ezettersvanKSH lij met solidariteit Kruidenalfabet Selo Black Crow vraagt aandacht voor Indianen Kruisinga Vandaag in veel plaatsen 'viering' van Vrouwendag Opnieuw slachtoffer gespannen draad Prins Karei Hugo erkent koning Juan Carlos van Spanje ENSDAG 8 MAART 1978 BINNENLAND Trouw/Kwartet loor Henk Thomas KOOG AAN DE ZAAN De teer Van der Voort is opge- icht als hij ziet dat de schepen met maïs aan boord nog steeds 4in de Zaan aan de achterkant »an het bedrijf liggen. De op- ichting is logisch, want zon der maïs kan er geen maïszet meel worden geproduceerd en dat wordt gedaan bij de in be- alingsmoeilijkheden verke rende Verenigde Zetmeelbe- Jrijven „De Bijenkorf' in Koog aan de Zaan (onderdeel van KSH), waar de heer Van der Voort nu nog alleen in naam directeur is. De ondernemingsraad en de vakbon den hebben de leiding sinds vorige week vrijdag overgenomen en de di recteur voorlopig naar huis ge stuurd. Toen werd bij De Bijenkorf de spits afgebeten van wat de groot ste bedrijfsbezetting uit de geschie denis van de Nederlandse vakbewe ging zou worden. We rijden van zijn huis naar de fa briek, waar de groep „Sater" het toneelstuk „Wegens reorganisatie gesloten" in de kantine (na afloop liscussie) gaat opvoeren. Eerder zei iij begrip en sympathie te hebben voor de bezetters en dat het besluit hem van zijn directeursfunctie te ontheffen in overleg met hem is ge nomen. Met de bonden zou hij wil- en. dat KSH als één geheel blijft jestaan, hoewel minister Van der Stee (landbouw) zoals bekend daar anders over denkt en een opge splitst concern, met gedwongen ont slagen, onvermijdelijk acht. Stuurgroep esluiten bij De Bijenkorf worden iu genomen door een stuurgroep van het actiecomité, die alles wat het bedrijf binnenkomt en verlaat con troleert. Leveranties en betalingen worden alleen gedaan als de stuur groep dat goed vindt. Een lid van de stuurgroep, de heer Bunschoten, stelt dan ook, dat „het in een derge lijke situatie voor de heer Van der Voort beter is om op non-actief te staan, zodat de man niet verant woordelijk kan worden gesteld voor hetgeen tijdens de bezetting ge beurt". Met de bezetting proberen de actievoerders te voorkomen dat le veranciers voorraden, machines of jroduktie weghalen om zichzelf te jetalen. De Bijenkorf lijkt grondig afgegren deld. Alle poorten worden bewaakt loor minstens twee actievoerders. Personen en auto's kunnen alleen in lof uit als ze daarvoor toestemming hebben. Na gebruik worden de poor ten onmiddellijk weer vergrendeld. Poorten, ramen en muren zijn be hangen met spandoeken. Met leuzen als „Door gouden handdrukken aan toppen, helpen ze de arbeiders naar de knoppen", „door bezetting van ons bedrijf houden wij ons de aasgie ren van het lijf" en „deze zetmeel- poot geeft heden ons dagelijks brood" hebben de bezetters hun eer ste verantwaardiging afgereageerd. Gewoon doorgaan Binnen het bedrijf wijst niets op een bezetting. De stank en het lawaai bewijzen, dat de produktie gewoon doorgaat. Hier pn daar staan pijlen met daarboven „stuurgroep", aldus de richting aangevend waar dit or gaan zetelt. Dat is een zeer kleine ruimte, volgepropt met bureaus, kasten, journalisten, actievoerders en later - PTT'ers. die extra telefoontoestellen komen aanleg gen. Een gesprek voeren met een lid van de stuurgroep is moeilijk. Het wordt bij voortduring onderbroken door binnenkomers of nieuwe aan gekondigde vergaderingen. Van stuurgroeplid Bunschoten horen we hoe alles in zijn werk is gegaan, hoe het nu reilt en zeilt (goed, dank u). En dan kan hij nog net verklaren niet te weten aan welke voorwaar den moet zijn voldaan om de bezet- Bezetters in de straat voor het Honig-bedrijf in Koog aan de Zaan. ting te kunnen beëindigen. Hij zegt. op weg naar een kadervergadering: ..We willen dit bedrijf op poten hou den en deze actie is het middel daartoe." Uitstel In een glazen hokje, tussen buizen, pijpen, machines, stank en veel her rie zitten een uitmaler van maïs en een bedieningsvakman. Ze hebben geen hinder van het lawaai, zeggen ze, en daarom hoeven ze ook de' voorgeschreven oorkleppen niet op. Ze zijn blij verrast als ze horen dat KSH een boedelkrediet van 34 mil joen heeft gekregen om de levering van grondstoffen en de loonbetalin- gen veilig te stellen. Het pessimisme is echter weer snel terug. „Als het bij die 34 miljoen blijft, is het alleen uitstel van executie", zegt de uitma ler. „Ik werk hier alweer tien jaar en in die tijd ga je voor dit bedrijf leven. Ik weet wel, dat de werkloos heid niet zo'n probleem is in de Zaanstreek als in Groningen, maar je weet niet waar je terecht kan. Hoe is het bij andere bedrijven, wat beta len ze daar? Ik weet het niet. Kijk, ik kan natuurlijk weer op de auto krui pen (vroeger was ik chauffeur), maar mijn vrouw wil dat niet." De bedieningsvakman: „Ik heb vier schoolgaande kinderen en ik werk hier 24 jaar. Voor het werk, dat ik nu doe heb ik cursussen gevolgd, ben dus een beetje gespecialiseerd maar weet niet of ik daarmee ergens an ders terecht kan." Al 110 jaar Directeur Van der Voort zei eerder: „De Bijenkorf bestaat al 110 jaar. Er zijn hier mensen in dienst wier va der, grootvader, betovergrootvader ook al bij Honig werkten. De men sen zijn zeer nauw betrokken bij het bedrijfsgebeuren. Zeker nu." Een staffunctionaris bevestigt dit: „de mensen in Koog identificeren zich sterk met dit bedrijf. Er is de afgelo pen zondag zelfs voor gebeden in de kerken hier. Het ziekteverzuim was altijd laag, maar steeg door de toe nemende onzekerheid sinds septem ber vorig jaar. Maar sinds de bezet ting melden zich mensen gezond on der het motto: met zo'n actie kun je toch niet thuis blijven." Het staflid noemt de sfeer nu gewel dig. „Er is weer eigen initiatief, er wordt niet meer gemopperd bij over uren, taken van collega's, die zich voor de actie inzetten, worden zon der omhaal overgenomen." Gewe zen wordt dan nog op het besluit tot bezetting van de onderneming, dat unaniem is genomen. Wessanen Wel wordt stevig uitgehaald naar de schuldeisers, die het gehate beta lingsuitstel noodzakelijk hebben ge maakt. Als dergelijke schuldeisers worden een bank en een verzeke ringsmaatschappij genoemd, die vorderingen hadden. Alom wordt gewezen op de „rotspelletjes" die zich buiten de poorten afspelen. Ver teld wordt over Wessanen (een mo gelijke koper van KSH, maar de onderhandelingen liepen vast), die weigert tarwebloem aan het tarwe- zetmeel bedrijf in Nijmegen te leve ren. De leveranties zijn nu overgeno men door KSH bedrijf Latenstein in Rotterdam, die nu wel leveringen aan derde bedrijven moet afzeggen. En wie, denkt u, gaat die derde bedrijven bevoorraden? Precies. Wessanen. „Als Wessanen dan KSH niet in handen kan krijgen dan krijgt het op deze manier onze markt", aldus het staflid. Ingenomen is hij met de transport onderneming Albert Keyzer in Zaandam, die zonder zeker te zijn van betaling, de transporten van „De Bijenkorf" verzorgt. „We zijn erg blij met die solidariteit." Kruiden geven gerechten een heel persoonlijk tintje. Maar niet iedereen weet hoe ermee moet worden omge gaan. Daarom vandaag in deze Eethoek een kruiden alfabet, waarin precies wordt aangegeven welk kruid bij welk gerecht hoort. Wie alles over krui den wil weten, kan het boekje „Tuinkruiden" be stellen bij het Voorlich tingsbureau voor de Voe ding in Den Haag (tel. 070- 469512). Kosten 2,50. Daar gaan we. anijs: in gebak, melkdran- ken, gestoofd fruit, puddin gen en rijst en bij inmaak in azijn. basilicum: in tomatenge- rechten, peulvruchten- kip- pe- en groentesoep, kom kommer- fruit- en kropsla, eiergerechten. kaassaus en kaasfondue, bij lever var kensvlees lamsvlees gehakt en vis, peulvruchten- uien- en auberginegerechten, in kruidenazijn en melksaus. bieslook: in aardappelpuree, op gebakken aardappelen en in aardappelsla, in toma ten- komkommer- en krop sla, groente- tomaten- en linzensoep, gestoofde visge rechten, gehakt, omelet en roerei, kwark en verse kaas. bonekruid: meekoken bij linzengerechten, bieten, spruiten, witte kool en kool raap; verder op gegrilleerd vlees, door salades, door tuin- sperzie- en snijbonen, en door een omelet. borage: in slasaus, witte kool, witte bonen, rode bie ten, snij- en sperziebonen en vruchtensalades. citroenmelisse: in salades, bij spruitjes, rode kool. rode bieten, wortelen en doperw ten, champignons, gebra den kalfsvlees, wlldgerech ten, champignon- prei- to maten- en vissoep, en ten slotte bij vis en gevogelte. dille: het blad in salades, bij koolraap, bloemkool, zuur kool, rode bieten, tomaten- kaas- asperge- en bonen soep, bij gekookte vis en zalm uit blik; het zaad bij het inmaken van augurken en zilveruitjes, in goelasj, hachee, hutspot, zuurkool- en witte koolstamppot. dragon: in kippe- tomaten- bonen- en erwtensoep, eier en koolsalade, op grape fruitcocktail, schol, paling, tong, garnalen en zalm uit blik. karwij of kummel: in (ZUUT)- kool. bij rundvlees, kaasge rechten, wortelen, salades en gebak. kervel: in kruidenboter, groentesoep, melksausen, salades, visgerechten en roereieren. koriander in salades, vlees gerechten. gebak, bieten, uien. andijvie, witte kool, tuinbonen, kapucijners en marinades voor vlees. kruizemunt: bij koolsoor ten, gekookte aardappelen, sauzen voor groente- en vruchtensalades, doperw ten. snijbonen en wortelen (meekoken) en in azijn, lavas (maggiplant): het blad bij bouillon trekken, in soe pen. sauzen en ragoüts, bij het afmaken van sperziebo nen en wortelen, gestoofde vis, in gehakt, op gekookte aardappelen of door aard appelkroketten; het zaad bij vlees, wild en gevogelte. lievevrouwebedstro: in bowl, vruchtensalade, appelsap, rijnwijn en thee. marjolein: in een bouquet garni, voor het trekken van bouillon, bij het inwrijven van vlees, bij doperwten en wortelen, in rauwkostscho- tels, bij tomatengerechten en in witte bonen in toma tensaus. mierikswortel: geraspt door slasaus en mayonaise; in saus bij varkensvlees, ros bief en vis. oregano: bij stoven van lamsvlees, tomatengerech ten en pizza. pepermunt: in thee. krui denazijn, vruchtensalades, in chocolademelk, bij snij bonen, wortelen en kool soorten. peterselie; in soepen, sau zen, op wortelen, doperw ten. sperziebonen, bloem kool, tuinbonen, koolraap, door salades, slasauzen, re- mouladesaus, bij gekookte of gebakken aardappelen of door puree; wortels en sten gels kunnen in bouillon worden meegetrokken pimpernel: in zure sauzen, bij vis of vlees, in salades, op asperges en bleeksel derij. rozemarijn: in pittige soe pen, bij vlees(marinades), kip, eend. fazant en ree. peulvruchten, doperwten, bleekselderij, paddestoelge rechten, gepofte aardappe len, in omelet, roerei, kaas saus en kruidenazijn salie: in vissoepen, groente soep, stoofschotels, gehakt, bij gepocheerde vis, spina zie. doperwten, tomatenge rechten en peulvruchten. selderij: in erwtensoep, groentesoep. kerriesoep, kaassaus, slasauzen, door wortelen, gekookte prei, bloemkool en sperziebonen, bij vis. gehakt en varkens vlees. in bami en nasi-go- reng tijm: bij varkens- en schape vlees. in salades, eiergerech ten. kaasgerechten, kruidi ge soepen, kipgerechten, ra goüts van wild en gevogelte en auberginegerechten. venkel: het blad in haring sla, bietensla, aardappelsla, in slasauzen, omelet en an dere eiergerechten, vis- en groentesoep, bij het stoven en pocheren van vis. bij peulvruchtensoepen en - schotels; het zaad bij het inmaken van augurken, ui tjes en komkommer, bij zuurkool en op appelgebak. Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM In het kader van het Studium Generale van de Erasmus Universiteit, daartoe uitgenodigd door de Nederlandse Actiegroep Noord- amerikaanse Indianen, vertelde gistermiddag Selo Black Crow, hoofd en geestelijk leider van de Oglala Sioux uit het Pine Ridge reservaat in South Dakota, over zijn werk in Camp Lakota. In dit kamp. zonder elektriciteit, gas of leidingwater, leren jonge mensen te leven volgens de stamtradities en hun waardigheid als Indiaan terug te vinden. Zij leren er hun eigen cultuur, taal en religie. Selo Black Crow denkt daarbij voor al aan de intermenselijke verhoudin gen. gebaseerd op waarheid, trots en integriteit, kennis, harmonie en res pect. Gisterochtend is hij ten stad- huize ontvangen door burgemeester Van der Lou, gisteravond herhaalde hij zijn spreekbeurt eerder een vraag- en antwoordspel met zijn ge hoor dan een werkelijke lezing in De Lantaren, vanavond komt hij in Amsterdam in de Vrije Universiteit. Als de nieuwe jurisdictie over de Indianen inderdaad wordt inge voerd, aldus Selo Black Crow, bete kent dit het eind van de Indiaanse cultuur, religie en levenswijze en uit eindelijk voor de Indiaan zelf. De blanke maakt wetten voor zijn eigen belangen, zei hij. Wij eren de bomen, maar de blanke maakt er papier van. Einde van cultuur Selo Black Crow verklaarde eerst een aantal punten uit zijn religie: de met brandende wilgenbast gevulde pijp wij spreken over „vredespijp" het wereldbeeld, de mysteries, die het religieuze beeld beheersen. Ver volgens ging hij in op de slechte verhouding met de blanke, die uit Europa kwam, verdragen sloot en deze verdragen stuk voor stuk schond. Hij vroeg aandacht voor de gebeurtenissen in Wounded Knee in 1973, die hij zag als geheel gebaseerd op de leugens van de blanke en op de mars naar Washington, een demon stratie om aandacht voor het ver drag van 1868 met de Sioux. Op dat papier drukt hij zijn verdra gen. Hoe kunnen die verdragen waarde hebben, als er voor het pa pier waar zij op staan bomen worden vernietigd? Selo Back Crow consta teerde met spijt dat slechts tien pro cent van de Indianen nog contacten heeft met hun eigen cultuur waarden. In Camp Lakota denkt hij aan werk voor de jeugd, die moet leren en voor de ouderen, die na een werkzaam leven terug kunnen keren in hun stamverband. Veel aandacht heeft hij voor „vuurwater", de alcohol, die voor de Indiaan volstrekt verboden is. Drie van de vier jeugdige alcoho listen, die bij hem om hulp komen, raken van hun verslaving af via de hernieuwde beleving van hun eigen Indiaanse cultuur. Selo Black Crow Voor de poort van het KSH-bedrijf in Koog aan de Zaan wordt geluisterd naar het nieuWs, dat over hun lot gaat. Vervolg van pagina 1 verklaring van Van der Klaauw dat de invoering afhangt van de conces sies van het Warschau-pact. De Ka mer en het land hebben het recht op een duidelijke standpuntsbepaling van het kabinet, aldus de oppositie leider. Dit kabinet heeft geen tijd meer voor ontwijkende antwoorden. Verschil Tussen PvdA en CDA bleken duide lijke verschillen van inzicht over het aftreden van Kruisinga. „Het stand punt van Kruisinga over de neutro nenbom is hetzelfde als dat van de CDA-fractie. Dat standpunt heeft Kruisinga ook niet tot ontslag ge dwongen, was dat wel zo geweest, dan was zijn vertrek meer geweest dan een ministerscrisis", aldus Aantjes. Wat precies de andere motieven voor Kruisinga's vertrek zouden zijn geweest maakte Aantjes niet duide lijk. Hij sprak vaag over „zekere gebeurtenissen". Den Uyl zei geen behoefte te hebben Kruisinga's optreden als minister te prijzen, maar evenmin wilde hij twijfelen aan de oprechtheid van Kruisinga waar het de neutronen bom betreft. Algemeen werd In de Kamer gesignaleerd dat premier KNSM: Het Algemeen Reken Centrum (ARC) te Amstelveen on derhandelt met de KNSM Group over de overneming van de KNSM- dochter Steac. Steac is belast met alle automatiseringswerkzaamhe den van de KNSM en haar dochter bedrijven en werkt ook voor derden De overneming houdt verband met het tot stand brengen van een over eenkomst tussen de KNSM-Group en het ARC betreffende de uitvoe ring door het ARC van alle automa tiseringswerkzaamheden van de KNSM-Group. aldus de twee be drijven. Van Agt zich in zijn eerste verkla ring een wel erg hard standpunt over Kruisinga had ingenomen. Van Agt constateerde daarin dat Krui singa geen voorbehoud had ge maakt over de neutronenbom bij zijn toetreding tot het kabinet, dat Kruisinga's bewering over hevige meningsverschillen in het kabinet onjuist is, dat ook zijn mededeling dat er geen werkelijke consultatie in de NAVO plaatsvindt over de bom niet klopt en dat er voor hem verder geen aanleiding was op de brief van Kruisinga in te gaan. AMSTERDAM Het spannen van een draad over de weg heeft in Am sterdam en daar buiten al enkele slachtoffers opgeleverd, waaronder één dode. De 17-jarige Dragt, zo werd de politie nu pas bekend, is op drie maart Jl. tegen op borsthoogte gespannen prikkeldraad, tussen de Nieuwe Meersluis en de brug over Riekerhaven, gereden. Dragt zijn jack werd totaal vernield, hij zelf liep geen verwondingen op. MADRID (Reuter. UPI) - De Spaanse koning Juan Carlos heeft gisteren prins Karei Hugo, de echt genoot van prinses Irene, ontvan gen. Het bezoek wordt beschouwd als een stilzwijgende erkenning van het koningschap van Juan Carlos door Karei Hugo. Beiden behoren tot de Bourbon familie, zij het tot verschillende takken. In het verleden heeft Karei Hugo aanspraak gemaakt op de Spaanse troon, maar zonder succes. Het grootste deel van de Carlisten, zoals de aanhangers van Karei Hugo ge noemd worden, woont in de provin cie Navarra. Onder Franco was de Carlistische Partij verboden. Pas na de algemene verkiezingen van vorig Jaar Juni werd de partij toegelaten. Carlistisch getinte lijsten haalden overigens opmerkelijk weinig stem men bij die verkiezingen. Na afloop van de ontmoeting met de koning wilde prins Karei Hugo al leen kwijt dat het gesprek in een zeer hartelijke sfeer was verlopen. Er mochten van de ontmoeting geen foto's worden gemaakt. Het gesprek duurde een kwartier. De Spaanse minister van buiten landse zaken Marcelino Oreja zal op 15 maart met zijn Britse ambtge noot David Owen besprekingen be ginnen over Gibraltar. Aan dit ge sprek zal ook worden deelgenomen door Sir Joshua Hassan, de gouver neur van de Britse kolonie op het zuidelijke puntje van het Iberisch schiereiland. Van onze parlementsredactie DEN HAAG De meerderheid van de Eerste Kamer is voor de instelling van een onderwijsplanbureau, dat prognoses geeft over te verwachten ontwikkelingen. Als over veertien dagen gestemd wordt over het wets ontwerp stemmen PvdA en VVD voor. terwijl de CDA-fractie vrijwel zeker tegen zal stemmen Ongenoegen In CDA-kring wekte de kille opstel ling van Van Agt ongenoegen op ..Aan de persoonlijke tragiek rond deze beslissing voor Kruisinga kan je niet voorbij gaan, zo neem je geen afscheid van een lid van het team", zei Aantjes. Den Uyl sprak van „een minachten de verklaring". „Nooit eerder is een afgetreden minister zo als oud vuil aan de kant geschoven, aldus Den Uyl. Als het kabinet zo zijn pad schoon veegt zal zich dat vroeg of laat tegen hem keren. De waarheid wordt herkend aan de gebruikte middelen, aldus de PvdA-leider. Hij bestreed het verwijt van Aantjes dat de PvdA vorige week om partij politieke redenen tegen de CDA-mo- tie over de bom had gestemd. „Aan tjes' eigen opstelling barst van de partijpolitiek. Hij moet eens ophou den dat aan anderen te verwijten", zei Den Uyl. Aantjes zelf ontkende dit en sprak er nog eens zijn spijt over uit dat de PvdA de anti-bom- motie van het CDA niet had willen steunen. De VVD-fractieleider Riet kerk wijdde weinig woorden aan het aftreden van de heer Kruisinga Hij wilde inhoudelijk debat over de neu tronenbom vermijden. Ook hij be nadrukte. evenals Aantjes. dat het hier ging om een ministerscrisis die verder geen gevolgen heeft voor de regering als zodanig. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM In de meeste Nederlandse steden worden vandaag door plaatselijke vrouwenorganisaties evenementen georganiseerd in verband met de Internationale Vrouwendag. Deze gedenkdag dateert al van 8 maart 1908, toen vrouwen uit de tex tiel- en kledingindustrie in de Vere nigde Staten voor het eerst massaal in verzet kwamen tegen hun onder drukking. Vrouwen in Chicago be zetten de fabrieken, naaisters uit New York demonstreerden voor een achturige werkdag, behoorlijke ar beidsvoorwaarden en kiesrecht. Op de tweede internationale vrouwen conferentie in Kopenhagen in 1910 is op initiatief van de Duitse socialiste en feministe, Clara Zetkin deze dag gekozen als internationale vrouwendag. Clara Zetkin was ook de vrouw, die Nederlandse voor vechtsters van het vrouwenkies recht. zoals mevrouw Wibaut en Henriëtte Roland Holst heeft gesti muleerd tot hun strijd. Nadat de eerste emancipaUegolf langzaam wegebde, kwam ook de internationale vrouwendag in het vergeetboek. Pas de laatste jaren is deze gedenkdagen ere hersteld en dit jaar wordt hij door het hele land uitbundig gevierd met optochten, demonstraties en bijeenkomsten. Het motto voor de vrouwendag van vandaag is „Vrouwen, strijdt tegen onderdrukking en uitbuiting" Deze leus wordt uitgewerkt in de volgende thema's: vrouw en werk, vrouw als moeder, vrouw en seksualiteit en vrouwen in de derde wereld De meeste evenementen worden door of vanuit de plaatselijke vrouwenhui zen en vrouwencafés georganiseerd. Optocht In Amsterdam begint vanavond om zeven uur een grote fakkeloptocht op het Amstelveld Men trekt samen naar de Mozes en A&ronkerk. Om acht uur begint daar een bijeen komst, waar ook een cultureel pro gramma zal worden geboden. In Rot terdam begint de manifestatie om half acht op het Schouwburgplein, eveneens met een fakkeloptocht. In de Harbour Jazz Club volgt daarna een programma met informatie, mu ziek en toneel. In Utrecht begint om half zeven een fakkeloptocht op het Domplein (fakkels worden gratis uit gereikt), waarna omstreeks half acht een bijeenkomst volgt in de RASA. Paustraat 13 In Den Haag begint 's middags om twee uur in het Vrouwenhuis een informatiemiddag. Om acht uur volgt de vertoning van de film „Ab ortus doe je niet zomaar" met aan sluitende discussie Voor evenementen in andere plaat sen zijn inlichtingen te verkrijgen bij de plaatselijke vrouwenhuizen of vrouwencafés.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 9