franse communisten
oeren broedertwist
ABN Bank
Noodtoestand Bangladesj
eist veel slachtoffers
Strategische stad
n Ogaden veroverd
'n Heel procent meer rente
van uw spaargeld. En er toch vrij
over beschikken.
Wij helpen.
Vernietigend rapport van Amnesty
Woordenstrijd bij links verhevigd
DE FRANSE
VERKIEZINGEN
Guerrilla overvalt
Colombiaanse stad
Honger in Sahel
Rhodesiërs hekelen Engeland
Baron ontvoerd
in Antwerpen
Met de nieuwe ABN Girospaarrekening
PSOE zet Spaanse
premier een hak
Aanhangers van
Bhoetto opgepakt
xART 1978
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
ARUS De Franse communisten hebben enkele dagen voor het einde van de verkiezingsstrijd
11 [woordenstrijd tegen de overige linkse partijen nog aangescherpt. Met name de links-radicalen
an Robert Fabre moeten het hierbij ontgelden. Maar de partij van Georges Marchais heeft een
ieuw doelwit gevonden in Pierre Mendes-France, de gematigd linkse oud-premier uit de jaren
i ijftig en momenteel een man van groot gezag binnen de linkse beweging in Frankrijk.
v nleiding tot het communistische
ensief tegen „PMF" zijn twee uit
breide vraaggesprekken, waarin
i: oud-premier zijn opvattingen
er de huidige politieke situatie en
e van na de verkiezingen prijs
eft. Mendes-France kiest hierbij
r idelijk voor gematigd linkse pro-
unmapunten en plaatst vraag-
^-«ns bij een snelle verwezenlijking
een aantal linkse voornemens,
zegt dat voor een verbetering van
levensomstandigheden de Fran-
misschien enige tijd passen op
11 plaats moeten maken: „Niet meer
oven dan je waar kunt maken,"
i|irieus
uitlatingen van Mendes-France
i de communisten en de sterk met
i verbonden vakbond CGT hele-
ial in het verkeerde keelgat ge
spoten. Zij fcijn in het communisti-
he dagblad l'Humanité een furieu-
campagne begonnen tegen de
ormalige eerste minister. Georges
door Bert van Panhuis
Marchais veraorgde zelf het hoofdar
tikel over de kwestie „PMF". een
hoogst zeldzaam gebeuren, en veeg
de bijtend de bejaarde staatsman de
mantel uit. Daarnaast publiceerde
l'Humanité een uitgebreid artikel,
waarin de loopbaan van Mendes-
France wordt behandeld. Met name
worden diens betrokkenheid bij de
dekolonisatie van noordelijk Afrika
en zijn samenwerking met niet-link-
se partijen beschreven. Bij het arti
kel plaatste het dagblad een foto van
het kabinet Mendes-France uit 1954
met omcirkeld de hoofden van de
premier zelf en van zijn ministers
Francois Mittezand, Edgar Fauré en
Jacques Chaban-Delmas. Zowel wat
Mendes-France als Mitterrand be
treft, wordt de indruk gewekt dat
deze slechts handlangers van rechts
zijn en de leider van de linkse vak
bond CGT Georges Geguy heeft die
stelling de afgelopen dagen nog eens
onderstreept met de uitspraak:
„Pierre Mendes-France heeft als het
ging tussen het grootkapitaal en de
arbeiders altijd de kant van de eer
ste groep gekozen."
Repliek
•HOME (REUTER) Somalische troepen hebben zich uit de
Vi rategisch belangrijke vesting Jijiga ten westen van de Somali-
n che grens teruggetrokken. Dit maakte de Ethiopische ambassa-
vc in Rome gisteren bekend. De Somalische radio heeft de
irugtrekking uit Jijiga bevestigd. Zij berichtte dat dit van
elang was voor de Somalische verdediging in de noordelijke
2 )gaden-woestijn.
Ethiopische troepen rukken nu
d i in de richting van Kebri Dahar.
j, i herovering van Jijiga ging ge-
0iard met zware beschietingen en
n chtaanvallen. De spits van de aan-
llende troepen werd gevormd door
u ibaanse eenheden.
sOlgens Amerikaanse deskundigen
de oorlog nog maar een kwestie
in enkele maanden nu Jijiga is
vallen. De WSLF, het Somalische
bellenleger voor de bevrijding van
(Ogaden) heeft direkt
r ten doorschemeren dat zij bereid is
t het voeren van een guerrüla,
1( ocht de slag om de Ogaden defini-
1( f worden verloren.
y, i strijdkrachten van de WSLF, wa-
n, gesteund door Somalische lege
enheden, al doorgedrongen tot de
ïitenwijken van de steden Dire
ia iwa en Harrar. Daarvóór hadden
de sleutelvesting Jijiga ingeno-
en. Ethiopië stond op het punt zijn
ovincie te verliezen maar kreeg op
t laatste moment hulp van Cuba
i de Sowjet-Unie. Met behulp van
igeveer 11.000 Cubaanse troepen
i massale wapenleveranties van de
iwjet-Unie ging het Ethiopische le-
ir, zoals nu blijkt, succesvol over
it een tegenoffensief.
et de inname van Jijiga lijken de
nomaden-stammen van de Ogaden
hun strijd om aansluiting bij Soma
lië te hebben verloren. Zij trachten
zich sedert vorig jaar los te maken
van Ethiopië.
Het is nu de vraag of de Ethiopiërs
de Somalische grens zullen over
schrijden. Zowel Moskou als Addis
Abeba hebben herhaalde malen offi
cieel verklaard dat dat niet zou ge
beuren. De Russen zouden Somalië
echter wel een gevoelige les willen
leren. De Russen werden vorig Jaar
na een bondgenootschap van tien
jaar Somalië uitgegooid.
BOGOTA (Reuter) Ongeveer 150
Colombiaanse guerrillastrijders
hebben afgelopen dinsdag een stad
je op 180 kilometer van Bogoté over
vallen en zijn er met wapens en geld
vandoor gegaan. De overvallen stad
Vistahermosa werd het slachtoffer
van een actie van op Moskou geo
riënteerde Colombiaanse revolutio
naire strijdkrachten van het FARC.
Bij de operatie werd één politieman
gedood en een tweede werd als gijze
laar meegenomen.
De oud-premier zelf heeft gisteren in
het socialistische dagblad Le Matin
een repliek geschreven. „Dit inci
dent sterkt mij in de overtuiging dat
de communistische partij, in plaats
van zich voor te bereiden op een
nieuw gesprek, de kloof binnen links
wil verbreden en zo het risico ver
hoogt dat een meerderheid van de
kiezers opnieuw een rechtse meer
derheid in de nationale vergadering
en een rechtse regering zal verkie
zen, zo is zijn verweer. HIJ stelt te
genover het communistische verwijt
dat hij steeds handig gebruik heeft
gemaakt van bepaalde volksbewe
gingen: „Mijn rol telt helemaal niet,
ik ben nu noch kandidaat voor het
parlement noch voor de regering. En
ik voel me helemaal niet „een redder
in de nood", zoals nu wordt gesugge
reerd.
Zeker niet minder scherp is de aan
val van Marchais op de links-radica
le leider Robert Fabre en zijdelings
op Mitterrand. In hetzelfde hoofdar
tikel, waarin Mendes-France er van
langs krijgt, beschuldigt Marchais
de andere elders in het linkse kamp
ervan, dat ze de arbeiders, de man
nen en de vrouwen van links, die de
verandering willen, op een dwaal
spoor proberen te zetten. Het is
vooral Fabre, die de woede van de
communisten heeft gewekt met zijn
opmerkingen dat socialisten en
communisten bij een hernieuwd ge
sprek over het aantal nationalisa
ties binnen het bedrijfsleven na een
linkse overwinning wel moeten be
denken dat wat de linkse radicalen
betreft de grens is bereikt met het
gemeenschappelijk programma van
1972.
Geschrokken
Wij aanvaarden geen enkel voorstel
voor meer nationalisaties, aldus Fa
bre. Marchais heeft Fabre er nu van
beschuldigd dat hij oneerlijk spel
speelt en een bedrieger is. De linkse
radicalen zijn wel wat geschrokken
van de communistische reacties en
Fabre heeft al verklaard dat zijn
woorden verkeerd zijn uitgelegd.
Daarnaast hebben naaste medewer
kers van hem meegedeeld dat de
linkse radicalen trouw zijn aan de
linkse samenwerking en een ak
koord niet in de weg zullen staan. De
uitlatingen van Fabre tonen niette
min aan, dat de kloof over de natio
nalisatie-politiek de afgelopen
maanden zeker niet smaller is ge
worden.
De landen van de Afrikaanse Sahel kampen, net als in
1973, met een ernstige droogte. Er heerst daardoor op
nieuw hongersnood in de landen die vijf jaar geleden ook
al zwaar werden getroffen. De directeur van de landbouw-
en voedselorganisatie van de Verenigde Naties (de FAO)
zei gisteren dat de situatie op dit moment al weer net zo
ernstig als in 1973 is.
Op de foto: een vrouw bij één van de waterbronnen die in
het kader van de hulpprogramma's destijds in Mali wer
den geslagen.
NEW YORK (UPI, Reuter) De
radicale Rhodesische leiders Nkomo
en Moegabe hebben gisteren in de
Verenigde Naties het akkoord tus
sen premier Ian Smith en drie gema
tigde zwarte leiders fel aangevallen.
Daarbij moest ook Engeland het
ontgelden omdat het dat akkoord
niet meteen heeft afgewezen.
Nkomo en Moegabe kregen in de
Verenigde Naties bijval van de
meeste Afrikaanse landen. De zwar
te Rhodesische leiders die het ak
koord met Smith sloten (Moezore-
wa, Sithole en Chirau) werden ver
schillende keren verraders ge
noemd. Moezorewa zelf was gisteren
in Washington om zijn zaak bij de
Amerikaanse regering te bepleiten.
Na afloop van een onderhoud met
ANTWERPEN (UPI) De Belgi
sche baron Charles Bracht uit het
Belgische Schoten is eergisteren
ontvoerd. Dit heeft de Antwerpse
procureur Van Hoeylandt gister
avond op een persconferentie beves
tigd. De Antwerpse politie vermoedt-
dat de baron op de parkeerplaats
van zijn eigen verzekeringsmaat
schappij is ontvoerd. De 63-jarige
baron is consul-generaal van Oos
tenrijk in Antwerpen en hoofd van
de groep SIPEF die plantages bezit
in verschillende landen. Procureur
Van Hoeylandt weigerde te ant
woorden op de vraag of er al contac
ten met de ontvoerders geweest zijn.
Door de zwijgzaamheid van de ge
rechtelijke instanties is het ook niet
bekend of er verbanden bestaan tus
sen deze ontvoering en andere zoals
die van de Belgische baron Empaln
in Parijs.
ADVERTENTIE
De naam zegt het al. Met deze
nieuwe spaarvorm van de ABN kan alles per post.
Storten en opnemen kan gewoon met behulp
van uw eigen rekening.
Voor het opnemen krijgt u speciale formuliertjes
thuis, waarmee u het geld dat u wilt opnemen
kunt laten overboeken naar uw gewone rekening.
Tot f 5.000,- per maand is uw saldo direct
beschikbaar, daarboven geldt een opzegtermijn
van 1 maand.
De ABN Girospaanekening is de manier om
geen 4, maar 5% rente te maken zonder dat uw
geld vaststaat, zonder opnamekosten.
Bovendien regelt u alles vanuit uw gemakkelijke
stoel. U bent natuurlijk ook vrij om per kas in te
leggen, als het maar gaat om een bedrag van
ten minste f 1.000,-. De eerste inleg door
overboeking is minimaal f 250,-. Waarom zou u niet
vandaag al gaan profiteren van 1% meer rente?
U kunt mij helpen door meer informatie te sturen over de
ABN Girospaanekening.
Dhr/Mevr.:
Adres:
Woonplaats:
Heeft reeds een rekening bij de ABN: ja/neen.
Zo ja, bij ABN-kantoor
Tel.:
In ongcfrankccrde envelop zenden aan: ABN Bank,
Afd. OD. 50, Antwoordnummer 1555,1000 PA Amsterdam.
minister van buitenlandse zaken
Vance was hij tamelijk optimistisch.
Hij zei dat de Amerikaanse regering
zijn akkoord met Smith serieus in
overweging zou nemen.
De Rhodesische regering in Salisbu
ry heeft gisteren bevestigd dat de
inval in Zambia te maken had met
het verzet tegen het interne ak
koord. Militaire leiders zeiden dat de
regering-Smith de buitenwereld had
willen aantonen dat Nkomo en Moe
gabe niet in staat zijn Rhodesië bin
nen te vallen met een leger van
enige omvang. Het tweetal heeft
daarmee gedreigd als reactie op het
akkoord dat hen niet zint.
MADRID (AP) De Spaanse socia
listische partij PSOE heeft zich gis
teren teruggetrokken uit de parle
mentaire commissie, die zich bezig
houdt met de voorbereiding van een
nieuwe grondwet De Unie van het
Democratisch Centrum, de rege
ringspartij van premier Suarez
sprak van een onverantwoordelijke
daad De socialisten willen door
deze daad kennelijk bereiken dat de
regering terugkomt op haar besluit
om de gemeenteraadsverkiezingen
voor onbepaalde tijd uit te stellen.
Al eerder kondigde de PSOE aan
„de straat te zullen mobiliseren" als
de regering bij haar standpunt
blijft. De communisten hebben aan
gekondigd dat zij het grondwets-
overleg niet zullen verlaten.
RAWALPINDI (Reuter) Aan de
vooravond van een proces tegen de
Pakistaanse oud-premier Bhoetto in
Pakistan zijn daar naar schatting
ruim 100 van zijn aanhangers gear
resteerd. Zaterdag zal Bhoetto te
rechtstaan op beschuldiging van
misbruik van regeringsfondsen. Het
proces zal om veiligheidsredenen
worden gevoerd in de gevangenis
waar Bhoetto wordt vastgehouden.
Het zaterdag beginnende proces
wordt gevoerd op grond van een
aanklacht Inzake het gebruiken van
regeringsfondsen ter verfraaiing van
zijn huis en boerderij en ten gunste
van zijn Pakistaanse Volkspartij,
ontduiking van de deviezenbepaiin-
gen en het niet aangeven van be
paalde inkomsten. Als hij daaraan
schuldig wordt bevonden kan hij
veroordeeld worden tot zeven Jaar
gevangenisstraf.
door Johan ten Hove
Bangladesj staat bekend als het land waar zich op sociaal-economisch gebied een permanente
ramp voltrekt. Gezien het aantal bloedige militaire staatsgrepen dat het land in de ruim zes jaar
van zijn onafhankelijkheid meemaakte, is het op politiek gebied niet veel beter. Amnesty
International heeft een boekje opengedaan over het lot van de politieke gevangenen in Bangladesj
en het lijkt erop dat ook op het gebied van de rechten van de mens gesproken moet worden van
een permanente ramp.
Momentcel is in Bangladesj de 42-
jarige generaal-majoor Zia oer-Rach-
man de sterke man. Hij is dat al
sinds november 1975, hetgeen in de
korte Bengaalse historie „lang" ge
noemd kan worden. Hij schijnt vrij
stevig in het zadel te zitten en heeft
dat te danken aan de vrij algemene
loyale opstelling van het Bengaalse
leger.
Hetgeen niet wil zeggen dat tegen
hem niet al een aantal militaire
coups is gepleegd, maar tot op heden
heeft hij deze met harde hand weten
neer te slaan. Waarnemers geloven
dat alleen vrij kleine onderdelen van
de luchtmacht hem weg willen. Ver
der heeft hij de steun van de gegoede
stedelijke burgerij en probeert hij
die de laatste tijd uit te breiden naar
de boeren op het platteland. Dat is
niet zo eenvoudig omdat de belan
gen van deze beide groepen vrijwel
haaks op elkaar staan.
De generaal kwam aan de macht na
een aantal harde confrontaties tus
sen verschillende onderdelen van de
strijdkrachten, die elkaar na de
moord op sjeik Moedjlboer Rach-
man (augustus 1975) de macht be
twistten. Sjeik Moedjlboer kwam in
december 1971, na de (alweer bloedi
ge) onafhankelijkheidsoorlog tegen
West-Pakistan aan de regering.
Terugkeer democratie
De sjeik was de eerste grondwettig
gekozen leider in Bangladesj, tot nu
toe ook de enige en waarschijnlijk
voorlopig ook de laatste. Want hoe
wel de huidige sterke man. die april
vorig Jaar ook het presidentschap op
zich nam, heeft beloofd dat er in
december van dit jaar algemene ver
kiezingen gehouden zullen worden,
heeft hij tevens de drie belangrijkste
oppositie partijen verboden. De door
hem tussen de regels door beloolde
terugkeer naar de democratie moet
met de nodige scepsis bekeken wor
den. HIJ heeft al eerder aangekondig
de verkiezingen voor onbepaalde
tijd uitgesteld.
Verder is voor het houden van vrije
verkiezingen wel een aantal voor
waarden noodzakelijk waaraan het
regiem In Bangladesj in de verste
verte niet voldoet. Wat dat betreft
geeft het Jongste rapport van Am
nesty International, de organisatie
die zich inzet voor het lot van politie
ke gevangenen, voldoende informa
tie om Bangladesj in te delen in de
rijen van landen waar autoritaire
regiems in volstrekte willekeur om
springen met de rechten van hun
inwoners.
In het rapport zegt Amnesty dat in
Bangladesj na het neerslaan van
twee militaire coups in september
en oktober van het vorig jaar, ten
minste 130 mensen en hoogst waar
schijnlijk verscheidene honderden
mensen werden terechtgesteld. De
mensen werden berecht achter ge
sloten deuren voor speciale tribuna-
Generaal Zia oer-Rachman
len en konden nergens beroep aan
tekenen. Volgens officiële cijfers
werden 92 mensen door speciaal in
gestelde krijgsraden ter dood ver
oordeeld wegens hun betrokkenheid
bij de mislukte staatsgrepen Over
het aantal slachtoffers dat tijdens
de coup-pogingen viel, is van officië
le zijde nooit iets gezegd, maar niet-
officiële bronnen melden dat er min
stens 230 doden gevallen zijn.
Tijdens kaping
De Bengaalse regering heeft inmid
dels wel toegegeven dat van de ter
dood veroordeelden er 37 inderdaad
zijn omgebracht. Dat gaat dan om
de mensen die betrokken zouden
zijn geweest bij de coup van 2 okto
ber in de hoofdstad Dacca. De ge
vechten begonnen destijds in de be
langrijkste kazerne van Dacca en
verspreidden zich zeer snel naar het
vliegveld waar de militaire autoritei
ten net de handen vol hadden aan
een kaping van een Japans vliegtuig
door het Japanse Rode Leger. Die
opstand werd bloedig neergeslagen.
Volgens de regering wachten nog 55
mensen op de voltrekking van het
doodvonnis. Zij worden ervan be
schuldigd meegedaan te hebben aan
de militaire greep naar de macht in
Bogra op 30 september. Officieel
wachten zij nog op de kogel, maar
volgens waarnemers in Bangladesj
zijn ook zij al doodgeschoten De
terechtstellingen vonden in Dacca
plaats door middel van ophanging
en ln Bogra werden de mensen tegen
de muur gezet Zij werden in het
geheim berecht en sorrfVnigen wer
den geëxecuteerd zonder enige
vorm van proces
Volgens Amnesty gaan de executies
nog steeds door. terwijl de Bengaal
se autoriteiten op 30 december van
het vorig jaar de secretaris-generaal
van Amnesty, Martin Ennals, de ver
zekering gaven dat het afgelopen
zou zijn. Ennals schreef op 19 janua
ri nog een brief aan de regering
waarin hij de bezorgdheid van de
organisatie kenbaar maakte, maar
tot op heden is er vanuit Bangladesj
geen reactie ontvangen.
Gevangenissen
overvol
In april 1977 maakte een speciale
missie van Amnesty een reis naar
Bangladesj. Men maakte zich ernsti
ge zorgen over de voortdurende
staat van beleg ln het land (die werd
ingesteld na de dood van sjeik
Moedjlboer Rachman) en het be
staan van een aantal wetten die de
militaire autoriteiten verregaande
bevoegdheden geven. Er werd een
rapport opgesteld dat aan generaal
Zia werd toegestuurd. En inderdaad
werd in de loop van vorig Jaar de
vrijlating van een groot aantal poli
tieke gevangenen aangekondigd.
Aan de andere kant werden er ook
veel nieuwe mensen om politieke
redenen opgepakt en werden ver
schillende vrijgelaten gevangenen
bij de gevangenispoort al weer gear
resteerd en wegens „gevaar voor de
veiligheid van het land" weer achter
de tralies gezet. Amnesty meent dat
er nu tussen de tien- en vijftiendui
zend mensen in Bangladesj op poli
tieke gronden gevangen zitten.
De gevangenissen zitten overvol.
Gemiddeld zitten er drie maal zo
veel mensen ln een gevangenis dan
deze in ieite kan herbergen, met alle
gevolgen vandien. De gevangenen
krijgen te weinig te eten en ook de
medische behandeling is volstrekt
onvoldoende. Verschillende gevan
genissen zijn oorden van besmette
lijke ziekten, waardoor vele gevan
genen een vroegtijdige dood vinden.
Verder zijn er veel gevallen bekend
waarin mensen in gevangenschap
zeer wreed behandeld worden en
soms koelbloedig vermoord zijn.
Na de mislukte coups van vorig jaar
werden de drie belangrijkste politie
ke partijen, de Nationale Socialisti
sche Partij, het Democratisch Ver
bond en de Bengaalse Communisti
sche Partij, verboden. Veel leden en
de leiders ervan werden gearres
teerd op grond van de beschuldiging
dat ze bezig waren de strijdkrachten
te infiltreren en geweld trachtten uit
te lokken. Op dezelfde dag dat de
partijen werden ontmanteld werd er
een wet van kracht die generaal Zia
het recht geeft elke politieke partij
te verbieden waarvan hij denkt „dat
ze bezig is met het propageren van
ideeën die in strijd zijn met de onaf
hankelijkheid, de soevereiniteit, in
tegriteit of veiligheid van het land".
Vager kan het bijkans niet en het
zullen dan ook wel mooie verkiezin
gen worden als de generaal veelvul
dig van dit recht gebruik zal maken.
