Paus wil helpen in zaak-Moro De kleine kansen van boeren in Peru Vieuw plan Westerse anden voor Namibië Carter wijst Brazilianen op kernenergieproblemen Rostropowitsj laakt besluit Sowjet-Unie THa brief ontvoerde politicus met dringend verzoek Bezorgdheid bij Russen over het SALT-overleg nhoud nog geheim gehouden Nieuwe directeur tem,gevangeniswezen iwosSpanje benoemd Ook kwestie mensenrechten aangekaart Staking in Iran geen groot succes Videla belooft meer burgers in regering Balling Hugo Blanco mag terug naar Lima nr DAG 31 MAART 1978 BUITENLAND T rouw/Kwartet7 afge- eden ïker- van Zwin- J. de i Kat- Brink lbers cerk), lorp). )ME (Reuter, UPI, AP) Het Vaticaan zal waarschijnlijk ^an bemiddelen in de ontvoeringszaak van de Italiaanse oud- emier Aldo Moro. Woordvoerders van het Vaticaan wekten steren deze suggestie, nadat de Italiaanse regering een door oro geschreven brief had ontvangen waarin om pauselijke ^middeling werd gevraagd. rkerk H C. >tter- van Va- leton Vae- Dor- euw- man uren 3oot Hen- Hart nsen Dijk let is bekend dat de Heilige Stoel mmer haar plicht heeft verzaakt s er humanitaire acties werden ge- aagd" aldus woordvoerder Don erfanice Pastore. Hij verwees daar- ee kennelijk naar een bemiddeling er jaar geleden van de paus in de ak van de ontvoerde Genuase Khter Mario Sossi. Hij deed dit op srzoek van Sossi's vrouw; na 35 igen gevangenschap werd de rech- r vrijgelaten. Paus Paulus en Moro innen elkaar goed; de katholieke srkleider was toen hij nog gewoon sschop was de adviseur van de itholieke studentenvereniging, aarvan Moro lid was. Het Vaticaan eeft wel gesteld dat alvorens zij aar diensten aanbiedt enkele vra- en over de brief van Moro worden jgehelderd. Den ide), ers), J. L N. l. w. I. De brief werd woensdagavond laat bij minister van binnenlandse zaken Francesco Cossiga bezorgd en de be windsman heeft gisteren de overige kabinetsleden van de inhoud in ken nis gesteld. Bij de brief was een verklaring van de Rode Brigades, de stadsguerrillabeweglng van wie wordt aangenomen dat zij de politi cus heeft ontvoerd. De Brigades zeg gen daarin dat het „proces" dat zij voert tegen Moro wordt voortgezet en dat de oud-premier volledig mee werkt. „Het volkstribunaal weet hoe zij Moro en zijn partij de rekening moet presenteren," aldus de verkla ring, waarin geen verdere eisen voor de vrijlating worden gesteld. Moro wijst in zijn brief indirect wel naar het proces, dat in de Noorditali- aanse stad Turijn wordt gevoerd te gen leden van de Rode Brigades. Hij schrijft volgens Italiaanse kranten mogelijk onder invloed van marte lingen of drugs dat hij zal worden berecht en dat hij misschien „erg onplezierige dingen" zal gaan zeg gen. Moro wijst het „opofferen van onschuldigen uit naam van een vaag juridisch beginsel" al en zegt dat er in het verleden vaker uitwisselingen yan gevangenen hebben plaatsge vonden, zoals bij voorbeeld na de ontvoering van de Westberlijnse po liticus Peter Lorentz door aanhan gers van de Rote Armee Fraktion. Met name in kringen van de chris ten-democratisch partij, waarvan Moro de leider is, maakt men zich zorgen over de term „onplezierige dingen". Men is bang dat Moro ont hullingen zal moeten doen over de vele schandalen, waarbij de chris ten-democraten de afgelopen tien tallen jaren een rol hebben gespeeld zoals bijvoorbeeld de Lockheedaffai- re, waarin onder meer de naam van president Leone is genoemd. Er be staat ook vrees dat zijn ontvoerders Moro informatie afpersen, waarmee zij de staat zouden kunnen chan teren. Verscheidene politieke partijen in Italië hebben er bij de regering op aan gedrongen dat men een afwij zende houding blijft aannemen met betrekking tot de eisen van Moro's ontvoerders. De staat kan en mag niet onderhandelen met de terroris ten en zij kan deze ook niet toege ven, zo zei een woordvoerder van de communisten. De socialisten vroe gen een koel en krachtig optreden. Aanslagen Genua De Rode Brigades hebben gisteren gezegd verantwoordelijk te zijn voor- het in brand steken woensdagnacht van de auto's van twee vooraan staande christen-democraten uit Ge nua De eigenaar van één van de auto's was in juli vorig jaar al eens in zijn benen geschoten. WASHINGTON, (UPI. Reuter) De Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken komt eind volgende maand naar Europa om de in het slop geraakte besprekingen over een beperking van de strategische bewa pening (SALT) een nieuwe impuls te geven. Dit werd gisteren bekend gemaakt door het Amerikaanse mi nisterie van buitenlandse zaken. Vance zal onder meer in Genève overleg voeren met de Russische mi nister van buitenlandse zaken Gromyko. De Amerikaanse en de Sowjet af vaardigingen, die in Genève aan ta fel zitten in het kader van de SALT- besprekingen, overlegden gisteren drie en een half uur. Na afloop van de besprekingen werd alleen meege deeld dat men op 5 april verder praat. In Amerikaanse regeringskringen was gisteren enige activiteit te be speuren inzake de SALT-besprekin- gen naar aanleiding van een artikel van professor Arbatow in de Prawda, dat kennelijk als waarschuwing aan het adres van de Verenigde Staten bedoeld is. Professor Arbatow, hoofd van de afdeling Noord-Amerika van het Russische ministerie van bui tenlandse taken, schrijft dat men zich niet aan de indruk kan onttrek ken dat het buitenlands beleid van de Verenigde Staten in „een periode van weifeling" is terecht gekomen. Volgens een Russische woordvoer der in Washington moet het artikel beschouwd worden als een blijk van bezorgdheid bij de Sowjetleiders, dat de Amerikaanse regering bereid' is om alles inclusief een nieuw SALT-akkoord te laten glippen als zij de Panamakanaalverdragen maar door de senaat krijgt. Het artikel in de Prawda is voor een deel een reactie op twee recente uitlatingen van de kant van de Vere nigde Staten. Zbig Brzezinski, de presidentiële adviseur voor veilig heidszaken, waarschuwde de Sow- jet-Unie onlangs dat de Russische bemoeienissen in de hoorn van Afri ka zonder twijfel invloed zouden hebben op de bereidheid van de Amerikaanse senaat een eventueel nieuw SALT-akkoord goed te keu ren. De Amerikaanse president Car ter liet er onlangs in een in Zuid- Carolina uitgesproken rede geen misverstand over bestaan, dat de Verenigde Staten niet van plan zijn achterop te raken op het terrein van de bewapening. Amerikaanse functionarissen zei den gisteren dat het artikel van Ara- batow een opvallend snelle reactie was waaruit blijkt dat de SALT- besprekingen de Russen zeer ter harte gaan, maar de Sowjet-Unie begrijpt kennelijk niet dat Amerika zich werkelijk zorgen maakt over de Russische acitiviteiten in Afrika. Overigens noemden de functionaris sen het artikel een nuchter, serieus verhaal. Zij ontkenden dat er een crisis in de Russisch-Amerikaanse verhoudingen op til zou zijn. Leden van de defensiecommissie van het Amerikaanse Huis van Afge vaardigden, die momenteel een be zoek aan de Sowjet-Unie brengen, zeiden gisteren dat hun bezoek geen doorbraak heeft opgeleverd in de be sprekingen over do beperking van de bewapening. „Wij probeerden hen ervan te overtuigen dat onze bewa pening de hunne volgt en zij menen dat de Russische bewapening de Amerikaanse volgt", aldus delega tieleider Meivin Price. Ook de Joe goslavische president Tito, die on langs een bezoek bracht aan presi dent Carter, heeft er bij de Russi sche leiders op aangedrongen te zoe ken naar een doorbraak in de steeds moeizamer verlopende besprekin gen tussen oost en west. Overigens zou Tito niet van plan zijn te bemid delen. PSTAD (Reuter, UPI, AP) Vijf Westerse landen hebben iteren nieuwe plannen op tafel gelegd voor een regeling van de «afhankelijkheid van Namibië. De voorstellen van de Verenig- ,meeiJe Staten, Canada, Groot Brittannië, West-Duitsland en Frank- :rsiaa(Uk werden gezien als een laatste poging om tot een internatio- eindeJiaal aanvaardbare formule te komen. en kc )e vertegenwoordigers van de vijf 'bh mden hebben de plannen gisteren Rod verhandigd aan de Zuidafrikaanse rk 0< iinister van buitenlandse zaken Dcker loelof Botha. De inhoud ervan is broei iet openbaar gemaakt. Zuid-Afrika, epalir at het delf stof fenrijke gebied al ist d' Inds de eerste wereldoorlog beheert soene leeft verklaard haar oordeel over de irk b< oorstellen te zullen laten afhangen lweid an de reactie van de Namibische laats ejders. Als de plannen onaanvaard- ifkar blijken zal Zuid-Afrika door- aan met haar eigen procedure voor grajT le onafhankelijkheid van Namibië. r®fL° fa de ontmoeting tussen de vijf ver- vnPT •genwoordigers en Botha had de °;v ninister een onderhoud met zijn eer- v» minist€r John Vorster. Daarna rerd meegedeeld dat de plannen in an ri ianden 2*1n gesteld van Zuid-Afri- iptpr< 8 5 gouverneur in Namibië rechter '™~lteyn. Deze zal de ideeën van de laa ogeheten Contactgroep aan de lei- ver t ,ers 1,1 het gebied voorleggen waar* !0545>| an di na het definitieve oordeel van Preto ria volgt. „We hopen dat we spoedig een over eenstemming bereiken." zo zei de Amerikaanse afgevaardige William Bowdler gisteren. Volgens diploma tieke kringen is er haast geboden met de plannen omdat Zuid-Afrika van plan zou zijn een datum vast te stellen voor de onafhankelijkheid van Namibië. Hierdoor zouden de Westerse landen buiten de besluit vorming komen te staan. In het Wes terse voorstel zou geen datum wor den genoemd, maar de maand au gustus, die hier en daar is gesugge reerd zou volgens het Westen veel te vroeg zijn omdat bij voorbeeld de Namibische afscheidsbeweging SWAPO zich dan nauwelijks op de verkiezingen zou kunnen voorbe reiden. Thuislanden - P he| 1S dl MADRID (UPI) De Spaanse rege- j nor) ring heeft gisteren Carlos Garcia en zjValdes benoemd tot directeur van liginjhet gevangeniswezen. De pas 31-ja- rlge Garcia staat bekend als een I hervormingsgezind man. Tot op he- i den was hij hoogleraar recht. In het verleden heeft hij zich herhaaldelijk krachtig opgeworpen voor verbete ring van de rechten van gevangenen In Spanje. De jurist volgt Jesus Haddad op die acht dagen geleden door linkse stadsguerrilleros werd vermoord. Kort daarvoor was in de Madrileen- se Carabanchel-gevangenis een jon ge anarchist na een zeer hardhandi ge ondervraging door drie bewakers gestorven. Het zwarte thuisland Venda heeft de Zuidafrikaanse regering om volledi ge onafhankelijkheid verzocht. Het gebied dat 270.000 mensen huisvest heeft sinds 1973 de status van thuis land. Verwacht wordt dat de rege ring in Pretoria het verzoek zal inwil ligen. Venda zou daarmee, na Trans kei en Bophoethatswana, het derde thuisland worden dat onafhankelijk heid krijgt. De politie van Johannesburg heeft gisteren de aanhouding bekendge maakt van achttien jonge negers, die verantwoordelijk zouden zijn voor een reeks brandbomaanslagen in de zwarte woonstad Soweto. De politie had 500 rand beloning uitgeloofd voor iedereen, die inlichtingen zou kunnen verschaffen, die tot aanhou ding van verdachten zou leiden. De aanslagen hadden de dood van twee mensen en materiële schade ter waarde van duizenden rand tot ge volg. In Johannesburg werd ook huiszoeking verricht in de woning van een blank journalisten-echtpaar en daarbij werd beslag gelegd op veertig publikaties. RIO DE JANEIRO (Reuter, UPI) De Amerikaanse president Jimmy Carter heeft tijdens zijn bezoek aan Brazilië gewaar schuwd dat de Verenigde Staten zich zullen blijven verzetten tegen de verspreiding van materiaal dat gebruikt kan worden voor het vervaardigen van kernwapens. Maar Washington is niet bij mach te de levering door West-Duitsland van opwerkingsfa brieken aan Brazilië tegen te houden. De verwelkoming van Carter in Bra- wel applaus voor de Amerikaanse zilië, het tweede land op zijn reis langs twee Latijns-Amerikaanse en twee Afrikaanse landen, was vergele ken met Venezuela tamelijk koel De president heeft 2,5 uur gesproken met zijn collega Geisel, drie kwartier langer dan het schema aangaf. Van daag zal hij in Rio de Janeiro praten met. twee katholieke leiders. In het Braziliaanse parlement was er president, die daar zei dat er ver schillen zijn tussen de VS en Brazi lië, maar dat de traditionele banden tussen de twee landen onaangetast zullen blijven. Carter verklaarde dat in een klimaat van vrij ondernemer schap de mensenrechten kunnen worden gewaarborgd. Die twee kun nen best samengaan, aldus de presi dent» Hij liet weten dat Brazilië „gro- LONDEN (Reuter, UPI) De Russische cellist Rostropowitsj en zijn vrouw, de operazangers Wisnewskaya hebben gisteren in Londen verklaard het besluit van de Russische staatsburger schap te ontnemen, niet te zullen erkennen. Rostropowitsj zei dat de Sowjet-regering haar volk om de tuin leidt door te beweren dat hij en zijn vrouw deel genomen zouden hebben aan anti-Sowjet activiteiten. te vooruitgang heeft geboekt op het gebied van de mensenrechten." Car* ter zei dat de kwestie van de mensen rechten een internationaal probleem vormt dat in ieder land opnieuw be keken moet worden. Over de kernenergie zei Carter dat de VS sterk voorstander zijn van het recht van ieder land om een gedeelte van zijn energievoorraad uit kern centrales te halen. „Wij hebben ech ter het recht onze mening uit te spreken over de verspreiding van nucleair materiaal," aldus Carter, die zei dat het noodzakelijk is dat alle landen het verdrag tegen de ver spreiding van kernwapens onderte kenen. Zijn vrouw verklaarde tegenover Journalisten dat de Sowjet-regering zich heeft gedragen als een slaven handelaar door hen het burgerschap te ontnemen en het hun kinderen te laten behouden. Verder sprak Ro stropowitsj beschuldigingen van het 8owjet-persbureau Tass tegen dat hij 63 liefdadigheidsconcerten zou hebben gegeven als hulpverlening aan subversieve Witrussische emi- grantengroepen. Van de 63 liefdadig heidsconcerten waren volgens Ro stropowitsj slechts twee bedoeld voor Russen. Hij herhaalde dat de oorspronkelij ke aanleiding dat zij in ongenade vielen bij de Russische regering hun vriendschap was met de dissidente schrijver Solzjenitsin. Voorts dat zij de schrijver in de gelegenheid had den gesteld vier winters lang in hun villa in Moskou door te brengen. Rostropowitsj wees beschuldigin gen van de hand als zou hij niet de bedoeling hebben om naar Rusland terug te keren. Hij zei er echter bij, dat hij niet terug wilde keren als zijn naam volledig geboycot wordt en als hij behandeld wordt als een dode. Volgens verklaringen uit dissidente kringen heeft het Sovjet-gerechts hof gisteren twee Oekrainers van een dissidente groep die zich inzet TEHERAN (UPI, Reuter) - De alge mene staking van een dag in Iran is gisteren nauwelijk merkbaar ge weest in de hoofdstad Teheran. Wel deden zich in enkele provincieste den botsingen voor, waarbij drie mensen om het leven kwamen De staking was uitgeroepen door de on dergrondse oppositie, die daarmee wilde aantonen dat zij over aanzien lijke aanhang beschikt. De oproep vond wel enige weerklank in twee orthodoxe moslim wijken van de hoofdstad, maar was in het zaken centrum van de stad nauwelijks merkbaar. voor de mensenrechten veroordeeld tot twaalf Jaar werkkamp en ver banning wegens anti-Sovjet activi teiten. De twee veroordeelden, Mi- roslaw Marlnowitsj en Mykola Ma- toesewitaj werden elf maanden gele den gearresteerd na een reeks poli tie invallen in de huizen van Oekra- ïnische dissidenten. BUENOS AIRES (AP. UPI) Presi dent Jorge Videla van Argentinië beloofde gisteren tijdens een confe rentie van militaire gouverneurs, meer burgers in de militaire regering op te nemen. Hij zei in zijn rede ter gelegenheid van de tweede verjaar dag van de coup tegen Isabel Peron, dat de meest dringende problemen waarmee hij toen werd geconfron teerd nu grotendeels zijn over wonnen Onder de veranderingen die de aan zet moeten vormen tot de uiteinde lijke vestiging van een pluriforme democratie zullen de benoemingen vallen van nieuwe opperbevelheb bers van de drie krijgsmachtonder delen. Zij zullen de nieuwe militaire raad vormen. Van Videla wordt ver wacht dat hij als president zal aan blijven. ook als een andere legeroffi cier hem als opperbevelhebben ver vangt. Een volgende stap naar de pluriforme democratie zal bestaan uit het geleidelijk vergroten van het aantal niet-militaire ministers in het kabinet. Politieke partijen en bon den van werknemers en werkgevers zullen als „onmisbare instrumenten van de representatieve democratie" ook hun plaats in het nieuwe bestel krijgen. De president sprak in dit verband van de vorming van een „breed opiniefront" dat zou kunnen dienen als „superpartij Om te ko men tot een nieuw bestel binnen een pluriforme democratie zullen echter geen verkiezingen uitgeschreven worden. loor Herman Amelink UTRECHT De regering van Peru heeft twee weken geleden besloten alle politieke ballingen, die het land de afgelopen jaren moesten verlaten, toestemming te geven naar hun land terug te keren. Hugo Blanco is een van die ballingen. Hij is een Peruaanse boerenleider die al enkele jaren in Zweden woont. Onlangs bracht hij een bezoek aan ons land. Na het bekend worden van het besluit van de Peruaanse regering verzucht hij: „Het vaderland neemt mij weer negen maanden in de moederschoot op." Hugo Blanco heeft wel reden voor die verzuchting. Zijn lange staat van dienst voor de strijd van boeren en arbeiders in Latijns-Amerika heeft er toe geleid, dat al twee maal de doodstraf tegen hem geëist is. Uiteindelijk werd hij veroordeeld tot 25 jaar gevangenisstraf, waarvan hij er acht heeft uitgezeten. Hugo Blanco kwam in 1971 vrij, maar negen maanden na zijn vrijlating werd hij het land uitgezet, om dat hij steun zou hebben gegeven aan een staking van onderwijzers. Toen in augus tus 1975 generaal Morales Bermudez aan de macht kwam. mocht hij weer terug naar zijn land. Ook dit keer duurde de vreugde maar negen maanden. In mei 1976 werd hij opnieuw verbannen, ditmaal omdat hij had meegedaan aan een actie van sloppen wijkbewoners. Landbouwhervorming Hugo Blanco is lid van het uitvoerend comité van de Boerenconfederatie van Peru (CCP) en hij hoopt deze maand nog weer in deze functie te kunnen terugkeren Door zijn lange jaren ervaring heeft hij uitgesproken oordelen over de hervormin gen in Peru. Hugo Blanco: „De landbouwhervorming begon in feite met de landbezettingen van 1961. Het belangrijkste kenmerk van deze bezettingen was, dat ze door de boeren zelf werden uitgevoerd. Zij bepaalden in welke vorm die hervormingen moesten worden opgezet. Er werden geen vergoedingen ge geven aan de oude bezitters Daarin ver schilden deze hervormingen ook wezenlijk met de veranderingen die later onder pre sident Velasco werden doorgevoerd. Toen waren het de regeringsfunctionarissen die uitmaakten hoe de gronden verdeeld wer den. Bovendien verleende de regering Ve lasco schadeloosstelling aan de groot grondbezitters. Öm dat geld terug te krij gen werd door de regering de Nationale Landbouw Federatie (CNA) opgezet." Hugo Blanco onderstreept herhaalde ma len, dat het van belang is dat de boerenor- ganisaties door de boeren zelf geleid wor den. „Met de regering van Peru ben ik voor de afschaffing van het grootgrondbezit, maar ik ben er tegen dat de boeren niet zelf de grond in bezit krijgen en niet zelf over de produktie kunnen beslissen. Zo is het ook goed dat de mijnbouw in Peru genatio naliseerd is, maar het is verkeerd dat er dan grote schadeloosstellingen worden toegekend aan de oude eigenaars eodat de arbeiders niet zelf kunnen beslissen over de regeling van de produktie." Het beste bewijs voor het slechte resultaat van de door de regering en de CNA doorge voerde hervormingen vindt Hugo Blanco de daling van de opbrengst van de land bouw. Alleen in streken waar de boeren de grond zelf in bezit hebben, is de opbrengst niet teruggelopen. De levensvatbaarheid van de zelfstandige boerenbedrijven is ook veel groter. Bovendien zijn er door de boeren zelf opgezette handelscoöperaties, die niet volmaakt werken, maar die wel een stuk beter zijn dan die van de regering. Verkiezingen Hugo Blanco zal bij zijn terugkeer in Peru niet alleen opnieuw actief deelnemen aan het werk van de boerenorganisatie CCP, maar zich ook Inzetten ln de komende verkiezingsstrijd. Blanco stelt zich op ach ter de campagne van het Frente Obrero Campesino Estudiantil y Popular, het ar beiders-, boeren- en studentenvolksfront (FOCEP). Het FOCEP is een van de drie kleine linkse groeperingen die de strijd aan zullen binden met de meer gevestigde politieke groeperingen van Peru om de zetels van een grondwetgevende vergade ring. Die verkiezingen zullen begin Juni plaatsvinden. Veel kans op succes lijkt de FOCEP voor alsnog niet te maken De samenwerking binnen het linkse kamp is namelijk uiterst gering. Hugo Blanco geeft af op de Unidad Democratica Popular (UDPi „De UDP is niet radicaal genoeg. Ze praten wel over socialisme, ergens in de toekomst, maar gaan uit van een geleidelijke groei naar zo'n socialisme." Over de communistische partij Is Hugo Blanco („43 jaar. waarvan 24 trotskist") helemaal niet te spreken. „Deze partij loopt aan de hand van Moskou en levert alleen maar hele beperkte kritiek op de militaire regering. Bij de komende verkie zingsstrijd gaan we uit van een alliantie van alle boeren en arbeiders die strijden voor hun onmiddellijke belangen. We zijn ln dat verband zelfs bereid tot een alliantie met de Peruaanse communistische partij om de strijd een Impuls te geven, maar die alliantie is niet ons doel op langere ter mijn." Gematigd Bij een onlangs uitgevoerde opiniepeiling springen de drie leiders van de gematigde politieke partijen er uit. Het meest popu lair Is Luis Bedoya Reyes van de Christelij ke Volkspartij. Daarna volgen Fernando Belaunde Terry (Accion Popular) en Victor Haya de la Torre van de Revolutionaire Volksalliantie (APRA). Inmiddels heeft dc Accion Popular zich al weer uit de strijd teruggetrokken, omdat deze partij weinig verwacht van de democratisering en spe culeert op een autoritaire greep naar de macht in samenwerking met de marine. Als de militairen inderdaad bereid blijken in de loop van dit jaar het veld te ruimen, dan is de kans het grootst, dat een combi natie van deze partijen voorlopig de dienst gaat uitmaken Of de arbeiders en de boe ren er door een dergelijke overgang naar een burgerlijk bewind beter aan toe zullen zijn, is zeer de vraag. Hugo Blanco negen maanden in het vaderland

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 7