De Nieuwendammer koster
was in Namibië op bezoek
3n
K
Vloeken ook middel
om af te rekenen
met het heilige
fV-t
Stuk naar hervormde kerkeraden
Nieuwe zondebok vanr.k. Nederland?
Handreiking voor pinksteren-op-school
Conferenties
hi
VANDAAG )V
,lbe
Voorbijganger
DONDERDAG 20 APRIL 1978.
KERK
Trouw/Kwartet
De kosterij van de gerefor
meerde kerk aan de Nieuwen-
dammerdljk ln Amsterdam
Noord wordt bevolkt door een
echtpaar dat theologie stu
deert: Rla Ceton en Aart Mak,
respectievelijk 22 en 25 jaar
oud (de laatste ls zoon van de
gereformeerde synodevoorzit
ter ds. C Mak). Vorige maand
hebben zij het kosterswerk een
paar weken ln de steek gelaten
om een rondreis te maken ln
Namlblé. Zij deden dat in op
dracht van de hervormde, de
gereformeerde en de lutherse
jongerenorganisaties, die hier
mee het „ambt" van verspieder
ln ere herstelden. Zaterdag
wanneer de kerkelijke
jongerenorganisaties een werk
dag houden, die geheel aan Na
mibië ls gewijd, zullen Rla en
Aart vertellen over de reuzen
en enakskinderen, die zij in Na
mibia hebben ontmoet
Samen met een cameraman heeft
het kostersechtpaar een film ge
maakt over de rol van de kerk, het
Zuidafrikaanse leger en de bevrij
dlngsbeweglng in Namibië. De film
is illegaal het land uitgekomen en if
voor een deel opgenomen ln gebie
den die niet betreden mogen worden
Tijdens de reis hebben Aart en Ria
en de cameraman mensen gesproken
die door de Zuidafrikanen en door de
stampolltie mishandeld werden. Een
vrouw vertelde hoe haar man door
zwarte politiemannen in* dienst van
een stamhoofd onder haar ogen met
geweerkolven werd doodgeslagen. In
sommige dorpen kregen de Neder
landers te horen dat hun aanwezig
heid erg werd gewaardeerd, omdat
die er voor zorgde dat de mensen
even met rust gelaten werden door
het Zuidafrikaanse leger, dat aldoor
op zoek is naar guerrilla-strijders
van de Swapo. de bevrijdingsbewe
ging van Namibië. Overal informeer
den de Nederlanders naar de steun
voor de Swapo. Onder de Ovambo's
de grootste groep in Namibië, die
vooral ook ln het noorden van het
land geconcentreerd ls. wordt de
Swapo algemeen gesteund. Onder de
kleinere stammen, zoals de Herrero's
zijn het vooral de jongeren, die ach
ter de Swapo staan.
Kerk en Swapo
De mensen vinden ln het algemeen
de Swapo de enige uitweg, omdat die
wil dat de Zuidafrikanen het land
uitgaan. „Als we op de 'Democrati
sche Turnhalle Alliantie' stemmen,
de groepering, die door Zuid-Afrika
naar voren wordt gehaald, blijft het
door Aldert Schipper
Aart Mak en Rla Ceton-
leger hier achter en blijven de blan
ken de baas", zei men.
De kerk ln Namibië staat voor tach
tig percent aan de kant van de Swa
po, vertellen Aart en Ria. Penning
meester Hatwikalipi van de Swapo ls.
tevens directeur van het door de
grote kerken ingestelde oecume
nisch centrum in Windhoek en Da
niel Tsjongarero is niet alleen infor
matie-man van de lutherse kerk,
maar ook van de Swapo.
Aart en Ria waren naar Namibië
gereisd met twijfels over de steun die
de Swapo onder de mensen heeft.
Aart zegt: „De Swapo gebruikt ge
weld en het verbaasde mij dat de
foto Peter Dekkers
mensen toch inzien dat de Swapo
vrede wil." De Swapo en de kerk zijn
de enige instellingen in Namibië, die
de mensen samenbinden en het ver
zet tegen de koloniale regering in
Pretoria stimuleren.
Het kostersechtpaar had bij het vra
gen van zijn toeristenvisum voor
Zuid-Afrika opgegeven dat zij van
plan waren verre familieleden te be
zoeken. Hoewel zij die mensen ook
ontmoet hebben, kochten zij ter
plaatse acht-millimeter film en een
camera. Zij huurden een auto en
trokken daar achtduizend kilometer
mee door Zuid-Afrika en Namibië.
Zij menen dat zij steeds in de gaten
zijn gehouden, maar zij hebben geen
hindervan de veiligheidspolitie
gehad.
In Namibië stelden zij vast dat de
mensen steeds ongeduldiger worden.
De lutherse bisschop Leonard Aula
merkte bitter op dat er wel steeds
journalisten komen, maar die bezoe
ken hadden hoogstens als gevolg ge
had dat de drempel van zijn deur
was versleten. Toch wordt volgens
Aart en Ria de belangstelling die er
voor Namibië in West-Europa is ge
waardeerd. „In Nederland hebben
wij wel eens kritiek op het opgehe
ven vingertje, maar daarginds zijn
veel mensen er blij mee".
Gekrenkt
Ria Ceton heeft zich het meest ge
krenkt gevoeld, dat de Zuidafrika
nen bij alles wat zij doen God halen.
„Dat doet je gewoon pijn", vertelt
zij, „want het is tenslotte toch ook
jouw God, die de Zuidafrikanen te
hulp roepen om tegen de zogenaam
de terroristen te vechten". Aart heeft
in Namibië wat hij noemt „de kracht
van het evangelie" ervaren. „De
mensen maken geen onderscheid
tussen geestelijke bevrijding en
maatschappelijke bevrijding", zegt
hij.
Verontwaardigd
Beiden zijn nogal verontwaardigd
over de manier waarop de Zuidafri
kaanse en de stampolitie optreedt
tegenover de mensen. „Als je hoort
over de martelingen en de manier
waarop met zwarte werknemers om
gegaan wordt, dan snap je niet waar
de mensen nog steeds het geduld
vandaan halen". Zelfs een man als de
vorige maand vermoorde Herrero-
leider Kapuuo. die met de Zuidafri
kanen samenwerkte, werd niet door
de mensen gehaat. „Er gaat zo'n-
warmte uit van die mensen. In de
kerkdienst wordt er nog voor de
blanken gebeden", vertelt Aart Mak,
„en ze vragen of wij in Nederland
voor ze willen bidden en bekendheid
willen geven aan wat er ln Namibië
gebeurt".
(Wie wil deelnemen aan de Namibië-
dag, op de Horstink in Driebergen,
kan zich nog melden bij de Drieburg,
tel. 03438-6341).
DEN HAAO Het moderamen van de hervormde synode heeft
aan de kerkeraden het onlangs door de raad van kerken aanvaar
de stuk over „misbruik van Gods naam" toegezonden. Het
moderamen hoopt dat de ln dit document neergelegde overwe
gingen onderwerp van bespreking ln de kerkeraad zullen vor
men. Aan de omroepen ls naar aanleiding van hetgeen ln deze
overwegingen naar voren werd gebracht een brief gezonden,
waarin hun wordt gevraagd het misbruik van Gods naam in hun
uitzendingen tegen te gaan.
In het stuk van de raad van kerken
wordt o.m. gezegd, dat in de laatste
tijd een toeneming en verschuiving
van het misbruik van Gods naam
wordt opgemerkt Het vloeken dat
vroeger als onbeschaafd gold, is nu
ook ln beschaafde kringen doorge
drongen, óók ln christelijke kringen
die voor dit euvel vroeger immuun
waren. Dit moet samenhangen met
het democratiseringsproces in onze
cultuur (al is daarmee ter verklaring
niet alles gezegd). De neiging tot
gewilde populariteit neemt toe. Men
wil zich ontdoen van taaitaboes.
Daardoor neemt het gebruik van
krachttermen en vloeken toe. ook in
kringen die zich vroeger daarvan
zouden hebben gedistantieerd ter
handhaving van hun beschavingsni
veau.
Nieuw verschijnsel
Vormen van misbruik van Gods
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
TeL 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/
DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 4. Rotterdam
Tel. 010-115588
(Red.)
Schledamsevest 52
TeL 010-115700 (adv.)
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
TeL 070-469445
ZWOLLE/ORONINOEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030.
naam. zo wordt gezegd, komt men
veelvuldig tegen in romans, toneel,
film, radio en televisie. Maar daar
treffen we ook uitingen aan die zo
schokkend en kwetsend zijn, dat ze
niet meer uit onnadenkendheid of
emotionaliteit te verklaren zijn.
Deze uitingen hebben een bewuste
bedoeling, niet alleen om taaitaboes
te doorbreken, maar om het Godsta
boe te ontmantelen. De vloekende
wil zich ontdoen van zijn kerkelijk
en gelovig verleden en zich van alle
overgeleverde Godsvoorstellingen
bevrijden. Men wil demonstreren dat
men met het heilige volstrekt heeft
afgerekend, en dat men niet langer
van plan ls, nog rekening te houden
met mensen die daar r.nog niet aan
toe zijn". De taal wordt hier gebruikt
als middel om de laatste resten van
christelijke gevoelens en waarden op
te ruimen. Dit soort misbruik van
Gods naam is in deze verbreidheid
en publiciteit een nieuw verschijn
sel. Het behoort waarschijnlijk tot
de overgangsfase tussen een christe-
UTRECHT „Wordt de schoolkate-
cheet de nieuwe zondebok van ka
tholiek Nederland?" Bij gelegenheid
van haar jaarvergadering stelt de
Vereniging van kathechesedocen-
ten, VKD, deze vraag naar aanlei
ding van uitspraken van bisschop
pen en kerkelijke functionarissen in
ons land. Bij een dalende belangstel
ling voor de kerk stellen velen hun
hoop op het godsdienstonderricht
aan opgroeiende jongeren en op de
katholieke school.
De Vereniging van Katechesedocen-
lijke en een geheel geseculariseerde-
cultuur.
Het moderamen van de generale sy
node der gereformeerde kerken had
indertijd aan de raad van kerken
gevraagd om bezinning en actie te
ondernemen ten aanzien van het toe
nemend misbruik van Gods naam.
Dit verzoek kwam, nadat deze syno
de zelf zich reeds uitvoerig met het
vraagstuk had beziggehouden, zulks
naar aanleiding van een desbetref
fend verzoek van de classis Hooge-
veen, die in het bijzonder aan mis
bruik in tv- en radio-uitzendingen
dacht.
Werkgemeenschap boos
op raad van kerken
DEN HAAG Een handreiking voor
de godsdienstige vorming in het ba
sisonderwijs, bestemd voor de
schoolweek voor pinksteren en de
schoolweek na pinksteren, is aange
boden aan het prot.chr. basisonder
wijs in de classis Den Haag. Deze
handreiking is samengesteld door de
stichting christelijk onderwijs in
Den Haag in samenwerking met de
werkgroep onderwijs van de deputa-
ten voor dé zending en evangelisatie
in de classis Den Haag van de gere
formeerde kerken en van de classica-
le zendingscommissie van de her
vormde kerk.
De bedoeling van het programma is
een bijdrage te leveren in de missio
naire bewustwording van onderwijs
gevenden en leerlingen en een ver
bindende functie te vervullen tussen
school en gemeente enerzijds en de
relatie van beide tot de zending an
derzijds.
Tot de classis Den Haag behoren de
kerken en prot. christelijke basis
scholen in Den Haag, Loosduinen,
Scheveningen, Rijswijk, Voorburg,-
Leidschendam en Wassenaar.
Hezenberg-predikantenconferentie
m.m v. rev. Tom Smail, leider van de
charismatische beweging The Foun
tain Trust in Engeland, 25-28 april,
De Hezenberg, Hattem (tel. 05206-
1648).
Gewoon is anders, ontmoetings
dag geref vrouwenbond m.m.v. drs
K. A. Schippers, donderdag 27 april
10.30-16 uur. Trianthahal. Assen. Inl.
en aanm. tel. 02154-13366.
Politiek - profetie - pluraliteit, gere
formeerde predikantenconferentie.
Inleiders dr B. Rietveld en drs H.
Eikelboom, woensdag 26 april. 10
uur. De Blije Werelt, Lunteren. Inf.
teL 08380-10232.
O Veelvormige dialoog, toetsen en
oefenen van de meditatieve houding.
28-30 april. Emmaus Priorij, Maars-
sen (tel. 03465-62146).
Namibië-werkdag onder leiding
van Bas de Gaay Fortman en m.m.v.
David de Beer. kamerlid Arie van
der Hek en SWAPO-zanger Jackson
Kaujewa, zaterdag 22 april 10-16 uur
in De Horst, Driebergen. Inf. en opg.
herv. jeugdraad, tel. 03438-6341.
Mijn rol als vrouw wat moet ik
ermee? 24-28 april, Van Eeghenhuis,
Aardenburg (tel. 01177-1259).
Leven in de eindtijd, ontmoetings
dag leden geref. kerken (vrijg.; b.v.),
sprekers prof. dr ir E. Schuurman,
prof. dr W van 't Spijker, ds A. H.
Reitsma. veel (samen)zang, kinder
en tienerprogramma's, zaterdag 22
april 10.30 uur. IJsselhal, Zwolle. Inf.
tel. 05200-35074.
Educatief werk en levensbeschou
welijk vormingswerk, studiedag voor
mensen die met vormingswerk bezig
zijn, maandag 24 opril, Sint Janssir.-
gel 21. Den Bosch. Inf. KKE. tel. 030-
334244
AMSTERDAM De Nederlands
Zuid-Afrikaanse Werkgemeenschap
is verontrust over het besluit van de
kerken in ons land, zich uit te spre
ken voor economische druk op de
regering van Zuid-Afrika. In een ver
klaring zegt de NZAW, dat het be
sluit wijst „op bedenkelijke links-
radicaie invloeden op de raad van
kerken." De NZAW geeft als haar
mening dat verslechtering van de
economische toestand in de eerste
plaats de zwarten zal treffen. „Van,
door armoede en honger veroorzaak
te ontevredenheid wil men in links
radicale kringen gebruik maken om
rellen en zo mogelijk revolutie te
veroorzaken."
Volgens de NZAW wil de massa van
de bevolking dit niet. De werkge
meenschap wijst erop dat „verant
woordelijke zwarte leiders als Man-
gope en Buthelezi" (enkele thuis
landleiders) er zich meermalen tegen
hebben uitgesproken en dat waarne
mers hebben vastgesteld dat de
zwarte inwoners van Soweto liever
werk dan politieke hervormingen
hebben.
De werkgemeenschap zegt dat de
raad van kerken zijn „links-radicale"
adviseurs volgt ln „hun streven om
ten koste van de zwarten, waarmee
hij zo begaan heet te zijn, politieke
idealen te verwezenlijken".
•""••-if Tf.'
DAAROM
Een dezer dagen kwam het bericht|n onz
van een internationaal
juristencongres, dat er de laatste
in Argentinië 23 juristen (advocate
en rechters) zijn vermoord, 41 zijn<fS in a
verdwenen en meer dan honderd
zitten in de gevangenis. Redenen:
het verdedigen van en zich op
eerlijke wijze inlaten met
tegenstanders van het huidige
terreur-bewind van Viieda. Het
bericht klopt met de mededelingei
uit het moedige WK-dagboek van
hockeyer Hans Jorritsma (Vrij
Nederland. 15.4.78). Hij bevestigt
daar met eigen ogen gezien te
hebben de stille omgang van de
IEN
iren
jouwi
deed
ruim v
en de i
de dag
Kame
t afvc
eikem
iteld, 2
moeders op de Plaza de Mayo. iede bij g
iiwplaf
rte t<
dat g(
donderdagmiddag, met het doel
aandacht te vragen voor hun
verdwenen kinderen. Men moet
voorstellen: je kind wordt opgeparfpiek, i
en verdwijnt zonder enige opgave.
De moeder blijft in martelende
onzekerheid, dus gemarteld, achl
Natuurlijk hebben wij, alzo het
aanwezige bedrijfsleven en onze
vertegenwoordiging, daar niets
te maken. Als er rechters en
advocaten vermoord worden en
onschuldige kinderen „ausradiei
worden, iedere schijn ook maar vai
verzet in bloed gesmoord wordt, dl
zou dat onze zaak niet zijn? Sedert v\
wanneer hebben wij christenen, dil
opgevoed zijn bij de eenheid van
menselijk geslacht, die een evangt an or
verbreiden „over alle grenzen beentojj
zoveel, bijna religieuze, eerbied v<x .j.ue:
grenzen gekregen? Die moeders
gaan ons aan en dat recht en de
mensen die zich daarvoor
inspannen, dat gaat ons allemaal
aan. Vooral als we uitgenodigd
worden om daar met een stel
enthousiaste voetballers mooi we^stei
te komen spelen. Zouden we dat Oflfagen
goed vinden als het voor de ogen vj agen
Hitier gebeurd was? Is dit bewind
minder meedogenloos? Ach, we
weten er zo weinig van, zegt mijn
buurman dan. We weten in ieder
geval dat ook vandaag weer de
moeders op de Plaza de Mayo hun
stil protest zullen uitbeelden.
Moeders doen zulke dingen niet ab
ze niet tot het uiterste getergd zijn
Niemand hoeft mij intussen op
andere landen te wijzen. Voor de
duidelijkheid: al die landen waar
zulke dingen gebeuren, verdienen'
verontwaardiging van de wereld.
Waarom dan Argentinië weer?
Omdat we er zo nodig moeten
voetballen en omdat 't me niet zou
verbazen als zondag Vileda de mis
bijwoont. Daarom.
ng va
pport
tsen.
ks w
gafwi
oral
men
mm
iden
uik vi
voren
effe
n de
happi
mini
ten heeft besloten aan deze zaak de
jaarvergadering te besteden, die op
zaterdag 22 april in Utrecht wordt
gehouden. De socioloog prof. dr W.
Goddijn uit Tilburg zal op deze pro
blematiek ingaan, en de voorzitter
van de VKD, dr A. Simons uit De
venter zal de motivatie en de interes
se van de leerlingen in het voortgezet
onderwijs met betrekking tot de ka-
techese aan de orde stellen.
In de VKD zijn zevenhonderd kate-
cheten uit alle geledingen van het
voortgezet onderwijs verenigd. De
vereniging bestaat tien jaar.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Haren: E. Bramsberg
te Gorssel-Epse en L. E. Emmen
Goes.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Hoofddorp: T,
Boer te Winschoten die bedan wor(
voor Middelburg, Deventer en Zui
laren.
Beroepen te Harkema: J. Popping
Assen.
afha
de n
Wor
CHR. GEREF. KERKEN dfha
Beroepen te Drogeham: P. den
tog te Veenendaal.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Groningen: M. J. v. G
der te Gouda, die bedankte vol
Unionville (Can.).
Bedankt voor Borssele en Kalara»
zoo (USA): D. Hakkenberg te Lis*
Ds. H. Zuiderveld
In het gisteren geplaatste over
densbericht van de hervormde en
ritus-predikant H. Zuiderveld
Winschoten stond tèn onrechte v
meld dat deze vóór zijn studie inl
zakenleven werkzaam was. Ds. Z
derveld doorliep de hbs, deed verv
gens staatsexamen en is direct da»
na in Groningen theologie gaan S
deren.
Ds. B. A. van
Donkersgoed
De gereformeerde zendingsbond
de hervormde kerk (GZB) hoopt
korte termijn met zijn arbeid
Zuid-Amerika waartoe al eerder
sloten werd, te kunnen beginnen
Het vereiste visum voor ds. B. A. i
Donkersgoed, die door het hoofd
stuur van de GZB werd aangewa
om als eerste zendingsarbeidi
het kader van de samenwerking»
deze bond met de Iglesia Presbitd
na Evangélica del Peru naar dat li
uit te gaan, liet enige tijd op i
wachten.
Nu is echter het vertrek van de fi
lie Van Donkersgoed mogelijk I
worden en bepaald op 2 mei a.sg^-
Ter gelegenheid daarvan is er
dinsdag 25 april a.s. een kerkdie
van de hervormde gemeente te W
den, van waaruit indertijd ds.
mevr. Van Donkersgoed tot hun
beid in Kenya afgevaardigd wer<
Deze dienst wordt in de Taborh
aan de Jacobsonstraat gehoud
Aanvang half acht 's avonds. V<
ganger is ds. J. de Lange, voorzï
van de GZB. Ook ds. Van Donk
goed zal in deze dienst, die do<
plaatselijke predikant ds. H. A.
de Pol gesloten wordt, het
voeren.
en o
etens
iblik;
bor h
Nan
Volg
eind
bew
Een
ten I
aktii
SW/
Nee
Arg»
gen
tege
wer<
schz
voel
dagi
Ned
elfte
De
revi
een
Jav
De!
rijk'
don
stee
Een
