Nederlandse dramastukken
trekken meer tv-kijkers
Speelse kunst
Belangstelling voor buitenlands amusement toegenomen
Franse komedie voor tv
Het Anton Bolder Album
DINSDAG 4 APRIL 1978
RADIO EN TELEVISIE
Trouw/Kwartet 4
TV-COMM ENTAAR
door Ton Hydra
ASTERIX EN HET EERSTE. LEGIOEN
Lachen bij kunst; lijkt u dat
denkbaar? Veel mensen vinden
kunst een hoogst serieuze zzak Een
elitaire aangelegenheid, denken zij
diep in hun hart. en daarom zijn ze
maar wat blij dat zij er bij horen. Ze
trekken er hun mooie plunje voor
aan en als ze voor beroemde
kunstwerken komen te staan, gaan
ze plotseling op gedempte toon
spreken. En in die sfeer van de
..heilige hallen" laten zij plechtig
horen dat ze het werk en de
kunstenaar door en door kennen.
Konden de oude meestere het horen,
zo zouden verbaasd zijn over
hetgeen hen werd toegedicht.
Daarna zouden zij in lachen
uitbarsten omdat de psychologische
diepduikers en elitaire betweters
bloedserieus doen over details die
door de kunstenaars als speels en
misschien ondeugend bedoeld zijn.
Zelfs Jeroen Bosch stopte humor in
zijn ernst.
Door zo te schrijven, kom ik in het
straatje van Jeroen Henneman
Zolang deze 35-jarige artistieke
allesdoener bewust leeft, probeert
hij de grauwe alledaagsheid te
versieren. Dat heeft hij gemeen met
andere kunstenaars, die net als hij
in Haarlem werden geboren.
Rembrandt en Frans Hals
bijvoorbeeld. En evenals zijn
illustere voorgangers heeft hij het
wel eens te bont gemaakt. Maar ook
daarin blijkt dan vaak zijn originele
geest.
Iets daarvan laat Jeroen Henneman
los in de film die hij, na lang
aarzelen en veel inspraak Jonne
Severijn toestond van hem en zijn
werk te maken.
Vanavond kunt u hem in
Beeldspraak horen vertellen dat hij
in de tijd van de wilde haren aan
geveltoerisme heeft gedaan en
deswege ook een keer in „de lik"
terecht is gekomen. Hij brak uit.
Motief? „Daar hadden ze een heel
slechte bibliotheek. Toen wilde ik
weg."
Henneman zit vol speelse, dwaze en
knettergekke invallen. Daarmee
schijnt hij zich te verweren tegen
cultureel geleuter, waaraan hij een
broertje dood heeft. Mogelijk
gebruikt hij het kolderieke effect
ook vaak om daarmee de ernstige
kant van zijn denken af te dekken.
ze elkaar in evenwicht kunnen
houden.
Filmer Severijn heeft het goed
aangevoeld dat Henneman in een
soort tweestromenland leeft. Een
werkelijkheid die niet de zijne is.
maar waarin hij zich toch met
gemak beweegt, en de wereld van de
fantasie. Deze twee lijnen worden in
de film gemarkeerd door een
kortstondig verblijf in het luxueuze
Hotel des Indes en een langduriger
oponthoud in zijn atelier annex
woonkamer. Of hij echter vrije
tijdskleding draagt dan wel in
plechtig gala vermomd is. speels
blijft hij.
In mondaine sfeer geeft dat een
extra bizar effect. Stel u voor: in de
deftige hotelhal zit Henneman
schetsjes te maken, die hij in hoog
tempo verfrommelt. Weldra is het
rode pluche bezaaid met witte
proppen Plotseling gaat één van de
verkreukelde tekenvellen een eigen
leven leiden. Even later beweert hij
dat een eindje hout en een stukje
papier even zwaar zijn. Dan moeten
Henneman speelt het nog klaar ook.
En let u eens op de kostelijke truc
waarmee hij „bewijst" dat een
volslagen blank vlak wel degelijk
iets kan vooretellen.
Er zitten tientallen staaltjes van
spelen met de verbeelding in
Beeldspraak. Nog nooit heeft deze
culturele NOS-rubriek met zoveel
fantasie een dubbele bodem
gekregen. Er is niets elitairs aan.
zoals vaak wordt beweerd. Omwille
van het speelse effect heeft Jonne
Severijn de fantast Henneman niet
gedeformeerd tot een potsenmaker.
Hij laat wel degelijk zien dat de
artistieke duizendpoot tot
bewonderenswaardige uitingen in
staat is. Van enkele schilderijen
gaat een bijzondere suggestie uit. Ze
passen bij Jeroens doordenkertje:
„De waarneming gaat aan het idee
vooraf, zonder idee geen
waarneming".
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM Tot de opval
lende uitkomsten van het
kijkersonderzoek over de laat
ste drie maanden van 1977 be
hoort de (in vergelijking met
hetzelfde kwartaal van de vori
ge drie jaren) toegenomen be
langstelling van de televisiekij
kers voor Nederlands eenmali
ge dramastukken en voor bui
tenlands amusement. Gemid
deld keken 3.3 miljoen mensen,
tegen 2.3 miljoen in de jaren
daarvoor.
Verder blijkt dat in verhouding niet
zo veel kijkers zijn meeverhuisd met
de voor het merendeel informatieve
programma's van de N06. van de
zondagavond naar de late avond
uren op Nederland 1 op dinsdag en
donderdag. Van de 1.3 miljoen kij
kers die naar Nederland 1 keken
schakelden er na tien uur 350 000
over naar Nederland twee
Opvallend is ook het sterk gewijzig
de aanbod van Informatie en drama
van enkele omroepen ten opzichte
van het vierde kwartaal van het jaar
1978 Bij de VARA daalde het aan
deel zendtijd aan Informatie van 34
naar 26 procent, maar steeg drama
van 37 naar 45 procent. Het tegenge
stelde deed zich voor bij de TR08.
Daar nam de belangstelling voor in
formatie van 18 naar 25 procent toe
en daalde drama van 45 naar 39
procent. Tot de informatieve VARA-
programma's behoort het nieuwe
VARA-Vlsie. dat met 14 procnet (1,4
miljoen» zeker niet tot de meest be
keken programma hoort. Zelfs is de
waardering met 68 de laagste van
alle actualiteitenrubrieken. De ande
re scoorden een waardering van 71
(Info van de VOO echter 69.)
De meest bekeken actualiteitenru
briek bleef TROS-Aktua-tv met 35
procent (3.5 miljoen) Daarna volg
den AVRO's Televlzler Magazine
met 31 procent. Brandpunt met 27
procent. Hier en Nu met 22 procent
Nader Bekeken haalde gemiddeld
vier procent kijkers. Bij de NCRV
„He mag ik mijn echtgenote terug" is de Franse komedie met
John Lanting, Annelles Balhan en Georgette Hagedoom. die de
TROS vanavond uitzendt.
De EO vertoon! een Engelse ge
dramatiseerde documentaire over
dr. Isaac Newton, grondlegger van
de moderne natuurwetenschappen.
Ned. 1 19 30
In Beeldspraak lijn de met emo
ties geladen ludieke spelletjes van
de kunstenaar Jeroen Henneman te
zien.
Ned. 1/22.10
Speciaal vandaag
Na de comedie Hé mag ik
mijn echtgenote terug? (20.27) volgt
Aktua
Ned. 2/22.35
Over het gebruik van slaapmidde-
len praat Font Disch met dr. J. Ph.
L. L. Koperberg.
Hilv. 2-16.03
Jan Aagten stelde een program
ma samen onder de titel Kerk en
vakbond.
Hilv. 1/19.00
Friedrich Muller interviewt Her-
bert von Karajan ter gelegenheid
van diens zeventigste verjaardag
(morgen). Onder leiding van de be
roemde dirigent spelen de Berliner
Philharmoniker daarna de eerste
symfonie van Brahms.
Duitsl. 2/23.00
Radio vandaag
HILVERSUM I ittt m tn FM-kanalen)
AVRO TOO Niruv»» 7 02 (S» AVRO-klok
17 30 Nieuws 7 41 Radiojournaal 8 30
Vt-uws S36 Gymnast» k voor de vrouw
H 44 D«- groenteman 950 Morgenwijding
9<ki 'Si Dansmuz NOS 9 IS Open School
AVRO 10 00 Radio Lawaa.papegaai IA 10
Arbeidsvitaminen (10 30 Nieuws 1033 Ra-
diojournaal.i II 30iSlRondom twaalf, geva
rieerd programma 12 26 Mededelingen
v«i<ir lar^d en lumhouw 1230 Nieuws 12 41
Radiojournaal 12 SS Europa van morgen
13 10 (Si Pianomuziek 13 25 Beursplein 5
13 30 n Middagje AVRO gevarieerd pro
gramma f13 30 Nieuw - IS 33 Radiojour
naai i 17 0» Voor ons gemaakt (door nm
gekraakt OVERHEIDSVOORLICH
TING 17 20 Nieuws uit de Nederlandse
Antillen 17 30 Nieuws 17 32 RadiojournaaL
17 50 Tappers van toen 18 19 PP Uitzen
ding van het CDA 18.30 Nieuws 18 41 Per
Saldo 19 OO Trefpunt NOS (St Aceoord
AVRO 20 00 tSi AVRO Totaal Ttttater
<22 .IA Nieuws 2X40 Radiojournaal» 23 55-
24 00 Nieuws
HILVERSUM II f492 m en FM-kanalen».
KRO 7 00 Nieuws 7 11 Ochtendgymnav
tie* 7 20 Het levende woord 7 25 Badinerte
7 54 Overweging 8 00 Nieuws 8 11 Echo
8 30 Aubade 9 00 De letter M '9 30 Scheep
spraat! 10 30 Schoolradio (11 00 Nieuws i
II 30 Ouder worden we allemaal 12 00 In
de Boerderij OVERHEIDSVOORLICH
TING 12 49 Uitzending voor de landbouw
1300 Nieuws 1311 Echo 134« Waar is de-
Meester' 14 00 Schoolradio 1500 De avon
turen van Anatul hoorspelserte 15 20 In de
wachtkamer 16 00 Nieuws 16 03 Spreek
uur NOS 17.00 Het zal mijn tijd wel duren
programma over milieu en energie 17 20(Sl
Euroi.ght 1740 Tambu. informatie en ver
zoekplaten voor Antilhanen in Nederland.
17 55 Mededelingen 18 00 Nieuws KRO
18 11 Fcho 18 30 (S) Op vleugels, pianomu
ziek 18 50 Verkenning sociaal-maatschap-
Overweging. 20.15 (Si Tendensen in de
Amerikaanse muziek 21X0 Spektakel
NOS 23 00 Met het oog op morgen 23 05
Actualiteitenovervcht radto-tv 2310 De
krant van morgen 23 20 Den Haag Van
daag 23.52 Even op adem komen, yoga
HILVERSUM III (445 m en FM-kanaleni
VARA (van 7 00-8 (30 Actualiteiten' 7 02 (Sl
Gesodemeurders 9 03 (S) Pep op drie 11 03
TV vandaag
18.59 EO. WvKftracM 16
19X0 De verbazingwekkende dr Newion popuU»
NEDERLAND I
19X0 O S-/TELEAC Werken aan bal Theme (1)
19 50 NOS De FaMjMferant
19 55 Joumaaf
20.20 EO-Metterdaad
20.30 VanUaNfczmgen
21.00 Nader oeMkan
21.37 NOS: Joumaaf
21X9 NOS. Dan Haag vandaag
2X10 Beeldspraak
23.15 NOS: Journaal
NEDERLAND I
19.50 NOS: Pasogort mkxmaöe voor Italianen
19.55 Journaal
19X9 TROS: Boss« an Adnaan. kmoarsene
19X2 Fisehar Chore, kooaang
20.00 NOS: Journaal
20.27 TROS: He mag mi|n echtgenote
terug klucht
2X35 Aktua TV
23.30 NOS: Joumaal
FËRD'NAND
steeg het aandeel zendtijd aan infor- 22 en 12 procent naar respectievelijk amusement achteruit van 24 naar 14
matie en aan jeugduitzendingen van 29 en 19 procent en ging het aandeel procent.
De kijkdichtheid berekend oven alle
programma's, uitgezonden op beide
netten was voor de TROS het
grootst met dertig procent. Daarna
volgden AVRO. KRO. VOO. NCRV,
VARA, NOS. VPRO en EO.
Dinsdagavond
Op de vaste avonden op Nederland
twee bleek de dinsdagavond van de
TROS met vier miljoen kijkers de
grootste dichtheid te hebben. Deze
omroep was trouwens ook met een
gemiddelde van 3,3 miljoen kijkers
op de twee zenders koploper en werd
bovendien met een cijfer van gemid
deld 72 evenals vorig jaar het meeste
gewaardeerd.
De gemiddelde waardering voor alle
televisieprogramma's bedroeg net
als in voorgaande jaren zeventig. Per
programmasoort werden natuurlijk
met 76, ernstige muziek en overige
sportprogamma's met 74. relatief
hoog gewaardeerd. Buitenlands een
malig drama en buitenlandse kome
dieseries haalden 73, de sportrubrie-
ken gemiddeld 72.
Relatief laag gewaardeerd werden
„moderne kunst" met 62 en de uit
zendingen van kleine zendgemach
tigden als Teleac, de Vrije Gedachte,
het Humanistisch Verbond, de poli
tieke partijen, Socutera enz.
Het meest bekeken programma van
het vierde kwartaal van 1977 was de
wedstrijd Nederland-België voor het
wereldkampioenschap voetbal. On
geveer 7.5 miljoen Nederlanders ke
ken en waardeerden (vanwege de
overwinning met 1-0) met een 73.
Paul van Vliet
Paul van Vliet wiens optreden op
Oudejaarsavond bij de AVRO op
televisie kwam kreeg zeven miljoen
kijkers en werd gewaardeerd met
een 72. Seth Gaaikema had mis
schien minder kijkers met toch nog
5,5 miljoen, maar de waardering met
77 lag hoger.
Hoezeer in de sport terugvallende
prestaties hun terugslag hebben op
de belangstelling werd duidelijk bij
de uitzending van de schaatsinter-
land NoOrwegen-Nederland op 17 de
cember. Van de miljoenen televisie-
supporters uit de dagen van Ard en
Keessie waren er nog geen 800.000
overgebleven, die gemiddeld niet ho
ger waardeerden dan 69.
97
Ter
wijl zijn gezichtsvermogen hem al
dus in de steek liet zag hij voor zijn
geestesoog een verbazingwekkend
duidelijk tafereel een oude man
die daar zat te schrijven aan dat
bureau achter hem schrijvend in
de hoop en het vertrouwen hem ge
schonken door een droom, en dit
ontroerde hem tot in het diepst van
zijn ziel. Het duurde even voordat
hij zich kon omdraaien en zeggen:
„Nou. hij nam wel een risico."
Arnold had zich nu omgedraaid en
sloeg hem gade.
„Je hebt het testament nog niet
gelezen." zei hij op een toon van
doffe verbazing.
Edward liep weer op de schrijftafel
toe en las het daar. Eenvouding,
bondig. „Alles aan mijn neef, Ed
ward Random." Hij keek over zijn
schouder Arnold aan en zei: „Ik zei
dat beide getuigen dood zijn."
„Ja."
„Inderdaad zou er nooit iemand
naar dit testament hebben gevraagd
als het nooit voor de dag was ge
komen."
„Ik veronderstel van niet."
„Maar Susan heeft het gevonden.
Erg vervelend van haar van jouw
standpunt bezien. Ik heb het gevoel
alsof ik je mijn verontschuldigingen
moet aanbieden. Maar ik heb haar
niet hierheengehaald om te gaan
zitten snuffelen in de bibliotheek,
die er al die jaren best buiten heeft
gekund om gecatalogiseerd te wor
den. Het lijkt er bijna op alsof jij
wilde dat zij iets zou vinden."
Arnold stond nu weer naar de bran
dende houtblokken te staren.'Hij zei
stijfjes: „Je kunt je niet voorstellen
en hoorde toen Edward lachen.
„Maar beste brave Arnold, ik kan
mij van alles voorstellen daar ben
ik altijd bijzonder goed in geweest.
Ik kan mij bijvoorbeeld voorstellen
Patricia Wentworth
A. W. Sijthoff - Alphen
dat het te voorschijn komen van
zo n testament als dit toen je er
volkomen zeker van was dat ik dood
was, je een afschuwelijk visioen
moet hebben bezorgd van juridische
hinderpalen en uitstel. Het zou jaren
kunnen duren voordat er mocht
worden aangenomen dat ik dood
was. en intussen wat een chaos! Ik
kan mij voorstellen dat jij dat bui
tengewoon onaangenaam vond.
Maar wat ik mij niet kan voorstel
len. en wat jij, naar ik hoop. mij ook
niet zult vragen te geloven is dat
oom James in de laatste week van
zijn leven bovenop de ladder in de
bibliotheek is geklommen om het
Even puzzelen
(S) Drie draait op verzoek van 12.03 iS>
VARA's roekplaatje 14 03 (Sl Spitsbeeld
16 03 (S> Elpee top-30 17 03 (Si Beton-uur
NOS 18 03 De vacaturebank. 18.10(S)NOS-
maal VARA 19 02 (S) Popreconstructie
20 02 (S) NashviU*. 21 02 (S) Popdonder
23 02 (S) Wachten op middernacht 0 02 (S)
Nacht drie draai 2 02 (S) Peter Holland.
5 02-7.00 (S) Truck
HILVERSUM IV (FM-kanalen» TROS 7 00
Nieuw». 7.02 (S) Capnccio klassieke kamer-
en orkestmuziek 9 00 Nieuws. 9 02 <S) Als
reizigers onderweg 9 30 (S) Van heinde en
verre 10 00 (S) Opus tien tot twaalf 12 001Si
Intermezzo orkestmuziek 13.00 (S) De
meest verkochte klassieke tien". 13 30 (S>
Koren-Korpsen 14 00 Nieuws 14 02 'Sl
Omde kunst 14 30 (S) Guitariteiten 15.00-
f7 00 (Si Belcantorium
Horizontaal 1. spil van een wiel. 2.
rivier in Azië. 7. Chinese lengtemaat,
9. vaartuig. 12. vochtig, 13. geest van
de rijstcultuur. 15. kleefstof. 17. in
memoriam (afk.), 18. staaf, 20 mu
zieknoot, 21. o.ganische verbinding,
22. hijswerktuig, 23. Rijkstelefoon.
24. lijst. 26. zoon (afk.). 27. vreemde
munt. 28. schrobnet, 29. loterijbrief
je. 33. startinrichting, 37. voertuig,
38 bosgod. 39. rund.
Verticaal 1 reeds. 2. bergweide. 3.
muzieknoot. 4. zangspel. 5. en per-
sonne (afk.), 6. vertragingstoestel, 8.
pers. voomaamw. 10. knaagdier, 11.
gezichtseinder. 12. water in Lim
burg. 13. stram. 14. tussen. 16 ge-
meenteweide. 18. tennisterm, 19. bit
ter vocht. 25. diamantafval. 30.
wandversiering. 31. lof, 32. vogel, 34.
water in N.-Br 35 voorzetsel. 36.
boom.
Oplossing vorige puzzel.
Horizontaal 1. definitie 2 idee-ido-
ne 3. serre-Ares 4 tam-sta-net 5.
alom-Ada-na 6. nop-Ase-rad 7. teek-
arm-me 8. iel-made-el 9. erker-tere
Verticaal. 1. distantie 2. Ede-aloë-
per 3. ferm-op-elk 4. Ier-smak-me 5.
niet-as-aar 6. Ida-ader-dt 7. torn-ar-
mee 8 ineen-Amer 9 eest-Adèle
deel 7
Als Anton Bolder zeven jaar is meldt vader Bolder hem aan bij de FC OKIDO (Onze
Kantine Is De Oorzaak). Secretaris was de heer S Broo (71 nu). „We hebben de |onge
Bolder at moeten wijzen omdat de minimum leeftijd bij ons negen jaar was. Regels zijn
nu eenmaal regels. De uitzonderingen voor mijn zoon Karei-Jan en Frits van de
voorzitter vonden we mooi genoeg. Ik moet toegeven, voetballen kon hij. Als u nu
vraagt of ik iets van spijt voel9 Ja. dat wel Wat had die longen in de verkoop niet op
kunnen leveren? En we konden dat goed gebruiken met onze nieuwe kleedkamerflat
met roterend restaurant op de bovenverdieping
Vader Bolder besluit dan maar zelf de training te blijven leiden. Iedere morgen voor dag
en dauw een halt uur en 's avonds nog eens een uur op de kinderspeelplaats. In hef
weekeinde komen daar nog twee uur per dag bij. Is zoiets medisch verantwoord? Het
antwoord komt van dokter Valgoord (78), ex-huisarts van de Bolders „Ik kan me geen
klachten voor de geest halen dus slecht was het niet Was het dan goed9 Nu spreek ik
even met als medicus maar als voetbaltan, als ik zie wat er van hem geworden is. dan
zeg ik: het was zelfs uitstekend.
testament, dat hij de moeite geno
men had te maken, te verstoppen
achter die saaie, duffe preken van de
oude Nathaniel Spragge. Waarom
zou hij dat eigenlijk?"
Anold zei niets. Het licht van het
haardvuur liet zien dat het zweet
hem op het gezicht stond.
Edward stond nu met zijn rug tegen
de tafel geleund. De gedachte kwam
bij hem op dat het nu zijn tafel was,
en dat de kamer zijn kamer was.
Maar wat zou hij daaraan hebben
als hij in de gevangenis van Embank
zat onder beschuldiging van moord?
Maar het voor de dag komen van dat
testament wat voor invloed zou
dat hebben op de zaak? Niet bijzon
der veel, dacht hij. De politie wist al
uit miss Silvers verslag van haar
gesprek met Clarice dat William
Jackson getuige was geweest bij het
maken van een testament en dat hij
van plan was geweest op grond
daarvan Arnold te chanteren. Zij
wisten dat James Random Clarice
verteld had van het testament, en
van de droom die hem er toe ge
bracht had het te maken. Wat het
tevoorschijnkomen van dat testa
ment ten gevolge kan hebben, was
een sterke bevestiging van wat Cla
rice miss Silver had verteld. Zodoen
de bleef er geen enkele beweegreden
over voor de moord op William Jack
son, en slechts een bijzonder zwakke
beweegreden voor de moord op Cla
rice Dean.
Wordt vervolgd
