eikruzie voor de deur
Verkoop sinaasappels
wordt weer normaal
Pandbriefbiljetten
O West land Utrecht
Duitsland streeft naar
irstandige groei
an zijn economie
Pr ij sindexci j f er
gewijzigd door
gestegen welvaart
Van kinderwagen naar grill
indel dreigt met acties tegen supermarkten
mistelling bepaald op 3,5 procent
Ie
Philips komt met eigen CAO-voorstel
Jnited Brands
erliest bij EG
ananenzaak
Eigen teelt
Andere koop- en leefgewoonten
beter tot uitdrukking gebracht
Index
Gezinsconsumptie
Mening over reclame (42)
Hypotheekbank nv
NSDAG 15 FEBRUARI 1978
FINANCIEN EN ECONOMIE
Trouw/Kwartet
13
N HAAG De melkhandelaren nemen het niet langer, dat de grootwinkelbedrijven melk
ïeden de minimumprijs verkopen. Daarom zullen zij tot actie overgaan. Op welke manier dit
>eurt. was voorzitter W. T. Herweyer van de Nederlandse Melkhandelaren Organisatie (NMO)
l niet bekend. De NMO gaat zich daarover vandaag beraden.
heer Herweyer. die al door diver-
leine melkhandelaren over plaat-
acties was gebeld, geeft deze
jen groot gelijk. „De grootwin-
ijven verkopen de melk te-
zo'n lage prijs, dat de kleine
andige daar niet meer tegenop
boksen," zo zei hij.
nimumprijs voor een pak volle
t (waar het hier om gaat) is 103
k De kleine zelfstandige moet
I de melkindustrie voor een pak
i cent betalen, exclusief BTW.
I toch nog enige winst te boeken,
t hij van de consument wel de
minimale prijs of hoger vragen.
Volgens NMO-voorzitter Herweyer
zijn niet de grootwinkelbedrijven,
maar de consumptiemelkindustrie
de eigenlijke schuldige. De grootwin- Onmisbaar
kelbedrijven kopen daar namelijk
enorme hoeveelheden melk in, waar
door ze aanzienlijk lagere inkoop
prijzen kunnen bedingen. Nederland
zou dezelfde regeling willen als Bel
gië, waar al zes jaar de minimum
prijs is gebaseerd op de inkoopprijs,
plus BTW, plus een zeker opslagper
centage, aldus de heer Herweyer.
Het was hem niet bekend of de ande
re EG-landen ook zo'n regeling
kennen.
Het produktschap voor zuivel kwam
begin deze week tot de conclusie, dat
een minimummelkprijs voor de
melkhandel, de veehouders en de
melkindustrie voorlopig onmisbaar
is. Het reageerde hiermee op een
recent arrest van het Hof van Justi
tie in Luxemburg, dat vindt dat de
minimumprijs voor sterke drank
strijdig is met het Europese gemeen
schapsrecht. Het produktschap wil
toch een minimumprijs, zij het aan
gepast aan de uitspraak van het hof.
Eveneens begin deze week doorbrak
een grootwinkelbedrijf, met filialen
vooral in Amsterdam, de minimum
melkprijs. Een pak werd onder de
gulden verkocht. De Economische
Controle Dienst gaf te kennen niet te
zullen optreden tegen de prijsdoor-
breking in verband met de uitspraak
van het Europese Hof van Justitie
ten aanzien van de minimumprijs
van sterke drank. De minimumprijs-
regeling van melk lijkt, zo meent de
ECD, veel op die van jenever en
vieux.
>NN West-Duitsland wil zijn doelstelling voor de groei van
economie, die voor dit jaar is bepaald op 3,5 procent reëel, niet
hogen. Dat heeft bondskanselier Helmut Schmidt de Ameri-
inse minister van financiën, Michael Blumenthal, laten
ten.
lister Blumenthal had het ge-
ïst genoemd dat het bruto natio-
1 produkt van de Bondsrepubliek
jaar met meer dan de beoogde 3,5
cent toeneemt. Kanselier
imidt heeft echter daarop geant-
ord. dat het geen zin heeft een
il te stellen dat niet kan worden
eikt, zelfs als meer groei duidelijk
renst is.
imidt heeft de nadruk gelegd op
breiding van de werkgelegenheid
verstandige economische groei
ar zijn regering op aanstuurt. Bo-
idien betekent een gemiddelde
le economische groei van 3,5 pro-
it voor 1978 een werkelijke expan-
van 4,5 tot vijf procent als men
t vierde kwartaal van dit jaar ver-
ijkt met de overeenkomstige peri-
t van 1977.
rieden jaar heeft het bruto natio-
il produkt (alle goederen en dien-
in bij elkaar geteld) van West-
Bsland een reële groei van 2,4
arent te zien gegeven. Schmidt
I op de topconferentie van mei in
iden een verbetering van vijf pro-
at voorspeld.
jflatie
»or alles wil West-Duitsland voor
men, dat de inflatie in het land,
tot de laagste in de wereld he
art, weer toeneemt. In de eerste
land van dit jaar stegen de kosten
levensonderhoud van gezinnen
de Bondsrepubliek nog maar met
procent vergeleken met een jaar
leden. Deze stijging was het ge-
gste sedert mei 1970, toen het
latiepercentage 3,1 beliep.
dollar heeft gisteren op de Euro-
_e valutamarkt weer een flinke
ik gemaakt. Achtergrond was de
gerustheid bij de valutahandel
(er het mislukken van de stappen
i Amerika bij West-Duitsland om
i economie in een wat sneller tem-
te laten groeien.
arbij stelde de valutahandel even-
vast, dat de tijdens het week-
ide gehouden bijeenkomst van de
ters van financiën van de vijf
irnaamste industrielanden van de
reld (VS, Engeland, West-Duits-
Frankrijk en Japan) en hun
de
^■misi
Dm;
centrale bankpresidenten niet heeft
geleid tot welke maatregelen dan
ook om de dollar te steunen. In
Frankfort noteerde de dollar 2,0625
mark, wat bijna vier pfennig lager
was dan het slot van maandag van
2,1006 mark. De Westduitse centrale
bank kocht op grote schaal dollars
op om de koers ervan te steunen.
Routine
Frankrijks premier Raymond Barre
heeft verklaard, dat de tijdens het
weekeinde in Versailles gehouden
bijeenkomst van de ministers van
financiën van de „grote vijf" niets te
maken had met de recente daling
van de frank. Hij noemde het een
„routinebijeenkomst". Op de meeste
valutamarkten gaf de Franse frank
dinsdag een lichte verbetering te
zien.
In Finland bleven de valutamarkten
gisteren voor de tweede opeenvol
gende dag geslofen. Dit in de ver
wachting van een regeringsbesluit
om de Finse mark in navolging
van de devaluatie van de Noorse
kroon met 8 procent met 6-8 pro
cent te devalueren. De communisten
in Finland hebben inmiddels ge
dreigd uit de regering te treden, als
tot een devaluatie van de mark zou
worden besloten. Een en ander heeft
de beslissing voor de Finse regering
uiterst moeilijk gemaakt.
Het Westduitse graanschip Tilla Doris in de stroppen van een
drijvende bok, nadat men vanmorgen een succesvolle poging deed
het schip boven water te brengen. De Tilla Doris zonk vorige week
donderdag na een aanvaring in de haven van IJmuiden.
EINDHOVEN (ANP) Philips wil
de werkgelegenheidsontwikkeling
in de toekomst met de vakbonden
op het niveau van de hoofd-indu-
striegroepen bespreken. Dat heeft
drs. F. van Grunsven, directeur
sociale zaken, meegedeeld aan vak
bondsbestuurders tijdens de vierde
ronde van het CAO-overleg.
„De feitelijke verantwoordelijkheid
en de werkelijke kennis van de in
vloeden, die omzetontwikkelingen
en nieuwe technologieën hebben op
de werkgelegenheid liggen bij de
hoofdindustriegroepen. Op dat ni
veau moeten dan ook afspraken ge
maakt worden over personeelsbe
zetting, reorganisaties e.d. De af
spraken over de rechten en plichten
van de werknemers moeten natuur
lijk centraal geregeld blijven in een
collectieve arbeidsovereenkomst",
aldus drs. Van Grunsven. Die cen
traal overeengekomen CAO zou in
de gedachten van Philips per hoofd-
industriegroep en zelfs per vestiging
uitgewerkt kunnen worden met
name voor wat betreft de werkgele
genheidsontwikkeling. Drs. Van
Grunsven zegt dit voorstel van Phi
lips te beschouwen als een „echt
alternatief" voor de door de bonden
gevraagde garanties ten aanzien
van de werkgelegenheid. De bonden
reageerden op dit voorstel niet af
wijzend. Ziji willen nu precies weten
wat het Philips-voorstel precies
inhoudt.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM De verkoop van sinaasappels komt geleidelijk aan weer in het normale patroon.
„Gisteren hebben wij zells prijzen gemaakt welke boven die van dezelfde week van vorig jaar
liggen." Dit zegt directeur Van Aken van Velleman Tas, de grootste importeur van citrusfruit in
Nederland.
IXEMBURG Op drie van de
er ten laste gelegde punten heeft
t bananenconcern United Brands
•mpany zijn mededingingsgeschil
et de Europese Commissie verlo-
n voor het Hof van Justitie van de
iropese Gemeenschappen. De
immissie, het dagelijks bestuur
n de Europese gemeenschappen,
>nd dat United Brands had gehan-
:ld in strijd met de mededingings
palingen van het EEG-verdrag.
aar het oordeel van het Hof mag
nited Brands voortaan geen discri-
linerende prijsverschillen voor ba-
anen in bepaalde delen van de ge-
leenschap afdwingen, mag zij haar
(nemers geen beperkingen van we-
srverkoop van bananen opleggen
mag zij geen verbod op de leve-
g aan bepaalde afnemers laten
elden. Wat de prijzen betreft is de
hlqulta-leverancier door het Hof in
et gelijk gesteld. De Europese
ommissie was van oordeel dat Uni-
sd Brands voor haar bananen in de
imeenschap ongerechtvaardigd
üge prijzen vroeg. Het Hof vond,
«t daar niet voldoende bewijzen
t te vinden zijn.
zijn 185 pagina's tellende uit-
praak bepaalt het Hof dat de Ame-
ikaanse „bananenkoningin" de Eu-
opese Commissie binnenkort op de
oogte moet stellen van de prijzen,
ie zij wenst te ontvangen van haar
(nemers in Nederland, België,
•uxemburg. Duitsland, Denemar
en en Ierland. United Brands, die
ngeveer 40 procent van de banty
lenmarkt in de EG in handen heeft,,
^f»erd veroordeeld tot een boete van
«2,34 miljoen gulden.
Tijdens de kwikaffaire is de omzet
van jaffa's 25 tot 30 procent lager
geweest dan normaal en van Spaan
se en Marokkaanse sinaasappelen
zo'n 15 procent. De heer Van Aken
schrijft dat behalve aan de angst
voor kwik echter ook toe aan het
carnaval van ruim een week geleden.
Het is zijn ervaring, dat vooral in het
zuiden van het land ieder jaar tij
dens dit festijn de consumptie van
sinaasappelen en ook van bananen
flink inzakt.
Overigens heeft de afzetstagnatie
van de laatste weken bij Velleman Sc
Tas niet geleid tot ongewenste voor*
raadvorming. Het is, zo zegt Van
Aken, beslist niet zo, dat er bergen
fruit liggen te rotten. Er is de afgelo
pen weken namelijk behalve minder
verkocht ook veel minder uit Israël
aangevoerd.
Griepgolf
Dat de afzet van jaffa's weer aan
trekt en voor Spaanse en Marok
kaanse vruchten op het ogenblik
weer goed is, kan volgens de Rotter
damse importeur ook liggen aan dt
griepgolf. die een stimulerende uit
werking heeft op de verkoop van
citrusfruit. Ook voorzitter Harry
Kamstra van de Vereniging van
fruit-importeurs is van mening dat
de normale situatie weer terugkeert.
Een mening die overigens niet ge
heel gedeeld wordt door de Amster
damse fruitgrossier Looman. Spaan
se en Marokkaanse sinaasappelen
verkoopt hij als vanouds, maar met
jaffa's is hij in zijn aankoopbeleid bij
de importeurs in Rotterdam nog erg
voorzichtig. Veel groentewinkeliers,
die klant zijn van Looman, staan
namelijk nog zeer aarzelend tegeno
ver jaffa's. Volgens Looman zouden
de importeurs hun jaffaprijzen wat
moeten laten zakken. Dan is hij be
reid weer meer van deze vruchten te
kopen.
Drogisten en apotheken merken een
enkele uitzondering daargelaten
nauwelijks iets van een sterk toege
nomen vraag van de kant van het
publiek naar vitamine C-preparaten.
„De stijging is in de meeste gevallen
niet groter dan in andere winters het
geval was."
Vrijwel algemeen is men van me
ning, dat de aanvankelijk teruggelo
pen vraag naar sinaasappelen geen
aanleiding is geweest om nu maar
een extra dosis vitamine C te nemen
teneinde aldus toch een zekere af
weer te kunnen opbouwen tegen een
mogelijk griepje.
BERN (AP) Het Zwitserse
ministerie van binnenlandse
zaken heeft meegedeeld, dat
het kwik dat in een te Zürich
ontdekte sinaasappel is gevon
den, er in Zwitserland in is
gespoten. „De kans bestaat,
dat dit het werk is geweest van
een psychopaat of een paniek-
zaaier", aldus het miniserie.
Met het toenemen van de welvaart, Is de
consument het inkomen anders gaan beste
den. Door de geldontwaarding zijn de prijzen
van de eerste levensbehoeften weliswaar fors
gestegen, wat tot uitdrukking komt in de
gevleugelde uitdrukking „wat is het leven
toch duur geworden". Maar dank zij het nóg
forser gestegen inkomen, hebben de mensen
de mogelijkheid gekregen meer geld over te
houden voor en te besteden aan andere meer
luxe behoeften.
Hoe deze verschuivingen
in het bestedingspatroon
zijn geweest, is door het
Centraal Bureau voor de
Statistiek (opnieuw) uit
gezocht. Dit heeft vervol
gens geleid tot nieuwe
prijsindexcijfers van de
gezinsconsumptie; popu
lair gezegd, nieuwe cij
fers waarin de stijging
van de kosten van
levensonderhoud van
maand tot maand wor
den uitgedrukt.
Dat is niet gebeurd om
dat de mensen van het
Centraal Bureau voor de
Statistiek zo graag met
cijfertjes stoeien, maar
omdat het prijsindexcij
fer sociaal en politiek
een belangrijk gegeven
is. Het prijsindexcijfer
vormt namelijk de basis
van de automatische
prijscompensatie voor
de werknemers en wordt
voorts gebruikt als
gTondslag voor de infla
tiecorrectie van deloon-
en inkomstenbelasting
tabellen.
Breuk
Door deze nieuwe opzet,
komt er een breuk in de
reeks van prijsindexcij
fers van de laatste jaren.
Het cijfer waarmee tot
nu toe werd gewerkt
ging uit van de kosten
van levensonderhoud in
1969 (1969 100). Dat
was op zichzelf al een on
zuiver uitgangspunt, om
dat die basis was afge
leid uit het budgetonder
zoek van 1963/'64.
Het nieuwe cijfer dat
nu is ingevoerd gaat
uit van 1975 als basisjaar
(1975 100) en hiertoe
zijn de gezinsbestedin
gen tussen mei 1974 en
april 1975 onderzocht.
Dit cijfer is dus ook niet
helemaal „up to date".
Maar het Centraal Bu
reau voor de Statistiek
heeft berekend, dat
sindsdien weinig is ver
anderd in de inkomens-
besteding. Dit met
name, omdat de stijging
van het modale loonin-
komen sindsdien maar
gering is geweest.
Aangezien het consump
tiepatroon (wat er wordt
inkomensgroepen gelijk
is, heeft het Centraal Bu
reau voor de Statistiek
twee budgetonderzoe
ken gedaan, namelijk
voor werknemersgezin
nen met een bruto-jaar-
inkomen (in 1975) van
31.000 en voor werkne
mersgezinnen met een
bruto-jaarinkomen van
meer dan 31.000 (ook in
1975). Voorts wordt dit
jaar nog een budgeton
derzoek gehouden onder
de totale bevolking van
ons land, overigens even
eens met 1975 als basis
jaar.
Genoeg
De nieuwe prijsindexcij
fers zijn weliswaar be
trouwbaar, maar ze mo
gen toch niet als onaan
tastbaar worden gezien.
Het aantal onderzochte
gezinnen is misschien
wel groot genoeg, maar
het bestedingspatroon
van een gezin met kleine
kinderen wijkt beslist af
van de uitgaven door een
gezin met studerende of
inwonende werkende
kinderen. Bovendien is
het de vraag of de tradi
tionele gezinsgrootte en -
samenstelling (man,
vrouw en twee niet-ver-
dienende kinderen) wel
zo „traditioneel" is.
Voor de berekening van
het prijsindexcijfer van
de gezinsconsumptie
voor werknemersgezin
nen met een bruto-inko
men tot 31.000 werd de
„traditionele" gezins
grootte strikt gehand
haafd. Het bleek echter
moeilijk de benodigde
852 gezinnen voor dit on
derzoek te vinden. Dit
type werknemersgezin
nen komt namelijk, al
dus het Centraal Bureau
voor de Statistiek zélf,
steeds minder voor als
gevolg van de toenemen
de gezinsverdunning.
Voor de werknemersge
zinnen met een bruto-in-
komen van 31.000 of
meer, moest om aan het
aantal van 882 te komen,
van de begrenzing van
het gezinstype tot pre
cies vier mensen worden
afgezien. De grens werd
verlegd naar echtparen
met kinderen, waarbij
werd gestreefd naar een
gemiddeld aantal van
vier mensen. De gemid
delde gezinsgrootte
kwam echter uit op 4.2.
Weging
Door de veranderde
koop- en leefgewoonten
als gevolg van de geste
gen welvaart, moest het
Centraal Bureau voor de
Statistiek die verschil
lende bestedingen niet
alleen opnieuw op een
rijtje gaan zetten, maar
ook anders gaan „we
gen". Dat wegen is nood
zakelijk, omdat het ene
artikel zwaarder aantikt
dan het andere en omdat
het ene produkt soms
dagelijks wordt gekocht
en het andere misschien
een keer per jaar. Daar
bij komt nog dat de men
sen minder of naar ver
houding minder geld aan
bepaalde goederen zijn
gaan besteden.
Zo is aan kleding en
schoeisel, zoals uit bij
gaande tabel blijkt, zelfs
in absolute bedragen de
afgelopen jaren steeds
minder uitgegeven. Dit
hoeft overigens niet te
betekenen dat er ook ge
ringere hoeveelheden
zijn gekocht De daling
kan in vele gevallen het
gevolg zijn van het ko
pen van goedkopere
kwaliteiten (bijvoor-
beeld weekendkleding in
plaats van het klassiek
kostuum). Ook in vetten,
zuivelprodukten, roken
(shag in plaats van siga
retten?) en verzekerin
gen zijn vrij belangrijke
dalingen te zien. Daaren
tegen zijn de uitgaven
voor huur en onderhoud
van de woning aanzien
lijk gestegen, evenals de
bestedingen aan ontwik
keling en ontspanning.
Het prijsindexcijfer geeft aan met hoeveel het leven
duurder wordt (is geworden). Daartoe wordt een be
paald jaar als basis genomen, waarbij het bedrag dat
het modale werknemersgezin toen uitgaf, op 100 wordt
gesteld. Het uitgegeven bedrag was in de onderzochte
periode f 19.375. Dit bedrag is voor het prijsindexcijfer
op 100 gesteld (1975 100).
Het „wegen" gebeurt om de belangrijkheid van de
diverse bestedingen op een verantwoorde wijze tot
uitdrukking te brengen. De weging geeft dus aan, wélk
gewicht elk van de uitgaven heeft in verhouding tot het
inkomen en de totale bestedingen.
Vergelijking gezinsconsumptie werknemërsgezlnnen met een Inko
men onder de ziekenfondsgrens.
Artikelgroep
Consumptieve uitgaven
mei 1974-april 1975
Consumptleveranderlns
t0.v. 1969
Voeding w.o.
brood, gebak, mcclprodukten
aardappelen, groenten, fruit
suikerwerk, chocolade, kruideniers
waren
dranken, maaltijden
vlees, vis, pluimvee
vetten
zuivelprodukten
huur, onderhoud woning
woninginrichting, bloemen
huishoudelijke artikelen en apparaten
verwarming, verlichting
Kleding en schoeisel
Hygiene en medische verzorging
w.o.:
reiniging, huishoudelijke hulp
lichamelijke veriorging
medische verzorging
ontwikkeling, ontspanning
roken -
verkeer
Particuliere verzekeringen
Totaal
5425
28.0
16.1
735
3.8
0.5
875
4.5
4.4
560
2.9
0.2
950
4.9
7.1
1335
6.9
10.4
175
0.9
-3,5
795
4.1
-3.1
4880
25.2
354
2440
12.6
32.0
1025
5.3
44
620
3.2
-04
795
4.1
-0.5
1900
M
•10.1
1S70
8.1
-44
330
1.7
-0.6
2810
14.5
».4
370
1.9
2.7
290
1.5
04
2150
U.l
20.5
4090
21.1
36.4
2055
10.6
264
290
1.5
3.5
1745
94
134
270
1.4
14
19.375
100
100
Zoals opgemerkt is het
bestedingspatroon van
het publiek in de loop
van de jaren nogal ingrij
pend veranderd op een
aantal punten. Zodoen
de heeft het Centraal Bu
reau voor de Statistiek
een ander overzicht moe
ten opstellen. Daarbij
zijn „oude" artikelen
vervallen, maar (meer)
„nieuwe" produkten bij
gekomen.
Ik kan jammer genoeg
gezien de beperkte ruim
te maar een kleine
greep doen uit al die wij
zigingen, die wat betreft
het hoofdstuk woning
het meest opvallend zijn.
In deze categorie ver
dwenen met name de
kinderwagen, de emmer,
de wasknijpers, de bood
schappentas, de centri
fuge, het strijkijzer en
het broodrooster. Daar
voor in de plaats prijken
het parket, de diepvrie
zer. het koffiezetappa
raat, de elektrische grill,
de wasemkap, de
schrootjes en een hele
verzameling planten,
waaronder de geranium,
het kaaps viooltje en de
kerstster.
In de categorie kleding
en schoeisel zal de be
langstellende consu
ment voortaan vergeefs
zoeken naar artikelen als
een werkbroek, de onder-
Jurk, het pantybroekje
en de dameskousen. In
de nieuwe opzet zijn te
vinden de herencoltrui,
de meisjes-klomp
schoen, de Jongenspan
toffel en de broekriem
(om iets te hebben om
strakker aan te halen?).
Schoensmeer
Bij hygiëne en medische
verzorging zijn nuttige
artikelen als bleekmid
del, schoensmeer en
scheermesjes afgevoerd.
Daarvoor in de plaats
staan de babysit, dou-
cheschuim, gelaatspoe
der, tandenborstel en
hairstyler.
In de groep ontwikkeling
en ontspanning valt het
op dat het elektronisch
orgel en de piano de
blokfluit hebben ver
drongen. Ook de voet
balwedstrijd, althans het
entreekaartje, is afge
voerd. Het meest opmer
kelijke is het opnemen
van de encyclopedie en
van kattevoer in blik.
Uiteraard zijn nu ook de
radio-versterker, de
kleuren-tv, de luidspre
kerbox en de cassettere
corder voor de kosten
van levensonderhoud
opgenomen.
In de sector voeding is de
zuurkool, de soepkip en
de volle chocolademelk
afgevoerd. Nieuw op de
lijst prijken artikelen als
het puntbroodje, halfvol
le en magere melk, ma
gere yoghurt en komijne
kaas.
Haya van Someren (senator); Goedo reclame Is onmis
baar, omdat reclame tevens voorlicht over nieuwè
mogelijkheden. Soms gaat reclame over huishoudeliV
ke artikelen uit van de volstrekte debiliteit van da
Nederlandse vrouw. Die reclame verafschuw ik. Voor
knappe tv-spots heb ik de diepste bewondering; voor
puntige, strijdbare politieke reclame eveneens. (Bij
eengebracht door FHV/BBDO).
In coupures van f 1.000,- of 10.000,-.
Aan toonder. Looptijd 5 jaar. Hoofdsom
plus rente is ook eerder opneembaar:
opklimmend van 5'/2% na twee jaar tot 8%
na vijf jaar. Volgens samengestelde
interest. Verkrijgbaar bij uw adviseur voor
verzekeringen of belastingen en onze
kantoren.
Amsterdam. Sarphatistraat 1020-25 25 25.1st. 41 en 42
