I Bibliotheken in de zorgen DICHTBIJ I Trouw commentaar De vreemdeling in uw poorten (1) De vreemdeling in uw poorten (2) AmroPrivérekenmg Explosie van lezers veroorzaakt personeelstekort Pleidooi voor rol vrouw in vakbeweging Geleidelijk minder koud pas op pad op paringstrek hulpvaardig veiliger rampen beethoven IIJDAG 7 APRIL 1978 BINNENLAND Trouw/Kwartet5 Jj. het tcking de iet zi niet s da' r On gae haai t. mi Drbij kun, irtiei t nel miji met bij aai zwij heel zijn t had mold geec !gge i alle irkei e vai rou? iach lette ze Slo haa' De Tweede Kamer heeft deze week weer eens ons aller goede bedoelin gen vertolkt. De Kamer wilde niet meegaan met het voornemen van de regering om het „Europees sociaal handvest" buiten werking te laten waar het enkele bepalingen over buitenlandse werknemers betreft. Dat handvest somt allerlei sociale rechten op. Over legaal aanwezige buitenlandse werknemers zegt het handvest onder meer dat die allee teruggestuurd mogen worden om re denen van nationale veiligheid of vanwege een strafbaar feit tegen de openbare orde of goede zeden. Onze vreemdelingenwet echter biedt de overheid veel ruimere mo gelijkheden om ongewenst gewor den gastarbeiders de deur te wijzen. Het ontbreken van middelen van bestaan kan al een reden zijn. En de regering wil dit zo houden. Terecht heeft de Kamer zich vrijwel eenstemmig niet willen neerleggen bij handhaving zonder meer van de huidige situatie. Het zou niet moge lijk moeten zijn dat buitenlanders die hier vaak voor ons minder aan trekkelijk werk opknappen, wel ge durende hun arbeidsperiode sociale premies en belasting mogen betalen, maar niet in dezelfde mate aan spraak kunen maken op sociale voorzieningen. Wel de lasten maar niet de lusten. Het is toch immers zo dat de bijbel op verschillende plaat sen opkomt voor de „vreemdelin- g die in uw poorten is. Daarom vond de Kamer dat de bepaling van het handvest, die de regeringen opdraagt er naar toe te werken dat buitenlandse en „bin nenlandse" werknemers uiteindelijk sociaal gelijkberechtigd worden, ook voor Nederland van kracht moet worden. Maar tussen het uit spreken van goede bedoelingen er het verrichten van goede daden ligt weieens wat ruimte. De minister var justitie waarschuwde voor een aan zuigende werking op buitenlanders. Hij vroeg zich af of buitenlanders levenslang in ons land geduld moe ten worden als zij hier ooit korte of langere tijd werkzaam zijn geweest. De minister presenteerde allerlei ha ken en ogen. Zonder overigens tot nu toe de Kamer te kunnen over tuigen. Er terecht, vinden wij. Voor de haken en ogen zal een oplossing gevonden moeten worden. Daar voor is al een tussentijds beraad afgesproken. Er zal echter geen af stand mogen worden gedaan van de doelstelling om zo spoedig mogelijk die sociale gelijkberechtiging van buitenlandse werknemers te reali seren. Overigens zitten er nog meer aspec ten aan het probleem van de sociale gelijkberechtiging. Ook in ons land treden soms racistische neigingen aan het daglicht. Regelmatig zijn er moeilijke uitwijzingszaken. Het kost geen moeite de stelling te onder schrijven dat een welvaartsecono mie als de onze, waar het binnen landse proletariaat is verdwenen, niet naar believen buitenlands prole tariaat kan importeren en na ge bruik zonodig als menselijk weg- werpmateriaal\weer kar uitwijzen. Turkije, Griekenland, Spanje, Tu nesië in de rol van reserve-armee van arbeidskrachten het is een onmenselijke gedachte. Maar met het afwijzen van een dergelijke situ atie is nog niet het tegendeel daar van feitelijk gerealiseerd. In' elk geval kan gesteld worden dat in de loop van de jaren zestig toch wel te lichtvaardig grote aantallen gastarbeiders zijn binnengehaald. Er wordt nu al gewaarschuwd voor problemen van ontheemding van de generatie kinderen en kleinkinderen van deze buitenlanders, in de geval len waarin de wenselijke gezinsher eniging in ons land heeft plaatsge vonden. Problemen die in aard ver gelijkbaar zijn met die van Zuidmo* lukse jongeren. Sindsdien is de ADVERTENTIE. Gehoord bij de Amro Bank. (10) olgd Mijn AOW. Kan ik die nu ook via mijn Amro Privérckening ontvangen? Vanzelfsprekend mevrouw. U kunt opdracht geven 't voor taan automatisch over te schrijvea Nu heb ik via m'n Amro Privé - rekening ook Eurocheques. Kan ik daar ook m'n filmpjes mee betalen? Dat spreekt, meneer. Ze zijn voor alle soorten uitgaven. (bij de Amro Bank staan ze altijd voor u klaar). stroom gastarbeiders afgenomen, niet zozeer om sociale alswel om economische redenen. Een krachti ger streven naar sociale gelijkbe rechtiging zal tevens leider tot eer. meer verantwoord gedrag bij de werving er toelating van nieuwe buitenlandse werknemers. Hiermee mag echter nog niet alles gezegd zijn. De medeverantwoorde lijkheid voor de medemens houdt niet op bij de landsgrenzen. De buitenlanders komen niet naar onze „krotten", omdat zij denken het daar slechter te hebben dan in hun thuisland. Als onze landsgrenzen volledig geopend zouden worden voor de buitenlanders, zouden zich spoedig grote concentraties in en rond onze grote steden vestigen. Voor hen zou dat geen oplossing zijn, en voor ons Nederlanders re gelrecht een ramp. Deze gegevenheid tekent hoezeer wij in ons kleine land onze welstand bewaren voor onszelf, en afscher men voor anderen. Ook mondiaal zal er sociale gelijkberechtiging moeten komen. Als daar niet met grote inzet naar toe wordt gewerkt, verdienen we eigenlijk niet anders dan een ramp. Door Huib Goudriaan DEN HAAG De openbare bibliotheken worstelen met een ernstig personeelstekort; niettemin zullen er dit jaar weer ruim tweehonderd bibli othecarissen de WW ingaan. Directeur D. Reumer van het overkoepelend orgaan van de openbare bibliotheken, het Ne derlands Bibliotheek- en lec tuur Centrum (NBLC) „Ik denk dat in Nederland tweeduizend arbeidsplaatsen in bibliothe ken erbij zouden kunnen ko men. En dat in een tijd met zoveel werklozen die wel in een bibliohteek zouden willen wer ken. Waarom hevelen we geen WW-geld over naar arbeids plaatsen in het bibliotheekwe zen? Nog gekker is dat dit jaar 450 bibliothecarissen worde- nalgeleverd, terwijl ik zeker weet dat de hellt geen plaats zal vinden." Volgens de heer Reumer is het ge brek aan personeel in de bibliothe ken zo nijpend, dat er na de ont- suimlge groei van het aantal uitle* ningen sinds 1975 hier en daar weer sprake is van een teruggang. Deze teruggang zou weieens te wij ten kunnen zijn aan onvoldoende begeleiding in de bibliotheken. Reu mer: „Er zijn sitauatles dat de men sen in de rij moeten staan, terwijl het personeel kriebelig wordt. We mer ken ook in het collegiale verkeer onderling dat onze mensen agressief beginnen te worden". Popularisering De openbare bibliotheek is niet meer de leestempel van tien tot twintig jaar geleden. Ongeveer tien jaar ge leden begon door de popularisering van de bibliotheek, evenals die van het museum, de groei van het aantal vaste gebruikers. Waren er in 1960 totaal 580.000 gebruikers, in 1970 an derhalf miljoen, in 1976 waren er maar liefst bijna drie en een half miljoen. Was het aantal uitleningen in 1960 22 miljoen, in 1970 ruim 58 miljoen, in 1976 was dat ruim 128 miljoen. Volgens directeur Reumer is deze groei te verklaren uit een aantal fac toren: „De bibliotheek staat nu meer in het maatschappelijk leven, de bi bliotheken hebben in samenwerking met het onderwijs het lezen weten te populariseren, de ruimten zien er vrolijker uit, je kunt er dekrant le zen, koffie drinken en de gestadige groei van de volwassen gebruikers grote financiële consequenties van de nieuwe bibliotheekwet onvol doende onderkend", aldus de heer Mozes. Directeur Reumer van de NBLC voert nog aan dat de mogelijkheden het personeelsbestand dit jaar uit te breiden bovendien zijn geblokkeerd door een bestuursgeschil waarover de raad van State dit jaar zal moeten beslissen. De Raad van State moet zich uitspreken over een menings verschil tussen CRM en sommige bibliotheken, die volgens het minis terie aanvankelijk te veel personeel hadden geclaimd en dat nu weer „moeten inleveren". Dat inleveren werd door een bibliotheek niet aan vaard en op grond van de wet AROB (administratieve rechtspraak over heidsbeschikkingen werd de zaak voorgelegd aan de Raad van State. Terugval 'Gebruikers van bibliotheken hebben begeleiding nodig' hangt samen met de grotere betrok kenheid van het publiek bij actueel- politieke en culturele problemen." De grote explosie kwam in 1975. In dat jaar werd de nieuwe bibliotheek wet van kracht, waarin werd afge kondigd dat iedereen onder de acht tien jaar gratis lid van de bibliotheek kon worden. Er kwam een uitbrei ding met dertig, soms vijftig tot zes tig procent jeugdige lezers. In hun kielzog volgden bovendien nogal wat volwassen lezers; ouders, die ook meer gingen lezen. Het merkwaardige van deze groei is dat vóór het in werking treden van de „contributie-vrij dom voor bene den-achttienjarigen" die contributie toch niet hoger was dan één gulden per jaar. Reumer: „Het is inderdaad gek dat één gulden zo'n drempel kon vormen, maar het klimaat verander de ook na invoering van de wet. Bij het onderwijs werd bijvoorbeeld ge zegd: nu is er die openbare voorzie ning en je moet daar gebruik van maken." Falen CRM De groei had gevolgen. Het grote aantal gebruikers kon niet meer vol doende worden begeleid, er verdwe nen ook boeken, er werden boeken vernield en de administratie stag neerde soms. Nu was er een afspraak met het ministerie van CRM dat er na 1975 jaarlijks steeds tweehonderd medewerkers aan het personeelsbe stand (tweehonderd „formatieplaat sen" in het ambtelijk jargon) zouden worden toegevoegd. Volgens de wet moeten de gemeenten de gebouwen, inventaris en boeken van de bibliot heken financieren, terwijl CRM de personeelslasten draagt. Het minis terie is er tot nu toe echter niet in geslaagd de toezegging van tweehon derd plaatsingen per jaar waar te maken. Niettemin werden reeds eer der geplande bibliotheken gebouwd en geopend. Met als gevolg dat som mige van die nieuwe bibliotheken door personeelsgebrek de dag na de opening weer dicht gingen. Dit overkwam de begin oktober 1977 geopende bibliotheek van'Oostzaan. De heer H. Mozes van de provinciale Bibliotheek Centrale van Noord-Hol land vertelt hierover: „Voor dit jaar zijn er inmiddels wel formatieplaat sen ter beschikking gekomen, maar te weinig om de bibliotheek te kun nen exploiteren. We hebben nu bes loten het aantal uitleenuren te be perken en de afdelingen voor jeugd en volwassenen in een verdieping samen te brengen". De heer Mozes noemt Marken een ander voorbeeld: „Daar is vorig jaar een bibliotheek gereed gekomen, die op 1 mei weer dicht gaat als er geen personeel ter beschikking komt. Naar mijn mening heeft het rijk de Volgens de heer Reumer. die meent dat er in het laatste tiental jaren een nieuwe leescultuur is ontstaan, moe ten snel maatregelen worden geno men om de zich aankondigende te rugval in uitleningen te stuiten. „De vraag naar meer personeel moet CRM beantwoorden. Zo niet. dan moeten wij beperkende maatregelen treffen, zoals minder openingsuren, geen nieuwe vestigingen meer enz." In het Informatiebulletin van de NBLC werd vorige maand ook aan dacht gevraagd voor terugval van jonge lezers door onvoldoende op vang: „Kinderen zonder persoonlijke aandacht in een vreemde omgeving met wanden en rekken van boeken, met lange rijen wachtenden aan de balie, dat doet geen goed". De heer Reumer: „De gewone bibliothecaris kan het werk niet meer aan. hij is een „uitleenmachine" geworden. En het gekke is dat tal van bibliothecaris sen geen werk hebben, terwijl dat WW-geld zou kunnen worden ge bruikt om arbeidsplaatsen te scheppen." Van onze soc.-econ. redactie UTRECHT De vakbeweging moet haar propaganda-activiteiten meer op de vrouwen richten. Vrouwelijke leden van vakbonden dienen zich binnen de vakbeweging actiever op te stellen. Voor ongeorganiseerde werkende vrouwen die geëmanci peerd willen heten is het een eerste vereiste dat zij georganiseerd zijn. Dit zei de presidente van de vrou wenbond CNV, mevrouw J. Dijkstra- De Vries gisteren bij haar aftreden als presidente op de landelijke werk vergadering van de vrouwenbond. Volgens mevrouw Dijkstra blijkt uit het onlangs verschenen rapport dat slechts 14 procent van de wer kende vrouwen lid is van een vak bond. terwijl de organisatiegraad van mannen 48 procent bedraagt. Over het recht op arbeid voor ge huwde vrouwen zei mevrouw Dijk stra: „Is het eerlijk dat de positie die de vrouw zich zo moeizaam verwerft, weer ondermijnd en discutabel wordt gesteld in een tijd van laag conjunctuur?" Volgens mevrouw Dijkstra moeten eventuele maatre gelen, die de regering neemt om de hedendaagse problematiek op te los sen. gericht worden op de toekomst zonder dat men ertoe overgaat nu voorlopig maar weer vrouwen en eventueel gastarbeiders de dupe te laten worden. Mevrouw Dijkstra-De Vries wordt opgevolgd door mevrouw G. A. Bor- leffs-Lemming. die al vier jaar presi dente van de afdeling Utrecht is. HET WEER door Hans de Jong Weerrapporten Gistermiddag kon men in het noor den in de middelbare en hogere ni veaus bewolking zien opkomen. La ter zal er van de Noordzee ook wel lagere bewolking zijn binnengescho- ven. Zij vormden het eerste teken dat de overgordijnen in het hele land weer dichtgaan. Noordzee bewolking werkt als een dekeh. Onder een de ken is het warmer dan helemaal bloot en dus worden de nachten ook minder vorstig. Die vorst gaat vermoedelijk helemaal verdwijnen in Atlantische lucht die rondom het standvastige Schotse hogedrukge- bied via Zuidscandinavië en de Noordzee op ons afkomt. Ook over dag zal het tijdens het weekend min der „scherp" aanvoelen. Nu is een ongeremd stralende zon in een zeer droge maar koude lucht soort ook niet bepaald alles (relatie ve vochtigheid, gistermiddag in Roosendaal 22 procent). Ik vond ten minste het wandelen bepaald geen openbaring met die fladderende wind om je oren. Zo'n super zonnig weertype krijgt van mij niet meer dan een vijf, veel liever is mij een bewolkte, wat zachtere en windstille dag of die van vorige week don derdag. En wat is het Schotse maximum van plan? Wel het houdt zich vermoede lijk keurig aan het dinsdag Jl. al door de Amerikaanse computers uitge stippelde schema, dat sinds gisteren ook door de Engelse machinerie is overgenomen: een hogedrukgegbied boven Groenland met uitloper naar het zeegebied ten westen van de Britse eilanden (hoogste barometer stand 1040 millibar), en verder een depressie boven Scandinavië of de Oostzee. Mij kwam ter ore dat de mooi bloei ende abrikozen- en perzikboompjes in zuidwest-Nederland de vorst tot nu toe goed hebben overleefd. Hij werd gisteravond opnieuw flink in gepakt met plastic. En nu laat ik het cijfers regenen: De neerslag van de afgelopen maand maart, verzameld door particuliere waarnemers. Papendrecht 97 milli meter, Apeldoorn 96, Deume bij Eindhoven en Ede 94, Arnhem en Ulrum 93, Emmen 90, Herwijnen 88, Arnhem n 87, Maarssen en Mussel- kanaal 86, Hazerswoude, Krimpen a d Ussel en Zwolle 85, Zwijndrecht 84, Koog a/d Zaan en Zuidhom 83, Bus- sum 81, Almkerk 80, Marken 77, Sid- deburen 76, Werkendam en Wagen borgen 75, Alphen a/d Rijn en Kam pen 74, Rozenburg, Uithuizen en Ten Post 72, Oud-Beijerland 70. Roosen daal 68, Santpoort 63, Zuid-Beijer- land 62, Scheveningen 60, Sint Maar ten (N-H) 59, Fijnaart 56, Oost-Ka- pelle 52 en Meliskerke 51. Zeeland en West-Brabant zijn achte rop gebleven. Geen wonder, dat de akkerbouwers daar woensdag en donderdag zoveel last hebben gehad van verstuivende grond (zand). In West-Brabant kon de harde wind er ook wat van. „Smoren" noemen ze onbew. onbew. onbew onbew onbew. onbew onbew. zwaar bew geh bew. dat daar. Tijdens het hoogtepunt van zo een zandstormpje kunnen transpirerende personen in een mum van tijd transformeren in niet-blan- ken. Gemiddeld over zevenenveertig re genglazen is dat vierentachtig milli meter. Een correctie wegens te hoge aanwijzing minus acht procent zeven millimeter, einduitslag 77 mm. Dat is maar weinig hoger dan het door het KNMI gemelde voorlopige landgemiddelde van 75 mm neerslag. geheel bew Ucht bew. onbew regenbui onbew. Ucht bei regen geheel b regen onbew zwaar tx zwaar tx Ucht bei HOOGWATER zaterdag 8 apnl Vlissingen 3 14 1519 Hanngvlletslulzen 3 40-15 SB Rotterdam' 6 24-17 58 Scheveningen 4 38-15 55 IJmuid'-n 5 11 1728 Den Helder 922-21 42 Harllngen II 52-23 57 Delfzijl 1 12-13 43 onder redactie van Loes Smit Deze driehoek met de terecht wat ongelukkig kijkende pad is op ver schillende plaatsen tussen Kedi- chem en Oosterwijk tc vinden. Wat de één „paddentrek" noemt, en de ander „paringstrek" komt in dit geval op precies hetzelfde neer: het is voorjaar en de padden gaan weer op stap naar rustige, vochtige plaatsen sloten, plassen, kana len, de zeekant om daar hun paddedril af te zetten en het nage slacht af te wachten. Helaas moe ten ze daarvoor vaak drukke ver keerswegen oversteken en aange zien een pad heel wat trager is dan een auto worden er nog altijd vele duizenden doodgereden. Al jaren beijveren zich overal in het land paddenvrienden om de dieren op verschillende manieren voor een vroegtijdige dood te bewaren. „Paddenpaden" worden uitgezet makkelijke weggetjes voor de drif tig op hun doel afstevenende pad den met meestal een soort val aan het eind waarin ze veilig naar de overkant van een drukke weg ge bracht kunnen worden en speci ale „paddenverkeersborden" ma Mocht de slagboom niet overtuigend ten overvloede opgehangen bordje automobilisten toch wel duidelijk kunnen rijden. ken weggebruikers er op attent dat ze voorzichtig moeten rijden. Zulke waarschuwingsborden vind je bij voorbeeld in de streek tussen Oos terwijk (bij Leerdam) en Kedi- chem, en in Veenendaal. Dieren vrienden in Veenendaal sluiten te gen de avond een veelvuldig door padden gebruikte weg met een slagboom af. waaraan dan de op genoeg zijn, dan zal dit in Veenendaal („let op! padden op paringstrek") de maken dat ze beter een straatje om vallende tekst „Let op! Padden op paringstrek" is bevestigd. Van het origninele „paddenverkeersbod" zijn er door de Natuur- en Vogel wacht „De Vijfheerenlanden" over een 2'/ kilometer lang traject tus sen Oosterwijk en Kedichem een aantal geplaatst; alleen al in deze streek werden voorheen duizenden padden platgereden, reden waarom Bewoners van kleine steden en dor pen blijken veel hulpvaardiger te zijn dan die van de grote steden. Zelfs als het om kinderen gaat. laten de grote-stadsmensen het veel vaker afweten dan de platte landers. In een Amerikaans vak blad las het tijdschrift De Bejaar den de uitslag van een probeersel van veertien kinderen. Meisjes en jongens, zwart en blank, die deden alsof ze verdwaald waren en in twee grote steden en twaalf kleinere plaatsen in de buurt in totaal 184 mensen aanklampten om hulp: 127 in de grote steden en 57 in de kleine plaatsen. Als ze ooit nog eens echt verdwalen, weten de kinderen nu wel waar ze moeten zijn: in de klei nere plaatsen was 72 procent van de grote mensen wie hulp gevraagd werd, meteen bereid de handen uit de mouwen te steken, in de grote steden nog niet de helft, 46 procent. „De Vijfheerenlanden" vorig jaar met beschermende maatregelen begonnen is. De natuurwachters vragen alle automobilisten vooral voorzichtig en langzaam te rijden op de Lingedijken, de Diefdijk en de Lekdijk en dat geldt natuur lijk ook voor alle andere wegen in het land waar padden dezer dagen op huwelijksreis zijn Tijdens de ontvangst van de Flyer bemanning in het Rotterdamse stadhuis, nadat dit jacht de 30.000- mijls zeilrace rond de wereld had gewonnen, legde een Britse jacht- zeiler ons uit, waarom ook tijdens vliegend weer het verblijf aan boord van een zeegaand zeiljacht als de Flyer veiliger is dan aan boord van een vele malen groter tankschip: „A tanker is built to carry a vast amount of oil. The Flyer is built to survive." („Een tanker is gebouwd om een enorme hoeveelheid olie te vervoeren. De Flyer is gebouwd om in leven te blijven"). Het lijkt wel of er elk jaar meer rampen op de wereld gebeuren en misschien ben je ze daardoor ook zó weer vergeten. Het Westduitse „Handelsblatt" heeft de grootste rampen van 1977 op een rijtje ge- zxet en komt tot éénentwintig, ta melijk „eerlijk" over alle twaalf maanden verdeeld. Uit dat over zicht herinnert iedereen zich deze keer nog: de aardbeving in de Roe meense hoofdstad Boekarest en omgeving (maart 1977), waarbij meer dan 1500 doden vielen en 11.000 gewonden, en die 80.000 mensen dakloos maakte, de bot sing tussen twee Boeings 747 van de KLM en de Panam op $anta Cruz, Tenerife (ook in maart) 579 doden; de brand in het Amster damse hotel Polen (mei): 33 doden; de Portugese Boeing 727 (in novem ber) bij Funchal op Madeira neer stortte: 127 doden; de wervelstorm in het noordoosten van India (ook in november) die aan meer dan 10.000 mensen het leven kostte, de Boeing 737 uit Maleisië, die in de cember bij Singapore neerstortte waarbij 100 passagiers omkwamen. Alleen al deze zes rampen vernie tigden samen dus zo'n 12.500 men senlevens, en dan hebben we de overige natuurrampen cn ongeluk ken. de miljarden guldens schade en de honderden kleinere, maar net zo goed catastrofale gebeurtenis sen overal ter wereld die de Duitse krant niet tot de belangrijkste re kent, nog niet eens meegeteld „Uw en mijn favoriet is Elvis Pres ley. HIJ was de Beethoven van de- popmuziek". (Kreet uit een brief In Televtzler).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 5