Rechten mensen aangetast in ezondheidszorg' McCartney weer even de oude Uw huis wordt bedreigd. P Vurig pleidooi voor Mahlers 'Derde' Opera 'Hans en Grietje' nu niet meer actueel KUNST 'rof. Leenen laakt bureaucratisering Verstekelingen kostten rederij ruim tien mille Zendamateurs optimistisch Internationale concoursen APhO naar Duitsland en Oostenrijk Ondanks grote breedsprakerigheid Laat de schilder het beschermen. Kunstbeleid blijft zaak van overheid Nieuwe leden Raad voor de Kunst TET 1 vex van 01 ITERDAG 8 APRIL 1978 IEIST (ANP) „De bureaucratisering in de gezondheidszorg en welzijnszorg is de laatste tien jaar enorm toegenomen. Bureau- xatisering leidt veelal tot aantasting van rechten van mensen". Prof. dr H. J. J. Leenen, voorzitter van de „Vereniging voor gezondheidsrecht/' zei dit gisteren in Zeist op de jaarvergadering van de vereniging. Leenen zei, dat de bureaucratisering 'S in beleid en beheer heeft geleid tot teel de groei van ambtelijke apparaten, 978 die een voor een groot deel onnodige >aar wildgroei van administratie en pro- lOCtSCR lan- cedures hebben teweeggebracht en van pie in veel gevallen in plaats van een mlp een belemmering zijn geworden oor een doelmatig functioneren van ie zorg. „Rechten van mensen wor- len daarbij vaak met voeten getre- ien, hetgeen mensen ziek kan ma len," aldus prof. Leenen. zich afvroeg waar men het recht van daan haalt om zo ver in iemands privé-sfeer door te dringen. Het gaat, zei hij, niet alleen om het legeren van „grote" rechten (recht >p informatie, recht op privé-sfeer, recht om een behandeling te weige en) maar ook om inbreuken op .kleine" rechten door het opleggen van onnodige beperkingen en het onzorgvuldig omgaan met mensen, het onderwerpen van mensen aan routine-matige procedures en het onvoldoende rekening houden met kleine verlangens. Ook bij de toelating van cliënten tot uitkeringen en tot de zorgverlening wordt het belang van de bureaucra tie volgens prof. Leenen nogal eens boven het belang van mensen en het doel van de dienstverlening gesteld. „Ook hier worden mensen nogal eens ziek of zieker gemaakt door het zorgsysteem". Verplicht Prof. Leenen lichtte zijn uitspraken toe aan de hand van de wet op de bejaardenoorden. Op grond van deze wet moeten indicatiecommissies ad vies uitbrengen over de aard en de mate van de verzorging die de be jaarde nodig heeft. Dat betekent in feite een verplicht onderzoek, want weigering heeft tot gevolg dat men geen plaats krijgt in een verzorgings huis. J De procedure houdt in, dat de be jaarde een maatschappelijk werker moet toelaten in zijn woning. Die moet namelijk gegevens verzamelen over de lichamelijke en geestelijke toestand van de bejaarde, zijn huis houdelijke en sociale omstandighe den, zijn woonsituatie enz. „De maatschappelijk werker gaat dus een goed in de woning en in de privé- situatie rondneuzen, terwijl hij de bejaarde het hemd licht over zijn geestelijke, lichamelijke en sociale toestand", aldus prof. Leenen, die TERNEUZEN (ANP) Drie jonge verstekelingen uit de Af rikaanse staat Gambia hebben de rederij van het Griekse schip Hellas Eternity een schadepost bezorgd van ruim tien mille. De jongelui kregen tot twee keer toe gedaan dat hun nieuwe kle ren werden aangemeten, alvo rens ze op het vliegtuig naar Gambia zouden worden gezet. Ze waren vorige week donder dag door de kapitein van het schip in Terneuzen aan de ma rechaussee overgedragen. Voor dat die ben naar Schiphol kon den brengen, eisten de jongelui van de kapitein van het schip dat ze in nieuwe kleren gesto ken zouden worden. Daarop haastte de kapitein zich hieraan gehoor te geven. Eenmaal op Schiphol aangeko men bleken de drie jeugdige Afrikanen nog niet tevreden. Zij eisten spijkerbroeken en jacks in plaats van de hun ver strekte kledij. Nog steeds onder begeleiding van de marechaus see werd het drietal daarop naar Terneuzen teruggebracht en vervolgens in de gewenste, nieuwe, kleding gestoken. De drie jongens worden nu maandag op het vliegtuig naar Zambia gezet. Als in de nieuwe grondwet het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer wordt opgenomen, zal het in de wet op de bejaardenoorden vereiste onderzoek volgens prof. Lee nen toch eens goed moeten worden getoetst op strijdheid met deze be paling. Er zou waarschijnlijk een storm van verontwaardiging ont staan als er voor andere groepen burgers soortgelijke regelingen kwamen. Kennelijk op grond van de afhanke lijkheidssituatie waarin vele bejaar den verkeren, aldus prof. Leenen, durft de bureaucratie deze procedu re op deze groep van de bevolking toepassen. Prof. Leenen vermeldde nog enkele vragen uit het bij het onderzoek be horende formulier. Zoals „bedraagt het aantal bezoeken dat de betrok kene aflegt, dan wel ontvangt, van buren, kennissen of familieleden ge woonlijk drie of meer per week?". Er staan ook vragen in over contact stoornissen, eenzaamheid, zwaar moedigheid en een eventueel „ge dragspatroon dat door anderen als storend wordt ervaren". De maat schappelijk werker moet ook bekij ken, hoeveel vertrekken de woning heeft en hoeveel de bejaarde daar van zelf bewoont. Op de vraag „kan de betrokkene eten", ging prof. Lee nen niet in: „Kon hij dat niet, dan zou het bezoek van de maatschappe lijk werker waarschijnlijk overbodig zijn." Het ingevulde formulier gaat naar de „indicatiecommissie". De arts die daarin zit kan de huisarts of andere behandelende artsen van de bejaar de raadplegen, zonder dat de wet daarvoor toestemming van de be jaarde vereist. Volgens prof. Leenen kan de bejaarde in feite ook worden verplicht nog een medische en/of psycho-sociale keuring te onder gaan. De commissie komt uiteindelijk tot haar advies door voor de onderschei den criteria punten toe te kennen. Prof. Leenen: „De bejaarde is nu tot getal en maat teruggebracht. Daar bij heeft hij tot zover in de procedure juridisch nog geen mond open kun nen doen." 'Ter selectie' Als de commissie adviseert tot opne ming wordt het advies plus een af schrift van het ingevulde formulier gezonden naar een aantal bejaarden oorden, waarvoor de bejaarden zijn voorkeur heeft uitgesproken. Een positief advies geeft hem geen recht op opneming, maar hij wordt „ter selectie" aan de bejaardenoorden voorgelegd. De wet noch de algeme ne maatregel van bestuur geeft vol gens Leenen uitsluitsel over de ma nier waarop de gegevens in de be jaardenoorden en de indicatiecom missie verder worden beschermd. Leenen erkent, dat een regeling voor toelating tot bejaardenoorden waar schijnlijk onvermijdelijk is. Maar hij concludeerde, dat de bureaucratise ring in de zorgverlening moet wor den teruggedrongen omdat de rech ten van de mens door bureaucratise ring gemakkelijk op de tocht komen te staan. DEN HAAG (ANP) De 27-MC'ers radiozendamateurs, zijn optimis tisch over mogelijkheden om in de nabije toekomst hun hobby te kun nen blijven uitoefenen. Hun vereni ging, de Nederlandse Citizen band federatie, een gesprek gehad met staatssecretaris Smit-Kroes van ver keer en waterstaat, waarbij gezegd werd dat de PTT nog dit jaar een studie gaat afronden over mogelijke alternatieven voor de Nederlandse zendamateurs. Aan de hand van die studie zal de staatssecretaris dan een standpunt bepalen. Wat het talent van Paul McCartney zo uniek maakt, is zijn klaarblijkelijk onbegrensde vermogen om met gebruikmaking van zeer eenvoudige muziekstructuren altijd weer songs te schrijven die tintelen van originaliteit. Dat bewees hij al met zijn enorme aandeel in het Beatles-oeuvre uit de jaren zestig, maar nog steeds weet hij zijn gave knap te hanteren, getuige zijn laatste single „Muil of Kintyre" (een wereldhit op drie akkoorden). Daarbij komt nog zijn aanstekelijke stemgeluid en zijn hoog ontwikkelde gevoel voor het aankleden (arrangeren) van een song, waardoor elk nieuw album weer met een zekere spanning tegemoet wordt gezien. Want altijd zijn er wel weer twee of drie hoogtepunten die de aankoop van zo'n plaat rechtvaardigen, al was de laatste studio-lp „Wings at the speed of sound" (1976) zeker teleurstellend. „London Town" (EMI) zijn nieuwste is dat niet. Meer dan de helft van de veertien titels op deze plaat bewijzen andermaal zijn niet geringe muzikaliteit en bovenal zijn liefde voor de popmuziek. Alleen al vanwege een uitermate gewiekst slot refereert de titelsong regelrecht aan de Beatle-periode, toen zijn creativiteit een hoogtepunt vond. Dat hij een dergelijk niveau met zijn groep TROUW/KWARTET n Paul McCartney Wings niet op twee volle plaatkanten kan handhaven, is inmiddels bekend. Maar dat neemt niet weg dat deze lp nog de nodige verrassingen laat horen „With a little luck", „Don't let it bring you down" en de prima Elvis-imitatie „Name and adress", om maar eens wat te noemen). De plaat is deels in de Londense Abbey Road Studio's opgenomen, en deels op een luxueus jacht dat voor deze gelegenheid werd afgemeerd bij de Virgin Islands in het Caralbische gebied. Het zonnetje heeft kennelijk zijn uitwerking niet gemist: de songs uit de drijvende studio vormen de hoogtepunten. Flamenco Een greep uit het resterende aanbod. Van flamenco-gitarist Manitas de Plata verscheen een nieuw album, getiteld „La Cam argue de Manitas" (CBS). Evenmin als zijn drie begeleiders op deze plaat, behoort De Plata niet tot de grootheden op flamenco-gebied. Zijn techniek is ronduit gebrekkig, zijn toon is minimaal, en zoals dat bij veel flamenco-muziek het geval is: het is een kwestie van eindeloos variëren op een vier-akkoorden-schemaatj e tot vervelens toe. De tien titels op deze plaat vormen daarop geen uitzondering. Verrassender is dan Moro Mirando, zoon van wijlen Tata Mirando. die zich ontpopt als een behendig hot-jazz violist. Op zijn debuut-lp (Philips) speelt hij swingende waar van het kaliber Sweet Georgia Brown, begeleid doorzijn eigen Hot Quintet. Het speelplezier druit er af, en dat is leuk. Heel curieus is het album „Variations" (MCA van Andrew Lloyd Webber, onder meer bekend van zijn compositorische aandeel (samen met Tim Rice) in de popopera's Jesus Christ Superstar" en „Evita". Met een acht-mans rockband speelt hij nu 23 variaties op Paganini's befaamde Capriccio in A mineur. Het is waarschijnlijk te danken aan Webber's feilloze gevoel voor klankvermenging dat uit een zeer onheuse instrumentatie (cello, fluit, elektrische gitaren, saxofoon en zelfs synthesizers) toch een interessant stuk muziek tevoorschijn is gekomen, dat aanzienlijk meer hout snijdt dan bijvoorbeeld het veel te zwaar overschatte „Tubular bells" (Mike Oldfield) van enkele jaren geleden. Kinderopera Onder de titel „3x3=Disco" verscheen op het Philips-label zowaar een „kinderopera", zijnde een verzameling meezingers voor junioren, vertolkt door een handvol groepen en zangers uit de Philips-stal. waaronder Luv, Big Mouth and Little Eve en Veronica Unlimited. De producent van het geheel is Hans van Hemert en het resultaat van zijn onderneming geeft aanleiding te veronderstellen dat hij niet geheel aanvoelt wat kinderen nu echt leuk vinden. Wat te zeggen van twee beren, die in roek-tempo broodjes smeren? Over naar het Vrouwenkabaret van Natascha Emanuels. Onder de titel „Een vrouw is ook een mens" verscheen een eerste live-album (Harlekijn), opgenomen in de Utrechtse Stadsschouwburg. Liefhebbers van Johnny Mathis kunnen hun hart ophalen met diens nieuwe lp „You light up my life" (waarop een duet met de soulzangeres Deniece Williams - CBS) en vla het zoveelste album van Vicky Leandros („lek bin ein Mödchen", vrij naar Peter Skellern's „You 're a lady") breien we er voor vandaag een punt aan met vermelding van de verzamelplaat „Her greatest hits" (ODE) van Carole King. Voor wie er niet genoeg van kan krijgen. RIJSWIJK Van 28 mei tot 4 juni zal in Reggio Emilia het zestiende Internationale Zangconcours wor den gehouden. Dit concours staat open voor sopranen en tenoren tot 32 jaar en baritons en bassen tot 34 jaar. Inschrijving vóór 15 mei bij het Teatro Municipale, Reggio Emilia (Italië). Van 21 tot 23 juni zal in Martigny, Zwitserland het Internationaal Con cours van kamermuziek voor ensem bles met blaasinstrumenten worden gehouden. Voor dit concours komen in aanmerking trio's, kwartetten, kwintetten en sextetten, samenge steld uit fluit-hobo, klarinet, fagot, hoorn, saxofoon, met piano of clave- cimbel. Inschrijving voor 15 april bij het Concours International de musi- que de chambre. Case Postale no. 329 CH-1920 Martigny (la Suisse). Van 26 juni tot 14 juli zal in Namen (België) een Internationale Interpre tatiecursus voor violisten worden ge houden onder leiding van Arthur Grumiaux. Zij, die aan deze cursus wensen deel te nemen mogen niet ouder zijn dan 30 jaar. Aanmeldingen vóór 10 juni bij: Mi nistère de la Culture Francaise, Ser vice de la Promotion Musicale, 3e etage - Avenue de Cortenbergh 158, 1040 Bruxelles. AMSTERDAM Zondag 9 april ver trekt het Amsterdams Philharmo- nisch Orkest voor een zestiendaagse concertreis naar West-Duitsland en Oostenrijk. Onder leiding van Anton Kersjes zullen in totaal twaalf con certen worden gegeven in evenveel steden, waaronder Wiesbaden, Niirn- berg, Augsburg, München en Linz. Op het programma staan o.a. de Negende Symphonie van Schubert en de Vierde van Bruckner. Daarnaast worden verschillende so lo-concerten uitgevoerd met als so listen de violisten Emmy Verhey, de cellist Janos Starker en de pianisten Alexis Weissenberg en Rudolf Buch- binder. Deze eerste concertreis van het Am sterdams Philharmonisch Orkest vindt plaats met steun van CRM. Het orkest wordt op maandag 24 april in Amsterdam terugverwacht. 1 door W. H. Wolvekamp ROTTERDAM In plaats van de oorspronkelijk aangekondig de tweede symfonie van Gustav Mahler werd donderdag tijdens het door Edo de Waart geleide concert van het Rotterdams Philharmonisch Orkest diens derde symfonie in d kl. uitgevoerd. Voor dit in 1896 verschenen werk met een speelduur van zeven kwartier heeft de componist een groot uitvoeringsapparaat voorgeschreven. De twee hoofdrolspelers Thea van der Putten en Angelo Bello. door Jac. Kort AMSTERDAM Engelbert Humperdinck, die leefde van 1854 tot 1921, is een typisch voorbeeld van een componist, die volslagen vergeten zou zijn geweest, ware het niet, dat hij één werk had geschreven, dat nog steeds op het repertoire terug keert. In Humperdincks geval is dat ene werk de sprookjes opera Hansel und Grethel, waarvan donderdagavond de première in de Stadsschouwburg werd gegeven De Nederlandse Operastichting gaf de voorstelling van deze opera, waar voor Humperdincks zuster de tekst uit Grimms sprookjes samenstelde, in de Nederlandse vertaling van Han Wilmink. De componist mocht zich verheugen in de bewondering van niemand minder dan Richard Wag ner, wiens assistent hij was in Bay- reuth, alsmede van Richard Strauss, die in 1893 de première van Hansel und Grethel te Weimar dirigeerde. We zijn echter 85 jaar later en je vraagt je af, wat mensen als genoem de twee in deze componist en zijn werk heeft bekoord. Was het de knappe maar toch nogal zware in strumentatie, of de hyperromanti sche, maar ook weeë sfeer van het geheel? Ik zou het niet weten, maar ADVERTENTIE Hierbij de dakgoot Niet alleen ramen en deuren staan bloot aan de invloed van weer en wind Datzelfde fieldt óóit voor pluatsen die moeilijk beretkhuur I NiMik.it van In t Iti-drijfM'hap Schildrrslii-drijf t'- Rijswijk C/A I). De waarheid moe t gezegd worden, veel huize n in Nederland slaan er haveloos hij Wonderlijke zaak. Want uw huis heeft veel geld gekost. Waarom, met permissie, laat u het dan verslonzen? Zeker, schilderen kost geld Maar repareren is nog altijd stukken duurder Weet u wat? Ga 's praten met de schilder, de échte. De vakman die het daglicht verdragen kan. En laat hem uw huis beschermen*. Met de modernste verven en lakken, met strak vak werk. Uw huis verdient niet minder. in ieder geval past dit werk niet meer in deze tijd. En ik denk dat de kinde ren, waarop men schijnt te hebben gemikt, zomin de saaie, langdradige muziek als de brave-Hendrik-geest zullen waarderen. Nu was de regie van Filippo Sanjust ook uitermate fantasieloos. Conven tioneler en houteriger kon het niet. Er waren er eigenlijk maar twee, die kans zagen om desondanks nog iets van hun rol te maken: de heks (An- nett Andriesen) en Ans Philippo in de dubbelrol Zandmannetje-Dauw mannetje. De overigen: Arthur Schilmeijer, de vader, Elise Galama, de moeder, Thea van der Putten, Hans en Angelo Bcllo, Grietje, vol stonden met het onder het nodige misbaar (uitstekend) zingen van hun partij. Van de Nederlandse tekst was weinig te verstaan. James Loughran. de opvolger van Barbirolli in Manchester, debuteer de bij de Opera Stichting als diri gent. Hij had de zaak goed in de hand, maar kon ook 'weinig meer doen dan alles op het toneel en in het (Utrechts Symfonie) orkest netjes la ten verlopen. Op 6, 9, 10 en 12 april vinden er herhalingen plaats in Amsterdam, de 19e in Rotterdam, 21 en 23 april in Scheveningen en de 26e in Utrecht. Aan de uitvoering van donderdag werkten behalve het sterk bezette symfonieorkest mee damesleden van het Groot Omroepkoor van de N.O.S., het Helmonds Concertkoor (jongenskoor) en de alt Sylvia Schlïi- ter. Van de zes delen waaruit deze symfonie bestaat (aanvankelijk had Mahler nog het voornemen een ze vende deel toe te voegen, waarvan de muzikale inhoud echter goeddeels een plaats kreeg in de finale van de vierde symfonie Das Himmlische Leben zijn de delen 1, het ontwa ken van Pan (daarvoor alleen had Mahler al veertig minuten nodig), 2, 3, en zes zuiver instrumentaal ge dacht. Zonder direct van program mamuziek te spreken liggen toch aan de meeste delen natuurstem mingen ten grondslag (de bloemen op het veld, de dieren in het woud). Edo de Waart die de partituur van Mahlers omvangrijke derde symfo nie tot in details bleek te beheersen (hoe weinig leest deze dirigent eigen lijk tijdens de uitvoering) heeft deze avond een vurig pleidooi gehouden voor het werk van de grote Oosten rijker. Toch moet gezegd dat zelfs bij de beste uitvoering een te grote breedsprakigheid in verschillende delen vermoeiend gaat werken. Zelfs bij het luisteren naar het prachtige slot-adagio krijgt men de indruk dat dit deel gevoeglijk met een derde had kunnen worden gereduceerd. Maar hoe ook, de minder sterke pun ten van dit kolossale werk voor lief nemend, blijft er toch veel over dat een uitvoering van tijd tot tijd wet tigt. De laatste keer dat wij Mahlers derde hoorden, een twintig jaar gele den was onder Erich Kleiber met het Concertgebouw-orkest versterkt met een groot aantal leden van het Residentie-Orkest. Meestal blijven de grote Mahler-symfonieën dan ook gereserveerd voor bijzondere mu ziekfestivals. Nog grotere gelijkheid bij inzetten van blazers is misschien moeilijk te verwezenlijken. Toch zou dit de gaaf heid van de uitvoering nog belangrij ker ten goede komen. Het R. Ph. O. heeft overigens uitstekend partij ge geven en heeft naar het ons voor kwam de bedoelingen van de diri gent in het algemeen goed weten te realiseren. Het jongenskoor opge steld op de rechter achtergalerij, en de dames van het Groot-Omroep koor, opgesteld op de linker achter galerij, bleken, gehoord hun fraaie zang, geheel voor hun taak bere kend. Hetzelfde kan gezegd worden van de altijd als alt aangekondigde Sylvia Schlüter. Een heel mooie stem, muzikaal en expressief in de voordracht. Maar een echt alt-tim bre heeft deze zangeres toch eigen lijk niet. Veel meer een mezzo-sop raan. In ieder geval was haar vocale bijdrage tot dit concert van hoog artistiek gehalte. DEN HAAG (ANP. - De central* overheid zal voor grote delen van hel kunstbeleid de verantwoordelijk heid houden. De schaal van de voor zleningen maakt dit onvermijdelijk Bovendien is de centrale overheic bij uitstek geschikt de ontwikkelinj en de vernieuwing te sturen. Hot Provincies en gemeenten tegen dezt achtergrond betrokken kunnen wor den bij delen van het kunstbeleid blijft minister Gardeniers van CRM onderzoeken. De minister heeft dit de Tweede Kamer meegedeeld in een nadere standpuntbepaling over drie nota's, „Kunst en kunstbeleid", „Orkestenbestel" en „Naar een nieuw museumbeleid". Met de hoofdlijnen uit de nota's kunnen me vrouw Gardeniers en staatssecreta ris Wallis de Vries instemmen. De financiële situatie is niet roos kleurig. Op de rijksuitgaven moet bespaard worden en bij de afweging van belangen moet worden gekozen. Leidt zo'n keuze tot een verminde ring van de veelvormigheid van het kunstaanbod, dan zal de minister streven naar een waar mogelijk ont zien van de sector kunsten bij deze ombuigingsoperatie. Het beleid voor onderdelen zal zeer strikt worden vastgesteld. „Met name bij de inrichting van het orkes- stenbestel en het toneelbeleid zal ook de vraag spelen in hoeverre be staande voorzieningen gehandhaafd moeten worden, wellicht ten koste van ontwikkeling en vernieuwing of wellicht ten koste van de scheppen de kunsten," aldus mevrouw Garde niers. El Trauco Sinds kort bestaat er in Rotter dam de stichting El Trauco. Deze stichting wil door middel van een winkel een aantal doelen berei ken. zoals het tot uitdrukking brengen van de verschillende oor spronkelijke en meestal onder drukte culturen In Zuidamerl- kaanse landen via handwerkpro- dukten, affiches en andere Infor matie. Vanaf vandaag is de win kel geopend aan de Havenstraat 149a in Rotterdam. AL u gezamenlijk met uw buren opdracht geeft kan dat in de kosten schelen Uw hun Is een vakman waard. RIJSWIJK In de Nederlandse Staatscourant is een oproep gepubli ceerd over het doen van aanbevelin gen en voorstellen voor de benoe ming van leden van de nieuwe Raad voor de Kunst. Hoogstwaarschijnlijk zal deze Raad in de loop van dit najaar op grond van de nieuwe wet worden ingesteld. Aanbevelingen kunnen worden inge diend door organisaties en instellin gen op het gebied van de kunst en aanverwante terreinen van de cul tuur. Verder kan iedereen voorstel len doen. Deze aanbevelingen en voorstellen kunnen binnen zes we ken worden gezonden aan het minis terie van CRM, Steenvoordelaan 370. 2280 HK Rijswijk. Bij het secretariaat van de Voorlich tingsdienst van dit ministerie (tel. 070-949233. toestel 2093» kan een exemplaar worden aangevraagd van de oproep, waarin uitvoerige infor matie wordt verstrekt over de wijze van benoeming van de leden van de Raad voor de Kunst.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 11