S: Israël moet eg uit Libanon Moro's lot kan toekomst Italië bepalen s Beweging in Weens troepen-overleg Moslem-partij in Indonesië oefent kritiek op congres L Cubanen nu bezig met Eritrea 3*ostropowitsj eert tegen ctie Moskou 'jé*-A 'W. Af A. •i.v - Kernproefsuccesje in Genève anoi beschuldigt ambodja van ianval RAF-gevangenen in hongerstaking Doodvonnissen in Zaïre Eerste verdrag Panamakanaal goedgekeurd Russen met record terug uit ruimte DAG 17 MAART 1978 BUITENLAND Trouw/Kwartet m lijtSHINGTON fUPI, AFP, Reuter) De Verenigde Staten bben Israël gisteravond opgeroepen zich terug te trekken uit 3 t zuiden van Libanon. Amerika is bereid de financiële midde- ite verschaffen voor de legering van een vredesmacht van de srenigde Naties aan de grens tussen Libanon en Israël. iHj lest in indaag komt de Veiligheidsraad nwo n de Verenigde Naties bijeen om Vjjt h te beraden over de situatie in :tiei 1 Midden-Oosten. De Verenigde igd iten steunden een verzoek van ersti b3non voor een dergelijke bijeen- ider ®st- den woordvoerder van het Ameri- ierj anse ministerie van buitenlandse eert it^ Hodding Carter gaf gister- hei ond een verklaring uit, waarin de de( renigde Staten Israël opriepen ude uit het zuiden van Libanon te- r te trekken. Hodding Carter zei ?st de Amerikaanse regering deze nswijze ter kennis van de Israeli te regering had gebracht. Verder llen de Verenigde Staten zich in- tten voor een regeling, waarbij Is- g w él garanties krijgt voor zijn veilig- ,iaa(! id. Er dienen maatregelen worden 5te nomen die de stabiliteit in dit deel ,on] n het Midden-Oosten garanderen, 'k., (Amerikaanse ministerie van bui de ilandse zaken weigerde te zeggen lke maatregelen de Amerikaanse 1SW gering zou nemen, als Israël niet ïeid zou blijken het Amerikaanse genj raoek op te volgen. Israëlische strijdkrachten zetten iren hun acties tegen Palestijnse in in het zuiden van Libanon |S tRIJS (TJPI) De Russische cel- tr l Mstislaw Rostropowitsj en echt- ^*-ote, de operazangeres Galina Jnewskaja, die woensdag door de awjet-autoriteiten het staatsbur- rschap werd ontnomen, zodat zij et meer kunnen terugkeren naar un land, hebben dit een „onmense- jke en onwettige daad" genoemd, «ral daar zij zich niet als politieke rtivisten beschouwen. Zij zeiden t in een verklaring die werd uitge- iven in Parijs waar zij een woning tbben. ffij namen en nemen geen deel aan e politiek, in binnen- noch in bui- nland en wijden ons volledig aan e muziek. Vandaar dat het alleen aar kan gaan om een wraakactie egens de menselijke solidariteit e wij hebben getoond tegenover sn die worden vervolgd", aldus de rklaring. Rostropowitsj viel in i70 in ongenade toen hij schrijver Jexander Solzjenitsin toestond in jn huis te wonen en hem verder erdedigde. voort, zij het dat de omvang van de acties niet te vergelijken was met de massale aanval van de eerste dag van de invasie: Israëlische militaire vliegtuigen bombardeerden en beschoten Pales tijnse kampen, terwijl grondtroepen nieuwe verzetshaarden binnendron gen ter versterking van hun greep op een 10 km diepe bufferzone langs de Zuidlibanese grens van 110 km. In Israëlische militaire kringen werd gezegd: „Wij verwoesten alles wat met de activiteit van de Palestijnse terroristen te maken heeft militai re kampen, installaties, bruggen en wegen". Dorpen die de Palestijnen tijdens de burgeroorlog in Libanon op de Libanese christenen hadden veroverd, zullen aan de oorspronke lijke bewoners worden teruggege ven, wenneer de Israëli's zich terug trekken, zo werd hieraan toege voegd. De Israëli's veroverden het dorp Haddata. op enkele kilometers ten noordwesten van Bint Jbeil. Deze plaats was een belangrijk bolwerk van Palestijnse commando's totdat zij door de Israëli's werd ingenomen. Voorts werd gestreden om het bezit van Rachaja al-Fouchar, op vijf km ten noordwesten van de grens met het door Israel bezette Syrische ge bied van de heuvels van Golan. Pa lestijnse guerrillastrijders hadden woensdag de eerste aanval van de Israëliërs kunnen weerstaan. Giste ren vielen Israëlische Phantoms Ra chaja Al-Fouchar opnieuw aan. De plaats is zo belangrijk doordat van daaruit de door Israël gecontroleer de dorpen Chiam en Ibl as-Saqi kun nen worden beschoten. Een PLO-woordvoerder zei gisteren dat de Israëli's „bij lange na niet" de strook van tien km in handen heb ben. „In feite hebben wij hen op ennkele plaatsen tegengehouden. Zij hebben slechts tien tot twaalf pro cent van hun beweerde doel be reikt". Verliezen Over de verliezen lopen de berichten sterk uiteen. Een Israëlische leger- woordvoerder verklaarde, dat er 11 Israëlische militairen zijn gesneu veld en 57 gewond, sinds het begin van de inval. De PLO liet echter weten dat aan Israëlische kant 350 militairen zijn gedood of gewond. De Palestijnse militaire verliezen telden 79 doden en gewonden, terwijl onder de Palestijnse en Libanese burgers 150 doden en gewonden zouden zijn gevallen. Voorts zouden nog 80 bur- AOVERTENTIE x»' \'Li' .*-vv v Vv .«V,. *V. r WENEN (DPA, Reuter) Er valt sinds gisteren weer enige beweging te bespeuren in het zogenaamde MBFR-overleg tussen Oost en West over wederzijdse en evenwichtige troepenvermin deringen in centraal Europa. Dit wordt in Wenen gehouden door 12 Navo-landen en zeven landen van het Warschaupact en zit al vijf jaar vrijwel vast. Een Palestijnse guerrillastrijder in zuid-Libanon richt zijn Russische Sam-7 rakket op Israëlische vliegtuigen die bombardementen uitvoeren. Gisteren werd op een persconferen tie meegedeeld dat van beide kanten deze week aanvullende gegevens zijn verstrekt over de troepensterkte. In beginsel was men het er al geruime tijd over eens dat dit zou moeten gebeuren, maar nu is men het over de modaliteiten daarvoor eens ge worden. Het Westen stelt zich op het stand punt dat het Oosten over circa 150.000 man meer beschikt en dat het Warschaupact zijn troepen bij aldien met een groter aantal dient terug te brengen dan de Navo-lan- den. Het Oosten bestrijdt dit. Tot dusverre werd vooral tegen de zin van het westen met globale cijfers gewerkt. De VS. de Sowjet-Unie en Engeland hebben gisteren bekendgemaakt in de afgelopen acht maanden goed te zijn opgeschoten in de richting van een overeenkomst die een volledig verbod op alle kernwapenproeven behelst. Daarbij zou er in het bijzonder een verbod moeten komen op onder grondse proeven, want proefexplo sies in de atmosfeer, de ruimte en onder water zijn al verboden krach tens een in 1963 via onderhandelin gen door dezelfde drie landen tot stand gebrachte overeenkomst. Vol gens de Britse vertegenwoordiger is men vooral ook „beduidend verder" gekomen op het punt van een proto col ter regeling van kernexplosies voor vreedzame doeleinden. IINGAPORE (Reuter) Vietnam eeft Cambodja er gisteren van be- chuldigd een groots offensief tegen ietnam te hebben begonnen en aarschuwde dat dit tot een ernsti- W e escalatie van de grensschermut- elingen tussen beide landen zou unnen leiden. Volgens Radio Ha- Di zijn leger en marine-eenheden ui Cambodja de Vietnamese kust- rovincie Kein Giang binnengeval- n. Radio Hanoi beschuldigde de ambodjaanse strijdkrachten van barbaarse misdaden" tegen de 'j]( laatselijke bevolking, die zich te- I en de aanval verzette. Steun slachtoffers Israëlische invasie in Libanon MEDISCH KOMITEE PALESTINA 6IB0 3168300 gers worden vermist, aldus de mede deling van de PLO. De bevelhebber van de christelijke strijdkrachten in Zuid-Libanon, ma joor Saad Haddad, heeft op een pers conferentie gezegd dat het Israëli sche leger in zijn land moet blijven totdat de Syriërs en de Palestijnse guerrillastrijders zijn vertrokken, sinds de laatste dagen van de Liba nese burgeroorlog in 1976 herhaalde lijk met granaten zijn beschoten. Dat werd de laatste maanden steeds heviger. „Wij voelen ons nu veel be ter, maar nog niet helemaal gerust". Van verschillende kanten is gisteren gereageerd op de Israëlische invasie in Libanon. President Sadat veroor deelde het Israëlische optreden en riep de nationale veiligheidsraad bijeen ter bespreking van de situ atie. Een functionaris van de PLO in We nen zei dat de Israëlische invasie de Haddad sprak even binnen de Israë lische grens, waar het Israëlische le ger een complex klinieken heeft ge- HAMBURG (OPA) Vier leden van de RAF (Rote Armee Fraktion) die in Hamburg gevangen zitten, zijn gisteren voor onbepaalde tijd in hongerstaking gegaan. De gevange nen willen overeenkomstig de bepa lingen van de Geneefse conventie voor krijgsgevangenen behandeld worden. Zij willen voorts dat de stukken over hun niet meer in leven zijnde geestverwanten Andreas Baader, Gudrun Ensslin, Jan Carl Raspe en Ingrid Schubert en die over het nog in leven zijnde RAF-lid Irmgard Moelier ter beschikking worden gesteld van een internatio nale commissie van onderzoek. bouwd om christelijke dorpelingen van over de grens te kunnen helpen. Haddad zei dat de christen-dorpen en steden in het zuiden van Libanon Arabische landen zal dwingen olie als politiek wapen te gebruiken. „De gevolgen zullen in de hele wereld worden gevoeld." De secretaris-ge neraal van de Arabische Liga, Mach- moed Riad, pleitte voor het houden van spoedberaad op hoog niveau van de liga. President Sadat zei op een bijeen komst van Afrikaanse parlementa riërs: „Wij hebben de Palestijnse overval van zaterdag bij Tel Aviv op Israëlische burgers veroordeeld en nu veroordelen wij eveneens de Is raëlische aanval op onschuldige burgers in Libanon." „Wij verwerpen Israëls veiligheids- theorieën, gebaseerd op het bezet ten van gebied en schending van soevereiniteit van een ander. Israël moet weten dat het bezetten van gebied van een ander geen veilig heid aan Israël zal geven. De dagen van het opleggen van voorwaarden door middel van geweld zijn voorbij. Als Israël militaire kracht heeft, dan hebben wij die ook." JAKARTA (Reuter) Het hoogste beleidsbepalende orgaan in Indonesië, het volkscongres, functioneert niet volgens de grond wet, daar dit pas het geval zou zijn als het gebaseerd is op een „zuiver proces van algemene verkiezingen". Dit zei woordvoer der Chalid Mawardi van de moslem partij PPP die een minder heid vormt op een bijeenkomst van het congres. Spoedzitting Het Libanese parlement is gisteren in spoedzitting bijeengekomen om de toestand in het zuiden van het land te bespreken. Vooral het Israë lische plan om voorlopig het zuide lijke deel te blijven bezetten. Pater Charbel Qasis, leider van de Maro nieten, veroordeelde de „slapende" Arabische landen. „De Arabieren zeggen ons dat zij de Israëlische aanval veroordelen en dat zij het jammer vinden. De Palestijnse guer rillastrijders krijgen van alle kanten geld, maar het is Libanon alleen dat de prijs hiervoor moet betalen," zei hij. Hij beschuldigde de regering ervan bij de parlementsverkiezingen vorig jaar druk te hebben uitgeoefend om de door de militairen gesteunde vrij wel almachtige staatspartij Golkar aan een grote overwinning te helpen. In het 920 leden tellende congres heeft de regering een overheersende invloed via Golkar en het leger. De ene helft van het congres bestaat uit de 460 leden van het parlement, de andere helft wordt door de rege ring benoemd met kandidaten van uit het leger en de provincies langs de lijnen van de regionale uitslagen van de algemene verkiezingen vorig jaar. Tengevolge daarvan heeft Gol kar 381 zetels in het congres, de militaire fractie 230, regionale verte genwoordigers 139, de PPP 131 en de nationalistische partij PDI 39. Erger Kritiek uitte Chalid namens de PPP ook op de economische ontwikkeling NAIROBI (Reuter) Na het Ethiopische leger te hebben gehol pen de Somalische eenheden uit de Ogaden te verdrijven gaan de Cubanen zich nu richten tegen de Eritrese afscheidingsbewe ging. Dit werd gisteren voor het eerst be vestigd vanuit onafhankelijke bron nen. De eerste Cubaanse eenheden zouden volgens diplomatieke krin gen in Addis Abeba al zijn gearri veerd in de Eritrese hoofdstad As mara om de kracht van de rebellen van de afscheidingsbeweging EPLF rond de stad te beproeven. Het plat- l, )ud-premier omstreden door voorliefde voor links teland van Eritrea, de meest noorde lijke provincie van Ethiopië is voor verreweg het grootste deel in handen van het EPLF. Volgens Amerikaanse schattingen zijn er 13.000 Cubaanse soldaten in Ethiopië en zijn er meer onderweg. Ondertussen hebben Cubaanse rege ringsfunctionarissen verklaard dat tijdens een geheime vergadering in Zuid-Jemen in maart verleden Jaar, waaraan Cuba, Somalië en Ethiopië hebben deelgenomen de Somali's be loofd hadden Ethiopië niet binnen te zullen vallen. Deze bijeenkomst werd bijeengeroepen door premier Fidel Castro, die dit bekendmaakte tijdens een televisie-interview giste ren. Castro's uitspraken waren de eerste keer dat Cuba bevestigde te hebben bemiddeld tusen Somalië en Ethiopië nog voor de oorlog in de Ogaden-woestijn losbarstte. in Indonesië. „De economische groei neemt toe. maar een aantal funda mentele problemen zijn nog niet op gelost, sommige zelfs erger gewor den", zo zei hij. De laagstbetaalden hebben nauwelijks kunnen profite ren van de huidige ontwikkeling met als gevolg dat de verschillen tussen rijk en arm alleen maar groter zijn geworden. Een andere PPP-woordvoerder viel de regering aan op het verschijnings verbod voor kranten. Een krantepro- duktie van twee miljoen exemplaren per dag is duidelijk onvoldoende voor een land met een bevolking van 130 miljoen zielen, zo werd gesteld. BRUSSEL (AP) Een militair ge rechtshof in Zaïre heeft gisteren 19 van de 91 burgers en militairen ter dood veroordeeld, die terechtston den wegens plannen voor een staats greep tegen president Moboetoe Sese Seko, zo heeft de Belgische radio bericht. De radio zei dat de 19 personen schuldig waren bevonden aan samenzwering tegen de binnen landse veiligheid van Zaïre. Hun na men werden niet bekendgemaakt. De militaire aanklager had maan dag voor 28 personen de doodstraf geëist, die in Zaïre gewoonlijk door ophanging of executie wordt vol trokken. Het proces was vorige week woensdag begonnen. De meesten van de beklaagden waren militairen. Onder hen waren majoor Kaloeme- Hamba en majoor Panoeboele Ka- kengele, die door de aanklager wer den genoemd als leiders van de sa menzwering. NEW YORK (Reuter. UPI) - De Amerikaanse Senaat heeft gister avond met één stem meer dan nood zakelijk was het eerste verdrag over het Panamakanaal goedgekeurd. De uitslag was 68 senatoren voor en 32 tegen De aanvarding vanhet eerste verdrag maakt het mogelijk het tweede en belangrijkste te behande len. Beide verdragen voorzien er in dat het kanaal neutraal gebied wordt en in het Jaar 2000 Panamees wordt. De Senaat aanvaardde op het laatste ogenblik nog een amende ment. waarin wordt verklaard dat de VS militair ingrijpen als besloten zou worden het Panamakanaal te sluiten. President Carter van de VS had laten weten geen bezwaar tegen het amendement te hebben. Carter had de Panama-verdragen tot een prestigezaak gemaakt en de uitslag van gisteren is dan ook een belang rijk succes voor hem. MOSKOU (Reuter) „De bemande ruimtevlucht van 96 dagen de langste in de geschiedenis van de kosmonautica is voorbij. Sowjet- kosmonauten Joeri Romanenko en Georgy Gretsjko kwamen vandaag terug naar de aarde". Zo kondigde het officiële persbureau Tass de be houden landing aan van de Sojoez 26 in het gebruikelijke gebied in Ka- zachstan. Een eerste medisch onder zoek ter plaatse maakte duidelijk dat de beide ruimtevaarders een ge wichtloos bestaan van ruim drie maanden goed hadden doorstaan. Het project wordt gezien als een van de grootste successen uit het Russi sche ruimtevaartprogramma. Voor het eerst werd een dubbele koppe ling aan een Saljoet ruimtestation uitgevoerd. De techniek werd nu ge bruikt voor vrij korte bezoekjes aan het recordbrekende tweetal. Maar in principe is het nu mogelijk een stati on met wisselende bemanningen permanent bezet en draaiende te houden. Ook nieuw was de koppe ling van een onbemande vrachtcap sule en het daarna overpompen van nieuwe brandstof in de lege tanks van de Saljoet. (oor J. den Boef fiOME Het nieuws van de ontvoering van Aldo Moro, de loorzitter van de christen democratische partij van Italië is hier lis een bom ingeslagen. Van zijn lot kan afhangen of er een ivaardbare oplossing zal worden gevonden voor de politieke iis, die het Italië al zolang onmogelijk maakt, haar sociale en inomische problemen met kracht aan te pakken. e consternatie was groot in Rome, idat Moro niet alleen voorzitter is n de Christendemocratische partij nocrazia Cristiana), maar ook de n die voorbestemd lijkt te zijn om I december met de (onmisbare) ïun van de communistische partij president te worden gekozen, wht Moro onverhoopt de ontvoe- niet overleven, dan zullen de ilitieke moeilijkheden in Rome j groter worden dan zij al zijn. int thet is niet eenvoudig om een isten-democratische kandidaat vinden, in wie met name de com- istische partij vertrouwen heeft. ltenis was groot bij de men- die mij het nieuws vertelden, al vanwege de politieke compli caties die de nieuwe daad van ter- teweeg kan brengen. De politieke consequenties van de ontvoering zijn inderdaad niet te overzien. Niet alleen omdat Moro de centrale figuur is in het leiden van de aamenwerking op regeringsniveau lussen christen-democraten en com munisten, maar ook omdat er een aleer van verdachtmaking zal ont- ataan, waarmee geen enkele partij Mlend is. Dit is zeker het geval zolang niet kan worden vastgesteld, of Moro door Linkse of rechtse extre- misten werd ontvoerd. De beruchte „Rode Brigades" hebben zich voor de ontvoering verantwoordelijk ver klaard, maar zekerheid bestaat er niet omdat iedereen naar de telefoon kan grijpen en de politie kan vertel len, dat een bepaalde groep de „eer" voor deze terreurdaad opeist. Terreurgroepen In Italië is het bijzonder moeilijk om al in een vroeg stadium vast te stel len welke groepering verantwoorde lijk zal zijn voor terreurdaden. De ervaring heeft geleerd dat fascisten en wat men noemt linkse extremis ten weinig kieskeurig zijn bij het bedrijven van hun activiteiten. Zo is het mogelijk dat de fascisten, die tot elke prijs willen voorkomen dat de communistische partij als rege ringspartij wordt aanvaard, de ont voering op touw hebben gezet, maar het doen voorkomen alsof de „Rode Brigades" die tot dusver voorname lijk in het noorden van Italië hebben geopereerd, de werkelijke daders zijn. Ook het omgekeerde komt voor, al Aldo Moro moet worden gezegd dat de linkse extremisten en met name de leden van de „Rode Brigades" doorgaans nogal prat gaan op de door hen bedreven terreurdaden. Vooral in het noorden van Italië zijn zij bij zonder actief. Zij hebben het voor zien op rechters, politiemensen, journalisten en anderen, die betrok ken zijn bij de opsporing van extre misten of in hun berichtgeving waarschuwen tegen het gevaar van de politieke terreur van links en van rechts. Er zijn heel wat slachtoffers gevallen hetgeen echter niet tot ge volg heeft gehad dat men zich in genoemde kringen heeft laten inti mideren. Vorige week begon in Turijn, een proces tegen leden van de „Rode Brigades", die verdacht worden van het bedrijven van politieke moor den. De verdedigers van de verdach ten weigerden echter te verschijnen In een poging om een veroordeling van hun cliënten onmogelijk te ma ken. Daarop werd van justitiële zij de besloten dat het proces zou wor den uitgesteld om de gerechtelijke instanties in staat te stellen, alle tot de „Rode Brigades" behorende ver dachten terecht te doen staan in een groot proces. Neo-Fascisten Wat de fascisten betreft: het uitblij ven van politieke successen heeft ertoe geleid dat hun partij (de MSI) uiteen is gevallen in verschillende groeperingen en zich genoodzaakt ziet haar toevlucht te nemen tot onwettige activiteiten. Het is een gezond verschijnsel, dat de neo-fas- cisten er definitief niet ingeslaagd zijn, een politieke formatie van bete kenis te worden. Een schaduwzijde is evenwel dat militante elementen in deze verfoeilijke beweging de overhand hebben gekregen en er in geslaagd zijn, een politieke formatie van betekenis te worden. Een scha duwzijde is evenwel dat militante elementen in deze verfoeilijke bewe ging de overhand hebben gekregen en er ln geslaagd zijn, het zwaarte punt van de neo-fascistische activi teiten naar de Illegaliteit te ver leggen. Bij het partijbureau van de Démocrazia Christiana betuigden duizenden mensen, waaronder ook communisten, hun steun in verband met Moro's ontvoerng. In hoeverre de neo-fascisten iets te maken hebben met de ontvoering van Moro, moet uiteraard worden afgewacht. Alleen arrestatie van de ontvoerders kan definitief uitsluit sel geven over de identiteit van de genen die verantwoordelijk gesteld kunnen worden. Exponent Wat de ontvoerde Moro aangaat: hij is de belangrijkste exponent van de linkervleugel van de christen-demo cratische partij. Hij trad enkele ke ren op als minister-president en als minister van buitenlandse zaken. In zijn eigen partij is hij in zekere zin een omstreden figuur, omdat hij er geen geheim van heeft gemaakt, sa menwerking met de communisti sche partij op regeringsniveau niet langer uit de weg te willen gaan In het tot standkomen van het nieuwe kabinet van zijn partijgenoot An- dreotti heeft Moro een belangrijk aandeel gehad, ook al moet men het belang hiervan niet overschatten, omdat het desbetreffende akkoord slechts als een tussenoplossing wordt gezien. Indien Moro niet in leven zou blij ven, zou het politieke akkoord be treffende de verkiezing van een christen-democraat tot president van Italië (dat slechts mondeling kon worden gesloten) ophouden te bestaan. Het is de vraag of vóór december overeenstemming bereikt zou kunnen worden over een kandi daat van de Democratia Christiana, die met name voor de communisten aanvaardbaar is. Zo'n kandidaat zal moeilijk te vinden zijn, omdat Moro als eenling een bijzondere positie in zijn partij inneemt, die door een ander niet zomaar overgenomen kan worden. Nieuwe onzekerheid Als president zou Moro een belang rijke rol kunnen spelen bij de vor ming van een kabinet dat de plaats van Andreotti's regeringsploeg zou moeten innemen. De verwachting was dat een kabinet van nationale eenheid kon worden gevormd, waar ook communistische ministers zit ting zouden hebben. Zonder Moro lijkt het ondenkbaar dat in decem ber of januari de vorming van een dergelijk kabinet mogelijk zou zijn. Lukt dat niet dan gaat Italië een nieuwe periode van onzekerheid te gemoet, die vervroegde verkiezin gen noodzakelijk kan maken. En die willen de belangrijkste partijen nu Juist voorkomen, omdat zij de poli tieke situatie in het land niet nog ingewikkelder willen maken. De ontvoerders, wie het ook mogen zijn. hebben zich meester gemaakt van de meest centrale figuur in de Ro meinse politieke arena van vandaag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 7