WS waarschuwen Ethiopië
i
'Uit/erkoop
in Ehodesië'
'Moskou wilde steun VS voor
kernaanval op China in 1969'
Rissische schoten voor Amerikaanse boeg
Autonome Baskische
lestuursraad ge vormd
-K
Egypte en Kenia wisselen vliegtuigen uit
•^Atherton herat pendeldiplomatie
nel
Kritiek ^an zwarte leiders
Kritiek vakbond
op Andreotti
Haldeman: Nixon zat achter Watergate
GIRO 26655
Bonn akkoord met
anti-terreur verdrag
kTERDAG 18 FEBRUARI 1978
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
Den
spoor
oeterm
1 iets t
lederlai
lichte
le Gou(
>n at
rdt op
Ha
Snelt!
Haag
o\
middi
leentel
weegt
lie de
Dat
emeei
voor
eit h
ijen,
aan
Jashington/addis abe-
A (Reuter, UPI) De Araerl-
aanse president Carter heeft
thiopië een ernstige waar-
iuwing laten horen. Als Ethi-
lische troepen doorstoten
er de grens met Somalië zal
„een zeer ernstige inbreuk
n op de vrede, en zelfs de
wereldvrede in gevaar kunnen
brengen", aldus de president in
een gesprek met journalisten.
pen terug te trekken uit de Ogaden.
Tussen Somalië en Ethiopië woed
den op het ogenblik zware gevechten
over het bezit van de woestijn, die op
het ogenblik Ethioplsch is.
De Verenigde Staten zullen noch aan
Somalië, noch aan Ethiopië wapens AlgeZHIlt
leveren, zo liet hij weten. Op de So
malische regering heeft Carter een
dringend beroep gedaan haar troe-
flTORIA (AFP) Gist'rmiddag is in Vitoria de algemene raad
ian Baskenland, de eirste autonome Baskische regering ge
vormd na talloze bespiekingen van vertegenwoordigers van de
«schillende partijen over de verdeling van de portefeuilles.
m je i
ande
/erhii
d
Debosj
ze opf
n< janu;
bezjvi
Algemene Baskische Raad is sa-
inengesteld uit een president en vijf-
en sloitien raadsleden en is gevnmd krach-
ins een koninklijk decreet van 4
uari waarbij de pre-iutonomie
Baskenland werd gevestigd.
Ni
Voor het ogenblik zijn allem de vijf
tien raadsleden aangewezei: vijf uit
de Spaanse Socialistische A'beiders-
partij PSOE. vijf uit de Blskische
Nationalistische Partij PN\ drie uit
de Unie van het Democratsch Cen
trum UCD. een uit de patij „Bas-
kisch Links" en een onafhnkelijke.
Na drie stemmingen was de presi
dent nog niet gekozen. De stemmen
waren gelijk verdeeld over de kandi
daten: Ramon Rubial van de PSOE
en Juan Ajuriaguerra van de PNV.
Ingenieur Juan Ajuriaguerre, het
oudste raadslid, presideerde de
plechtigheid van de vorming van de
raad. Hij zei, dat het een historische
dag was voor het Baskische volk en
voegde eraan toe. dat de pre-autono-
mie een kleine stap was van het
Baskische volk naar autonomie. Hij
sprak de hoop uit. dat spoedig een
veel grotere autonomie bereikt zou
worden.
Zee ga
om
te kr
A
oorself - 1 1 i* i
actie
tren v
de Ci
JERUZALEM (UPI. Reuer) Dit
le Coi weekeinde begint de Aierikaanse
dp hJ onderminister van buiteiandse za-
1p arti ken Atherton opnieuw an een be-
middelingspoging, tussei Israël en
Egypte. In Jeruzalem gisteren
meegedeeld dat Atheon vanuit
Washington eerst naarJeruzalem
reist en dan pas naar Efpte. Dit is
besloten tij dens een ontioeting van
de Israëlische minister'an buiten
landse zaken Dajan mezijn Ameri-
kaanse collega Vanccerder deze
LJ week in Washington. Vigens Dajan
zal Atherton zich voornnelijk rich
ten op het betrekken an Jordanië
bij de vredesbesprekigen. Voor
waarde voor de Jordaas deelname
is dat Egypte en Israëlet over een
verklaring van principsten aanzien
van een oplossing vanirt conflict in
het Midden-Oosten ens worden.
Volgens Dajan is de .(ëlname van
Jordanië aan de ondmandelingen
belangrijker voor de K'Ptische pre
sident Sadat dan het onmiddellijk
oplossen van het probleem van de
Joodse nederzettingen in de Sinaï-
woestijn.
De Egyptische minister van defen
sie, generaal Mohammed Gamassl,
gaat binnenkort naar Washington
voor een gesprek over de militaire
behoeften van zijn land. Dit meldde
gisteren het dagblad Al Achram.
Volgens de krant krijgt Gamassi de
officiële Amerikaanse uitnodiging
volgende week, wanneer een aantal
ambtenaren van het Pentagon Cairo
bezoekt. Deze ambtelijke delegatie
komt alvast horen wat Egypte
behalve de al toegezegde 50 F-5e
jachtbommenwerpers op zijn mi
litaire „verlanglijstje" heeft staan.
Al Achram leverde triomfantelijk
commentaar op de F-5-transactie.
„Voor de eerste keer heeft een Ara
bisch land het Israëlische monopo
lie op Amerikaanse wapens doorbro
ken," aldus het blad.
ifdei
Cl
Ven
«g jal
aat a
het a
e jan
heer
nente
seizoi
n, de
eslott
rianu
Brëa
BS
i kon
?lft. li
LOESAKA (Réter, AP) In Rhodesië wordt een „uitverkoop"
gehouden van e belangen van de zwarten, meent de radicale
zwarte leider Jshua Nkomo.
Zijn partner binn het Patriottisch
Front Robert oegabe hekelde
eveneens in felloewoordingen het
eerder deze weeln Rhodesië geslo
ten akkoord tusn blanken en ge
matigde zwarteivloegabe zei dat de
enige mogelij kW voor de Afrika
nen hun „waardgeld" terug te win
nen nu gewapee strijd is.
Beide leiders sten iedere samen
smelting tusserfc Brits-Amerikaan
se voorstellen or Rhodesië, en het
deze week berete binnenlandse ak
koord uit Whington en Londen-
hebben beide n afwachtende hou
ding ingenon» tegenover de af
spraken die de leider van de blanke
minderheidsregering, Ian Smith,
heeft gemaakt met drie zwarte voor
mannen in Rhodesië.
Het akkoord voorziet in de vorming
van een overgangsregering, waarin
blank en zwart vertegenwoordigd
zijn. Daarna moeten de blanken in
Rhodesië zich uitspreken over een
nieuwe grondwet in Rhodesië, op
grond waarvan eind dit jaar algeme
ne verkiezingen zouden kunnen wor
den gehouden". Volgens Nkomo be
helst het akkoord pure „apartheid"
en zullen de blanken van hun voor
delen niets prijsgeven.
President Carter heeft een bijzonde
re afgezant naar Ethiopië gestuurd,
met een boodschap voor het staats
hoofd kolonel Mengistoe. Volgens
het ministerie van buitenlandse za
ken moet de afgezant, Aaron, nog
eens duidelijk maken dat de Ver-'
enlgde Staten neutraal zullen blij
ven in het conflict. Aaron zal ook
proberen meer inzicht te krijgen, al
dus het ministerie, in de houding van
Ethiopië, waarmee de Verenigde
Staten op het ogenblijk geen betrek
kingen onderhouden.
Ethiopië krijgt uitgebreide militaire
steun van de Sowjet-Unie en Cuba,
maar heeft gisteren laten weten dat
aan Somalische kant 12.000 man
vechten afkomstig uit Arabische
landen. Eén van de Arabische lan
den die Somalië steunt is Egypte,
dat wapens levert. Deze week werd
door Kenia een Egyptisch vliegtuig,
dat met granaten onderweg was, bo
ven Kenia onderschept
Kenia staat in de strijd aan de zijde
van Ethiopië, onder meer omdat So
malië behalve op Ethioplsch ook op
Keniaans grondgebied aanspraken
doet gelden.
Als tegenmaatregel op het onder
scheppen van het toestel legde
Egypte later beslag op twee Keni-
aanse vliegtuigen. Na 48 uur overleg
tussen belde landen werd echter gis
teren de zaak opgelost: de twee Ke-
niaanse vliegtuigen vertrokken uit
Cairo naar huis, terwijl eerder vanuit
Nairobi het Egyptische toestel koers
had gezet naar de thuishaven. Een
Egyptische woordvoerder liet weten
dat alles op een misverstand berust
te en dat de „hartelijke verhoudin
gen" tussen zijn land en Kenia geen
schade hebben opgelopen.
ROME (UPI, Reuter) Tijdens een
bijeenkomst van zes politieke par
tijen stuitte de Italiaanse regerings
formateur Andreotti (rechts voor
aan) op hevige kritiek op zijn verso
beringsprogramma. Terwijl Andre
otti probeerde de zes partijen waar
onder socialisten, communisten en
christendemocraten te overtuigen
werd hij gisteren ook aangevallen
door zowel de communistische als
de niet-communistische vakbonden
in Italië. Leiders van de Italiaanse
vakbeweging hebben een bijeen
komst met Andreotti geëist vanwe
ge het programma dat voorziet in
hogere belastingen en hogere prij
zen voor elektriciteit en andere
diensten.
Ondertussen is gisteren opnieuw Ie
mand in zijn benen geschoten. Deze
keer was het een Romeinse slager.
In tegenstelling tot eerdere dergelij
ke aanslagen houdt de Italiaanse
politie in het geval van de slager met
de mogelijkheid rekening dat de da
der geen politieke motieven had.
ADVERTENIIb
STEUN NU SWAPO
VOOR EEN VRIJ NAMIBIË
NEW YORK (AFP, UPI, Reu
ter) President Nixon was
„vanaf de eerste dag" op de
hoogte van de expeditie van de
„loodgieters" naar de plaats in
het Watergate-gebouw waar
het hoofdkwartier van de De
mocratische Partij was.
Dit zegt voormalig stafchef van het
Witte Huis Robert Haldeman, die
thans een gevangenisstraf uitzit we
gens zijn rol in Watergate, in een
boek dat in de komende dagen zal
uitkomen onder de titel „The ends of
Power" (Grenzen van de Macht).
Daarin zegt hij overigens ook dat de
oud-president in.twee gevallen als
waar staatsman de Sowjet-leiders
van snode plannen met kernwapens
wist af te houden: eerst toen de Sow
jet-Unie het plan zou hebben opge
vat een kernaanval op China te ple
gen en daarbij de steun van de VS
vroeg, de tweede maal toen de Rus
sen in Cuba een marinebasis met
kernwapens begonnen te bouwen.
Oud-minister van buitenlandse za
ken Henry Kissinger reageerde ech
ter wat China betreft met de mede
deling niets af te weten van enig
Sowjet-plan om de ontwikkeling van
China's kernpotentieel in de kiem te
smoren. Voor de televisie verklaarde
hij: „Dat is niet waar. Ik kan mij
daarvan helemaal niets herinneren
en zo iets zou ik niet vergeten."
Watergate, dat hem het president
schap kon kosten, trachtte Nixon
met alle mogelijke middelen in de
doofpot te stoppen zelfs door hulp
van de Amerikaanse inlichtingen
dienst CIA te vragen, zo gaat Halde
man daarover verder in uittreksels
uit zijn boek die werden gepubli
ceerd. Volgens Haldeman wilde
Nixon ten koste van alles bewezen
zien dat voorzitter Lawrence O'Brien
van de Democratische Partij werd
betaald door miljardair Howard
Hughes, die door Nixon werd veraf
schuwd.
Daartoe had de voormalige presi
dent de expeditie naar het hoofd
kwartier van deze partij laten orga
niseren om de telefoon van O'Brien
te kunnen laten afluisteren.
De CIA wist volgens Haldeman al
vanaf het begin van de zaak en
saboteerde zelfs het werk van de
„loodgieters" door een van zijn
agenten in de groep te plaatsen.
Deze, James McCord, heeft de ont
dekking van de hele zaak mogelijk
gemaakt door microfoons met opzet
zo aan te brengen dat zij gemakke
lijk zouden kunnen worden gevon
den, zo schrijft Haldeman.
De uitgewist 18'/* minuut band
Nixon liet al zijn gesprekken op de
band opnemen bevatte volgens
Haldeman Juist een gesprek waarin
Nixon feitelijk toegaf achter Water
gate te zitten. De laatste zou zelf
begonnen zijn met uitwissen, maar
hij was daar zo onhandig in, dat zijn
secretaresse dit moest overnemen.
Nixon was volgens Haldeman ook
de aanstichter van de inbraak in het
bureau van psychiater Daniel Ells-
berg, die geheime documenten van
het Pentagon had gepubliceerd.
Verder zegt Haldeman tenslotte
over het Russische plan voor een
kernaanval op China dat de Sowjet-
Unie de Amerikanen in 1969 her
haalde malen heeft benaderd met
een verzoek om samen een kernaan
val op China uit te voeren. Ter voor
bereiding van deze aanval zouden*
de Russen volgens Haldeman drie
kilometer van de grensrivier Oesoeri
met China 1.800 raketten met kern
koppen hebben geïnstalleerd. Nixon
greep in door krachtige afkeuring
van zo een project uit te spreken
Een jaar later, in 1970, ontdekten
Amerikaanse satellieten dat de
Sowjet-Unie in Cuba was begonnen
met het opbouwen van een marine-
kernbasis. Nixon waarschuwde de
Russische leiders direct dat dit de
ontspanning bedreigde, waarop de
Sowjets het werk afbraken.
Het officiële Russische persbureau
Tass heeft deze beweringen van de
hand gewezen.
Doden bij ontploffing
PARIJS (AP) - Waarschijnlijk door
gaslekken hebben zich in Parijs zes
ontploffingen voorgedaan. Daarbij
zijn zeker vijf mensen gedood. Hal
verwege de middag deden zich bin
nen een half uur drie explosies voor,
een paar uur later gevolgd door nog
eens drie. De schade is groot.
KOPENHAGEN (DPA) De Deense advocaat en parlementariër Mo-
gens Glistrup, een fel bestrijder van belastingheffingen, is gisteren door
een rechtbank in Kopenhagen wegens tal van financiële onregelmatighe
den veroordeeld tot een boete van anderhalf miljoen kronen (ongeveer
600.000 gulden). Bovendien moet hij twee miljoen kronen aan belasting
nabetalingen verrichten. Hij mag echter zijn ambt van advocaat blijven
uitoefenen.
De 51-jarige oprichter van een anti-belastingbeweging was aangeklaagd
wegens duizenden gevallen van Financiële onregelmatigheden, waaron
der het zich onttrekken aan belastingbetaling en bedrog.
BONN (UPI, Reuter) De Westdult-
se Bondsraad heeft gisteren de over
eenkomst van de Raad van Europa
inzake terreurbestrijding geratifi
ceerd. De overeenkomst verplicht re
geringen mensen uit te leveren die
worden gezocht wegens vliegtuigka
pingen, ontvoeringen en soortgelijke
gewelddaden. In deze gevallen mag
geen politiek asiel worden verleend.
In de Bondsraad is een initiatief
wetsontwerp ingediend, dat het ge
dwongen voeden van gevangenen in
hongerstaking wil verbieden. Met
name leden van de Rote Armee
Fraktion hebben de hongerstaking
vaak gebruikt om verbetering van
hun levensomstandigheden in de ge
vangenis af te dwingen. Een van hen,
Holger Meins, is aan de gevolgen van
een hongerstaking overleden. Het
initiatief-wetsontwerp zal waar
schijnlijk stuiten op verzet van de
Sociaaldemocratlsch-liberale coali
tie, die geen „martelaren" wil
creëeren.
In het kantoor van de Westdultse
luchtvaartmaatschappij Lufthansa
in de Columbiaanse hoofdstad Bogo
ta is ondertussen gisteren een bom
ontploft. Motleven voor de bomaan
slag zijn niet bekend
Zie ook ons commentaar op pagina S
door VICOR ZORZA
Het Kre;in heeft een ongebruikelijke stap gedaan. Het heeft de Ameri
kaanse esident Carter gewaarschuwd dat de besprekingen over de
beperkii van de strategische wapens wel eens zouden kunnen mislukken,
als hij dhavikken binnen zijn eigen regering niet kortwiekt. Gebeurt dat
niet daikai dat maar één ding betekenen: een scherpe toename van het
gevaar p en oorlog met kernraketten met alle gevolgen daarvan.
Dit soorimodramatlsche waarschuwin
gen wonen ezer dagen aan dovemanso
ren gedanJet gevaar van een nucleaire
oorlog tussle twee grote mogendheden
ligt verder ?g dan ooit. Dat is voor een
belangrijk el te danken aan de pogingen
in het Khlin, dat daarbij gesteund
wordt dooikaar opvolgende regeringen
in de Verfde Staten, om de spanning
tussen de «e landen te beperken.
Maar als de awda een hele pagina aan de
zaak van ontspanning besteedt, dan is
er kennelijkts aan de hand. Maar wat?
Het lijkt er ciet eerste gezicht op, dat de
Prawda zichrgen maakt over het gebrek
aan vooruitig bij de SALT-besprekin-
gen, over hangzame tempo van de on-
derhandelini en over het feit dat de
Verenigde Sen momenteel hogere eisen
stellen bij dnderhandelingen dan vroe
ger. toen eeieer gematigder standpunt
werd ingenen. Nergens in het artikel
beschuldigt krant met zoveel woorden
de Verenigdtaten van een wijziging van
hun standpunt. Er wordt zelfs geconsta
teerd dat president Carter herhaaldelijk
het belang van het bereiken van een nieuw
akkoord onderstreept heeft en dat deze
houding van de Amerikaanse president
een flinke impuls aan de onderhandelin
gen heeft gegeven.
Traditionele lijst
Tot zover is er niets aan de hand. Maar
deze houding is, aldus de Prawda, niet
naar de zin van die krachten die de SALT-
akkoorden „willen vertragen en zelfs hele
maal in de soep willen laten draaien" en
die de SALT tot een acuut politiek strijd
punt ln de Verenigde Staten willen maken.
Het artikel komt met de hele traditionele
lijst van koude-oorlog-hitsers die loopt van
het Pentagon en het „Comité voor het
Huidige Gevaar" tot het militair-industri
eel complex. Maar deze openlijke oppo
nenten lijken het Kremlin minder ergernis
te geven dan de meer verborgen tegenstan
ders, die kennelijk als veel gevaarlijker
worden beschouwd.
Het artikel heeft het over bepaalde niet
geïdentificeerde figuren die „niet de schijn
op zich laden zich rechtstreeks tegen de
akkoorden te verzetten, maar die er in feite
met alle middelen naar streven steeds
meer obstakels te leggen op de weg naar de
afronding van de besprekingen". Zij geven
voor dat zij het verdrag alleen maar willen
verbeteren, maar als de regering niet doet
wat zij zeggen dan „werpen zij hun mas-'
kers af" en beschuldigen de regering ervan
een te zacht en te meegaand standpunt in
te nemen in de besprekingen met Moskou.
Brzezinski
Maar heeft de Prawda het hier alleen over
de traditionele koude-oorlog-hitsers bui
ten de regering? BIJ eerste lezing lijkt het
daar misschien wel op, maar wie bereid is
tussen de regels door te lezen, wordt een
andere boodschap gewaar. Wat de Prawda
eigenlijk zegt, bij nadere beschouwing, is
dat bepaalde medewerkers van president
Carter even slecht zijn als de vroegere
koude-oorlog-hitsers. Daarbij wordt ge
doeld op Zbigniew Brzezinski, de adviseur
voor nationale veiligheid van de president,
die in vroeger dagen Inderdaad meer dan
iemand anders tot de aanhangers van de
politiek van de koude oorlog behoorde.
Afgezien van de minister van defensie Ha
rold Brown, die vanwege het feit dat hij
aan de top van het Pentagon staat per
definitie het zwarte schaap van het Krem
lin is, wordt Brzezinski van de regerings
functionarissen het regelmatlgst aange
vallen door de Sowjet-Unie. En dat ge
beurt dan in nog scherpere bewoordingen
dan waarme Brown wordt geattaqueerd,
omdat hij beschouwd wordt als Carters
kwade genius.
Eén van de meer gedetailleerde en speci
fieke bezwaren die de Prawda inbrengt
tegen de houding van de Verenigde Staten
bij het SALT-overleg kan worden terugge
voerd op Brzezlnskl's vroegere Inzichten
met betrekking tot beperkingen in de be
wapening. De Prawda noemt zijn naam
niet, zoals dat gebeurde bij minder belang
rijke zaken. In dit geval zou het politiek
niet verstandig zijn om zijn naam te ver
melden. De Sowjet-autoriteiten doen hun
werk op basis van de veronderstelling dat
Brzezinski een man van de harde lijn is bij
de bepaling van het bij SALT te voeren
beleid, wat zijn lasteraars in Washington
ook mogen zeggen, die hem vinden mee
waaien met het Jasje van de president.
Gematigd
De Sowjet-autoriteiten zijn van mening
dat Paul Warnke aan de andere kant van
het spectrum staat. ZIJ beschouwen Warn
ke, die de leider is van de Amerikaanse
afvaardiging naar de SALT-besprekingen
en die verder aan het hoofd staat van het
bureau van wapenbeheersing en ontwape
ning. als een gematigde. Het oordeel in
Washington over Wamke is hiermee in
strijd en belden hebben gelijk. De Russen
zien in hem een harde onderhandelaar met
de vlugge geest van een advccaat die met
heel weinig argumenten een stevige rede
nering kan opzetten, maar die evengoed
kans ziet een nauwelijks zichtbare opening
zodanig te verbreden dat de onderhande
lingen een nieuwe Impuls krijgen op het
moment dat ze in het slop dreigen te
raken.
De Amerikaanse minlnlster van buiten
landse zaken, Cyrus Vance, bevindt zich
naar het oordeel van de Sowjet-Unie tus
sen belde uitersten ln. Hij functioneert
inderdaad als een soort tussenpersoon, die
misschien een lichte voorkeur heeft voor
de inzichten van Warnke boven die van
Brzezinski. tenminste voorzover het
SALT-zaken betreft. Wat betreft hun ritue
le aanvallen op minister van defensie Ha
rold Brown, schijnen de Russen momen
teel wat met hun handen in het haar te
zitten over de man die enerzijds het groot
ste militaire budget van de Verenigde Sta
ten beheert, terwijl hij aan de andere kant
meer dan enige minister van defensie se
dert MacNamara de wensen en verlangens
van de militairen poogt te kortwieken.
Uiteindelijk kwamen de Russen tot hun
eigen verrassing tot de conclusie dat Mac
Namara een duif was, maar toen was het te
laat en was hij al uit het Pentagon verdwe
nen. Brown is niet meer duif dan McNama-
ra ln het begin was. maar hij is evenmin
een havik. Het ligt in de macht van het
Kremlin door de reacties op zijn beleid
hem in de ene of andere richting te duwen.
Bij alle voorzichtige bewoordingen van de
Prawda en het ontbreken van een directe
discussie over de posisities van de voor
naamste functionarissen binnen de rege
ring, richt de Prawda zich in feite tussen de
regels door tot de regering van de Verenig
de Staten. Het blad waarschuwt de rege
ring dat het Kremlin bij de SALT-bespre
kingen slechts bereid is tot een bepaald
punt te gaan en het wrijft Carter onder de
neus dat het SALT-akkoord een misluk
king zal worden als hij naar Brzezinski
luistert ln plaats van naar Warnke Maar
als dat inderdaad de bedoeling van Mos
kou is, dan ziet het één gevolg van die
waarschuwing over het hoofd.
Door aan Carter duidelijk te maken hoe de
Sowjet-autoriteiten denken over Brzezlns
kl's inzichten, zou de president wel-eens
tot de overtuiging kunnen komen dat zijn
adviseur voor nationale veiligheid de juis
te man Is op de Juiste plaaU en dat wel om
meer redenen dan de meest voor de hand
liggende. Als Brzezinski inderdaad de man
van de harde lijn is, waarvoor de Russen
hem houden en als hij inderdaad die in
vloed op de president heeft die ze vermoe
den. dan gaat dit diplomatieke en strategi
sche spel om belangrijker dingen dan an
ders het geval zou zijn geweest In een
strijd om belangrijker zaken zullen de Ver
enigde Staten, aangezien ze over grotere
reserves beschikken, de meer waarschijn
lijke winnaar zijn. zolang tenminste de
strijd beperkt blijft tot conventionele za
ken en niet over nucleaire zaken gaat.
