Jury bevestigt schending mensenrechten Onrust op de Filippijnen Rhodesië matigt standpunt Mist en wind moeten op Kaapverden water brengen Russen pal achter standpunt van PLO Ophoop van regen Russell-tribunaal over Westduitse 'Berufsverbote' Aan vooravond verkiezingen Angola ontkent slachting Bereid tot weer praten met Londen en Washington Twee Palestijnen in Nicosia ter dood veroordeeld H| WOENSDAG 5 APRIL 1978 BUITENLAND Trouw/Kwartet FRANKFURT/MAIN Een deel van de internationale jury van het Russell-tribunaal heeft in een voorlopige conclusie op drie van de vier vragen over de zo genoemde „Berufsverbote" in West-Duitsland eenstemmig bevestigend geantwoord. Op de vierde vraag heeft de meer derheid een ontkennend ant woord gegeven. Over enkele maanden volgt de definitieve conclusie van de jury. De eerste vraag die het tribunaal aan de jury had voorgelegd, luidde: „Wordt burgers van de Bondsrepu bliek Duitsland op grond van hun politieke overtuiging het recht ont zegd. een beroep in overheidsdienst uit te oefenen?" Zestien juryleden (11 van de 27 juryleden waren om allerlei redenen niet naar Frankfurt gekomen) antwoordden bevesti gend. even als op de tweede vraag of „de praktijk van de Berufsverbote een ernstige bedreiging van de men senrechten vormt" en op de derde vraag of „deze praktijk tegen men sen, die er een zeer bepaalde politie ke mening op na houden, op discri minerende wijze wordt gebruikt." Op de vierde vraag, of „de praktijk van de Berufsverbote samenhang vertoont met discriminerende prak tijken in andere instituten, in het bijzonder van de vakbeweging, be- Lcgitillldtic roepsorganisaties en kerken," ant- woordden slechts zeven van de zes tien bevestigend. gaan. Actiegroepen hadden daar vo rige week op aangedrongen. Wel zijn enkele commissies gevormd die zich zullen bezig houden met een onder zoek naar eventuele schending van de mensenrechten bij de behande ling van beklaagden en hun verdedi gers en in de gevangenissen. door J. den Boef Besloten werd voorts dat geen enkel lid van de jury een bezoek zal bren gen aan de leden van de zogenoemde Rote Armee Fraktion, die in gevan genschap in hongerstaking zijn ge Het Tribunaal zegt in een slotverkla ring dat het zijn legitimatie uitslui tend ontleent aan de internationaal erkende mensenrechten, waarvan de compromisloze handhaving over de gehele wereld een vereiste is. Wat het probleem der „Berufsverbote" be treft, waarmee het tribunaal zich in zijn eerste zittingsperiode heeft be ziggehouden, werden vier criteria aangelegd: Er mag geen beperking van het recht op vrije toegang tot een beroep bestaan; de vrijheid van meningsuiting moet zonder enige discriminatie worden gegarandeerd; er moet vrijheid van vergadering zijn; en het lidmaatschap van elke organisatie moet mogelijk zijn, zon der vrees voor sancties. Het tribunaal stelt nadrukkelijk vast dat uit zijn onderzoek is geble ken dat „Berufsverbote" op grond van politieke overtuigingen en het lidmaatschap van organisaties die als ongewenst worden beschouwd, niet in overeenstemming met de mensenrechten zijn. De gebruikte methoden, die de vrijheid van het volk moeten beschermen, bereiken volgens het Tribunaal het tegen deel, omdat de macht van de staat wordt uitgebreid. Het weren uit overheidsdienst kan voor de betrok ken werkzoekenden schadelijke ge volgen hebben. Vaak zijn er geen andere mogelijkheden om werk te vinden, als iemand al voor over heidsdienst is geweigerd. Zwaarder dan de materiële nadelen weegt volgens het Tribunaal het ver lies van de mogelijkheid tot zelfont plooiing: het trauma om zichzelf te moeten zien als een uit de maat schappij uitgestotene Ook voor de genen die in de toekomst met „Be rufsverbote" te maken kunnen krij gen, is een moeilijke situatie ont staan. Er zou een algemeen klimaat zijn gegroeid, waarin jonge mensen bang zijn om er een politieke over tuiging op na te houden. Deze ont wikkeling zou voor de maatschappij buitengewoon schadelijk zijn Wat dit laatste betreft zegt het tri bunaal dat geen enkele maatschap pij zich zonder geestelijke vrijheid verder kan ontwikkelen, vooral niet als de jeugd niet in staat wordt gesteld aan de politieke activiteiten deel te nemen De afwezigen Het feit dat 11 van de 27 aangezoch te juryleden niet in het „Bürger- haus" van Harheim waren versche nen betekent niet dat er minder waarde gehecht zou moeten worden aan de bevindingen van de 16 leden die wel aanwezig waren. Dit moge ten overvloede blijken uit de stem ming over de vierde vraag. Waar het bewijsmateriaal onvoldoende was weigerde een meerderheid binnen de jury een oordeel uit te spreken Interessant is wat het Noorse jurylid professor J Galtung over de beteke nis van het tribunaal heeft gezegd Hij deed dat in een toespraak tot de enkele honderden demonstrahten die zaterdag gehoor hadden gegeven aan de oproep van de CDU om tegen het Russell-tribunaal te demonstre ren. Galtung vertelde „uit liefde voor Duitsland naar Frankfurt te zijn gekomen, omdat hij zich zorgen maakt over „Berufsverböte" en haar gevolgen. De Noor verklaarde ook iets tegen het woord „tribunaal" te hebben want de leden van de jury moeten niet als rechters worden be schouwd. MANILA (Reuter, UPI) Meer dan twintigduizend Fillippijnse arbeiders hebben gisteren in de hoofdstad Manila gedemon streerd tegen het dictatoriale bewind van president Ferdinand Marcos. Het was de grootste demonstratie op de Filippijnen sinds Marcos vijf en een half jaar geleden de noodtoe stand afkondigde. De demonstran ten voerden fakkels, rode banieren en leuzen tegen de noodtoestand mee. Verschillende beeltenissen van president Marcos werden vernield. De leiders van de betoging deelden mee dat de demonstratie bedoeld was om steun te geven aan de kandi daten van de oppositie bij de verkie zingen voor een tussentijdse natio nale vergadering. Voor deze verkie zingen, die vrijdag gehouden wor den, hebben zich inmiddels zesen- BRUSSEL JOHANNESBURG (AP, ANP, UPI) Angola heeft Brit se persberichten ontkend dat bij „grootscheepse opruimingsacties in het noorden en zuiden ongeveer 70.000 mannen .vrouwen en kinde ren zijn gedood." In een verklaring noemt de Angole se vertegenwoordiger in Brussel de berichten, die verschenen in de Dai ly Telegraph, „leugenachtige en fan tastische beweringen". Zij zouden alleen tot doel hebben t^ versluieren van wat er werkelijk in Angola aan de gang is: „de opbouw van een nieuwe Afrikaanse samenleving die vrij is van onderdrukking en uitbui ting van mensen door anderen." UNITA heeft in Londen het verhaal in de Telegraph bevestigd. Volgens zegslieden in Johannesburg is in het zuiden van Angola een 5000 man sterke Cubaanse legermacht bezig de guerrilla-beweging UNITA daar te vernietigen. De Cubanen zouden napalm gebruiken en de be schikking hebben over helikopters en acht MIG-21 gevechtsvliegtui gen. De aanval in het zuiden van Angola zou sinds begin maart aan de gang zijn. twintig politieke partijen aange meld. Maar ook na deze stembus strijd zal president Marcos de macht stevig in handen houden. Hij wordt zeker premier en zal voorlopig ook president blijven. Bovendien wordt de noodtoestand gehandhaafd, waardoor hij de be voegdheid houdt allerlei decreten uit te vaardigen en verder maakt hij uit hoe lang het nieuwe parlement in het zadel kan blijven. Vrijwel zeker zal Marcos bij de verkiezingen weer als overwinnaar uit de strijd komen. De oppositie is aan banden gelegd en de voornaamste leider van de oppositie, ex-senator Aguino zit in de gevange nis en heeft geen toestemming ge kregen campagne te voeren. De op positie heeft aangekondigd zijn echtgenote Corazon naar voren te schuiven. Zij zal in de hoofdstad Manila de strijd opnemen tegen Mar cos' vrouw Imelda, die gouverneur van Manila is. Onrustig De presidentsvrouwe Imelda Marcos zwaait naar aanhangers tijdens een verkiezingsbijeenkomst in Manilla. De afgelopen dagen is het steeds onrustig geweest in en rond de hoofdstad. Vorige week donderdag togen al ruim 15000 mensen de straat op om tegen de president te betogen. Volgens de politie raakten maandag 46 mensen gewond bij een groot aan tal branden, die vooral de uitgestrek te krottenwijken van Manila teis terden. In de voorstad Makati werd maan dagavond een bomaanslag gepleegd op een auto die toebehoorde aan de zoon van een rechter van het militai re gerechtshof dat oppositieleider Aquino vorig jaar ter dood veroor deelde. (Marcos heeft de man gratie verleend.) Afgelopen zaterdag raakten twee vrouwen gewond bij een aanslag op het hoofdkwartier van de door de regering gesteunde politieke partij, „de beweging voor een nieuwe sa menleving". SALISBURY (AO, Reuter, UPI) De overgangsregering van blanken en zwarten in Rhodesië stelt prijs op de komst van bemiddelaars uit Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Zij moeten dan een nieuwe conferentie over Rhodesië voorbereiden waaraan ook door de radicale zwarte leiders wordt deelgenomen. Deze zijn niet betrokken bij de „binnenlandse regeling" in Rhodesië, die leidde tot de instelling van het overgangsbewind. Dit lijkt op een matiging van het standpunt dat zwarte leiders in Rho desië innamen, nadat de Amerikaan se president Carter voorstellen voor een nieuwe Rhodesië-conferentie had gedaan. Zij lieten toen weten dat er inmiddels een „binnenlandse regering" was bereikt zij het zon der radicale leiders en dat het geen zin had opnieuw te gaan praten. Gisteren echter verklaarde een woordvoerder van de uitvoerende raad van de overgansregering dat Amerikaanse en Britse onderhande laars welkom zijn. In de uitvoerende raad zitten de blanke premier Smith, en de zwarte leiders Moezorewa, Si- thole en Chirau. Hij zei dat de over gangsregering over alle „opbouwen de voorstellen" wil praten, maar waarschuwde dat de bereikte „bin nenlandse regeling" onaantastbaar is. Naar verwacht zullen de Britse onderminister John Graham en de Amerikaanse ambassadeur in Loesa- ka (Zambia) eind deze week in Rho desië aankomen voor nader overleg. Voorafgaand aan een eventuele „gro te Rhodesië-conferentie" zal 15 en 16 april een gesprek plaatsvinden tussen de Amerikaanse en Britse ministers van buitenlandse zaken (Vance en Owen), de zwarte guerrillaleiders, vertegenwoordigers van de „front- lijnlanden" (die aan Rhodesië gren zen) en Nigeria. De bijeenkomst is het gevolg van besprekingen die de Amerikaanse president Carter het af gelopen weekeinde met zijn Nigeri- aanse ambtgenoot Abasanjo heeft gevoerd. Londen en Washington hebben het binnenlandse akkoord in Rhodesië „onvoldoende" genoemd, omdat het radicale Patriottisch Front het er niet mee eens kan zijn. Gisteren her haalde het ministerie van buiten landse zaken in Washington nog eens dat er géén sprake kan zijn van aanvaarding van het akkoord, tenzij Groot-Brittannië zich erin kan vin den. Rhodesië heeft zich eenzijdig Inlevering posities aan VN-troepen BEIROET, JERUZALEM (Reuter, UPI, AP) De Sowjet-Unie staat pal achter die Palestijnse commando's die weigeren hun posities in het zuiden van Libanon over te dragen aan troepen van de Verenigde Naties, zo hebben vooraanstaande diplomatie ke bronnen gisteren in de Libanese hoofdstad Beiroet meege deeld. losgemaakt van Groot-Brittannië, dat zich nog steeds als het moeder land van de voormalige kolonie be schouwt. Zo lang Londen niet in stemt met welke regeling in Rhode sië dan ook, zal deze onwettig zijn. Samen met Washington wil Londen nu een nieuwe conferentie over Rho desië bijeen roepen, waaraan alle partijen moeten deelnemen: de ge matigde zwarte leiders, de radicale voormannen van het Patriottisch Front, de blanke minderheidsrege ring, de zwarte buurlanden van Rho desië (de „frontlijnstaten") en de Amerikanen en Britten zelf. Eén van de twee leiders van het Patriottisch Front, Joshua Nkomo, heeft gezegd dat hij en zijn kompaan Robert Moegabe dit voorstel nog moeten bespreken. Volgende week zal het Front dan laten weten of het nog enig heil verwacht van een nieu we conferentie. Belangrijk struikel blok zal daarbij in ieder geval zijn de eis van het Patriottisch Front dat het een meerderheid van stemmen krijgt in een nieuwe overgangsrege ring in Rhodesië. Deze zou in geval van overeenstemming de huidige, tot stand gekomen krachtens de „binnenlandse regeling" moeten ver vangen. Noch premier Smith, rtoch de gematigde zwarte leiders in Rho desië wil akkoord gaan met het ver langen van het Patriottisch Front. Volgens de bronnen, die in nauw contact staan met het Russische mi nisterie van buitenlandse zaken, heeft het Kremlin de leiders van de Palestijnse verzetsbeweging PLO volledige steun toegezegd in hun weigering hun posities op te geven. De Russen zouden net als de PLO geen enkel vertrouwen hebben in de resolutie van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, die het moge lijk maakt dat VN-troepen in Zuid- Libanon gelegerd worden. Volgens de Russen hebben de Amerikanen deze resolutie er in de Veiligheids raad doorgejaagd, aldus de bronnen Volgens de Palestijnen kan het lang duren voor dat de Israëli's zich uit Libanon terugtrekken, als ze dat al van plan zijn. Heel andere geluiden komen uit Is raël. Het Israëlische blad Haaretz schreef gisteren dat het Israëlische leger tegen het eind van deze maand geheel uit het zuiden van Libanon teruggetrokken Zou kunnen zijn. En de Iraëlische legerradio meldde gis teren „een druk verkeer van militai re voertuigen richting Israëlische grens, terwijl troepen van de VN macht zich in tegengestelde richting bewogen". Volgens de radio was „de belangrijke uitdunning al een week geleden begonnen". Inmiddels heeft het Libanese natio- naal-liberale blad Al Achrar gemeld dat de PLO een overeenkomst met Cuba gesloten heeft voor de verle ning van militaire hulp en het zen den van Cubaanse „technici". Op grond van deze overeenkomst zou den al een aantal Cubanen naar Pa lestijnse kampen in de omgeving van Libanese steden als Sidon en Tyrus zijn gezonden. In Roemenië, waar Israëls minister van buitenlandse zaken Mosje Dajan op bezoek is, heeft president Ceau- sescoe toegezegd dat hij een officieel bezoek aan Israël zal brengen, zodra de vrede getekend is. „Wellicht voor de eerste mei", aldus wel bijzonder optimistische Israëlische journalis ten. die Dajan op zijn reis vergezel len. Hoewel, het jaartal werd niet genoemd. NICOSIA (Reuter, AFP, UPI) De beide Palestijnse moordenaars van hoofdredacteur Joessef El Sebai van het Egyptische dagblad Al Achram. te weten Samir Mohammad Khadar uit Jordanië en Zajed Hoessein Al Ali uit Koeweit zijn gisteren in de Cyprische hoofdstad Nicosia ter dood veroordeeld. Zij zullen volgens de uitspraak van de rechtbank op 1 juni in de hoofd gevangenis van Nicosia terecht wor den gesteld door middel van ophan ging Op Cyprus is de laatste tien jaar geen doodvonnis meer uitge voerd en volgens de advocaat der Palestijnse beklaagden „moet die straf als niet meer bestaand be schouwd worden." De advocaat heeft al aangekondigd beroep te zul len aantekenen. Vorige uitgespro ken doodstraffen zijn op Cyprus door de president van de republiek steeds veranderd in levenslange ge vangenisstraf. 11 De Egyptische hoofdredacteur werd op 18 februari doodgeschoten in het Hilton-hotel in Nicosia. Hierna maakten de Palestijnen een aantal gevangen en vertrokken daarmee in een vliegtuig naar Djibouti. De vol gende dag keerde men terug naar Cyprus omdat geen enkel land de Palestijnen wilde opnemen. Op 19 februari ontstond op het vliegveld van Larnaka een gevecht tussen Egyptische commando's, die het vliegtuig wilde veroveren, en leden van de Cypriotische nationale gar de. Hierbij werden 15 Egyptenaren gedood. Hierop verbrak president Sadat van Egypte de diplomatieke betrekkingen met Cyprus. door Nico Kussendrager 'Wie zet er nu midden op een berg een stuk vliegengaas neer', is het eerste wat bij je opkomt, hoog bovenop Santo Antao, één van de straatarme en kurkdroge Kaapverdische eilanden, voor de kust van West-Afrika. Het gaas is er neergezet door Willem Algra, Maarten Boers en Paul Hille- gers. en gek is het helemaal niet. Zij werken voor de directie technische hulp van het ministerie \(an buiten landse zaken in Den Haag op de Kaapverdische eilanden. Tegen het gaas wordt mist opgevangen, die neerslaat waarna deze als water wordt afgevoerd naar een tank. De Kaapverdianen hier op het eiland hoeven dan niet meer vijf uur per dag te lopen voor één emmer water, zoals op het ogenblik. Veertig liter Gemiddeld kan per vierkante me ter gaas per dag veertig liter water gehaald worden, en dat tikt fors aan. Maar dan moet er wel mist zijn. In deze tijd van het jaar hoort' in de bergen op Santo Antae meer dan twee duizend meter hoog de dikke nevel te hangen, maar de dagen dat ik er was, was de hemel strak en onbewolkt. „Steeds de afgelopen weken", zegt Maarten Boers „Hier zou maanden lang mist moeten zijn, maar tot nu toe hebben we dat niet meegemaakt. Het hoogste dat wij tot nu toe heb ben gehaald, is negentien liter per dag. maar dat moet veel meer kun nen zijn." Eén scherm staat er nu van één bij twee meter en daar komt er nog een aantal bij de grootste twee meter hoog en vijftien meter lang om te kijken wat de beste manier is om de nevel te laten neer druppen. De schermen zijn dubbel uitgevoerd, om te voorkomen dat een deel van de mist „er doorheen waait", erachter zit een bak, eronder een goot, waardoor het water de tank inloopt Erosie-onderzoek Behalve met het opvangen van mist waarmee ook in Japan en Zuid- Afrika proeven worden genomen houden de drie Nederlanders zich bezig met erosieonderzoek en het gebruik van grondwater. Hoe langer het droog is op de in aanleg vruchtbare want vulkanische eilanden, hoe groter het gevaar van het wegspoelen van de grond, als het weer eens gaat regenen. De beplan ting is steeds schaarser geworden of zelfs helemaal verdwenen door de droogte, en de terrassen bovenin de bergen waarop eens koffie en ci trusvruchten stonden zijn ver waarloosd. De Kaapverdianen kap pen de boompjes en struiken als brandhout voor het koken. Dat te verbieden heeft geen zin, want de armoede is te groot om zelfs maar een beetje petroleum als brandstof te kopen. Ondertussen vreten de gei ten op de eilanden door aan de schaarse plantengroei een grote kwaal in de Sahel maar ook dat te verbieden is zinloos, want de dieren geven tenminste nog een beetje melk. De drie Nederlanders hebben onder andere dammen gebouwd (wat erg duur is) om het wegspoelen van de bodem in geval van neerslag te voor komen. Zij willen nagaan hoe de erosie in zijn werk gaat, welke maat regelen ertegen moeten worden ge nomen, welke gewassen nodig zijn om de grond vast te houden, wat er gebeurt als de bevolking doorgaat met het bedrijven van landbouw zo als zij dat gewend was. Dat alles „op hoop van regen", want wat als het over een aantal jaren nog droog is? „Tja, dan staan die dam metjes daar, en dan is het nog steeds wachten op regen", verzucht Paul Hillegers. Het meest zinnige deel van het pro ject lijkt op het ogenblik, het opvan gen van water onderstrooms. Boven in de bergen is in het verleden de neerslag de grond ingesijpeld, en be neden in de dalen kan die nu ge bruikt worden als grondwater. De drie mannen van de directie techni sche hulp hebben stenen schermen in de grond gebouwd, afgesmeerd met cement, waarachter het water lijft staan. Dat wordt opgepompt en dan pas blijkt wat mogelijk is op de Kaapver dische eilanden, als er bevloeid kan worden. De bananen en de suiker groeien welig, de oogst is goed, en de uit stengels gestookte grogue smaakt uitstekend. Het project, uitgevoerd met het mi nisterie van landbouw op de Kaap verden, wordt betaald door Neder land (drie miljoen gulden) en de Club des Amis du Sahel (een groep rijke landen; twee miljoen) Het is bedoeld voor twee jaar, maar zal waarschijn lijk langer duren. Vraag blijft alleen waarom de drie mannen van DTH aan de noordkant van het eiland zijn gaan zitten, waar in het verleden de passaatwinden nog wel eens regen wilden brengen. Zelfs nu hangt er een groen waas over de bergen, ter wijl aan de andere kant bruin en vies-geel het beeld bepalen. „Daar zijn de kansen nog kleiner", zegt Willem Algra. Windmolens Veel ontwikkelingsprojecten op de Kaapverdische eilanden zijn gericht op water. Joop van Meel werkt op het hoofdeiland Sao Tiago met wind molens. Hij is er terecht gekomen via de stuurgroep windenergie, als vrij williger voor de Verenigde Naties. Volgens de stuurgroep worden de mogelijkheden voor windenergie in derde wereldlanden sterk onder schat. Op de Kaapverdische eilanden is wind genoeg het waait er voortdu rend en met de molens kan een behoorlijke hoeveelheid water wor den opgepompt. Het zit tien (in de nu droge rivierbeddingen) tot veertig meter (op wat hoger gelegen plaat sen) diep. Met een „gemiddelde mo len" is vijfduizend liter per uur haal baar (vijf kubieke meter) wat per dag zo'n honderdduizend liter betekent. Dat is voldoende voor de bevloeiing van één hectare rijst of drie hectare mais. Enige tientallen koeien of een paar honderd geiten hebben er ge noeg drinkwater aan, en op het ogen blik is dat ook het nuttigste gebruik van het opgepompte' drinkwater. Dat er in de streek waar Joop van Meel werkt eens koeien waren blijkt uit de naam van de naburige bergen Monte das vacas (berg van de koeien). Windmolens worden aangeboden door allerlei landen (Frankrijk, Zwit serland) en instellingen (UNICEF, het kinderfonds van de Verenigde Naties, UNDP, het ontwikkelings fonds, de Nederlandse kerkelijke ICCO). Van Meel is aangetrokken om daar enige lijn in te brengen. Een beetje molen kost op het ogenblik zo'n twintig duizend gulden en is daarmee aanmerkelijk duurder dan een motorpomp. Voordeel is echter dat een windmolen geen brandstof nodig heeft en uiteindelijk is de prijs per kubieke meter water dezelfde als bij een motorpomp. Bovendien kun nen windmolens eenvoudiger zijn waardoor de Kaapverdianen op den duur zelf het onderhoud kunnen doen. Helemaal mooi is een eenvou dige molen te ontwikkelen die hele maal op de eilanden kan worden gebouwd, wat èn werkgelegenheid én meer vertrouwen in eigen ontwik keling geeft. Dit is het tweede van een aantal verhalen over het door droogte ge troffen West-Afrika. Het eerste stond afgelopen zaterdag in de krant. Een Kaapverdiaanse medewerker van de drie Nederlanders op Santo Antao, bij één van de schermen om mi£t op te vangen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 7