Verzoening tussen Amman
tn Palestijnen op komst
Moskou's grote plan voor Afrika
Carter acht gesprek met
Breznjew over SALT nodig
Labour verliest zetel
aan conservatieven
Rhodesië: eeuw blanke
overheersing ten einde
(Joegoslavische
^president Tito
Spoedig naar VS
één dog loon
voorde armsten in
nederfani
Verkiezingen in Oost-Londen
China bezig met
herziening van
onderwijssysteem
President Carter zal wat harder moeten optreden
BUITENLAND
Trouw/Kwartet 7
lidden-Oosten zoekt ander kader voor onderhandelingen
ar an een onzer redacteuren
MSTERDAM De Amerikaanse onderminister van buitenlandse zaken, Atherton, is gisteren
vc oor besprekingen met de Jordaanse autoriteiten in Amman aangekomen. Athertons bezoek valt
st amen met berichten dat Koning Hoessein nog voor het einde van deze maand van plan is de
-I merikaanse president Carter in Washington op te zoeken. Politieke waarnemers sluiten de
n iogelijkheid niet uit dat de terugkeer naar de Geneefse vredesconferentie over het Midden-
osten of het bijeenroepen van een conferentie onder auspiciën van de Verenigde Naties in
Athertons besprekingen centraal zal staan.
therton pendelt momenteel voor
namelijk tussen Cairo en Jeruzalem
de vastgelopen Egyptisch-Israë-
sche besprekingen weer op gang te
rijgen Door de verschillende partij-
.,n wordt de deelname van Jordanië
m deze onderhandelingen zeer be-
ngrijk geacht Jordanië heeft zich
fliswaar positief over het Egyp-
_xh vredesinitiatief uitgelaten,
•n laar wil pas eraan deel gaan nemen
■e Is Egypte en Israël het over de
e' rincipes van een oplossing van het
onflict in het Midden-Oosten eens
jn geworden.
v et bezoek van Hoessein aan Wash-
a( igton zou volgen op de besprekin-
v en tussen president Carter en Is-
jj iels premier Begin midden deze
laand in de Verenigde Staten. Ter
wijl politieke kringen in Amman het
vroeg" vonden om te stellen dat
jlet bezoek van Hoessein aan Carter
j. 1 definitief vast stond, zeiden func-
,r ionarissen van de Amerikaanse am-
assade in de Jordaanse hoofdstad
an dergelijke plannen van de kant
an Hoessein niets te weten.
Lnder kader
laties tussen hen zijn sinds de Jor
daanse burgeroorlog van 1970
uiterst slecht. Onderhandelingen
verleden jaar tussen de PLO en Am
man leken ondanks een ontmoeting
tussen koning Hoessein en Jasser
Arafat in Cairo tijdens de Afro-Ara-
bische topconferentie stuk te lopen.
De afgelopen dagen heeft de Jor
daanse pers zich echter uiterst kri
tisch uitgelaten over de anti-Pale
stijnse stemming in Egypte en het
besluit van Cairo om de Palestijnen
in Egypte van hun bevoorrechte po
sitie te beroven. Bovendien circule
ren al enige tijd geruchten dat Fa-
roek Kaddoemmi, het hoofd van de
politieke afdeling van de PLO, dezer
dagen een bezoek aan Amman zal
brengen om de laatste hand te leg
gen aan een verzoening tussen Jor
danië en de Palestijnen. Met de vrij
lating gisteren van een groot aantal
Palestijnen uit Jordaanse gevange
nissen lijkt de weg voor een Jor-
daans-Palestijnse verzoening open
te zijn.
hun bilaterale onderhandelingen.
Sadat schijnt er nu anders over te
denken. In de slotverklaring na af
loop van zijn recente bezoek aan
Roemenië werd voor het eerst weer
verwezen naar de mogelijkheid van
een VN-conferentie.
Impasse
^behalve Hoesseins bezoek aan
^Washington zijn er ook andere aan
wijzingen dat men in verschillende
loofdsteden in het Midden-Oosten
r lenkt over het voortzetten van de
vredesbesprekingen in een ander
;ader. Nadat men in Damascus eer
gier deze week had laten weten dat
\therton niet welkom is blijft de
iemi-officiële pers in Syrië hameren
o >p het feit dat men hiermee de deur
giaar een vreedzame oplossing van
iiet conflict in het Midden-Oosten
riet definitief heeft gesloten. Ook
ordt in Syrië benadrukt dat de
atoeigering om Atherton te ontvan-
egen niet betekent dat men niets ziet
b n een Amerikaanse bemiddeling in
jhet Midden-Oosten. Deze bemidde-
ing, moet echter volgens de Syriërs,
a ïlaats vinden op basis van een alge-
dhele Israëlische terugtrpkking uit de
etn 1967 bezette gebieden en een er-
cenning van het Palestijnse recht
app zelfbeschikking.
liEen tweede aanwijzing voor het feit
"dat men in het Midden-Oosten aan
3iet denken is over een ander kader
Ivoor het vredesproces vormt de
■plotseling versnelde toenadering
Kussen Jordanië en de Palestijnse
"Bevrijdingsbeweging (PLO). De re-
(BELGRADO (Reuter) De presi-
Ddent van Joegoslavië, Josip Broz
sTito, zal van 7 tot 9 maart de Vere-
inigde Staten bezoeken voor bespre
kingen met president Carter, zo
üheeft de Joegoslavische regering
meegedeeld.
(De 85-jarige president zal worden
(vergezeld door zijn minister van bui-
itenlandse zaken. Milos Minic, de
(president van Slovenië, Sergej Kraj-
jger, en andere regeringsfunctiona-
3rissen. Meer bijzonderheden werden
jniet bekendgemaakt. Woensdag was
lin Belgrado meegedeeld dat presi
dent Tito deze maand Engeland zal
bezoeken, maar daarbij werd geen
datum opgegeven. Hij zou Londen
Inu aandoen op terugweg van Was
hington, op 10 een 11 maart, zo werd
igezegd. In Londen zal hij besprekin
gen voeren met premier Callaghan
en zal hij eveneens koningin Eliza
beth ontmoeten, aldus de zegs
lieden.
Vrijlating
De bekendmaking van de vrijlatin
gen werd gedaan in Beiroet door een
woordvoerder van het Volksfront
voor de Bevrijding van Palestina.
Deze organisatie heeft in het verle
den steeds geroepen om de omver
werping van het bewind van Hoes
sein in Amman. Tot degenen die in
Amman nu werden vrijgelaten be
horen vooraanstaande leden van het
Volksfront, zoals Hamdi Mattar en
Azmi Jhawaja. De woordvoerder
van het Volksfront wist niet precies
hoeveel Palestijnen waren vrijgela
ten maar benadrukte dat er nog
velen in Jordaanse gevangenschap
verblijven. Het valt niet aan te ne
men dat de vrijlating in Jordanië
officieel bekend zal worden ge
maakt, aangezien Amman de vast
houding van Palestijnen nooit offi
cieel heeft toegegeven. Politieke
waarnemers in Amman toonden
zich echter sceptisch over het be
richt dat in totaal duizend Palestij
nen op vrije voeten zouden zijn
gesteld.
In de Jordaanse pers wordt als alter
natief voor het huidige Egyptische
vredesinitiatief een conferentie ge
noemd van alle betrokken partijen
onder auspiciën van de secretaris
generaal van de VN, Kurt Wald-
heim. Waldheim deed een voorstel
tot een dergelijke conferentie nadat
Egyptes president Sadat besloten
had besprekingen met Israël in Cai
ro te openen. Toendertijd toonden
Syrië. Jordanië en de PLO interesse
voor een dergelijke bijeenkomst. Is
raël en Egypte hielden zich afzijdig
in afwachting van het resultaat van
Het Jordaanse dagblad Al Rai riep
Sadat op toe te geven dat zijn
vredesinitiatief was mislukt. Verder
wist het blad te melden dat Jordanië
nog steeds belangstelling heeft voor
het voorstel van Waldheim. Al Rai
meent dat een VN-conferentie een
uitweg zou kunnen bieden uit de
huidige impasse in het vredesproces
in het Midden-Oosten en dat het ook
tot een oplossing van de problemen
in de Arabische wereld zou kunnen
bijdragen. Voorwaarde voor een der
gelijke conferentie, aldus Al Rai, is
echter dat de VS Israël wat harder
gaan aanpakken. In deze geest valt
vermoedelijk ook de Jordaans-Pa-
lestijnse verzoening te begrijpen.
Deze verzoening stelt Washington
onder druk om Israël tot concessies
te dwingen, aangezien hierdoor de
standpunten zich zullen verharden.
Met de pen in de hand neemt bisschop Moezorewa het akkoord van
Salisbury nog even door voordat het werd ondertekend.
WASHINGTON (Reuter, UPI) President Carter van de Vere
nigde Staten heeft gisteren verklaard, dat hij wellicht een
gesprek met de Sowjet-leider Leonid Breznjew zal moeten heb
ben om te komen tot een uiteindelijke overeenkomst aangaande
een beperking van de strategische bewapening.
Tegenover een groep studenten zei
Carter vervolgens, dat de onderhan
delingen overeen beperking van de
strategische bewapening thans zijn
gereduceerd tot ongeveer 12 hoogst
technische zaken. De tijd die nodig
is geweest was veel meer dan ver
wacht werd. De Amerikaanse presi
dent verwacht, dat de resterende
nog op te lossen kwesties meren
deels in Genève opgelost zullen wor
den, maar dat er waarschijnlijk een
gesprek met president Breznjew no
dig zou zijn.
De Amerikaanse minister van defen
sie. Harold Brown, verklaarde don
derdag in het Congres, dat de V.S. 2
miljard dollar meer per jaar voor
hun defensie zullen moeten uitgeven
indien geen enkele overeenkomst
met de Sowjet-Unie tot stand komt
over beperking van de strategische
bewapening.
„Als wij geen SALT-2-akkoord slui
ten. denk ik, dat de Sowjets maatre
gelen zullen nemen, die ons ertoe
zullen bewegen, onze defensie-begro
ting met 2 miljard dollar te verho
gen". aldus Brown.
De Amerikaanse defensiebegroting
voor 1979 bedraagt thans ongeveer
126 miljard dollar. De Amerikaanse
minister van defensie zei nog, dat als
er wel een 8ALT-2-akkoord gesloten
zou worden, de Verenigde Staten de
vervaardiging van mobiele intercon
tinentale raketten zouden kunnen
vertragen of annuleren. Het Ameri
kaanse ministerie van defensie be
studeert op het ogenblik de ontwik
keling van de „MX", een raket die
gelanceerd zou kunnen worden van
mobiele lanceerbases.
wxirde opbouw van hun
demokratische vakbewe
ging,
•voor vormingswerk
•voor het opzetten van
coöperaties, boerenbonden
en vrouwenorganisaties
voor het organisatiewerk
in de krottenwijken
uw solidariteit
gracht 47 utrecht
telefoon 030-319675
LONDEN (Reuter, UPI) De
regerende Britse Labourpartij
van premier James Callaghan
heeft donderdag bij tussentijd
se verkiezingen in de Oost-Lon-.
dense buitenwijk Ilford een
parlementszetel aan de Conser
vatieven moeten prijsgeven.
Maar de nederlaag was niet zo erg
groot en in Labour-kringen was men
tamelijk optimistisch over de moge
lijkheid dat er een halt was toegeroe
pen aan de daling van de populari
teit van de sociaal-democratische re
gering.
De conservatieve kandidaat in Il
ford, Vibian Bendaal behaalde wel
een gemakkelijke overwinning op de
kandidate van de sociaal-democra
ten. Tessa Jowel, maar de meeste
stemmen werden weggehaald van de
derde partij in Engeland, de liberale.
Deze partij, die Callaghans regering
aan een meerderheid helpt in het
parlement, kreeg een gevoelige klap
en behaalde maar zo'n 120 stemmen
meer dan de kandidaat van het ui
terst rechtse Nationale Front.
Ondanks het slechte weer was bijna
zeventig procent van het kiezersvolk
opgekomen, hetgeen door waarne
mers vrij hoog genoemd werd. De
conservatieven boekten hun zesde
overwinning bij tussentijdse verkie
zingen sinds de laatstgehouden alge
mene verkiezingen in oktober 1974.
Voor de liberalen was dit de zoveel
ste rampzalige uitslag in een lange
reeks.
Door de uitslag in Ilford is Labours
zetelaantal in het Lagerhuis op
nieuw aangevreten en gezakt tot 309,
tegen de 318 van de oppositie.
Waarnemers menen dat de kiezers
zich achteraf toch niet veel hebben
aangetrokken van het immigratiede
bat, waarin de conservatieve leidster
Margareth Thatcher zei voorstander
te zijn van beperking op de immigra
tie van kleurlingen uit het Britse
Gemenebest. De Britse premier Cal
laghan verzette zich hiertegen. Het
racistische Nationale Front was hier
uiteraard voer en heeft in Ilford hier-
SALISBURY (AP. UPI, Reuter) Premier Ian Smith van
Rhodesië heelt gisteren samen met drie zwarte leiders een
akkoord getekend dat voorziet in een overgangsbewind naar een
zwarte meerderheidsregering in het land. Hiermee lijkt een eind
te zullen komen aan bijna een eeuw blanke overheersing
De overeenkomst werd bereikt na
drie maanden intensieve onderhan
delingen. Naast premier Smith te
kenden de gematigde nationalisti
sche leiders bisschop Moezorewa. ds
Ndabaningi Sithole en stamhoofd
Jeremiah Chirau. Het akkoord voor
ziet in de vorming van een interim-
bewind dat Rhodesië zal voorberei
den voor een zwart bestuur op 31
december 1978.
Het overgangsbewind zal bestaan uit
een uitvoerende raad van vier. die
het belangrijkste orgaan zal zijn.
Smith. Sithole. Moezorewa en Chau-
ra zullen bij toerbeurt als voorzitter
daarvan optreden Het tweede or
gaan is een interim-regering waarin
blank en zwart gelijkelijk zal zijn
vertegenwoordigd. Deze regering zal
naar verwacht wordt binnen enkele
weken gevormd zijn. Zij zal verant
woordelijk zijn voor de gang van
zaken van dag tot dag in het land.
Rhodesië, dat zijn naam dankt aan
Cecil Rhodes, premier van de Kaap
(Zuid-Afrika) en directeur van de
diamantmaatschappij De Beers, die
rond de eeuwwisseling op zoek naar
goud noordwaarts trok, werd meer
dan 30 jaar bestuurd door de British
South Africa Company. In 1923 ko
zen de Rhodesische blanken voor de
dominion-status binnen het Vere
nigd Koninkrijk als zelfbesturend
gebied.
Tien jaar lang, van 1953 tot 1963,
maakte Zuid-Rhodesië met Noord-
Rhodesië (het huidige Zambia) en
Nnyassaland (het huidige Malawi)
deel uit van een federatie die echter
op veel verzet van de Afrikaanse
bevolking stuitte en uiteindelijk in
1963 werd ontbonden. Het jaar daar
op kregen Zambia en Malawi volledi
ge onafhankelijkheid.
Zuid-Rhodesië herkreeg de vroegere
status van zelfbesturend gebied bin
nen het Britse Gemenebest. Toen
Londen bleef aandringen op maatre
gelen die in de toekomst een machts
overdracht aan de Afrikaanse bevol
king mogelijk moest maken, riep
Rhodesië op 11 november 1965 een
zijdig de onafhankelijkheid uit.
Groot-Brittannië schortte toen de
grondwet van de kolonie op.
Boycot
over een harde campagne gevoerd,
maar volgens waarnemers met niet
al te veel succes. Het lijkt er meer op
dat de economie weer het belangrijk
ste thema in de verkiezingsstrijd ge
weest is.
Politieke commentatoren hadden
voor de verkiezingen gezegd dat Cal
laghan. als hij in Ilford een enigszins
overtuigende overwinning zou beha
len. het zou aandurven komend
voorjaar nieuwe verkiezingen uit te
schrijven, om wat minder afhanke
lijk te worden van de liberalen. Gis
teren zei een woordvoerder van de
conservatieven dat het verlies in Il
ford de premier wel zou doen beslui
ten de verkiezingen uit te stellen tot
het najaar of zelfs de lente van '79, in
de hoop dat Labour er dan beter
voorstaat.
Callaghan hoeft niet eerder verkie
zingen te houden dan oktober vol
gend jaar. Maar waarnemers geloven
niet dat hij zo lang zal wachten, met
name niet omdat de Britse economie
herstellende is.
Op 12 november besloot de Britse
regering administratieve, politieke
en economische sancties toe te
passen.
De Britse regering-Wilson voerde
twee maal besprekingen met het op
standige regime aan boord van de
kruisers Tiger en Fearless. In 1966
bereikte zij een akkoord dat echter
door het bewind van Smith werd
verworpen. Later dat Jaar kondigde
de Veiligheidsraad een economische
boycot af.
In 1970 riep Rhodesië de republiek
uit waardoor de laatste banden met
Engeland werden verbroken.
Begin jaren zeventig waagde Londen
opnieuw een poging om de proble
men in Rhodesië op te lossen. Een
met Smith bereikt akkoord over een
volksraadpleging werd echter door
de Afrikaanse bevolking verworpen,
omdat de weg naar een meerder
heidsbewind onder controle bleef
van de blanke minderheid.
Een verrassend gemeenschappelijk
initiatief van de Zuidafrikaanse pre
mier Vorster en de Zambiaanse pre
sident Kaoenda leidde begin 1975 tot
een conferentie van Smith en de
leiders van het nationalistische ver
zet in een treinwagon bij de Vlctoria-
watervallen, op de grens van Rhode
sië en Zambia. Overeenstemming
bleef uit en ook de besprekingen die
Smith later nog voerde met de natio
nalistische leider Joshua Nkomo. na
dat een breuk was ontstaan met de
andere leiders van de African Natio
nal Council (ANC), leverden geen re
sultaat op.
In het voorjaar van 1976 begon de
toenmalige Amerikaanse minister
SALISBURY (Reuier) Na
gisteren hel akkoord voor een
overgangsbewind te hebben on
dertekend verklaarde de Rhode
sische premier Smith voor de
televisie: „Ik ben de politiek
meer dan beu. Het is een lang
durig en verraderlijk spel." De
premier «ei Ie hopen dat hij op
31 december de politiek vaarwel
zal kunnen zeggen om zich te
gaan bezighouden met de vee
houderij „zoals ik altijd al heb
gewild".
van buitenlandse zaken Henry Kis
singer een bemiddelingspoging met
een reis langs enkele Afrikaanse lan
den en twee gesprekken met. de
Zuidafrikaanse premier Vorster
Op 24 september 1976 deelde pre
mier Smith in een radio- en tv-toe-
spraak tot de natie mee dat Rhode
sië een plan van Kissinger voor een
oplossing van het constitutionele
conflict onder druk had aanvaard
Dit hield in dat het akkoord ging
met een machtsoverdracht aan de
zwarte meerderheid binnen twee
jaar.
Op 29 september maakte Londen
bekend over enkele weken een con
ferentie te beleggen voor de vorming
fan een Rhodesische interim-rege
ring. Op 28 oktober begon in Genève
de eerste formele zitting van de zgn.
Rhodesië-conferentie. Op 11 januari
1977 werd de conferentie voor onbe
paalde tijd verdaagd nadat geble
ken was dat de Britse conferentie-
voorzitter nog geen basis had gevon
den waarop men bijeen kon komen
met een goede kans op succes
Sindsdien stelden Groot-Brittannië
en de VS verscheidene pogingen in
het werk om langs diplomatieke weg
alsnog zo'n basis te vinden.
Terwijl de guerrilla-activiteit in
Rhodesië toenam en het Rhodesi
sche leger acties tot over de grenzen
overnam, ontwierpen Londen en
Washington een gedetailleerd vre
desplan dat aan de bij de kwestie-
Rhodesië betrokken staten en bewe
gingen werd voorgelegd. Smith bleef
echter vastbesloten een intern ak
koord te bereiken om de „zinloze
slachting van de ene Rhodesier door
de ander" te beëindigen. Hij richtte
uitnodigingen aan zwarte leiders om
hem bij te staan bij de oplossing van
het probleem. HIJ zond geen uitnodi
ging aan „ieder die terrorisme
steunt".
PEKING (Reuter) China gaat een
beter gebruik maken van zijn uni
versiteiten door ook dagstudenten
toe te laten en aan de studenten die
door de Culturele Revolutie waren
verwijderd een nieuwe kans te ge
ven, zo is gisteren in Peking bekend
gemaakt.
Deze twee besluiten zijn nieuwe
aanwijzingen dat China zijn onder
wijssysteem gTondig aan het herzien
is en het opleidingspeil, dat de laat
ste tien jaren scherp was gezakt, op
wil halen.
Het persbureau Nieuw China haalde
universiteltsfunctionarissen aan.
die zeiden dat tot nu toe studenten
waren toegelaten die een veel te
geringe vooropleiding hadden ge
had. Het was erg moeilijk die men
sen iets bij te brengen, aldus het
persbureau. Volgens het Volksdag
blad zullen onder het nieuwe plan
zoveel mogelijk studenten worden
toegelaten om zoveel mogelijk intel
lect op te sporen.
Het blad meldt tevens dat de autori
teiten in de provincie Hopei, waarin
Peking ligt, van plan zijn 2000 men
sen toe te laten die bij het begin van
de Culturele Revolutie de middelba
re school hadden doorlopen. Die
krijgen een speciale cursus voor
leraar.
door Victor Zorza
dan strategische overwegingen".
Toen Somalië Ethiopië binnenviel
„hadden wij geen andere keuze dan
gehoor te geven aan het verzoek om
steun".
Het risico dat de woordenstrijd tussen Washington en Moskou
over de toekomstige controle over Afrika wat directere vormen Troostend
zal gaan aannemen, stijgt met de dag. Er bestaat een tweede
niveau, naast dat van de weloverwogen tonen van de officiële
verklaringen, die beide landen gebruiken om gevaarsignalen aan
elkaar door te geven.
Bowjet-diplomaten in Washington
zijn terecht van mening dat een door
James Reston in de International
Herald Tribune van 27 februari ge-
ichreven artikel over het beleid van
president Carter jegens communisti
sche landen, een persoonlijke waar
schuwing van de Amerikaanse presi
dent bevatte. Deze waarschuwing
luidde dat de Verenigde Staten de
.Sowjets overal zal confronteren
waar zij proberen machtscentra op
te bouwen," zoals nu het geval is in
Ethiopië.
In Moskou hebben de semi-officiële
kanalen het karakter van ..privé "-
gesprekken van Russische politieke
analisten die zeggen de intiemste
motleven van het Kremlin aari wes
terse journalisten te willen uitleg
gen. Zij beweren dat Moskou er niet
op uit is om enig „machtscentrum"
in Afrika op te bouwen, waarover
Washington zich zorgen zou hoeven
te maken. Ook is Moskou geen groot
se strategie aan het opzetten om de
Russische invloed in Afrika uit te
bouwen. Een van deze politieke ana
listen vertelde een westerse journa
list. dat bij het besluit Russische en
Cubaanse steun aan Ethiopië te ver
lenen „de principes zwaarder wogen
Wat de Cubaanse militaire aanwe
zigheid betreft „is het zeker dat
Washington Cubaanse troepen min
der provocerend vindt dan Russi
sche soldaten in Afrika", aldus de
Russische analiticus enigszins troos
tend.
De Amerikaanse correspondent aan
wie de Russische analist zijn opvat
tingen toevertrouwde redeneerde in
zijn artikel in The New York Times:
„ideologische aspiraties lijken eer
der dan een grootse strategie de
drijfveer" van de acties van het
Kremlin te zijn. Vanuit Moskou
schrijvend keurde Craig R. Whitney
de opvatting af „dat de Russen op
een globaal strategisch voordeel in
Afrika uit zijn". Deze theorie, aldus
Whitney, ..werd ontkracht door het
feit" dat Moskou meer verloren heeft
dan gewonnen toen haar strategi
sche bases in Somalië werden geslo
ten en het personeel van die bases
het land werden uitgezet
Patroon
Deze stelling laat veel ruimte tot
discussie. Dit is zonder meer wat de
Russen ons graag willen doen gelo
ven. Er is echter ook veel bewijsma
teriaal voor de opvatting, die ik er
zelf op na houd, dat het Kremlin wel
een grote strategie voor Afrika heeft.
Het moest zijn bases in Somalië
prijsgeven, maar het poogde en
hoopte om vaste voet te houden in
zowel Somalië als Ethiopië. Daama
wilde Moskou zijn invloed in Rhode
sië vestigen door het uitbuiten van
het conflict daar. waarna Zuid-Afri
ka zelf als een springplank zou wor
den gebruikt wanneer de uiteindelij
ke strijd tussen blank en zwart daar
uitbreekt
Dit alles maakt deel uit van het
Russische strategische plan dat ik in
mijn verhalen heb geprobeerd op te
tekenen.
Een telkens terugkerend thema in
mijn artikelen was het bestaan van
meningsverschillen in Moskou over
wat de beste strategie zou zijn. In
Washington begint men nu te erken
nen dat de relatief zwakke positie
van Brezjnew die ten dele aan zijn
slechte gezondheid te wijten is. het
voor de Russische haviken inder
daad gemakkelijker heeft gemaakt
om een hardere politiek te voeren op
een aantal beleidsterreinen, waaron
der Afrika. Een van de meningsver
schillen in Moskou Is die tussen de
genen die de „bevrijdingsstrijd" van
de Afrikaanse volkeren willen stimu
leren en degenen die geloven, dat het
Kremlin zich kan veroorloven om te
wachten totdat zij volledig onafhan
kelijk zijn geworden en dan vanzelf
naar het Sowjet-blok zullen drijven.
De fractie die actie wil stelt dat
wanneer men de zaken op hun be
loop laat. de ontwikkelingslanden
misschien naar de kapitalistische in
plaats van de „socialistische" wereld
zullen drijven In een artikel in de
Russische partijkrant Prawda. enke
le weken geleden, liet de hoogste
partijfunctionaris van het Kremlin
die zich met Afrika bezighoudt. Ka
ren Broetents, doorschemeren dat
deze fractie aan de winnende hand
was. Aan de regering-Carter schreef
hij een nieuwe strategie toe die de
verbondenheid van de ontwikke
lingslanden aan de kapitalistische
wereld moet verzekeren. Hij deed dit
in bewoordingen, die suggereerden
dat Washington hierin weieens zou
kunnen slagen, gezien de afwezig
heid van een krachtige Russische
tegenactie.
Tegenslagen
Ten aanzien van de vraag of het
Kremlin een passieve houding moet
aannemen of conflicten in de ont
wikkelingslanden moet stimuleren,
gaf Broetents toe dat landen die een
..socialistische oriëntatie" in het ver
leden kozen, niet automatisch met
„identieke reusltaten" eindigden Er
zijn „zlgzagsgewijze ontwikkelingen
en tegenslagen" geweest. Dit was, zo
valt aan te nemen, onlangs het geval
in Somalië en eerder in landen als
Ohana. Indonesië en India. Het zijn
allemaal landen waar de Sowjet-
Unie zich veel moeite heeft getroost
op basis van de veronderstelling, dat
door het bewerken van de heersende
klasse, deze landen naar de Russi
sche invloedssfeer zouden trekken.
Broetents lijkt nu wat te zien in de
omgekeerde theorie. Hij meent dat
de gebeurtenissen „over het geheel
genomen bevestigen dat de ontwik
keling naar een socialistische orinta-
tie begint tijdens de bevrijdings
strijd". Hieruit volgt dat Moskou
dergelijke conflicten moet stimule
ren. springend van 8omalië naar
Ethiopië en van Rhodesië naar Zuid-
Afrika zonder Angola te vergeten
Het tijdstip waarop de haviken in
Moskou had moeten worden ge
toond dat dit een riskant spel is, was
toen zij er mee begonnen. De aan
vankelijke waarschuwingen van pre
sident Carter werden echter in het
Kremlin niet serieus genomen HIJ
zal nu harder moeten optreden wan
neer hij wil dat Moskou rekening
gaat houden met wat hij zegt
