'Wageningen' onderzoekt milieuramp VS
Personalia
Trouw
commentaar
Zigzagkoers (1)
fj (^Zigzagkoers (S
(2)
Massagraf voor dieren, vreemde verschijnselen bij mensen
~o\ïVl TP ASPIRINE/
MW* bevat acetosaly
Eerst nog zon
de b.j. moet een b.o.g. halen
Jl
margarinekaas
klacht
poppatrijs
NDERDAG 6 APRIL 1978
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
besluit van de gereformeerde syno-
nu toch het speciale fonds van het
'ereldraad-programma tegen de ras-
cnwaan (PCR) bij de kerkleden aan te
«velen trekt naast alle bevrediging
och gemengde gevoelens. Waarom
leze zigzagkoers? Rassenwaan brengt
iding tussen mensen en is daarom
Irecht in strijd met de bijbelse
dschap van gerechtigheid, verzoe-
ing en eenheid. Om deze reden heb-
:n de kerken in de wereld, ook al is
t met vallen en opstaan, een zekere
iditie van veroordeling van de rassen-
raan opgebouwd. Daarom ook hebben
e kerken, verenigd in de Wereldraad,
:en speciaal programma opgezet dat
:n met de slachtoffers zoekt naar de
els van de rassenwaan en deze
it bloot te leggen. Een pijnlijk
want wie gaat hier vrijuit?
ileem bij de organisaties die de
tels van de rassenwaan aantasten is
it zij in de ernstigste gevallen, zoals in
lijk Afrika, opereren in een ge-
ildsituatie, want soms wordt rassen
waan gewapenderhand in stand gehou
den. Kerken willen nooit geweld steu
nen. ook al dient het zich op overtui-
Igende wijze aan als bevrijdend geweld.
Daarom laden kerken soms de schijn op
zich alleen met de mond tegen de ras
senwaan te zijn. Het Wereldraad-pro
gramma tegen de rassenwaan heeft een
aantal jaren geleden een speciaal fonds
VI
^CZiHet was ook daarom jamn
c
toon.j
at hel d
M
i jammer dat de
Al, gereformeerde synode vorig jaar meen-
de te moeten besluiten de aanbeveling
van het speciale fonds op te schorten.
Het betekende dat de hand, uitgestoken
naar diegenen die lijden onder de ras-
mijt senwaan wercj tehiggetrokken en dat
®®IJ diegenen die deze waan in stand houden
'ts var werden aangemoedigd. Dat bleek on-
hter Jü middellijk na het betreffende synode-
besluit, toen de afgevaardigde van de
blanke NG-kerk, dr. F. O'Brien Gel-
denhuys de gereformeerde synode
dankte voor haar tegemoetkomende
ansis houding. Enkelen konden nog hopen
dat het opschortingsbesluit zou bijdra-
gen aan het openhouden van de ge-
in sprckskanalen met de NG-kerk, die
voor de Zuidafrikaanse situatie, zoals
gezegd, van doorslaggevend belang is.
kings'
haai Hoe hopeloos de situatie eigenlijk was,
bleek al onmiddellijk, toen de blanke
iat zal NG-kerk weigerde mee te doen aan een
rondetafelgesprek met de niet-blanke
ening gereformeerde kerken in het land onder
m aanwezigheid van de Nederlanders,
ensen
jk ge< Toch aanvaardden de Nederlandse
in zij broeders nog een uitnodiging, zij het
n drié dan maar voor een bilateraal gesprek,
erder
gesticht, dat bescheiden financiële steun
verleent aan anti-racistische organisa
ties. Dit fonds is een logisch verlengstuk
van het programma, want het is een
goed christelijk gebruik de daad bij het
woord te voegen. Dat binnen de gere
formeerde kerken zolang en zo diep
getwijfeld is aan het spéciaal fonds van
het PCR is schadelijk geweest.
Vanaf het begin heeft de blanke Neder
duitse gereformeerde kerk in Zuid-Af-
rika begrepen dat de aanbeveling van
het anti-racismefonds door de Neder
landse gereformeerden opgevat moest
worden als een ernstige klacht tegen
haar Zuidafrikaanse zusterkerk. Im
mers, wanneer zij haar macht en in
vloed in haar land op de juiste wijze zou
hebben aangewend en haar regering
zou hebben gemaand op te komen voor
de verdrukten, zoals dat bij een christe
lijke overheid hoort, zou de steun aan
niet-kerkelijke organisaties niet zo no
dig geweest zijn. Dan zouden zij die nu
nog pleiten voor de kerkelijke weg
zonder al te veel bezwaar hun zin kun
nen krijgen. Zoals de zaken nu echter
staan zijn de verdrukten aangewezen op
niet-kerkelijke hulporganisaties, die
verder van de evangelische boodschap
verwijderd dreigen te raken naarmate
de draagster van die boodschap, de
kerk, zich meer aan de kant van de
onderdrukkers stelt.
naar Pretoria te komen. Dit gesprek
had plaats na de verboden en de vrij
heidsbeperkingen van instellingen en
personen die betekenisvol konden zijn
in het geweldloze tegen de apartheid en
na het wrede lot dat de veelbelovende
zwarte leider Steve Biko moest onder
gaan, in handen van de Zuidafrikaanse
politie
Toen de kerkleiders in dat land
hierop geen woord van protest lieten
horen, werd duidelijk hoe onjuist het
opschortingsbesluit ook in dit opzicht
geweest is.
Deze week erkenden verscheidene sy
nodeleden dat zij van mening veranderd
zijn. Men kan zich afvragen waarom zij
niet zorgvuldiger geluisterd hebben,
voordat zij vorig jaar hun besluit na
men. Er is immers niets wezenlijks
veranderd in Zuid-Afrika. De regering
in dat land heeft slechts haar oude
beleid voortgezet en de kerken zijn
gewoon doorgegaan met het steunen
van deze politiek. Toch maakt het in
druk wanneer mensen ruiterlijk toege
ven van mening te zijn veranderd. Ho
pelijk komt hun ernst ditmaal voldoen
de over in Zuid-Afrika.
Van een onzer verslaggevers
WAGENINGEN Aan de Landbouw Hogeschool te Wageningen zullen binnenkort urinemonsters
van drieduizend Amerikaanse boeren en hun familieleden op vergiftiging worden onderzocht. Het
onderzoek houdt verband met een milieuramp van zeer grote omvang, die zich in de eerste helft
van de jaren zeventig in Michigan voltrok. Er moesten onder meer zestigduizend koeien
afgemaakt worden als gevolg van het feit dat er zwaar giftige stoffen (PBB's, of wel: polybroombi-
fenylen) per ongeluk in veevoer terecht waren gekomen. Intussen is aan zeshonderd boeren meer
dan veertig miljoen dollar aan schadeclaims uitbetaald: ongeveer driehonderd gevallen zijn nog in
behandeling.
De giftige stoffen, bedoeld om bij
voorbeeld textiel minder brandbaar
te maken, hadden niet alleen desa
streuze gevolgen voor de veestapel in
de staat Michigan, maar leidden ook
bij de de boeren en hun gezinnen tot
merkwaardige verschijnselen: bra
ken. nervositeit, tintelen van de
huid, slaapzucht, duizeligheid, ern
stige vermoeidheid, maar ook slecht
helende wonden, spierzwakte en ge
heugenverlies.
Een onderzoeker van het New-York-
se Mont Sinai-ziekenhuis kreeg van
de staat Michigan opdracht een
grootscheeps bevolkingsonderzoek
in te stellen. Hij schakelt daar nu de
Landbouw Hogeschool bij in, omdat
de vakgroep toxicologie onder lei
ding van prof. dr. J. Koeman gespeci
aliseerd is in onderzoek naar zeer
lage concentraties van stoffen, die
door de lever in de urine wordt afge
scheiden. De Wageningse toxicoloog
dr. J. J. Strik was al in een eerder
stadium bij de milieuramp betrok
ken. Hij trad op als getuige-deskun-
dige bij het proces.
Afval
De milieuramp in Michigan, waar
veel namen nog herinneren aan Ne
derlandse emigranten, vindt zijn
oorsprong in 1970. In dat jaar begon
een zoutmijnindustrie met de pro-
duktie van brandvertragende stof
fen. Onderzocht was wel wat de risi
co's voor de werknemers waren,
maar consequenties voor het milieu
waren niet overwogen. Tijdens de
produktie kwam de stof als afval
terecht in een rivier, waarbij dieren
en bodem vergiftigd werden. Omdat
de afvalstoffen teruggepompt wer
den in een oude mijn en zich onder
gronds verplaatsten, kwamen ook al
gauw giftige stoffen voor in andere
eer
Fred Borgman
Penning Aan mr A. M. Donner, lid
van het hof van justitie van de EO in
Luxemburg, is de Thorbeckepen-
ning toegekend. Daartoe is besloten
door het curatorium van de Thor-
becke-stichting, waarin onder meer
hoogleraren vair- de universiteiten
van Leiden, Groningen, Utrecht,
Amsterdam (G.U.) en de Technische
Hogeschool te Delft zitting hebben.
In het honderdjarig bestaan van
deze Stichting is deze penning zeven
keer uitgereikt: aan prof. dr. P. J.
Veth (1882), mr N. G. Person (1891),
prof. mr S. J. Fockema Andreae
(1903), prof mr C. van Vollenhoven'
(1918, prof mr E. M. Meyers (1929),
prof. dr P. C. A. Geyl (1962) en mr S.
J. Fockema Andreae (1965). In de
motivering wordt gewezen op de
kwaliteiten welke mr Donner als ge
leerde, burger en staatsman met de
naamgever van de Stichting gemeen
heeft.
Mr Donner, die al jong hoogleraar
aan de Vrije Universiteit was, heeft
vele geschriften op zijn naam staan;
onlangs bewerkte hij nog een nieu
we druk van het handboek van het
Nederlands Staatsrecht van prof.
v.d. Pot. Hij was lid en vaak voorzit
ter van staatscommissies (o.a. inza
ke de grondwetsherziening) en de
Commissie van Drie betreffende de
Lockheed-zaak. De uitreiking zal
plaats vinden op 2 juni a.s. in het
Groot Auditorium van de rijksuni
versiteit Leiden.
rechterlijke macht aan mr B. van
der Waerden is per 1 oktober 1978 op
zijn verzoek eervol ontslag verleend
uit zijn ambt van vice-president van
de arrondissementsrechtbank in
Amsterdam.
Prijs De Koninklijke Shell prijs
1978 is toegekend aan dr F. J. Ritter
en dr ir C. J. Persoons, beiden werk
zaam in de werkgroep biochemie
van het centraal laboratorium TNO
in Delft.
De prijs, die jaarlijks wordt toege
kend, wordt hun gegeven vanwege
hun onderzoek op het gebied van
milieu-vriendelijke insectenbestrij-
ding en zal op 24 april worden uitge
reikt.
Kamerlid In de woensdag gehou
den vergadering van de Tweede ka
mer is als nieuw lid geïnstalleerd
Fred Borgman uit Aalsmeer. Hij
volgt in de CDA-fractle mevrouw
Hannie van Leeuwen op, die per 1
april een functie bij de OGEM te
Rotterdam aanvaardde. Fred Borg-
produkten, zoals likzout voor koeien
en vulmiddelen voor as per ine, zij het
in lage concentraties.
In 1973 werd er een veel grotere fout
gemaakt: indat jaar zijn vanwege
papierschaarste dezelfde bruine zak
ken gebruikt voor PBB's als voor
magnesium, dat door veevoer ge
mengd wordt. Er waren wel verschil
lende opschriften: „Nutrimaster"
voor magnesiumzout en „Firemas-
ter" voor PBB. In mei werden bij
vergissing tien tot twintig zakken
„Firemaster" met een grote partij
„Nutrimaster" meegezonden naar
een centraal mengvoederbedrijf van
de ene landbouwcoöperatie die heel
Michigan (viermaal Nederland) van
veevoeders voorziet. De beide partij
en raakten door elkaar met als ge
volg dat 87 mengvoederbedrijven tot
in 1975 vergiftigd magnesiumzout
aan de boeren in Michigan leverden.
Minder melk
Een massagraf voor de dieren was
het gevolg. Voor de koeien leidde de
milieuramp in eerste instantie tot
een vermindering van de melkgift
met vijftig procent. Later werden
onder meer zichtbaar: bloedingen,
abcessen, puisten, beschadiging van
verschillende inwendige organen.
Omdat deze giftige stoffen in het
lichaam sterk worden opgeslagen,
waren er vaak ook gevolgen op lan
gere termijn, bijvoorbeeld als een
dier zijn lichaamsreserves moest
aanspreken. Deze symptomen van
chronische vergiftiging kwamen dan
ook vaak aan het licht als een koe
moest kalven. Veel kalveren werden
dood geboren of stierven kort na de
geboorte. Door consumptie van
melk en vlees werden ook de mensen
door de ramp getroffen.
Vergelijking
Mr. A. M. Donner
man is oud-voorzitter van de Arjos,
de jongerenorganisatie van de ARP.
HOOFDREDACTEUR Eef Brou
wers (39) is met ingang van 15 april
benoemd tot algemeen hoofdredac
teur van het Nieuwsblad van het
Noorden in Groningen. Brouwers,
die sinds oktober vorig jaar adjunct
hoofdredacteur was, krijgt de dage
lijkse redactionele leiding. Brou
wers was enkele jaren verbonden
aan het NOS-journaal.
Assemblee De oud-minister van
sociale zaken, drs. J. Boersma thans
CDA-lid van de Tweede Kamer, is
aangewezen als opvolger van me
vrouw Hannie van Leeuwen, als lid
van de Noordatlantische Assem
blee. De Assemblee, geen officiële
NAVO-instelling, wordt gevormd
door parlementariërs uit de vijftien
NAVO-landen
Van de zijde van de landbouwhoge
school zullen bij het komende grote
onderzoek ook betrokken zijn prof.
dr. K. Biersteker en drs. T. Tazelaar
van de vakgroep gezondheidsleer,
speciaal om na te gaan hoezeer
PBB's de ontgiftingsstoffen (enzy
men), die de lever normaal produ
ceert. ontregelen. Belangrijk doel
van het onderzoek is om na te gaan
wat de lange-termijn-effecten van de
vergiftiging kunnen zijn, bij voor
beeld als men een vermageringskuur
volgt.
Dr Strik zal ook over vergelijkend
onderzoekmateriaal kunnen be
schikken. Hij is betrokken bij urine-
onderzoek van 15.000 mensen in Ja
pan. die in 1968 bij vergissing met
PBB vergiftige rijstolie consumeer
den. Daarnaast heeft hij contacten
met een onderzoeker die zich in Ita
lië bezighoudt met de gevolgen van
de ramp in Seveto, waar in Juli 1976
een chemische fabriek ontplofte,
hetgeen driehonderd slachtoffers
eiste. Bovendien onderhoudt hij re
laties met collega's in Tsjechoslowa-
kije, die daar slachtoffers van een
ontploffing in een fabriek van on
kruidverdelgers onderzoeken.
De produktie en verwerking van
vlamvertragende stoffen (PBB) is in
ons land niet verboden, maar de situ
atie is ook niet zoals in Amerika,
waar dwingend voorgeschreven is.
deze stoffen in bepaalde kleding, bij
voorbeeld babykleding, te verwer
ken. In ons land wordt deze eis niet
gesteld, ook al omdat hier minder
nylonkleding gebruikt wordt. Eigen
lijk is niet bekend hoe het met de
vlamvertragende stoffen in Neder
land zit. De vakgroep toxicologie
heeft er wel bij fabrieken naar ge
ïnformeerd, maar geen gegevens ont
vangen.
Bij zeehonden
Vast staat dat Jaren geleden al in ons
land in zeehonden een stof is aange
troffen, die onder de handelsnaam
„Mirex" dienst doet als brandvertra-
ger. Een Jaar geleden wezen Ameri
kaanse onderzoekers op de mogelijk
kankerverwekkende eigenschappen
van een aantal soortgelijke stoffen.
Het lijkt zelfs vast te staan dat som
mige vlamvertragende chemicali-
eën, die in kinderpyjama's worden
verwerkt, erfelijke eigenschappen
kunnen veranderen. Eén van die
stoffen met de handelsnaam Tris,
die door dezelfde fabriek als die de
PBB ramp veroorzaakte vervaardigd
werd, is inmiddels in Amerika verbo
den in verband het risico van huid
kanker. De fabriek moest alle kle
ding waarin Tris verwerkt was terug
kopen.
(ADVERTENTIE)
flKlLl j 1 hruistabletten t
HET WEER door Hans de Jong
Weerrapporten
„O zon, o zonnetje!" Aldus de
eerste versregel van een schla
ger die vele jaren geleden „in"
was. Nou zo'n uitbarsting
valt te begrijpen als je dagen
achtereen tegen een naar en ver
velend wolkendek hebt zitten
aankijken. Maar gisteren was ie
er dan weer: onze licht- en
warmtebron, hoewel hij er niet
in geslaagd is de temperatuur
tot een redelijk niveau te ver
warmen. Het was allemaal wel
heel magertjes: om vier uur
's middags meldde Leeuwarden
geen hogere temperatuur dan
zeven graden, Sleeswijk zes,
Hamburg vijf. De dauwpunten
lagen in sommige gevallen wel
tien d elf graden onder de waar
genomen temperatuur.
Ook vandaag zal de zon er zijn
maarboven de Noordzee be
ramen de wolkenschermen een
nieuw offensief. Die zullen later
op de dag het noorden van ons
land wel weer binnenvallen om
vervolgens ook verder naar het
zuiden door te gaan. Dat is dan
de uitwerking van depressies die
zo brutaal in zuidoostelijke rich
ting over Scandinavië trekken.
Daarvoor hadden ze een toe
gang tussen Groenland en IJs
land geforceerd in de richting
noordoost tot oost.
De bewolking zal in de nacht
van donderdag op vrijdag als
een deken fungeren zodat dan
de nachtvorstkansen aanmerke
lijk geringer zullen zijn met uit
zondering misschien van het
zuidoosten en zuiden van het
land. De verdere vooruitzichten
inclusief het weekeinde wijzen
op geleidelijk minder koud weer
in lucht van Atlantische oor
sprong, die via een omweg naar
ons toekomt. Een nieuwe kou-
inval is niet waarschijnlijk zo
lang, zoals nu het geval is, de
luchtdruk in Groenland laag in
plaats van hoog is.
De Gouwzee is in maart gemid
deld 6.2 graad geweest met ui
tersten van acht en vier graden.
De gemiddelde temperatuur in
de grond was op Marken 5.8
graad op -tien cm, 5.7 graad op -
dertig cm, 5.5 graad op -vijftig
cm, 6.1 graad op -honderd cm.
Maart leverde op Marken 77 mm
water op en was daarmee droger
dan maart 1975, ten er 85 mm
viel. Wel een verschil met Los
ser, dat deze keer met 120 mm
maartregen zijn grootste hoe
veelheid registreerde dan sedert
1914 was voorgekomen in de eer
ste lentemaand: toen in dat ge
bied 153 tot 178 mm.
De Bilt berekende een gemid
delde etmaaltemperatuur over
maart van 6.6 graad tegen vijf
normaal, gemiddelde dagelijkse
minimum- en maximumtempe
ratuur respectievelijk 3.4 (1) en
9.7 (9.5). Er werden maar vier
vorstdagen opgetekend tegen 13
normaal. De zon deed het pover
tjes met slechts 86 schijnuren
tegen 127 normaal. Landelijk
viel er ruim 75 mm neerslag te
gen 42 normaal: de grootste hoe
veelheid sedert 1951 (toen 79).
Neerslagduur 85 uur (42).
Abonnee ds. W. L- Korfker (94
jaar) te Zwijndrecht herinnert
zich dat er zich in de aprilmaand
vóór de legendarisch droge en
warme zomer van 1911 een mar
kante kou inval heeft voorge
daan. Zelfs weet hij nog de da
tum 5 april te noemen, dag van
de hevigste kou. „Een tbc-pa-
tiënt kreeg ter verfrissing van
zijn droge mond stukjes ijs uit
een bakje water, dat 's nachts
geheel bevroor", schrijft hij. De
boeken bevestigen het. Vijf april
was inderdaad de koudste dag
met maar liefst matige vorst:
minus zes in Winterswijk en
Avereest op anderhalve meter
hoogte. In Oost-Nederland vroor
het in die maand in negen nach
ten en er viel aanvankelijk
sneeuw. Luchtvochtigheid in
Sittard daalde tot 21 procent.
Later in de maand draaide de
wind van oost tot noordoost
naar noordwest tot zuidzuid
west en werd het warmer: ruim
22 graden op de 23ste
Amsterda^i onb«w
De Bilt onbew
Deelen hali bew
Eelde Hcht bew
Eindhoven zwaar bew
Den Helder onbew
Rotterdam onbew
Twente hall bew
Vllsslngen onbew
Zd Limburg zwaar bew
Aberdeen geheel bew
Athene hall bew
Barcelona hall bew
Berlijn licht bew
Bordeaux zwaar bew
Brunei half bew
Frankfort geheel bew
Oeneve zwaar bew
Helsinki onbew
Innsbruck zwaar bew
Klagenfurt zwaar bew
Kopenhagen hafl bew
Lissabon regenbui
Locarno half bew
Londen onbew
Luxemburg zwaar bew
Madrid zwaar bew
Malaga regenbui
Mallorca !»cht bew
München zwaar bew
Nice hcht bew
Oslo hcht bew
Panj* geheel bew
Rome zwaar bew
Split half bew
Stockholm onbew
Wenen onbew
Zürich geheel bew
HOOOWATER vnjdag 7 april Vlissingen
2 38-15 04. Harlngvlletslulzen 2 50-15 19.
Rotterdam 4 34-17.23 Scheveningen 3 57-
16.17 IJmulden 4 30-15 50 Den Helder
8 39-21 06 HarUngen 11 09-23 20. Delfzijl
00.28-13.04.
10
Onlangs ontstond in „Open Kaart"
het maandelijks bedrijfsblad
van het gemeenschappelijk admi
nistratie kantoor een discussie
over de vraag of je het over wtm's
en wtb's moet hebben of dat je ze
wtm'ers en wtb'ers moet noemen.
Voor de duidelijkheid: het gaat hier
over mensen. Een werknemer van
dk Eindhoven (ditmaal is dk geen
mens, maar een districtskantoor)
schrijft in het blad een tot heden
vergeefse strijd tegen het „ge-em
mer" te voeren. Want wtm'ers, dat
is onzin, vindt hij. De afkorting
betekent, lezen we, „wetstechnisch
medewerker". In het meervoud zet
je daar alleen een s achter: wtm's
dus. Een wtm'er zou een „medewer-
kerer" worden, wat inderdaad com
plete waanzin is.
Nu is het GAK blijkbaar dol op
afkortingen. Misschien komt dat
doordat ze met zo veel sociale wet
ten moeten werken, die in de wan
deling uitsluitend afgekort op je af
komen. Daar wen je aan; tenslotte
zijn dat maar begrippen en geen
mensen. Maar het is ook geen won
der dat de mensen van het GAK
wel eens in de war raken, zoals
mensen buiten dat bedrijf het soms
al te kwaad kunnen hebben met
nog veel eenvoudiger afkortingen.
Ga maar na: in ons eigen kranten-
bedrijf geeft een abonnee laatst
zijn vakantie-adres op, het vakan
tieoord van het CNV in Garderen,
de „Talmahoeve". Schrijft degene
die het telefoontje aanneemt en
blijkbaar onwetend is van het be
staan van deze vakbond, op: va
kantieoord „Zee en Vee". Maar het
GAK („zeer gesteld op een zorgvul
dig taalgebruik", zoals we in „Open
Kaart" lezen) meent iets tegen het
verschijnsel verwarring gevonden
te hebben: in een bedrijfsuitgave
voor het eigen personeel is een
apart hoofdstuk gewijd aan „spel
ling, afkortingen en schrijfwijze
van getallen en bedragen en sym
bolen". Het moet een krankzinnig
dik boek zijn waar dat allemaal in
staat, want het hoofdstuk draagt
nummer 5523 en misschien is dat
getal ook nog wel afgekort.
Het zou niet aardig zijn hier uitslui
tend op het GAK af te geven, want
tien tegen één dat er veel meer
grote bedrijven zijn, die „voor het
gemak" met zo veel onbegrijpelijke
afkortingen werken. Maar dat kan
de verwarring juist compleet ma
ken. Stel dat je van werkkring ver
andert. Op een groot boerenbedrijf
ben je v.m. geweest, en nu ben je
als v.m. in een supermarkt aange
steld. Van varkensmester tot vlees-
warenmedewerker dus. Daar kun je
de eerste tijd een lelijke vergissing
mee maken als iemand je naar je
beroep vraagt. Of je bent jarenlang
vuilnisman geweest en schrijft als
v.m. van de supermarkt uit ge
woonte op je belastingformulier,
dat je vuilnisman bij de vleeswa-
renafdeling bent. Het zou ook kun
nen voorkomen, dat een perso
neelschef onmiddellijk van de b.j.
wenst te weten, waarom die een
broodje kaas en niet eentje met
vlees voor hem gehaald heeft, en
twee minuten later staat er een
niet-begrijpende bedrijfsjurist voor
het bureau in plaats van de bood
schappenjongen. Want dat krijg je
natuurlijk: bij veel functies in één
bedrijf zul je wel eens een paar
gelijke afkortingen krijgen. En die
arme loopjongen kan ook niet zo
maar weten dat zijn chef met een
b.o.g. niet een broodje oude Goud
se, maar een broodje ossengehakt
bedoelt.
Vast wel handig, een boekje met
afkortingen, maar jammer dat
mensen met normale namen ver-,
dwijnen in een mist van lettertjes.
Zeker duidelijker zou het zijn als
het kind gewoon bij de naam ge
noemd wordt. Dus in plaats van
d.s. gewoon directiesecretaris of
dominee vooropgesteld dat de
d.s. dat is. En veel menselijker is
het om eenvoudig te praten over
mevrouw of meneer Zus en Zo van
die-en-die afdeling. Zou dat nou zo
veel meer moeite zijn?
We noemen het maar margarine
kaas. maar zo zal het vast niet
heten als het ooit in de handel
komt. Voorlopig houdt een aantal
Amerikanen zich alleen nog bezig
met de vraag of namaak-kaas,
waarin het melkvet vervangen
wordt door plantaardige olie, het
zal doen bij het publiek of niet.
Sommigen zijn er van overtuigd
dat zo'n imitatie net zo „gevreten"
zal worden als de margarine die in
plaats van echte boter werd ge
maakt. En misschien is dat ook wel
zo, vooral nu de consument er van
doordrongen is geraakt dat plant
aardige vetten» veel gezonder zijn
dan dierlijke.
(Uit „De Bejaarden").
Hij klopt, hij zuigt, hij veegt, en hij
kan nog veel meer. Klatu de robot
toont hier in de Amerikaanse stad
Rutherford nog maar een van zijn
vele kunstjes. Hij wit het plafond,
maar is ook zeer geschikt om op de
kinderen te passen, de vloer te stof
zuigen, gasten binnen te laten, tele
foontjes aan te nemen, dranken te
serveren en zelfs de visite aange
naam te onderhouden met een stuk
of wat vermakelijke zinnetjes die in
zijn brein zijn opgeslagen. Kortom,
een handige hulp in de huishouding,
maar hij kost dan ook wel zo'n
ƒ8500.
In een brief aan het feministisch
maandblad Opzij spuien gedeti
neerden en preventief gedetineer
den van de enige vrouwengevange
nis in ons land hun kritiek op het
beleid in de inrichting. Behalve
over het saaie werk en de uiterst
lage beloning, het ontbreken van
open en hall-open inrichtingen
voor langgestrafte vrouwen, de be
tutteling en de geringe onderlinge
contactmogelijkheden, klagen ze
over het gebrek aan deugdelijke
medische en psychische opvang
van de verslaafden onder hen: „Zo
wordt hier aan verslaafden geen
methadon verstrekt, hetgeen onder
verslaafden als het beste afkickme-
dicijn bekend staat.
Door deze zeer
moeilijke periode krijgen veel ver
slaafden naast lichamelijke, grote
psychische moeilijkheden te ver
werken. Begeleiding door het per
soneel is niet mogelijk, omdat die
er geen opleiding voor gehad heb
ben. Begeleiding door gedetineer
den onderling is hier totaal uitge
sloten. ondanks het feit dat wij
Deter in staat zijn deze mensen op
te vangen. Wel mochten wij getuige
zijn van de twee sterfgevallen,
waaronder één zelfmoord. Dat be
wijst toch wel hoe groot de psychi
sche druk voor de meeste verslaaf
den hier is".
Patrijzen, althans die van de soort
roodpoten, althans Engelse rood-
pootpatrijzen. blijken erg van mu
ziek te houden. In een Engels vogel-
tijdschnft (..British Birds'i heeft
tenminste dit verbazingwekkende,
waar gebeurde verhaal gestaan,
schrijft het tijdschrift De Bejaar
den: vanuit zijn auto probeerde een
Engelsman een groepje roodpoot-
patrijzen te fotograferen Anders
om hadden de vogels ook belang
stelling voor die man met dat rare
zwarte kastje in de auto. of beter:
voor de muziek die uit de autoradio
kwam. De fotogr.-.af merkte dat ze
vooral geïnteresseerd waren als er
popmuziek klonk. Een aantal da
gen achter elkaar reed hij naar de
zelfde plaats om te controleren of
hij zich niet wat verbeeld had.
Maar het was waar: een van de
patrijzen, steeds dezelfde, stelde
zich al die dagen vlakbij het
raampje op en bleef daar zeker tien
minuten vol aandacht naar de pop
muziek luisteren. Zijn soortgeno
ten waren blijkbaar zo enthousiast,
dat ze zich niet stil konden houden;
zolang de muziek duurde, kwetter
den ze zachtjes mee
