ondeling ziet niets in 'gedragscode' voor politici Regering wil snel inisterberaad ver Almelo-zaak Lubbers weerlegt kritiek Den Uyl Mavo dreigt eigen functie te verliezen' 'Handelwijze niet ten eigen bate' Molukse zaak plossen n Nederland' RAF-leden beëindigen hongerstaking Geen verband tussen stress en schoolverzuim VVD is boos op het CDA Ministers hebben 'speelruimte' in overleg over metaal Voorzitter christelijke vereniging tijdens jubileumviering: eerst min (/cadf&dfifo opeten....! TROUW EEN ONDERGRONDSE KRANT slechts 35.- IRDAG 18 MAART 1978 BINNENLAND f Trouw/Kwartet loor Willem Breedveld en Johan van Workum )EN HAAG Dr A. Vondeling, voorzitter van de Tweede Kamer, ziet niets in een „gedragscode" oor politici. Hij ziet eigenlijk in het geheel geen sluitende regeling om misbruik door politici van un positie uit te sluiten. )e politici zijn in opspraak geraakt door belastingkwesties rond koopsompolissen en oud-minister ■libbers. Oppositieleider Den Uyl, CDA-leider Aantjes, Lubbers en anderen wisselen in kranten en aarbuiten open brieven. Het CDA-kamerlid Van Rooijen heeft al het eigen initiatief genomen oor een eigen gedragscode en controlecommissie voor het CDA. Wij vroegen Vondeling, net terug 7rijan een bezoek aan zijn Engelse collega, de voorzitter van het lagerhuis, speaker George Thomas, oe hij tegen de zaak aankijkt. ien rotvondeling maakt duidelijk dat B j geen plannen heeft om iets te an ondernemen. Is hij dan, in te-' W( nstelling tot zijn partijgenoot Den |fl, niet zo erg bezorgd voor het nzien van de politiek? Vondeling, leens fel: „Als u die indruk hebt ?bb gekregen, is dat volstrekt verkeerd. Maar ik ben pragmatisch. Ik vraag meteen: Wat kunnen we ertegen doen? En dan zou ik liegen als ik zou zeggen dat met een papieren rege ling het probleem waterdicht uit de wereld geholpen kan worden." onze Haagse redactie EN HAAG De Nederlandse regering wil een topberaad op inistersniveau met Groot-Brittannië en West-Duitsland over ik t problemen rond de uitbreiding van de ultracentrifugefabriek Almelo en de levering van aldaar gemaakt verrijkt uranium n an Brazilië. Voor Nederland neemt aan dit topberaad deel linister Van Aardenne (economische zaken) en wellicht ook inj inister Van der Klaauw (buitenlandse zaken). itti e regering zal op basis van het d e rdrag van Almelo, waarin de sa- enwerking van de drie landen voor verrijken van uranium is gere ild, een speciale zitting aanvragen de zogeheten gemengde com- issie. Normaal vergaderen in die te immissie ambtelijke vertegen- vf oordigers van de drie landen over He I ultracentrifuge, maar gezien de oblemen rond de levering aan Bra- ië, moeten nu de ministers maar ladjeen komen, zo heeft het kabinet steren besloten. jjnkele weken „Alles is welkom", zegt de Kamer voorzitter over het initiatief van CDA-Kamerlid Van Rooijen. Maar ook maakt hij duidelijk niet van plan te zijn dit initiatief over te nemen ten behoeve van alle fracties waar de Kamerleden over de toepas sing van de code om raad kunnen vragen, „veilige grenzen" trekken waarbinnen de politici geen risico's voor publiciteit in schandaalsfeer hoeven te vrezen. Vondeling: „Dat „veilige grenzen" staat me niet aan. De vraag of een handeling of gedra ging door de beugel kan, hoort niet daar (in een code) te worden beant woord maar hier" (Vondeling legt de hand op zijn hart). Met een reeks voorbeelden geeft Vondeling aan hoe moeilijk aan vaardbare regels te bedenken zijn. Zou bijvoorbeeldeen minister of Kamerlid niet zelf een vermogen mogen beheren? Massa's mensen bezitten in Nederland een huis dat twee of drie ton waard is. „En al met tien of twintig duizend gulden aan Vermogen zou je aardig kunnen knoeien. Dus waar moet je de grens trekken?" Dr. A.Vondeling hij er persoonlijk nog invloed van zal ondervinden, zoals een verlaging van vermogensbelasting. „Maar een minister zonder vermogen heeft misschien een schoonvader die al oud is en vermogend is. Toch kan hij rustig verklaren geen voordeel te genieten van zijn maatregel. Zo'n regeling kan dus ook misleidend werken, en schijn-zekerheid veroor zaken." Niettemin denkt men er in Engeland en de Verenigde Staten anders over. Want daar zijn wel allerlei regelin gen die in Nederland ontbreken. In Amerika bijvoorbeeld worden kan didaat-ministers door een parle mentscommissie onderworpen aan een nauwgezet onderzoek van hun financiële handel en wandel. Weinig regels Dr Vondeling: „In die landen had men dan ook al het een en ander meegemaakt. Amerika heeft vele ge vallen van dit soort moeilijkheden gehad. Maar zijn er nu in Nederland gevallen bekend waarvan je zegt: Hier moeten we wat tegen doen? Kunt u mij wat van die gevallen noemen? De kwestie van de koop sompolissen? Dat staat nog hele maal niet vast, er zijn slechts ver moedens die nu worden onder zocht." En het geval Lubbers? „In derdaad een vervelend ding is er gebeurd, en de betrokkene geeft dat zelf ook toe. Ik denk dat wij weinig regels hebben op dit gebied omdat er bij ons nooit iets mis zat." Tot nu toe zijn er slechts een paar incidenten geweest, en nog niet eens strafbare feiten, zoals bij voorbeeld in Amerika of Engeland zijn voorge komen. Dit is een goede leer ge weest. Men zal er nu nog scherpere aandacht aan geven. Dat zou even tueel kunnen gebeuren aan de hand van een opsomming van praktische voorbeelden. Een uitvoerige rege ling met een lijst wat wel en wat niet is toegestaan, wekt de indruk dat daarmee het probleem van de baan is. Maar daar is dan juist geen spra ke van. Dat zou een schijngarantie geven." Ambtseed Ook Vondeling vindt dat politici zich, meer dan gewone burgers, fat soenlijk moeten gedragen. „Ik vind persoonlijk dat je Kamerleden een hogere maatstaf mag aanleggen, net als mensen in andere publieke func ties, Journalisten bij voorbeeld." Vondeling zegt dat hij al vaak over deze zaken heeft nagedacht. Er is één ding dat hij wel veranderd zou willen zien. Dat betreft de eed die Kamerleden moeten afleggen. Thans moeten zij zweren dat zij zich zullen houden aan de grondwet, dat zij geen giften hebben beloofd of gegeven om in de Kamer te komen, en dat zij zich niet met beloften of geschenken laten omkopen. Vondeling zou hieraan een nieuwe eed nog willen toevoegen: „Ik zweer alles te zullen doen wat van een goede en getrouwe volksvertegen woordiger mag worden verwacht", of iets in deze geest. Vondeling wijst erop dat de ministers in hun amb tseed al wel een vergelijkbare for mule hebben zitten. Voor het overige vindt Vondeling dat de politieke partijen, die kandi daten stellen voor publieke functies, ervoor zullen moeten zorgen dat uit sluitend behoorlijke mensen worden voorgedragen. „Daarin is men tot nu toe redelijk goed geslaagd", vindt Vondeling. Daarnaast heeft de Ka mervoorzitter al enige tijd geleden er voor gezorgd dat er een openbare lijst bestaat waarop allé Kamerle den hun nevenfuncties, betaald en onbetaald, hebben opgegeven. Die lijst is onlangs weer vernieuwd. Maar ook openbaarheid van dit soort dingen sluit helemaal nog niet waterdicht uit dat politici geen fou te dingen doen. Dr. Vondeling: „Ik zou best willen dat er een waterdich te regeling zou zijn. Maar ik zie hem gewoon niet." Engeland hofet zal enkele weken duren voordat ministers werkelijk bijeen kun- n zijn. De tussentijd, zo deelde temier Van Agt gisteren mee, zal Jprden gebruikt om met West- Duitsland en Engeland voorberei- rtad overleg te voeren. Het kabinet eft afgezien van het voornemen deze week reeds een definitieve slissing te nemen over Almelo. zet van de discussie is de motie- an Houwelingen (CDA). De Tweede amer heeft zich met die motie er- öK>r uitgesproken dat een regeling f' gen misbruik van het aan Brazilië uranium reeds in 1981 in onze parlementsredactie lajEN HAAG De regering is niet I an plan zich in internationaal ver and in te spannen voor de politieke spiraties van de Zuidmolukkers in ns land. Dit blijkt uit het gisteren jspubliceerde verslag van de vijf bij et Molukkenvraagstuk betrokken linisters van de gijzeling in Assen. ërwijl van Molukse zijde deze week rachtig op internationale stappen aangedrongen, stelt de regering ch op het standpunt, „dat de span ingen die ontstaan doordat gToe- en Molukkers in ons land politieke lealen nastreven, een Nederlands robleem vormen dat binnen de Ne- erlandse rechtsorde zijn oplossing j? ient te vinden." Nederland mag en an dat probleem niet op de interna- o; ionale gemeenschap afwentelen, al- de ministers, folgens de regering kunnen op lan- ere termijn gezien ernstige inciden- in, zoals de gijzeling in Assen, al- fen worden voorkomen wanneer de esprekken, die nu tussen de over- leid en de Molukkers op gang ko nen, zich tot de gehele Molukse emeenschap in ons land zullen uit trekken. moet gaan. Brazilië zelf en ook Enge land en West-Duitsland vinden 1984 vroeg genoeg. Premier Van Agt zei gisteren dat deze motie-Van Houwe lingen in de onderhandelingen met West-Duitsland, Engeland en Brazi lië richtsnoer is. Zo lang er over deze garanties tegen misbruik geen over eenstemming is bereikt blijft het on zeker of Nederland wel of niet uitein delijk de levering van het verrijkte uranium aan Brazilië zal toestaan. Engeland en West-Duitsland wen sen op zo'n onzekere toekomst niet met Nederland verder in zee te gaan. Zij dreigen met opzegging van het samenwerkingsverdrag dat in 1981 afloopt. Ook bereidt West-Duitsland de bouw van een eigen ultracentrifu gefabriek in Gronau voor. De vraag is overigens of Nederland, wat zij ook doet, de levering aan Brazilië nog zou kunnen voorko men. De produktie van het uranium kan namelijk ook in deEngelse ul- tra-centrifugefabriek Capenhurst plaatsvinden. Premier Van Agt be vestigde gisteren, dat de financie ring van de levering aan Brazilië al definitief rond is. Westduitse en En gelse banken hebben de financie ring op zich genomen, de Nederland se banken liggen er uit, aldus Van Agt. Vetorecht De enige manier voor Nederland om nu nog invloed op de zaak uit te oefenen, is, via het in het Verdrag van Almelo geregelde vetorecht. Het is echter de vraag, of dit recht juri disch gezien nog toepasbaar is, om dat onder het vorige kabinet in juli 1976 al akkoord werd gegaan met de transactie met Brazilië. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG De drie RAF-leden Folkerts, Wackernagel en Schneider die in Nederland in hechtenis wor den gehouden, hebben hun honger staking beëndigd na een gesprek van hun advocaten met de staatsse cretaris van justitie mevrouw Haars. Deze zegde hen toe de isolering tij dens de hechtenis te verlichten en eventuele uitlevering aan West- Duitsland op te schorten in afwach ting van de beroepsprocedure. In Brussel hebben enkele Belgische sympathisanten van de RAF giste ren gedurende tien minuten de Ne derlandse ambassade in Brussel be zet. In Engeland geldt de regel dat een bewindsman die een wetsvoorstel of maatregel indient, moet vertellen of Van onze Haagse redactie DEN HAAG De vice-vooreitter van de CDA-fractie, drs. Lubbers heeft zich in een open brief gekeerd tegen de beschuldi ging van oud-premier Den Uyl dat hij zich als minister en vennoot in een maatschap voor onroerend goed aan onjuiste verstrengeling van belangen heeft schuldig gemaakt Van onze parlementsredactie DEN HAAG Er bestaat geen aan wijsbaar verband tussen schoolver zuim en stress. Wel zou men kunnen vaststellen dat misschien teveel leerlingen moeten studeren op een niveau dat te hoog voor hen is, en daaruit komt wel spanning voort. Aldus staatssecretaris De Jong op een congres van de sectie algemeen voortgezet onderwijs van de algeme ne bond van onderwijzend personeel (ABOP) Ook ruzie met de ouders, ouders in echtscheidingsprocedures, drugs, de omgang met het andere geslacht en toekomstproblemen als werkgele genheid zag de staatssecretaris als oorzaken van spanning onder mid delbare scholieren. Lubbers wijst er met name op, dat deze verstrengeling niet ten eigen bate heeft gewerkt, maar eerder een omgekeerde invloed had. Niet alleen hebben zijn broers evenals hij afge zien van het belastingvoordeel dat hun toekwam, aldus Lubbers, maar ook hebben zij „kennende mijn prin cipiële opvattingen terzake", acht miljoen gulden winst ten goede laten komen aan de werknemers van de bedrijven in het bezit van de familie Van onze parlementsredactie KERKRADE De WD-fractie- voorzitters van Tweede en Eerste Kamer, Rietkerk en Van 8omeren Downer, zijn gisteravond in Kerkra- de uitgevallen naar het CDA. De liberalen zijn gepikeerd over twee CD A-moties die deze week in de Tweede Kamer werden aangeno men. In de moties is geëist dat be paalde CRM-taken buiten het om- buigingsbeleid blijven. De moties, ingediend door het CDA-Kamerlid H. de Boer waren met name bedoeld om te voorkomen dat CRM-bezulni- gingen ten koste zullen gaan van de uitkeringen voor mensen en groepen in zogenaamde achterstandssitua ties. Dat betreft onder meer Dejaar- den, gehandicapten, emancipatiebe leid, vrijwilligerswerk en opvang (jongere) werklozen. Minister Gar deniers van CRM had de moties ontraden. Volgens de WD getuigen de moties van gebrek aan vertrouwen in het kabinet. Rietkerk en Van Someren Downer zijn er kwaad over dat de CDA-fractie steun gezocht heeft bij de oppositie om de moties aangeno men te krijgen. Zij hebben de CDA- ers gezegd dat zij dit niet langer zullen tolereren. Het kabinet is vol gens de VVD zonder noodzaak voor de voeten gelopen. (ADVERTENTIE) De stoere stofzuiger uit Denemarken Nilfisk b.v. - Diemen. Tel. 020 - 99 43 01, toestel 113 Van onze parlementsredactie DEN HAAG De ministerraad heeft de ministers Albeda en Van Aardenne niet vast gepind op een steunbedrag voor de zware metaal industrie. In hun gesprek met de vakbonden, maandag aanstaande, hebben de beide bewindslieden „enig speelruimte", zo zei minister president Van Agt gisteren op zijn wekelijkse persconferentie. Op de ministeries van sociale zaken en economiche zaken heeft men be rekend, dat met steun aan het VMF- concern en de grote scheepsbouw een bedrag van circa één miljard 'gulden gemoeid is. Desondanks dreigen tenminste 4000 arbeids plaatsen te verdwijnen. Van Agt sprak gisteren over „enkele duizen den" op een totaal van meer dan 46.000 in de zware metaal. „Het is onmogelijk alle arbeidsplaatsen in deze sector te redden." aldus Van Agt. Hij sloot niet uit dat de twee minis ters na hun gesprek met de bonden de ministersraad om een hoger steunbedrag zullen vragen. Meer nieuws over de VMF op de pagina economie. an onze onderwijsredactie RNHEM De mavo wordt van twee kanten bedreigd. Aan de ene kant dreigt t schooltype de aansluiting op de rest van het algemeen voortgezet onderwijs verliezen, wanneer de havo zesjarig wordt en dichter gaat aanleunen tegen Tnnasium en atheneum. Aan de andere kant zijn er plannen om de mavo men te voegen met het lager beroepsonderwijs, waardoor een soort smalle liddenschool zou ontstaan Door deze afkalving naar twee kanten zou de avoschool haar eigen functie verliezen. 1 zei de heer G. van den !rg gisteren op de vergade- van de vereniging voor nstelijk mavo in Arnhem. 1 vereniging dateert van D2, toen het mavo nog ge- ton ulo heette, en gisteren ffd het vijfenzeventig jarig staan gevierd. De waar- huwende woorden van orzitter Van den Berg tem den de feestvreugde overi gs nauwelijks Het plan om havo en vwo in één school onder te brengen is onder meer verdedigd door de heer Th. Hoogbergen, voorzitter van de algemene vereniging van schoolleiders. Ook in kringen van de Acade mische Raad wordt dit idee wel gepropageerd. Op losse schroeven De heer Van den Berg is bang dat de mavo hierdoor de boot zal missen. Nu is de mavo het grootste schooltype in het voortgezet onderwijs met een eigen functie tussen lager be roepsonderwijs enerzijds en havo-vwo anderzijds. Veertig procent van de gediplomeer den stroomt door naar de havo. Die doorstroming komt op losse schroeven te staan als de mavo opschuift in de richting van het lager be roepsonderwijs. Er waren nog meer dingen waarover de heer Van den Berg zich zorgen maakte. Het zit de mavo-leraren niet lek ker dat zij nog steeds als der degraads docenten te boek staan. De exploitatievergoe ding ligt nog achter bij de vergoedingen voor de havo- scholen. En nog altijd kun nen de mavoscholen niet be schikken over een amenu- ensis. Om de werkgelegenheid voor leraren te verbeteren zou het volgens de voorzitter van de vereniging voor christelijk mavo goed zijn het aantal wekelijkse lessen weer terug te brengen van dertig op tweeëndertig. Ook opperde hij de mogelijkheid van een zevende examenvak. Hier door zou ruimte ontstaan voor de expressievakken. In zijn terugblik op het verle den herinnerde de heer Van den Berg aan een commissie uit 1927, die was Ingesteld vanuit de drie ulo-organisa ties. De leerlingen die voort gezet onderwijs wensen zou den volgens deze commissie de weg naar het einddoel in drie etappes kunnen afleg gen. Eerst de lagere school tot het elfde jaar, dan een tussenschool van elf tot veer tien jaar en tenslotte de toen reeds bestaande schooltypen als HBS, gymnasium en ly ceum. De tussenschool zou dan de voortzetting zijn van de ulo, die in feite ook be doeld was als een vorm van „uitgebreid lager onderwijs". Uit dit alles blijkt dèt de ideeën over een tussenschool zoals de tegenwoordige mi nister van onderwijs Pais propageert niet zo nieuw zijn. Daarmee krijgt de Prediker gelijk, die ons leerde dat er niets nieuws is onder de zon. Op de vergadering in Arn hem werd de wijsheid van de Prediker uitvoerig vertolkt door de toneelspeler Henk van Ulsen, die muzikaal be geleid door Adriaan Valk, „De mens heet mens. dat is bekend" voordroeg. In de middagvergadering hield G. C. de Haas een inlei ding over het schoolpasto raat. Hij pleitte daarbij voor een nieuwe benadering, die meer uitgaat van de religieu ze gevoelens van jongeren. Lubbers. Dit gebeurde, toen het fa miliebedrijf Hollandia een fusie aan ging met het bedrijf Kloos. „De reali teit van mijn ministerschap is een andere geweest dan nu nogal eens gesuggereerd wordt," zo schrijft Lubbers. Hij herinnert Den Uyl ook nog eens aan diens lovende uitspraken in de formatietijd over het werk dat Lub bers heeft gedaan. Dat gold met name de beperking van de inflatie, een zaak die niet voordelig is voor het onroerend goed-bezit, zo zegt Lubbers met nadruk. „Ik schrijf u dit," aldus de oud-minister van eco nomische zaken, „openhartig en in respect. In viereneenhalf jaar sa menwerking is dat respect mijner zijds zo gerijpt, dat een politiek-op- positionele verhouding nu dat niet kan verstoren." Lubbers verklaart ten slotte, dat zijn beleidsopvattingen van dit moment geen andere zijn dan ten tijde van het kabinet-Den Uyl. „Voor dat be leid zal ik mij, hoezeer ik mij ook door sommigen geprovoceerd acht, in de Tweede Kamer-fractie van het CDA blijven inzetten," aldus drs. Lubbers. Veeg uit de pan Ook CDA-fractieleider Aantjes gaf in Vlissingen Den Uyl nog een veeg uit de pan. „De brief van Den Uyl is kennelijk bedoeld om in het licht van de verkiezingen het vuurtje te gen het CDA op te stoken. De sug gestie over persoonlijke bevoorde ling, zonder dat daarvan ook maar enig bewijs is geleverd, is bedenke lijk. Het is doorzichtig de aanvallen op het CDA te doen onder de vlag van de zorg voor de politiek als zodanig, aldus Aantjes. Den Uyl had in zijn open brief name lijk het CDA met name kwalijk ge nomen, dat zij zonder enig bewijs de indruk probeerde te wekken, dat omstreden zaken als koopsompolis sen en andere belastingtrucs ook in andere partijen voorkomen. Daar mee legt het CDA een smet op de politiek als geheel, meent Den Uyi. Mr. Aantjes was in Vlissingen overi gens nog scherper tegen de VVD. Hij verweet de VVD-voorzitter Korthals Altes het CDA een stoot onder de gordel te hebben gegeven gezien diens verklaring, dat na de recente affaires in het CDA nu wel duidelijk is, dat niet de WD de partij van halen, hebben en houden is. „Dit is nu de coalitiepartner die voortdu rend klagelijk jammert over de on derlinge verhoudingen tussen de co alitiegenoten. merkte Aantjes sma lend op. Hij is ook verbolgen over de VVD-kritiek op de steun die het CDA deze week gaf aan twee moties tegen bepaalde bezuinigingen op de begroting van CRM. „De veront waardiging daarover nu bij de VVD doet de vraag rijzen, hoe serieus het regeerakkoord en de regeringsver klaring neemt." aldus Aantjes. ADVERTENTIEI het vers gebraden K) minuten haantje van Herman Kramer. Joure ...de enige echte „Omdat we geen Ideuren-tv hebben, moet je bij zo'n uitzending iets ex tra's versieren." (ADVERTENTIE) EEN ONDEKCHf WDSE KRANT. HERUITGAVE VIN ALLETIWCW NUMiHERSITT DE TWEEDE WERELDOORLOG ■y-.'i i f ii.^' -'''.V-i- HISTORISCH DOCUMENT HET IUE6ALE TROUW IN BOEKVORM Over enkele weken verschijnt: Samengesteld door DICK HOUWAART, hoofd Voorlichting van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Trouw een ondergronds krantje dat in febuari 1943 voor het eerst verscheen. Al gauw echter een blad dat de Duitsers als zeer gevaarlijk beschouwden. („Een ophitsend geschriftSommige Nederlanders hebben nog wel zo'n oud oorlogsnummer van Trouw, maar wie heeft nog élle nummers van febr. 1943 tot mei 19457 Dick Houwaart slaagde er met veel moeite in een complete eet te verzamelen. Deze complete verzameling vroeg gewoon om uitgave in boekvorm. Een groot dik boek is het geworden: onverkort en oorspronkelijk formaat, kortom compleet, ja zelfs meer dan dat: met een aanvullend register waarin de schuilnamen van de auteurs (met hun werkelijke naam) alfabetisch terug te vinden zijn. Formaat 25x32 cm, omvang ca. 400 blz., gebonden De belangstelling voor deze unieke uitgave is overweldigend groot. Zorg dat u er op tijd bi) bent. Laat nu reedt bi) ona een of meer exemplaren reserveren! Zend vandaag nog uw bestelling op onderstaande bon (in open envelop, zonder postzegel) aan BOEKHANDEL T. WEVER B.V. ANTWOORDNUMMER 5 - 8000 VB FRANEKER Tel. 05170/3157 b g g. 2436 BESTELBON Zend mij bij verschijning ex TROUW. Een ondergrondse kfant, geborden 35,- Naam: Straat: Plaats:tr

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 3