerste uur mee te werken aan het oecumenisch werk, aan het herstel van kerkelijke eenheid. Ook die trek heeft historische wor tels. Van de aanhangers van het jan senisme, een na-reformatorische katholieke stroming die in leer en leven de geestelijke traditie van Au- gustinus wilde volgen, ls wel gezegd: het zijn calvinisten die de mis vieren. In de oecumene kan men nu nog de plaats van de oud-katholieken, die historisch met die stroming verwant zijn, met dat gezegde kenmerken. Zo zal een rooms-katholiek zich in de oud-katholieke eredienst en het sa cramenteel leven terugvinden. En (aangezien de liturgische vernieu wing in de oud-katholieke kerk reeds honderd jaar geleden haar beslag kreeg) met nostalgie, teksten en ge bruiken, die hij in eigen eredienst niet meer vindt Maar ook de protestant, al kijkt hij vreemd op van de liturgische entou rage, zal zich verwant voelen. Hij herkent de ernst van een persoonlijk geloofsleven, de openheid voor bij belse vroomheid en erfenis van groten als Pascal een vertrouwde visie op het stuk van Gods genade in Christus. Kerkstructuur Met deze open houding is niet de harde kern van het eigen kerkelijk bestaan geraakt. Die ligt veeleer in vragen van kerkstructurele aard. Het zelfstandig bestaan van de oud- katholieke kerken is gegrond in ver zet tegen gezagscentralisering bin nen de westers katholieke kerk. Vooral na de reformatie zette deze centralisering zich door. Dat blijkt uit de positie die men aan de pausen ging toekennen. Dit bleef niet zonder gevolgen voor het kerkelijk leven in eredienst, bisschoppelijk bestuur en uitoefening van leergezag. Tegenover deze centralisering be pleiten oud-katholieken een bis- schoppelijk-synodale vorm van kerkinrichting. Zij beogen daarmee de veelkleurigheid van geloofsleven en geloofsuitingen die naar aard en land verschillen, plaats te geven bin nen de éne kerk. Voorts beogen ze om met behoud van de traditionele plaats van de bisschop allen steun te geven in het bepalen van de kerkelij ke koers. Oorsprong In ons land ligt de oorsprong van een zelfstandige oud-katholieke kerk in een gezagsconflict met Rome over een bisschopsbenoeming rondom 1700. Internationale verbreding kwam na 1870 in het verzet van rooms-katholieke leken en priesters tegen de beslissingen van het eerste Vaticaanse concilie. Vooral in de Duitstalige landen verzetten zij zich tegen de dogmatisering van de pau selijke onfeilbaarheid. Zij waren ervan overtuigd, dat de kerk met deze beslissing zich keerde tegen een afsloot voor de moderne, sociale culturele ontwikkelingen. Geïnspireerd door de grote kerkhis toricus Ignaz von Döllinger wilden •zij juist in open confrontatie de kerk nieuwe betekenis geven in de moder ne tijd. Daartoe achtten zij binnen kerkelijke hervormingen noodzake lijk, die tevens gericht moesten zijn op het overwinnen van de verdeeld heid van de kerken. Zo ontstonden er, en zij zijn er tot op heden, oud-katholieke kerken in Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, Joegoslavië, Tsjechoslowakije en begonnen als een verzet van immi granten tegen Rome een Pools- nationale kerk in Amerika die ook een kerkgemeenschap stichtte in het moederland. Polen. Zij allen baseren zich op de Utrechtse Bisschopsver- klaring van 1889, waarin het met name als een opdracht werd gezien, te werken aan het herstel van de gemeenschap van alle kerken. Die koersbepaling is richtinggevend ge bleven voor de plaats die de oud katholieken te midden van andere kerken innemen, en voor de contac ten die zij onderhouden. Contacten Sinds 1890 komen om de vier jaar oud-katholieken in een internationa le ontmoeting samen om zich te be raden over plaats en taak van de kerk. In die bijeenkomsten weerspie gelde zich al spoedig de plaats die de oud-katholieke kerken innemen te midden van de anderen. Er groeiden diepe contacten met de anglicaanse kerken, die leidden tot een herstel van sacramentele ge meenschap in 1931 (full commu nion). Het herenigingsgesprek met de oosters orthodoxe kerken is, na een jarenlange stagnatie, weer hero pend en de officiële besprekingen vorderen gestaag. Van een onzer verslaggevers LUNTEREN Dominees tobben nogal eens met de vraag hoe het zit met de verhouding tussen geloof en politiek. Sommigen van de gemeenteleden maken bezwaar tegen politiek op de kansel en anderen menen juist dat je de politiek niet buiten de kerk kan sluiten. Onder de predikanten bestaat er geen duide lijkheid of zij eerlijk zijn tegenover de Bijbelse boodschap, zichzelf en de gemeente wanneer zij de politiek erbuiten houden. Over deze actuele kwestie hield de vereniging van predikanten van de gereformeerde kerken gisteren haar Jaarlijkse conferentie. De besprekin gen vonden voor het grootste deel plaats in negen discussiegroepen, nadat achtereenvolgens dr B. Riet veld uit den Haag en drs H. Eikel boom uit Vlaardingen in het kort hun visie hadden gegeven. De twee Inleiders waren het erover eens dat de politiek niet buiten de preek te houden is. Toch legden bei de sprekers een verschillend accent. Dr. Rietveld benadrukte dat het evangelie over de totale mens gaat. Hij citeerde een aantal regels uit een verslag van de laatste assemblee van de wereldraad van kerken in Nairobi, waarin gezegd werd dat het hele evangelie voor de hele mens in de hele wereld moet worden gebracht door de hele kerk. Bezwaar Dr Rietveld maakte er bezwaar te gen. wanneer uit deze totale bood schappen elementen worden losge peuterd en op zichzelf staand gepre dikt worden. Hij stelde vast dat het element van de heiliging van het leven in hedendaagse termen: vrij heid en gerechtigheid, verzelfstan digd worden. Aan de vruchten kent men de boom. Als een boom racisme, oorlog, een onjuiste verdeling van de goederen, dictaturen en martelingen voort brengt ben je er niet mee wanneer je deze kwade vruchten eruit slaat, in de hoop dat er dan goede vruchten zullen komen. Het is van groot be lang aandacht te geven aan de stam en de wortel, aldus dr Rietveld. HIJ citeerde uit de Heidelbergse ca techismus. die van de goede werken zegt dat ze voorkomen uit een waar geloof. De wortel, de stam en de vruchten horen bij elkaar, betoogde dr Rietveld. Daarbij moet de onder linge harmonie niet vergeten wor den. Je mag bepaalde delen niet la ten opzwellen ten koste van andere delen. Dan kan het gebeuren dat men van een dominee zegt: dat is een structuurmannetje of dat is een pië tist Hij verliest dan sijn zeggings kracht. Beperken De Haagse predikant wees erop dat het niet voldoende is wanneer in een preek tegen de kernwapens wordt geageerd Hij herinnerde aan de filo soof en fysicus Dlppel, die eens be toogd heeft dat afschaffing van de kernwapens niet veel zin heeft Je kan ze zo weer maken. Er moet een mentaliteitsverandering komen. In de theologie heet dat wedergeboorte. volgens dr Rietveld een Individueel proces, zoals de Bijbel zegt, want die spreekt over vreugde in de hemel, over één zondaar die zich bekeert. De predikant moet zich, aldus dr Rietveld, in zijn prediking beperken wanneer hij over politiek spreekt, want hij mist op dat terrein specifie ke deskundigheid. Hij citeerde de fractieleider van het CDA, mr Aan- tjes, die eens gezegd zou hebben: als de dominee zich op de kansel met politiek bemoeit, ga ik niet naar de kerk, want dan zegt hij toch maar domme dingen. Maar er zijn zodanig brandende vragen, dat de predikant er niet aan kan ontkomen, want ook al heeft de deskundigheid van de predikant zijn grenzen, politiek is tenslotte toch ook ethiek. Andere invalshoek Drs. Eikelboom had voor zijn bijdra ge een andere invalshoek gekozen. De Heer is een bevrijdend God, waar de gemeente zich bij mag aansluiten in de vervulling van de gerechtig heid, die haaks staat op onze maat schappij. Het werken aan de gerech tigheid snijdt vaak in ons eigen vlees. In de preek wordt daarom ver teld over het oeroude conflict tussen God en de afgodea Daarom moet een goede preek de hoorders helpen bij het bepalen van een keus: welke kant moeten zij kiezen bij hun be vrijdende uittocht? Net ais in de tien geboden zal in de preek ook vaak het woordje „nee" moeten vallen. Er zijn dingen die in Gods naam onmogelijk zijn. De gemeente moet in onderling overlag na dat nee tot een positieve re keuze komen. Ook drs. Eikelboom waarschuwde tegen een eenzijdig horizontalisti sche of eenzijdig verticalistische pre diking. De preek mag niet alleen maar een vermaning of een bemoedi ging worden In dat laatste geval wordt het opium. De twee elementen van vermaning en bemoediging ho ren bij elkaar in een goede preek. Drs. Eikelboom illustreerde de keus tussen God en de afgoden door een analyse te geven van het woord Jah weh en het woord Bfi&l in het Oude Testament. Bfiftl komt van hebben. Het betekent heer in de zin van be zitter. directeur. Jahweh is afgeleid van een woord, dat verband houdt met (er) zijn. er voor de ander zijn. Deze twee woorden drukken geheel verschillende werelden uit, waar het In het keizen door de gemeente om gaat. Dat is ook zo in de politiek. Kies Je voor heersen of kies Je voor er zijn voor de ander? Partijdigheid betekent onbeslist heid, aldus drs. Eikelboom. Hij pleit te voor een kritische instelling, dat wil zeggen dat je ook jezelf op het spel zet en geen grote mond opzet. Ook drs Eikelboom noemde een ac tuele politieke kwestie die te maken heeft met de kern van het geloof, namelijk de atoombewapening. Deze stelt ons voor de vraag of we het leven kunnen redden door het ten koste van vernietiging te willen behouden. HIJ wierp de vraag op of er een logisch verband is tussen de woorden zelfhandhaving, zelfverlos sing, en zelfvernietiging. Drs. Eikelboom wees er tenslotte nog op dat een kerkdienst niet alleen maar uit de preek bestaat. In de liturgie wordt de bevrijding gevierd. Hij zei dat hij het betreurt dat je zo weinig ziet wanneer de gemeente het avondmaal viert. Dat is meestal een steriel ritueel geworden en niet de hernieuwing van de wederzijdse be lofte samen de weg van de bevrijding op te gaan. Aanvang 10 uur in het Johannescentrum Moezeldreef 400, Utrecht-Overvecht Thema „Israël". „Solidariteit en kritiek" Informatie en gesprek ledereen welkom! Van een onzer verslaggevers AM8TERDAM De actie „Gerefor meerden vóór het PCR" heeft naast 2300 positieve reacties een bedrag opgeleverd van 5700 gulden. Hiervan zal vierduizend gulden worden over gemaakt naar het speciale fonds van het PCR (het anti-racisme program van de wereldraad van kerken). Nu de gereformeerde synode heeft besloten, de steun aan dit fopds weer aan te bevelen, is de actie beëindigd. De organisatoren verwijzen hen, die het PCR verder financieel willen steunen, naar het algemeen diako- naal bureau van de gereformeerde kerken te Leusden of naar „Betaald Antwoord" te Driebergen. DEN HAAG De secretaris mis siezaken van het bisdom Roermond, W. A. van der Valk heeft minister De Koning van ontwikkelingssamen werking laten weten dat hij het on eens is met de kritiek van het cen traal missionair beraad religieuzen (CMBR) op de mening van De Ko ning dat het buitenlands beleid geen schade mag ondervinden van het ontwikkelingsbeleid. Op deze grond wil De Koning geen steun geven aan acties, die onwelgevallig zijn aan de betrokken regeringen en dus de Ne derlandse betrekkingen zouden kun nen schaden. Secretaris Van der Valk van Roermond zegt dat de be trokken werkgroepen hun werk op hangen aan marxistische idealen. NAIROBI Dr Philip Potter, de secretaris generaal van de wereld raad van kerken heeft In Nairobi gezegd dat deze stad wel eens als nieuwe zetel van de wereldraad over wogen zou kunnen worden. Dr. Pot ter is deze week in Zaire, waar hij onder meer spreekt met president Moboetoe en met vertegenwoordi gers van de Kimbanguistenkerk. Hij gaat ook naar Nkamba, het geboor tedorp van de profeet Kimbanga. KAMPALA Tenminste 106 le den van de Oegandese evangelische zending „Gospel" zijn door de Oe- Niet partijdig Drs. Eikelboom waarschuwde tege lijk tegen een partijdige prediking. door Aldert Schipper Bijna niemand gelooft nog In het bestaan van de hel. En ook het aantal „gelovigen" in de hemel neemt volgens de onderzoekbureaus af. Dat is wel eens anders geweest. Ik zelf herinner mij dat ik naast mijn vader gezeten op de voorbank van diens auto de Noord Oost Polder in de buurt van Zwolle binnenreed. De oorlog was voorbij. Het was een somber bewolkte he mel. Na een bocht in de weg bleek het wolkendek ineens gebroken. De zonnestralen bereikten in de verte het vlak ke aardoppervlak via een geel en roze gat ln de wolken. In de verte lagen een boerderij met een graansilo en even verder een stad of dorp. „Kijk, het nieuwe Jeruzalem, dat neer daalt uit de hemel," zei vader. Hij had helaas niet gelijk, want het was Emmeloord. In die jaren werden zulke gesprek ken denkelijk vaker gevoerd dan tegenwoordig. We leefden dan wel iswaar in het naoorlogse Nederland niet in de hemel, maar wel er bij. Kortgeleden had ik een vergelijk bare ervaring. Ik liep samen met een bevriende theoloog over het wad van Ameland naar Holwerd. Ik had eerst al uren over het eiland gelopen en daarna mijn ongetrain de lichaam door de sILklaag van de Waddenzee voortgezeuld. Vlak bij een hoog op palen gebouwd meet- huisje van Rijkswaterstaat zakte ik tot mijn knieën ln de vette mod der weg. Ik dreigde te vallen. Mijn metgezel reikte mij een helpende hand en toen zag ik in de verte weèr hetzelfde als in de Noord Oost Pol der: Holwerd in de voorjaarszon als het Nieuw Jeruzalem en ik dacht aan het koele glas dat mij daar wachtte. Deze banale hemelse ge dachten steken wel schril af tegen de hooggestemde beelden, die ons voorgeslacht van de hemel had. Neem maar eens „Hellevuur en he mels licht" (prijs 29.50) van de Britse auteur Richard Cavendish, dat Uitgeverij Het Spectrum kort geleden liet verschijnen. Hoe reëel waren toen nog de hel en de hemel. Cp de hierbij geplaatste afbeelding een detail van een angelsaksisch visioen van de hemel met heiligen en patriarchen. Nadat het Vaticanum n in de rooms- katholieke kerk vernieuwingen bracht, die de oud-katholieken ver trouwd waren, groeide er een harte lijk contact. Er kwam met name in Nederland een samenwerking op gang, die slechts wachtte op officiële bekrachtiging. Door het keren van het oecumenisch getij in Rome bleef die uit, en hoopvolle ontwikkelingen werden gestremd. Naast al deze bila terale contacten onderhoudt de oud- katholieke kerk via de raad van ker ken banden met de reformatorische kerken en werkt zij op dat niveau van harte mee aan het herstel van eenheid. Al gaat de veelheid van taken haar numerieke draagkracht weieens te boven. Betekenisvol is dat de Nederlandse raad van kerken gehuisvest werd ln het oud katholieke seminariege bouw te Amersfoort. Ook kom je oud-katholieken tegen in vernieu wingsbewegingen ais de charismati sche: kortom niets is hen geheel vreemd. Kruispunt Wil men de kerk typeren, dan moet men zeggen: typisch een geloofsge meenschap van het midden. Extre men ter rechter- en linkerzijde kent zij niet. Dat heeft nadelen: opzienba rende ontwikkelingen komen er in de regel niet voor. Maar het heeft ook wel voordelen: op het kruispunt der velen kan men begrijpend een bemiddelende rol spelen. Ongetwijfeld zal het komend con gres van die rol een weerspiegeling te zien geven: vogels van diverse kerke lijke pluimage ziet men in dit oud- katholieke nest enige dagen bijeen. Prof. dr. J. Visser is vanwege het oud katholiek seminarie verbonden aan de theologische faculteit van de rijksuni versiteit te Utrecht KLEINE ZAKEN Men beweert wel eens dat ons land 0 ten aanzien van allerlei sociale voorzieningen geen gek figuur slaat(EN 1 onder de naties. Ik kan het niet jjnisl beoordelen, al streelt het ons allen ,u(je waarschijnlijk wel als we zulke dingen horen. Toch kan men zich J" afvragen of er dan plaats is voor *Pro zelfingenomenheid, of 't een beetje kalmer aan doen. Toen wij ons samen inspanden, is de situatie in frknc andere landen voor ons ook geen (id N aansporing geweest om hier allerlei j, he zaken goed te regelen. Wat hebben :tiev we er ook mee te maken? Of het rkge moest alleen ditzijn.dat wij ons fcdie afvragen wat ons te doen staat ten jrkne aanzien van die landen waar op dit eft c gebied niets is, omdat er vrijwel in 'Ikkei geheel niets is. Maar ook dan zal datgaar bij ons niet mogen gaan ten koste ve van hen die met sociale maatregele ent* te hulp gekomen wordt. Maar ook lijlveri t va wei (ven indi leids een ander opzicht past ons geen trots. Er zijn maar al te veel gevalle waarin wij steken laten vallen. Onlangs kwam ineens in de openbaarheid hoe lang gehandicapten soms moeten wachten op voorzieningen die hen beloofd zijn. Merkwaardig dat het eerst nodig blijkt om fors aan de betyc h te trekken en dat het dan toch nog rente vrij vlot geregeld kan worden. De klachten die voor de communicatiemedia hierover geuit|emd werden waren niet misselijk en beschamend voorde desbetreffend 0 nt D de c t i ider ind V a: gandese politie opgepakt. Hun orga nisatie behoort tot de 27 religieuze groepen en sekten, die door presi dent Amin zijn .verboden. Volgens het Franse persbureau AFP zijn de leden gearresteerd omdat zij het ver bod zouden hebben overtreden. De gearresteerden zijn overgebracht naar de gevangenis van Luzira, de belangrijkste in de hoofdstad Kam pala. Elders zijn 53 r.k. Oegandese priesters gearresteerd en twee Cana dese missionarissen, volgens gezag hebbende bronnen in de hoofdstad. De Canadese missionarissen zijn uit gewezen terwijl de priesters zijn op gesloten in de gevangenis van Koti- do ln het noorden van Oeganda. Zij zijn beschuldigd van politieke activi teiten. PARIJS De overste van het Franse instituut van de zusters der buitenlandse missiën, moeder Marie- Josephe, is teleurgesteld terugge keerd uit Argentinië, waar zij tever geefs gezocht heeft naar twee van haar religieuzen, die sedert decem ber vorig Jaar met nog andere vrou wen spoorloos zijn verdwenen. „Ik was er met enige hoop naar toege gaan, maar jammer genoeg weet men daar verder niets. Maar nog erger is, dat men daar tegen een muur botst", verklaarde zij bij haar terugkeer in Parijs. President Videla van Argentinië had haar geschreven, dat de twee religieuzen niet in han den van de „wettige machten" res pectievelijk politie of leger, zijn, en dat een onderzoek naar het lot der zusters wordt voortgezet. Tijdens de persconferentie van de Franse reli- 4gieuze overste werd meegedeeld, dat .in Frankrijk een comité van solidari teit is opgericht van familieleden en vrienden van Franse onderdanen, die ln Argentinië als politieke gevan genen worden vastgehouden. Dit co mité werkt samen met andere coml- té's in de rest van Europa. Op het ogenblik zitten 18 Franse onderda nen ln Argentijnse gevangenissen of zijn daar spoorloos verdwenen. WENEN Na heftig debat heeft de generale synode van de protes tantse kerk in Oostenrijk besloten, dat vrouwen voortaan ook predikant kunnen worden. Tot nu toe konden zij het niet verder brengen dan vica ris. Wel bepaalde de synode, dat wanneer een gemeente een vrouw wil beroepen, daarvoor een tweederde meerderheid nodig is. Ook moet een vrouwelijke predikant die in het hu welijk treedt, uit de actieve dienst treden. Van een onzer verslaggevers AMERSFOORT In vrij ge maak t- gereformeerde kring is een bunde ling in voorbereiding van organisa ties op het gebied van hulpverlening in het buitenland. Het is de bedoe ling, dat op 6 mei de vereniging „De Verre Naasten" wordt opgericht, waarin dan vier bestaande organisa ties zullen opgaan. Doel van de nieuwe vereniging is het betrachten van christelijke barm hartigheid aan de naasten buiten Nederland. Dat zal dan in de eerste plaats gebeuren op de eigen zen- dingsvelden en op die van kerken, waarmee de gereformeerde kerken (vrijgemaakt) correspondentie on derhouden. instanties. Maar hoe vaak moeten ook verder mensen die toch al niet meer tot alles in staat zijn zich tot het uiterste inspannen om datgene 45. gedaan te krijgen wat uiteindelijk hepp hun recht blijkt te zijn. Ik denk wel enhi eens, we hebben niet één ombudsman nodig maar we kunnei er wel tien gebruiken. Maandag jl. hoorde ik in de auto het afschuwelijke verhaal van die vrovr die met een Duitse professor .l getrouwd was geweest. Haar kind KJ? was haar in feite ontstolen. Ze had zich uiteindelijk, doodmoe van al hf f.rs vechten, er al bij neergelegd dat heffie. beter was om van alle procedures, r' niet in 't minst voor het kind zelf, af,t te zien en toen kreeg ze doodleuk weer een oproep om ergens te rv verschijnen inzake een mogelijkhelr om het kind te bezoeken. Is er dan ood de Ddge lar geen enkele instantie waar men zulke dingen gewoon eens even vertelt en dat er dan iets krachtdadigs aan gedaan wordt dan niet op de lange baan van maanden en jaren, want dan is er geen kind en geen moeder meer. 't maar één geval, maar 't toont aan, hoe we kunnen falen met al onze mooie toestanden. Beroepingswerk Ned. Herv. Kerk Bedankt voor Oude Tonge en v<f IJsselmuiden: L. Schaap te Een Buiten. Aangenomen de benoeming tot dingspredikant in dienst van de ref. zendingsbond: J Kommers Nederlangbroek. GEREF. KERKEN Beroepen te Mechelen (Belg.): E. Rooze te 's-Gravenmoer Irove &n nda Aangenomen naar Zevenhuüf* (Gr.): A. Medema te Nijensleek, bedankte voor Waarder en St. Jai biparochie, naar Woerden: H. E. leveld te IJlst, die bedankte vi Honselersdijk Beroepen te Hardenberg: A. S. Ril stra te Anjum. P (IUS, jaa CHR. GEREF. KERKEN Bedankt voor Rotterdam-West. Baars te Urk GEREF. GEMEENTEN Beroepen te Terwolde: P Honko te Kampen. Bedankt voor Amsterdam-Centruf E. Venema te Drachten EVANG. BROEDERGEM. Aangenomen naar Amsterdam. J. Th. Rapparlié te Haarlem. Onze adressen: AMSTERDAM: Postbus 859 Wibautstraat 131 Tel. 020-913456 Telex 13006 ROTTERDAM/ DORDRECHT: Postbus 948 Westblaak 4, Rotterdam Tel. 010-115588 (Red.) Schiedamsevest 52 Tel. 010-115700 (adv.) DEN HAAG/LEIDEN: Postbus 101 Parkstraat 22, Den Haag Tel. 070-469445 ZWOLLE/GRONINGEN: Postbus 3 Melkmarkt 56. Zwolle Tel. 05200-17030.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 2