Henk van Ulsen en de act an juffrouw Hendriks hm w. Boontje en loontje 'Wat zie je ergoeduit!' ISÜHHIHi UW PROBLEEM OOK HET ONZE )e bijbel wordt in hoge mate onderschat' Over het uiterlijk van ouderen SDAG 28 MAART 1978 VARIA Trouw/Kwartet szesL mithV Fred Lammers thole' ITERDAM „Het leven is lucht, nferefhtig als een ademtocht. Alles ver- eggengt, zoals adem verdwijnt, opgaat in de ?sideijit. De mens beult zich af onder de zon ^"waarvoor? Wat levert het hem op? De ;en gaan, de mensen komen, duur- is de aarde alleen. De toekomst het bftaalt het verleden, de daden der men- -ot 20] herhalen zichzelf en nieuw is er niets namejer de zon." geleg illen keren heeft de acteur Henk van Ulsen wijze woorden uit het boek Prediker in een aling van Pius Drijver en Pé Hawinkels 9er het motto „Demens heet mens" versche- i bij uitgeverij Ambo in Baarn) de afgelopen 0 j jaar voorgedragen. flfifiis mede deze activiteit die hem de Spaan- UUH 1978 voor „het meer toegankelijk maken fcde bijbel voor de mens van deze tijd" heeft rp /rgd- Het is de tweede keer dat de Spaans- vanr 8enoemd naar de in 1969 overleden publi- an Johannes Baptista Thomas Spaan, wordt reikt. Vorig jaar was de Kamper theoloog elsma de gelukkige. „Dat ik, eveneens een ipenaar, ben uitgekozen, kwam als een vol- n verrassing voor me. Ik had eerlijk gezegd t van die stichting gehoord, maar ik ben er blij mee en zal de prijs 5 april dan ook :baar in ontvangst nemen. Het geeft me een het stimuleert me. Met die voordrachten ik andere mensen aan een spoor te ;n. Zo'n officiële erkenning geeft jezelf het el op het goede spoor bezig te zijn," zegt van Ulsen, als ik met hem praat in zijn e kamer, tweehoog in de Jacob Obrecht- ,t. inzitl len. ige Jap; het sakei ers el 1, was noorc ïeterc rstorr den !beS°n allemaal met een televisie program- Van Joes Odufré voor de IKON, waarin Henk ^Ulsen de tekst sprak, enige tijd later gevolgd r een optreden in de Amsterdamse Wester- Sindsdien is zijn vertolking van Prediker eigen leven gaan leiden en brengt Henk van (n het, muzikaal begeleid door Adriaan Valk Saxofoon), in besloten en openbare voorstel len in den lande. Niet hoogdravend hem zo aantrekt in dat oude bijbelboek? it is een boek dat niet hoogdravend is. Het (t niet de beladenheid van de belerende vin- Dat werkt bevrijdend. Prediker is weinig (ftevol. Je kunt je er niet aan vastklampen, Is aan andere bijbelgedeelten, maar het is i geen negatief boek. Het biedt een geweldige insles voor mensen die kunnen nadenken, die n in hun kop hebben. Er wordt radicaal tgd hoe het ervoor staat, dat stof weer stof (dt, de mens terugkeert tot God, de ademzee. üiker heeft een realiteit die door alle politie- lagen heengaat. Het heeft ook humor en is igst actueel. Wat er bijvoorbeeld in wordt pgd over corruptie en steekpenningen had idaag de dag geschreven kunnen zijn. Er !dt ook in afgerekend met dat gemekker van oudere generatie, dat het vroeger allemaal eel beter was." Henk van Ulsen schenkt kof- In en gaat dan verder: „In Prediker zit een ie mate van vrijblijvendheid en het is volgens vanuit dat vrijblijvende dat een mens gees- jk iets kan opbouwen. Dat kan niet vanuit i beknotting, vanuit een opgelegd systeem. Idiker is niet zo'n gelovig boek. Vandaar dat oden en de christenen er eigenlijk nooit goed d mee hebben geweten. Pas na veel discussie let in de bijbel opgenomen omdat men het schreef aan Salomo, wat niet zo is. Het werd 0 jaar geleden door een zekere Qohelet ge geven (een aanduiding die voorganger bete- It en later door Luther met Prediker is ver- lid)" bijbel bij de mens van deze tijd brengen is streven dat Henk van Ulsen volledig onder- Ijft. „De bijbel wordt in hoge mate onder- at. Velen weten niet wat dat boek te bieden (ft, dat je er je voordeel mee kunt doen, dat I Je kan verrijken. Nu zijn er meer boeken fermee dat kan. Toch heeft de bijbel de men- meer te bieden aan praktische ervaring en ioties. Daar bedoel ik niet dat kleffe christen- (n mee, dat maar doorblaat, maar het chris- (dom, ontdaan van de dogmatiek." redikant peger heeft Henk van Ulsen erover gedacht HENK VAN ULSEN Prediker, een geweldige levensles (foto: Bert Nienhuis) predikant te worden. Dat toegankelijk maken van de bijbel heeft er dus kennelijk altijd al een beetje ingezeten. Toch lag dat niet zo voor de hand, want Henk van Ulsen groeide op in een vrijzinnig milieu, waar men zich afzette tegen, zoals hij het zelf noemt, „de fienen", die in het Kampen, vooral toen, talrijk waren. Dat Henk toch al vrij jong belangstelling in kerkelijke richting kreeg, lag aan ontmoetingen met enige mensen die op het terrein van de religie afweken van het gangbare patroon. Dat was in de eerste plaats ds Schokking, die in de oorlogsjaren enige tijd in het huis van de van Ulsens was. „Hij was een energieke, jonge kerel, die een pastoraat had in de Noord-Oostpolder en er dagelijks in weer en wind per fiets op uittrok van Kampen naar Emmeloord. Het was voor mij een ontdekking dat je ook zo predikant kon zijn. Dat was nog eens een echte dominee, een heel verschil met die kraaien in Kampen. Hij maakte diepe indruk op mij. En dan was er juffrouw Hendriks, de stadsevangeliste, een vrouw met knooplaars- jes aan, die overal actief was, zelfs op het station de handelsreiziger met zijn koffertje vol bretels opwachtte met de vraag: hebt u uw hart al aan Jezus gegeven? Ik heb vaak naar haar staan kijken, hoe zij haar act, want dat was het, bracht. Later heb ik ook wel eens een straatje omgelopen als ik haar in de verte aan zag komen. Het was juffrouw Hendriks die Henk van Ulsen voor het eerst met Prediker confronteerde. IJdel heid der ijdelheden was een tekst waarmee zij schermde „Ik dacht dat het betekende dat je niet in de spiegel mocht kijken en dat viel me niet mee, want ik was een jongetje dat van mooie kleren hield". Juffrouw Hendriks mocht haar bewonderaar. „Jij hebt zulke mooie ogen, jij bent een kind des Heren," zei ze vaak Daar lachte ik niet om maar toen ik toelatingsexamen had gedaan voor de toneelschool een liefheb berij die mij als kind al in de greep hield, het was altijd stukjes opvoeren tussen de schuifdeuren was zij een andere mening toegedaan. Op een avond werd er gebeld en daar stond juffrouw Hendriks op de stoep. We zaten juist aan tafel. Ik heb haar in een zijkamertje gelaten en daar ging zij op de knieën en bad zij vurig of God mij wilde bewaren in de grote stad. Toneel vond zij iets verschrikkelijks. Het „gij zult u geen gesneden beeld maken" nam zij heel letter lijk op. Iemand anders uitbeelden was van de duivel, naar haar vaste overtuiging. In de stads gehoorzaal in Kampen was zij altijd present om daartegen te waarschuwen. Ik heb meegemaakt dat zij vlak voordat Lotje Köhler zou optreden opstond en vroeg „Mag ik even iets zeggen?" Even later deed zij haar zegje: „Als Jezus in uw hart is dan Dat deed zij vaker en het werd geaccepteerd. Langzamerhand werd juffrouw Hendriks een instituut. Die juffrouw Hendriks liep met oogkleppen op, maar zij ging stug door in volmaakte blijheid en dat kan ik herkennen. Die gedrevenheid, die zij had, die vitale kracht om dienende te zijn." Het is bij Henk van Ulsen niet de vooropgezet te bedoeling te gaan evangeliseren. „Maar als mensen mij na afloop aanklampen, wat regelma tig gebeurt, om te vragen hoe ze aan dat boek Prediker moeten komen, vind lk dat fijn," Henk van Ulsen zal echter de laatste zijn om te zeggen dat hij het allemaal zo goed weet. „Dat Jezus Gods zoon is, dat geloof ik, dat lijden, dat offer dat Hij heeft gebracht. Maar heeft dat te maken met wat er op de huidige dag in de wereld wordt geleden? Ik accepteer het, kan ermee leven, maar ik ben er niet uit. Jezus van Nazareth was iemand van groot reliëf, maar ik voel niet voor de bloederige volksdramatiek die Hem is gegeven. Je vraagt je af wat het allemaal is: het leven, de dood, liefde en God, waar het allemaal vandaan komt in dat grote heelal." Ik leef al jaren met het feit, dat ik in een zekere publieke belangstelling sta, dat er naar me geke ken en geluisterd wordt. Dat heeft ertoe geleid dat ik er de laatste tien jaar van uitga, dat ik de zedelijke plicht heb dingen op toneel te brengen waaraan de mensen iets hebben, die hout snij den of, zoals de Prediker ergens zegt, waarop de mensen kunnen bouwen." Daarom gaat Henk van Ulsen door met Prediker. Volgend jaar zomer gaat hij zich voor de derde keer bezig houden met Heyermans' „De wijze kater", ditmaal in een bewerking van Seth Gaai- kema, een soort musical-vorm. Op wat langere termijn wil van Ulsen Job gaan vertolken. „Omdat Job zoiets aartsvaderlijks had, heb lk lang gedacht dat ik veel ouder moest zijn om daar aan te beginnen. Sinds een poosje weet ik dat dit niet nodig is. Job was een man in de kracht van zijn leven, vasthoudend, met een niet te vernietigen geloof." En dan kom je weer terecht bij het thema dat Henk van Ulsen zo na aan het hart ligt dat erg veel in het leven overtollig is en dat het voor een mens geen kwaad kan, zich af en toe eens goed te realiseren dat het leven slechts lucht is. door Mink van Rijsdijk Houdt u ook zo van verhalen waarin booswichten onmiddellijk en vooral duidelijk worden gestraft? Zo'n koning Midas bijvoorbeeld. Hij luisterde niet eerlijk naar een muzikale wedstrijd en riep de ver keerde muzikant uit tot winnaar. Zoiets kan natuur lijk helemaal niet, daarom groeiden de zintuigen die in de fout waren gegaan uit tot enorme ezelsoren. Niet best voor de koning om ten aanschouwe van al zijn onderdanen voor joker te lopen. Om zijn schaam te te bedekken liet hij een muts maken, die hij dagen nacht droeg. Ezelsoren, lekker net goed, boontje komt om zijn loontje. Overigens vind ik dat je straf ook weer niet behoeft te overdrijven. Even er tegen aan en dan verder niet zeuren. De kapper van koning Midas, die het oren-geheim ontdekte, ging mij dan ook veel te ver. Stiekem zorgen dat iedereen op de hoogte komt van gepleegde zonde na verkregen straf kijk dat vind ik vrij stuitend. Het afrekenen met vuig gespuis, het door de mand vallen van infame smiechten is in verhalen altijd vanzelfsprekend. Pietje Smeerpoets die zich niet wilde wassen, kreeg natuurlijk nagels die uitgroeiden tot afzichtelijke lengte. De buik van de boze wolf wordt uiteraard met stenen gevuld, zodat het loeder snel verdronk. Zeker, in verhalen wordt dat allemaal heel doeltreffend en feilloos geregeld. De werkelijkheid van iedere dag is helaas anders. Er kan veel ongezien en ongestraft geknoeid worden. Nou heb ik het niet over grof onrecht of geweld, maar over die kleine vosjes die de wijngaard zo hopeloos bederven. Daar zijn bijvoorbeeld de beloof-maar-raak-figuren. Strikt genomen valt het niet nakomen van een belofte gewoon onder het hoofdstuk liegen, maar wie denkt daar nog over na? Ik kom van de week nog langs. Ik bel vanavond op. Binnen veertien dagen hoor je mijn besluit. Morgen kom ik de kraan maken. Hoe dan ook deze week zie je me verschijnen. Maandag zijn uw schoenen klaar. Of: je kunt erop rekenen, ik zwijg als het graf. Allemaal zoete beloftes, gooi ze maar in mijn pet, want wat komt er van terecht? Men komt niet langs, belt niet op. De kraan blijft lekken en de schoenen liggen op het beloofde uur nog onaangeroerd en zwijgen als het graf kom nou, een goede roddel is toch nooit weg? Als ik nog eens een boontje-komt-om-zijn-loontje- verhaal zou schrijven, ging iedereen die een belofte verwaarloost voor de bijl. Het wordt zo zoetjes aan te gek, iedereen doet eraan mee, het leven raakt er kompleet door ontregeld, men weet niet meer waar men aan toe is. Hoeveel krijgen geen punthoofd van die wildgroei in beloftes? De straf ligt dan ook voor de hand. Iedereen die niet prompt doet wat ie beloofd heeft, krijgt letterlijk een groot en lachwekkend punthoofd. Zonder pardon. Het zal een straf voor twee dagen worden en geen hoofddeksel kan de vreemde schcdeluitbouw camou fleren. De bestrafte zal uitgejouwd mogen worden en openlijk gehekeld. Heb je het al gezien? Piet heeft een punthoofd, Marie ook, en Jan en Wilma, sjonge sjonge. Juist als men er daverend leedvermaak om heeft, voelt men een eigenaardige trilling op het schedeldak en jawel hoor: zelf ook een eigenaardige trilling op het schedeldak en jawel hoor: zelf ook een punthoofd. Ach, in sprookjes en andere leerzame verhalen zege viert meestal het goede en edele. Ik vrees dat in mijn verhaal de afloop faliekant verkeerd zou zijn. Zoals nu iedereen zich heeft aangepast aan de beloftebre kers, zo zou het punthoofd als een gewoon cultuurver schijnsel geaccepteerd worden. Als bijna iedereen zo'n hoofd heeft, valt het immers niet meer op en reken maar dat de gewoonhoofdigen een minderheidsgroep zullen vormen. Dan komt boontje niet meer om zijn loontje, want met minder heidsgroepen maken we korte metten. door Annemarie Lücker Nana, de grootmoeder van een van mijn vriendinnen, ziet er uit als de oma uiteen plaatjesboek. Haar gezicht zit vol rimpeltjes en haar wit geworden haar heeft een zachte lila spoeling gekregen. Ze draagt bij voorkeur zachte wollige pakjes in pasteltinten van een iets vergrijsde nuance. Om de aandacht wat af te leiden van haar niet meer zo perfecte figuur draagt ze meestal oorbellen of een sjaaltje in de hals. waardoor het accent valt op haar levendige en lieve gezicht. Jeanette Teengs, vroeger mode-redactrice van het N.R.C. schreef in de serie Seniorenreeks een alleraardigst boekje vol nuttige en leuke adviezen over kleding, mode en uiterlijke verzorging, die de oudere mensen kunnen helpen om ook uiterlijk bij de tijd te blijven. Goed bewegen en een juiste houding, op makkelijke schoenen is veel flatteuzer dan strompelen op modieus schoeisel. Om die Juiste houding te bewerkstelligen en te behouden zijn een aangepast dieet en gymnastiek aangewezen hulpmiddelen. Bij de tips over schoonheidsverzorging en kleding worden de mannen nu eens niet overgeslagen. Dit fraai geïllustreerde boekje is voor 3.50 gulden af te halen bij de N.F.B.. Eisenhowerlaan 114, Den Haag. of te bestellen voor 5 gulden, gironummer 531100, N.F.B., Den Haag. VRAGEN uitsluitend in envelop sturen naar postbus 507,2270 AM Voorburg. Per vraag een gulden in postzegels, het liefst in waarden van 55 en 45 ets. bijvoegen, en beslist niet aan de buitenkant opplakken. Geheimhouding verzekerd. Briefkaarten worden terzijde gelegd. (lULP VAN LEZERS inzake het &uys van Hultenfonds: De beeld- ouwster mevrouw Buys van Huiten sgateerde aan het Genootschap der 'rienden (Quakers) een geldsom. Iraarvan een gedeelte van de op brengst jaarlijks als ondersteu- ingsprijs voor jonge beeldhouwers (estemd is. Reeds veertien keer Werd deze prijs uitgereikt, op voor- Iracht van de directeuren van ver- chillende academies van beeldende ;unsten. J VRAAG: Zoudt u mij een groot ge- loegen willen bereiden? Ik ben niet ong meer en zou graag contact op- lemen met mensen, die dezelfde laam dragen als ik. Laten ze me ens schrijven, zo mogelijk met wat lijzonderheden. INTWOORD: Als je zo'n vriendelijk 'erzoek krijgt, is het wel erg moei- Ijk om trouw te blijven aan het •rincipe: nooit namen en adressen n de krant, want zoiets ontketent awines aan verzoeken, waar we dol loor draaien. We zochten naarstig in «Ie telefoonboeken van de grote ilaatsen en vonden de naam maar én keer en die mensen waren niet huis Voor één keer dus: De naam is A Slings, Postbus 1. Dinteloord NB). BE VRAAG OVER DE EEUWIG- PURENDE LUCIFER: Ongeveer in |932 (de Amerikaanse encyclopedy had gelijk» werd een lucifer geadver teerd merk Rappie. Volgens één ant- t woorder waren de kosten tien cent, volgens een andere een kwartje. Van buiten grijs, van binnen wit. Op een speciaal strijkvlak aanstrijken en later uitblazen. Dit instrument brandde met een gele natriumvlam, rookte en stonk, en na een paar weken was de rage afgelopen. Een sigaar of sigaret, hiermee aangesto ken was zelfs niet meer „te prui men". (En dan te denken dat men in die tijd drie pakken lucifers voor een kwartje kocht). VRAAG Er gaan steeds weer vogels zitten op mijn mooie markies; ze kruipen tussen de stof en de be schermende plank. Er viel zelfs een keer een nestje uit (gelukkig niet met eitjes). Waarom doen die bees ten dat? Er staat een seringenboom op Vh meter afstand. ANTWOORD De enige manier om te verhinderen, dat vogels zich blij vend vestigen op dit rustige en dro ge plekje is: Elke dag een paar keer het zonnescherm uit te laten rollen en het weer op te trekken. Waarom ze niet in een bepaalde boom gaan zitten? Misschien te laag of te dicht bij de weg of misschien gemakkelijk te bereiken door een poes. Als u die poes eens zou aanwennen, voor het raam boven dat zonnescherm te zit ten, zou dat verschil maken. De poes kan er niet bij, maar de vogels zien de kat wel zitten. VRAAG Wij hebben een vier jaar oude dakkapel (hard hout). Daar zitten wel duizend gaatjes in en de andere dakkapel is twee jaar oud. en daar zitten 100 gaatjes in. Ik stuur u een paar dode beestjes. Zou dat nu verder gaan? ANTWOORD: Als u de huurder van het pand is, moet u de eigenaar er eens heel gauw bij laten komen. Is u zelf de eigenaar, dan moet u zelf een afspraak maken met een aannemer of een timmerman. Die stukken vol houtwormgaatjes moeten er in elk geval wel uit, nu het euvel zo sterk is doorgedrongen, en dan maar een praten over de verdere houtwormbe- strijding. Op de zolderyalle spullen controleren, vooral wat er aan tri plex en bamboemateriaal aanwezig is. Een oude wieg of een dierbaar poppenwagentje kan een haard van narigheid zijn. Behandeling van kleine dingen, die aangetast zijn, kan men zelf wel op zich nemen, maar als gedeelten van het dak vol gaatjes gaan zitten, moet de vak man er bij te pas komen. VRAAG Namens een Joodse vrien din: Deze meent, dat de tekst: Eer Abraham was, ben Ik ook op die manier in het O.T. voorkomt, maar waar? ANTWOORD In de Hebreeuwse bij bel is deze tekst niet te vinden, ech ter in Jesaja 43 staat geschreven: Eer het licht, was ben Ik. De schrif ten kennende, wisten de wijze man nen, wat de bedoeling van de woor den van Jezus was. Daarom werden ze ook zo kwaad. Martin Buber gaat in een zeer dichterlijke bewerking om dit woord heen. Hij noemt het licht zelfs niet in Jesaja 43. In de loop der eeuwen zijn heel wat ge schriften en boeken door Joodse ge leerden geschreven, die wij niet ken nen, maar die bij orthodoxe Joden wèl bekend zijn. Voor verdere ver duidelijking en verklaringen staan wij altjd gaarne open. Vraag: Men beweert dat 1976 een goed wijnjaar was en dat alles ge kocht en bewaard kan worden van dat jaar. Nu hoorde ik laatst dat de Bordeaux van dat jaar minder goed is dan die van '75. Wie maakt dat uit en is daar literatuur over? Antwoord: Met deze vraag ben ik gegaan naar een man, die elk jaar met een collega te paard allerlei relaties bezoekt op afgelegen cha teaux. om daar de wijn te keuren, die hij wil Importeren. Op publlka- ties gaat hij nooit af ze worden tenslotte geschreven door mensen, die hun wijn ook graag verkopen willen. Een kenner vraagt meer dan vaagheden. Na het Jaar "75 met heel goede wijn, wordt 1976 une année Jalouse genoemd, waarin goede maar ook minder goede wijn werd verkregen. De zomer was warm en de druiven stonden er goed voor. Door de warmte droogden ze iets in en werden kwalitatief zoeter en be ter, terwijl de kwantiteit geringer werd. Wie op tijd geoogst heeft, had prachtige wijn. Maar toen de regen kwam, namen de druiven vocht in zich op, waardoor ze groter, maar minder zoet werden. Onze vriend geeft u de raad uw wijn te betrekken van een vertrouwd huis, waar u zelf keuren kunt voor u koopt. Vraag: In de berken voor mijn raam zie ik de laatste tijd dikwijls vogel tjes, die lk eerst voor meesjes hield, maar nu ik ze dikwijls zie, is er een duidelijk verschil: kopje van boven donker, groengele borst en een gele streep over de vleugels. Heel lief en heel grappig Antwoord: In berken, elzen en den- nebomen zitten sijsjes graag. In de buurt van ons huis zien we ze ook nogal eens in de elzen, waar aan de proppen altijd wel wat te knabbelen en te pikken valt. Behalve de sijsjes zien we daar ook wel eens putters. Van harte spoedig beterschap! Vraag: Wanneer viel Pasen in 1929? Antwoord: Op 31 maart Vraag: Waar kunnen we ons opgeven als vakantie-ouders voor kinderen uit tehuizen en inlichtingen ontvan gen om pleegkinderen in huis te nemen? Antwoord: Rotterdam. Heemraad- singel 134, Centrale voor pleeggezin nen (Zuid-Holland en Zeeland) 010- 762311. Amsterdam: zelfde instan tie. Koninginneweg 184 a, tel. 020- 766720 Vraag: Orootmoeders kastje (Pe nant met twee deurtjes en daar bo ven een lade van mahoniehout) is altijd goed geweest en nu: pang een barst in een deurtje. Vermoekelljk droogte. Wat nu te doen? Antwoord: Beginnen met het vocht gehalte op peil te brengen. Op de warmtebron kachel of haard een pannetje water. Aan de radiato ren een extra reservoirtje. Dat is goed voor u. voor uw planten en voor uw kastje. Dan dit even aan zien. Die barst trekt niet helemaal vanzelf meer weg. Waar het gaat om een antiek meubelstuk, raad lk u aan eens met een restaurateur te gaan praten. Naar aanleiding van Vraag en ant woord over de tulnvijver is Henk van Halm van plan een artikel te wijden aan planten in de tulnvijver.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 7