nesset steunt •eleid van Begin Israels premier Begin heeft wind tegen leer militairen in «gering Indonesië Weer afluisterzaak in Bonn Russell- Somalië krijgt hulp tribunaal van Arabische Liga begonnen Carter wil dat wereld samenwerkt fuime meerderheid voor Israels premier il Rol Moskou en Cuba veroordeeld Microfoon in bureau afdelingschef defensie Felle aanvallen van guerrilleros in Rhodesië Grieken zetten gesprek voort met Turkije 'Ipk verkiezingen president politiek strijdpunt IDERDAG 30 MAART 1978 BUITENLAND Trouw/Kwartet 7 RUZALEM (Reuter, UPI, AP) De Israëlische premier Menachem Begin heeft gisteren na een bat van zeven uur de goedkeuring van het parlement verworven voor zijn buitenlands beleid b de afgelopen weken. De Israëlische minister van defensie Weizman gaat vandaag naar Cairo l de Egyptisch-Israëlische vredesbesprekingen nieuw leven in te blazen. iraëlische premier die gisteren ig uitbracht over zijn onlangs laakte reis naar de Verenigde ?n, beschuldigde de Amerikaan- igering ervan haar standpunt jzigd te hebben omdat Egypte bereid bleek de eerder ingedien- ïdesvoorstellen te accepteren, maakte duidelijk dat het ver van mening met Amerika zich J had toegespitst op de positie de bewoners van de westelijke anoever. Carter zou Begin heb- voorgesteld een volksstemming inein ouden °P de westelijke Jordaan- 8 y er om de bevolking zelf een stem i mag !even in het bepalen van haar 6fcn toekomst. Begin zei in reactie lit Amerikaanse standpunt: „Wij niet bereid onze toekomst in aar te brengen ter wille van een irendum". premier maakte, te midden van haalde interrupties van de oppo- e van de Arbeiderspartij duide- f dat hij de vestiging van een eernptijnse staat als het logische uit- heefxisel van zo'n referendum ziet en >ensdhij niet van plan is een dergelijke g op^t te accepteren. Op vragen van :r ovpppositie of de premier dan mis- eerbden bereid was om delen van de woojtelijke Jordaanoever af te staan, i Shel Begin geen rechtstreeks ant- de m)rd. Wel herhaalde hij de histori- onmP aanspraken van Israël op dit ïed. iihard noemde de houding van de enigde Staten de hardste waar- i Israël ooit geconfronteerd was. {in meende dat het Israëlische In Zuid-Libanon verhinderden giste ren Palestijnse guerrillastrijders Franse soldaten van de vredes macht van de Verenigde Naties hun posities in te nemen bij een belang rijke brug over de rivier Litani. De commando's zeiden dat de VN-mili- tairen Palestijnse militaire bewegin gen in Tyrus en Rasjidijech trach ten tegen te werken in plaats van toezicht te houden op de terugtrek king van Israël uit zuidelijk Libanon. vredesplan, ondanks de verwerping door Egypte en ondanks de reserves van de Verenigde Staten, toch een goede basis voor onderhandelingen is. Het plan vooreiet in blijvende aanwezigheid van Israël in de Gaza- strook en op de westelijke Jordaan oever, onder een beperkte zelfstan digheid voor deze gebieden. De oppositie verweet Begin dat de premier nodeloos de betrekkingen met de Verenigde Staten had ver slechterd. Bij de eindstemming bleek het overgrote deel van de Knesset dat oordeel niet te delen. Met 63 tegen 32 stemmen werd het beleid van Begin goedgekeurd. Acht parlementsleden onthielden zich van stemming, onder wie zeven van de DASH, de Partij voor Democrati sche verandering van vice-premier Jadin. Vandaag vertrekt minister van de fensie Weizman naar Cairo om met de Egyptische regering te praten over vrede. Het bezoek heeft de in stemming van de Egyptische autori- oKARTA (Reuter, AFP) Het militaire aandeel in de regering ,ich Ji Indonesië is toegenomen bij de kabinetswijziging die giste- ?nt. H werd aangebracht door president Soeharto. In het vorige binet werd een kwart van de zetels door militairen bezet, nu is -1 de helft geworden. !ih h e ministers uit de vorige ïld dfering zijn in de huidige regering |;el^\ggekeerd, maar soms wel op an- posten. Het nieuwe kabinet, het £"Iejjle in de periode die Soeharto nu sp^ de macht is, telt nu 17 ministers *9es 5 een departement, drie ministers 'eerv de coördinatie, vier ministers ZlJ Tl staat en zes staatssecretarissen. iarto omschreef het nieuwe ka- it als een eerlijke en gezegheb- regering. Hij zei dat Adam k, die afgelopen donderdag tot •president werd gekozen, nadat ;rder minister van buitenlandse :n en parlementsvoorzitter was, ;t wordt met het toezicht op het inale vijfjarenplan. Soeharto !t zijn functie van opperbevel- •r van de Koptamtip, die ver- oordelijk is voor orde en veilig- overgedragen aan stafchef ad- Soedomo. Deze wordt ook on- ivelhebber van de strijd- :hten. teiten. De verwachtingen in Cairo lijken echter niet hoog gespannen. De Egyptische krant Al Achram he kelde gisteren Begins halsstarrige houding. President Sadat kreeg gisteren een brief van de Amerikaanse president Carter. De Egyptische ambassadeur in de VS Ghorbal overhandigde de met de hand geschreven brief aan Sadat. De brief zou de Amerikaanse conclusies bevatten over de bespre kingen tussen Begin en Carter de afgelopen week. De ministers van buitenlandse za ken en andere afgevaaridgden van 17 lidstaten van de Arabische Liga hebben gisteren hun besprekingen over de Amerikaans-Arabische ver houdingen opgeschort. De ministers zijn momenteel in Cairo bijeen. Als reden voor de opschorting werd ge geven. Dat het probleem meer tijd voor bestudering vergt. De Soedane- se president Noemeiry is tijdens de conferentie benoemd tot voorzitter van een verzoeningscommissie om de breuk tussen de gematigde Arabi sche landen en de radicale Arabische landen te overbruggen. Zoals be kend verzetten landen als Irak, Sy rië, Algerije, Libië en Zuid-Jemen zich tegen de verzoeningsgezinde houding van Egypte tegenover Is raël. De vijf landen namen daarom ook niet.deel aan het overleg. Zuid-Libanon Palestijnse guerrillastrijders hebben gisteren opnieuw Israëlische posities bestookt in het zuiden van Libanon, ondanks het feit dat de PLO eerder verklaarde de onder toezicht van eenheden van de Verenigde Naties staande wapenstilstand te zullen 'respecteren. Het zou overigens met name gaan om Palestijnen die zich niet tot de PLO-lijn rekenen. Als dit soort aanvallen doorgaat, dan zal Israël zich ook niet aan de wapenstil stand gebonden achten, zo liet mi nister van defensie Weizman giste ren weten. Een Zweedse militair van de VN-vredesmacht is gisteren om het leven gekomen toen de auto waarin hij zat op een landmijn reed. De auto zou de van mijnen vrijge maakte weg hebben verlaten, zo werd meegedeeld. Een tweede Zweedse militair werd daarbij gewond. CAIRO (Reuter, UPI) De Arabische Liga heeft besloten Somalië militaire en andere hulp te bieden om het land te helpen beschermen tegen bedreigingen van vreemde mogendheden. De ministersconferentie veroordeel de de Russische en Cubaanse inmen ging in de hoorn van Afrika, die uiteindelijk resulteerde in een over winning voor Ethiopië in de Ogaden. De twee communistische landen werden in de resolutie die aan het eind van de drie-daagse conferentie werd aangenomen, niet met naam genoemd, maar Arabische Liga-func tionarissen zeiden dat de maatregel wel tegen hen bedoeld was. De conferentie werd gehouden één dag nadat men overeengekomen was om een verzoeningscommité bijeen te roepen met als voorzitter presi dent Numeiry van Soedan. Machmoed Riad, secretaris-generaal van de Arabische Liga zei dat de resolutie agressieve daden, uitge voerd door vreemde strijdkrachten veroordeelde en een beroep deed op alle vreemde mogendheden om hun troepen onmiddellijk uit de Ogaden terug te trekken. Verder drong de resolutie aan op vredesonderhande lingen zonder buitenlandse interven tie en biedt het hulp aan vluchtelin gen die uit Somalië zijn gevlucht BONN (DPA) - Het Westduitse mi nisterie van defensie heeft gisteren een nieuwe afluisteraffalre bevestigd in een serie van deze gevallen op dit ministerie die eerder dit jaar tot het aftreden van minister van defensie Georg Leber leidde. Specialisten van de militaire contra spionage hadden begin februari in het bureau van het hoofd van de afdeling anti-corruptieonderzoek van het ministerie een afluistermi crofoon ontdekt, zo deelde staatsse cretaris van defensie von Bülow in Bonn mee. Het apparaat zou volgens zijn woor den rond 1965 in opdracht van het ministerie zijn aangebracht door mensen van de geheime dienst, maar slechts „in uitzonderingsgevallen," zouden personen in de kamer zijn afgeluisterd. Dit was overigens in overeenstemming met het tot 1967 geldende strafrecht. Na wijziging van de wet was een eind gemaakt aan de mogelijkheid om gesprekken af te luisteren, al had men de micro foon laten zitten, zo zei von BQlow, die eraan toe voegde dat het ministe rie n^g nagaat of er na het vinden van het afluisterapparaat nog conse quenties moeten worden getrokken. Vast stond volgens von Bülow echter dat vanaf 1968 geen gesprek meer werd opgenomen. De militaire contra-spionage "vond de microfoon op 10 februari van dit Jaar nadat op verzoek van het huidi ge hoofd van de afdeling, Fritz-Josef Rath, een onderzoek was ingesteld. Zijn voorgangers op de afdeling had den hem kennelijk niet ingelicht overhet bestaan van de installatie. De betrokken afdeling van Rath gaat in het bijzonder na of er sprake is geweest van corruptie bij de aan schaf van het straalgevechtsvlieg- tuig Starfighter. voor de militaire operaties in de Ogaden. De Somalische regering heeft gepleit voor de legering van een neutrale vredesmacht in de Ogaden om een einde te maken aan wat zij noemt de „volkerenmoord" die het Ethiopi sche leger daar pleegt. In een verklaring eiste een woord voerder van het ministerie van bui tenlandse zaken in Mogadisjoe de terugtrekking van alle vreemde troe pen uit Ethiopië, als de prijs voor de vrede in het omstreden gebied. Slechts onderhandelingen in de Or ganisatie van Afrikaanse Eenheid (OAU) over de onafhankelijkheid van Ogaden zouden verder bloedver gieten kunnen voorkomen, aldus de woordvoerder. SALISBURY (Reuter, UPI) - Lei ders van de Rhodeslsche nationalis tische beweging het Patriottisch Front hebben gisteren verklaard dat haar guerrillastrijders grootscheep se aanvallen hebben uitgevoerd in Rhodesië zelf. De militaire leiding in het land sprak van „overdreven be richten." Volgens het Patriottisch Front was de actie van gisteren één van de zwaarste aanvallen tegen het blanke minderheidsbewind van Ian Smith sinds zes jaar. Zeshonderd guerrilla strijders drongen vanuit Mozambi que tot 64 kilometer in het zuidoos ten van Rhodesië door. Een ander front lag in het noordoosten, maar hier zijn geen gegevens over ver strekt. De guerrillastrijders hadden pamfletten bij zich waarin zij de bevolking opriepen zich te verzetten tegen de „interne regeling" in Rho desië. In Frankfort is gisteren het zoge naamde Russell-tribunaal begon nen dat gaat onderzoeken of West duitsers achtergesteld worden op grond van hun politieke overtui ging. De voorzitter van het tribu naal, de Joegoslavische hoogleraar Wladlmir Dedijer verklaarde bij de opening dat de bondsrepubliek niet als een „fascistische staat" moet worden beschouwd. Het tribunaal wil volgens hem alleen internationa le publiciteit geven aan de eventuele schending van de mensenrechten. Hij zei dat er een onderzoek zal beginnen naar twaalf gevallen van „beroepsverbod." In een buitenwijk van Frankfort hebben gisteren leden van het „Rus- sell-initiatief voor de steun van poli tieke gevangenen" een kerk bezet. Op de foto een deel van de jury in Frankfort met helemaal rechts do minee Martin Niemöller en naast hem de theoloog Helmut Oollwitzer. De derde van links is voorzitter Dedijer. ATHENE (Reuter) De premiers van Griekenland en Turkije. Con- stantin Karamanlis en Boelent Ece- vit, zullen hun dialoog over de strijd punten tussen hun landen eind mei in Washington voortzetten, wanneer daar een topconferentie van de NAVO wordt gehouden. Naar giste ren in Athene verluidde, zullen de secretarissen-generaal van de twee ministeries van buitenlandse zaken op 14 april ln Ankara de tweede ontmoeting van de twee regerings leiders voorbereiden. Dit waren Karamanlis en Ecevit overeengekomen bij hun eerste bij eenkomst op 10 en 11 maart ln het Zwitserse Montreux. ZIJ bevestig den toen hun politieke wil om te ijveren voor vreedzame en recht vaardige oplossingen van de han gende vraagstukken. CARACAS (Reuter, UPI) Presi dent Carter van de Verenigde Sta ten heeft gisteren een beroep ge daan op arme en rijke landen een einde te maken aan het elkaar de schuld geven van de ontregeling van de wereldeconomie. De onderlinge samenwerking moet verbeterd wor den teneinde de wereld beter leef baar te maken. Carter zei dit in een toespraak voor het Nationale Con gres van Venezuela. De volgende vijf punten acht Carter noodzakelijk voor een sterke econo mische groei van zowel industrielan den als ontwikkelingslanden: een vergroting van de kapitaal stroom naar ontwikkelingslanden: de opbouw van een eerlijker en vrijer systeem voor de wereld handel; het tegengaan van wanordelijke prijsschommelingen binnen de we reldeconomie; samenwerking op het gebied van ontginning en besparing van energie; versterking van het technologi sche kunnen van ontwikkelings landen. De industrielanden zouden volgens Carter leningen met een lange loop tijd moeten verstrekken aan ont wikkelingslanden en zouden han- delsbelemmerende maatregelen moeten verzwakken. De arme lan den moeten van hun kant het on recht van het verleden uit hun ge heugen bannen en verantwoording aanvaarden voor deelneming aan de vorming van een nieuwe wereldorde. „Alleen door samen te werken kun nen wij handel en investeringen uit breiden en zodoende meer arbeids plaatsen scheppen, de inflatie ver minderen en het levenspeil ver hogen." Arme landen Volgens de Amerikaanse president moet een ieder het hoofd bieden aan de verleiding de import aan banden te leggen teneinde de eigen nationa le economie te beschermen. Bij het streven naar een vermindering van de belemmeringen voor de wereld handel moet bijzondere aandacht worden geschonken aan het wel en wee van de arme landen Carter deelde de Congresleden mee dat hij heeft voorgesteld een Amerikaans fonds te vormen voor technische sa menwerking in het kader van de bijstand aan ontwikkelingslanden De landen die lid zijn van de Organi satie van Olie Exporterende Landen (OPEC) zouden de overtollige in komsten uit de export van olie moe ten gebruiken om aan behoeften van de wereldbevolking te voldoen, zo meende Carter. Carter had gistermorgen met zijn Venezolaanse ambtgenoot Perez ge sproken over de mensenrechten in Latijns-Amerika, de verspreiding van kernwapens, de wapenhandel op het westelijk halfrond en de olie prijzen. Carter en Perez zijn het er over eens geworden dat een delegatie van de Verenigde Naties of de organisatie van Amerikaanse staten een „in spectiebezoek zou moeten brengen aan Nicaragua of andere landen waar de mensenrechten in het ge drang zijn." Carter zei dat hij en Perez over de mensenrechten het zelfde denken en al brieven over de situatie in Nicaragua hadden uitge wisseld. er I neen BB® O ^B in D rou' eedi spec wj. erdi pscl *or James Dorsey itiek gesproken zit het Israëls premier Menachim Begin ie maal niet mee. De al bijna één jaar lang voorspelde frontale hfsing tussen Israël en de Verenigde Staten is nu een feit. orden. De Israëlische invasie in Libanon lijkt ietwat uit de ld te zijn gelopen, terwijl de binnenlandse en buitenlandse lek op het Israëlische optreden toeneemt. Als klap op de —^ïrpijl komen de spanningen binnen Begins Likoed over de kiezing van een nieuwe Israëlische president. Washington voerde Begin verle- i week de moeilijkste gesprekken ijn leven, althans zo ervoer hij de Irontatie met president Carter. jens Amerikaanse regeringsfunc- larissen waren deze besprekingen :cht" en „openhartig". Als „con- ictief" of „vruchtbaar" werden zij x niet omschreven. Over terug- g van de Israëlische troepen de westelijke Jordaanoever en ling van het Palestijnse recht rifbeschikking viel er met Begin te praten. Begin weigerde eerder week zelfs om te verklaren dat lël geen nieuwe Joodse nederzet ten in de bezette gebieden zou 'iten zolang de vredesonderhan- igen gaande zijn. tig in Israël lanceerde de Arbei- fspartij een felle aanval op Begin. I zou onnodig de betrekkingen Washington in gevaar hebben "acht Dit onder meer door Be- s weigering om te erkennen dat £lutie 242 van de Veiligheidsraad i de Verenigde Naties ook van passing is op de westelijke Jor- moever. Tegelijkertijd liet Israëls fister van defensie, Ezer Weiz- weten voorstander te zijn van een nationaal kabinet van vrede; een uitspraak die gezien werd als een verkapte aanval op Begin. Tenslotte wist de Israëlische radio te melden dat men in Amerika na afloop van de besprekingen met Begin tot de con clusie was gekomen dat Begin ver dwijnen moest, wilden de vredesbe sprekingen weer op gang komen. Symbool Dit laatste dat overigens ook door Washington krachtig ontkend werd heeft Begin onmiddellijk gelogen straft. Niet alleen schaarde het Israë lische kabinet zich achter Begins verslag van zijn besprekingen met Carter en achter de premier als sym bool van de Israëlische onafhanke lijkheid, gisteren werd bovendien be kend dat Weizman nog deze week naar Cairo zal reizen om te proberen de Egyptisch-Israëlische besprekin gen weer op gang te brengen. In Washington is men ervan over tuigd dat de door Begin verkondigde standpunten geen uitgangspunten zijn voor onderhandelingen naar de diepe overtuiging van een werkelijke fundamentalist. Vandaar dat men in Washington hoopt op een stevige discussie binnen het Israëlische ka binet. Ofschoon men in Washington er eigenlijk van overtuigd is dat Be gin geen millimeter zal toegeven wil men Jeruzalem enkele weken de kans geven om zich van de mogelijke gevolgen van een voortdurende con frontatie met Washington bewust te worden. Het is niet toevallig dat de geruch ten steeds sterker worden dat het bericht dat de VS het liefst Begin zouden zien heengaan niet uit Was hington, maar uit Jeruzalem afkom stig is. Het dagblad van de Histha- droet, Davar, is er stellig van over tuigd dat dit bericht door de hoog ste kringen van het Israëlische mi nisterie van buitenlandse zaken in omloop is gebracht. Verontwaar digd heeft minister Dajan een aan klacht tegen Davar bij de Israëli sche Persraad ingediend. Davar bleef echter voet bij stuk houden en eist een onderzoek waarbij met leu gendetectors te werk zal worden ge gaan. Wanneer het bericht inder daad uit de koker van de Israëlische regering afkomstig is, komt het Be gin goed van pas. Niet aleen wist hij hierdoor een voorlopig halt toe te roepen aan de afbrokkeling van zijn positie, Weizmans oproep tot de vor ming van een nationaal kabinet kwam daardoor plotseling in een geheel ander licht te staan. De aan val op de positie van de premier werd plotseling tot een onderdeel van de Amerikaanse confrontatie politiek gedegradeerd Interne spanningen Op ander terrein heeft Begin onver wacht tegenwind gekregen. Wat ei- V.-.X" *V' Premier Begin moeilijke tijden genlijk in vergelijking met de pro blemen van het bereiken van vrede een miniscule zaak lijkt te zijn, na melijk de verkiezing van een nieuwe Israëlische president, dreigt nu op grote politieke spanningen uit te lopen De door Begin uitverkoren kandidaat, professor Itzhak Chavet. heeft zijn kandidatuur ingetrokken Begins keuze stuitte op groot verzet. Voor de meeste Israëli's was Chavet een onbekende, een volledig onbe schreven blad en daarom niet de meest geschikte om als symbool van de staat te gaan optreden. Een haas tig opgezette campagne ten gunste van Chavet kon hieraan niets veran deren. Bovendien lijkt de door Be gin geformuleerde eis waaraan de nieuwe Israëlische president moet voldoen, namelijk dat hij van Sefar dische afkomst moet zijn, niet erg overtuigend. Tenslotte kon men het in de Likoed-coalltie ook niet over de kandidatuur van Chavet eens worden. Met name de liberalen bin nen de Likoed geven de voorkeur aan hun eigen kandidaat, dr. Elime- lech Rimalt. Nu Chavet zich heeft teruggetrokken zullen de leden van de Likoed moeten kiezen tussen Ri malt en de kandidaat van de Arbei derspartij Jitzhak Navon. De ge moederen lijken dermate hoog op gelopen te zijn dat het niet onaanne melijk is dat de Likoed Navon, die ooit eens verantwoordelijk was voor de propaganda van de Arbeiders partij tegen Begin, zal gaan steunen. In de chaos, die momenteel het poli tieke toneel binnen en buiten Israël kenmerkt, vormt de reis van Weiz man naar Cairo, althans tijdelijk, een lichtpunt. Of Begin de toene mende binnenlandse en buitenland se kritiek op zijn beleid hiermee kan uitschakelen moet nog worden afge wacht. Uit niets blijkt dat Weizman vandaag in Cairo nieuwe voorstellen op tafel zal kunnen leggen. En de oude Israëlische standpunten vor men, althans wat Cairo betreft, geen uitgangspunt van onderhandelin gen. De Egyptische pers liet zich gisteren uiterst somber uit over de door Begin eerder deze week aan president Sadat gestuurde brief. Volgens Al Achram houdt Israëls premier vast aan zijn „halsstarrige politiek". Van wijzigingen in zijn houding Jegens de Egyptische vre desvoorwaarden is er geen sprake. Vredesplan Begin houdt vast aan het door hem in december gelanceerde vredes plan. In dit plan wordt de Palestij nen onder supervisie van Israël een beperkte vorm van zelfbestuur in de bezette gebieden aangeboden. Maar. door te weigeren te erkennen dat resolutie 242 van toepassing is op de westelijke Jordaanoever weigert Be gin ook het principe van een referen dum onder de Palestijnen in de be zette gebieden na een periode van vijf jaar te aanvaarden. Dit of schoon volgens Begins vredesplan alles na vijf jaar opnieuw bekeken kan worden In Amerikaanse rege ringskringen gelooft men dat een dergelijk referendum absoluut noodzakelijk is wil Sadat met Israël tot overeenstemming kunnen ko men. In een dergelijk referendum zouden de Palestijnen de keuze moeten krijgen tussen voortzetting van Begins vorm van zelfbestuur, of instelling van een staatkundige band met Jordanië of Israël. Jeruza lem en Washington zijn het erover eens dat er geen plaats ln het Mid den-Oosten is voor een onafhanke lijke Palestijnse staat. Ook Sadat is in wezen niet zo gebeten op een dergelijke staat Toch zal Israël hem, tenminste wat een gemeenschappelijke beginsel verklaring betreft, vergaand tege moet moeten komen. Dit geldt te meer nu er verdeeldheid lijkt te zijn binnen het Arabische Verwerpings front en nu de Arabische Liga een bemiddelingspoging tussen Egypte en haar Arabische critici op touw aan het zetten is. Wanneer Weizman in Cairo niet in staat is met nieuwe Israëlische voor stellen voor de dag te komen zal Egypte opnieuw de verantwoorde lijkheid voor de Impasse ln de vre desbesprekingen op de schouders van Israël leggen en daarmee op de schouders van Begin. De kritiek op het vredesbeleid van Begin zal dan nieuw voedsel krijgen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 7