r iju
ilÉMENGA
Handhaven van band met
Nederland eigenlijk belang
van alle Antillen
'Wereldwijd plan nodig
tegen afbraak van bos'
Kaasmuseum in Schagen
gaat zonder subsidie door
- t i
i ^3*^ &7&T- *i
Aruba in verzet tegen dominerende rol
Gevangenisstraf
voor ongeluk met
drie doden geëist
Hoogleraar: 'niet meer kappen' is vals geluid
Eerste bomen in Broekpolder
Vestiging in Alkmaar laat op zich wachten
ZATERDAG 1 APRIL 1978
BINNENLAND
T rouw/Kwartet RH13
Tijdens de „volksstemming" op Aruba: „Kies voor de onafhankelijkheid".
door drs W. J. H. Baart
De vorige regering heeft zich verkeken op de vraag „hoe moet het verder met de Nederlandse
Antillen?" Toen Suriname bezig was om zich van Nederland los te maken, meende de Nederlandse
regering dat de Antillen dan maar spoedig moesten volgen. De woorden van de voorzitter van de
vaste kamercommissie voor Antilliaanse zaken, drs H. M. Franssen waren: „Als ze de onafhanke
lijkheid niet willen, dan zouden ze die wel eens per aangetekende brief kunnen krijgen."
Dit getuigt niet van een juiste taxa
tie van de verantwoordelijkheid die
Nederland ten opzichte van de Antil
len heeft. En ex-premier Den Uyl
heeft beslist geen blijk gegeven van
fijngevoeligheid, toen hij na een be
zoek aan Bonaire, dat niet langer
dan zes uur geduurd had, bij zijn
vertrek meende de situatie wel vol
doende bekeken te hebben en als
zijn oordeel gaf: „Bonaire moet terug
naar de oertijd." (Voor sommigen
van de omstanders was dit een wel
erg cryptische uitspraak, want ze
meenden verstaan te hebben: „Bo
naire moet terug naar de hoer-tijd").
Het is voor de Antillen beslist te
hopen dat de regering Van Agt-Wie-
gel zich meer diepgaand inlaat met
de Antilliaanse problematiek.
Redelijke oplossing
In de afgelopen weken heeft de An
tilliaanse regering met Boy Rozen
dal aan het hoofd het in Nederland
duidelijk gemaakt dat zij de periode
van een band met Nederland nog
lang wil rekken. Eerst moeten er zeer
klemmende problemen (sociale, eco
nomische, politieke) tot een redelij
ke oplossing worden gebracht voor
dat er sprake kan zijn van volledige
onafhankelijkheid.
Deze opstelling getuigt van bezon
nenheid en wijsheid. Eigenlijk is het
in het belang van alle zes eilanden
dat de band met Nederland nog lang
blijft bestaan, want de economische
basis van dit gebied zal altijd wankel
blijven.
Als Nederland nu onmiddellijk de
Antillen zou afstoten dan zou dit
slechts gebeuren uit grof eigenbe
lang, zonder dat de verantwoorde
lijkheid jegens de circa 230.000 in
woners gehonoreerd zou worden.
Dat betekent natuurlijk niet, dat
voortzetting van het koloniale tijd
perk beoogd wordt. In 1954 is dit al
definitief beëindigd door het in wer
king treden van het Statuut voor
het Koninkrijk. Dat was een eerste
stap op weg naar de zelfstandigheid.
Reeds gedurende de jaren vooraf
gaand aan 1954, tijdens de voorbe
reidingen van het Koninkrijkssta
tuut. kwam een nieuw gevaar om de
hoek kijken. Men begreep toen al op
Aruba, Bonaire en op de Bovenwin
den dat een vermindering van
machtsuitoefening vanuit Den
Haag automatisch een vermeerde
ring van machtsoefening vanuit Cu
rasao zou meebrengen. Men zag het
als een zwaard van Damocles boven
het hoofd zweven. Was men eerst
een kolonie van Nederland, nu ging
men misschien een kolonie van Cu
rasao worden. Wat Curasao in de
kaart speelde waren de volgende
factoren. Ten eerste: meer dan drie
eeuwen lang was het centraal gezag
gevestigd in Willemstad op Curasao
en ten tweede: op Curasao woont
ongeveer twee-derde van de bevol
king van de Nederlandse Antillen,
n.l. 150.000 mensen. De zetelverde
ling in de Antilliaanse volksverte-
De schrijver van bijgaande be
schouwing, drs W. J. H. Baart
keerde kort geleden terug van
een studiereis naar de Neder
landse Antillen waar hij in de
jaren vijftig zeven jaar lang als
predikant heeft gewerkt.
Uitdrukkelijk wil hij vaststel
len, dat het niet zijn bedoeling
is om de tegenstellingen tussen
de verschillende groepen van
eilandbewoners te verscherpen.
Hij wil slechts duidelijk maken,
dat het de Nederlandse regering
generaties lang ontbroken heeft
aan inzicht in wat er gebeurt
wanneer men in een kolonie
van eilanden één eiland tot
hoofdeiland maakt.
Hij richt zich dan ook niet tégen
een bevolkingsgroep, maar te
gen een beleid dat door de
machthebbers soms op onrecht
vaardige wijze gevoerd wordt.
genwoordiging werd als volgt: Cura
cao 12 zetels, Aruba 8, Bonaire 1 en
de Bovenwinden 1.
Het was vooral Aruba (met zijn
60.000 bewoners het tweede eiland
wat inwoner-aantal betreft) dat van
af 1945 een felle strijd ging voeren
tegen de dominerende rol van Cura
cao. Die strijd neemt in hevigheid
toe, naarmate Nederland er serieu
zer over begint na te denken wan
neer de banden met de Antillen ge
kapt kunnen worden.
Want het gevaar is beslist niet denk
beeldig, dat de verhoudingen tussen
de zes eilanden gefixeerd worden, op
het ogenblik dat Nederland de tros
los gooit. De toestand is eeuwenlang
zo geweest, dat de hoogste gezags
drager. de gouverneur, in Willem
stad resideerde. Hij bezocht de an
dere vijf eilanden, kort na zijn aan
komst op de Antillen. Vervolgens
zag men hem daar niet eerder dan
op het moment dat hij opnieuw
kwam, deze keer om afscheid te ne
men voor zijn terugkeer naar Neder
land.
In de tussenliggende periode had
den talrijke requesten van de ande
re eilanden de gouverneur bereikt,
maar er was zelden of nooit geld
beschikbaar voor ontwikkeling van
de andere eilanden. Curacao was de
hoofdvestiging en daar bleef het bij
(aldus de thans overleden oud-mi
nister W. F. M. Lampe in zijn boek:
„In de schaduw van de gouver
neurs").
Sedert het Statuut van het konink
rijk is er in dit opzicht weinig verbe
terd. Op Curacao is de macht gecon
centreerd en de andere eilanden
worden telkens weer afgescheept
met lege handen als het enigszins
kan. Want Curacao vindt die andere
eilanden maar lastige concurrent-
jes.
Om een paar voorbeelden te geven.
Op Aruba moest in de jaren vijftig
een nieuwe loodsboot komen, want
de oude was geheel versleten. Het
verzoek om een nieuwe boot werd
naar Curacao gezonden. Deze zond
het verzoek door naar Nederland en
er kwam een nieuwe loodsboot.
Maar die ging niet naar Aruba. Die
bleef op Curacao, en het afdankertje
van Curacao ging naar Aruba. Op
precies dezelfde wijze werd óók de
aanvrage van Bonaire om een loods
boot afgehandeld.
Voorbeelden
En een ander voorbeeld betreft Bo
naire. In de afgelopen jaren begon
ook-op Bonaire het toerisme wat op
gang te komen. Er zijn twee hotels
met prachtige stranden en een idea
le gelegenheid om allerlei takken
van watersport te beoefenen. (Op
Curacao en op Aruba zijn tientallen
hotels; daar begon de opkomst van
het toerisme al in de jaren vijftig).
De meeste toeristen zijn afkomstig
uit Noord-Amerika. Dat zijn mensen
die niet van wachten houden. Maar
ARNHEM (ANP) Voor de Arn
hemse rechtbank is gisteren een ge
vangenisstraf van een jaar en zes
maanden en vijf jaar ontzegging van
de rijbevoegdheid geëist tegen de
27-jarige J. van R. uit Nijmegen. In
de nacht van 26 februari reed van R.
in Wijchen in op drie fietsers (het
echtpaar Wouters-De Wildt en me
vrouw Otten-de Wildt). De fietsers
kwamen hierbij om het leven. Een
bloedproef gaf bij van R. een alco
holpromillage van 1,81 aan.
Volgens de verdachte, die op het
ogenblik van het ongeluk met een
snelheid van tachtig kilometer op de
verkeerde weghelft reed, had hij die
nacht niemand op de weg gezien. Hij
hoorde alleen een klap en zag zijn
voorruit versplinteren.
Van R. is al meermalen veroordeeld
wegens het rijden onder invloed.
„Deze man heeft een grote minach
ting aan de dag gelegd voor mensen
levens en rechterlijke beslissingen",
aldus ae officier van justitie. „Ik
meen dan ook, dat deze man eigen
lijk voor altijd van de weg moet
blijven." Bij de straftoemeting hield
de officier rekening met nog andere
feiten die van R. ten laste waren
gelegd, zoals het doorrijden na een
aanrijding, het weigeren van een
bloedproef en diefstal van een da
mestas.
Uitspraak 14 april.
Van een onzer verslaggevers
WAGENINGEN In de wereld vindt op massale wijze bosafbraak plaats. Een geslaagde
nationale bospolltiek is niet mogelijk zonder een voor tientallen jaren geldend wereldwijd plan. De
bosafbraak moet mondiaal worden bestudeerd. Voor het beheer van bossen zijn internationale
regelingen nodig.
Dat zei prof. ir. A. van Maaren, de
nieuwe hoogleraar in de boshuis-
houdkunde aan de landbouw hoge
school te Wageningen. in een inaugu
rele rede onder de titel „Bomen van
gisteren, bossen voor morgen". Vol
gens Van Maaren ziet men op fatale
wijze tegenwoordig door de bomen
het bos niet meer.
„Indien alle mensen (of ten minste
negentig procent ervan) naar een an
dere planeet zouden vertrekken, dan
zou het bos zich goeddeels op eigen
kracht in een proces van naar schat
ting enkele eeuwen weer kunnen
ontplooien en zou de nu zo gehaven
de aarde vermoedelijk van de onder
gang zijn gered", aldus prof. Van
Maaren. Omdat dit echter een illusie
is, zal het volgens Van Maaren de
taak van de bosbouw zijn om in dit
opzicht te doen wat mogelijk is.
Houtskool
In de wereld worden de functies van
het bos verschillend gezien. In de
arme landen let men vooral op de
kapitaalopbrengsten (er worden
honderdduizenden tonnen houts
kool aan de rijke landen per jaar
verkocht) en op het profijt voor de
plaatselijke bevolking (brandstof,
gereedschapl materiaal voro huizen
enz.). In de industrielanden komt de
belangstelling meer uit de hoek van
landschapkundigen, recreatie en na
tuurbescherming en pas de laatste
jaren ook meer uit de hoek van de
grondstofvoorziening.
De massale bosafbraak, die nu in de
ontwikkelingslanden plaatsvindt,
gebeurde vroeger bij ons. Intussen is
in Noordwest-Europa een fase van
bosherstel gevolgd. In Midden-Ame-
rika en Zuid-Amerika, in Afrika en
Azië. maar ook in Zuid-Europa en
Oost-Europa liggen echter vele mil
joenen hectare bos er uitgeput bii
Tekort
Het heeft er, aldus prof Van Maaren
een tijd naar uitgezien, dat in Euro
pa een zeker evenwicht tussen bos
kap en bosherstel bereikt zou wor-'
den door de drastische wijze van
heraanplant, die sinds de vorige
eeuw plaatsvindt. De laatste tijd
wordt echter duidelijk dat een ern
stig houttekort snel naderbij komt.
Weliswaar wordt tegen het jaar 2000
op wereldschaal slechts een verschil
van vijf procent tussen vraag en aan
bod aan hout verwacht, maar voor
Europa wordt een verschil van vijftig
procent voorspeld en voor de EG
zelfs van 65 procent Wat dan te
verwachten voor Nederland, dat nu
al negentig procent van zijn hout en
houtprodukten importeert?
Prof. Van Maaren wees erop dat in
ons land met de beste bedoelingen
steeds vaker wordt gezegd, dat alle
bossen eigenlijk tot onschendbaar
natuurgebied verklaard zouden
moeten worden. Ze zouden in de
natuurlijke kringloop moeten blij
ven. maar „dat is een vals geluid".
Volgens prof. Van Maaren" wordt
hout slechts „aan tussentijdse men
selijke bewerkingen onderworpen"
Dat is nodig, omdat onze samenle
ving zo zeer op houtgebruik is geba
seerd. dat het eenvoudig onmaat
schappelijk is om geen hout meer te
willen kappen („Net zo onmaat
schappelijk als het weer willen in
voeren van wolven in een zo n dicht
bevolkt land als het onze' i.
de toeristen die voor Bonaire boek
ten kregen te verwerken, dat ze op
Curacao moesten overstappen op
een kleiner vliegtuig. En daarbij
moesten ze vier of vijf uur op Cura
gao wachten.
Wie beweert dat Curagao veel ge
daan heeft om het toerisme op Bo
naire te saboteren, die overdrijft
niet. Met de verlenging van de start
baan van het vliegveld Bonaire had
veel eerder moeten worden begon
nen. Het zal mooi zijn als het in 1980
zo ver is, dat alle typen vliegtuigen
de toeristen rechtstreeks naar Bo
naire kunnen brengen.
Het waren de directeur van openba
re werken en de administrateur van
financiën, beiden te Willemstad, die
de dienst uitmaakten voor de ande
re eilanden, vroeger. Heden ten dage
is het niet beter. Bij het welvaarts
bureau op Curagao blijven de plan
nen die Aruba indient, liggen. Zij
worden niet direct doorgestuurd
naar Nederland.
Vanzelfsprekend wijt de Arubaan
dit mede aan de Nederlandse rege
ring, die immers onafgebroken de
positie van de regering op Curagao
heeft gedekt.
Dit is het eerste van een serie van
twee artikelen.
Politieke superstars, vedettencultus
in de politiek van Roger-Gërard
Schwartzenberg. Uitg. Standaard,
Antwerpen. 354 blz. 26,50.
AO-boekje 1707: Vogeleieren, door
prof. dr A. Stolk. Uitg. stichting
IVIO, Lelystad. 20 blz 1,75, en nr
1708: De Islam vroeger en nu van D.
v.d. Meulen.
Een valk voor een koningin, een ro
man van C. Gaskin. Uitg. Bruna,
Utrecht. 260 blz 6,50.
De Bergrede in het licht van de
Vedanta-leer, op schrift gezet door
Swami Prabhavananda. Uitg. De
Driehoek, Amsterdam. 131 blz
14,90.
Ruby fruit jungle, de avonturen van
Molly Bolt door Rita Mae Brown.
Uitg. Contact, Amsterdam. 206 blz
- 19,50.
Uitg. Wytt, Rotterdam heeft in de
Avia-reeks de eerste twee deeltjes
uitgegeven: Fokker, verkeersvlieg
tuigen 1920-1940 en De geschiedenis
van British Airways. Beide geschre
ven door B. v.d. Klaauw. Per deeltje
80 blz 14,50.
Bewust ontspannen, geschreven
door H. Benson, met medewerking
van Miriam Z. Klipper. Uitg. Becht,
Amsterdam. 142 blz 16,90.
De allergevaarlijkste opdracht, oor
logsroman van D. Reeman. Uitg.
Zuidhollandsche uitgeversmaat
schappij, Baarn. 258 blz 22,50.
Bij uitgeverij Bakker te Amsterdam
verscheen een herdruk van het be
kende gedicht van Herman Gorter:
Mei. 185 blz 14,50.
Rudy, de zwarte Afrikaanse baby-neushoorn die in de dierentuin
van Los Angeles (Californië) is geboren, mocht dezer dagen voor
het eerst naar buiten. Bij de geboorte woog Rudy 34 kilo. De
moeder was achttien maanden zwanger geweest.
Van onze correspondent
VLAARDINGEN - Om nog
maals te benadrukken dat er
n de Broekpolder geen wo
ningbouw, maar een groot bos
moet komen, planten het colle
ge van B. en W. en de voltallige
gemeenteraad volgende week
zaterdag om tien uur de eerste
bomen van het Broekpolder-
bos. Na de gemeentebestuur
ders kan het publiek tegen be
taling van een gulden zelf een
boom planten.
Het begin van de actie „Een
boom voor een bos" vindt
plaats in een deel van de pol
der, waarvan de bestemming
vastligt: recreatie. Voor het
middengedeelte van de polder
ligt de bestemming nog niet
vast.
Vlaardingen wil ook hier bos-
groei, terwijl Rijnmond daar
entegen woningbouw niet wil
uitsluiten. Gedeputeerde Sta
ten staat niet onwelwillend te
genover een bos. nadat Vlaar
dingen circa tachtig ha. van de
polder heeft afgestaan voor
een golfbaan.
G.S. haa zich tegenover de
Rotterdamse golfclub ver
plicht. grond voor de aanleg
van een golfbaan beschikbaar
te stellen, nadat de club vrij
willig had afgezien van het om
hakken van het Staalduinse
bos ten behoeve van een golf
baan. Indien Vlaardingen. G.S.
en Rijnmond het niet eens
worden, zal uiteindelijk het mi
nisterie van Ruimtelijke Orde
ning en Volkshuisvesting in
deze zaak beslissen.
SCHAGEN (ANP) Het kleine, voor ons land enige kaasmu
seum in het Noordhollandse Schagen is weer een volledig
particulier museum zonder één cent subsidie van de overheid.
Het kaasmuseum is tien jaar gele
den opgezet door kaashandelaar R.
J. Staverman en diens familie. In
het museum, dat jaarlijks ruim
11.000 bezoekers trekt, is te zien
hoe vroeger op boerderijen met de
■hand kaas en boter werd gemaakt.
Aan de hand van antieke werktui
gen wordt het verloop getoond van
het boerenhandwerk tot aan de
machinale zuivelindustrie.
Vijf jaar geleden werd het kaasmu
seum ondergebracht in een stich
ting in de hoop, dat zo eenvoudiger
subsidie kon worden verkregen. De
naam van de expositie werd bij die
gelegenheid gewijzigd in „Neder
lands kaasmuseum". Die naams
verandering wordt echter onge
daan gemaakt. De familie Staver
man heeft besloten het museum
weer geheel zelfstandig voort te
zetten en is uit de stichting ge
treden.
Mevrouw Staverman teleurgesteld:
„Wij zijn er niet in geslaagd subsi
die te krijgen, wat vreemd is voor
een uniek museum. De gemeente
Schagen heeft geen geld en het
ministerie van CRM steekt eventu
eel subsidiegeld liever in het Alk-
maarse kaasmuseum, hoewel het
sterk de vraag is of dat er ooit
komt. De provincie Noord-Holland
beschouwt ons wel als een belang
rijk landelijk museum, maar vindt
om die reden, dat het rijk voor de
subsidie moet opdraaien." Me
vrouw Staverman schat de jaarlijk
se kosten van het museum op enke
le tienduizenden guldens.
De familie Staverfnan is eventueel
bereid de collectie onder bepaalde
voorwaarden over te doen aan een
kaasmuseum in de kaasstad bij
uistek. Alkmaar. Er zit echter wei
nig schot in de oprichting van het
Alkmaarse museum, dat gevestigd
zou moeten worden op de zolder
van het Oude Waaggebouw in de
kaasstad.
Bestaansrecht
Het Alkmaarse gemeentebestuur is
enthousiast over het idee van een
eigen kaasmuseum. Een jaar gele
den vroeg het de gemeenteraad een
krediet van ruim een miljoen gul
den voor het museum. De gemeen
teraad Van Alkmaar lijkt minder
geïnteresseerd. Hoewel b en w ge-
ruimte tijd geleden ook een bouw-
Het kaasmuseum in Schagen.
plan voor het kaasmuseum hebben
ingediend, heeft de raad nog niet
gereageerd. Een woordvoerster van
de gemeente zegt daarover. B en w
hadden gehoopt, dat het kaasmu
seum nog deze mèand in de ge
meenteraad aan de orde zou ko
men. maar daar ziet het niet meer
naar uit. Het gemeentebestuur be
twijfelt zelfs of de raad nog dit jaar
zal praten over het Alkmaarse
kaasmuseum.
De zolder van het Waaggebouw in
Alkmaar wordt intussen wel gereed
gehouden voor het kaasmuseum.
Op de benedenverdieping van het
gebouw zal na de restauratie de'
VVV worden gevestigd en op de'
eerste verdieping een restaurant.
De familie Staverman maakt zich
niet druk over de Alkmaarse plan
nen. „Ons kleine particuliere mu
seum heeft voorlopig alle bestaans
recht van de wereld," aldus de
familie.
