In Tsjechoslowakije
druk op christenen
Groei kerken Derde Wereld
Dit brieven van lezers
ERRORS,
AM0N6ST
OTHER
van kerken in regeringen
K
Ambtsgeheim
verbiedt
informatie
aan BVD
Oud-katholieke kerk
kritiek op rapport
intercommunie
Ds Lok praeses
vrijgemaakte synode
VANDAAG
Voorbijgangen
Israël steunt
herbouw kerken
in Zuid-Libanon
WOENSDAG 12 APRIL 1978
KERK
Trouw/Kwartet
ic;
Van een onzer redacteuren
PRAAG De maatregelen tegen christenen die voor hun geloof
uitkomen in Tsjechoslowakije, zijn de laatste maanden verder
verscherpt. Het aantal beroepen, waarin het verboden is aan het
kerkelijk leven deel te nemen, is uitgebreid.
Tot nu toe gold het alleen voor hoge
re ambtenaren en onderwijskracht
ten. dat zij hun baan kwijt raakten,
wanneer zij ln een kerkdienst of bij
enige andere godsdienstige activiteit
waren gesignaleerd. Eind 1977 wer
den in Ruzomberok enkele jonge art
sen verhoord, waarbij hun verweten
werd. dat zij naar de kerk gingen en
daardoor .propaganda" maakten te
gen de staat, die hun studie bekos
tigd had. In plaats van dankbaar
heid en een voorbeeldig gedrag ver
oorzaakten de jonge academici kwa
lijke ketUngreacties. Zouden zij hun
kerkgang niet staken, dan zouden zij
voor de rechtbank gedaagd worden
wegens „vijandige Ideologische pro
paganda".
Men is blijkbaar bang, dat de artsen
godsdienstige gesprekken met hun
patiënten voeren, wat bestraft wordt
met ontslag op staande voet. De
gezondheidszorg van Slowakije is
begonnen met-wekelijkse cursussen
in het atheisme, waaraan ook ver
pleegsters moeten meedoen. Zoals
bekend, worden geestelijken in de
ziekenhuizen niet toegelaten.
De druk op de ouders, om hun kinde
ren niet meer naar de catechisatie te
sturen, blijkt effectief te zijn. Zo
volgen bij voorbeeld in de stad Zvo-
len van de 2200 kinderen nog maar
acht godsdienstonderwijs. Een en
dertig predikanten en voorgangers
van de evangelische kerk van de
Tsjechische broeders (de belangrijk
ste protestantse kerk in het Tsjechi
sche deel van het land) hebben de
leden van de nationale vergadering
in Praag klachten gestuurd over de
toenemende moeilijkheden.
Volgens hen is het aantal kinderen
dat deelneemt aan het godsdienst
onderwijs in het hele land sinds 1969
geslonken van 10.700 tot 575. Er is
nauwelijks nog een Jongere onder de
21 jaar te vinden, die openlijk voor
zijn of haar geloof durft uit te ko
men, omdat dit niet strookt met het
lidmaatschap van de socialistische
jeugdliga. Dat lidmaatschap is ver
plicht om toegang te krijgen tot be
paalde onderwijsfaciliteiten. Ook
zijn er nog maar weinig ouders, die
hun kinderen naar de catechisatie
durven sturen, omdat zij weten dat
zij daarmee de maatschappelijke
toekomst van hun kinderen ver
spelen.
Dezer dagen is pas in het westen
bekend geworden, dat eind decem
ber de vroegere predikant Miloslav
Lojek van dezelfde kerk is gearres
teerd. Hij wordt ervan beschuldigd,
ondermijnend materiaal onder sol
daten te hebben verspreid. Het ging
om stukken in verband met Charta
77 en godsdienstige literatuur.
Tot eind Januari kreeg Lojek geen
kans met een advokaat te spreken.
Een pakje met toiletbehoeften dat
zijn vrouw had gezonden, werd ge
weigerd. Mevrouw Lojek heeft nu
vernomen, dat het onderzoek in de
zaak van haar man afgesloten is en
dat het wachten is op zijn proces.
Miloslav Lojek is 28 jaar. Na zijn
studie aan de Comeniusfaculteit in
Praag, kreeg hij in 1975 toestemming
van de staat om predikant te wor
den. Hij nam een beroep aan naar
Kralovice bij Pilzen. Zijn deelname
aan openbare vergaderingen kwam
hem al gauw op een officiële waar
schuwing te staan. Kort daarna werd
zijn vergunning als predikant niet
verlengd. HIJ verhuisde naar Olovi,
een dorp bij Sokolov, om een baan
als werkman te aanvaarden. In sep
tember 1976 werd hij in militaire
dienst opgeroepen. Lojek zit in de
Ruzyn-gevangenis in Praag.
Deze rubriek is uitsluitend besiemd voor korte reacties op m deze krant gelezen
Berichten, artikelen en commentaren, en n»et voor gedichten, open brieven, oproepen
ot reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie ger-cht te worden) De
inzendingen voor deze rubnek dienen zo beknopt mogelijk te zijn De redactie behoudt
zich het recht van bekorting voor Het is ons helaas niet mogeti|k over eik geval
van bekorting ot nietplaatsmg (doorgaans een gevolg van een te groot aanbod) te
corresponderen Bneven adresseren aan Secretaris hooldredaclie Trouw.
Postbus. 859. Amsterdam Bi) publicatie worden naam en woonplaats van de
scnrijver vermpid
Werkloos
In Uw blad van 4 april kwam het
bericht voor, dat in Den Haag werk
loze Jongeren bejaarde of zieke men
sen toch wel mogen helpen om b.v.
de vuilnisbak naar beneden en weer
naar boven te brengen. Het gemeen
tebestuur heeft zelfs beslist dat deze
Jongeren met het verrichten van dit
soort karweitjes niet het gevaar lo
pen hun uitkering te verliezen. Wat
een gunst dat werkloze Jongeren nu
een vuilnisbak mogen sjouwen, want
o. die uitkering! Hoeveel is het hele
maal? 700 per maand?? Maar een
Jongere die het geluk heeft een baan
tje te veroveren kan een toekomst
opbouwen, gaat ieder Jaar financieel
vooruit, en kan rekenen op pensioen.
Is de werkloze dus eigenlijk ook ge
doemd de hele dag met zijn armen
over elkaar te gaan zitten? Het moet
toch heel normaal zijn een zieke of
bejaarde te helpen, dat doe Je toch
ook als Je wel werk hebt. Waarom'
mag een werkloze niet bijverdienen
tot het bedrag dat een ander heeft,
die wel een baan heeft kunnen be
machtigen?
Maar.is het redelijk dat de gehuw
de vrouwen de baantjes bezet hou
den, speciaal op de kantoren en bij
het onderwijs, als ze een man hebben
die de kost verdient? Waarom moe
ten zij dubbele Inkomens hebben
terwijl er zoveel werkloosheid is?
Scherpemeel
D. M. J. Meijering-Kolthoff
Consumentenbond
Ik kan niet nalaten mijn dank te
uiten voor het feit dat de Consumen
tenbond in tegenstelling tot voor
heen voortaan ook de activiteiten
der Nederlandse Patiënten-vereni
gingen daadwerkelijk zal ondersteu
nen. teneinde te trachten een rede
lijk tegenwicht te vormen tegenover
de machtige superorganisaties waar
mede de rechteloze consument in de
Nederlandse Gezondheidszorg
steeds te maken heeft.
Den Haag K. R. Oosterhuis
Scholier
Met waardering heeft de redactie
van het Weekblad voor Leraren van
het NGL kennis genomen van uw
poging aan de rechten van de scho
lier aandacht te schenken (Trouw
van 4 april). Dat u als uitgangspunt
kiest het artikel van prof. Wemelsfel-
der in het Weekblad van 8 december
1977 lijkt mij voor de hand liggend.
Een slordigheidje dat enige correctie
behoeft, is uw constatering: „De
reacties in het Weekblad waren rijk
en. gespierd", gevolgd door de zin.
„Zo riep collega M. Groen uit Eind
hoven. De heer Groen is lector in
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 9 Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIOEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
de pedagogiek, de puberteitspsycho-
logie en de algemene didactiek aan
de TH te Eindhoven. Hij is geen lid
van het NGL, doch collega van prof.
Wemelsfelder, die u eerder in uw
inleiding tot het artikel ten tonele
voert Van NGL-ziJde verschenen, te
gelijk met de reactie van Groen,
twee korte stukken met zakelijke
kritiek op de voorstellen van We
melsfelder (Weekblad van 12 januari
1978).
Dordrecht H. van Balkum,
eindredacteur Weekblad
voor Leraren.
Alfrink
Kranten, radio en televisie hebben
kardinaal Alfrink weer eens voor het
voetlicht gebracht en er is alieen
over hem gesproken als over een
„groot man". Ik zie dat niet zo zitten.
Niet dat hij het niet had kunnen zijn.
Dankzij de paus heeft hij promotie
gemaakt. Aartsbisschop, kardinaal
en voorzitter van Pax Christi is niet
„niets". Maar wat heeft hij er van
waar gemaakt. Ook niets! Toen hij
74 werd heeft de paus hem laten
vallen als aartsbisschop, want de Ne
derlandse kerkprovincie was een
puinhoop vergeleken bij het begin
van zijn ambtsperiode. Zijn bijdrage
aan Vaticanum II ls hoofdzakelijk
negatief geweest, tenminste volgens
het boek „The Rhine flows into the
Tiber". Met de benoemingen van
mgr. Slmonls en mgr. Gijsen was
zijne Eminentie het absoluut niet
eens. Wat heeft hij bereikt als voor
zitter van Pax Christi? Sint Wllle-
brord en paus Paulus zullen wel iets
anders van hem verwacht hebben,
en wij Rome-getrouwen hadden dat
ook. Ik zou zo denken: 's werelds
roem stinkt.
Bussum J. A. Domen
Dappere Dries (1)
Steenkamp zegt: wij hebben het gro
te geluk gehad dat wij een man heb
ben als Dries van Agt: bij de keuze
tussen dappere Dries en sluwe Joop
kiezen onze mensen toch voor Dries.
Ik zou zeggen: dat pleit niet voor die
mensen. In gedachten zie ik Dries
weer voor de Duitse televisie, terwijl
hij zeer indringend verklaart: U be
grijpt dat de hervormingsvoorstellen
nu van de baan zijn. Terug ln Neder
land, weet hij niet ln welke bochten
hij zich moet wringen om deze uit
spraak ongedaan te maken: dapper
of sluw? Op verkiezingstournee
noemde Van Agt zijn CDA één grote
familie. Als een baksteen heeft hij
Kruisinga laten vallen: van je familie
moet Je het maar hebben. Terwijl
Kruisinga nota bene gelijk had. Men
kende zijn bezwaren tegen de neu
tronenbom, nog voordat hij minister
werd. Van Agt zelf heeft Kruisinga
voorgedragen voor een benoeming
tot minister van defensie. Kruisinga
heeft zich beroepen op: 1. het begin
selprogramma van het CDA; 2. het
verkiezingsprogramma van het
CDA; 3. het door de CDA-fractie in
genomen standpunt; 4. het stand
punt van de kerken. Ik vraag nu:
dapper of ongeloofwaardig?
Dieren M. van den Wende-Batenburg
Dappere Dries (2)
CDA-voorzltter Steenkamp toont
zich verbaasd over de geweldige po
pulariteit van premier van Agt. Mij
verbaast slechts deze verbazing.
Steenkamp werkt zo hard aan de
persoonsverheiliging van Van Agt,
dat hij er zelf in is gaan geloven.
Ongetwijfeld is de heer Van Agt een
zeer bijzonder man, met vele facet
ten. 1. De minister, die destijds de
deur voor de drie van Breda open
wilde zetten. geschrokken van de
reacties het niet deed; 2. Het weer
mannetje. dat tijdens de Bloemen-
hove affaire nota's van twijfel
schreef over binnen of buiten rege
ring blijven; 3. De onbeholpene, die
tijdens zijn verantwoording voor de
ontsnapping van Menten zelfs het
medelijden van Carmiggelts vrouw
opwëkte; 4. De minister, die, on
danks afschaffen van filmkeuring,
toch een oud zedelijkheidswetje op
diepte om vrije staatsburgers te be
tuttelen en te te bedillen over wat zij
mogen zien; 5. De veroorzaker van
het „bedrijfsongeval", waardoor een
regering viel; 6. Eén van de Junta van
Nijmeegse professoren, die Wiegel in
de regering haalde; 7. De premier,
die vertelt, dat het er in Limburg
heel wat beter voor zou staan, als
Den Uyl niet de mijnen had gesloten;
8. De Van Agt. die door Hanny van
Leeuwen werd gewogen en te licht
bevonden en wiens wijze van poli
tiek bedrijven (zie 7) werd veroor
deeld, door mevrouw v. Leeuwen.; 9.
De premier, die wraakzuchtig het
politieke hoofd van collega Kruisin
ga afhakte, omdat hij net als het
CDA en de wereldraad van kerken
als christen en minister de neutro
nenbom afwees; 10. De Van Agt. die
ooit het nooit meer gehoorde „Et
hisch Reveil" lanceerde. Van mij
deze „Tien" voor Van Agt.
Amstelveen J. R, Vegter
BYPTORVN6
Sipke van der Land gaat onvermoeid door mét zijn serie „Wat bezielt
ze boekjes met informatie over allerlei religieuze bewegingen. Na
sekten en stille krachten is nu een deeltje verschenen, dat speciaal gaat
over christelijke bewegingen naast de bekende kerken. Hoewel het
wordt wel een beetje moeilijk, om nog van christelijk te spreken, als men
kennis neemt van de ontstellende ontaarding van een beweging als de
Children of God. De laatste ontwikkelingen staan er nog niet eens in en
dat is natuurlijk het nadeel van deze boekjes, ze zijn zo actueel, dat ze
snel verouderen. Maar Sipke van der Land schrijft boeiend, vooral over
die bewegingen waarmee hij de meeste affiniteit heeft, zoafc Youth for
Christ, de Navigators, Campus Crusade en Ichthus. Verder komen in dit
boekje nog (vreemde combinatie) aan de orde Morele Herbewapening,
Jesus People, de Maranatha-beweging en de bizarre „Wereldwijde Kerk
van God" van de Amerikaan Herbert. Armstrong met zijn blad „Plain
Truth" (de simpele waarheid), waarbij Sipke bovenstaande Amerikaanse
cprtoon plaatste („Wij hebben de simpele waarheid tussen andere
dwalingen"). Het boek is een uitgave van Kok te Kampen, telt 132
pagina's en kost 13,90.
door Aldert Schipper Overdreven vertrouwen
GLION Dr Konrad Raiser,
de ondersecretaris-generaal
van de wereldraad-van kerken,
die in zijn openingsrede op de
conferentie over ontwapening
van de commissie voor interna
tionale zaken (CCIA) kritiek le
verde op de manier waarop de
wereldraad bezig is voor de vre
de (we berichtten daar gisteren
over), heeft bijval gekregen van
de Amerikaan Michael Klare,
werkzaam bij het Transnatio
nal Institute in Washington.
Deze kritiseerde het overdreven ver
trouwen dat de kerken zijns inziens
stellen in de ontwapeningswil van de
regeringen en in de mogelijkheden
van de Verenigde Naties. Hij pleitte
ervoor dat de kerken zich meer rich
ten tot het volk. „Regeringen zijn
alleen van belang voorzover zij luis
teren naar het volk," zei de Ameri
kaan.
Klare kreeg steun van de secretaris
van de Praagse vredesbeweging, dr
Karoly Toth, die evenwel tevens
weer zei dat de politici tenslotte de
politiek moeten maken en er tegen
waarschuwde dat de kerken zich te
veel zouden baseren op de gewone
mensen. Toth stelde vast dat de op
merkingen van Raiser een radicale
verandering betekenen in de hou
ding van de wereldraad. „Vroeger
leek een bijeenkomst van de wereld
raad, die ging over ontwapening en
vrede, op een conferentie van twee-
de-rangs diplomaten," aldus de
Praagse secretaris.
Deskundige
Vervolgens leverde Marek Thee,
staflid van het internationaal insti
tuut voor vredesonderzoek in Oslo.
een bijdrage vanuit de hoek van de
deskundigen, zij het dan een deskun
dige uit de niet-politieke wereld.
Thee vertelde zijn gehoor niet zoveel
nieuws, maar ook hij legde de na
druk sterk op de noodzaak dat de
massa van de gewone mensen in
actie moet komen tegen de bewape
ning, omdat zij er ook het slachtoffer
van is. De bewapening maakt de
wereld niet veiliger en vanuit een
ethisch standpunt wordt het steeds
moeilijker nog te spreken van een
rechtvaardige oorlog, wanneer het
overleven van de mensheid op het
spel staat
Beroep
Thee deed een beroep op weten
schapsmensen. die bijdragen aan
het ontwikkelen van steeds verfijn
der wapens, zich het uiteindelijke
resultaat van hun werk beter voor
ogen te stellen. De Noorse vredeson-
derzoeker vertelde zijn gehoor dat
ontwapening moet beginnen.in ie
ders eigen omgeving, waar het ver
trouwen in afschrikking moet wor
den afgeremd en waar in plaats van
een verkeerd beeld van de eventuele
vijand, gewerkt zou kunnen worden
aan het opbouwen van gevoelens
van internationale betrokkenheid.
Thee wees er ten slotte op, dat er
door de verbeterde waarnemings
technieken nu opnieuw serieus ge
dacht kan worden aan gecontroleer
de ontwapening. In het verleden is
ontwapening soms niet van de grond
gekomen als gevolg van gebrek aan
controle. De satellieten, die de grote
mogendheden evenwel thans gebrui
ken om eikaars militaire inspannin
gen te controleren, kunnen ook ge
bruikt worden om toezicht te hou
den op ontwapening. De tijd ls vol
gens Thee rijp voor een internatio
naal agentschap voor controle via
satellieten, dat ontwapening moge
lijk maakt.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De hervormde
kerkeraad van Den Haag-Loos
duinen heeft de Haagse raad
van kerken gevraagd, in brie
ven aan de binnenlandse veilig
heidsdienst (BVD), aan minis
ter Wiegel van binnenlandse
zaken en aan de landelijke
raad van kerken duidelijk te
stellen, dat het ambtsgeheim
kerkelijke ambtsdragers ver
biedt, informatie over gemeen
teleden te geven aarTrie BVD.
Aanleiding hiertoe is. dat een Haag
se hervormde predikant vorig jaar
benaderd is door de BVD met een
verzoek om inlichtingen over een lid
van zijn gemeente. Deze predikant
weigerde en het ministerie van predi
kanten van de hervormde gemeente
Den Haag heeft vervolgens een brief
aan het hoofd van de BVD geschre
ven, waarin gesteld werd, dat predi
kanten uit hoofde van hun ambtsge
heim geen enkele informatie kunnen
geven zonder voorkennis van de per
soon in kwestie.
De Loosduinse hervormde kerke
raad vindt het echter geen overbodi
ge luxe, dat hieraan landelijke be
kendheid gegeven wordt. Het gaat
immers niet alleen om predikanten,
maar om alle ambtsdragers, zegt ons
ds. J. Visser, de voorzitter van de
Loosduinse kerkeraad. Niet alle ou
derlingen en diakenen zullen zich in
een gegeven situatie zo snel bewust
zijn, dat ook zij een ambtsgeheim
hebben, meent hij. Vandaar de lan
delijke actie, waarbij ds. Visser wel
aantekent, dat het Loosduinse
initiatief niet voortkomt uit een be
paalde oordeelvelling over het werk
van de BVD als zodanig.
UTRECHT (ANP) - De oud-ka
tholieke kerk heeft alsnog gerea
geerd op het rapport Intercommu
nie en Ambt, dat de desbetreffende
commissie van de raad van kerken
in 1975 aan de kerken ter beoorde
ling had voorgelegd. Inmiddels heb
ben de leden van de commissie, te
leurgesteld door de reacties van de
andere kerken, hun opdracht al te
ruggegeven. teneinde de kerken in
staat te stellen een andere commis
sie samen te stellen om het vastgelo-,
pen gesprek op een andere basis
voort te zetten.
In zijn brief aan de secretaris van de
commissie, dr C. P. van Andel,
schrijft de oud-katholeieke aartsbis
schop Kok van Utrecht, dat hij en
zijn mede-bisschoppen ziqh niet aan
de indruk kunnen onttrekken, dat
omwille van een gemeenschappelij
ke verklaring over avondmaal en
ambt de verschillen van inzicht op
mening punt niet voldoende zijn
aangegeven. Dit geldt volgens de
oud-katholieke bisschoppen met
name het punt van de werkelijke
tegenwoordigheid van Christus in
de eucharistie en in het stuk over
het kerkelijk ambt de vraag, of het
bisschopsambt overeenkomstig de
katholieke traditie tot het wezen
van de kerk behoort.
GRONINGEN De generale syno
de van de gereformeerde kerken vrij
gemaakt) heeft gistéren ds P. Lok uit
Kampen als haar praeses gekozen.
Ds Lok (58) was ook praeses van de
vorige synode, in 1975 in Kampen.
Assessor (plaatsvervangend voorzit
ter) werd dr K. Deddens te Gronin-
gen-Zuld. Tot eerste en tweede scri
ba werden gekozen dr A. N. Hendriks
uit Amersfoort en ds P. van Gurp uit
Emmen.
Er waren bij de synode drie brieven
binnengekomen van kerkleden, die
erop aandrongen, dat deze synode
contact zal opnemen met de gerefor
meerde kerken (vrijgemaakt, buiten
verband).
ADDIS ABEBA - Volgens een
mededeling van de Britse zendings
organisatie Sudan Interior Mission
zijn in de Ethiopische provincie Wo-
layta in een half Jaar 17.500 nieuwe
christenen gedoopt, vooral tn Dura-
mi en Darassa. Het Ethioplsch bij
belgenootschap meldt, dat het in te
genstelling tot andere berichten vol
ledig vrij kan werken en dat de vraag
naar bijbels verrassend groot is. De
oorlog veroorzaakt alleen transport
moeilijkheden. Er liggen in de ha
venplaats Assab duizenden nieuwe
testamenten, die niet verder kunnen
komen. Toch steeg de bijbelversprei
ding in 1977 met 35 procent.
DARESSALAAM De Afrikaan
se evangelisatiebeweging (AEE)
meldt, dat de opwekking in Tanza-
nlë zich de laatste tijd vooral onder
de jeugd uitbreidt. Driekwart van de
kerkgangers in de meeste kerken
zijn jongelui. De Tanzaniaanse rege
ring werkt de kerken in het geheel
niet tegen en steunt zelfs bepaalde
evangelisatie-activiteiten. In Nwan-
sa komt in Juni een opwekkingscon-
ferentie, waarop 15.000 mensen ver
wacht worden. Deze opwekkingsbe
weging doet zich met name voor in
de anglicaanse kerk
KAIRO Met de vaststelling van
Egyptische christenen, dat zij nog
nooit zo ongehinderd in hun land
hebben kunnen werken, eindigde
een driedaags evangelisatiecongres
in Assult, dat door vierhonderd afge
vaardigden bezocht werd, meest pro
testanten, maar ook enkelen van de
koptische orthodoxe kerk. Verschil
lende deelnemers voegden de daad
bij het woord; er volgden evangelisa
tie-activiteiten in Kairo.
LAGOS De evangelische kerk
van Nigeria heeft op een geheel eigen
wijze zendingsverantwoordelijkheid
aanvaard. Deze kerk heeft 127 echt
paren bereid gevonden, zich te vesti
gen in de naburige landen Benin en
Niger en in afgelegen gebieden van
Nigeria zelf. waar geen predikanten
zijn. Voor de meeste van deze men
sen betekent deze verhuizing, dat zij
zich vestigen ln een gebied, waar een
andere taal wordt gesproken en een
andere cultuur bestaat.
OUATEMALA CITY Optimis
tische protestanten ln Guatemala
verwachten, dat in 1982 meer dan de
helft van de mensen in hun land
protestant zullen zijn. Dat jaar zal
het honderd jaar geleden zijn, dat de
protestantse zending in dit Middena-
merikaanse land begon. Sinds de
aardbevingsramp in februari 1976
ontstaan plotseling overal protes
tantse gemeenten, vooral op het
platteland en in Indiaanse dorpen.
In de vele nieuwe woongebieden van
de hoofdstad Guatemala City vin
den gelovigen uit allerlei kerken el
kaar in huis-bijbelkringen, waarvan
een sterke aantrekkingskracht uit
gaat en waaruit nieuwe gemeenten
ontstaan.
BAGUIO In Baguio op de Phi-
lippijnen hebben Chinese christenen
uit veertien landen hun eerste inter
nationale congres voor wereldzen
ding gehouden. Zij stelden een dui
delijke christelijke beweging vast
onder de 38 miljoen Chinezen, die
buiten China leven. Vierhonderd
Chinese christenen werken in negen
landen als zendelingen. In vele grote
steden zijn Chinese christengemeen
ten ontstaan. Doel van het congres
was tot meer samenwerking te ko
men. In Hongkong komt een bureau
en ln oktober zal ln Taipei (Taiwan)
een tweede congres worden ge
houden.
de:
ver
le i
1 De J
derf
mee
Kon
Hu
van
mis:
De
y(x
Door de zaak van de
koopsompolissen is ook de kwestie
van het geweten weer opgerakeld. Var
Professor Steenkamp deed daar
wonderlijke uitspraken over in
verband met katholieken en hun
religieuze opvoeding. Dat maakt he ling
voor confessionele mensen die in de wa<
publiciteit staan wel dubbel
raadzaam om zorgvuldig te zijn,
wanneer zij van het geweten bij
bepaalde zaken reppen. Hitier
maakte zich van het geweten af doo
het een uitvinding van de Joden te
noemen. Daarmee was voor hem de
zaak beslist. Merkwaardig is dat
mensen het vrijwel altijd hebben
over de last, die ze van hun geweten
hebben. Mijn geweten heeft mij
geholpen, is een onbekend gezegde.
Toch is dat, denk ik, evenzeer de
bedoeling van dat wat wij geweten If#
noemen. Voor mijn besef een F"
menselijke mogelijkheid om, na
invulling door opvoeding, zede en
dergelijke, goed en kwaad te
onderscheiden. Ik vergelijk het
graag met stembanden.
Stembanden geven op zichzelf geen
geluid, laat staan een verstaanbaar jvan
of herkenbaar geluid. Er moet lucht
langs gedreven worden, dan gaan zi
functioneren. Zo is het met het hjch,
geweten. In zijn jeugd of later hoort _e^(
de mens wat goed en kwaad is.
Beaamt hij dat met zijn verstand olBo0]
met zijn geloof, dan heeft hij de
mogelijkheid om dat goed en kwaa<
later bijna intuïtief-aan te voelen. L_f_(
Zijn geweten spreekt, zeggen we dai -eDt
Oriënteert hij zijn leven naar het
evangelie, naar wat God bedoelt, pe
dan spreekt het evangelie in hem en mCi
kan je misschien zeggen dat God in
hem spreekt. Wel dient hij er zich
telkens van te vergewissen, of hij
met zijn geloof en overtuiging nog ip]
altijd werkelijk op het spoor van het
evangelie zit. Want voordat hij het
weet, is het beeld van de
voorstellingen, die hij-zich van het
evangelie gevormd heeft, vervormd
en heeft het deuken en scheuren
opgelopen, hetzij doorzijn kwade
ervaringen of door zijn
vergeetachtigheid. Ik denk dat een
mens zijn geweten ook moet
bijhouden. Geen instantie, ook geen
kerk kan dat van hem overnemen.
Hij kan het wel met anderen
bespreekbaar maken en cp die
manier zijn geweten onderhouden.
''de:
'evin<
BEROEPINGSWERK
NED. HERV. KERK
Beroepen te Hierden: I. Kok te Zoi ^te|
termeer; te IJsselmuiden: L. Schaa
te Eemnes-Buiten.
Aangenomen naar NOP (Nagele-To
lebeek): H. C. v.d. Meulen te Rinsi
mageest.
Bedankt voor Hoogeveen (toez.): A.
de Bue te Scharnegoutum; voor Ri(
derkerk (toez.): H. M. Boogert te A
melo; voor Ede (toez.): J. L. W. Koj
penhol te Huizen (NH).
GEREF. KERKEN
Beroepen te Hoofddorp: T. de Bod van
heel
het
ilaa
taai
met
woo
var
ro
PS
bel
pol
opt
afg
nie
een
BANGKOK Met een aantal
grote evangelisatie-samenkomsten
hebben protestanten in Thailand
aandacht gegeven aan het feit, dat
150 jaar geleden de zending in dat
land begon. Sommige bijeenkom
sten in Bangkok trokken vijfduizend
mensen. De campagne gaat nu ver
der op het platteland en wordt aan
het eind van het Jaar besloten met
een evangelisatiecongres en enkele
grote acties.
RANGOON Ook in Birma was
een jubileum. De baptistengemeen
schap. met 320.000 gelovigen de
grootste protestantse groep, bestond
honderd jaar. Men rekende op 50.000
deelnemers aan de viering, maar het
werden er 100 000. Tijdens het feest
werden zesduizend nieuwe gelovigen
gedoopt. Aan een avondmaalsvie
ring namen 35.000 mensen deel. De
baptisten in Birma hebben een ge
weldige evangelisatie-drang. Zij
gaan tewerk volgens een driejaren
plan. waarbij stelselmatig telkens
een ander deel van het land intensief
bewerkt wordt. Hun kracht ligt voor
al in de intensieve training van de
gewone gemeenteleden
te Winschoten
Aangenomen naar Berlikum: P.
Dijk te Nijeveen; naar Oosterhou
P. Overholzer, kand. te Haarlem.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Aangenomen naar Enschede Zui<
West: J. Slotman te Dalfsen.
CIIR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Dronten: J. Dol t
Sneek; te Katwijk aan Zee: D. Slag
boom te Barendrecht.
F. Steller
In dienst van de raad voor de zen
ding der Nederlandse hervormd
kerk zijn dokter en mevrouw F. Ste
Ier naar Kameroen vertrokken. H!
gaat daar werken in het kerkelij
ziekenhuis van Bonaberi, dichtbij d
havenstad Douala. Samen met dok
ter Van Andel zal hij voornamelij:
de buitenklinieken begeleiden en he
operatieve werk doen. De famili
Steller is verbonden met de classi
Haarlem.
Ds P. Hofstede
Op 87-Jarige leeftijd Is overledl
ds P. Hofstede, hervormd emeritu
predikant in Den Haag. Ds Hofstet
stond in Hoogmade (1919), Noordw]
kerhout (1922) en van 1930 tot zi
emeritaat in 1955 in Leusden. H
was daar tevens vele jaren secretar
van het provinciaal kerkbestuur, n
de Invoering van de kerkorde va
1951 scriba van de provinciale kerl
vergadering en ook nog enige tij
assessor, alsmede voorzitter van hl
college van kerkvisitatoren in de)
provincie.
JERUZALEM (EPD) - De Israël,
sche regering heeft hulp toegezeg
bij de herbouw van kerken in Zui<
Libanon. Staatssecretaris Israël Lip
pel van het ministerie van god:
dienstzaken deed deze toezeggin
bij zijn bezoek aan de christendoi
pen Marj Ayoun en Klea, waarvai
tijdens de recente gevechten de ke»
ken verwoest werden.
ho€
wei
Vai
pal
Te
De
eve
reu
bill
gaa
me»
hoi
om
ten
Vrf
de
in
toe
gin
der
Loi
dat
op
zou
Mü
mi:
het
sto
Het
en i
pro
lijk
alle
de
Vol
kru
het
Loi
ber
dri
de
ner
het
zou
Mi
Vol
'no!
reu
var
wei
en
cee
zin,
Hie
ma:
lob
Vol
Sp€
der
de
een
de i
ver
feit
pol
bre
uitl
nar
De
wei
prn
in
aar
