Hervormde Synode beslist
over werelddiakonaat
Verwerpen, tegenstribbelen,
accepteren, doordraven
h
Jl
Uit brieven van lezers
Gestuurd door
een oud-leerlinge
Meer vrouwen
in synode
Reorganisatie doorgevoerd
Finse actie tegen bijbelsmokkel
Black muslims door
Arabieren erkend
Hervormde synode
hoort bond niet
over Zuid-Afrika
VANDAAG
Voorbijgangers
DINSDAG 14 FEBRUARI 1978
KERK
Trouw/Kwartet 2
ISO*
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN Het aantal vrou
wen in de hervormde synode is op
nieuw toegenomen. De synode die
gisteren voor het eerst in nieuwe sa
menstelling bijeen kwam telt nu elf
vrouwelijke synodeleden op een to
taal van drieënvijftig. In juni waren
er nog zeven vrouwen in de ssnode. in
november negen. Onder de diakenen
in de synode xijn de dames selfs al in
de meerderheid.
De gemiddelde leeftijd van de her
vormde synodeleden is 48 jaar. Uitge
splitst over de verschillende ambten
is er nogal wat verschil. De predikan
ten in de synode xijn gemiddeld 43
jaar. dc ouderlingen 30 jaar, de diake
nen 36 jaar en de ouderlingen-kerk
voogd S3 jaar.
Men kan dus spreken van een synode
van voor het merendeel mannelijke
predikanten van jeugdige tot en met
middelbare leeftijd, van middelbare
ouderlingen xowel mannen als
vrouwen van jeugdige voor het
merendeel vrouwelijke diakenen en'
van uitsluitend mannelijke vrij
bejaarde ouderlingen-kerkvoogd.
In het presidium werden gisteren op
nieuw gekozen ds G. Spilt als prae-
ses, drs L. de Liefde als eerste asses
sor en mevrouw mr J. A. van Ruler-
Hamelink als tweede-assessor. Ds C.
B. Bot uit Eerbeek werd gekozen als
derde-assessor in plaats van dr G. J.
van Kolmeschate, die niet meer her
kiesbaar was omdat hij geen synode
lid meer is.
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN De hervormde synode heeft gisteren haar goedkeuring gegeven aan voorstellen
tot reorganisatie van het werelddiaconaat van de hervormde kerk. Het komt erop neer dat de
„sectie internationale hulpverlening" (SIH) een commissie wordt van de generale diaconale raad.
De nieuwe naam wordt „commissie werelddiaconaat". Hiermee legde de synode zich met enig
gevoel van teleurstelling neer bij de realiteit.
De koers die de hervormde synode In
1974 uitzette, hield juist in dat het
werelddiaconaat geoecumeniseerd
zou worden. Men dacht aan meer
integratie met het werk van SIH in
de stichting Oecumenische Hulp
iSOHi. waarin de hervormde kerk
met een aantal andere kerken sa
menwerkt. zodat de besteding van
de gelden grotendeels aan SOH zou
worden overgelaten en SIH zich zou
beperken tot de geldwerving en de
voorlichting van de gemeenten. Zelfs
werd gehoopt op een interkerkelijke
raad voor het werelddiaconaat.
Het Is daar niet van gekomen, voor
namelijk omdat de gereformeerden
aan deze oecumenische opzet van
het werelddiaconaat niet wilden
meewerken. Naast het principe ..een
heid van woord en daad" dat in de
relatie van het werelddiaconaat tot
de zending een rol speelt werd door
het algemeen diaconaal bureau van
de gereformeerde kerken ook de na
druk gelegd op de ..eenheid van het
diaconaat" voorzover dat binnen- en
buuenland diaconaat betreft.
Nieuwe opzet
Vandaar dat nu ook de hervormde
synode een jarenlange knoop door
hakte en haar werelddiaconaal werk
nu opzet als een verantwoordelijk
heid van de hervormde kerk als zo
danig. Er was dringend een duidelij
ke structuur voor ons werelddiaco
naal werk nodig, -zei dr. P. A. C.
Douwes, de secretaris van de genera
le diaconale raad. Ook kan op deze
wijze het principe „eenheid van het
diaconaat" beter tot zijn recht ko
men. Daarnaast zal de samenwer
king met de SOH blijven bestaan.
Mevrouw diaken L. M. Vroom, na
mens de hervormde kerk bestuurslid
van SOH. sprak èr haar teleurstel
ling over uit dat de voorgenomen
integratie niet doorgaat maar had
toch geen bezwaar tegen de nieuwe
regeling omdat er nu eindelijk duide
lijkheid komt. Ds. C. B. Bot drong
erop aan dat zending en werelddia
conaat zoveel mogelijk overleg zul
len plegen en zoeken naar gezamen
lijke projecten. Er is sinds enige tijd
Oeze rubnek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op m deze krant gelezen
berichten artikelen en commentaren, en met voor gedichten, open brieven, oproepen
o« reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te worden) De
inzendingen vo<* deze rubnek dienen zo beknopt mogeli|k te zi|n Oe redactie behoudt
zich het recht van bekorting voor Het is ons helaas met mogeii|k over elk geval
van bekorting ol nietpiaatsmg (doorgaans een gevolg van een te groot aanbod) te
corresponderen Bneven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw.
Postbus. 859. Amsterdam. B>| publicatie worden naam en woonplaats van de
schaver vermeld
wel een periodiek overleg maar ds.
Bot had de indruk dat daar nog niet
veel uit is gekomen.
Het synodesecretariaat werkt thans
met voortvarendheid aan een her
ziening van een classicale indeling
van de hervormde kerk. Dit werd
gisteren meegedeeld door de secre
taris van de synode dr. R. J. Mooi.
Het is met name de gereformeerde
bonders een doom in het oog dat de
classicale indeling allang niet meer
klopt op de werkelijkheid. Daardoor
voelen zij zich ondervertegenwoor
digd in de synode. Er zijn mammoet-
classes. zoals op de Veluwe, waarvan
het aantal predikantsplaatsen een
veelvoud is van dat van classes in
het noorden van het land. Maar elk
van de 54 classes zendt één afge
vaardigde naar de synode.
Bij de herindeling zal in de eerste
plaats worden gestreefd naar een
meer evenredige verdeling van het
aantal predikantsplaatsen over de
classes. Overwogen wordt nog in
hoeverre rekening moet en kan wor
den gehouden met de classicale in
deling in de gereformeerde kerken.
Wij wachten niet meer op de regio
nale herindelingsplannen van de
overheid, die hebben ons nu al een
paar jaar opgehouden, aldus dr.
Mooi. Hij zegde toe dat de kleinste
classis in ieder geval behouden zal
blijven. Dit is de groep (Fransspre
kende) Waalse gemeenten die ver
spreid door het hele land een classis
van de Nederlandse hervormde kerk
vormen.
Taizé
Frere Roger heeft dr. A. H. van den
Heuvel uitgenodigd om met andere
leden van het synodemoderamen in
Taizé te komen praten over de door
werking in Nederland van het Taizé
week-end dat In december in Breda
gehouden is.
Geen tractaatjes (1)
Aan het eind van het artikel „Geen
tractaatjes onder het kussen van de
oudste zoon" van ds. A. A. Spijker
boer. zegt hij: ..Ik schrijf dit artikel
als christen uit de heidenen, maar er
zijn ook christenen uit de joden.
Rabbijn Abramowitz vindt dat een
Jood die christen wordt naar een
andere godsdienst overgaat Over
de vraag of dit echt zo is. zouden ook
christenen uit de Joden zich moeten
kunnen uitspreken." Dat wil ik bij
deze gelegenheid doen Toen ik in
1934 was gaan zien dat Jezus de
Messias was. werd ik mij meer dan
ooit bewust dat ik jodin was. Ik
volgde de Jood Jezus en ik werd
zogezegd weer ingeënt in de olijf
boom (Romeinen 11 vers 23 24). Ik
bleef en blijf jodin. Hem volgende
die tot de zijnen kwam (Israél) en
door genade heb ik Hem aangeno
men. Johannes 1 vers 11 In 1,935 zei
een dame tot mij: „Rebecca. Ik ben
zo blij dat je bij ons gekomen bent",
waarop ik antwoordde: „Pardon.
Juffrouw, u bent bij ons gekomen."
Dit zou ik Rabbijn Abramowitz zo
graag duidelijk maken, dat ieder
mens uit de volkeren die in Israéls
Messias gaat geloven wordt ingelijfd
bij Israël!
Alphen aan den Rijn
Rebecca de Graaf-van Gelder
Buber (2)
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wlbautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/
DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 4. Rot
terdam
Tel. 010-115588 (red)
Schledamsevest 52
Tel. 010-115700 (adv).
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22, Den
Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
Wanneer ds Kroon de herdenking
van de 100ste geboortedag van Mar
tin Buber gebruikt om zijn kritiek
op de Staat Israël te ventileren, met
een verwijzing naar Bubers eigen
kriUek en een verwijzing naar een
pijnlijk incident ln zijn laatste le
vensuren. zonder daarbij Bubers on
voorwaardelijke solidarteit met zijn
Staat Israël te vermelden of de In
vloed en aanhang die hij in Israël
had en heeft, dan heeft dat veel van
„het bespotten van de arme", en
Buber heeft daartegen geen ver
weer. Waarom vermelden mensen
als Kroon ln Trouw en Spema Wei
land ln De Tijd en op de Buberher-
denklng in Amsterdam, niet wat Bu
ber gezegd heeft in zijn „Der Jude
und sein Judentum", blz. 542: „Ik
heb de uit de oorlog voorgekomen
vorm van de nieuwe Joodse maat
schappij. de Staat Israël, als de mij
ne aanvaard. Ik heb niets met die
Joden gemeenschappelijk die deze.
de feitelijke gestalte van de Joodse
zelfstandigheid, menen te mogen
bestrijden. Het gebod, de geest te
dienen, hebben wij ln deze Staat,
van deze uit, te vervullen. Of ls alles
geoorloofd als het erom gaat de
Staat Israël een veeg uit de pan te
geven? Kritiek funcUoneert slechts
in een context van liefde en warmte,
en die ontbreekt ln deze wijze van
optreden ten enenmale. En hoevelen
van onze Joodse vrienden wonden
we daarmee op een manier waarte
gen zij geen verweer hebben!
Hilversum
Willem Zuidema
door A. J. Kiel
Het was ongeveer drie uur
's middags. Ik zou een boodschap
doen en had de knop van de
buitendeur al ln mijn hand. toen ik
de telefoon hoorde. Ik ging terug
naar de kamer, nam op en noemde
mijn naam. Een onduidelijke stem
aan de andere kant van de lijn
mompelde iets van: verkeerd
verbonden, en daarna werd
verbinding meteen verbroken. Ik
liep opnieuw naar de deur en nu lag
er een enveloppe op de mat. Mijn
naam stond er op. geschreven in
een enigszins ouderwets
handschrift. Ik draaide de
enveloppe om, maar een afzender
ontbrak.
Een anonieme brief!, dacht ik
opgewonden. Niet omdat ik
opzienbarende onthullingen over
een kerkelijke
hoogwaardigheidsbekleder of iets
in die trant verwachtte, nee. mijn
opwinding ontstond omdat ik,
geschoold door veelvuldige lectuur
van detectiveverhalen, direct
verband legde tussen dat
telefoontje en de brief. De
bezorg(st)er van de brief had met
een handlanger afgesproken: als jij
zus en zo laat zijn nummer draait,
gaat hij natuurlijk naar de telefoon
en dan kan ik mooi ongemerkt die
enveloppe bij hem ln de bus
stoppen
Ik ritste de enveloppe open .er
zat geen brief in, alleen een foto
van een bejaarde heer. De foto
moest jaren geleden genomen zijn.
hij had zo'n bruin-grijze tint. Op de
achterkant stond dit: J.
IJserinckhuysen. Dichter van:
Stille nacht. Heilige nacht. U
gestuurd door een oud-leerlinge
van hem.
Voordat ik verder ga. moet ik aan
degenen die misschien vandaag
voor 't eerst deze krant in handen
krijgen, uitleggen hoe het komt dat
wij in de lijdenstijd met een
kerstlied in de weer zijn. Een paar
weken geleden kondigde ik het
„Compendium van achtergrond
informatie bij de 491 gezangen uit
het liedboek voor de kerken" aan
en om te laten zien, hoe persoonlijk
getint de daarin opgenomen
bijdragen zijn. gaf ik een paar
citaten, onder andere een uitval
van Ad den Besten naar lied 143,
zijnde Stille nacht. Den Besten
misprijst (ook) de, wat hij noemt,
calvinistische versie van dit
bekende kerstversje, die van de
hand is van „ene" Johannes
IJserinckhuysen.
Hierop heb ik een aantal brieven
gekregen en een paar daarvan zijn
in de krant gezet, zodat de heer
IJserinckhuysen in onze kolommen
uit de verf is gekomen als een
algemeen geacht en gewaardeerd
Amsterdams christelijk
schoolhoofd en leraar Nederlands
aan de christelijke normaalschool
én als toegewijd ambtsdrager der
hersteld-lutherse gemeente aan de
Kloveniersburgwal. Merkwaardig
is dat niemand van de inzenders
het duidelijk opnam voor Stille
nacht, maar wél schreef over de
verdiensten van de (her)dichter van
het lied: de heer IJserinckhuysen.
Laat Ad den Besten hieruit echter
niet de conclusie trekken, dat de
briefschrijvers zijn afkeuring van
het lied delen, ik denk eerder dat
voor hen de kwaliteit van Stille
nacht buiten kijf is en dat zij
daarom het alleen over hun
geliefde oud-leermeester hadden.
Ik zou niet op de zaak
teruggekomen zijn, als ik die foto
niet van die onbekende
oud-leerlinge gekregen had. Die zet
J. IJserinckhuysen
ik bij dit stukje. En ik eindig met
een citaat uit een brief van een
(andere) oud-leerlinge die het
volgende vertelt:
„Na zijn pensionering verhuisde
het gezin IJserinckhuysen naar de
Jacob Marisstraat, helemaal aan 't
eind van de Overtoom en dan de
brug nog over. Dat was des zondags
een heel eind lopen voor hem naar
de lutherse kerk aan de
Kloveniersburgwal, fietsen was er
toen (begin jaren dertig, ajk) nog
niet bij voor zijn leeftijdgenoten en
de afstand begon hem te zwaar te
vallen. Er kwamen klachten, toen
hij besloot dan maar zondags in de
tram te stappen en zo naar de
preek te gaan. Hij dacht daar niet
licht over, zondags gebruik maken
van het openbaar vervoer werd
destijds afgekeurd en niet gedaan.
Auto's waren er niet veel. Weet je.
zei hij eens tegen me, de broeders
keuren het wel af, maar mijn Vader
zou het wel begrepen hebben, dat
het niet anders kon."
HELSINKI De Finse regering zal
een nieuwe wet aan het parlement
voorleggen, die een einde moet ma
ken aan de smokkel van illegale
literatuur waaronder bijbels naar de
Sowjet-Unie via Finland. Volgens de
nieuwe bepalingen zal het mogelijk
zijn voor de douane om de doorgang
van goederen tegen te houden,
waarvan de Finse autoriteiten we
ten, dat zij verboden zijn in het
ontvangende land. Het gaat daarbij
om landen waarmee Finland bilate
rale anti-smokkel overeenkomsten
heeft.
Finland heeft dergelijke overeen
komsten met de Sowjet-Unie, Polen,
de DDR en de Bondsrepubliek. Vol
gens Markku Jylli, perschef van het
Finse ministerie van buitenlandse
zaken, klaagde de Sowjet-Unie twee
jaar geleden over de smokkel van
illegale literatuur via Finland. Vol
gens de nog bestaande Finse wet,
kan alleen pornografie aan de grens
worden tegengehouden.
Een financieel comité van het Finse
parlement moet het wetsvoorstel
bestuderen. Aangezien dit comité
nog bezig is met wetten, die in 1975
werden voorgesteld, kan het nog wel
even duren voordat deze wet er door
is, zo zei een parlementslid.
Sjenoeda ziet af van
reis naar Israël
CAIRO De koptische patriarch
Sjoenoeda III heeft zijn plannen
voor een paasreis naar Jeruzalem
afgezegd, omdat de vredesbespre
kingen met Israël langzamer verlo
pen dan verwacht. In plaats van de
paasreis zal Sjenoeda naar Enge
land komen voor een bezoek aan de
daar in diaspora levende kopten en
voor versterking van de band met de
anglicaanse kerk.
RIAD De regering van Saoedi-
Arabië heeft honderd studiebeurzen
beschikbaar gesteld voor leden van
de black muslims die in Medina,
Jeddah en Riad willen studeren.
De black muslims tellen op het mo
ment in de VS meer dan een miljoen
leden. Tot 1976 gold de beweging
voor de moslems als een ketterij,
omdat de toenmalige leider van de
beweging, Elija Mohammed, zich als
een nieuwe profeet liet vereren.
Zijn opvolger, Wallace D. Moham
med, heeft hier een stokje voor ge
stoken en aansluiting bij de wereld
islam gezocht. Hierbij trad de bok
ser Mohammed Ali als bemiddelaar
op. In december kwamen voor het
eerst 180 zwarte moslims uit de VS
naar de bedevaart in Mekka.
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN Met 27 tegen 22
stemmen heeft de hervormde syno
de gisteren een voorstel verworpen
van ouderling J. Haeck. om in het
Zuid-Afrika-debat van vanmiddag
ook de delegatie van de gerefor
meerde bond te horen die in novem
ber Zuid-Afrika bezocht heeft.
door ds. M. J. van der Veen
Schenkeveld
Bij de verschillende bevrijdlngs-theolo-
gieën waaj men van leest, hoort ook de
feministische theologie. Deze theologie,
was een van de hoofdonderwerpen van de
conferentie van christen-vrouwen, die
deze maand in Brussel werd gehouden.
In vergaderingen van de wereldraad van kerken
blijken Afrikanen. Amerikanen etc. zo nu en dan
gemeenschappelijke standpunten in te nemen
vanwege hun verbondenheid met hun eigen we
relddeel. maar deze verbondenheid is voor Euro
peanen niet altijd voor de hand liggend. In
Brussel merkte een Amerikaanse deelneemster
aan de conferentie op: Hoe is het mogelijk dat
jullie Belgen en Nederlanders elkaar niet eens
kennen, jullie zijn buren!
Was dit de aanleiding tot deze samenkomst, pas
op de laatste dag kwam Europa een beetje te
voorschijn.
De feministische theologie is een onderdeel van
het feminisme, dat de laatste jaren met zoveel
kracht naar voren komt. In Brussel waren vrou
wen die voor het eerst van deze theologie hoor
den, voor wie feminisme eigenlijk een nieuw
woord was.
Als zeventig vrouwen uit 21 landen bijeen zijn (er
waren ook heel wat Oosteuropese en Russische
vrouwen) beleef je in korte tijd allerlei stadia die
feministen zo vaak meemaken: verwerpen, te
genstribbelen, accepteren, doordraven.
In ieder geval werd wel duidelijk dat vrouwen-
mancipatie te maken heeft (had) met bevrijden
van vrouwen van vrouwen uit allerlei structuren,
waardoor ze niet mee konden doen in de beroe
pen en functies die zij ook ambieerden. Feminis
me is een volgend proces: Als we dan mee
kunnen doen. hoe zijn we in die deelname on
szelf? Hoe bevrijden we ons van de patronen die
op ons gedrukt zijn. maar ook: hoe doen mannen
dat? Waar is de méns gebleven? De feministi
sche theologie probeert ln de bijbel het vrouwe
lijke weer te ontdekken, opdat die bijbel meer
een boek voor mensen kan zijn. waar ieder
zichzelf in kan herkennen. Een belangrijke rol ln
deze feministische theologie speelt de Neder
landse theologe uit Nijmegen Tine Halkes. die
ook in Brussel aanwezig was. samen met Eliza
beth Moltmann-Wendel (de vrouw van de Duitse
theoloog Jürgen Moltmann, maar ln het kader
van het feminisme ben je niet „de vrouw van" of
„de man van").
In het referaat van Elisabeth Moltmann trof mij
het meest, dat zij de aandacht vestigde op de,
bevrijding van het lichaam. Wij komen uit een
eeuwenlange traditie van verloochening van het
lichaam en daar heeft zelfopoffering veel mee te
maken. Je zelf wegcijferen is een rol die aan veel
vrouwen is toebedeeld, die ze ook vaak zelf
geaccepteerd hebben, maar als denken, voelen
en willen weer gelijk gewaardeerd worden, in
mannen èn vrouwen, als we weer ontdekken
hoezeer we ons in ons lichaam kunnen uitdruk
ken, zullen we meer „hele" mensen kunnen zijn.
Het best geïllustreerd werd dit in een „oproep
aan onze zusters". (Sisterhood, zusterschap is
voor feministen een heel wezenlijk woord, meer
dan het uiltgesleten „broederschap"). De oproep
luidt:
a) Aan onze zusters, die jullie taak zien in „er zijn
voor de ander", in zelfopoffering, willen wij, bij
alle achting voor jullie werk, vragen een ogenblik
op te houden en jezelf af te vragen of dat wat je
doet werkelijk overeenkomt met de wensen, plan
nen en dromen die je eenmaal hebt gehad.
b) we willen je vragen in het ongetwijfeld moeilij-
ke proces te begeven van je zelf bewust te worden,
jezelf kritisch af te vragen wat je aan het doen
bent.
c) uit het evangelie, dat ons spreekt van Gods
Liefde willen we je vragen jezelf te accepteren en
je zelf lief te hebben: Want alleen wie zichzelf
kent, kan ook de ander werkelijk liefhebben en
zich voor die ander inzetten.
d) We willen jullie oproepen je aaneen te sluiten,
zodat je met elkaar over jezelf kunt praten, elkaar
kunt helpen, elkaar kunt oefenen om jullie eigen
inbreng te hebben in het partner-zijn, in je werk,
bij het opvoeden van de kinderen, kortom in jullie
hele bestaan.
De Finse sociologe Riitta Auvinen maakte dui
delijk hoezeer het bovenstaande te maken heeft
met de situatie, waarin mannen en vrouwen nu
verkeren. In een boeiend betoog liet zij zien. dat
de verhouding man/vrouw ln het huwelijk altijd
afhankelijk is geweest van de menselijke basis
behoeften: is de vrouw er alleen om het geslacht
voort te zetten, is zij er als werkkracht, is zij er
voor de sex? Of wordt dat allemaal gecombi
neerd?
Of is zij er om zichzelf, zoals de man er is om
zichzelf? Nu zoveel vrouwen financieel onafhan
kelijk zijn (worden) is de ..waarde" van een
vrouw ook veranderd. Dat betekent dat de hele
maatschappij verindividualiseert, dat het niet
alleen meer het gezin is dat de kem van de
maatschappij vormt, maar dat twee individuen
elkaar kiezen met een grotere verantwoordelijk
heid dan vroeger, omdat ze niet meer financieel
van elkaar afhankelijk zijn.
Die onafhankelijkheid vraagt in vele relaties een
grote mate van trouw, zoals Tine Halkes op-
AGEE
Het uitspreken van de hoop ten a; W
zien van een gunstige beslissini
voor de voormalige CIA-agent Aget
in een redactioneel commentaar vai
ons blad vond ik bevestigd in he j or
laatste nummer van Hervormd Ne
derland. HN-commentaar schrijft N I
..Terwijl dit wordt geschreven moe lit n
de interpellatie in de Tweede Ka mei den
over deze kwestie nog plaats heb i
ben. Te wensen valt. dat de volks veg(
vertegenwoordiging de staatssecre
taris zo ver zal krijgen, dat zij alsnog
de raad van staten als onafhankelij t Cl
ke instantie in de gelegenheid stelt D-n
zich over deze zaak te buigen". Die
wenselijkheid is intussen geen wer tëen;
kelijkheid geworden, waardoor ookus is
de hoop die ons blad uitsprak n Idspi
rook opging. Nadat mevrouw Haars steer
geantwoord heeft, dat haar beslis tien
sing om Agee uit te wijzen louter ei imte
alleen genomen was om de moge 'met
lijkheid van beroep bij de Raad var ide)
State af te snijden, blijft er m.i. alk n „p
reden voor om de staatssecretaris te
vragen waar ergens een verband te niste
leggen is tussen deze beslissing er 'n*nf
de evangelische stellingname van de F
groepering waaruit zij voortkwam
en die haar steunde, of moet ik zeg le zi
gen niet wilde laten vallen. Wanneer I®dn
dit laatste waar is wordt de zaak er ard<
niet beter op. Dan maakt men blijk lc'te:
baar liever een man die een door en 1 he
door slecht instituut als de CIA aan fët c
de kaak stelt tot een getekende die de i
van land tot land zou moeten zwer- n dï
ven, dan dat men hem de kans geeft 6e
recht te verkrijgen. En als hij dan
straks misschien in een oostblok w i
land verblijf vindt? Gaan we dan ör b
zeggen: zie je wel dat het een com itrif
munist was? Het zal moeilijk zijn nistl
om hierin de herbergzaamheid terug
te vinden waartoe de apostel ons<-*Sl
samen oproept. t c
>e"
oltgc
ven,
u m
ong
1 i
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Nieuwerkerk a/d IJssel
C. van den Bergh te Rotterdam- >1
Zuid; te Ter Heijde aan Zee Joh.f7-'8
Kortleve te Driebergen.
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Hellevoetssluis J. G. J
•van Echten te Bunschoten Spaken!
burg; te Barendrecht G. J. Smink tl
Stad aan het Haringvliet; AmsteiT
dam-Zuid t.b.v. evangelisatie classisl
Amsterdam C. H. Koetsier te De
Bilt, die dit beroep heeft aangé-Jorsr
nomen.
Aangenomen: naar Epe (Gld) Th. de
Kok te Rotterdam-Overschie.
Bedankt: voor Oldekerk J. van den
Reest te Doornspijk.
GEREF. KERKEN VRIJG.
Aangenomen: naar Hasselt J. de
Feijter te Hoogezand-Sappemeer,
die bedankte voor Aduard.
GEREF. GEMEENTE
Beroepen: te Nieuwerkerk (Zld) E.
Venema te Drachten.
VRIJE EVANG. GEM.
Bedankt: voor Goes A. J. Buurman
te Bussum.
merkte. Maar het kunnen handhaven van deze
situatie is helaas nog steeds erg afhankelijk
van de welvaartsstaat. En algemeen kwam dan
ook de bezorgdheid van de zusters naar voren
over de toenemende werkloosheid onder vrou
wen. de eersten die de dupe worden. En zo
volgde, vanzelfsprekend, de conclusie, dat vrou
wen elkaar veel meer nodig hebben, veel meer
haar krachten moeten bundelen, op moeten hou
den met te zeggen, dat economische en andere
problemen te moeilijk zijn, maar de moed moe
ten hebben te onderkennen op welke punten ook
haar eigen bestaan bedreigd wordt. Dit had tot
gevolg dat enkele krachtige resoluties zijn aan
vaard om niet alleen te protesteren tegen de
neutronenbom, maar ook een telegram te zen
den aan dr. Kurt Waldheim, de secretaris gene
raal van de Verenigde Naties om te vragen dat de
speciale zitting van de V.N. in april-mei effectie
ve stappen zal ondernemen om te komen tot
ontwapening en een duurzame vrede. Aan de
wereldraad werd gevraagd toch vooral voort te
gaan ondanks alle moeilijkheden met het
program om het militairisme te bestrijden. Soms
dacht ik: daar heb Je al die bekende resoluties
weer, maar dan ineens werd de vergadering toch
zeer betrokken bij een speciaal onderwerp: de
martelingen, op een manier waarvan je voelt:
Hier zijn vrouwen aan het woord die mee kunnen
voelen met lichamelijke pijn van mensen overal
op de wereld. Waren we samen Europesen? We
ontdekten, meer dan te voren, veel gemeen
schappelijks. Weliswaar zijn de wetten van ge
lijkheid tussen man en vrouw in Oosteuropese
landen krachtiger dan bij ons, maar zelfs deze
vrouwen geven toe dat zij, thuisgekomen van
hun werk, er meestal alleen voor staan. En uit
Rusland kwam de klacht dat vrouwen de reli
gieuze opvoeding in het gezin vaak alleen moe
ten doen. We herkenden elkaar in onze vragen,
we waren meer open over onze eigen situatie, en
we beseften heel duidelijk dat al onze problemen
te maken hebben met wat er in de hele wereld
gaande is. Niet zo 'erg Europees dus. Maar toch
wel bewust van een gemeenschappelijk verleden
dat veel goeds en veel kwaads heeft gebracht.
In alle gesprekken kwam naar voren dat deze
vrouwen zich erg betrokken voelden bij haar
kerk. Vanuit de kerken willen ze veel zaken
aanpakken, bij de kerken moeten hun resoluties
ook terecht komen. De kerk is ons aller moeder,
maar we verwachten van haar wel, dat ze moed
heeft, dat ze zorgt, dat ze een plaats is waar we
met elkaar onze interesses kunnen delen. Zo
eindigde een van de rapporten: Wat wij nodig
hebben is een moedige kerk. die tot delen bereid
is.
(De auteur van deze bijdrage, mevrouw ds. M. J.
van der Veen-Schenkeveld, is gereformeerd predi
kante in Krimpen aan den IJssel en lid van het
centraal comité van de wereldraad van kerken)
Hans Küng
De stichting r.k. priesteropleidingen
Losse hééft in een open brief aan de
r.k. kerkprovincie Nederland gepro
testeerd tegen de aanwezigheid van
kardinaal Alfrink en bisschop
Bluyssen van Den Bosch bij de rede.
die de Tübingse theoloog Hans
Küng in Tilburg heeft gehouden. De
stichting vindt, dat kardinaal Al
frink en bisschop Bluyssen prof.
Küng met zoveel egards zijn tege
moet getreden, dat zij daardoor veel
gelovige rooms-katholieken in ver-
waaring hebben gebracht. Lisse her
innert aan het conflict tussen de
westduitse r.k. bisschoppen en prof.
Küng. Met name bisschop Bluyssen
als fungerende bisschop heeft vol
gens de stichting daarmee de indruk
gewekt, dat hij de mening van het
Duitse episcopaat niet deeltn zich
ook niet conformeert aan de afwij
zing door de H. Stoel. De stichting
r.k priesteropleidingen Lisse. die
geld inzamelt voor het seminarie
Rolduc van bisschip Gijsen. ver
zoekt de r.k. kerkprovincie Neder
land publiekelijk haar visie op het
gebeuren in Tilburg te geven
