Minder mislukte hoornvliestransplantaties Amnesty stelt onderzoek in naar dierproeven EE tekening van een lezer Trouw commentaar Ambtenaren nog steeds bang voor bezuinigingen Onmachtig parlement? Leidse oogheelkundige kliniek oogst succes met experiment DITOUDbRUlNORMS! •f» 04920-28321 "Statenleden en hun dames" valt verkeerd Vleugje lente Bonden waarschuwen Wiegel de barre wereld van 't kind BINNENLAND Trouw/Kwartet Terugblikkend op het politieke wa-t pengekletter van de afgelopen we-' ken rondom de neutronenbom valt op hoe problematisch de verhou ding is tussen de regering en het parlement. Of anders gezegd: waar houdt de eigen verantwoordelijk heid van de regering op en heeft zij zich te schikken naar de wensen van het parlement. In belangrijke mate ging daar en nergens anders het politieke gevecht om. Op het eerste gezicht lijkt het erg eenvoudig. De overgrote meerder heid van het parlement wil het als diabolisch aangeduide neutronen- wapen niet en het wil ook niet dat de regering met dit wapen als inzet gaat onderhandelen met de War- schau-pact landen. De NAVO-lan- den zouden eindelijk eens om de bewapeningswedloop te doorbre ken een gebaar moeten maken, een signaal moeten geven. De grote complicerende factor bleek echter de samenstelling van het kabinet uit twee partijen, waar van de ene (de VVD) wel vindt dat er met de neutronenbom als inzet onderhandeld moet worden en de andere (het CDA) niet. Binnen het kabinet heeft dit geleid tot het eens luidende standpunt, dat eerst on derhandeld moet worden alvorens een inhoudelijk standpunt ingeno men kan worden. Kruisinga, de Mi nister van Defensie, vond deze tac tiek te riskant en hij stapte op. Het parlement behoefde zich van deze opstelling van het kabinet na tuurlijk niets aan te trekken. Het resultaat zou dan echter wel zijn geweest een regelrechte aanvaring met de VVD, met een mogelijke kabinetscrisis als gevolg. Het is in dit stadium, dat de CDA- fractie zich beriep op de eigen ver antwoordelijkheid van de regering. Een beroep eigenlijk op de dualisti sche staatsopvatting, die lange tijd in christen-democratische kring als de enig juiste heeft gegolden. Vol gens die opvatting mag de kamer wel een oordeel uitspreken, maar mag hij de regering niet voorschrij ven welk beleid zij heeft te voeren. Daarover oordeelt de kamer pas achteraf. De praktijk sinds jaar en dag is echter dat de kamer in tal van moties de regering wel precies voor schrijft wat zij moet doen. De eigen verantwoordelijkheid van de rege ring bestaat dan daar uit, dat zij de motie niet behoeft uit te voeren, maar zij is dan in ieder geval wel gewaarschuwd dat een conflict met de kamer mogelijk is. Deze praktijk houdt ongeveer het midden tussen dualistische en de monistische op vatting. Het deed daarom wat merkwaardig aan, dat de CDA-fractie tijdens het debat de zuiver dualistische staats opvatting weer van stal haalde door de regering wel de ruimte te laten te gaan onderhandelen, hoezeer de fractie daar ook op tegen was. Het argument was de eigen verantwoor delijkheid van de regering. Het komt ons echter voor dat deze op stelling veeleer was ingegeven door, overigens gerechtvaardigde motie ven van politieke opportuniteit, nl. het voorkomen van een clinflict en wellicht zelfs een kabinetscrisis. Een beroep op de eigen verant-, woordelijkheid van de regering klonk als een uitvlucht. Het maakte de zaak er in ieder geval niet duide lijker op. Temeer waar de motie de regering er weer wel op vastpinde, het CDA-standpunt als uitgangs punt te nemen bij de onderhande lingen, en bovendien niet eerder een standpunt in te nemen dan nadat de kamer zich over het onder handelingsresultaat zou hebben uit gesproken; op die punten kennelijk weer geen eigen verantwoordelijk heid voor de regering. Ten onrech te, maar gegeven de onduidelijkhe den niet helemaal onbegrijpelijk, vervulde de motie de PvdA met het diepste wantrouwen. Zij werd daar om verworpen, met als resultaat een parlement dat onmachtig bleek zich over het neutronenwapen uit te spreken. De houding van de PvdA werd er nog merkwaardiger op toen D'66 deze week een motie indiende om alsnog de onmacht van het parle ment te doorbreken. Overigens kan men, zich troosten met de gedachte, dat via deze motie toch duidelijk is vastgelegd hoe het parlement erover denkt. De onder handelingsruimte van de regering is daarmee hoe dan ook toch wel erg klein geworden, ondanks de eigen verantwoordelijkheid. Van onze redacteur wetenschappen LEIDEN In de oogheelkundige kliniek van het academisch ziekenhuis Leiden wordt het aantal mislukkingen bij hoornvlies- transplantaties teruggedrongen. In een nog experimenteel pro gramma worden voor moeilijke gevallen hoornvliezen gebruikt die zo goed mogelijk passen bij de patiënt. Daardoor wordt het optreden van afstotingsreacties tegengegaan. Dit maakte dr C. C. Kok-van Alphen van haar bijzonder lectoraat in de gisteren bekend bij de aanvaarding ziekten van het hoornvlies. Dit „ven- Van een onzer verslaggevers LONDEN Amnesty International zal een werkgroep van zes leden van Amnesty, voornamelijk artsen, in stellen die de toelaatbaarheid van dierproeven (vivisectie) voor Amnes ty moet onderzoeken. Het internat!- v onale bestuur van Amnesty heeft dit in Londen besloten. Dit initiatief is genomen naar aanleiding van de op schudding, die vorig Jaar ontstond bij het bekend worden van het toe dienen van elektrische schokken aan varkens in Kopenhagen. Deze proeven werden genomen om de uitwerking van soortgelijke mar telingen ondergaan door politieke gevangenen op de menselijke huid na te gaan. Volgens sommige berich ten werd, weliswaar onder verdo ving, de huid van de varkens ver brand onder een temperatuur van 200 graden celcius. Om medische en juridische overwegingen moest wor den aangetoond of deze elektrische schokken plekken op de huid achter laten. Volgens Amnesty zouden de experimenten beslist niet in op dracht van Amnesty zijn uitgevoerd, maar zijn aangeboden door Deense artsen, die zich aan Amnesty verbon den voelen. De resultaten werden wel door Amnesty aanvaard. Leider van de proef was dr Ole Aullund te Kopenhagen. Opgeblazen? De voor Amnesty International uit gevoerde dierproeven werden be kend, door publikaties in enkele En gelse kranten. Een Engelse vereni ging tegen de visisectle en in een later stadium de Nederlandse Bond tot Bestrijding van de VivlsecUe en Tekeningen, txj voorkeur m liggend formaat, sturen aan Trouw, jury politieke prent. Postbus 859. Naam en adres aan achterzijde vermelden Voor geplaatste prenten is er een boekenbon HÉ BROERTJES, GOOI EVEN EEN PAAR TONNETJES TERUG; WE. HEBBEN ER TOCH GENOEG EN DAT MENS STAAT ZO TE ZEUREN. de Duitse afdeling van Amnesty, be schuldigden Amnesty InternaUonal van het martelen van dieren. Sinds dien is binnen Amnesty een discu% sie op gang gekomen over de toelaat baarheid van dierproeven voor deze organisatie, die immers de strijd te gen het martelen van mensen we gens hun politieke overtuiging hoog in het vaandel heeft geschreven. Dr Herman van Geuns, voorzitter van de internationale medische advies raad van Amnesty International, meent dat de zaak door de tegen standers van vivisectie „vreselijk is opgeblazen". Volgens dr Van Geuns ging het slechts om het nabootsen van be paalde onderdelen van martelme thoden op het contactvlak van de huid van varkens. „Door dermatolo gen zijn lichte elektrische schokken terwijl de dieren onder narcose waren toegebracht. De proeven moesten uitwijzen of na lange tijd ook aan de hand van lidtekens nog kan worden uitgemaakt of er werke lijk sprake van martelingen door elektrische schokken is geweest," al dus dr Van Geuns. Volgens de Nederlandse Bond tot Bestrijding van Vivisectie valt er echter niets te bewijzen met „zwak ke stroompjes" zodat er „wel dege lijk zware martelingen" op de var kens moeten zijn uitgevoerd anders is er niets aan te tonen." Het internationaal bestuur van Am nesty zal naar aanleiding van het rapport van de werkgroep weer een rapport uitbrengen aan de internati onale jaarvergadering van Amnesty, die in september van dit Jaar zal worden gehouden in Cambridge. Studenten-prijs In Nederland is de vivisectie de laat ste maanden in discussie gekomen door het protest van studenten in Rotterdam en Utrecht tegen dier proeven bij het onderwijs. De Neder landse Bond tot Bestrijding van de Vivisectie heeft naar aanleiding daarvan dezer dagen besloten bin nenkort een Jaarlijkse geldprijs te zullen uitreiken aan die student, die zich opvallend inzet voor het zoeken naar vervangende mogelijkheden voor proefdieren bij het onderwijs. De hoogte van de prijs is nog niet vastgesteld, maar zal minstens eni ge duizenden guldens zijn. Zoals bekend heeft minister Pais van onderwijs en wetenschappen de Nederlandse universiteiten en hoge scholen onlangs verzocht hem in zicht te verschaffen in het gebruik van proefdieren voor het onderwijs. De minister, die in elk geval bij het onderwijs dierproeven tot het uiterste wil beperken, beschikt thans nog niet over alle gegevens. Een wettelijke regeling voor de dier proeven voor wetenschappelijke zowel als commerciële doeleinden is wel in het stadium van een wet. maar alleen afgekondigd in het Staatsblad (vorig jaar februari). Deze door tegenstanders van dier proeven bekritiseerde wet is echter nog niet in werking getreden, omdat de uitvoeringsbesluiten nog niet zijn genomen. Volgens de Nederlandse Bond tot Bestrijding van de Vivisec tie kan het wel tot 1 januari 1979 duren voordat dit het geval is. ster van het oog" kan door bepaalde ziekteprocessen vertroebelen, met als gevolg blindheid voor de patiënt. Door het „matglas" geworden ven ster ziet die hooguit nog het verschil tussen licht en donker. Een beperkt maar bruikbaar ge zichtsvermogen kan dan soms her steld worden door het hoornvlies te vervangen door dat van een overle den donor. De door mevrouw Kok als „een vrolijk naaiwerkje" omschre ven operatie leidt niet altijd tot blij vende verbetering. Tot enkele jaren geleden werd dat algemeen toege schreven aan het opnieuw toeslaan van de oorspronkelijke ziekteoor zaak, bijvoorbeeld een virusinfectie. Het nieuwe hoornvlies werd dan weer troebel. In zo'n geval kan wel een nieuwe transplantatiepoging worden overwogen de Ingreep is weinig belastend voor de patiënt maar ook die kan weer vertroebelen. Volgens modem inzicht gaat het bij deze mislukkingen vaak om een af stotingsreactie: het getransplanteer de hoornvlies wordt als vreemd weef sel herkend en dus aangevallen. Dat is dezelfde complicatie die bij trans plantatie van bijvoorbeeld nieren op de voorgrond staat. Daar worden, via de stichting Eurotransplant, zorg vuldig internationaal de best pas sende combinaties gezocht tussen donor en patiënt met bij elkaar pas sende weefseltypen. Hoe kleiner het verschil, des te minder heftig is de afstotingsreactie, die dan vaak. met medicijnen onderdrukt kan worden. ADVERTENTIE Als U de kleur weel heeft Hatóma het tapijt Ef is een uiers» handige marver van kiezen ui de grandnze Hat erna tipjtkoaekbe. de KJeur- koBektor Bel onderstaand nunmer en we sturen U vnjöhjvend een kieumjke lapntbrochure een pnjs- Hst. plus dp adressen van de Hatóma Kleur- kodektor-adviseur& Toestel 380 UTRECHT (ANP) De zes vrouwe lijke leden van de provinciale staten van Utrecht zijn in toom ontstoken over een brief aan het provinciaal personeel, waarin gedeputeerden schreven dat voor een officiële gele genheid ook de „statenleden en hun dames" waren uitgenodigd. In een gezamenlijke brief aan gedeputeer den vraagt het zestal hoe zij dat moeten uitleggen: „Welke dames verwacht u dat we zullen meene men, onze dochters misschien? Vriendinnen of moeders?" Het ging om de officiële opening van het nieuwe provinciekantoor Rijns- weerd. In hun brief schrijven de zes statenleden nog: „Heeft u er zich een voorstelling van gemaakt welke rol onze echtgenoten moeten spelen tijdens de opening? Tenslotte had den deze reeds een plaatsje in hun agenda voor die middag opengehou den. Of verwacht u dat zij thuis een maaltijd zullen bereiden?" Het college van gedeputeerden, dat de brief per koerierster ontving, heeft zich inmiddels verontschul digd voor de „discriminerende" tekst die in de brief aan het perso neel is geslopen. Zij wijzen erop dat in de officiële uitnodiging aan de statenleden wel degelijk onder scheid is gemaakt tussen „echtge noot" en „echtgenote". HET WEER door Hans de Jong Weerrapporten Als alles volgens do plannen ver loopt zal de temperatuur vanmid dag op veertien of vijftien graden komen. Die lente-achtige kwikstand is verbonden aan een zuidelijke wind, die dan echter niet te veel de luiaard moet uithangen. Anders zou het weer te veel op dat van vrijdag lijken, toen slechts lokaal vijftien minuten zonneschijn werd geregis treerd (onder andere in het Friese Mildam). Voor een royale presenta tie van de zon is het nodig, dat ei eens flink in de wolkentroep geroerd wordt. Natuurlijk is voor zo een ope ratie dan weer een gangmaker no dig. Hiervoor in de wieg gelegd lijkt een uitdiepende depressie uit het Azorengebied. Maar de baan van dit minimum is meer op IJsland dan op Ierland gericht en zodoende is het voor mij nog een beetje de vraag, of die algehele doorbraak morgen wel overal uit de doeken komt. Het noorden en noordoosten zijn wat dat betreft een beetje probleem gebieden. Lukt het. dan zal zoals gezegd, in heel Nederland de lente lucht kunnen worden opgesnoven en zal er heel wat in de tuintjes af worden gespit. Hierbij past wel de aantekening, dat een prolongatie van dit gunstige weertype over het gehele weekeinde niet waarschijn lijk lijkt. Oceaanfronten liggen na melijk alweer op de loer van het noordwesten uit de Britse eilanden te komen plagen met frisser weer en regen. Dit loopt dan uit op onstand vastiger weer in de loop van volgen de week. Waarschijnlijk zal er in de loop van zondag alweer wat regen komen in het noordwesten van Ne derland en enige daling van tempe ratuur bij een ruimende wind hangt daarmee samen. Ongewis dus allemaal en voor de zoveelste maal het bewijs voor de stelling, dat je van hogedrukgebie- den boven Biskaje en Frankrijk toch niet al te veel mag verwachten. Na een korte opflikkering blijken ze meestal wegbereiders te zijn voor oceaanfronten. Het zuiden en zuid oosten staan dan minder bloot aan die storingen, zodat het zonnigste en warmste weer daar verwacht mag worden. Zoëven had ik het over een ruiming van de wind en die doet zich voor na een krimping. Het is de hoogste tijd daar enige toelichting op te geven. Voor staatssecretaris Nelie Smit- Kroes en wellicht vele anderen dit: bij krimpende wind draait deze te gen de wijzers van het horloge in. dus van west naar zuid of bij voor beeld van oost naar noord; bij rui mende wind gaat hij van zuid naar west of van noord naar oost. De termen krimpende en ruimende wind zijn afkomstig uit de schip perswereld. Natuurlijk slaan we ook dit keer een vooruitblik 8 l'américain niet over. ditmaal betrekking hebbend op het te verwachten weer van woensdag middag. „Washington" laat er geen twijfel over bestaan, dat er volgende week een westelijke tot noordweste lijke circulatie zal heersen over het grootste deel van de oceaan tot diep in Rusland. Het duidelijkst is die te zien op een niveau van vijfduizend meter. Aan de grond staat het weer rond het midden van deze week als alles komt zoals verwacht wordt onder invloed van een diepe de pressie boven west-Rusland. Dit geeft een toestand met vrij sterke noordwesten winden van Groenland over de Britse eilanden naar onze omgeving aan de achterzijde van dit minimum. Ook „Londen" geeft zich voor maan dag aanstaande al gewonnen voor deze constellatie met noordwestelij ke stromingen tussen een minifhum boven de Randstaten en een maxi mum in de Golf van Biskaje. Dit wijst toch wel op een variabel en van tijd tot tijd wisselvallig weertype met veelal wind tussen zuidwest en noordwest bij gematigde middag- temperaturen zo van tien 8 twaalf graden Celsius. Amsterdam weer temp. De Bilt geheel bew 8 Deelen motregen 10 Eelde regen 10 Eindhoven geheel bew. 0 Den Helder geheel bew 10 Rotterdam motregen 9 Twente geheel bew 9 VUssmgen geheel bew. 10 Zd. Limburg geheel bew. 7 Aberdeen geheel bew 10 Athene zwaar bew 13 Barcelona zwaar bew. 13 Berlijn onbew 17 Bordeaux zwaar bew. 10 Brussel onbew 1» Frankfort geheel bew 13 Oentve geheel bew. 10 Helsinki half bew M Innsbruck zwaar bew. 4 Klagenfurt licht bew 14 Kopenhagen onbew. 13 Lissabon geheel bew 4 Locamo onbew. 33 Londen onbew 17 Luxemburg half bew 16 Madrid geheel bew. NF Mallorca onbew. 32 München onbew. 17 Nice onbew. U Oslo onbew 17 Parijs zwaar bew. 0 Rome zwaar bew. 14 Spilt half bew 16 Stockholm licht bew 12 Wenen zwaar bew S Zürich zwaar bew 8 Istanbul geheel bew 10 Tunis licht bew 8 onbew. 16 Dr. C. D. Kok - van Alphen. Maar bij het hoornvlies speelt dat geen rol. „Dat had ik destijds zelfs als stelling bij mijn proefschrift", herinnert mevrouw Kok zich. „en ik ben toch cum laude gepromoveerd Pas in 1973 begonnen roependen in de woestijn enig gehoor te vinden, die bleven volhouden dat die afsto ting wél belangrijk was. Het mer kwaardige is. dat het klassieke be wijs al in 1956 bij het konijn was geleverd. Maar het werd toen niet serieus genomen. Dat gebeurt in Leiden sinds vorig jaar wel. Voor moielijke gevallen wordt gewerkt met een zo goed mo gelijk bijpassend hoornvlies, met medewerking van de stichting Euro- transplant Volgens voorlopige ge gevens lijkt het percentage afsto ting voor deze groep patiënten van 34 tot 12 8 15 procent te kunnen worden teruggebracht. Het extra werk wordt in deze fase financieel mogelijk gemaakt door subsidies van TNO en het Interuniversitair oogheelkundig instituut. Het nieuwe inzicht is ook voor de behandeling van complicaties na de transplantatie van groot belang. Een beginnende afstotingsreactie kan met medicijnen worden onder drukt. Maar dat zijn medicijnen die de oogarts wel uit zijn hoofd zou laten als het om een plaatselijke virusinfectie ging Twee patiënten die respectievelijk al vier en vijf maal waren getrans planteerd en telkens een afstoting hadden ondergaan, hebben nu al meer dan een Jaar een helder hoorn vlies „De afstotingsreactie treedt meestal in de eerste twee maanden op. zodat we bij deze twee patiënten op een blijvend resultaat kunnen hopen", aldus de nieuwe lector. Haar eerste hoornvliestransplanta tie verrichtte zij, met heel wat primi tievere technieken dan nu. in 1945. sociaal-economische Van onze redactie DEN HAAG De bonden van amb tenaren wapenen zich tegen mogelij ke plannen van de regering om te bezuinigen op de positie van de amb tenaren. De bonden hebben deze week minister Wiegel (binnenlandse zaken) in het periodieke overleg ge waarschuwd dat er nog steeds onge rustheid bestaat onder de ambtena ren over wat hen boven het hoofd hangt. Vice-voorzitter Post van de CNV- bonden van ambtenaren voegt in een officieel commentaar hier aan toe: „Wij zullen ons met alle kracht inzetten voor het behoud van ver worven rechten inzake de pensioen wetgeving. Het is als bonden onze plicht de ambtelijke voorzieningen te verdedigen tegen de overheid als werkgeefster en ook tegen ongenu anceerde aanvallen van buitenaf." De CNV-bonden zullen minister Wie gel ook houden aan de afspraken die de gezamenlijke ambtenarenbonden met zijn voorganger. De Gaay Fort man, hadden gemaakt. Toen is afge sproken dat er niet extra bezuinigd zou worden op de ambtenaren, bovenop de algemene bezuinigingen die voor iedereen of voor alle werk nemers effect hebben. Ook is toen afgesproken dat de studie, die de regering heeft ingesteld inzake het pensioen van ambtenaren, zou uit monden ip „een volledig open over leg" met de bonden van ambtenaren. Niet tornen De bonden willen best praten over schreefgegroeide uitkomsten in de pensioenregeling voor ambtenaren, maar aan de grondslagen van deze regeling mag niet worden getornd, aldus bestuurder Post. Onder die grondslagen rekent hij de welvaarts vastheid van het pensioen, het eind loon-principe. en de regering dat ambtenaren geen premie AOW hoe ven betalen. De Duitse arts Heinrich Hoffmann probeerde met gruwelijke voorbeel den de kinderen op het gevaren van duimiuigen te wijzen. Daartoe bedacht hij deze duimenknipper. Eeuwenlang zijn kinderen be schouwd als een verkleinde uitga ve van volwassenen. Niet alleen gingen zij hetzelfde gekleed als hun ouders, maar ze aten (dik wijls van de wieg af) hetzelfde zware voedsel en verrichtten soms al vanaf hun zesde levens jaar of zelfs vroeger, dezelfde werkzaamheden. In de vorige eeuw maakten de kinderen ook dezelfde meedogenloos lange ar beidsdagen. Onder de titel Iene MJene Mut- ten is een kijk- en leesboek verschenen dat ons laat terug blikken op het wel en wee van kinderen vanaf de vroegste tij den. Meer „wee" dan „wel" is het geworden. De lezer die zich in de omstandigheden poogt te ver plaatsen. gruwt soms van de wreedheid waarmee het kind in de loop der eeuwen is uitgebuit en geëxploiteerd of op andere wijzen dienstbaar gemaakt aan het be lang van de volwassenen. Vivian Voss, die het boek samen stelde, heeft natuurlijk niet de bedoeling gehad een complete ge schiedenis van het kind te schrij ven, maar is er wel in geslaagd een aardig beeld te schetsen. Vol doende om het geloof in de „goeie ouwe tijd" te ondergraven of het idee dat onze voorouders zo vroom en rechtschapen waren naar het rijk der fabelen te ver wijzen. Aan leuke of Interessante details ontbreekt het in dit werk niet. Het rijk geïllustreerde boek is een uitgave van Fibula-Van Dis- hoeck, Haarlem, en wordt in de handel gebracht door Unieboek nv te Bussum. Prijs tot 1 mei a s. 19,50, daarna 27,50. Kinderarbeid in de vijftiende eeuw. Deze toekomstige meubel maker is alt krullenjongen aan het werk. De vrouw staat te spinnen Kinderen van adel hoefden niet te werken. In die kringen wat hande narbeid minderwaardig.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 5