straatsburg oordeelt
)ver krankzinnigenwet
SOCIAAL
Nieuwe
rentetarieven
bij de ABN
ABN Bank
Invalide glipte de grens over
[lacht voorgelegd aan Europees hof
'Overheid verwaarloost
lager beroepsonderwijs'
Katholieke
kosters
naar CNV
'Eigen aanpak lager
beroepsonderwijs
moet blijven'
6^-7% (was 7-7 7>%) *Spaardeposito's met
oplopende rente -
looptijd 2,3 of 4 jaar
7
6V2%
51/4%
43/4%
4V2%
7
6
5
4
8
'Gevaar nieuwe
oliecrisis wordt
erg onderschat'
Bankemployé mag van zijn
directeur politiek niet in
n een onzer verslaggevers
^STERDAM De uit 1884 stammende krankzinnigenwet
nt snel vervangen te worden door een wet die psychiatrische
tiënten meer rechtszekerheid biedt. De noodzaak daarvan
iirdt nog eens onderstreept door de beslissing van de Europese
mmissie voor de rechten van de mens de klacht van de 54-
lige Nederlander Frits Winterwerp voor te leggen aan het
iropese hof voor de rechten van de mens. Winterwerp verblijft
Hen zijn wil sinds 1968 in een psychiatrische inrichting.
ITERDAG 22 APRIL 1978
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
essentie van zijn in december
92 ingediende klacht was, dat zijn
iblijf in de inrichting telkenjare
or de rechter werd verlengd, zon-
dat hij daarover zelf werd ge-
fxrd
9e krankzinnigenwet is welis-
ir voortdurend aangepast, maar
idt de rechter nog steeds de moge-
iheid een beslissing te nemen over
hoofd van de patiënt heen.
tnkele jaren ligt in Den Haag een
efcontwerp ter vervanging van de
aikzinnigenwet. Het ontwerp is
ar hevige kritiek van de Tweede
aner onderhevig geweest en mede
gevolg daarvan nog steeds geen
geworden. Op een aantal punten
i deze wet bijzondere opnemingen
ychiatrische ziekenhuizen (BOPZ)
1 een belangrijke verbetering bie-
zoekt eerst of een klacht voor behan
deling in aanmerking komt, waarbij
onder meer wordt nagegaan of alle
nationale rechtsmiddelen zijn uit
geput.
Als dit onderzoek voor de klager
positief uitvalt, volgt een nader on
derzoek en wordt getracht met de
aangeklaagde partij een regeling te
treffen. Pas als het niet lukt de zaak
te schikken, wordt het Europese hof
ingeschakeld. Daarbij verdwijnt de
klager naar de achtergrond, omdat
de commissie, die dan als het ware
de klacht overneemt, zelf als partij
gaat optreden.
De zittingen van het Europese hof
zijn in principe openbaar. Beide par
tijen gehoord hebbend, constateren
de rechters of de nationale wetge
ving die in de onderhavige zaak in
het geding is. in strijd is met het
Europees verdrag. Het comité van
ministers ziet er daarna op toe of
daaruit consequenties worden ge
trokken door de in het ongelijk ge
stelde partij.
Advocaat
Winterwerp heeft zich zonder tussen
komst van een advocaat, die hij ook
niet had, tot de Europese commissie
gewend. De commissie heeft zich,
nadat de klacht ontvankelijk was
verklaard, in verbinding gesteld met
de deken in Den Haag, die ervoor
heeft gezorgd dat de klager een ad
vocaat kreeg toegevoegd.
Hoewel hij al een belangrijke hinder
nis heeft genomen, staat nog geens
zins vast dat Winterwerp door het
Europese hof in het gelijk zal worden
gesteld. Wel zag hij, nadat hij zijn
klacht had ingediend, eindelijk een
rechter. De beslissing over de verlen
ging van zijn verblijf in de inrichting
werd niet langer buiten hem om ge
nomen. Of en in hoeverre hier van
toeval moet worden gesproken, is
niet bekend.
wordt de rechter ertoe ver-
icht een patiënt te horen, alvorens
een gedwongen plaatsing in een
ychiatrische inrichting verlengt.
het ogenblik is een psychiatri-
ïe patiënt, zoals kennelijk ook de
ropese commissie heeft geconclu-
trd, vrijwel rechteloos. Hij kan (en
t op dat punt biedt de wet BOPZ
i verbetering) niet in beroep gaan
gen de beslissing van de rechter.
él kan hij bij de officier van justitie
n verzoek om invrijheidstelling in-
enei, maar de officier kan dat ver
lek naast zich neerleggen. In het
eval van Winterwerp is dat ook
eed, gebeurd.
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM Het lager beroepsonderwijs is steeds meer
rest-onderwijs geworden voor de uitvallers. Voor de leerlingen is
dit praktisch gerichte onderwijs nog steeds aantrekkelijk, maar
door de overheid wordt het lager beroepsonderwijs verwaar
loosd.
UIS
aar een verouderde wet de rechten
n de burger beknot, kan het in
60, ondertekende Europese ver
tot bescherming van de rechten
de mens uitkomst bieden. Voor
nterwerp was van belang dat arti-
5, lid 4 de bepaling omhelst dat
;ene die van zijn vrijheid is be-
fd er aanspraak op kan maken
de rechtmatigheid daarvan
dt onderzocht.
laarbij geldt wel dat velen zich ge
nepen voelen in Straatsburg hun
tcht te halen, maar dat weinigen tot
et Europese hof weten door te drin-
l. De Europese commissie vormt
n strenge sluis. Dit gezelschap, be
taalde uit de vertegenwoordigers
an.de achttien landen die het ver-
raj hebben ondertekend, onder-
Dit zei de heer P. J. van Huffel,
voorzitter van de secties beroepson
derwijs van de Algemene Bond van
Onderwijzend Personeel. Hij sprak
op het congres van de bond in Am
sterdam.
Het lager beroepsonderwijs wordt
volgens Van Huffel steeds meer be
zocht door kinderen die in de maat
schappij toch al worden achterge
steld en die door het vroegere onder
wijs reeds gefrustreerd zijn. Maar
voor wie later niet achter een bureau
wil zitten en liever met zijn handen
werkt, is het beroepsonderwijs een
prima vorm van onderwijs.
Om te zorgen dat dit zo blijft moet
de overheid niet doorgaan steeds
meer praktijk-gerichte vakken om
zeep te brengen. En gerechtvaardig
de eisen, zoals verkleining van de
groepsgrootte, moeten worden inge
willigd.
Grote zorg maakte de heer Van Huf-
fel zich over het ontbreken van goe
de opleidingen voor jongeren die het
lager beroepsonderwijs verlaten.
„Waarom is er wel een moedermavo,
maar geen 'tweede kans' voor deze
groep?".
Het ministerie van sociale zaken
heeft deze week de uitkomsten gepu
bliceerd naar de levensloop van jon
geren die in 1965 het onderwijs ver
lieten. Ook daaruit is gebleken dat
slechts een klein deel (twintig pro
cent) van de leerlingen die lager be
roepsonderwijs kiezen daarna verder
studeren. Van de kinderen die mavo
doen stroomt een veel grotere groep
(tweederde van de jongens, de helft
van de meisjes) door naar vervolgop
leidingen.
Staatssecretaris De Jong heeft giste
ren op een vergadering van directeu
ren in Hoorn meegedeeld, dat hij
volgend jaar wil beginnen met de
opvulling van het „gat in de mam
moet" tussen lager- en middelbaar
beroepsonderwijs. Reeds in het ko
mende schooljaar zullen aan zes
middelbaar technische scholen be-
drijfstechnische richtingen worden
toegevoegd. Drie middelbare econo
mische scholen mogen beginnen met
een toeristische specialisatie.
zeggen 4.999 fietsenmakers
Van onze soc.-economische redactie
UTRECHT Ruim honderd kosters
uit de bisdommen Haarlem en Rot
terdam hebben aansluiting gezocht
bij het CNV. De kosters leden van
de kostersbond St. Willibrordus
waren in 1974 gefuseerd met de Ka
tholieke Bond van Ambtenaren. Zij
hebben allen tegelijk hun lidmaat
schap opgezegd.
Als reden hebben de kosters opgege
ven, dat ondanks gemaakte afspra
ken bij de totstandkoming van de
fusie de belangenbehartiging door
de KABO reden tot verontrusting
gaf. De zelfstandige herkenbaarheid
als vakgroep dreigde binnen de
KABO geheel verloren te gaan.
Een andere belangrijke overweging
was de verontrusting over de identi
teit van de komende federatie tussen
de KABO en de ABVA. Ook binnen
de FNV komen volgens de kosters de
christelijke visie en inspiratie onvol
doende tot hun recht.
In de aansluiting bij het CNV ziet het
vakgroepsbestuur van de kosters
een garantie zowel voor de belangen
behartiging als voor het christelijke
karakter van de vakbeweging. Het
CNV hoopt dat na de stap van St.
Willibrordus nu ook contact kan
worden gelegd met de Nederlandse
Federatie van Rooms-Katholieke
Kosters.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het MAVO en het
LBO onderwijs mogen niet te veel op
elkaar gaan lijken. De eigen aard en
aanpak en de praktische leergang
van het lager beroepsonderwijs moe
ten behouden blijven. Dit zei staats
secretaris De Jong (voortgezet on
derwijs) gisteren in Hoorn op een
congres van directies uit het
beroepsonderwijs. „Op korte termijn
zal ik mijn beleid richten op samen
hang in de eerste jaren van het gehe
le voortgezet onderwijs en op bevor
dering van de eigen identiteit van
het LBO", aldus de staatssecretaris.
5 uur
4 uur
4 uur
med.)
uur
Dlogie)
5 uur
N XX)
Een sociale uitkering ontvangen en dan
stiekem ergens gaan werken, levert niet
alleen een dubbel inkomen op, maar ook
een strafbaar feit. Het; mag niet. Iemand,
die bijvoorbeeld een WAO-uitkering
krijgt en die op een of andere manier aan
de slag gaat, is verplicht de bedrijfsvere
niging daarvan onmiddellijk op de hoog
te te stellen; óók als hij van plan is maar
voor korte tijd te gaan werken. Laat hij
dat na. dan loopt zo iemand uiteraard
kans om voor de strafrechter te worden
gedaagd. Maar voordat hij wegens fraude
in het beklaagdenbankje staat, heeft de
bedrijfsvereniging meestal ook zelf al la
ten merken dat fraude niet wordt gepikt.
Ene mijnheer N. heeft dat onlangs aan
den lijve moeten ondervinden, toen hij
ook in hoogste instantie zijn uitkering
krachtens de wet op de arbeidsonge
schiktheid kwijt raakte. N. kreeg een
WAO-uitkering nadat hij bij een ongeluk
met zijn bromfiets zijn rechter hand zo
danig had verwond, dat hij er niet meer
mee kon werken. Een paar jaar later
probeerde hij het nog eens enkele weken
als heftruckchauffeur, maar toen hij op
nieuw bij een verkeersongeluk zijn lin
kervoet brak. verdween hij definitief in
de WAO. Totdat de bedrijfsvereniging er
lucht van kreeg dat hij te zamen met
enkele andere WAO-trekkers in Duits
land werkte.
De bedrijfsvereniging schorste zijn uitke
ring en stelde onmiddellijk een onder
zoek in. Daaruit bleek dat N. via een
koppelbaas al maandenlang bij verschil
lende Duitse firma's werkte. Dat kostte
hem met terugwerkende kracht zijn uit
kering. Aangenomen werd dat hij in
Duitsland een zodanig loon ontving dat
hij niet langer aanspraak kon maken op
een uitkering. Aangezien hij zijn werk
hervatting niet onverwijld aan de be
drijfsvereniging had gemeld, werd boven
dien een bedrag van 6744,26 gulden aan
ten onrechte betaalde WAO-uitkeringen
teruggevorderd. N. ging zowel tegen de
intrekking van zijn uitkering als tegen de
terugvordering in beroep. Maar de Raad
van Beroep stelde hem in het ongelijk.
Mijnheer N. stapte vervolgens naar de
Centrale Raad van Beroep en deed daar
opnieuw zijn beklag
..Ik ontken dat ik ooit via een koppelbaas
in Duitsland heb gewerkt. Mijn uitkering
is dus ten onrechts ingetrokken en ook de
terugvordering slaat nergens op," liet hij
aan de rechters weten. De centrale raad
toonde zich over het verweer van N. niet
erg geïmponeerd. „Er is onvoldoende
grond om geloof te hechten aan uw ver
klaring dat u geen werkzaamheden hebt
verricht in Duitsland," zei de raad en hij
verwees naar de volgende feiten:
Er is geconstateerd dat N. zich met
anderen in een busje bevond dat de Ne
derlands-Duitse grens passeerde;
De voorman van een van de Duitse
firma's heeft verklaard: „De op de foto
getoonde N. is mij bekend en heeft hier
ongeveer twee maanden gewerkt als
hulp-arbeider;
Een Duitse bouw-ingenieur bij een
tweede bedrijf liet weten: „Hierbij beves-
door Huub Elzerman
tig ik in mijn functie als bouw-ingenieur
dat ik op de aan mij getoonde foto's de
heren N.. B. en Ten B. herken. Deze
personen hebben bij ons op bouwobjec-
ten gewerkt.
Ten slotte kwam er een voor N. zeer
ongelukkig briefje op tafel, waarin Ten B
die toen optrad als koppelbaas aan
de Duitse bouwondernemer schreef:
„Geachte heer. Geeft u alstublieft elke
week het loon mee aan onze voorman, de
heer N."
N. begreep dat hij met gedegen bewijs
materiaal op tafel moest komen, wilde hij
nog een kans maken in het gelijk te
worden gesteld. Hij verkocht zijn huid
duur.
Aan de raad legde hij een verklaring voor
van de Duitse voorman, waarin deze zijn
eerder afgelegde getuigenis introk. Bo
vendien bevestigde de bouwingenieur
dat hij N. bij een bezoek niet meer van de
destijds getoonde foto's herkende. Ten
slotte overhandigde N. een verklaring
van de koppelbaas Ten B„ waarin die zei
dat het voor hem onbegrijpelijk was dat
in zijn strafdossier staat dat hij N. als een
van zijn werknemers herkende en dat het
volgens hem mogelijk was dat „balang-
hebbenden" er dit na zijn ondertekening
hebben ingetypt. Maar ook door dit
krachtige weerwerk toonde de raad zich
niet geïmponeerd. Allereerst wees de
raad erop dat er sinds de affaire aan het
rollen was gebracht drie jaren waren ver
streken en dat er op grond daarvan wei
nig waarde kon worden toegekend aan de
eerst nu ingetrokken verklaringen.
„Wij staan daar enigermate wantrou
wend tegenover, zeiden de rechters en de
mededeling van de koppelbaas dat er
met zijn verklaring was geknoeid noem
den zij „uitermate dubieus".
„Nee. zei de centrale raad. de arbeidson
geschiktheidsuitkering van N. is terecht
ingetrokken. Ook heeft hij zich niet ge
houden aan de verplichting om onver
wijld aan de bedrijfsvereniging medede
ling te doen van elke verandering van
feiten en omstandigheden, die tot verla
ging of intrekking van de arbeidsonge
schiktheidsuitkering aanleiding kan ge
ven. De bedrijfsvereniging mocht de ten
onrechte uitbetaalde uitkeringen terug
vorderen. Eén kleine correctie wilde de
raad nog wel toestaan. Ten onrechte uit
betaalde uitkeringen kunnen slechts
twee jaar na de dag van betaling worden
teruggevorderd De bedrijfsvereniging
ging bij de berekening van de terugvor
dering een maand te ver en dat werd
recht gezet.
Zo kwam mijnheer N. zonder WAO-uitke
ring en met een forse schuld te zitten.
Protesten hielpen verder niet. want zei
het hoogste rechtscollege bars: „Wij zijn
er van overtuigd dat u in Duitsland hebt
gewerkt." In feite kwam N. er nog rede
lijk vanaf, want de gang naar de straf
rechter werd hen bespagrd. De bedrijfs
vereniging vond de zesduizend gulden
die hij moest terugbetalen kennelijk vol
doende straf.
In verband met de ontwikkeling van de rente op de
geld- en kapitaalmarkt heeft de ABN besloten een
aantal rentetarieven te wijzigen.
Nieuwe spaartarieven.
Met ingang van 24 april 1978 geldt de volgende
rentevergoeding:
772%
(was
8
'Spaardeposito 6 jaar vast
772%
(was
8
*Spaardeposito 5 jaar vast
7
(was
772%)
'Spaardeposito 4 jaar vast
63/4%
(was
774%)
'Spaardeposito 3 jaar vast
672%
(was
7
'Spaardeposito 2 jaar vast
Met ingang van 1 mei 1978 geldt de volgende
rentevergoeding:
(was 71/2%)
(was 674%)
(was 572%)
(was 5
(was 474%)
Spaardeposito met
36 maanden opzegging
Spaardeposito met
24 maanden opzegging
Spaardeposito met
12 maanden opzegging
Spaardeposito met
6 maanden opzegging
Spaardeposito met
3 maanden opzegging
De volgende tarieven blijven ongewijzigd:
Spaar-Extra-rekening 2
Spaar-Extra-rekening/boekje
Girospaarrekening
Spaarrekening/Spaarboekje
Jeugdspaarboekje Zilvervloot
*Bij deze spaarvormen wordt rente op rente vergoed, ingaande op de dag van storting.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Het gevaar van een
nieuwe oliecrisis wordt ernstig on
derschat. Daarvoor zijn twee rede
nen. Ten eerste is de herinnering aan
de oliecrisis van 1973-'74 al weg
geëbd. Ten tweede bestaat er een
onverwoestbaar geloof dat er wel tij
dig technische oplossingen voor het
energieprobleem zullen worden ge
vonden.
Dit staat in een rapport over de
oliecrisis, geschreven door J. van
Ginkel, medewerker van het Neder
lands Instituut voor Vredesvraag
stukken in Den Haag. Van Ginkel
wijst erop dat de oliecrisis van 1973-
'74 in feite nog zo'n grote ramp niet
was. Er kwam naar Nederland wel
minder olie. maar de opschudding
hield toen meer verband met de ver
wachting dat het tekort veel ernsti
ger zou worden en veel langer zou
aanhouden.
De politieke en economische gevol
gen van de gebeurtenissen toen wa
ren buitengewoon ernstig. De door
Europa ten toon gespreide zwakheid
(de grote onenigheid tussen de lan
den) was volgens Van Ginkel de
kracht van het oliewapen. Hij meent
dat goede Europese samenwerking
had kunnen voorkomen dat er ook
maar voor enig land een werkelijk
tekort zou zijn ontstaan.
Van Ginkel beschrijft in zijn rapport
nog eens hoe de traditioneel pro-
Israëlische politiek van Nederland
flink in de richting van de Palestij-
nen is verschoven.
Van een onzer verslaggevers
STEENDEREN Rabobankdi-
recteur W. Achterkamp in het
Achterhoekse Steenderen wil niet
dat een van zijn employés, de heer
Bregman, deel gaat uitmaken van
de gemeenteraad in het vijfhon
derd inwoners tellende dorpje.
Ook de vrouw van de bank
employé mag van hem niet in de
politiek gaan. De reden van deze
opstelling is dat de heer Achter-
kamp bang is dat tal van zijn
cliënten zich er aan zullen erge
ren, daar zij een andere politieke
richting zijn toegedaan dan de
heer en mevrouw Bregman die lid
van de PvdA zijn.
Toen enige maanden geleden be
kend werd dat de heer Bregman
als nummer twee op de lijst was
geplaatst (een verkiesbare plaats
al heeft de PvdA in Steenderen
momenteel maar één raadszetel.
zij rekent er stellig op dat het
deze keer niet zal voorkomen dat
zij maar acht stemmen te kort
komt voor de tweede zetel) barst
te de storm los. De baas van het
aspirant-raadlid liet weten dat er
niets kon komen van zijn plan
nen.
Daarop bood mevrouw Breg
man aan zich beschikbaar te stel
len, mr.ar ook dat vond de heer
Achterkamp ontoelaatbaar. Om
de gemoederen enigszins tot rust
te brengen heeft de plaatselijke
PvdA op het allerlaatste moment
mevrouw Bregman op de derde
plaats gezet. De kans blijft zo
doende groot dat zij bij de verkie
zingen alsnog wordt gekozen of in
elk geval tijdens de komende
raadsperiode, als een vacature
ontstaat, aan de beurt komt.
De hele kwestie heeft de gemoe
deren in Steenderen danig in be
roering gebracht. „Het is ook on
begrijpelijk dat zoiets anno 1978
nog mogelijk is", zegt het huidige
PvdA-raadslid de heer G. W. Ep-
pink die bij de komende raadsver
kiezingen lijsttrekker is. Hij wil
de zaak niet in de doofpot
stoppen.
„Ik heb het hoofdbestuur van de
PvdA ingeschakeld en er zullen
uit de Tweede Kamer vragen aan
de betrokken minister worden ge
steld over deze kwestie Het is
noodzakelijk dat er officieel een
uitspraak over wordt gedaan, om
dat dit soort zaken hier in de
Achterhoek vaker voorkomt, al
dringt dat niet tot de buitenwe
reld door", vindt de heer Epplng.
Bankdirecteur Achterkamp was
met voor commentaar bereik
baar.
