Zeerechtconferentie aan zevende zitting begonnen 'nrust in Namibië J| Arafat steunt VN-vredesmacht arter ziet de derde wereld voor vol aan mm, 1 '&Lï Sowjet-Unie pakt opnieuw critici 'psychiatrie' aan en president onbevangen op wereldreis Diepzee-delvingen zeer moeilijke zaak moord op zwarte leider 't k srf* V Kolenmijnen VS werken weer El Fatach zegt op troepen te zullen blijven vuren SDAG 29 MAART 1978 BUITENLAND Trouw/Kwartet NÈVE (UPI) De zeerechtcon- tntie van de Verenigde Naties is leren haar zevende en mogelijk kste zitting begonnen met een Idpartij over wie er voorzitter jrht zijn. Tot de vorige zitting was mbassadeur van Sri Lanka bij h'N Amerasinghe president, naar I regering heeft hem sindsdien Lggeroepen. De ambassadeurs 1 Fiji en Singapore waren giste- de eerste kandidaten voor zijn jolging. Igens waarnemers is de kans [ot dat deze zitting, die zeven tot weken moet gaan duren, de Itste zal zijn hoe het resultaat ook jge zijn. Het gevoelen bestaat dat I aantal problemen te groot en te iewikkeld is om door een confe- ■tie van deze grootte meer dan drieduizend afgevaardigden tot een oplossing te worden gebracht. De leider van de 60 leden tellende Amerikaanse delegatie Elliot Ri chardson zei dat de kans op een succes in Genève één op drie is. Eén van de moeilijkste problemen is de vraag wie er toestemming zal geven voor de diepzee-opgravingen van delfstoffen en hoe de opbreng sten worden verdeeld. Richardson stelde dat Washington van plan is vergunningen af te geven voor Ame rikaanse maatschappijen, wat het resultaat van de conferentie ook is. Van de 373 artikelen, die het VN- secretariaat voor een conceptverdrag heeft opgesteld, gaan er 46 over de voorkoming van vervuiling. De con ferentiegangers twisten over en weer over het juridische karakter van deze artikelen en hetzelfde ge beurt met de eis van de Verenigde Staten en andere Westerse landen dat militaire en niet-militaire sche pen en vliegtuigen een vrije door tocht moeten hebben door zeestra ten en luchtcorridors. Er bestaat overeenstemming over het voorstel voor een „exclusieve economische zone" voor kuststaten, die zich tot 200 mijl in zee uitstrekt. De Verenigde Staten staan er echter op dat zij de volledige juridische macht houden over het gehele conti nentale plat, ook daar waar dat bui ten de 200-mijlsgrens ligt. Richard son zei dat er grote hoeveelheden aardolie in het plat liggen en dat de VS vastbesloten zijn deze te ont ginnen. OHOEK (Reuter, UPI, AP) Honderden woedende leden van de Herero-stam in Namibië dwest-Afrika) trokken gisternacht door de zwarte woonstad Katature, bij de Namlbische Kdstad Windhoek. iden de moord wreken op Her- jtamhoofd Clemens Kapuue, die ig door onbekenden werd dood- oten. Hij werd getipt als de president van een onafhanke- amibië, en was het eens met de ier waarop Zuid-Afrika (dat het nog steeds onwettig bestuurt) tandigheid wil verlenen. De be- lingsbeweging SWAPO is hier n, en zij wordt aangemerkt als ntwoordelijk voor de moord- ilag. eider van de SWAPO, Sam Nujo- heeft gisteren echter in de Zam- nse hoofdstad Loesaka ver- rd dat zijn organisatie niets te haler en heeft met de moordaanslag. n poj sei dat het het volk van Namibië n naz atzich tegen onderdrukking ver in wISWAPO's zegsman in Windhoek, grere ^anello, meent dat Kapuuo's arderhet 6evolÊ is van de g°lf van elddadige botsingen tussen He essan's en Ovambo's, in het zwarte latei sdeel Katature. Daarbij zijn tot loe meer dan twintig zwarten om leven gekomen. word ve, Herero's steunen het Turnhalle- voo,ond' waarvan Kapuuo president onda en dat zich gematigd opstelt zeve nover Zuid-Afrika, terwijl de vakef01130'5 voornamelijk voor de a'S t kiezen, ost t zij ïtieversterkingen wef we uit Zuid-Afrika zijn politiever- rleen&ingen naar Namibië gestuurd, moe ongeregeldheden te voorkomen .ijker e helpen bij het zoeken van de nmig rdenaars van Kapuuo. Duizen- ,et he Herero's zouden onderweg zijn nmerr Windhoek, en het is moeilijk eigeifonder controle te houden", aldus isidie politiewoordvoerder, n zij; sorga eren werd in Namibië opnieuw en he moord gepleegd, nu op de poli- en, nibfficier Johannes, een zwarte met 'an d politiester van verdienste. Hij doodgeschoten in zijn woning Ivamboland, in het noorden van nibië. iuwe voorstellen "onrust komt op een moment dat D ejhandelingen tussen zwarten, gren^-Afrika en vijf westerse landen is binien Antieke periode zijn. Mogelijk enseie Week nog zouden de Verenigde en: 2 ten. Canada, Groot-Brittannië, me ada en West-Duitsland nieuwe Pkstellen aan Zuid-Afrika over- digen voor een vreedzame over- xht van de macht in Namibië. De d val rstellen komen na meer dan een imPe praten met Zuid-Afrika en de en; e Apo en een paar weken nadat ^Verhandelingen in New York op uitliepen. Waarnemers vrezen door de moord op de zwarte moe er de h0Uding van Zuid-Afrika x£aciard wordt, en een toch al on- 'rnel irschijnlijke oplossing voor het ™bbe flict verder weg is dan ooit' ekpunten bij het overleg zijn met ie de voortdurende aanwezigheid Zuidafrikaanse troepen in het Clemens Kapuuo gebied, en de haven Walvisbaai, die Pretoria in eigen hand wil houden. Met de dreigende onrust in Namibië, aldus deze waarnemers, zal Zuid- Afrika nog minder geneigd zijn, zijn troepen terug te trekken, ook als er eventueel verkiezingen worden ge houden. Eén van de voorwaarden van de SWAPO om aan stembus strijd in Namibië deel te nemen, is dat daar geen Zuidafrikaanse mili tairen meer mogen zijn. Vandaag zal de Zuidafrikaanse rege ring de toestand in Namibië bespre ken. Minister van buitenlandse za ken Roelof Botha zei ervan over tuigd te zijn dat de leiders van „Zuidwest-Afrika niet zullen buigen voor moord, doodslag en geweld." Gematigde leider De vermoorde Kapuuo was een ge matigde leider, die echter altijd be schuldigingen van de hand heeft ge wezen dat hij een marionet was van Zuid-Afrika. „Met welk recht noemt de SWAPO ons marionetten van Zuid-Afrika", zo vroeg hij zich eens af. „Ook wij willen onafhankelijk heid. Het verschil is alleen dat wij dit op vreedzame wijze willen bereiken." Dat was de reden waar Kapuuo deel nam aan het Turnhalle-overleg, ge noemd naar de voormalige turnzaal uit de Duitse koloniale tijd. Vorig jaar vormde Kapuuo het voor alle partijen openstaande Democra tisch Turnhalle Verbond. De zwarte leider, die een winkel had in Katatu re, vreesde dat Namibië dezelfde weg op zou gaan als andere Afrikaanse landen waar grote stammentegen stellingen zijn. Daarom diende vol gens hem de onafhankelijkheid ge degen te worden voorbereid. „Het is begrijpelijk dat de Verenigde Naties druk uitoefenen, maar waarom heeft zij de SWAPO uitgekozen als enige vertegenwoordiger. Er zijn elf bevol kingsgroepen in dit land en de SWA PO vertegenwoordigt alleen een deel van één van die groepen, de Ovam bo's", zei Kapuuo nog een paar da gen voor zijn dood. 4 a I" r"7 '2vi A De zwarte kolen stroomden gisteren weer volop in de Flat Gapkolenmijn in Dixiana in de Amerikaanse stöat Virginia nu de kompels weer aan het werk zijn gegaan. De mijnwerkers hebben bijna vier maanden lang gestaakt. jwilll spui lede BEIROET De Palestijnse leider Jasser Arafat heeft de Vere nigde Naties laten weten alles te zullen doen om de VN-vredes macht de kans te geven haar taak uit te voeren. De PLO-leider deed deze belofte na een onderhoud met de commandant van de vredesmacht in Libanon, majoor-generaal Emmanuel Erskine. Een afgevaardigde van „El Fatah", de militaire arm van de PLO, ver klaarde echter in Parijs dat zijn troe pen het vuur zullen openen op de VN-troepen, als deze een Palestijnse terugkeer naar de bases in Zuid- Libanon zouden tegenhouden. Aboe Iyad verklaarde dat de VN-troepen de Israëli's moeten terugdringen tot achter de „internationale grens". Hij zei de VN-vredesmacht alleen te be schouwen als grenswacht en zij zou zich niet buiten deze taak mogen begeven. Gisterochtend slaagden Zweedse soldaten van de vredesmacht er in eerste instantie niet in een brug over de rivier de Litani te bezetten. Zij werden onder vuur genomen door Palestijnen, maar nadat Israëliërs met straaljagers tussenbeide waren gekomen, konden zij de brug alsnog bezetten. Nu is nog maar een brug over deze rivier in handen van de Palestijnen. De Palestijnen bescho ten gisterochtend ook Israëlische stellingen in Zuid-Libanon. Syriërs op post De Syrische minister van voorlich ting, Ahmed Iskandar Ahmed, heeft laten weten dat de 30.000 man sterke Syrische troepenmacht in Libanon op haar positie zal blijven en niet op zal trekken naar de rivier de Litani om zo de Palestijnen te verhinderdn de rivier over te steken. Israël had daarop aangedrongen. In Zuid-Liba non waren gisteren 1200 „blauwe hel men" gestationeerd; Fransen, Irane- zen, Noren en Zweden. In totaal moe ten het er 4000 worden. De Amerikaanse senatoi Jacob Ja- vits heeft gisteren bekendgemaakt dat de Israëlische premier Begin eind april of begin mei een bezoek zal brengen aan Washiigton. De Is raëlische president zal een ontmoe ting hebben met de joodse organisa ties in de Verenigde Staten. „Natuur lijk is de mogelijkheid van een ont moeting met presidert Carter niet uitgesloten," zo liet iet ministerie van buitenlandse zalen weten. Begin heeft gisteren de Egyptische president Sadat een brief geschre ven waarin hij aandringt op hervat ting van de politiese en militaire besprekingen tussen de twee landen. De Israëlische radi» deelde mee dat de minister van cbfensie Weizman mogelijk deze weel naar Cairo gaat, terwijl de ministervan buitenlandse zaken Dajan bimenkort naar de Verenigde Staten vertrekt. Al wilde Begin eerder op de dag in het Israëlische parlement dit niet met zoveel woorden zeggen, volgens waarnemers staat het vrijwel vast dat minister van defensie Weizman op korte termijn naar Cairo zal ver trekken. Begin zou in zijn schrijven Sadat ook hebben gevraagd Israëlische voorstellen niet alleen af te wijzen, maar ook met tegenvoorstellen te komen om zo de onderhandelingen gaande te houden, zo meende men voorts te weten. PEKING (DPA) China wil zijn achterstand van 15 a 20 jaar op kapitalistische landen in vele tak ken van wetenschap en technologie in de komende acht jaren teniet doen door een programma voor ver snelde ontwikkeling van in totaal 27 gebieden van wetenschap, zo zei vi ce-premier Fang Ji tot de afgevaar digden naar het nationale Chinese wetenschapcongres in Peking. door Henk Wolzak De harde strijd tussen de KGB (Russische veiligheidspolitie) en de Sowjetburgers die kritiek uitoefenen op het misbruik van de psychiatrie, is weer geëscaleerd Onlangs kreeg een jonge dissident tweeënhalf jaar dwangarbeid. Een Moskouse rechtbank veroordeelde Kiril Podrabinek (25) wegens illegaal bezit van een vuurwapen met muni tie. Sinds oktober 1977 hebben zijn vrienden herhaaldelijk verklaringen gepubliceerd waarin werd aange toond hoe men hem in de val had laten lopen en op wat voor vaak zeer onhandige manieren de politie vals bewijsmateriaal bij hem binnen had gesmokkeld. Nu hebben 46 van hen in een nieuwe verklaring vastgesteld dat Podrab- fneks werkelijk vergrijp alleen zijn standvastigheid is tegenover het sys teem van gijzeling en terreur dat de KGB op hem toepaste. Was hij niet ingegaan op het verzoek van de KGB om pressie uit te oefenen op zijn broer Alexander die weigerde te emigreren. Hoewel Kiril wist dat de prijs van zijn standvastigheid zijn eigen arrestatie zou zijn. De KGB tracht al sinds de zomer van 1977 Alexander Podrabinek tot emigratie te dwingen. Dit is de enig mogelijke maatregel tegen hem, aangezien hij in de rest van de wereld een te grote bekendheid geniet om gevangen ge zet te worden zonder dat dit een wereldwijd protest zou ontketenen. Zijn boek „Strafrechtelijke psychia trie" waarin hij de corruptie van de Sowjetpsychiaters beschrijft, en de leidende rol die hij speelt in de offi cieuze „Werkgroep Onderzoek naar het gebruik van Psychiatrie voor Po litieke Doeleinden" hebben onder psychiaters en bij verenigingen tot verdediging van de mensenrechten over de hele wereld grote waardering gewekt en hij wordt op alle mogelij ke manieren gesteund. Amnesty International kwam in het geweer voor zijn verdediging en houdt zich eveneens bezig met het lot van zijn broer Kiril. Vrienden Kirils vrienden uiten onlangs hun bezorgheid over het feit dat hij naar een kamp voor criminele misdadi gers zal worden gezonden. Hie rzou hij als Jood, zeiden zij, blootstaan aan aanvallen van antisemitische ge vangenen die zelfs wel eens zouden kunnen worden aangemoedigd om hem te vermoorden. Intussen blijft Alexander Podra binek weerstand bieden aan de chantagepogingen van de KGB. Vorige week bereikte nr. 6 van het informatie-bulletin van de werk groep, dat hij samen met zijn collega Wjatsjeslav Bachmin had samenge steld het westen en circuleerde on der de nationale verenigingen voor psychiatrie en de WPA. Wereld psychiatrische Vereniging Het 43 bladzijden tellende geschrift geeft documentatie over het geval van de veertigjarige civiel ingenieur Wladimir Rozjdjestwov, een marx ist die vorig jaar november werd beschuldigd van laster tegen het sowjetregiem. Psychiaters oordeel den dat zijn behoefte aan hervor mingen en politieke acties ziekelijk en ongeneselijk was en dat hij leed aan paranoïde schizofrenie. Sinds 1970 had hij getracht betere arbeidsvoorwaarden en salariëring voor de bouwvakkers met wie hij werkte te verkrijgen. Hoewel inwo ner van Moskou werd hij opgeno men in een psychiatrische inrichting in Tasjkent, 2000 kilometer van zijn Alexander Podrabinek woonplaats verwijderd. De enige ge tuige a décharge in de rechtzaal aanwezig, vroeg men: „Twijfelde u aan Rozjdestwovs geestelijke ge zondheid?" Het antwoord luidde; „Nee. hij ci teerde vaak uitspraken o.a. van Le nin en ik had de indruk dat hij een intelligent mens was." „Dus volgens u is hij niet ziek en evenmin een vijand van het volk?" „Zo is het." Rozjdestwovs advocaat hield een sterk pleidooi en vroeg vergeefs om een nieuw onpartijdig psychia trisch onderzoek. Later legde de be kende Moskouse advocate Sophia Kallistratova vast, hoe vaak de aan klager in het proces de wet had overtreden. In een oproep tot de WPA heeft Alexander Podrabinek gevraagd om interventie voor dit geval. Hij wil dat de sowjetleden van de WPA ter verantwoording worden geroepen. De werkgroep houdt zich op dit mo ment bovendien speciaal bezig met het geval van Jewgeni Nikolajew, een Moskouse sympathisant van de onlangs door sowjetarbeiders opge richte, officieuze vakbond. Nikola- jev (40) werd op 15 februari in een psychiatrische inrichting opgeno men. Hij is linguist en zijn artikelen werden in de hele Unie gepubli ceerd. De vakbond kreeg van hem permissie om zijn flat te gebruiken voor hun persconferenties. Daar voor werd hij veroordeeld tot 15 dagen hechtenis en vervolgens werd hij overgebracht naar een psychia trische inrichting. Dit is de vijfde keer dat Nikolajew psychiatrisch wordt gestraft voor zijn afwijkende meningen. De laat ste keer, in 1974, kreeg hij van een ongewoon eerlijke psychiater te ho ren: „Ik interesseer me voor uw ideeën. De kliniek, die u naar deze inrichting heeft gezonden, heeft een telefoontje gehad dat u verkeerde ideeën over onze maatschappij koesterde. Maar denkt u er wel aan, u bent geen belangrijke figuur zoals Solzjenitsyn. Hij werd naar het bui tenland verbannen wegens zijn in zichten en verklaringen. Maar u wordt wegens uw inzichten en ver klaringen alleen maar in een psychi atrische inrichting opgesloten." Henk Wolzak is Oosteurupa-mede- wcrker van het Algemeen Diakonaal Bureau van de Gereformeerde Ker ken in Leusden. ïjn z uit. Rimmer Mulder tem nmy Carter zal deze week als eerste Amerikaanse president een staatsbe- ntra !k brengen aan een zwart Afrikaans land. Daarmee onderstreept hij één ikaa e de belangrijkste doelstellingen van zijn buitenlandse politiek: betere !mbl 'rekkingén met de derde wereld, vooral ook met Afrika. gelooft juist dat die landen van de derde is op dit punt wel degelijk een belang- lis tejc verschil tussen de regering-Carter en anh twee vorige Amerikaanse regeringen. 12-5 t dat in de tijd dat Henry Kissinger de In lerikaanse buitenlandse politiek be- 4.hol ilde de derde wereld geheel werd verge- n pa Maar onder Kissinger lag de nadruk •ai 1 meer op de betrekkingen tussen de mogendheden: de Verenigde Staten, ^kkrfööwjet-Unie en China. Een zekere vorm De samenwerking tussen deze drie was t 13. gens hem de beste garantie voor we- flvrede en voor de veiligheid van j lerika. ^ndere visie d '°vp! eiSenliike opvolger van Kissinger Zbig ^^ezinski. werkt vanuit een wat andere Hij ziet in de landen van de derde :ld niet uitsluitend een stel armoed- iers die tot in lengte van jaren volledig lankelijk zullen zijn van het rijke wes- of het machtige oosten. Brzezinski eü rel k. 1 ,e wereld langzamerhand een macht van be tekenis zullen gaan vormen. Die macht moet natuurlijk in de eerste plaats komen van de grondstoffen waarover een aantal ontwikkelingslanden beschikt. Maar op wat langere termijn zijn ook van belang de mensenmassa's, die veel van die landen herbergen. Die tientallen miljoe nen mensen kunnen per slot van rekening even zovele consumenten worden. Die Amerikaanse belangstelling voor de arme wereld heeft wel degelijk alles te maken met het economisch eigenbelang. Nu hadden de Amerikanen onder vorige presidenten die economische belangen ook wel. Daar zit niets nieuws in. Maar in de politiek waarmee die belangen worden behartigd, is sinds het optreden van Brze zinski wel iets nieuws. Wat al te cynisch zou je kunnen zeggen, dat de Amerikaanse regering vroeger de CIA en de mariniers voor dat soort doelen had. Vooral de CIA werd als „geheim wapen" gebruikt an zoveel mogelijk Amerikaans gezinde refe- ringen in de wereld op de been te helpenen te houden. Netter De huidige Amerikaanse machthebbers streven hetzelfde na, maar met veel nette re middelen. Dat komt voor een groot feel voort uit het nieuwe moralisme dal de afgelopen jaren in de Verenigde Statm is opgebloeid. Maar voor een ander dee be rusten die nette middelen ook op pure berekening. De gedachte van Brzeziniki is dat veel van die landen in de derde wrreld zelf politiek zo langzamerhand wat vowas- sener worden. Ze hebben de eerste w<elige jaren van na de koloniale periode achter de rug. Het leiderschap van die lancen is daarom wat minder vatbaar voor alerlei revolutionaire ideeën en de behoefe om zich af te zetten tegen het verlede» met krachtige verklaringen tegen het imperia lisme neemt af. Daarop speelt de Zmeri- kaanse regering nu in met een „difloma- tieke aanpak" van de derde wereld. Daarin passen officiële staatsbezoeken vin de president zelf uitstekend. Daarbij moet wel worden bedacht cat de regering-Carter handelt vanuit een diep geloof in de eigen (Amerikaanse) vocrtref- Zbig Brzezinski lelijkheid. Carter en de zijnen zijn er vol strekt van overtuigd dat het Amerikaanse systeem voor de wereld het beste is en dat de verstandige leiders in de derde wereld dat ook wel inzien. Ze zullen zich op den duur toch liever tot het democratische, welvarende Amerika wenden dan tot de Sowjet-Unie. Om de kwaliteit van het Amerikaanse systeem nog eens extra glans te geven heeft president Carter zo veel drukte gemaakt van de mensen rechten. Niet te luid Nu lijkt het op het eerste gezicht erg riskant voor de Amerikanen in de derde wereld al te luid over de rechten van de mens te gaan praten. De meeste leiders handhaven zich daar immers door het met de democratie niet al te nauw te nemen. Maar daar komt het Amerikaans geloof in eigen kunnen weer om de hoek. Carter en de zijnen geloven echt dat een waarbij met enige consequentie die mensenrechten worden opgevoerd op den duur toch beter is dan een beleid met CIA-staatsgrepen en mariniers-landingen. Deze andere Amerikaanse benadering heeft de afgelopen tijd in Afrika al een zware krachtproef moeten doorstaan. Bij de strijd tussen Ethiopië en Somalië werd het de Verenigde Staten wel erg moeilijk de handen thuis te houden. Ethiophië kreeg zeer openlijk steun van de Sowjet- Unie en Cuba Een forse steun van Ameri ka aan Somalië leek de voor de hand liggende volgende stap. De Somalische leider heeft daar ook kennelijk op gegokt, maar de Verenigde Staten geven hem nul op het rekest. Het leek er op dat de Cuba nen en Russen daardoor vrij spel kregen in dat deel van Afrika, maar dat is maar betrekkelijk. Tot nu toe hebben zij alleen Ethiopië kunnen helpen een indringer te verjagen, maar hebben ze hun werkelijke' Invloed niet versterkt. Geen boosdoener Aan de andere kant hebben de Amerika nen wel de winst dat zij in elk geval niet afgeschilderd kunnen worden als de boos doeners in Afrika. Zij waren er niet voor verantwoordelijk dat een conflict tussen twee Afrikaanse landen uitgroeide tot een regelrechte confrontatie tussen twee grote mogendheden. De regering-Carter heeft veel kritiek gehad voor haar houding tegenover de Cubaanse missie in Ethiopië. Maar Carter heeft aan die houding wel te danken dat lüj nu veel onbevangener aan zijn reis naar Nigeria kan beginnen. Hij komt nu als de presi dent van een Amerika, dat niet meteen met mariniers en dergelijke klaar staat om zijn macht te demonstreren. Hij kan nu tenminste nog volhouden dat de kreet „Afrika voor de Afrikanen" voor hem iets betekent.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 7