De Draak
van Caïssa
5
Drie grootmeesters
beoordelen partij
Hoe Jannes v.d. Wal mistast
I
orwormen
Niet piekeren maar puzzelen
615e Opgave voor de Ladderwedstrijd
jy
9
0
■L
w
0
9
P
9
Q
0
9
O
9
Sk
ÜH I
i m
i
D
i
3
O
22 APRIL 1978
TROUW/KWARTET 19
,Over een tak van een appelboom heb ik enkele jaren geleden
ns een lap laten hangen die ik daarna vergeten had. Toen ik
e uiteindelijk toch weg wilde halen, bleek dat het een
:huilplaats voor talrijke oorwormen was geworden. Daar ik
ben op deze kleine insekten, liet ik de lap op de tak
gen en gedurende vele jaren jis het een tehuis geweest voor
ile oorwormen met hun nakomelingen, zowel zomers als 's
nters, totdat de lap volledig was verteerd."
ïpen
repar<
Zo dol op oorwormen als Michael
Jhinery, getuige dit citaat uit „El-
seviers gids van planten en dieren
i de tuin", zullen maar weinig
lensen zijn. Bloemen-, fruit- en
groentekwekers hoor je wel anders
praten over deze glimmende kas
tanjebruine insekten met hun ver
vaarlijke gekromde tangen aan het
achterlijf, die ze meteen opensper
ren en omhoogrichten, zodra je ze
aanraakt. Niet helemaal ten on
rechte. want menige dahlia- of
chrysanteliefhebber heeft er
Kweekprodukten, waar hij zich heel
wat van voorstelde, aan te gronde
zien gaan. Dat waren dan wel niet
zozeer de knollen of de planten,
maar de bloemen, en dat is al zonde
genoeg
Toch is hun kwalijke faam, ook bij
mensen die geen bloemen voor de
mooiheid of fruit of groente kwe
ken, voor een groot deel onver
diend. Die slechte roep is vooral te
verklaren door de naam. Terwijl
oorwormen stellig minder in oren
kruipen dan vliegen of vlooien
doen. Ik heb zelf nog nooit van een
geval gehoord. Als dat misschien
eens bij uitzondering gebeurd is,
moet dat per ongeluk zijn geweest,
want ze hebben er niets te zoeken.
Ze leven van allerlei kleine dieren,
die ze fijn kauwen, en van plantaar
dig voedsel, liefst sappige en tere
plantedelen. Ze houden zich daar
om bij voorkeur op in de bladsche
den van bereklauw, engelwortel en
aralia. Zo'n bladschede is de ver
brede voet van de bladstelen, die
de stengel omvat. Nauw en donker
en sappig en vaak rustplaats voor
andere insekten, waarvan de oor
wormen leven. Hun afgeplatte lijl
is buitengewoon geschikt om toch
nog uit de voeten te kunnen in
nauwe ruimten en omdat ze een
hekel hebben aan zonlicht, kruipen
ze overdag weg onder stenen, tus
sen planken, in bloemen, onder los
zittende schors en onder lappen
zoals die van Chinery. In mijn tuin
vind ik ze nogal eens in de door
'6 bladrollers samengesponnen bla
deren van krenteboompje, appel
bes en lijsterbes, in de dichte bloei-
schermen van het leverkruid en in
halfopen bloemknoppen van de
nelo
magnolia. Tuiniers, die ze niet kun
nen zien, maken daarvan gebruik
door bloempotten te vullen met
vochtig papier en die onderstebo
ven tussen hun planten te zetten.
Zo kun je heel wat oorwormen weg
vangen.
Voor mij hoeft dat niet. Schade is
nauwelijks aanwijsbaar en hoeveel
nut doen ze misschien met het op
eten van klein ongedierte? Er is
niet veel over oorwormen bekend,
wat vooral door hun verborgen leef
wijze komt. Maar wie ze leert ken
nen, ontdekt toch hun aardige
kant.
Vijf soorten
Wat men over oorwormen te weten
is gekomen, heeft hoofdzakelijk be
trekking op de overal voorkomen
de gewone oorworm Forficula auri-
cularia. Van de andere vier soorten,
die inheems zijn, weet men nauwe
lijks iets af. Ze zijn zeldzamer of
minder opvallend, zoals de kleine
oorworm Labia minor, die vooral
leeft bij composthopen en in de
buurt van paardemest en die uiter
lijk meer van een kortschildkever
heeft dan van een oorworm. Op
struiken leeft Apterygida media,
die tot nu toe alleen gevangen is in
het Gooi, op de Veluwe, in de Ach
terhoek, in Noord-Brabant en in
Zuid-Limburg. Chelidurella acan-
thopygia is nog maar een paar keer
gevonden. Een oorworm met bijna
rechte tangen leeft voornamelijk in
zandstreken, het meest op stran
den. Deze Labidura riparia graaft
enige decimeters lange gangetjes
in het zand en zit zelf vlak onder de
oppervlakte bij de ingang van dat
hol, dat als vluchtgang dient. Hij
wordt gegeten door waadvogels,
maar men is er nog niet achter wat
hij zelf eet.
Aardige kanten
Aardige kanten, daar had ik het
over. Een ervan is de voor insekten
nogal uitzonderlijke kindereorg.
Het vrouwtje legt in een holletje in
de grond zo'n vijftig eitjes, meer of
minder kan ook, die ze bewaakt en
voortdurend belikt. Dat is om
Oorwormen maken geen drastische gedaanteverwisseling door, zoals vlinders bij voorbeeld. Pasgeboren oorwormen
lijken al meteen een beetje op hun ouders en bij elke vervelling wordt die gelijkenis sterker. Dit is een jonge gewone
oorworm vlak voor de laatste vervelling. De vleugels moeten nog uitgroeien, maar hun waaiervorm is al duidelijk te
zien. Ook de achterlijfstang heeft nog niet zijn ware grootte en vorm.
schimmelsporen en bacteriën te
verwijderen en om ze vochtig te
houden, want ze kunnen niet tegen
droge lucht, evenals de oorworm
zelf trouwens. Haar legsel verde
digt ze tegen elke belager, met
voorbijzien van elk gevaar voor ei
gen leven. Als de bleke jongen ge
boren zijn, blijft ze die tot hun
tweede vervelling verzorgen met
fijngekauwd voedsel en tegen vij
anden beschermen. Zelf eet ze nau
welijks iets en aan het eind van
haar moederlijke taak is ze zo zwak
geworden dat ze doodgaat. Over
haar resten ontfermen zich haar
jongen, zodat er tenslotte niets
meer overblijft dan een leeggevre-
ten chitinepantser.
Oorwormen vliegen
Oorwormen hebben twee korte
dekschildjes. Wie eronder kijkt,
ziet een paar vliezige vleugels, ui
terst teer. Daar kunnen ze mee vlie
gen, al zie je dat zelden. Het open
vouwen van de cirkelvormig vlieg-
instrumenten is niet zo simpel, het
opvouwen gaat nog minder vlot. Ik
heb het eens gezien: het deed me
denken aan het onhandige gedoe
met een knirps-paraplu, u weet wel,
zo'n knuppelvormig opvouwding.
Het vliegscherm wordt ook zo in
drieëen gevouwen; het is net of de
uitvinder van de paraplu ernaar
gekeken heeft. De achterlijfstang
komt erbij te pas. Behalve voor het
opvouwen van de vleugels dient die
ook om ermee te knijpen, aanval
lers en mensen. Van een beetje flin
ke oorworm is die kneep best te
voelen, al laat die geen wond ach
ter. Veel van dit alles is ook te
vinden in het in het begin van dit'
verhaal geciteerde boek. Michael
Chinery heeft daarin bijeenge
bracht wat er zoal in tuinen aan
wilde planten en dieren te vinden
is, waarbij hij zich niet beperkt tot
ongewenste onkruiden en insekten
(waarover hij overigens positief
schrijft;. Uit eigen waarneming ver
telt hij over alles wat „vanzelf" een
plaats in de tuin vindt, tot vogels
en zoogdieren toe. In het laaatste
hoofdstuk geeft hij aanwijzingen
voor het maken van schuil- en
broedplaatsen voor bepaalde dier
soorten en voor de inrichting van
de tuin die nodig is voor een gevari
eerde planten- en dierenwereld.
Duidelijke kleurenplaten en veel
zwartwittekeningen laten zien
waarover hij het heeft. Van harte
aanbevolen voor iedereen die wat
meer wil weten over wat hij in de
tuin aantreft en wil kijken in plaats
van de spuitbus grijpen.
Michael Chinery: Elseviers gids van
planten en dieren in de tuin. Uitg.
Elsevier, Amsterdam/Brussel. 288
blz., 35,-.
Caïssa heeft een draak
tot haar vermaak
(een vreemde zaak)
Zij heeft die van node
want zelfs bij goden
is vermaak niet verboden!
Eeuwen en eeuwen lang heeft Caïssa
gewaakt over het wel en wee der
schakers. Zij heeft hun verstrooiing,
opwinding, vreugde en leed bezorgd
Maar zélf beheerst zij het spel zó
volkomen, dat het haar geen bevre
diging meer bezorgt. Die vindt zij in
het zich steeds vernieuwende Fanta
sieschaak. En in nieuwe puzzels op
haar gebied.
En zo heeft zij mij het denkbeeld van
haar nieuwe „schaak"-stuk geschon
ken. Mijn hartelijke dank!
Dit nieuwe stuk, dat zij Draak heeft
genoemd gaat of springt eerst als een
toren, doch maar één veld (horizon
taal of verticaal dus) ver. Bij de twee
de zet van het monster gaat het als
een loper, echter maar één veld ver
(schuin dus). De derde zet is die van
het schaakpaard en de vierde die
van de uit het fantasieschaak beken
de kameel. Deze zetten worden
steeds in deze volgorde uitgevoerd,
dus T-L-P-K-T-L-P-Kenz.
Terwijl het paard twee velden recht
en dan één veld loodrecht daarop
springt (in één beweging, dus in één
zet), gaat de kameel drie velden
recht en dan één veld loodrecht
daarop (eveneens is dat één zet). Als
de draak aan het begin bijvoorbeeld
op d4 staat (zie figuur), dan kunnen
achtereenvolgende zetten zijn: d4-d5
(als toren), dan d5-e6 (als loper), ver
volgens e6-f4 (als paard), gevolgd
door f4-c3 (als kameel). In de figuur
gaat de draak dan verder: c3-d3 (T),
d3-c2 (L), c2-e3 (P). e3-f6 (k), f6-f7 (T).
f7-e8 (L), e8-c7 (P)enz.
En nu haar probleem! De draak be
gint op een willekeurig veld en speelt
dan (in de gegeven zetten volgorde T-
L-P-K-Tenz.) telkens naar een
volgend veld dat niet reeds betreden
A
1
j
7,
j
fA
sleide
elijkw;
heer J
Vuyl
sel.
ADVERTENTIE
Pannebier vandaag.
De vlag gaat
in top.
Weekend begint
Het busje
haalt ons op.
tÖatikfJbj
Q
O
Q
0,
tief optreden en liefst zo snel moge
lijk. 30. 24-19 13x24 31. 30x19 zie dia
gram 2.
Zwart (11)
Q
ïrganl e vorige week zijn we gebleven bij
hierboven afgedrukte diagram
and en aan hen die de partij Drost-
an der Wal nog niet eerder onder
«ken hadden gehad werd de vraag
0 (orgelegd, hoe wit zich na 28-32 aan-
enlijk heeft kunnen verbeteren,
aar hoeft verder weinig over te
orden gezegd. De dreigingen die in
dienstfrarts voordeel werken zijn duide-
jen ge Ik (32-37 en op 47-41 volgt 22-28,13-
ullendi en het partijverloop is wits enige
keld b dding. 27. 38-33! De clou is, dat op
sgebiei^ simpel de plakker met 26-21
rovina Op slaan naar 50 wint wit door
Dqisch xl!- 50x28: lx7> 2x11 een schW en
y atzelfde gebeurt natuurlijk na
1x28 met 1x21! Dat Van der Wal
h ae mogelijkheid niet heeft gezien
seiecn Voor mij een raa(jsei. Op dit niveau
funK ,oet een dergeujke ressource, die
,n h€ let bol staat van originaliteit, ge
en worden. Zelf ben ik tevreden
'et de gang van zaken, maar dat
jvraag eemt niet weg, dat er in deze partij
HEAO og al wat louten zijn gemaakt. 27.
irvarin 12 de beste zet. Nu heeft wit ver-
nen e chillende plannen tot zijn beschik
ing. Een daarvan is met 42-38 pro
eren te profiteren van de zwarte,
opt rNP&et>ruikel*jke opstelling.
heeft dan in de combinaties,
ingeleid worden met 32-37, 27-32
13-19 goede papieren. Vandaar,
T«t wit kiest voor de directe tegen-
oot met 28. 43-38 32x43; 29. 49x38 5-
Het zal duidelijk zijn, dat zwart
rot ver loet proberen het centrum te vero-
n vaca eren liiM dat, dan zal het er voor
vand kwel eens somber uit kunnen gaan
5, possen, omdat het gemis van de belang
de steunschijf op 49 of 43 zich
anig zal doen gevoelen. In verband
«rmee. wil ik aandacht vestigen op
tentuele acties met later de door-
loot 28-32 of combinaties van licht
allber met 17-21. Wit moet dus ac-
Wit (11)
De dreiging is 24-19 en 33-28. Dat 10-
14 niet helpt, zal U zelf ook wel zien,
evenals het feit, dat dan de tegen-
combinatie met 33-39 en 12-18x39
faalt door simpel 45-40 en 40-34. Een
serieuze mogelijkheid om de stand
in evenwicht te houden is 3118-
23; 32. 19x28 27-32; 33 38x18 12x32,
maar na 34. 44-39 krijgt zwart het
zeer moeilijk. 32-37 (nu is reeds 31-27-
21 mogelijk, met kansrijk eindspel.)
35. 42-38 37-41(37-42; 35-30 42-48; 39-
34 dreigt 47-42 dus 48-42; 47-41 42-47
gedwongen; 30-24 en 33-29 is dode
lijk.) 33-28 met zeer goed spel voor
wit, zo niet gewonnen.
Zwart weet zich toch op een verras
sende manier te redden en wel door
het schitterende gambiet 31 27-
32 32. 38x27 3-9; gaat nu de witte
schijf op veld 19 bedreigen en daar is
geen kruid tegen gewassen. 33. 42-38
9-14; 34. 44-39 om de damdreigingen
met 26-21, 38-32 in de stand te hou
den; 3414x23; 35. 3S-38? Waar
schijnlijk de fout waardoor de partij
als een nachtkaars uitgaat Veel
kansrijker bleek bij analyses na af
loop 35.45-40! te zijn, met als plan de
omsingeling van het zwarte centrum
met 40-34 en 33-29 of 40-34,34-30. Van
belang zijn hierbij de combinaties
met opnieuw 26-21 enz. en dan vooral
bij bezetting van veld 28 door zwart
We kunnen dit in deze kolom niet
volledig uitdiepen, maar zijn van
mening, dat wit bijzonder grote
winstkansen zou hebben verkregen.
3 52-8; moet de volgende dam
wel toelaten en de witspeler neemt
deze, daartoe aangespoord door een
licht tijdgebrek en eerdere minder
plezierige ervaringen in tijdnood
met de heer Van der Wal, die juist
dan het allergevaarlijkst is. Geen
onnodige risico's dus. 36. 26-21 17x37;
37. 38-32 37x28; 38. 45-40 22x31; 39.33x2
11-16 40. 36x27 10-14; 41. 2x11 16x7; 42.
27-22 en hoewel ik tijdens de partij
meende enig voordeel te hebben
door het ontbrekend van een zwarte
schijf op 13 en de onmogelijkheid
daar een zwarte schijf heen te dirige
ren, bleek dit onjuist te zijn. Tien
onbelangrijke zetten verder werd de
partij dan ook remise gegeven en
terecht. Men zou deze partij als illu
stratief kunnen beschouwen voor
het hele toernooi van Van der Wal.
Soms net even te gretig, een andere
keer weer net even te irreeël. Al met
al is het voor hem wel erg onplezierig
verlopen, maar Jannes komt zeker
terug, daar kunt u zeker van zijn.
FRANK DROST
Horizontaal. 1. doorschijnende
steensoort, 4. insekt, 7. muziekin
strument, 9. deel van een trap, 10.
zangstuk, 12. voeg, 13. hoog bouw
werk, 14. landschap in Griekenland,
15. wijnmaat. 18. wig, 20. schatten,
23. maalinrichting, 25. bijprijs in de
loterij, 26. schikgodinnen, 27. bijna
loodrecht, 29. meisjesnaam, 31. so-
ciété (afk.), 32. wondvocht, 37. bloem,
39. hoopje drogend hooi, 40. soort
kabeljauw, 41. deel van een boom, 42.
lusthof, 43. vertegenwoordiger, 44.
een plezierritje maken, 45. plaats in
Z. Flevoland.
Verticaal. 1. aantekenboek, 2. karak
ter, 3. proef, 4. vaste koper in een
winkel, 5. plaats in Pennsylvanië, 6.
verbinden, 8. riem, 9. opgegeven
werk, 11. overal, 16. dwingen, 17.
muggelarve, 18. rijtuig, 19. begaafd
heid, 21. meisjesnaam, 22. slot, 23.
verkeerd, 24. zandheuvel, 28. dag-
mars, 29. asbest, 39. reigerachtige
vogel, 33. twijg, 34. leefregel, 35. ver
haal, 36. meisjesnaam, 38. strak, 40.
grondsoort.
Oplossing voor woensdag a.s. per
briefkaart zenden aan dagblad Trouw,
Postbus 859, Amsterdam. Linksbo
ven: weekendpuzzel.
Oplossing vorige puzzel
Hor. 1. steiger, 7. rapport, 13. aren, 14.
karos, 16. Ohio, 17. me, 18. t.s., 20.
das, 21. kr.. 22. Ee, 23. politie, 26.
patent, 28. Meran, 30. palei, 31. N.G.,
33. monopolie, 35. re, 36. ges, 38. p.s.,
39. L.S., 40. men, 41. ree, 42. Trani, 43.
neg, 44. met, 45. ma, 46. el, 48. iep, 50.
ai. 51. delegatie, 55. L.O., 56. toets, 57.
metro, 59. degene, 62. regent, 64. ar,
65. dt, 66. een, 68. re, 69. ei, 70. aise,
72. erker. 74. node, 76. telling. 77.
kassier.
Verticaal. 1. sampang, 2. tree, 3. e.e.,
4. intiem, 5. e.k., 7. ros, 8. as, 9. portee,
10. oh, 11. Rien, 12. toetsen, 15. ram,
19. strop, 21. kalis, 24. Lm., 25. aan-
stalte, 26. pallieter, 27. e.i. 29. no. 30.
Po, 32. gerei, 34. plaag, 35. regel, 37.
set, 40. Mei, 44. mandaat, 45. meent,
47. liter, 49. portier, 51. doedel, 52. es,
53. A.M., 54. ergens, 56. tg.. 58. O.E.
60. Erie, 61. dek, 63. Nede. 66. erg. 67.
nek, 71. 8.1., 72. en, 73. ra, 75. o.L
Prijswinnaars zijn: S. -van Ceeuwen,
Aarkade 84, Alphen a. d. Rijn; mevr.
D. Hunia-van Wieringen, Jeanne Caïssa mint haar woeste Draak, die de
d'Arclaan 292, Amsterdam; mcj. A. de vormen van toren, loper en paard in zich
Wit, Rosendaalseweg 485, Arnhem. verenigt.
Het schaakbord met een voorbeeld
van de achtereenvolgende zetten van
Caissa's Draak.
is en tracht op deze wijze achtereen
volgens zo veel mogelijk (liefst alle)
velden te betreden. Het begin zou als
in de figuur kunnen zija
Lukt het u niet, èlle velden te bezoe
ken, dus 63 zetten uit te voeren zon
der een reeds betreden veld opnieuw
te betreden, dan gaat u zo ver u kunt.
In ieder geval krijgt u ten minste 1
punt, terwijl, als u de 63 zetten kunt
uitvoeren, 15 punten uw deel zijn.
Deze punten zijn bestemd voor onze
doorlopende ladderwedstrijd, waar
aan iedere lezer (ook een niet-abon-
nee) op elk gewenst ogenblik kan
gaan deelnemen. De verkregen pun
ten worden op uw kaart genoteerd
en zij blijven onbeperkt geldig.
Zendt u meermalen in, dan stijgt
elke keer uw puntentotaal. Dit gaat
door totdat geen der andere ladder
klimmers een hoger totaal heeft dan
u, in welk geval u de ladderprijs wint
en weer met nul punten een volgen
de ladderbestijging kunt starten.
Oplossingen worden uiterlijk 20 mei
ingewacht bij mr G. van Vorden,
postbus 58, Eerbeek. Op briefkaart
of briefomslag vermelden „Niet Pie
keren maar Puzzelen" en in uw
schrijven uw volledigé naam en ad
res in blokletters schrijven of tikken.
Wilt u voor deze opgave een waarde
ringscijfer (1 als laagste en 10 als
hoogste waardering) geven?
Behalve uw oplossingen zijn ook uw
commentaren, kritiek, uitwerkingen
en eigen problemen (we beginnen in
september met een serie puzzels van
lezers!) hartelijk welkom en sti
mulerend. En als u vragen heeft: een
likkertje van 55 cent noopt mij. deze
te beantwoorden! En nu: óp ten strij
de met de Draak!
Mededeling over opgave 614. Hoewel
een aantal oplossers reeds heeft ge
merkt, dat in het derde probleem het
nuttige begrip dat de twee letters ge
ven, niet van boven naar onderen
doch van onderen naar boven dient te
worden gelezen, vermeld ik dit nog
even voor de wanhopige zoekers, die
nog één week de tijd hebben om in te
zenden (dus tot en met 28 april).
MR O. VAN VORDEN
Graag had ik u enkele partijen wil
len laten zien uit het toernooi in
Lone Pine, waaraan een Nederlands
groepje van topspelers heeft meege
daan, maar door een technische sto
ring zijn de koffers van de spelers
ergens op een of andere luchthaven
blijven staan. U moet dus even ge
duld hebben en maar hopen dat de
eigendommen van onze schakers
niet voorgoed in Timboektoe worden
opgeslagen. Ook het Nederlands
kampioenschap is nog te kort aan de
gang om u een smeuïige bloemlezing
voor te schotelen, maar desondanks
geloof ik dat ik toch nog iets aardigs
voor u in petto heb.
In het Canadese schaakblad Bulle
tin trof ik een idee aan, waarvan ik
dacht: hoe komt het dan iemand dat
nooit eerder heeft gedaan? De sa
menstellers van het blad hebben na
melijk een partij van een van de
lezers genomen en die laten analyse
ren door drie grootmeesters. Het fo
rum bestond uit Yanowksi, Scham-
kowitsch en Larsen en zij beoordeel
den onafhankelijk van elkaar de par
tij. Zoiets is ontzettend leerzaam en
zou vaker moeten worden uitge
voerd. Misschien maar het vergt
natuurlijk enige organisatie zou ik
eens een partij van één van de lezers
van Trouw kunnen voorleggen van
de drie Nederlandse grootmeesters
Timman, Sosonko en Donner. U
hoort er nog van. De partij die het
forum van het Canadese blad ter
beoordeling kreeg, was de volgende:
R. Wachtel-B. Nickoloff
I. e2-«4 e7-e5 2. Pgl-f3 Pb8-c« 3. Lfl-bS
»7-®C 4. Lb5-a4 Pg8-f6 5. 0-0 b7-bS 6.
La4-b3 Lc8-b7 (De Archangel-variant,
die mijns inziens beter de Planlnc-
variant zou kunnen heten, omdat de
Joegoslaaf de meeste onderzoekin
gen in deze opening heeft gedaan). 7.
Tfl-el (Volgens Yanowski is hier 7, d3
in principe beter) 7.Lf8-cS 8. c2<3
d7-d« 9. d2-d4 LcS-b6 10. a2-a4 (Weer is
het Yanowksi die niet tevreden is
over het witte spel. Met 10. Lg5 had
wit het paard moeten pennen) 10.
H7-h6 11. a4xb5 a6xbS 12. Talxa8
Dd8xa8 13. Pbl-a3 0-fl (Alle drie de
grootmeesters geven deze zet een
uitroepteken en dat terwijl hij niet in
de theorie staat, die met 13. ...d4x 14.
Pb5x 0-0 verder gaat. De zwarte zet
houdt een pionoffer in). 14. Pa3xb5
(Een vraagteken van Schamko-
witsch. Volgens was beter: 14. d5
Pa7! met gelijk spel) 14. e5xd4 15.
c3xd4 (Hier begint Larsen zich te
roeren met de opmerking dat wit het
eigenlijk al nauwelijks zo kan spelen.
Hij had met het paard op d4 moeten
staan) 15. Pc6-a5
m
M S
16. Lb3-c2 (Schamkowitsch laat zien
dat wit zijn pion niet kan houden: 16.
d5 Pg4 17. Pbd4 Da7 18 Lc2 Pge5! 19.
Le3 Pac4 en zwart staat onder een
ondraaglijke druk, Grappig is dat
Yanowski een andere manier laat
zien: 16 d5 Pb3x 17 Db3x Te8 18.
Dc2 Da5. 19. Pc3 Pg4! Larsen zegt
hier niets) 16. Lb7xe4 17. Lc2xe4
Pf«xe4 18. Ddl-d3 Pe4-f6 19. Pb5-c3
Tf8-e8 (Vraagteken, zegt Larsen bij
deze zo voor de hand liggende zet!
Beter was 19. Lc6) 20. Telxe8
Da8xe8 21. H2-H3 (Nu een vraagteken
van Schamkowitsch. die van mening
is dat wit. met 21. d5 gelijk spel had
kunnen krijgen) 21. Pa5-c« 22. Lcl-
e3 Pc6-b4 (Weer alleen Schamko
witsch aan het woord. 22.Da8 was
volgens hem nauwkeuriger) 23. Dd3-
b5 (Een unaniem vraagteken. Allen
vinden Dc4 beter) 23. De8xb5 24.
Pc3xbS Pb4-d3 25. b2-b3 Pf6-c4
(Terwijl Yanowski zwijgt, geven Lar
sen en Schamkowitsch deze zet een
uitroepteken) 26. Kgl-fl c7-c6 27. Pb5-
a3 g7-g5 (Volgens Larsen was 27.
Kf8 wel zo eenvoudig) 28. Kfl-e2 (Na
een poos stil geweest te zijn komt
Yanowski weer op de proppen. Fout,
zegt hij. Te verliezen was 28. Pc2) 28.
Pd3-b4 29. Pa3-c4 Lb6-c7 30. g2-g4 f7-
f6 31. Pf3-d2 (Larsen en Schamko
witsch noemen deze zet de eerste
werkelijke fout van wit, die volgens
hen 31. h4 had moeten spelen) 31.
Pe4-c3+ 32. Ke2-f3 (Larsen is als enige
ontevreden: 32 Kfl) 32. Pb4-d3 33.
Pd2-fl (Vraagtekens tekort van het
hele forum. Hier had wit met 33. Kg2
nog tegenstand kunnen bieden) 33.
Pd3-el 34. Kf3-g3 d6-d5+ 35. f2-H
Pc3-e4* 36. Kg3-h2 d5xc4 37. b3xc4 38.
Le3-cl f4-f3+ 39. Kh2-gl f3-f2 40.
Kgl-hl Pe4-g3+ 41. Pflxg3 Ld6xg3 en
wit gaf op. Eindcommentaar van Ya
nowski: „Het mat is onvermijdelijk."
Van Larsen: „Ik denk dat de witte
speler waarschijnlijk tamelijk jong
is, met een maximum rating van
1900. Waarschijnlijk weet hij wat van
theorie, maar niet de fijne kneepjes.
Dat hij zo snel Ineenstortte na de
opening wijst erop. dat de rest van
de partij hem nog te hoog gaat.
Zwart heeft zeer goed gespeeld. Al
leen van de negentiende zet weet ik
zeker dat ik een andere zou hebben
gedaan. Elo: 2300?" En Schamko
witsch: afgezien van zwarts 22e on
nauwkeurige zet (die Larsen dus niet
onnauwkeurig vond! - Max Pam)
heeft zwart bijzonder rechtlijnig en
sterk gespeeld.
Tot zover de commentaren. Lijkt uw
spel meer op dat van de witspeler
dan op dat van zijn tegenstander?
Ga dat eens eerlijk bij u zelf na.
MAX PAM
