Schoolkinderen naderen om te horen Geen linkse wildebrassen in Den Ham een predikant GEREFORMEERD PREDIKANT VANDAAG Voorbijgangers^ Kol Kerk Afghanistan bestaat 25 jaar ZATERDAG 11 FEBRUARI 1978 KERK Trouw/Kwartet -ï~ -vns V. Europeanen op bezoek in India. Spotprent uit een Engelse krant van 1900. Jozef in de put. Afbeelding uit 1514. door Jan B. Weenink In het godsdienstonderwijs of de schoolcatechese, zoals de katholieken dit vak noemen, is de laatste jaren veel veranderd. Stond bij de katholieken vroe ger de oude catechismus op het programma, bij de protestan ten was het de bijbelles. Je leerde er hele rijtjes koningen en profeten uit je hoofd, zelf moest ik destijds nog heel Je- saja 53 op kunnen zeggen, waarvan ik dan wel wist. dat het met Jezus te maken had. maar veel minder, wat dat nu met mij te maken had. Daar lag dan ook het zwakke punt van die bijbelles. Je kwam van school af en wist eigenlijk niet wat Je met die kennis aan moest in het gewone leven Uit reactie hierop gingen toen veel godsdienstleraren de ervaring van het kind als uitgangspunt van hun lessen nemen. Kranteartikelen, en de dingen waar de kinderen zoal mee op de proppen kwamen. Zo goed en zo kwaad als dit gaat. wordt dit dan met Jezus of met de bijbel in verband gebracht. Ook kun Je na tuurverschijnselen met God ver binden De moeilijkheid bij deze benadering is. dat je allerlei verschijnselen In de natuur of de actualiteit niet met God in verband hoeft te brengen. Als je op een stille ochtend over het strand loopt en Je ziet nevels uit het water opstijgen, dan kun je daar ook wel van genieten zonder aan de Geest te denken Maar het grootste nadeel is. dat de bijbel zo wel heel verbrokkeld over komt Je ziet dan soms wel verban den met de actualiteit, maar niet het verband, dat in het verhaal van de bijbel zelf zit. Ontdekking Een groep katholieke godsdienstle raren had jarenlang zo godsdienst gegeven. Het was aanhollen achter ADVERTENTIES De Gereformeerde Kerk van CURASAO (Ned. Ant.) wil graag z.s.m. in contact komen met die bereid is haar te dienen voor een periode van tenminste 3 jaar Ge dacht wordt aan een jonge predikant met tenminste enige jaren ervaring Telefonische inlichtingen bij Dr A B C Hofland - 015-56.16 88 (na 20 30 uur) Mr F P Sinia - 085-45 60 14 Sollicitaties vóór 1 maart a s te zen den neer eerstgenoemde Aart van der Leeuwlaan 122 te Delft. AMSTERDAM: Postbus 859 Wlbautstraat 131 Tel. 020-913456 Telex 13006 ROTTERDAM/ DORDRECHT: Postbus 948 Westblaak 4, Rot terdam Tel. 010-115588 (red) Schiedamsevest 52 Tel. 010-115700 (adv). DEN HAAG/LEIDEN: Postbus 101 Parkstraat 22. Den Haag Tel. 070-469445 ZWOLLE/GRONINGEN Postbus 3 Melkmarkt 56. Zwolle Tel. 05200-17030 ae actualiteit, aanleunen tegen de menswetenschappen en met de klas sieke catechismus wisten ze geen raad. Ze raakten uitgeput en gingen zich toen afvragen waar ze eigenlijk mee bezig waren. Ze kwamen in con tact met een groep bijbeluitleggers: Breukelman. Hemelsoet. Naastepad en Soetendorp. Theologen van pro- testantsen. van katholieken alsook van Joodsen huize. Deze theologen hebben ons geleerd dat de bijbel ook anders te lezen valt. dan alleen maar als bewijsplaats bij de klassieke dog- maUek. Dat het niet allereerst om de teksten gaat maar om het verhaal. Zo ontdekten deze katholieke gods dienstleraren dat het bij de Uittocht niet alleen ging om het Joodse volk. zolang geleden, maar dat het het verhaal is van de mens of groep vandaag, die ook moet uittrekken uit de slavernij van onderdrukking en discriminatie, door de woesüjn naar het beloofde land van vrijheid en vrede. En ook. dat het steeds opnieuw moet gebeuren. Ze gingen de bijbel als het verhaal van het Joodse volk ontdekken en in verband daarmee zagen ze ook Jezus opnieuw. Over de verhouding van de bijbel tot de ervaringswereld van de leerling schrijven ze in het voorwoord tot hun pas verschenen bijbelcursus ..Naderen om te horen" het volgen de: ..Het grote misverstand waar wij voortdurend mee worden geconfron teerd is, dat wie het bijbels onder richt serieus neemt, aan de erva ringswereld van het kind voorbij zou gaan. Het tegendeel is waar. naar onze mening. Waar het bijbels onder richt serieus genomen wordt, daar komt het hele leven ter sprake, ook de hele ervarings wereld van de leer ling. Wie goed spreekt over het bij bels woord spreekt over de mens en zijn wereld. Bezig zijn met de Schrift betekent: met handen en voeten in de menselijke leefwereld staan. Maar deze stelling is niet omkeer baar. Ten volle bezig zijn met deze wereld, met de „trend van de tijd" betekent lang niet altijd dat we dan bezig zijn met „de dingen van de Vader". „Zij" en „wij" Krijgen we op deze manier toch niet weer een bijbels onderricht in de zin van een van boven aangereikte blauwdruk of receptenboekje voor het leven hier beneden? Dat blijkt niet de bedoeling te zijn, wat dan wel? Hun visie op de bijbel en zijn lezer is er niet één van boven naar beneden, maar van ..zij" en „wij". De bedoeling van de bijbelcatechese Is het gesprek op gang te brengen tus sen de bijbelschrijver en de leerling. Ervaring en bijbel in de schoolcate chese. Over de bijbel schrijven ze:„De Schrift is een boek geschreven door mensen, die hun diepste ervaringen, hun levensverhaal op 8chrift heb ben gesteld. Hun verhaal is echter geen verzameling van onsamenhan gende emoties. De bijbelschrijvers hebben hun emoties gecoördineerd en gestructureerd. En de structuur van de Schrift vormt de litteraire weerslag van deze brandende erva ringen. Jonge mensen in contact brengen met deze verhalen betekent hen de mogelijkheid geven om hun eigen levensverhaal te toetsen aan de verhalen van de 8chrift. Als in een spiegel kunnen zij zichzelf he- kennen in deze verhalen. De leerlin gen worden in contact gebracht met de grote bijbelse figuren. Jongeren hebben behoefte aan zulke personen als mogelijke identificatiefiguren. Ze krijgen zo de mogelijkheid een eigen zinsverband te vinden in de onsamenhangende emoties die hen veelal overspoelen." Wat de godsdienstleraar hierbij doet is de leerling helpen tot een relatie, een ban te komen met het bijbelver haal. Een keus Natuurlijk zit er achter deze opzet een keuze en een geloof. NI. dat de christen kiest voor de bijbel en het geloof dat ze de jongeren moeten terugbrengen naar hun diepste le vensverhaal. hoe wij van Godswege aangesproken zijn als mens. als broeder en hoeder binnen het zins verband dat de Heer ons wijst Is er dan geen enorme culturele kloof tussen onze tijd en de tijd van de bijbelschrijvers? De kloof is er zeker en die kan zo groot zijn, dat de hele bijbel een gesloten boek blijft. Maar is de weg die God met mensen gaat veranderd? Het gaat er in de cursus „Naderen om te horen" om de structuur, de zinsverbanden van de Schrift duidelijk te maken. De richtlijnen en uitgangspunten uit te werken en van hieruit kan dan de hele actualiteit te sprake komen. De cursus „Naderen om te horen" van A. Th.-Koot e.a. werd eind vorig Jaar bij Gooi en Sticht. Hilversum, uitgegeven. De eerste serie bestaat uit zeven deeltjes, alle over de Tho ra. de eerste vijf boeken van het Oude Testament. Series over de Profeten, de Geschriften en het Nieuwe Testament zullen later ver schijnen. Totaal dertig deeltjes, ma teriaal om in drie jaar te gebruiken. De deeltjes zijn vlot opgezet met foto's en afbeeldingen uit de kunst. Elk bijbelboek heeft een apart deel tje, dit om aan te geven dat het ook in de bijbel om verschillende boeken gaat. maar ook om de kinderen niet te ontmoedigen. Na een maand is zo n boekje weer uit en komt er een nieuw boekje, dat houdt de span ning erin. Je legt immers een boek van zoveel eeuwen niet zomaar aan een kind voor. Nee. langzaam maar zeker worden ze ingeleid in de brede ervaringswereld van de Schriften. Het laatste deeltje gaat over „Jezus volgens de Thora". Hun uitgangs punt wordt hier weer duidelijk. Het verhaal van het volk. het verhaal van de Zoon, beide pars pro toto. deel voor het geheel. Het verhaal van de mensen en jij hoort bij dat geheel. Echt gebeurd? Nu zijn er allerlei protestanten, die alleen maar in de vraag geïnteres seerd zijn „is het echt gebeurd". Dit uitgangspunt heeft er voor gezorgd dat we die bijbelse geschiedenis boekjes kregen. De opzet van deze cursus erkent wel de historifche Als je een of andere ziekte krijgt. ik weet zo gauw geen treffend voorbeeld.loop je opeens tegen mensen aan die je vertellen dat zij 't zelfde hebben gehad of iemand kennen die 't nóg heeft. Hetzelfde verschijnsel doet zich op allerlei gebieden van het leven voor. Eind vorige week mediteerde ik op deze plek over de opwekking van de hooggeleerde pater Chappin, om het bij politiek in de kerk kalmpjes aan te doen en nu ik wat kerkbladen van januari doorneem, kom ik her en der het onderwerp „politiek in de kerk" tegen. Om te beginnen is dat in „Ons Kerkblad" van de hervormde gemeente van Koog aan de Zaan en Zaandijk. De kerkeraad bericht dat hij „een gesprek over de preek" heeft gehad. Ik citeer: „Een aantal opmerkingen ln de preek van 27 nov. '77 en de bijdrage van ds Polhuis aan het laatste kerkblad (dec. '77 over het proces tegen de RAP-leden. die ln Nederland terecht staan) waren aanleiding tot een gesprek in de kerkeraad. Vraag was: mogen en kunnen dergelijke onderwerpen in een kerkdienst aan de orde komen? Dit bleek voor de kerkeraadsleden geen probleem, dergelijke zaken moeten ln de gemeente bespreekbaar zijn en blijven. De meningen waren echter wat verdeeld over hoe het moet gebeuren Wellicht verdient het aanbeveling bij dergelijke moeilijke problemen de dienst voor te bereiden met een groep gemeenteleden, die wat meer thuis zijn in de problematiek die aan de orde gesteld wordt. In dit geval zou iemand van de politie wat meer verteld kunnen hebben over de regels, die gelden bij het aanhouden van vreemdelingen. Anderzijds bestaat het gevaar, dat wanneer medewerking van zo'n groep alleen beperkt blijft tot de diensten waar „problemen" aangesneden worden, de onderwerpen zo keurig verpakt naar buiten komen, dat discussie nauwelijks meer nodig is Daarbij komt. dat de predikant niet als individu op de kansel staat. De verantwoordelijkheid voor de kerkdienst ligt niet alleen bij hem maar ook bij de kerkeraad. die hem beroepen heeft om de bijbelboeken uit te leggen." Tot zover uit „Ons Kerkblad Naar aanleiding van mijn stukje van vorige week onder de titel „Een rooie katholiek is een dooie katholiek" kreeg ik het verwijt dat ik met een boog om de kwestie van het gezèg van de preek was heengelopen. Dat heb ik inderdaad gedaan, en ik schaam me er niet eens voor. want mijn kerkbladlectuur bepaalt me er door A. J. Klei Omslagtekening van „Ons Kerkblad" van Koog aan de Zaan en Zaandijk. tweer) bij dat ook hooggeleerde theologen er eigenlijk niet uitkomen. In „De Wekker", het weekblad van de christelijke gereformeerde kerken, is prof. dr B J Oosterhoff met dit punt bezig. Hij merkt op: „We kunnen niet altijd zo rechtlijnig uit de Schrift aflezen wat de wil van God Is Sommige predikers zijn daar wel eens te gauw mee klaar. We moeten ln de prediking kunnen zeggen, zo zegt de Here!" Even verderop in zijn beschouwing zegt prof. Oosterhoff: „Maar dat geldt niet alleen van politieke en maatschappelijke zaken. Wat wordt er toch verschillend gepreekt met een beroep op één en hetzelfde Woord van God!" Ook stelt prof. Oosterhoff vast: „De Schrift kan niet altijd rechtlijnig worden toegepast". En zijn slotzinnen luiden: „Het is de verantwoordelijkheid van de gemeente alleen uit en naar het Woord van God te leven. Dat zal ln konkrete situaties niet altijd gemakkelijk zijn. Daarom zullen prediker en gemeente samen Gods Woord moeten zoeken te verstaan om het samen ook in moeilijke situaties gestalte te geven." Ja. dat is mooi en ernstig gezegd, maar als je deze opmerking ook in moeilijke situaties gestalte wilt geven, kun je naar mijn smaak zowel dominee Polhuis als zijn tegenstanders ermee om de oren slaan, en dan zijn we nog niet veel verder. Behalve verhalen over politiek in de kerk. nader: op de kansel, kreeg ik een artikel onder ogen, dat handelt over politiek in de kerkbode. Dat was in het „Gereformeerd Kerkblad" voor Drente en Overijssel. Eindredacteur dominee D. H. Borgers uit Den Ham deelt de lezers mee dat ln dit kerkblad voortaan geen partij-politieke berichten meer zullen worden opgenomen. Het plaatsen van dergelijke berichten, de aankondiging van een CDA-bijeenkomst bijvoorbeeld, blijkt polariserend te werken. Dominee Borgers geeft als oorzaak aan: „Vanuit één en dezelfde geloofsovertuiging trekken we tegenwoordig verschillende politieke consequenties". Hij illustreert dit met de politieke gevoelens in zijn eigen gezin, waarmee hij ons tevens de geruststellende overtuiging schenkt, dat je in de gereformeerde pastorie van Den Ham geen linkse wildebrassen aantreft: „Bij de voorlaatste verkiezingen voor de tweede Kamer dacht mijn vrouw er heel sterk aan op het O.P.V. (Jongeling) te stemmen, hoewel ze zich tenslotte toch maar schaarde achter de oude vertrouwde A R P. En de oudste van onze kinderen kwam toen, na zorgvuldige vergelijking van een groot aantal partijprogramma's, tot de conclusie dat hij indien hij toen mocht stemmen de S.G.P. (Abma) zou kiezen. Het is bij de laatste verkiezing toen hij wél mee mocht doen. toch het CDA. geworden." De Gereformeerde Kerk van LEUS DEN zoekt in verband met sterke groei van haar ledental contact met een die haar in part-time verband als tweede predikant in prediking, cate chese en pastorale arbeid wil dienen. Gedacht wordt aan een predikant in de leeftijd van 30 40 jaar die zelf een ongeveer halfweekse neventaak heeft of denkt te vinden. O m. is een combinatie denkbaar met ziekenhuispastoraat: met het oog hier op wordt thans een vacature in een der Amersfoortse ziekenhuizen openge houden. Woning te Leusden komt beschikbaar Inlichtingen telet. bij ds. J. W. K. Kel der. 033-43574. dan wel schnflelijk of lelef bij seer, ber comm. A. J. Sikkens, Wilgenlaan 18, Leusden-C 033-41781. kern van het gebeuren in diverse delen van de Schrift. Het zijn niet alleen maar verhalen, ze staan ook met de voeten op de grond van de geschiedenis. Wel wordt verteld dat de verhalen zoveel eeuwen later zijn opgeschreven. Toen de joden in bal lingschap in Babel waren, werden de oude verhalen zoals de Uittocht uit Egypte opnieuw begrepen en toen opgeschreven. Woorden als Egypte, woestijn, beloofd land, krijgen zo een diepere betekenis. Ze worden het voertuig van mense lijke ervaring. Op dezelfde manier als voor ons ook „Dachau" meer betekent dan alleen maar een aard rijkskundige of geschiedkundige naam. Ook bij Dachau spreek je niet alleen maar over een verhaal, even min is de Uittocht uit Egypte alleen maar een verhaal. Het gaat om de eeuwige worsteling van de mens te gen de terreur, de dood, de onmacht, met het hoopvol perspektief op echt menselijk geluk. De levensweg van ieder mens, met de voeten op de grond. Als protestantse student loop ik mo menteel een stage bij twee van de schrijvers van deze cursus. Op de r.k. scholengemeenschap Fons Vi- tae te Amsterdam naderen kinderen om te horen. Ze weten, dat als ze deze school bezoeken, dit naderen erbij hoort, zoals er bij ieder vak genaderd moet worden om te leren, zo ook bij de Schriften. Het is een bijzonder verrassende er varing te zien hoe op een katholieke school de kinderen op deze wijze met de bijbel vertrouwd gemaakt worden. Ook is het leuk de kinderen de Hebreeuwse namen van de bij belboeken te zien leren, dezelfde na men die hun Joodse vriendjes hier in deze stad gebruiken. Christelijke en joodse kinderen gaan toch ook als mensen dezelfde weg. Katholieke leraren hebben zo blijk baar voldoende afstand gevonden van de Schrift om deze opnieuw te kunnen brengen en deze zo de leer ling nieuw aan te reiken. Jan B. Weenink studeert theologie aan de Vrije Universiteit te Am sterdam. De illustraties zijn uit „Naderen om te horen" overgenomen. HET ROEPEN EN DE WEG Morgen is het de eerste zondag in d< j® veertig-dagentijd. Volgens de oude rijf lezingen in het kerkelijk jaar heette refl deze zondag „Invocavit", naar de ,ela woorden van psalm 91,15,16, welke ?er( psalm ook in het nieuwe missaal (A-jaar) de opbrengstpsalm gebleven is. „Roept hij Mij aan. Ik zal hem (reddend) antwoorden zegt de psalm. En daarbij lezen we dan het evangelie van de verzoekintan in de woestijn (Mattheus 4.1-11). In die verzoeking krijgt Jezus driem te horen dat hij moet roepen. Eerst tot de stenen, dat ze broden wordei dan tot God, door zich van de hoge tempelpoort te storten en dan te rekenen op de opvang van de engelen, en tenslotte tot de duivel zelf, door hem te aanbidden en dan op die manier zeggenschap over de koninkrijken der wereld te krijgen. Driemaal verantwoordt Jezus zijn weigering om te roepen met een beroep op wat er geschreven staat. Het adres waartoe de duivel hem oproept om te roepen, strookt niet H met wat er geschreven staat. Van die drie klinkt de tweede verzoeking nog het meest acceptabel, of: het minst verwerpelijk. Jezus wordt aangespoord met zijn sprong in de V diepte te vertrouwen op God, te roepen om zijn hulp. Is dat niet legitiem? „Als HIJ Mij aanroept. Ik zal hem antwoorden zo staat het er immers! Maar die God. die in deze tweede verzoeking bedoeld wordt, is er niet. Die kent Jezus niet Hi j kent geen God die je ten eigen bate kunt uitlokken tot sterke stukken. Hij beveelt zijn engelen „op al uw wegen". En de weg is in de relatie van deze rechtvaardige tot zijn God een heel bepaalde richting. De weg van de zelfverloochening en de ontferming over mensen. Wie daarin roept om hulp, die mag uitzien naar de engelen die hij beveelt. Mei gen NK avo sch gen ,W< pra lijk kor ger leg kri, oge He On de mo 'ver joe ter cijl gei sta Ho me bij üjl l he Of Beroepingswerk NED. HERV. KERK Beroepen: te Weerselo J. J. van Ravenswaay, wetensch. hoofdmedew. Rijksuniversiteit te Leiden; te Elspeet J. P. Verkade te Montfoort. Bedankt: voor Dedemsvaart (toez.)] A. J. de Bue te Scharnegoutum; voor Schoonhoven P. Vermaat te Vlaardingen. Beroepbaarstelling: A. Blokker, Westerweg 2 te Schagen; W. Blanken, Thorbeckelaan 125 te Assen; M. A. Sybrandy-Verbiest. Statenlaan 142 te Den Haag. Intrede op 12 febr. te Wolf aartsdijk: R. E. da Costa, kand. te Oegstgeest. GEREF. KERKEN Beroepen: te Valkenburg (Z.-H.) J. C de Raadt kand. aldaar, die dit beroep heeft aangenomen. Aangenomen naar Ommen H. P|:vu Mulder te Nieuw-Buinen Bedankt: voor Almkerk: S. Landheer te Zoetermeer. Benoemd: per 15 febr. tot class, pred voor jeugd- en clubwerkbegeleiding classis Den Haag J. J. H. Hofland te Den Haag-Oost. Intrede op 12 febr. te Monnickendam: M. Erkelens, kand. te Amsterdam. GEREF. KERKEN (VRIJG.) Beroepen: te Vlaardingen H. de Vries te Drogeham; te Dalfsen E. Hoogendoom te Zevenbergen-Bergen op Zoom. GEREF. GEMEENTEN Intrede op 15 febr. te Ermelo: C. Hegeman uit Veenendaal. Afscheid op 16 febr. van Terwolde H. Ligtenberg, ber. te Middelharnis. ADVERTENTIE boekennieuws KABOEL (Idea) De enige protes tantse kerk van Afghanistan de Community Christian Church in de hoofdstad Kaboel bestaat 25 jaar. De gemeente werd bekend, toen het in 1970 geopende kerkgebouw in Juni 1973 op last van de regering afgebro ken werd. omdat militaire moslims geen christelijke kerk in hun land wilden zien. De predikant moest het land verlaten. Nu komt de gemeente elke vrijdag (de wekelijkse rustdag van de islam) bijeen in een gewoon huis. De honderd leden zijn meest uit diplomatieke kringen. Zij steu nen onderwijsprojecten en medisch werk onder de Afghanen en evangeli satie onder buitenlanders. Evangeli satie onder de Afghanen blijft be perkt tot zuiver persoonlijke contac ten, daar overgang naar het christen dom voor Afghanen bij de wet verbo den is. FOTOBUBEL Het Nieuw* Teetement voor menaen van du* tijd 792 Mz., 19,90 Hat complete Nieuwe Testament m een vertaling dw b>| de huidkje spreektaal aan sluit Met ca. 200 loto s Vertalers Dr B. Bertrangs en Prol. Or. R Schippers Anne de Vries HET NIEUWE TESTAMENT IN DE TAAL VAN ONZE TUD 484 Mz.. geb. 14,50 Een vertaling van het gehele Nieuwe Tes tament om de moderne mens beter te kunnen bereiken Deze uitgave kwam tol stand in samenwerking met Prof Dr P A. van Stempvoort. Drs. Henk de Vries en Dr H. R Smid ..Het is een verfrissende erva ring deze vertaling te lezen", aldus de Nieuwe üme gids voofThet nieuwe testament 2e druk. 166 blr, 14,50 Een overzehte<i|ke en instructieve Weiding in het Nieuwe Testament De auteur geelt een schat aan informatie over de wereld en de boeken van het NT. het leven van Jezus, de prediking van de apostelen en de gemeente in 6e tyd. Dr. J. M. van Minnen WACHTEN OP GOO 132 Mz.. 15.50 Ruim dertig bijbelstudies en schetsen. waarbi| de auteur ook de modem» lezer weet te raken De studies werden gegroepeerd rond de thema s Jozef Uittocht - Richteren - Eha - De Bergre de - Geli|kervssen - Christen zijn - de Brieven - Openbaring. Verkrijgbaar In da boekhandel KOK KAMPEI

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 2