)efensie tevreden over
ntvangst in Rusland
SOCIAAL
ERE
De overwinning van Yang en Yin
gftfefbT:
'BKjuiijn
eer gegevens en faciliteiten zouden wel gewenst zijn'
ctie om de bede
rug te krijgen
de troonrede
Ondernemingsraad
NS tegen plannen
minder conducteurs
ïM',i
Wintergroenten
duur door vorst
Verweer tegen
discriminatie
homeopathie
Ina Broerse
Kunsthandel
de dry coningen
schilderijen
19e en 20e eeuw
Inlichtingen
over deze
rubriek
Tel. 931662.
-pDAG 18 FEBRUARI 1970
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
9
nd git
ize liev
tr Huib Goudriaan
HAAG Het Nederlandse ministerie van defensie toont
1 tevreden over de wijze waarop de Sowjet-Unie Nederlandse
irnemers heeft ontvangen bij de vorige week gehouden Bere-
p-legeroefeningen „Ik heb de indruk dat de waarnemers goed
onthaald en bijzonder gastvrij zijn ontvangen", zegt luite-
«t-kolonel b.d. K. P. Bloema, adviseur van het bureau ontwa-
jingsaangelegenheden van het ministerie van defensie.
rouw-
van 19 |ar dit neemt natuurlijk niet weg
wij de uitwisseling van waarne-
•s graag willen uitbouwen. Ook
nsdag tien wij in de tekst van de aan-
wigingen van oefeningen van
sische kant graag wat meer gege-
willen hebben en wat meer faci-
ten voor de waarnemers. Overi-
moeten we niet vergeten dat
uitwisseling van psychologlsch-
tieke aard is, bedoeld is om over
weer vertrouwen te wekken en
om bij elkaar te spioneren",
Bloema.
plaats
'grafe-
ondo-
•bru-
ster-
e jaar geleden begonnen de NA-
en Warchaupactlanden volgens
slotakte van de conferentie van
sinki met de uitvoering van de
naamde „vertrouwenwekkende
ttregelen" in het kader van de
ipanningspolitiek. Een van deze
rouwenwekkende maatregelen
dat de staten die aan de confe-
ie hadden deelgenomen, ver
klaarden voortaan grote militaire oe
feningen te zullen aankondigen. Be
sloten werd ook dat deze landen el
kaar zouden uitnodigen waarnemers
te sturen naar deze oefeningen. De
Sowjet-Unie nodigde na de onderte
kening van de slotakte van Helsinki
waarnemers van zuidelijke Navo-
landen uit bij de oefening „Kauka-
sus". Daarna ontvingen noordelijke
NAVO-landen een uitnodiging voor
de oefening „Noord". Vorig jaar wer
den voor het eerst Westduitsers uit
genodigd bij de oefening „Karpa
ten". Nederland kreeg voor het eerst
een uitnodiging van de Sowjet-Unie
om waarnemers te sturen bij de vori
ge week gehouden oefening „Berezi-
Een van de twee Nederlandse waar
nemers, brigade-generaal A. P. A.
van Daalen. zei volgens het ANP bij
terugkeer in Nederland: „Gezien het
feit dat dit de eerste keer was dat wij
Brigade-generaal Van Daa
len, een van de twee Neder
landse waarnemers in de Sow
jet-Unie: niet in de fijne
keuken geweest
daar een oefening mochten bijwo
nen, was het duidelijk dat de buiten
landse waarnemers niet in de „fijne
keuken" konden kijken. Contacten
met de manschappen zijn er nauwe
lijks geweest en van een kennisma
king met nieuw Russisch materiaal
is geen sprake geweest."
Was de brigade-generaal ontevreden
i een onzer verslaggevers
TWIJK De hervormde ge-
ente is druk bezig een actie voor
bereiden de regering zover te
ngen de bede weer op te nemen
le troonrede.
ADVERTENTIE
het
rua-
r en
22
lv
t plan daartoe is geboren na de
spraak van premier Van Agt, een
ar weken geleden in een CDA-
rgadering in Voorhout gedaan,
en hem vragen over het terugbren-
n van de bede werden gesteld. De
er Van Agt zei toen in eerste in-
mtie niet van het machtsmiddel
bruik te willen maken de klok wat
betreft terug te draaien maar
lover mogelijk anders te zullen
nken als de regering vanuit het
fderlandse volk massaal verzoe-
n in deze geest zouden bereiken.
le gemeenteleden in Katwijk heb-
n daarop de predikanten gebeld
gevraagd of er kon worden inge-
akt op die toezegging van de heer
Agt. „Hij heeft ons min of meer
bal toegespeeld", aldus ds.
Chr. Hovius in Katwijk. Het re-
ltaat is, naar hij gisteren vertelde,
weest dat er een plaatselijk comi-
is opgericht, waarvan ds W. Arke-
ats, Schimmelpenninckstraat 8,
ouderling E. J. Bergman deel
tmaken. Het hoofdbestuur van de
Ireformeerde bond in de hervorm-
kerk heeft inmiddels adhesie met
it plan betuigd. Het hoofdbestuur
de confessionele vereniging is
itzelfde gevraagd. „Over een dag
veertien hopen we de zaken rond
hebben en de actie, die een lande-
jk karakter krijgt, officieel te kun-
en beginnen," aldus ds. Hovius.
imiddels heeft het hoofdbestuur
in de hervormde mannenbond op
reformeerde grondslag in een
rief aan premier Van Agt en de
DA-fractie gevraagd, alles in het
erk te stellen, opdat de bede van
fhankelijkheid weer wordt opgeno-
ïen in de troonrede.
TheraCoppens
DE VROUWEN
VAN
WILLEM VAN ORANJE
'Een boeiend, dikwijls
aangrijpend boek'
(De Telegraaf).
'Kloek uitgevoerd, fraai
geïllustreerd, onderhoudend'
(Trouw).
302 blz. Gebonden f 36,50
Bij elke boekhandel
ZUID-HOLLANDSCHE
UITGEVERS MIJ.
UTRECHT (ANP) De onderne
mingsraad van de Nederlandse
Spoorwegen heeft zich uitgesproken
tegen de plannen om deze zomer het
aantal conducteurs op de treinen te
verminderen.
De spoorwegen kampen met een
personeelstekort en verwachten
voor de komende zomerdiensten een
tekort van zeventig conducteurs.
Dat wijt het bedrijf aan de sterk
tegengevallen wervingsresultaten.
Om het rijdend personeel toch het
gegarandeerde zomerverlof te kun
nen verlenen stelde de directie voor
om met minder conducteurs te rij
den. De ondernemingsraad vreest
echter dat de service achteruit zal
gaan en de diensten van het perso
neel bemoeilijkt zullen worden.
Man door dak gezakt
ARNHEM (ANP) De heer P. van
der Haar (45) uit Ermst is in het
Radboudziekenhuis in Nijmegen
overleden na een ongeval bij een
bouwwerk in Wekerom. Het 'slach
toffer zakte door asbest golfplaten
van een dak en kwam zes meter
lager op de betonnen fundering
terecht.
over zijn bezoek? Volgens het minis
terie van defensie is het niet terecht
hieruit een dergelijke vraag te distil
leren. De zin van het uitwisselen van
waarnemers ligt niet in het „elkaar
bespioneren", maar in het opbouwen
van betere contacten, van vertrou
wen over en weer.
Luitenant-kolonel Bloema: „In de
slotakte van de conferentie van Hel
sinki staat dat deze maatregelen
vertrouwen moeten wekken, dus het
politieke element staat voorop en
niet het verkrijgen van inlichtingen,
niet het spionage-element. Spione
ren is niet vertrouwenwekkend.
Voorop staat dat in het kader van de
ontspanning van beide kanten be
langrijke militaire gebeurtenissen
worden gemeld en dat wordt gezegd:
Kom erbij, we laten een en ander
zien. Het is geen verplichting waar
nemers te sturen of toe te laten. De
juridische status van de afspraak
oefeningen te zullen aankondigen
en waarnemers uit te nodigen is
trouwens omstreden. Sommigen
zeggen: het is geen verdrag, het is
een verklaring."
„Maar ik heb wel de indruk dat men
zich houdt aan de verklaring oefe
ningen van meer dan 25.000 man
aan te kondigen. Noorwegen en Ne
derland kondigen ook al oefeningen
tot 10.000 man aan. Gelukkig is er
een toenemende neiging waarne
mers uit te nodigen. Nederland heeft
vorig jaar bij de oefening „Interac
tion" in Duitsland voor het eerst
landen, het waren er negen, uitgeno
digd waarnemers te sturen: drie NA
VO-landen, drie niet-gebonden lan
den en drie Warschaupact-landen,
waaronder de Sowjet-Unie. De Rus
sen hebben toen een generaal ge
stuurd. Wij hebben, zoals de meeste
NAVO-landen, een nogal open be
leid. Dat de Russen meer gereser
veerd zijn bij het geven van facilitei
ten aan waarnemers hangt ook sa
men met hun gesloten systeem. Wij
hebben een radio, televisie en pers
die geheimzinnigheid negatief waar
deren. Aanvankelijk hebben de Rus
sen zelf geen waarnemers gestuurd.
Vorig jaar waren zij voor het eerst
aanwezig bij een Duitse en bij een
Nederlandse oefening."
Is het ook niet naïef om te denken dat
deze waarnemers zouden moeten
spioneren, terwijl satellieten vanuit
de lucht toch alles al fotograferen?
„Jazeker, het feit dat Russische en
Amerikaanse satellieten alles foto
graferen, versterkt mijn betoog dat
het om de sfeer, om het politieke
doel gaat. Het aankondigen van ma
noeuvres, het uitnodigen van waar
nemers is een onderdeel van het
ontspanningsproces en proces bete
kent ontwikkeling. Overigens een
ontwikkeling, die wij wel graag zou
den willen versnellen."
Het uitnodigen en sturen van waar
nemers is dus tot nu toe zinvol ge
bleken?
&sAtlTtEK
Beeld van de Russische legeroefening „Berezina" in de omgeving van Minsk, Orsha en Polotsk.
„In het Westen worden deze maatre
gelen als zeer zinvol ervaren en wij
willen de slotakte van Helsinki
graag verder verfijnen. Wij zouden
bij voorbeeld willen dat het gebrui
kelijk wordt ook oefeningen tot
10.000 man aan te kondigen. En in
de tekst van de aankondigingen
zouden wij meer gegevens willen
zien. Tevens vinden wij meer facili
teiten voor de waarnemers gewenst:
wat de bedoeling van de oefening is,
dat materiaal wordt getoond, dat
zonder beperkingen met de deelne
mers aan de oefeningen kan worden
gesproken."
mi*
Doet Nederland dat wel?
„Wij hebben bij „Interaction" ge
probeerd zo open mogelijk te zijn.
We hebben de waarnemers ons ma
teriaal getoond, we hebben de moge
lijkheid geboden met de mensen te
spreken en met helikopters boven
het oefenterrein te vliegen. Nu wil ik
niet zeggen dat de Russen in dit
opzicht niets doen, maar als je een
strenge vader hebt en je krijgt tien
gulden zakgeld, dan denk je bij je
zelf dat je nog liever vijfentwintig
gulden zou krijgen. Maar het tot nu
toe bereikte is een teer kasplantje,
waarop je niet te zeer moet
trappen."
VENLO Door de vorst zijn de
prijzen van verschillende winter
groenten op de Coöperatieve Venlo-
se Veiling in Grubbenvorst de laat
ste dagen sterk opgelopen. Voor een
kilo prei werd gisteren ƒ2.20 be
taald, terwijl deze groente voor het
invallen van de vorst hoogstens
tachtig cent per kilo opbracht. Ook
voor andere wintergroenten zoals
spruiten, savoye- en boerenkool
worden op de veilingen momenteel
flinke prijzen betaald. De prijs van
de spruiten was gisteren in Grub
benvorst ƒ2.60 per kilo wat bijna
het dubbele is van enkele weken
geleden. Savoye- en boerenkool gin
gen weg voor gemiddeld negentig
cent per kilo, terwijl deze groente
vorige week nog niet duurder was
dan dertig cent per kilo.
J
mijn
FTRECHT (ANP) - „Ik wil geen
itzondering op de regel, het gaat
lij om de regel zelf. Ik ben tegen
iscriminatie van de niet traditio-
eel geordende medische stand", al-
us mr. H. Cost Budde uit Assen
oor de centrale raad van beroep in
trecht gisteren. Hij verweerde zich
egen de weigering van de interpro-
inciale ziektekostenverzekering
ZR) om door een homeopathische
rts voorgeschreven geneesmidde-
elijkj ver8oeden'
>at gebeurde al voordat de IZR drie
lar geleden haar uitvoeringsbesluit
wijzigde. Daarin kwam toen ook let-
erlijk te staan, dat ze geen vergoe-
ing gaf voor medicijnen die niet
'orden geleverd door een apotheker
een apotheekhoudend arts of die
iet zijn voorgeschreven door een
lUisarts die is opgenomen in het
eglster van erkende huisartsen van
Ie KNMG.
Jr Cost Budde bestreed om ver-
chillende redenen, dat deze princi
ple beperking van het begrip huis-
ris formeel bindend kan zijn. Ho-
neopathische artsen hebben ook
an de universiteit gestudeerd en zij
tezitten ook het artsendiploma. De
ZR mag volgens mr. Cost Budde
'een partij kiezen tussen artsen die
ich wel bij de KNMG laten registrc-
en en zij die dat om een of andere
eden niet doen. De centrale raad zal
linnen drie weken uitspraak doen.
ujn
Hoewel chinezen al zo'n vijfduizend jaar be
weren dat ze baat hebben bij acupunctuur, is
het voor ons westerlingen tot op vandaag een
omstreden zaak gebleven of je van spelde-
prikken in je vel nu wel of niet beter wordt.
Hoezeer allerlei onderzoekingen ook met el
kaar in tegenspraak zijn, op één punt kunnen
de onderzoekers elkaar meestal wel vinden.
De acupuncturist boekt onmiskenbaar resul
taat, wanneer het gaat om de bestrijding van
pijn en spierkramp van rheumatische oor
sprong, terwijl over de bestrijding van hoofd
pijn. kiespijn en zenuwpijn ook wel gunstig
wordt bericht.
Dat neemt niet weg dat „de officiële genees
kunst" soms niet de neiging kan onderdruk
ken om de acupunctuur te verwijzen naar het
domein van magnetiseurs, kruidendokters,
iriscopisten en andere aanhangers van de
zogeheten alternatieve geneeswijzen. Voor de
acupunctuur is dat een treurig lot, want in de
sociale verzekering kan het van belang zin of
een geneeswijze wel of niet algemeen aan
vaard is, laat staan tegen kwakzalverij zou
aanleunen.
Neem nu het geval van een Rotterdamse
plaatwerker-af schrijver. Zo'n twaalf jaar gele
den werd hij door een zeer ernstig bedrijfson-
geluk getroffen. Al op weg naar het zieken
huis was duidelijk, dat zijn rechterbeen er
slecht bijlag en eenmaal in het ziekenhuis
kon de dienstdoende chirurg geen andere
beslissing nemen dan amputatie van het
rechteronderbeen. Maar het ging mis. Nu
doen artsen er in dergelijke gevalllen alles
aan om een been zo mogelijk onder de knie te
amputeren. En ook in de tweede operatie, die
de plaatwerker moest ondergaan, werd er
wederom gepoogd om een deel van het onder
been te behouden. Het mocht niet baten. In
de derde operatie zette de chirurg het been
boven de knie af.
De plaatwerker hij was pas 25 knokte
terug. Twee jaar na het ongeluk begon hij bij
zijn eigen werkgever enkele uren per dag
administratief werk te doen. Hij breidde die
werkzaamheden geleidelijk uit en in verband
daarmee daalde zijn arbeidsongeschiktheids
percentage krachtens de WAO tot 25 procent.
Hij kon immers weer voor een deel in eigen
onderhoud voorzien. Vier jaar na zijn ongeluk
kreeg hij zijn definitieve prothese, maar na
enige tijd kreeg hij hoe langer hoe meer pijn
aan de beenstomp. Zes jaar na zijn ongeluk
staakte hij zijn werk als plaatwerker-afschrij
ver.
Toen de pijnklachten ondanks de medische
behandeling bleven aanhouden, wendde de
plaatwerker zich in mei 1975 op eigen initia
tief. doch met medeweten van zijn huisarts,
tot een arts-acupuncturist. Met de vijftig be
handelingen waren 1500 gulden gemoeid,
maar het resultaat mocht er zijn. De acupunc
tuur-behandelingen leidden tot een zodanige
vermindering van de klachten en de man
voelde zich er zo goed bij, dat hij in augustus,
zijn werk voor halve dagen en in september
voor hele dagen kon hervatten. Bij de be
drijfsvereniging diende hij intussen een ver
zoek in om vergoeding van de acupunctuur
behandeling. Dat liep uit op een teleurstel
ling. De bedrijfsvereniging wees het verzoek
af, „omdat de acupunctuur-behandeling hier
te lande niet tot de algemeen aanvaarde
geneeskundige behandelingswijzen behoort."
Tegen deze afwijzing tekende de plaatwerker
beroep aan en de Raad van Beroep gal hem
gelijk. Toch een vergoeding dus? Nee, de
bedrijfsvereniging besloot verder te procede
ren en legde de zaak voor aan de Centrale
Raad van Beroep.
Het gaat er in dit geval om. zo redeneerde dit
wijze college, of de afwijzing van de bedrijfs
vereniging in overeenstemming is met de
redelijkheid. De Raad van Beroep vindt de
afwijzing onredelijk en wijst erop dat in deze
zaak sprake is van bevordering van de ar
beidsgeschiktheid. Het al of niet behoren tot
de algemeen aanvaarde geneeskunde is vol
gens de raad op zich een te globale benade
ring om de gevraagde vergoeding af te wijzen.
Bovendien is naar de mening van de Raad
van Beroep de acupunctuur elders gemeen
goed. heeft de behandeling succes gehad en is
door een medicus toegepast.
Vervolgens nam de centrale raad de argumen
ten van de tegenspartelende bedrijfsvereni
ging nog eens onder de loep. De bedrijfsvere
niging. gesteund door de Gemeenschappelij
ke Medische Dienst, bleef van mening dat
acupunctuur een behandelingswijze is, die in
de officiële geneeskunde niet wordt erkend en
dat op grond hiervan géén vergoeding van
kosten dient plaats te vinden. Temeer, zo
voegde de bedrijsvereniging eraan toe. nu
geenszins is komen vast te staan, dat de
bevordering van de arbeidsgeschiktheid van
de plaatwerker een direct aanwijsbaar gevolg
is van de acupunctuur-behandeling.
Tijdens de rechtszitting heeft de raadsman
van de plaatwerker de afwijzingsgronden van
de bedrijfsvereniging met klem bestreden.
Hij zette de zaken nog eens op een rijtje. De
op de plaatwerker toegepaste acupunctuur
behandeling werd verricht door een bevoegd
medicus; inmiddels zijn er in Nederland enke
le speciale poliklinieken voor acupuntuur in
bedrijf, waarheen patiënten door huisartsen
en specialisten worden verwezen; een aantal
medici heeft een afzonderlijke opleiding tot
acupuncturist gevolgd en daarvoor een diplo
ma verworven. Ten slotte zal bij de plaatwer
ker zelf in het kader van een kortgeleden
hernieuwde amputatie acupunctuur worden
toegepast en wel in de in de polikliniek van de
afdeling neuro-chirurgie van een academisch
ziekenhuis. Als acupuncturist treedt een aan
dit ziekenhuis verbonden neuro-chirurg op.
Na de bestudering van de stukken liet de
centrale raad weten dat niet doorslaggevend
is of de acupunctuur al of niet behoort tot de
in Nederland algemeen aanvaarde genees
kundige behandelingswijzen. Wél van door
slaggevende betekenis vond de raad dat de
acupunctuur-behandeling volgens een rap
port van een arbeidsdeskundigè en een rap
port van een verzekeringsgeneeskundlge wel
degelijk heeft gestrekt tot de bevordering van
de arbeidsgeschiktheid van de plaatwerker.
Dat de man in 1976 wederom in de ziektewet
was gegaan wegens pijn in de beenstomp
deed daar niet aan af. Want. zei de centrale
raad. sinds augustus 1975 heeft de plaatwer
ker om financiële redenen de behandeling
kostte dertig gulden per keer geen acu
punctuurbehandeling meer ondergaan.
De afwijzing was naar het eindoordeel van de
centrale raad onredelijk en de bedrijfsvereni
ging werd verzocht haar antwoord aan de
plaatwerker te herzien. Of zoals chinezen het
al ver voor onze jaartelling in hun wijsgerige
geschriften schreven: De positieve kracht
Yang overwint het negatieve, sombere Yin.
Voor de plaatwerker is die oude Chinese wijs
heid bewaarheid: Hij kreeg zijn vergoeding
Rllksmuseum
Meerminno-
WBStieanlanum
Prlnsosaegracht 30
's-Gravenhage.
Aan het Malieveld
tal. 070-462700.
Tentoonatelllng „Vorstelijke Boekban
den'' 19e eeuwse boekbanden uit de
Koninklijke BibHotheek.
Voorla permanente expositie van oudhe
den en van de oudate gedrukte en hartd-
geachreven boeken.
Open: maandag t/rn zaterdag van 1-5 uur
in de middag. Toegang kostelooa.
CHINESE KUNST
IMPORT-EXPORT
Galerie
„SING DO"
LAAN VAN MEEROERVOORT 320A
DEN HAAG HOLLAND
TELEFOON 070-601557
Anes Is handgemaakt,
desondanks gunstige prijzen.
.Kom vrijblijvend onze showroom bezichtigen.
Nwe. Spiegelstr. 57 A'dam,
tel. 236642
18/2/-13/3
Frangoise Deberdt
olieverven - aquarellen en grafiek
10 ceramisten
exp. Laren, Brink 4
Hans Nahuys
olieverven, aquarellen
Joop Hollanders
sculpturen
25/2-18/3
Jan J. van Waning
Galerie
Kunstha ndel
Westersingel 35, Rotterdam
010-366004/360198.
Verkooptentoonstelling
Honoré Daumier
27 febr. - 27 mrt.
Lithographisch werk
oudtijds Ingekleurd.
Verwerastr 28
Hertogenbosch
TeL 073-142863
Paul Wonderllcb
litho en brona
plastiek
Kunst- en Antiekcentrum
Amsterdam
Geopend vrljd. en zat. 10-18 uur en
zondag (kijkdag13-17 uur.
OUDEBRUGSTEEG 20.
AMSTERDAM
ENTREE VIA HOUTEN STEIGER
tegenover Damrak no. 37.
Vrij entree.
GALERIE
OE OUDE RYN
DreMun Troon
•ip M/l M 21/2/71
Oude fep 40 - Lxdan
Tel. 071-1*4330 bl 2
Woe t/mia 12-17 uu
do ev v 10-21 uu>
spui 235a, den haag.
tel. 070 - 403242.
Nieuw antiquariaat:
HONDIUS
Prenten: stadsgezichten, plattegronden,
landkaarten, vogets, bloemen, etc
Art Deco-pochoira
Geïllustreerde boeken:
Beardsley. Crane, Ooré, Dulac. Rack-
ham, Steinlen en vele anderen
LAURIERGRACHT 71. Amsterdam
dagelijks 1-6 uur Tel. 020-235527
Kunst- en veilingzaal
kem
makelaars-veilinghouders in roerende
goederen
regelmatig veilingen van kunst, antiek en inboe
dels voor onze clientele zoeken w>i objecten voor
goed gehalte verkoopcondn.es op aanvraag ook
voor ai uw taxaties mzake verzekeringen succes
sie etc
tel. 070-244271
Nassau Dlllenburgstraat 2
Den Haag
Rokin 154 >5
Amsterdam
tot 29'3
FROM LONDON WITH LOVE
Schild Tek Sculpt
e.d groepstentoonst i s m
Nicholas Treadwell Gallery London
Open dt t/m za 10 30-17 30 uur
teletoon 020-26 26 40
Mevr.
J. W. te Winkel
goed wonen
moderne mteneurverzorgtng
trans hoefsloot
kostverlorenhot 147
let 430023 amstetveen
