Kerk in DDR houdt
vast aan tradities
Uit brieven van lezers
-J
=2
- - n
Het hoedje van de
remonstrantse juffrouw
Synode: UCN
alleen met
goede controle
Argentijnse
bisschoppen
vragen opheldering
Meer pastoraat
r.k. Molukkers
Meer Fransen protestant
VANDAAG -
Voorbijganger d
Beroep op paus
- -TIL--'. -7TT"7.
WOENSOAG 22 MAART 1978
WÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊ
Trouw/Kwartet
door mevrouw dr. J. ter Vrugt-Lentz
De Evengelische Lutherse Kerk in de DDR is van volkskerk minderheidskerk geworden. Dat is ten
dele toe te schijven aan het door de regering overal, vooral op de scholen, gepropageerde en
onderwezen atheïsme, maar ook aan de verstedelijking en industrialisering.
Verschillende waarnemers in en bui
ten de DDR zeggen bovendien (wat
ook van de Nederlandse kerken ge
zegd wordti. dat ze te star. te tradi
tioneel, te conservatief zijn, niet in
staat, de vernieuwende kracht van
het evengelie aan de atheïstische
omgeving te tonen. En dat geldt,
volgens deze waarnemers, ook voor
de meeste kerkleden: ook zij zijn
vaak conservatief en traditioneel,
wijzen in hun hart de socialistische
maatschappij, waarin ze leven, af en
klagen, omdat kerk en christenen
met langer door de staat bevoor
recht worden Deze christenen wordt
verweten, dat ze daardoor van de
kerk een verzamelplaats van onte
vreden reactionairen maken, waar
door zij steeds minder aantrekkings
kracht krijgt.
Daar zit veel waars in: overal is ook
m de DDR de kerk geneigd om oude
gewoonten te bewaren en tradities
voort te zetten. Veel predikanten
dragen b.v. op de preekstoel nog
steeds een fraai geplooide Wlllem-
de-Zwijger kraag op hun toga! Men
sen. die van al dat nieuwe in de
maatschappij niets moeten hebben,
zullen in een traditionele kerkdienst
zeker een zucht van verlichting sla
ken. omdat dé&r alles tenminste nog
net zo is als vroeger.
jegens mensen, die de marxistisch-
leninistische wereldbeschouwing
niet delen en dat wantrouwen leidt
hen ertoe deze mensen minder kan
sen te geven. Wel leert de ervaring,
dat in concrete gevallen van achter
stelling persoonlijke gesprekken
met vertegenwoordigers van de
staat effect hebben. Maar heel vaak
is het niet aan te wijzen, het gaat
meer om een indirect gebeuren.
Toch kunnen christenen vanuit het
evangelie niet volhouden, dat ze in
een ondraaglijke uitzonderingstoe
stand leven. Er is in de socialistische
maatschappij goeds en onaange
naams. maar veel van het onaange
name zou niet aan het socialisme
moeten worden toegeschreven,
maar aan de menselijke natuur zo
als de bijbel ons die laat zien, aldus
de bisschop. (Bij dit laatste wordt
men herinnerd aan het probleem,
wat het uitblijven van de „nieuwe
socialistische mens" voor de socia
listische staten betekent. Bij een
andere gelegenheid verklaarde bis
schop Hempel, dat juist voor dit
probleem de kerken op iets eigens
kunnen wijzen, van waaruit ze hun
medewerking kunnen aanbieden).
Het is dan ook belangrijk, hoe de,
christenen op hun omgeving rea
geren.
Bedreigd
Burgermoed
Er zijn echter ook veel christenen,
die negatief tegenover de socialisti
sche staat en maatschappij staan,
omdat zij zich ten diepste bedreigd
en onzeker voelen ln deze bcwust-
athelstlsche maatschappij.
Deze mensen, zowel ln de maat
schappij werkende gemeenteleden
als bezoldigde kerkelijke medewer
kers, lopen met twee vragen rond, zo
zei bisschop Hempel van de Saksi
sche Landeskirche op de laatste sy
nodevergadering in oktober: „wat
zal er van mij (de individuele chris
ten) worden?" en „wat zal er van de
kerk worden?" In zijn rede verklaar
de de bisschop, dat hem in vele ge
sprekken in de afgelopen maanden
gebleken was, dat deze twee vragen
de eigenlijke achtergrond vormden
van allerlei problemen van politieke
aard.
Zijn antwoord op die vragen was een
antwoord vanuit het evengelie en
het geloof, het antwoord van een
mens. die de eigen toekomst en die
van de kerk ln Gods handen weet.
De houding van de individuele chris
ten tegenover de socialistische, at
heïstische maatschappij van de
DDR karakteriseerde hij als: „accep
teren en vrij blijven."
Met „accepteren" bedoelde hij, dat
de christen zich moet realiseren, dat
deze maatschappij „onder de ogen
en met toestemming van God" ont
staan is, dat christenen daarin niet
alleen en van God verlaten leven en
er dus kunnen en moeten leven.
De allesomvattende aanspraken
van het marxisme-lenlnisme en de
regelmatige atheïstische propagan-
da-injecties in de maatschappij ma
ken het inderdaad moeilijk om de
geloofsweg te gaan Er heerst name
lijk bij de autoriteiten wantrouwen
Bisschop Hempel stelde, dat juist
reageren alleen mogelijk is door
„vrij te blijven", dat wil zeggen door
zijn gedrag niet te laten bepalen
door angst voor persoonlijke nade
len. maar door het evangelie. Alles
wat een christen in de maatschappij
zegt of doet. moet in het licht van
het evangelie onderzocht zijn en te
genover Christus verantwoord. Deze
binding aan Christus en het evange
lie geeft de christen een innerlijke'
vrijheid, die hem b.v. vrijer maakt
van angst voor persoonlijke nadelen,
en hem in staat stelt met „Zivilcou-
rage" (burgermoed, zedelijke moed)
voor zijn burgerrechten en ook voor
de mensenrechten van anderen op
te komen; aanbiedingen of eisen van
de staat rustig en zakelijk te onder
zoeken en ofwel vrijmoedig te ac
cepteren ofwel gemotiveerd af te
wijzen.
Binnen de kerk betekent het, dat hij
alles wat hij in politiek opzicht doet,
openlijk, met medeweten en advies
van de broeders en zusters in de
gemeente doet en de anderen liever
openlijk kritiseert dan in broeden
wantrouwen te zwijgen.
Met dit laatste punt doelt de bis
schop hoogstwaarschijnlijk op het
onderling wantrouwen, dat in een
gemeente kan ontstaan als bepaal
de leden van staatswege gunsten
krijgen. Er wordt dan al gauw ge
dacht, dat daar wel een zekere
dienstverlening aan de staat tegen
over zal staan.
Wat worden?
Tenslotte is er het tweede hoofdpro
bleem van vele christenen: „Wat zal
er van de kerk worden?" Zij lijden in
die diepere lagen van hun christelijk
bestaan aan de machteloosheid van
de kerk. Inderdaad is de „macht", in
de zin van mogelijkheid om in de
maatschappij invloed uit te oefe
nen, aanzienlijk geslonken en het is
terecht dat men daaronder lijdt. Dat
ligt niet alleen aan het interesse van
de staat om, vooral op de gebieden
van cultuur en opvoeding, zijn eigen
invloed te monopoliseren. Het ligt
ook aan de secularisatie want at
heïsme schijnt overal tot de kenmer
ken van onze tijd te horen. Maar
deze toestand betekent een grote,
voortdurende belasting vooral voor
de kerkelijke medewerkers, bij wie
in stilte of openlijk de vraag op
komt: „heb ik dit kerkelijke beroep
terecht gekozen, terwijl ik toch voor
verschillende invloedrijkere beroe
pen ook gedeugd zou hebben?" of
het gemeentelid. dat zich afvraagt,
of het de moeite looitf, actief ge
meentelid te zijn als dat moeilijkhe
den met zich meebrengt. En toch,
als wij naar Christus en de gemeen
ten uit de apostolische tijd kijken,
dan wordt het duidelijk, dat Gods
beloften altijd de kerk onder het
kruis gelden.
Ook de christelijke gemeenten uit
de apostolische tijd hadden geen
menselijke of politieke macht. Bis
schop Hempel geloofde niet, dat dat
toevallig was. Onze kerk moet leren
afstand te doen van veel gewoonten,
tradities en menselijke verwachtin
gen om vrij te worden voor nieuwe
ervaringen, meende hij.
Anders dan de macht van de kerk,
blijft haar volmacht bestaan, ook in
de socialistische maatschappij.
Deze verleent aan de christenen een
bijzondere autoriteit, „die niet uit
onze persoonlijke kwaliteiten afge
leid kan worden". Veel niet-christe-
nen stellen een beschamend en tege
lijk blij makend vertrouwen in vele
christenen en kloppen met hun pro
blemen soms vol verwachting bij
hen aan. Ook is er een verheugende
toeloop van tot dienst bereide men
sen tot verschillende kerkelijke be
roepen, b.v. het diakonaat.
Zulke tot getuigenis en dienst in
eigen omgeving bereide mensen
hebben volmacht. Het is de vraag of
de kansen ook zo groot zouden zijn
als het christenzijn nog of weer tot
het normale bestand van het maat
schappelijk leven zou behoren.
Daarmee zijn de problemen niet ge
bagatelliseerd, maar: „we moeten
het elkaar wel makkelijker maken
Gods erbarming te zien," aldus bis
schop Hempel. Hij besloot: „Aan
ons christenen in de atheïstische
socialistische maatschappij van de
DDR wordt, door mensen maar ook
door onze situatie, gvraagd óf we
werkelijk geloven en wót we werke
lijk geloven. Door hen heen vraagt
God zelf ons dat. Wij zullen ant
woorden vinden die ons en anderen
overtuigen. Dat hangt af van het
rijpen van ons geloof. Geen aardse
macht kan verhinderen, dat hdat
gebeurt."
„Heer ik geloof, kom mijn ongeloof te
hulp," besloot Hempel zijn rede.
(Mevrouw Ter Vrugt is medewerkster
van het Interuniversitair Instituut
voor Missiologie en Oecumonica te
Utrecht).
Ter Schegget
Het moge dr Ter Schegget tot troost
zijn. dat het in 1968 bij de benoe
ming van dr K Strijd aanvankelijk
ook niet zo vlot is gegaan en dat
men reeds meende, dat het er nooit
van zou komen Een grappenmaker
varieerde toen Gezang 115. vers 3
(Bundel 1938) als volgt (uit het hoofd
geciteerd, dus misschien onvolle
dig) Waarom kwam toch dat uutf
dat Stnjd heeft afgedaan?/Welk een
onheilig vuur/van misverstand en
waan
Ik vrees dat er deze keer geen „dich
ter" in de pen klimt, want de naam
Ter Schegget leent zich niet zo ge
makkelijk om die ln te passen in een
kerklied; dat gaat met de naam van
Strijd veel en veel beter Een com
pliment voor de liederenschat van
onze kerk?
Oegstgeest
W. J. H. Baart
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 858
Wlbautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/
DORDRECHT:
Postbus 948
WestbJaak 4. Rotterdam
Tel. 010-115588
iRed. en klachten)
Schledamsevest 52
Tel. 010-115700 (adv.)
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel 05200-17030.
Ter Schegget (2)
Onder het hoofd „van de zijde van
de faculteitsraad vernamen wij"
heeft Trouw op 4 maart een officieel
bericht geplaatst. Het betrof hier
een persoonlijk initiatief van een
van de leden van de faculteitsraad.
In Trouw van Jl. zaterdag treffen wij
een artikel aan van een van uw
medewerkers, waarop het faculteits
bestuur nu graag werkelijk officieel
wil reageren, omdat dit verslag be
rust op onjuist geïnterpreteerde in
formatie.
In geval van een vacature moet de
benoemingscommissie van de facul
teit ln overleg met de commissie
T W O. der Nederlandse Hervormde
Kerk tot een gezamenlijke voor
dracht komen. Op 4 november 1977
bood de benoemingscommissie van
de faculteit aan de faculteitsraad
haar ontslag aan. omdat zij met de
commissie T W O. niet tot overeen
stemming kon komen. De faculteits
raad accepteerde dit ontslag niet,
omdat hij van mening was dat de
argumentatie van de zijde van de
commissie T.W.O. onvoldoende was
en voorbijging aan het gezamenlijk
vastgestelde stuk over profiel en cri
teria voor de vervulling van deze
vacature. De faculteitsraad droeg
zijn commissie op de gevraagde ar
gumentatie alsnog te verkrijgen
Omdat de benoemingscommissie
moest constateren dat de commissie
TWO niet verder wilde overleggen
op basis van wederzijdse informatie
en argumentatie, bood zij op 13
maart andermaal haar ontslag aan.
De faculteitsraad zal zich in zijn
eerstvolgende vergadering moeten
beraden over het al dan niet aan
vaarden van de ontslagaanvrage en
Oudere juffrouw (tot jongere kerkgangster): ,,'t Was niet veel bijzonders
vanmorgen, m'n hoedje is op z'n plaats gebleven
door A. J. Klei
Om de veertien dagen maak ik
zondagsmorgens ln een
Amsterdams ziekenhuis een
korte kerkdienst mee, omdat ik
geroepen ben de samenzang der
patiënten te begeleiden. Ik doe
dit graag, want in het zaaltje waar
we bijeenkomen, staat een
verrukkelijk Amerikaans
harmonium met een
lekker-ronkende subbas.
Eén van de dominees die wel eens
in deze kleine diensten voorgaat,
heeft de gewoonte zijn gehoor op
te wekken tot het geven van
reacties op zijn preekje. Hij pleegt
na een minuut of zeven te
stoppen en spreekt dan
uitnodigend: misschien zijn er
vragen of opmerkingen
Laatst had zijne eerwaarde het
over de rijke jongeling, van wie in
de bijbel staat: en Jezus hem
aanziende, beminde hem. De
dominee vertelde dat dit de enige
keer is, dat van iemand zo
nadrukkelijk gezegd wordt dat
Jezus hem liefhad. Hij voegde
eraan toe, dat dit natuurlijk niet
in mindering komt op de liefde
van Jezus voor ons allemaal. Je
hebt vaders die heus van al hun
kinderen evenveel houden, maar
toch ls er eentje eigenlijk zijn
hartelap.
Deze uitleg beviel een jonge man,
die met een gipsen been in een
rolstoel zat, geenszins. Hij sprak
met een zware,
vakbeweging-achtige stem:
„Hoor es hier, meneer, als de
leiding van een beweging niet
objectief is, wordt het een chaos!"
Later, onder de koffie, hielden we
elkaar ernstig voor dat een
kerkdienst geen forumdiscussie is
en een preek iets geheel anders
dan een lezing-met-debat. Toch,
zo voeren wij verder, is het wel erg
leuk om tijdens de dienst te
merken hoe je woorden bij de
mensen terecht komen. Aan het
uiterlijk van de kerkgangers kun
je in de regel niet zien, hoe de
preek gevonden wordt.
Het was jammer dat ik tijdens
deze alleszins stichtende
zondagse koffiepraat nog niet het
verhaal van het hoedje van de
remonstrantse juffrouw kende. Ik
heb het pas deze week gelezen in
het Remonstrants Weekblad. De
emeritus predikant dr. P. D.
Tjalsma, die onlangs tachtig jaar
is geworden, haalt in dit blad een
paar herinneringen op. Hij heeft
ook een paar jaar in Leiden
gestaan en in die periode preekte
de oude professor Heering vaak in
zijn kerk.
Een oude juffrouw uit één van de
vele hofjes, die Leiden rijk was,
kerkte altijd bij Heering senior.
Eens zei ze tegen dominee
Tjalsma: „U kunt het geloven of
niet, maar als professor Heering
preekt, pakt dat me zó aan, dat
mijn hoofd uitzet en mijn hoedje
naar boven gaat!Ze droeg zo'n
kapot-hoedje, licht dominee
Tjalsma toe.
Dr. Tjalsma vervolgt zijn verhaal:
„Natuurlijk vroeg ik
nieuwsgierig: „Gebeurt er met uw
hoedje ook iets, als ik preek?" Tot
mijn teleurstelling zei ze: „Nee,
niets", maar ze voegde er
bemoedigend aan toe:.Dat komt
nog wel!"
DEN HAAG (ANP) De regering
moet bij haar beslissing ten aanzien
van het ultra centrifuge project in
Almelo het gevaar van verdere ver
breiding van kernwapens het
zwaarst laten wegen. Dit schrijft de
synode van de hervormde kerk in
een brief aan premier Van Agt.
„Zelfs als dit offers zou vragen op
commercieel, politiek en sociaal ter
rein, zijn wij ervan overtuigd, dat
een principiële houding van de Ne
derlandse regering zowel bij grote
delen van ons volk als ln de derde
wereld, als een bemoediging voor
een verdere inzet voor vrede en vei
ligheid zal worden ervaren," aldus
synode-praeses ds. G. Spilt en secre
taris-generaal dr. A. H. van den
Heuvel.
Verdere deelneming aan de uitbrei
ding van Urenco is naar de mening
van de synode niet verantwoord,
tenzij de regering zekerheid kan ver
krijgen, dat leverantie van verrijkt
uranium aan Brazilië alleen plaats
vindt, als dat land de veiligheids
voorschriften van het internationaal
atoombureau in Wenen hanteert en
het uit dit uranium verkregen pluto
nium onder beheer van dit bureau
stelt.
De brief herinnert aan het stand
punt van de hervormde kerk ten
opzichte van de kernbewapening.
De zorg om de verbreiding, aldus de
brief, is juist de laatste tijd in de
kerken sterk toegenomen. Daarom
dringen de kerken nationaal en in
ternationaal krachtig aan op maat
regelen, die verdere uitbreiding van
de kernbewapening willen voorko
men. Deze aandrang wordt nog ver
sterkt. indien het landen betreft,
waar de militaire en economische
macht slechts een kleine bovenlaag
van de bevolking ten goede komt.
BUENOS AIRES (CIC) Opnieuw
hebben de r.k. Argentijnse bisschop
pen de regering opheldering ge
vraagd over de vele spoorloos ver
dwenen personen en over de duizen
den politieke gevangenen: Kardi
naal Raul Primatesta heeft de presi
dent van de junta, generaal Videla,
namens de permanente raad van de
Argentijnse bisschoppen een nota
gezonden.
Over de nota, de derde binnen één
jaar, wilde de kardinaal niets anders
zeggen dan dat deze inging op nieu
we feiten, met name op de lijst van
politieke gevangenen, die de rege
ring onlangs heeft bekendgemaakt.
over de in de vervolgens ontstane
situatie te volgen procedure.
Nu bestaat er een gedragsregel,
overeengekomen door synode en fa
culteit, waarbij in artikel VIII gefor
muleerd wordt, dat waar de beide
commissies „niet tot overeenstem
ming kunnen komen" over de op
initiatief van de benoemingscom
missie van de faculteit voorgedra
gen kandidaten, het initiatief van
voordracht over gaat naar de com
missie TWO
Wij menen dat het volstrekt prema
tuur is er nu al van uit te gaan dat de
faculteitsraad zich akkoord zal ver
klaren met het in werking treden
van artikel vm van de gedragsregel.
Dit impliceert dat uw bericht „Be
noeming Ter Schegget van de baan"
evenzeer prematuur genoemd kan
worden.
Amsterdam faculteitsbestuur
Theologische faculteit
Universiteit van Amsterdam
Ter Schegget (3)
Het bericht in Trouw van 18 maart
dat dr N. T. Bakker onlangs een
benoeming tot hoogleraar in Brussel
heeft aangenomen, geeft een onjuis
te voorstelling van zaken. Dr Bak
ker is als studentenpredikant werk
zaam ln Eindhoven en staat in
dienst van de hervormde gemeente
aldaar Zijn benoeming als docent
aan de theologische faculteit te
Brussel betreft een part-time baan.
op voorlopige basis, met als op
dracht 30 college-uren per Jaar ln de
vakken hermeneutiek en filosofie.
Naar aanleiding van de door de com
missie TWO over hem gedane uit
spraken ln het betreffende artikel
moet worden opgemerkt, dat dr
Bakker gedurende 14 Jaar dienst
doende predikant ls in de Hervorm
de Kerk. waarvan drie en een half
jaar in Vriescheloo (Oost-Gronin-
gen), drie en een half Jaar als studen
tenpredikant te Eindhoven en zeven
jaar als zendingspredikant in Came-
roun in dienst van de Raad van de
Zending van de Nederlandse Her
vormde kerk.
Op de foto van links naar rechts pater P. Resubun, kardinaal Willebrands, pater dr. P. Vriens, secretaris-generaal van de
Nederlandse kerkprovincie, pater J. van de Made en mevrouw dr. M. Klompé, lid van de commissie Kerk-
Zuidmolukkers.
UTRECHT (ANP) De ongeveer
2300 rooms-katholieke Molukkers in
ons land hebben behoefte aan goede
pastorale begeleiding. Dat is een
conclusie van de delegatie van de
r.k. kerk van de Molukken, die Ne
derland bezoekt.
De delegatie, die bestaat uit pater P.
Resubun, vicaris-generaal van het
bisdom Ambon, en pater J. van de
Made, is ruim anderhalve maand ln
ons land om zich op de hoogte te
stellen van de situatie van de r.k.
Molukkers hier en hen te informeren
over de huidige situatie op de Mo
lukken. De beide paters pleiten voor
(meer) huisbezoek en het opleiding
van eigen mensen voor het pasto
raat.
Tijdens een ontmoeting met kardi
naal Willebrands dankte deze de de
legatie voor haar werk. De beleids
adviezen zullen worden voorgelegd
aan de Nederlandse bisschoppen.
Eindhoven
Dr N. T. Bakker
PRIVAS (EPS) Volgens cijfers
van een particulier onderzoekbu
reau is het aantal Fransen dat zich
zelf rekent tot het protestantisme,
driemaal zo hoog als de kerkelijke
statistiek aangeeft. Volgens de ker
kelijke cijfers zouden van de 52 mil
joen Fransen er één miljoen protes
tant zijn. Prof. Roger Mehl, de de
ken van de protestantse faculteit
van de universiteit in Straatsburg,
maakte echter bekend dat een
marktonderzoeksbureau dit aantal
op drie miljoen stelt. De bekendma
king sloeg in de permanente raad
van de protestantse kerken, die in
Privas vergaderde, in als een gra
naat. Tot de raad behoren 72 afge
vaardigden van de hervormde kerk.
de lutherse kerk, de hervormde kerk
van Elzas Lotharingen en de kerk
van de Augsburgse confessie van
Elzas Lotharingen.
'roemen' in hef kruis
De opening van de eigenlijke
paasviering die morgen met het
avondmaal begint, vangt aan met
de woorden: „Ik mag ervoor
bewaard blijven te roemen anden
dan in het kruis van onze Heer Jej
Christus door wie de wereld mij
gekruisigd is en ik der wereld"
(Galaten 6,14). Dit woord behoort
tot wat ergens genoemd wordt
Paulus' hartstochtelijke epiloog.
Het woord „roemen" is bij ons wat
minder gebruikelijk. Toch kan h 1
wel omschreven worden. Ik denk 1
aan: je houvast vinden in. voor je j
hele leven betrokken zijn op. Zoie
is het hier. denk ik. Dan klinkt hel
ook wat minder triomfahtelijk en
hoeven we niet meteen aan
kruistochten te denken. Het geti
van een diepe verbondenheid waai|
deze man niet vanaf wil. En vooral
niet aan het eind van deze brief
waarin hij uiteengezet heeft dat er
niets te bereiken valt met „eigen
gerechtigheid", besnijdenis en wet
of het uiterlijk behoren tot het r!
uitverkoren volk. Het kruis is voor
hem het inbegrip van Gods genadf
waardoor mensen kunnen leven. I
Het lijden en sterven van Jezus
z'n diep ingrijpende betekenis in
leven vanuit verzoening en vrede
een nieuwe toekomst, door deze
Heer. Jezus Christus. Daardoor is
„de wereld" hem gekruisigd en hij
voor die wereld. Hier moeten we in
het woord wereld lezen: de
eigengereide wereld van hoogmoed!
en het zich ten koste van alles
doorzetten, waarbij slachtoffers
vallen. Tussen hem en die wereld
een kloof gekomen. Door het kruis
Het kruis staat ertussen in. Hij kan
wel weer bij die wereld komen maa
dan moet hij dat kruis geweld 11
aandoen, de betekenis ervan tenietu,
doen. We kunnen niet meer om het
kruis en het lijden van de
mensenzoon heen. Dat is, samen
met zijn opstanding, het punt
geworden waarop werkelijk zinvolfcp
geschiedenis en zinvol mensenlevt^c i
inzet. Verder valt er niets te roemei
Ik mag er voor bewaard blijven, zeg d;
Paulus.
smi
inefl
'de (fi
ie I
al
e
Vc
BEROEPINGSWERK
NED. HERV. KERK
Beroepen te Krabbendijke: A. B(
kenkamp, vic. te Amerongen;
Amersfoort: M. v, d. Bosch te 1
schede.
Aangenomen naar Hardegarijp:
G. Wiersma, wetenschappelijk r
dewerker aan de rijksuniversiteit
Groningen, wonende te Anjum.
Bedankt voor Kinderdijk: C. v.
Bergh te Rotterdam Zuid: votni
Veenendaal: J. Kooien te IJsgj;
stein.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Nijmegen en te Zwik
drecht-Groote Lindt (reet): J.
Ridderbos te Goes.
Beroepbaar: L. van Wijngaard ct
Olympus 3, Amstelveen; mevro
G. Kruyswijk Jansen-Wiersei t
Linnaeusstraat 45hs Amsterdam nj
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Assen Zuid (voor
missionaire dienst in Brazilië):
Wendt te Gees; te Rotterdam- P%
haven: D. Berghuis te Delfzijl.
Bedankt voor Den Bosch: J. J. B
ger te Dokkum.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Culemborg: W. Bifc;
veld te Bussum.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Hoogvliet: A. Hoogfcj
land te Krabbendijke; te Beekb x
gen: A. Vergunst te Veen. a
Bedankt voor Herkingen: J. W. V
weij te H.I. Ambacht.
GEREF. GEM. IN NED.
Bedankt voor Hilversum: A. Winlf-
Veenendaal.
Suenens
De Belgische kardinaal Suent
neemt volgens jaar ontslag
aartsbisschop van Mechelen/Br
sel. Suenens wordt dan 75 jaar,
leeftijd waarop bisschoppen volgt
paus Paulus met emeritaat horen
gaan.
Dr. B. van Oeveren
Dr. B. van Oeveren te Rijnsbi
deelt ons mede, dat zijn naam
die van het confessioneel geref
meerd beraad) ten onrechte
noemd is in ons bericht gistel
over het initiatief van de geref
meerde kerkeraad van Genera
den. Hij was wel op de hoogte
steld van het plan, maar niet bij
opstelling van de brief betrokke
FRANKFURT Tot dusver heb
ben honderd personen de brief on
dertekend. waarin Oberkirchenrat
Karl Herbert en dr. Martin Stöhr. de
directeur van de akademie in Ar-
noldshain protesteren tegen de reac
tie van de evangelische kerk in
Duitsland op het discussiestuk
„Zuid Afrika de Prijs van de
Hoop". Onder de ondertekenaars
behoren prof. Eberhard Bethge.
prof. Walter Kreek, ds. Werner
Slmpfendörfer en proost Dieter
Trautwein, alsmede tien leden van
de synode van de EKD.
AMSTERDAM Het college
bestuur van de Vrije Universtt
wil, dat paus Paulus maatrege
neemt, om het reisverbod voor
Braziliaanse aartsbisschop Dw
Helder Camara onmiddellijk on
daan te maken.
In een brief aan de pauselijke nu:
us ln Den Haag spreekt het best)
van de VU de hoop uit, dat de pul
katies over het reisverbod niet ji
zullen blijken te zijn. Het wijstop
speciale banden, die de Vrije Unli
siteit met de Braziliaanse aarts!
schop heeft. In 1975 kreeg Hel
Camara aan de VU een eredo<
raat.
