Links blok in Frankrijk tot een vergelijk Begin zweert wraak tegen PLO Rots van Gibraltar voor Spanje steen des aanstoots Ankara wil relaties met Amerika herzien Frontpraat n Londen net Owen Westduitse metaal staakt Wereldbank in stelling voor bos Gaullisten blijven grootste groep DE FRANSE EZINGE Russen met record uit ruimtestation Ethiopische opmars: 100.000 mensen gaan op de vlucht Vandaag weer onderhandelingen met Engeland NSDAG 14 MAART 1978 BUITENLAND Trouw/Kwartet 7 WASHINGTON (Reuter) De ''4 Wereldbank trekt de komende vijf iaar miljoen dollar extra uit voor projecten die gericht zijn op het beëindigen van de tntbo>sing in ontwikkelingslan den. Als er geen maatregelen genomen worden, aldus de We reldbank, zouden er over zestig jaar in de ontwikkelingslanden geen bossen en oerwouden meer bestaan. Dat zou ernstige gevolgen kunnen hebben voor het klimaat, ook in gematigde streken. Het bosoppervlak in de derde wereld is sinds de eeuwwisse ling gehalveerd tot een miljard hectare. De ontbossing wordt veroorzaakt door de bevolkings groei. Naar schatting eenvijfde van de bevolking in de ontwik kelingslanden woont aan de rand van een bos of oerwoud. - PARIJS. De drie belangrijkste linkse partijen in Frankrijk socialisten, communisten en linkse radicalen hebben gister avond besloten elkaar komende zondag bij de tweede en beslis sende verkiezingsronde te steunen. Volgens ingewijden zouden er ook afspraken zijn gemaakt over het programma, dat een eventueel linkse meerderheid zal gaan uitvoeren en over de samenstelling van de ministerraad. X)NDEN (Reuter, UPI, DPA) - De Britse minister van bui- ei enlandse zaken David Owen ld'leeft gisteravond in Londen ib}en eerste bespreking gehad net de leiders van het Patriot- te isch Front Joshua Nkomo en lobert Moegabe. Het tweetal ras gisteren in Groot-Brittan- le ié aangekomen om met Owen 0 e praten over het interne ak- oord van de Rhodesische ilanke premier Ian Smith en e gematigde zwarte leiders in k at land. c i, e twee zwarte leiders hebben het rj iterne. akkoord krachtig van de ni and gewezen. Zij beschouwen Moe- )rewa, Sithole en Chirau als „la u eien" van het regime-Smith. In fk lew York woonden Moegabe en al Ikomo vorige week een speciale 3I ergadering van de Verenigde Na- es bij. In de Verenigde Staten spra- en zij ook met de Amerikaanse linister van buitenlandse zaken yrus Vance. n d ance en Owen hebben besloten om b en poging te doen alle partijen 1 Dnd de tafel te brengen. Ian Smit 11 eeft het afgelopen weekeinde ech- verklaard dat alleen de komende e interim-regering" beslissingen kan 1 emen over de toekomst van Zim- - abwe, de eigenlijke naam van Rho t esic. u In Salisbury heeft de vice-voorzitter fan de Verenigde Afrikaans-natio- - ale raad, James Chikerema. ver ai laard da- de „interim-regering" e olgende week zal worden gevormd. Hu verwierp het Brits-Amerikaanse n oorstel. n Resident Kenneth Kaunda van lambia heeft gewaarschuwd dat Mijn land zich mogelijk genoodzaakt S>al zien militaire hulp te vragen aan 2 ommunistische landen, omdat het il vesten de kant van het blanke min- a lerheidsbewind in Rhodesië heeft o ekozen. door Bert van Panhuis Het overleg over de verkiezingsstra tegie duurde slechts twee uur, terwijl waarnemers een lange en moeizame discussie verwachtten omdat men over en weer elkaar zou aankijken op de zeer teleurstellende uitslag voor links van de eerste klesronde. Het schijnt nu dat van beide zijden men meteen bereid bleek tot een verge lijk. Details over het linkse akkoord zijn gisteravond niet meegedeeld. Het linkse overleg gebeurde gister avond op uitnodiging van de com munistische leider Georges Mar- chais, die zondag al zei over strate gie. programma en kabinetssamen stelling te willen praten. Mitterrand, de leider van de socialisten en Fabre. de linkse radicaal hadden dit tot nu toe geweigerd, maar onder invloed van de omstandigheden hebben zij hun standpunt kennelijk gewijzigd. De situatie was moeilijk geworden, omdat naast het tegen vallende resultaat voor socialisten ook de door communisten gewenste 21 procent van de stemmen niet was bereikt. Afschrikken Mitterrand en Fabre moeten er ech ter voor waken dat zij zich niet uitle veren aan de communisten, omdat hierdoor zeker een deel van de socia listische kiezers buiten de stemhok jes zal blijven. Die houding zal zeker nog worden aangemoedigd door de huidige regeringspartijen, die zullen trachten de socialisten vrees in te boezemen. De uitslag van de eerste ronde was voor links nog veel teleurstellender uitgevallen dan zich zondagavond al liet aanzien. Het verschil tussen op positie en regeringskamp is uiterst miniem en de socialisten zijn boven dien niet zoals leek de gaullisten voorbijgestreed in grootte. Toen gisteravond de uitslagen van 490 van de 491 kiesdistricten bekend waren alleen het door de gaullis ten gedomineerde Polynesië is nog niet binnen was de verdeling als volgt: socialisten 22,5 procent, com munisten 20.5 procent, linkse radica len 2.1 procent en uiterst links 3.3 procent. In totaal is dit 48,4 procent voor links. De resultaten v(?or de regeringspartijen waren: gaullisten 22.6 procent, giscardisten 21.5 pro cent en andere sympathisanten van de regering 2.4 procent. Centrum rechts haalde daarmee 46,5 procent. De overige procenten waren ver deeld over ecologisten 2.1 en diver sen 3. Het resultaat moet vooral bitter zijn voor de socialistische partij van Francois Mitterrand, die weliswaar een winst van 3,5 procent ten opzich te van 1973 boekte maar toch niet de „historische doorbraak" heeft be werkstelligd. waarvan gistermorgen vroeg nog werd gerept. Het verkie zingsresultaat is met opluchting be groet op de financiële markten. De koers van de franc ging met spron gen omhoog, de koersen van aande len stegen flink De leiders uit het regeringskamp blaakten gisteren van vertrouwen over de uitslag van komende zondag. Premier Raymond Barre, één van de twaalf leden van de regering, die al. in de eerste ronde werden gekozen zei dat als de opkomst zondag even groot is als die van het afgelopen weekeinde „Frankrijk zal worden ge red van de ernstige gevolgen van het linkse gemeenschappelijke pro gramma." BONN (Reuter) De metaalindustrie in de Westduitse deelstaten Noordrijn- land-Westfalen en Baden-Wurttemberg ral vanaf morgen worden getroffen door stakingen. De vakbondsleiding beeft de staking gisteren uitgeroepen, nadat een bemiddelingspoging in de vastgelopen cao-onderhandelingen was mislukt. De voorzitter van de mctaalbond. Eu gen Loderer, verklaarde dat de werkgevers hun aanvankelijke aanbod van 3,5 proeent loonsverhoging hadden verhoogd lot 4 procent, maar de bond eist acht procent. Het slakingsparool betekent dat ruim een half miljoen werknemers in de streek rond Stuttgart morgen het werk zullen neerleggen. Van hen is ongeveer 80 procent lid van de vakbond. Vorige weck sprak een grote meerderheid van de vakbonden zich uit voor stakingsacties. Ook de werknemers in het Ruhrgebied stemden toen voor stakingsacties. Hier hebben de werkgevers slechts drie procent geboden. Van een onzer redacteuren AMSTERDAM Turkije is van plan de betrekkingen met de Verenigde Staten en de Navo te herzien wanneer het Amerikaan se congres het wapenembargo tegen Turkije niet voor eind mei ongedaan maakt en het Amerikaans-Turkse defensiepact heeft goedgekeurd. De socialistische leider Francois Mitterand vertelde gistermiddag dat hij met de andere linkse partijen in Frankrijk zou gaan praten. Dit wist het Turkse dagblad Milliyet gisteren te melden. Volgens Milliyet die zich op regeringskringen beroept is premier Boelent Ecevit voor het geval de VS aan zijn eisen niet tege moet komen van plan de Navo-top- conferentie die 30 en 31 mei in Wash ington plaatsvindt te boycotten. Bo vendien dreigt de Turkse premier JERUZALEM (AFP, UPI, Reuter) Premier Menachem Begin van Israel heeft gisteren een beroep gedaan op alle „democrati sche landen" om de kantoren van de Palestijnse bevrijdingsbe weging (PLO) in hun land te sluiten en de PLO-vertegenwoordi- gers uit te wijzen. Tot deze maatregelen werd besloten tijdens een gisterochtend gehouden speciale zitting van het Israëlische kabinet. Na afloop van het kabinets beraad werd ook bekend dat Begins besprekingen met de Amerikaanse president Carter die gisteren gehou den zouden worden nu voor 21 en 22 maart op het programma staan. Hoe kan enig regeerder rechtvaardi gen dat hij bijdraagt tot het voortbe staan van deze moorddadige organi satie, aldus Begin in een emotionele rede tot de Knesseth. Na de gruwelij ke massamoord van afgelopen zater dag kan er geen twijfel meer bestaan over de werkelijke aard van deze mensen, die door de wereld gesteund worden, zei de premier. „Alle landen die in de Verenigde Naties voor Ara fat hebben geklapt, hebben de PLO aangemoedigd in het doden van le den van het Joodse volk". „De dagen dat het mogelijk was Joods bloed straffeloos te vergieten, zijn voorbij. Wij zullen ons werk doen. Wij zullen onze burgers, onze vrouwen en onze kinderen bescher men. en de arm van het kwaad af snijden", aldus Begin. De Israëlische premier verweet de Sowjet-Unie en andere communisti sche landen dat zij Palestijnse terroristen opleiden in het gebruiken van de modernste wapens. Het doel van de PLO is volgens Begin diege nen. die de nazi-vervolging hebben overleefd, te vermoorden. De Israëli sche premier herhaalde enkele ma len dat de daders van de moordpartij afkomstig waren uit Libanon. Hij kondigde aan dat de kustverdedi ging zal worden onderzocht, en dat ook eventuele andere maatregelen voor een verbeterde verdediging ge troffen zullen worden. NEW YORK (UPI) De meest bij de UMWU aangesloten Amerikaan se mijnwerkers hervatten gisteren hun werk. niet en staakten voor de 98ste dag in weerwil van het bevel weer aan de slag te gaan dat de overheid gaf op grond van de zoge naamde Taft-Hartleywet. Wreedheid Begin klaagde in het parlement dat uit de Arabische buurlanden „gelui den van dierlijke wreedheid" zijn gehoord als reactie op de Palestijnse overval. „Er zijn geen woorden van bezorgdheid, of van troost voor de nabestaanden gesproken. Wij rich ten onze beschuldigingen tot allen, in het oosten en het westen, die geen bezwaar maken, en die deze daden niet veroordelen". De Israëlische politie deelde giste ren mee dat uit het verhoor van de twee overlevende Palestijnen was gebleken dat twee leden van het commando verdronken voordat de groep in Israël voet aan wal zette. De groep was een week geleden aan boord van een schip gegaan, en afge lopen donderdag in rubberbootjes gegaan waarmee de landing moest worden uitgevoerd. Eisen De groep had een brief bij zich. waarin eisen werden gesteld voor de vrijlating van de gijzelaars die ze hoopten te maken. Ze verlangden daarvoor vrijlating van „onze broe ders die al tien jaar in uw gevange nissen lijden onder folteringen" De overvallers wilden uit Israël vertrek ken met vrijgelaten Palestijnse ge vangenen. in gezelschap van onder andere de Britse en de Roemeense ambassadeur. De brief was onderte kend met „de overlevenden van Kfar Kassem". In dit Arabische dorp schoten Israëlische militairen in 1956 meer dan 20 mensen dóód, die het uitgaansverbod overtraden. Intussen heerst in het zuiden van Libanon, waar men Israëlische re presailles vreest, een gespannen si tuatie. De Palestijnse bewegingen voeren versterkingen aan naar hun posities in dit gebied, en de inwo ners van de vluchtelingenkampen zoeken hun toevlucht in schuilkel ders. Op het ogenblik is een Israëlische luchtaanval vrijwel uitgesloten van wege stormachtig weer met zware regenbuien, maar de bewoners van MOSKOU (UPI) Na ruim drie maanden in hun ruimtestation Sal- joet 6 begonnen Joeri Romanenko en Georgy Gretsjko gisteren met de voorbereidingen voor hun vertrek. Er moeten heel wat instrumenten en apparatuur worden uitgeschakeld, opgeborgen of gereed gemaakt voor besturing vanaf de aarde. Tot de voorbereidingen hoort ook een intensieve lichamelijke training om door gewichtloosheid toch wat teruggelopen spierbundels weer op peil te brengen voor aardse omstan digheden. „Ik heb vandaag van Zuld-Amerika naar Europa ge fietst", meldde Romanenko, „en Ge orgy beklimt nu de Oeral." Radio Moskou vestigde er de aan dacht op dat de twee ruimtevaar ders gisteren pas een officieel wereldrecord rondjes draaien had den gevestigd. Wel waren zij de 84 dagen van de Amerikaanse Skylab- bemannlng gepasseerd, maar de spelregels van de Internationale luchtvaartfederatie erkennen op dit punt alleen recordverbeteringen met meer dan tien procent. het Zuidlibanese grensgebied vre zen dat de Israëlische wraakactie niet lang op zich zal laten wachten. Ondertussen heeft Aboe Ijad, de tweede man van de Palestijnse guer rilla-organisatie Al Fatach laten we ten dat er in de komende tijd nog meer acties zoals zaterdag zullen worden uitgevoerd. Aboe Ijad zei dat de acties gericht zullen zijn te gen de „noordkust van Palestina" ADDIS ABEBA. MOGADISJOE (UPI, Reuter) Het aantal mensen, dat in verband met de Ethiopische opmars in de provincie Harrarghe en in het zuiden van de Ogaden- woestijn op de vlucht is geslagen, bedraagt meer dan 100.000, aldus betrouwbare bronnen in de Somali sche hoofdstad. Over de situatie in het betrokken gebied zijn de afgelo pen zes dagen geen berichten uitge geven, maar Ethiopië maakt mel ding van de herovering van tal van plaatsen in het zuiden van de Oga- den. waar de bevolking in meerder heid van Somalische afkomst is. In „Danab", het bulletin van de „bevrijdingstroepen" in de Ogaden. heet het, dat ondanks de terugtocht van de Somalische troepen in de Ogaden. de guerrilla tegen „het ko lonialisme" van Addis Abeba wordt voortgezet. Het bulletin maakt ook melding van „massaslachtingen en uitroeiing van onschuldige burgers In de gebieden die door de koloniale Russisch-Cubaans-Abessijnse mili tairen zijn heroverd." Het Keniase persbureau „KNA" meldt voorts, dat Somalische solda ten gisteren de Ethiopische plaats Malka Soeftoe, gelegen bij de gren zen van Kenia en Somalië in brand hebben gestoken alvorens weg te trekken. met sluiting van de Navo-luchtbasis in het Zuidturkse Incirlik wanneer het wapenembargo tegen zijn land in stand wordt gehouden. Het Ameri kaanse Congres stelde het wapenem bargo in na de Turkse invasie in 1974 van het eiland Cyprus. De berichten in Milliyet volgen op een felle uitval van de Turkse pre mier Ecevit tegen de regering Carter. Na het vertrek van de Orlekse pre mier Karamanlis uit het Zwitserse Montreux afgelopen zondag ver klaarde Ecevit dat niet het Ameri kaanse Congres maar de regering- Carter zich verzette tegen een ophef fing van het wapenembargo. Ecevit verklaarde dermate kwaad te zijn dat hij tijdens zijn besprekingen met Karamanlis een boodsehap naar Washington had gestuurd. In deze boodschap dreigde hij met een „her ziening van vele aspecten van ons beleid" jegens de VS. Invloed Volgens politieke waarnemers is Ecevits ontstemming mét de hou ding van de VS van invloed geweest op zijn besprekingen met de Griekse premier Nadat de Amerikaanse mi nister van buitenlandse zaken. Cy rus Vance, het afgelopen weekeinde had laten weten dat een opheffing van het wapenembargo tegen Tur kije afhankelijk was van de resulta ten van de besprekingen tussen de Turkse en Griekse premier in Mon treux, stelde Ecevit zich veel harder op tegen Karamanlis. De verklaring van Vance betekende immers dat Washington de opheffing van het wapenembargo niet meer alleen van vorderingen in de kwestie Cyprus maar ook van de ontwikkelingen in het gehele oostelijke gebied van de Middellandse Zee afhankelijk stelde. In dit gebied zijn Griekenland en Turkije het niet alleen over een op lossing van de Cyprische problemen oneens maar ook over wederzijdse aanspraken op het continentale plat in de Aegelsche Zee. Ecevit beschuldigde de regering Carter ervan de schuld van het nog steeds handhaven van het wapenem bargo ten onrechte aan het Congres te geven. Ecevit wees erop dat in de afgelopen periode steeds meer leden van het Congres een „zeer realisti sche en constructieve houding" je gens Turkije hadden aangenomen Deze Congresleden 2ouden de rege ring-Carter herhaaldelijk hebben ge vraagd om haar standpunt jegens een opheffing van het wapenembar go bekend te maken. Tot nu toe heeft de Amerikaanse regering zich echter niet duidelijk over deze kwes tie uitgelaten. oor Herman Amelink rots van Gibraltar, de meest zuidelijke punt van het Iberisch schierei- id, is al eeuwenlang een struikelblok in de verhouding tussen Spanje en Iroot-Brittannië. De Spaanse minister van buitenlandse zaken Marcelino "reja en zijn Britse collega David Owen gaan morgen naar Parijs om te tien of ze daar wat aan kunnen doen. geleidelijk af te breken. De Berlijnse blok kade van Gibraltar, die door Franco werd afgekondigd wordt geleidelijk ontman teld. Zo zijn de telefoonverbindingen tus sen Spanje en Gibraltar al weer hersteld na een eerste ontmoeting tussen Oreja en Owen in november van het afgelopen Jaar. Medewerking ledert de dood van de Spaanse dictator Tanco is dc verhouding tussen Spanje cn jroot-Brittannië sterk verbeterd. Londen verpt. zich op als warm voorstander van P*"inje's toetreding tot de Europese Ge- ïnschap en juicht de terugkeer van nje naar de democratie toe Alleen dc rots werpt nog een schaduw over de erlinge verhouding. Britten veroverden Gibraltar in 1704. in fic tijd dat Bnttannia niet alleen de gol fen, maar ook de aangrenzende gebieden feheerste. Admiraal George Rook verover e met steun van de Nederlandse admiraal <allenburgh en schout-bij-nacht Van der lussen de rots. omdat die een belangrijk trategisch punt was. van waaruit de Brit- t vloot oog kon houden op iedereen die de Middellandse Zee in of uit voer. De vrede an Utrecht, die in 1713 getekend werd. wpaalde dat Gibraltar voortaan Brits was. Spaanse pogingen in dezelfde eeuw )m gewapenderhand een einde aan de Iritse overheersing te maken mislukten Referendum ^geleidelijke afbraak van het Britse im- *rium heeft Gibraltar tot nog toe onver ri gelaten Dat is vooral te danken aan de 'ouding van de bewoners van de rots Bij en in 1967 gehouden referendum spraken 12.138 stemgerechtigde bewoners zich uit tegen aansluiting bij Spanje en 44 waren ervoor. De Britse regering beloofde toen dat ze de Gibraltezen nooit tegen hun zin zou uitleveren aan Spanje. Die belofte was alleszins geloofwaardig. Wie zou van de bewoners van Gibraltar verwachten dat ze zouden ingaan op voorstellen van generaal Franco voor een geleidelijke overdracht van het gebied aan Spanje? Een overgang van een beschermde Westminsteriaanse democratie naar een Castilliaanse dicta tuur was ondenkbaar. Ondanks uitspra ken van de Verenigde Naties over de ver maledijde koloniale status van de rots, bleef Gibraltar even Brits als Stratford on Avon. Met dat verschil dat ze minder de taal van Shakespeare dan die van Cervan tes bezigen. De bekering naar de democratie in Spanje heeft in dat land veel veranderd, maar ze heeft geen einde gemaakt aan de aanspra ken op Gibraltar De tactiek van de Spaan se regering is echter Volledig gewijzigd. Reageerde Franco op dc Britse afwijzing van zijn verzoek door het volledig verbre ken van alle verbindingen tussen Gibral tar en Spanje, premier Suarez geeft blijk van een beter gevoel voor politieke subtili teit Daarmee hoopt hij de belegerings mentaliteit. die in het begin van de jaren zestig bij de Gibraltezen begon te groeien. De Britse minister zal morgen in Parijs vergezeld worden door de premier van Gibraltar, dr Joshua Hassan en oppositie leider Maurice Xiberras. Formeel zullen zij aan de Britse kant van de tafel zitten, want Spanje wil juridisch alleen met Groot- Brittannië over de rots praten en niet met vertegenwoordigers van de bevolking zelf Door echter openlijk in te stemmen met hun aanwezigheid geeft Spanje er wel blijk van dat het zich realiseert dat een uitein delijke oplossing niet zonder de medewer king van de bewoners tot stand kan komen. Niet altijd Brits Veel zal afhangen van de houding die de Spanjaarden bij de besprekingen inne men. Volgens politieke waarnemers in Ma drid ziet Spanje op lange termijn een opne ming van Gibraltar in een federale Spaan se staat. Op die manier zullen de Gibralte zen hun eigen instellingen kunnen behou den. Ook zouden ze, wanneer ze dat wen sen. het Britse paspoort moeten kunnen houden. In een overgangsfase zouden Groot-Brittannië en Spanje het gebied ge zamenlijk moeten besturen, waarbij de Britten toestemming krijgen hun marine basis, die een belangrijke functie heeft in de NAVO. te behouden. De kunst is nu om de bewoners van Gibral tar zover te krijgen dat ze een dergelijke regeling gaan accepteren. Er ontwikkelt zich hij de bewoners echter een groeiend bewustzijn dat zij niet ten eeuwigen dage Britse staatsburgers kunnen blijven. Vol gens een verslaggever van het Spaanse weekblad Cambio-16, die in Gibraltar zijn licht eens ging opsteken, zeggen de meeste Gibraltezen dat het mogelijk moet zijn een bevredigende regeling te vinden, nu Span je democratisch geworden is. Ook premier Josha Hassan spreekt van de mogelijkheid van een regeling, maar „een oplossing is alleen mogelijk als het volk van Gibraltar dc Spaanse aanwezigheid niet meer als agressie hoeft te ervaren". Oppositieleider Maurice Xiberras. die tot voor kort voorstander was van volledige aansluiting bij GrootrBrittannië. lijkt wel iets te zien in een toenadering tot Spanje. Maar hij stelt daarbij uitdrukkelijk voor op, dat de bevolking van Gibraltar het recht moet hebben om zich zelf over haar toekomst uit te spreken. Hij benadrukt de invloed van meer dan 200 jaar Britse aan wezigheid op Oibraltar, maar aansluiting bij Spanje sluit hij toch niet op voorhand uit NAVO Hoge verwachtingen van de besprekingen die morgen in Parijs beginnen, zijn niet gerechtvaardigd. Ze markeren echter wel het begin van een geleidelijke ontmante ling van een laatste stukje van het Britse imperium. Londen zal de laatste zijn om daar rouwig om te zijn. Overdracht van de rots aan Spanje hoeft niet te betekenen dat Gibraltar wordt onttrokken aan de verdediging van de NAVO, wat de Spaanse De rots Gibraltar is sinds lange tijd de enige kolonie op het vasteland van Europa. regering betreft. De huidige regeringspar tij. de Unie van het Democratisch Cen trum. staat zeer positief tegenover de wes- telijke verdedigingsorganisatie Wat dat betreft zou een regeringswisseling, die de socialisten aan de macht brengt, de be sprekingen nog wel eens kunnen bemoei lijken. De crux van het probleem ligt echter In de houding van de bevolking van Gibraltar en die houding is in feite helemaal in handen van Madrid Totale opheffing van de blokkade en het herstel van goede be trekkingen lijkt de daartoe meest voor de hand liggende stap. die Madrid nu kan sf.tr n

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 7