Rhodesië krijgt snel
een overgangsbewind
Hervatting van
vredesoverleg
spoedig verwacht
VS: Cuba vliegt MIG's Ethiopië
Hubert Humphrey: zoals de
Amerikanen zelf willen zijn
Breznjew: Nooit meer oorlog
STEUN
LERAREN
SOWETO
Ontvoerders
van Empain
melden zich
5 Smith en gematigde zwarten in staatsraad
Stuk satelliet
toch in Canada
Israël en Egypte hoopvol
Somalië: Cubaan gevangen
i SUDAG 27 JANUARI 1978
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
MOSKOU (Reuter. AP. UPI)
President Breznjew van de Sowjet-
Unie is door de pijn, de dood en de
ellende van de tweede wereldoorlog
ervan overtuigd geraakt dat er
nooit meer een oorlog moet komen.
Tijdens de tweede wereldoorlog
kwamen twintig miljoen Russen
om het leven. Breznjew schrijft
over zijn ervaringen tijdens het uit
breken van de tweede wereldoor
log. toen hij secretaris was van een
regionaal comité voor de defen
sieindustrie. in het Russische blad
Nowy Mir (Nieuwe Wereld). De pre
sident schrijft dat hij, zodra de
oorlog was uitgebroken, een ver
zoek had ingediend om naar het
front gestuurd te worden en dat dit
verzoek onmiddellijk was ingewil
ligd. Breznjew. die hoorde van het
uitbreken van de oorlog tussen
Duitsland en de Sowjet-Unie in de
vroege morgen van 22 juni 1941,
weigerde later een benoeming op
een bureaupost, omdat hij vreesde
dat het contact met het front te
zullen verliezen. Breznjew schrijft
verder: ,,Ik werd maar door één
gevoel geleid: ons land te verdedi
gen. greep te krijgen op de vijand
en hem te vernietigen en om het
doel. de volledige overwinning, te
bereiken."
Verder haalt Breznjew herinnerin
gen op aan de bevrijding van de
Oosteuropese landen door de Rus
sische troepen. De bevolking was
vervuld van vreugde. „Tientallen
Jaren hadden de imperialisten onze
partij besmeurd en de vreselijkste
ongerijmdheden over ons dagelijks
leven en ons volk in de geesten van
deze volken gepompt. Maar we
kwamen als bevrijders en het was
van groot belang deze rol op elke
mogelijke manier waar te maken.
Onze strijders hebben zich gewel
dig van deze taak gekweten", aldus
de Russische president.
Het is voor het eerst dat een deel
van de memoires van Breznjew
worden gepubliceerd, en nog wel
„op verzoeken die vele Jaren zijn
gedaan door de volken van de Sow-
Jet-Unie en andere landen". Gedu
rende het grootste deel van de
tweede wereldoorlog was Breznew
politiek commissaris. Hij beëindig
de zijn oorlogsloopbaan als luite
nant-generaal In de Tsjechoslo-
waakse hoofdstad Praag. Over het
niet-aanvalsverdrag dat in 1939
tussen Stalin en Hitier werd geslo
ten schrijft Breznjew: „Het verdrag
gaf ons de noodzakelijke adempau
ze en tijd om de verdedigingslijnen
van ons land te consolideren. Maar
niet iedereen heeft dat begrepen".
Daarmee bevestigt de president de
officiële versie van dit verdrag in de
Sowjet-Unie.
SALISBURY (UPI, Reuter, AP) Rhodesië krijgt op zeer korte termijn voor het eind van dit
jaar een overgangsbewind van blank en zwart.
Het hoogste orgaan wordt de staats-
3raad. waarin zitting hebben: de hui-
Hdige blanke premier Ian Smith, bis
schop Abel Moezorewa, dominee
Ndabaningi Sithole en stamhoofd
Jeremiah Chirau. De staatsraad zal
>U| zorgen voor de verdere uitwerking
van een grondwet, waarover Smith
en de drie gematigde zwarte leiders
het in principe al eens zijn. Met de
totstandkoming van het overgangs
bewind is het „interne overleg" over
Jde kwestie Rhodesië afgesloten, al
dus deelden conferentiekringen gis
teren mee.
Woensdag werd bekend dat de drie
zwarte leiders akkoord waren ge
gaan met een tijdsduur van tien jaar
voor de door Ian Smith geëiste ga
ranties. Deze komen er op neer dat
de blanke overmacht in het land nog
tien jaar wordt bestendigd. Na de
regeling van de garanties was er nog
genoeg conflictstof over, maar vol
gens de conferentiekringen is beslo
ten deze problemen door te schuiven
naar het nieuwe bewind.
Grote haast
Smith en de zwarte leiders hadden
nog onverwachts grote haast om
rond te komen, want gisteren ook
zouden de radicale zwarte leiders
Robert Moegabe en Joshua Nkomo
van het Patriottisch Front op Malta
besprekingen beginnen met de Ame
rikaanse VN-ambassadeur Andrew
Young en de Britse minister van
buitenlandse zaken David Owen. Dit
(ADVERTENTIE)
500 leraren in Soweto (Zuid-Afrika)
hebben 1 augustus jl. ontslag genomen
uit protest tegen de ernstige rassendis-
kriminatie binnen het onderwijs. Sinds
1-1-78 zijn zij verstoken van inkomen
sten.
Steun deze aktie en geef
EEN DAG LOON
VOOD EEN LERAARS
GEZIN IN SOWETO
COMITEE „STEUN LERAREN SOWETO"
Uirechtseweg 159 Amersfoort
Tel 033-32133 Giro 3909900
overleg is verschoven naar komende
maandag. De VS en Londen zijn van
mening dat er geer» regeling voor de
kwestie-Rhodesië mogelijk is zonder
de inbreng van het Front maar
Smith accepteert Moegabe en Nko
mo niet.
In Groot-Brittannlë zelf en dan
met name binnen de Conservatieve
oppositie groeit de druk ten gun
ste van Smith. Owen wordt al verwe
ten dat hij zijn aandacht teveel richt
OTTAWA. STOCKHOLM
(Reuter. UPI) Een Canadees
vliegtuig heeft gisteren toch
radioactiviteit op de grond ge
meten die waarschijnlijk af
komstig is van de vergane Rus
sische kunstmaan. De stra
lingsbron ligt in onbewoond
gebied, honderden kilometers
oostelijk van het Grote Sla-
venmeer waarop de aandacht
zich eerst concentreerde.
Het is óf een stuk van de kern
reactor uit de Russische satel
liet. óf we hebben daar een
ongelooflijke uraniummijn,
verklaarde minister Barney
Danson van defensie. Nadere
bijzonderheden waren gister
avond nog niet bekend. Een
grondploeg werd overgevlogen
naar Fort Baker, op 300 kilo
meter afstand van de verdach
te plek.
De vliegtuigen die op grote
hoogte luchtmonsters namen,
vonden ook gisteren nog geen
spoor van de radioactieve wolk
die de kunstmaan bij zijn ver
damping in de atmosfeer zou
moeten hebben achtergelaten.
Dit versterkt het vermoeden
dat het uranium toch de grond
kan hebben bereikt. Maar het
is ook denkbaar dat de wolk
nog te hoog hangt om door
vliegtuigen te worden bereikt.
In het ene. sobere communi
qué dat de Sowjet-Unie aan
het incident wijdde, staat als
feit vermeld dat de satelliet in
de atmosfeer is verdampt.
De Zweedse regering protes
teerde gisteren officieel bij de
Sowjet-Unie dat zij niet was
gewaarschuwd voor de moge
lijkheid dat de satelliet boven
haar grondgebied zou kunnen
vergaan. Eerder al had Canada
zelf het niet netjes genoemd
dat het alleen via de Verenigde
Staten was gewaarschuwd.
op het Front en voorbijgaat aan lei
ders als Moezorewa. Deze druk zal
zeker groter worden als Smith het
overleg in structuren weet om te
zetten. De Rhodesische premier, zo
wordt verwacht, zal zeker die kaart
blijven spelen. Van de overige drie
speelt Chirau geen rol en hebben
Moezorewa en Sithole gekozen voor
het haalbare.
In Salisbury is over het takenpakket
van de nieuwe staatsraad meege
deeld dat er aan de overgangsperio
de geen limiet is gesteld maar dat al
in de loop van dit Jaar aan de zwar
ten algemeen kiesrecht zal worden
verleend. Verder zal de raad: toewer
ken naar een staakt-het-vuren tus
sen de huidige Rhodesische strijd
krachten en de guerrlllalegers; be
slissen over-samenstelling van en
zeggenschap over een nieuw natio
naal leger; bezien hoe er een einde
kan komen aan de huidige noodtoe
stand; bekijken of er een einde kan
komen aan de terechtstelling van
„politieke misdadigers"; regelingen
treffen voor de afbakening van kies
districten en het houden van alge
mene verkiezingen. Volgens de zegs
lieden zal de overeenkomst maan
dag worden getekend.
Frontleider Moegabe liet er gisteren
in een reactie op de ontwikkelingen
in Salisbury geen twijfel over be
staan dat het akkoord niet zal wor
den erkend. Op een persconferentie
in de Tanzaniaanse hoofdstad Dar-
Es-Salaam zei Moegabe dat dit geldt
voor iedere regeling „van Smith en
zijn marionetten". We zullen door
gaan met de guerrilla, aldus Moega
be. want het is niet onze bedoeling
blanke gezichten te vervangen door
zwart maar een onafhankelijke soe
vereine staat Zimbabwe te schep
pen.
De Westduitse bondskanselier Helmut Schmidt (onder) zit mo
menteel middenin de behandeling van de begroting voor dit
jaart van zijn regering. Hier praat hij tussendoor even met zijn
(omstreden) minister vandefensie Georg Leber.
SANTIAGO (UPI) - Chili heeft Ar
gentinië er gisteren van beschuldigd
dat het land internationale wetten
aan de laars lapt. Argentinië weigert
de beslissing te accepteren, waarbij
drie eilandjes in het uiterste zuiden
van Latijns-Amerika aan Chili wor
den toegewezen. Argentinië en Chili
vroegen in 1971 aan koningin Eliza-
•beth van Engeland uitspraak te
doen over het eigendomsrecht van
drie eilELndjes in het Beagle-kanaal.
Een internationaal tribunaal maak
te uit dat de drie eilandjes bij Chili
hoorden, maar Argentinië heeft be
kend gemaakt die beslissing niet te
accepteren.
JERUZALEM. CAIRO (Reuter. UPI, AFP) De kansen op een
hervatting van het vredesoverleg tussen Israël en Egypte zijn
gisteren verder toegenomen. De Israëlische minister van buiten
landse zaken Mosje Dajan verklaarde dat overeenstemming
tussen beide landen over de principes van een vredesregeling
binnen bereik ligt. Ook de Egyptische president Sadat liet zich
gisteren weer in optimistische bewoordingen uit.
De Israëlische minister van buiten
landse zaken Mosje Dajan zei. dat er
de afgelopen dagen vooruitgang was
geboekt dankzij de inspanningen
van de Verenigde Staten Hij zei te
verwachten dat er op korte termijn
een bevredigende formulering zou
kunne worden gevonden op basis
waarvan de besprekingen zullen
kunnen worden hervat. Volgens Da
jan is de kans groot dat bij overeen
stemming over de formulering ook
Jordanië aan het vredesoverleg zal
gaan deelnemen. Eerder kwam ook
uit de Jordaanse hoofdstad Amman
het bericht dat koning Hoessein met
Egyptenaren en Israëli's zou willen
meepraten.
Verrast
De Egyptische president Sadat zei
gisteren tot een Soedanese delega
tie. die een bezoek aan Cairo brengt,
dat Israël waarschijnlijk bijzonder
verrast was door zijn in november
ondernomen vredesinitiatief en tijd
nodig had om aan de gedachte van
vreedzaam overleg te wennen. Uit
Sadats woorden bleek dat hij zich
rustig zou houden in afwachting van
het definitieve slagen van de Ameri
kaanse lijmpoging tussen Egypte en
Israël.
Omdat het vredesoverleg afsprong
op de formulering van de rechten
van de Palestijnen hebben de Vere
nigde Staten een bewoording be
dacht die zowel Egypte als Israël
tevreden moet stellen. Sadat moet
kunnen zeggen dat het recht van de
Palestijnen op zelfbeschikking gega
randeerd is en Begin moet dat recht
niet hoeven te erkennen. De Amen-
kanen schijnen daarvoor de formule
ring te hebben uitgedacht „De Pa
lestijnen hebben het recht deel te
nemen aan het bepalen van hun ei
gen toekomst." Beide partijen zou
den met deze formulering vrede heb
ben.
De Amerikaanse onderminister van
buitenlandse zaken. Alfred Ather-
ton, voerde gisteren besprekingen
met de Israëlische premier Begin. Na
afloop van het gesprek deelde Begin
mee dat er verdere vooruitgang was
WASHINTON (UPI, Reuter) Een aantal Cubanen is geïdentifi
ceerd als piloot van MIG-gevechtsvliegtuigen, die de Sowjet-
Unie Ethiopië heeft geleverd voor haar strijd tegen het buurland
Somalië. Dit hebben regeringskringen gisteren in Washington
gemeld.
die trachten Ethiopiërs op te leiden West-Somalië zei dat de Cubanen
tot piloot. zondag zijn overmeesterd.
De Amerikanen zeggen dat er tot nu
toe geen bewijs is voor de stelling dat
de Cubanen ook daadwerkelijk deel
nemen aan de strijd om de Ogaden-
woestijn, maar voor de hand ligt het
wel omdat de piloten zowel bij het
opstijgen als het landen de MIG's
vlogen.
Ethiopië heeft tot nu toe met stellig
heid ontkend dat er Cubanen binnen
haar grenzen opereren de schat
ting is niettemin een aantal van 2000
laat staan dat zij rechtstreeks aan
de gevechten deelnemen. Via inlich
tingendiensten. zo wordt in Wash
ington gezegd, is bekend geworden
dat Moskou tot nu toe ongeveer 40
vliegtuigen aan Ethiopië heeft gele
verd. De Sowjet-Unie heeft ook onge
veer duizend adviseurs in het land.
Het officiële Somalische nieuwsa
gentschap heeft gisteren gezegd dat
zijn verslaggevers een vraaggesprek
hebben gehad met een Cubaanse sol
daat, die tijdens gevechten in de
Ogaden in handen was gekomen van
de Somali's. De man zei Orlando
Carlos te heten en voerde het ge
sprek via de telefoon. Carlos ver
klaarde dat hij bij Harrar had ge
vochten in een eenheid met meren
deels Cubanen. Van deze groep zou
den er nog meer gevangen zijn geno
men. Het Bevrijdingsfront voor
Generaal Herman Gundersen, voor
zitter van de militaire commissie van
de NAVO. heeft gisteren de vrees
uitgesproken dat de Sowjet-Unie een
strategische overwinning zou boe
ken op het Westen als het opnieuw
bases zou weten te vestigen in de
hoorn van Afrika, zoals het gebied
rond Somalië en Ethiopië wordt ge
noemd. Moskou zou dan vooral meer
controle krijgen over de olieroutes
en het vervoer naar het Westen van
grondstoffen, iets wat vooral in een
crisis van groot belang is.
geboekt Eerder op de dag zei de
Israëlische premier dat demilitarise
ring van de Sinaï het eerste punt op
de agenda zal zijn Van de militaire
besprekingen tussen Israël en Egyp
te. Israël verwacht van Egypte dat
het Sadats belofte inlost dat het
grootste deel van de Sinaï dedemili-
tariseerd zal worden na ontruiming
door Israël.
Er gingen gisteren geruchten dat de
Amerikaanse onderminister Ather-
ton deze week nog naar Jordanië zal
gaan om koning Hoessein bij het
vredesgesprek te betrekken Begin
volgende week gaat Atherton naar
Cairo voor een gesprek met presi
dent Sadat. Zowel Begin als Dajan
noemden gisteren de kans groot dat
de Israëlische minister van defensie
Weizman maandag naar Cairo zal
gaan voor hervatting van het over
leg Zondag valt hierover in het Is
raëlische kabinetsberaad de defini
tieve beslissing. Ook in Egyptische
kringen werd gisteren op de komst
van Weizman gerekend.
De Egyptische onderminister van
buitenlandse zaken Boetros Ghali
heeft gisteren in een gesprek met
Afrikaanse ambassadeurs In Caïro
aangedrongen op Afrikaanse solida
riteit met de Egyptische beleidslijn.
Ghali zal verder nog besprekingen
voeren met Latijnsamerikaanse.
Oosteuropese en Aziatische ambas
sadeurs. Minister van buitenlandse
zaken Kamel zal een gesprek heb
ben met de Westeuropese ambassa
deurs en vice-premier Moebarak
heeft plannen voor een reis langs
een aantal Arabische hoofdsteden
om weifelende Arabieren over te ha
len naar het Egyptische standpunt.
PARIJS (UPI, AFP. Reuter) - De
ontvoerders van baron Empain heb
ben contact opgenomen met diens
familie, het bewijs geleverd dat zij
hem in handen hebben en een los
geld geëist, aldus een woordvoerder
van het Franse ministerie van bin
nenlandse zaken gistermiddag. Eer
der op de dag had de Franse politie
berichten van deze strekking uit
verschillende bronnen pertinent te
gengesproken.
Na de officiële bevestiging van de
juistheid ervan gaf Parljse politie
woordvoerder Gerard Berger toe dat
er contact van de familie was met de
ontvoerders die zich in een buurland
van Frankrijk bevinden en dat zij er
een onderhandelaar naar toe had
gestuurd, maar hij weigerde te zeg
gen wanneer contact was opgeno
men en hoeveel het geëiste losgeld
bedraagt. Er wordt echter al gespro
ken van een losgeld van 30 miljoen
gulden. De ontvoerders leverden het
bewijs Empain in hun macht te heb
ben door een archiefmap met stuk
ken op te sturen die hij bij zich had
toen hij maandagochtend in Parijs
vlakbij zijn woning werd ontvoerd.
Enkele jaren gelden hield de
Nationale Portretten Galerij in
Washinton een tentoonstelling
over de kandidaten voor het
Amerikaanse presidentschap
die het niet gehaald hadden, de
verslagenen en derhalve dik
wijls de vergetenen. Misschien
waren zij niet de minderen van
hun succesrijke tegenstanders
in menselijke en politieke kwa
liteiten, maar alleen een andere
uitslag van de verkiezing had
dat kunnen bewijzen.
Vaak bewezen zij hun bekwaamheid
in de Senaat of als minsiter van
buitenlandse zaken. Er waren er bij
die van de kaart werden geveegd, de
eerste de beste keer. zoals in onze
tijd nog Goldwater. in 1964. en
McGovern. in 1972. Er waren er ook
die het beloofde land bijna bereik
ten. en die waren hardnekkig, en
keer op keer koesterden zij de grote
droom, keer op keer tevergeefs. En
kelen hebben alleen daardoor al hun
naam in de historiebladen weten te
vestigen, zoals de senator Henry
Clay van Kentucky, die driemaal bij
na gekozen werd. de laatste maal in
1844 Of de legendarische redenaar
William Jennings Bryan, uit Nebras
ka. die duizenden wist te boeien met
hjn gouden stem. en ook drie keer
bijna in het Witte Huis terecht
kwam. in 1896. 1900 en 1908. Hij was
onder Wilson, in 1913-15 minister van
buitenlandse zaken, en werd toen
bekend om zijn „Bryan-verdragen
idealistische afspraken tussen de na
ties om de oorlog uit te bannen Aan
het eind van zijn leven kwam hij nog
eens voor het voetlicht als verdedi-
|er van de letterlijke waarheid van
de eerste hoofdstukken van Genesis,
|n het vermaarde apenproces in 1926
in Tennessee gehouden
Bij Bryan sta ik iets langer stil want
er is veel in de pas gestorven Hubert
Humphrey dat aan Bryan herinnert.
Hervormer
Ook hier een man uit het prairie-
land, en net zo, want dat is altijd
typisch geweest voor die gebieden,
een vurige hervormer. Net zo ook een
geweldige spreker, een man van gro
te. al te grote woorden, het voorbeeld
van de redenaar, met de broeder
schap der mensen en de zegen van de
voorzienigheid zo dikwijls op de lip
pen. dat de spotters dat soort reto
riek betitelden als „bomfoggery"
(b.o.m., f.o.l.g. brotherhood of man.
fatherhood of God), zo'n fraai woord
waar de inventieve Yankees de En
gelse taal zo geestig mee verrijken.
En zoals gezegd, net als Bryan een
man die het presidentschap bijna,
bijna, binnen zijn bereik had maar
het niet haalde. Een profeet doorzijn
eigen volk verworpen.
Schuld
Des te merkwaardiger is dan nu het
schouwspel van de algemene en op
rechte ontroering die over heel Ame
rika golfde na Humphrey's heen
gaan Wat is dat eigenlijk? Het lijkt
werkelijk alsof er een president is
gestorven. Er zijn. lijkt mij. verschil
lende redenen aan te wijzen voor
deze uitstorting van smart, gemengd
met erkentelijkheid. Allereerst is het
alsof er een zekere schuld moet wor
den afgedaan, dat bleek al in het
najaar toen de doodzieke maar moe
dige man nog eenmaal in het gezel
schap van de zijnen, de Senaat waar
hij zo lang gezeteld had, terugkeerde
en uitbundig gehuldigd werd. En na
tuurlijk een veel te lang dankwoord
uitsprak. Humphrey is de man. en
niemand is het hier vergeten, die
men in 1968 heeft achtergesteld bij
Richard Nixon, en de gevolgen daar
van zijn alom bekend. Het trauma
was diep en één van de daden van
verzoening achteraf was de overstel
pende hulde van de man die versla
gen was.
Maar sterker nog gold iets anders,
de persoonlijkheid van de man zelf
Amerika is in de laatste tientallen
jaren hard geslagen, het heeft ram
pen en nederlagen moeten onder
gaan. die verbijsterend waren On
begrijpelijk was het wat er gebeur
de. Vietnam. Watergate, de jeugd-
rebellie, de hele crisis-sfeer Het land
van de onbegrensde mogelijkheden
begon zijn grenzen te ontdekken en
dat deed pijn. Maar de diepe wil om
er toch nog wat van te maken, het
wezenlijk onverwoestbare optim.s-
me. geteisterd, in de hoek gedreven,
wanhopig, raakte nooit nelemaal
zoek Het herkende zich in een man
als Humphrey, zelf telkens teleur
gesteld en altijd weer zich verhef
fend. altijd weer aan een nieuw be-
door
dr. J. W. Schulte Nordholt
gin. Dat is. lijkt mij, het wezenlijk
ste achter de ontroering van thans,
dat tempert ook het verdriet Hum
phrey is Amerika geweest, zijn in
spanning, toewijding, moed.
Oppervlakkig
Misschien ook zijn oppervlakkig
heid, zeggen critici. Was er in Hump
hrey niet veel lawaai en weinig wol?
Als men hem hoorde spreken, moest
men wel verbaasd zijn alleen al over
die manier van opwinding, dat
voortdurend te nadrukkelijk, te luid
en derhalve vaak te hees uitschreeu
wen van grote woorden. Die over
stelpende retoriek, zowel op het
spreekgestoelte als in het persoon
lijke gesprek. Vermaard werd zijn
onderhoud met Chroestsjew in 1958,
ook een man die niet op zijn mondje
was gevallen. Acht uren waren de
heren bezig Arme tolk. Wat stak er
achter al dat geschetter, wat was het
waard?
Men zou zowel Humphrey als Ameri
ka onderschatten als men alleen
maar op die uiterlijke bravour lette
Humphrey brulde maar hij stond
ergens voor Misschien het beroemd
ste voorbeeld van zijn sprekersta
lent leverde hij toen hij op de verkie-
zings-conventie van de Democrati
sche partij in 1948 (waar Truman
kandidaat werd) als jonge aanko
mend politicus, een rede hield om
een vergaand programma van bur
gerrechten te verdedigen. Wat hij
toen zei lijkt veel op wat er overal in
later jaren gezegd werd Maar
Humphrey begon, dat blijft zijn eer.
Sociaal-democraat
Alles wat vooruitstrevend was beju
belde hem, in Amerika en ook later
ln Europa. Hij was. zo werd er wel
gezegd, de Amerikaanse evenknie
van de sociaal-democraten in de
oude wereld. En inderdaad, hij on
derhield goede betrekkingen met
mensen als Willy Brandt en Harold
Wilson. Ook hij geloofde en dat is
nogal typisch voor de hervormers
van het Westen in een sterke
overheidsbemoeiing Hij was daar
bij fel anti-communistisch en zou
zich later schamen dat hij niet moe
diger was opgetreden tegen de hek
senvervolging van omstreeks 1950,
ontketend door de beruchte senator
Joseph McCarthy Ja. hij had zelfs
meegewerkt aan een wetsvoorstel
om de communistische partij in de
Verenigde Staten te verbieden, „niet
een van de dingenbekende hij
achteraf, „waar ik bijzonder trots op
ben"
Humhrey was de typische hervor
mer uit het Westen, radicaal in vele
opzichten. Zijn werk voor de burger
rechten (speciaal de grote wet van
1964. die hij door de Senaat leidde»,
voor medische zorg. voor het vredes-
korps, voor sociale verzekeringen
zoveel uitstekende zaken meer. is
van blijvende waarde Maar in de
buitenlandse politiek was de „hap
py warrior" (de vrolijke strijder, zo
als hij graag genoemd werd) een
echte koude oorlogsman.
Hij hoorde echt bij die strijdlustige
Amerikanen die in de roes van de
zege van 1945 geloofden dat ze de
hele wereld naar hun hand konden
zetten, die zichzelf, zoals hij later
beschaamd erkende, al te veel zagen
in bijna goddelijke afmetingen. Zo
ijverde hij voor de uitbreiding van
de Amerikaanse macht overal op
aarde, zonder al te veel kritiek op de
alliantie met dictaturen daardoor
veroorzaakt, en zo raakte hij met al
zijn vrienden. Lyndon Johnson
voorop, verstrikt in het moeras van
Vietnam. Daarmee deed hij zichzelf
de das om. Toen in 1968 Johnson
plotseling de macht opgaf, werd
Humphrey de kandidaat van de De
mocratische partij. Maar de rebellie
juist van de progressieve elementen
tegen de oorlog richtte zich nu tegen
hem De idealisten, en dat waren er
velen, brachten liever hun stem uit
op de kandidaat van een derde pro
gressieve. partij. Eugene MacCar
thy. Zo hielden ze hun handen
schoon en kregen Nlxon.
Humphrey worstelde om de neder
laag te verwerken. In 1970 keerde hij
terug in de Senaat Maar helemaal
de oude werd hij nooit meer.
Een kind
Een man die veel bereikt heeft en In
het hoogste wat hij wilde faalde, is
nu door de Amerikanen zonder tra
nen ten grave gedragen. Want hij
was. zoals gezegd, zoals zij willen
zijn. hun frustratie en hun moed en
vindingrijkheid ondanks alles Hun
hardnekkigheid en hun sentimenta
liteit Onlangs hoorde ik op de radio
een interview met Humphrey en dat
was zo typerend dat men er het
imago van de gemiddelde Ameri
kaan uit kan aflezen Hij zei daar
onder meer (ik citeer wat ik in de
haast noteerde) Ik geloof in hard
werk. de echte ethiek van het Mid
den-Westen Ik houd van het buiten
leven. van jagen, van sport, van alle
soorten sport Ik heb een trek in het
leven, in alle vormen, ik houd van
dansen Op zondagmorgen ga ik
graag naar de kerk, en in de week
naar r en nachtclub. Ik houd van
naar de kerk gaan. van de meditatie,
van de vrede in het hart. die Je er
krijgt. Ik houd van het leven Ik
houd van bier. kaas en chips Ik
houd van de strips, ik ben er dol op
ze zaterdagmorgens ln de krant te
lezen Ik houd van het leven Ik ben
in mijn hart een kind".
Ziedaar het beeld van Humphrey
Een man zonder geheimen, zonder
diepten, zonder achterdocht. Een
warme man. altijd klaar om te hel
pen. een man die de slagen van het
leven te boven kwam omdat hij zich
niet geneerde om ongeremd uit te
huilen Een man ontroerd bij het
geringste, volkomen oprecht, altijd
dankbaar, altijd op weg naar een
betere wereld Een Amerikaan
