Miljoen vogels vliegen zich elk jaar dood Herhalingen van Eric Hampton 'Leg kabels ondergronds' Duet „The Continuing Story" Dirigent Presser naar Opera van Zürich Stuifzandgebied op Veluwe naar Natuurmonumenten WOENSDAG 25 JANUARI 1978 BINNENLAND Van een onzer verslaggevers 's-GRAVELAND Jaarlijks vliegen In Nederland waarschijn lijk meer dan een miljoen vogels zich dood tegen hoogspannings lijnen. De meeste soorten vogels herstellen zich echter van deze grote verliezen, hoewel voor de grutto en enkele zeldzame soorten (zoals aalscholver, lepelaar en purperreiger) de sterfte door botsingen met hoogspanningslijnen plaatselijk een bedrei ging voor het aantal vogels kan vormen. De schatting van het aantal vogel slachtoffer bi) hoogspanningslijnen is gebaseerd op een onderzoek van het Rijksinstituut voor Natuurbe heer van oktober 1972 tot december 1973 De resultaten van dit onder zoek, waarbij op drie plaatsen (Mui den. Zwolle en Lelystad» tellingen werden verricht, zijn neergelegd in de brochure Vogels onder hoog spanning'' die door de Stichting Na tuur en Milieu in samenwerking met de Nederlandse vereniging tot be scherming van vogels is uitgegeven. Nederland telde eind 1974 bijna vier duizend kilometer bovengrondse hoogspanningslijnen, waarvan meer dan de helft boven grasland. Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat de dode vogels onder de hoog spanningslijnen vrij snel worden aangevreten door allerlei aaseters, zoals zwarte kraai, ekster, meeuw, torenvalk, buizerd en kiekendief Ook honden, katten, wezels en rat ten eten de gesneuvelde vogeld. De mate van gevaar loopt voor ver schillende vogelsoorten sterk uiteen. Vogels met een langzame wiekslag en een geringe wendbaarheid (zoals zwanen, ooievaars en reigers) lopen meer risico dan wendbare vogels Ook vallen er veel slachtoffers wan neer vogels in grote groepen op de lijnen rusten en plotseling worden gestoord, waardoorze in paniek weg vliegen. Onder de miljoenen vogels die ieder voorjaar en najaar door ons land trekken, vallen verhoudingsgewijs weinig slachtoffers, omdat de vlieg hoogte gemiddeld boven de twee honderd meter ligt. Alleen bij harde tegenwind vliegen veel vogels lager. De meeste slachtoffers vallen tijdens de dagelijkse voedsel- en slaaptrek, die vaak in de schemer plaatsvindt Bekendheid met het terrein speelt hierbij ook een rol: eerstejaars vo gels vinden eerder de dood ADVERTENTIE Ook dit jaar rekenen 20 miljoen leprapatiënten op een gezonde bijdrage van 14 miljoen nederlanders. geef ons de middelen de lepra te bestrijden: geld: giro 50.500 leprabestrijding Amsterdam artsen voor uitzending: telefoon 020-938973 aan beide bestaat dringend behoefte Kijk vanavond naar de film over leprabestrijding. TV: Nederland 2 (Socutera) 20.25 uur - mgm Nederlandse Stichting voor t® Leprabestrijding (NSL) pa Koninklijk Instituut voor de Tropen Mauritskade 63 Amsterdam door Hans W. Ledeboer DEN HAAG „Er zijn slechts twee of drie verhalen aangaande de mens en die gaan voort zichzelf zó indringend te herhalen alsof zij nooit tevoren gebeurden. De onderzoekers trekken de conclu sie dat. als men het Indrukwekkende aantal slachtoffers wi verminderen, bij elke uitbreiding van het hoog spanningsnet de kabels ondergronds moeten worden aangelegd Wanneer dat niet mogelijk is, moeten op be paalde plaatsen de bliksemdraden worden gemarkeerd. Het is noodza kelijk nader ondetzoek te verrichten naar beveiligingsmethoden, bijvoor beeld door het aanbrengen van strips, boelen etc. Dat onderzoek moet zich ook richten op een metho de tot beveiliging voor vogels die in het donker de lijnen passeren Ver lichting van bepaalde trajecten be hoort hierbij tot de mogelijkheden. Natuur en Milieu en Vogelbescher ming menen dat de extra kosten voor de aanleg van ondergrondse ka bels (vijf tot veertien keer zo duur volgens de elektriciteitsmaatschap pijen) door de verbruikers moeten worden betaald. Dit maakt, aldus belde organisaties, slechts een zeer gering verschil uit op wat een gezin jaarlijks aan elektriciteit betaalt. ..Verkabeling van hoogspanningslij nen vraagt niet alleen technische en financiële vindingrijkheid van de elektriciteitsbedrijven, maar is ook en vooral een politieke keuze. Een keuze derhalve, die niet door de elek triciteitsbedrijven, maar door de ge kozen vertegenwoordigers moet wor den gemaakt, met als inzet: het Ne derlandse landschap en zijn karakte ristieke vogelwereld, die steeds meer onder hoogspanning zijn komen te staan." aldus Natuur en Milieu en Vogelbescherming. Vogels onder hoogspanning, door ing. T. A. Renssen. Uitgave Stichting Na tuur en Milieu, in samenwerking met de Nederlandse vereniging tot be- scherming van vogels. Reeks Natuur en Milieu nr. 10 52 bis., prija 7,80. Die uitspraak is van Wllla Cather en Eric Hampton, danser en choreo graaf van het Nederlands Dans-The- ater, heeft op die idee een ballet gemaakt. Een duet „The Continuing Story", dat. gedanst door Sabine Kupferberg en Gérard Lemaitre in de Koninklijke Schouwburg werd gepresenteerd. Daar is het ook van avond nog te zien, woensdag 1 febua- ri komt het in de Rotterdamse Schouwburg, twee dagen later in Utrecht. Eric Hampton heeft het „verhaal van de mens" wellicht nog beperkter gezien dan Willa Cather: in zijn hele ballet zijn er in feite slechts twee bewegingen, lopen en draaien, die zich, zoals Wllla Cather aangeeft. In derdaad als maar herhalen. Maar dat gebeurt zeker niet „indringend" zo dat reeds na enkele ogenblikken de toeschouwer precies weet wat de vol gende beweging is die hem te wach ten staat. Waarmee de belofte van een pittige spanning in de openings scène niet wordt vervuld met het geen er verder op het toneel is te zien. Hampton heeft als begeleiding mu ziek gekozen van Gary Carpenter en die muziek begint met een dreunend akkoord als een kanonschot Met dergelijke muziek moet men bij een ballet oppassen: het is dan heel moeilijk een spanning in de dans op te bouwen, die hoger gaat dan die inleidende explosie. Dat is dan ook niet gebeurd en het ontbreken van die opbouw ontkracht veel van wat Hampton met zijn werk heeft te zeg gen. Ondanks het goede danswerk van de beide solisten. Het thema een „avondje uit" biedt interessante mogelijkheden: al dansend opdoffen van man en vrouw tot „grand gala", Sabine Kupferberg in groot avondtoilet, Lemaitre in rok met wit vest en witte strikdas. In het begin luchtig, vol verwachting. Die verwachting wordt niet vervuld, waardoor het ballet een moeilijk te tillen zwaarte krijgt en met een neer drukkend slot eindigt, als avondca pes en witte handschoenen worden verwijderd ter inleiding van „huise lijke ontluistering". Decor en kostuums zijn van Keso Dekker, het achterdoek met de ster renhemel is helemaal echt: het is van Edwin Valentijn van de Leidse Ster renwacht. AMSTERDAM André Presser, die reeds geruime tijd muzikaal leider is van het Nationaal Ballet en dirigent van het Ballet Orkest, gaat Amster dam verlaten om per 1 augustus dirigent en muzikaal adviseur aan de Opera van Zürich te worden. Presser zal niet alleen een gedeelte van de balletvoorstellingen voor zijn rekening nemen maar ook in het eerste jaar al een opera- en operette- produktie. Naar alle waarschijnlijk heid zal een nieuwe musicalproduk- tie hieraan worden toegevoegd. Pressers samenwerking met het Na tionaal Ballet wordt afgesloten met een tournee naar de Verenigde Sta ten en Londen. Speciaal vandaag Koos Postema begint weer met „Een groot uur: U". Vandaag gaat het in zijn maandelijkse pro gramma over voeding en misver standen die er op dit gebied bestaan. Ned. 2/21.30 uur In het kader van het vijfde lustrum van de NOS kreeg Hans Kox opdracht een speciaal werk te componeren. Het werd een werk voor blazers, strijkers en slagwerk dat onder het motto Vangoghiana op 3 september vo rig jaar in het Amsterdamse Con certgebouw in première ging. De opname die daarvan werd ge maakt wordt vanavond uitgezon den. De uitvoerenden zijn de le den van het Radio Philharmo- nisch Orkest o.l.v. de Italiaanse dirigent Roberto Benzi. Ned. 1/21.15 Michel van der Plas en Louis van Dijk in een programma van uit Hamdorff. Hilversum 1/18.45 De opera L 'Infedelta Delusa" van Joseph Haydn, door hem in 1773 geschreven, vraagt geduren de ruim tweeëneenhalf uur de aandacht. Hilversum 4/14.20 Over het vasten als uitgangs punt om iets aan anderen te kun nen geven gaat het in „Onder schooltijd". Hilversum 4/9.02 Radio vandaag HILVERSUM I 1199 m en FM-kanalen). TROS 7 00 Nieuws 7 02 (S) Rustig bijko men 7 30 Nieuws 7 41 Akfun ochtendeditie 8 30 Nieuws 8 36 Gymnastiek voor de huis vrouw 8 45 (Si Kom er maar een» bij. ge sprek 10 00 <S> Wat «eg je me nou 10.30 Nieuws 10 33 (S) Toer ja-Toemce. regionaal programma 1143 (Sl Café Chantant. lied jes en rruzjck uit de goede oude tijd 12-26 Mededelingen voor land en tuinbouw 12.30 N.cuws 12 41 Aktua II 13 00 (Sl Raadt een lied ol met, muzikaal telefoon»pel 1330 <S» Sport na sport jeugdprogramma 14.00 (S) Specialiteiten a la Carte, muzikaal wen- sprogramma 15 00 (S) Als dat zou kunnen, verzoekplaten <15.30 Nieuws) 16 30 (S) Kernpunt, gesprekken 17.20 OVERHEIDS VOORLICHTING tekst en uitleg. Een ru briek van het ministerie van O en W. 17.30 Nieuws TROS 1732 Aktua-magazine. P P 18 19 Uitzending van DS70. 18.30 Nieuws. TROS 18 41 (S) De verhalen van Virgilius. vervolgverhaal voor kleuters 18 45 (S> Mi chel en Louis, amusementsprogramma. 19.06 (S) Hartje Amsterdam, amusements programma 22 00 (S) Een mondje Frans. 22 30 Nieuws 22 40 Aktua IV 23 00 Kruis en MoL 23 66-24 00 Nieuws HILVERSUM II <402 m en FM-kanalen). VARA 7 00 Nieuws 7 11 Ochtendgymnas tiek 7 20 In de Roode Cirkel. (8.00 Nieuws) 8 50 Ombudsman 9 00 Even muziek. NOS 9 20 Wat heeft dat kind* 9.35 Waterstanden VARA 9 40 Schoolradio 10.00 Radioweek blad <11.00 Nieuws). 11.30 De Franse opera (17) 12 00 Bergeijk-Centraal 13.00 Nieuws. 13 II Dingen van de dag. 13.30 Stoomradio. 16 00 Nieuws 16 03 De vernedering, hoor spel 17 00 (S) Metropole Orkest o.l.v Dolf van der Linden. R V U.: 17 35 De gemeente raad (4). VARA 17 55 Mededelingen SOS- en politieberichten 18 00 Nieuws. 18.11 Din gen van de dag. 18.25 (S) Tussen start en finish, sportprogramma. 19.30 (S) Brass band Magazine 20 00 Nieuws. 20.05 (S) VA RA Klassiek 21 45 (S) Over vroeger in pro za en poezie NOS 22 15 Open School. 23 00 <S> Met het oog op morgen 23.05 Actualitei- tenoverzicht radio-tv. 23.10 De krant van morgen. 23 20 Den Haag Vandaag. 23.52 Even op adem komen. yoga. 23.56-24.00 Nieuws HILVERSUM lil (445 m en FM-kanalen). KRO 7 02 (S) Drie op je boterham. 9 03 (S) Pop op drie. 11.03 (S) Drie draait op verzoek, verzoekverhalen 12.03 (S) Drie tussen de middag 14.03 (S) De Theo Stokkink Show. 1603 (S) Hitmeesters met actualiteiten. NOS 18.03 De Vacaturebank. 18.10 (S) NOS-maal. 19 30 (S) Langs de lijn, sport en muziek. 23.02 (S) NOS-Jazz. 0.02 (S) Metro s Midnight Music. 1.02 (S) Muzekuul. 2.02 (S) Dat wordt weer nachtwerk. 4.02-7.00 (S) De achternacht HILVERSUM IV (FM-kanalen). NCRV: 7.00 Nieuws. 7.02 Het levende woord, 7 08 (S) Tc Deum Laudamus 730 (S) Preludium. 9.00 Nieuws. 9 02 (S) Onder schooltijd. 10.00 Orkestpalet. 1140 (S) Platennieuws. 12.00 (S) Tafelmuziek. 14 00 Nieuws. 14 02 (S) Ver halen uit de wereldliteratuur. 14 20-17 00 (S) l'Infedelta Delusa. opera van Haydn TV vandaag NEDCRLANOI 10 00 MOS/NOT ScNxkWew# IS 30 VARA. H«hu4 van nemand tv-ww 1$ SS Ontvoering op Mafta t 17 15 Ot Mm van Ome WAem 10 25 NOS Sesam»* ew 18 SS Journaal 19.04 Van gewest w gewest en keemabonaai Agrarisch Nwvws 19 50 PP Zendhfd van de PaoAsasch Sooafcsasche Pan, 20 00 NOS Aulom*schade irfdesenePK 21.IS Vangogtvana voor Mazers smears en 21 35 Journaal 2i 50 Oen Haag vandaag 22.05 Panorammk 22.35 SluOo Sport 23.00 Journaal NEDERLANO 10 15 TELEAC: 10.45 NOS: 10.SS Journaal 19.04 IKON: Kon he* 19.20 Kenmerk mtormatierutonek over kerk en Natuurkunde les 8 bafci - Kom gauw tanig. 20.00 NOS: Journaal 20.25 SOCUTERA: F*n van de Nederlandse SticMmg voor de Leprabectnjcfeng 20.30 VARA: De brave soldaat Schwejk. tv-sehe 21.30 Groot uur U 22.35 Oe ld van de roem show 23.25 NOS: Journaal. SMID JE VERHOLEN Van een onzer verslaggevers ARNHEM De Vereniging tot Be houd van Natuurmonumenten komt binnenkort waarschijnlijk in het be zit van het elfhonderd hectare grote landgoed Leuvenhorst dat overwe gend in de gemeente Nunspeet ligt en voor een klein deel op Harder- wijks grondgebied. Wanneer de aan koop doorgaat er is acht miljoen gulden mee gemoeid dan beschikt Natuurmonumenten in deze hoek van de Veluwe over een aaneenge sloten gebied van 2200 hectare. De waarde van Leuvenhorst wordt vooral ook hoog aangeslagen van wege het feit dat 216 hectare ervan bestaat uit voor Nederland uiterst zeldzaam geworden stuifzand. Bijna negenhonderd hectare wordt ge vormd door naaldhoutbos. waarvan sommige gedeelten een eeuw oud zijn. Tot het complex behoren ook een kampeerterrein en wat opstal len. Er zijn in dit gebied volop wan delmogelijkheden, ook voor hen die alleen van het openbaar vervoer ge bruik maken. Het belendende Huls horst heeft een treinstationnetje, waarover Gerrit Achterberg nog een gedicht heeft geschreven. Verder valt er per fiets en te paard veel te genieten. De aankoop van Leuvenhorst is des tijds op de lijst van de actie „Geef om de natuur" van het Wereld Na- tuurfonds geplaatst. Aanvankelijk ging men uit van een bijdrage van deze kant van vier miljoen gulden. Daar de opbrengst van de actie te gen viel. kan nu vermoedelijk slechts op de helft worden gerekend. Het rijk is echter bereid meer bij te dragen dan eerst de bedoeling was. Van de provincie komt ongeveer twee miljoen gulden. Zoals altijd was het gezellig druk in het gerenommeerde „Wapen van Rijkhuyzen". Ook smidje Verholen stond er en genoot van een frisse versnapering. „Nee maar, kijk noü 'es!" riep hij blij verrast uit, toen er een kaalhoofdige vreemdeling bin nentrad. De vreemdeling van zijn kant toonde zich óók zeer verheugd de smid weer te zien en lachte: „Ha! Eindelijk heb ik die sakkerlootse Verholen dan te pakken! Ik ben al bij je thuis geweest, makker, maar je was er niet." „En als de smid niet thuus is. dan motje maar gelijk in het café gaan kieken," ginnegapte een geestige boer op de achtergrond. De aanwezigen giechelden evenen toen sprak Gozewijn geheimzinnig: „Ik heb belangrijk nieuws. Verholen. Kan ik je even onder vier ogen spreken daar ginds? Aparta aan een tafeltje?" Hij haalde zijn familiekroniek uit zijn aktetas en vervolgde „Ik heb toch zóiets onbegrijpelijks en ge heimzinnigs beleefd met mijn kro niek. Ik heb er enkele aantekenin gen in gevonden, die ikóf vroe ger over het hoofd heb gezien. Of... ZE STONDEN ER VROE GER HELEMAAL NIET IN! De vraag is dus: hoe kómen ze er in? Maar nu eerst even wat anders Kijk 'es naar dit sakkerlootse papier' Het is een officiéél bewijs van de Rijks dienst voor het Notariële Archief, dat IK... GOZEWIJN VAN UY- LENnog steeds eigenaar ben van de ruim driehonderd bunder bosgrond, waarop één de Uylen- borgh heeft gestaan!" De boek handelaar lachte even bij deze pret tige gedachte, doch vervolgde toen ietwat teleursgesteld „Eilaas niemand weet waar de juiste plek precies is FERD'NAND 39 Edward duwde het hekje open en samen Hepen zij het geplavuisde pad op. Een paar lichtende groene ogen sloegen hen gade van onder een rozenstruik. Er klonk een kla gend gemiauw en iets warms en zachts wreef zich tegen een van Su sans enkels. Edward zei: „Het stikt hier van de katten. Hoe veel denk Jij dat Emmeline er nu bij elkaar zou hébben gehad als er geen oorlog was geweest?" Hij stapte het stoepje op en de portiek in, greep de deurknop beet en zei: „Voor een eerste poging, en boven dien helemaal onvoorbereid, was die leugen die jij vertelde helemaal niet zo gek, Susan." Hoofdstuk 15 Clarice vergat niet te hinken. Zij had er moeite mee een verhaal te bedenken dat een verklaring zou kunnen vormen voor het feit dat zij helemaal tot aan het huisje van me vrouw Stone had gelopen, toen de gedachte bij haar opkwam hoe doodeenvoudig het zou zijn om de simpele waarheid te vertellen, en te zeggen dat zij tot aan de oversteek was gelopen om Edward Random te ontmoeten. „Toen heb ik mijn enkel verzwikt. Ik red mij niet zo best in het donker, vrees ik En toen hebben wij Susan opgepikt bij het huisje van me vrouw Stone en zijn wij samen hier heen gekomen. Ik was echt blij zo wel op haar arm te kunnen steunen als op die van Edward." Juffrouw Mildred snoof even. „Emmeline verwent dat oude mens! Stuurt hun alsmaar eieren, of appels of iets dergelijks voor die vervelende Betsey! En als Je je niet zo best kunt redden ln het donker, doe je er beter aan er niet in rond te dolen. Dat is tenminste mijn mening." „Ik haastte mij zo omdat ik bang was te laat te komen." „Dat ben je toch!" 'Juffrouw Ora haalde een zakdoek te voorschijn, wat gepaard ging met een lucht van eau de cologne. Mil dred ging weer eens vervelend doen. Zo onnodig, en zo onplezierig. Zij probeerde een afleidingsmanoeuvre. „Zei Susan of Betsey al wat beter was? Dokter Croft maakte zich echt zorgen over haar een paar dagen geleden Juffrouw Mildred snoof opnieuw. ..Betsey Stone overleeft ons alle maal. Haar moeder bedient haar op haar wenken, en iedereen verwent haar. Susan heeft haar waarschijn lijk niet eens genoemd. En als wij vanavond nog iets te eten willen hebben, kunnen wij beter een beetje opschieten. Ik heb al tweemaal het gas onder de soep moeten uit draaien." Patricia Wentworth Toen het avondeten achter de rug was deed juffrouw Mildred de afwas en Clarice bracht juffrouw Ora naar bed. Er was werkelijk niet de minste reden waarom zij zich niet kon uit kleden en wassen zonder de hulp van een verpleegster, maar Juffrouw Ora werd daar liever bij geholpen, en als juffrouw Ora iets wilde was het buitengewoon moeilijk haar haar zin niet te geven. Juffrouw Mil dred had de strijd al jaren geleden opgegeven Als Ora een verpleegster wilde kon zij met het ene symptoom na het andere voor de dag komen tot er weer een verpleegster was. Het was zonde van het geld. maar je moest er mee leren leven. Als Ora opmerkte dat het halve inkomen van haar was, moest Mildred wel toegeven dat zij de strijd verloren had. Het zat haar dwars, maar daar zij Ora's bankboek en verdere finan ciële zaken mocht overnemen, dwong zij zich er toe zich er bij neer te leggen dat de verpleegsters elkaar in een eindeloze stoet opvolgden. Geen van hen hield het lang uit. en er was er maar één die zich had laten dwingen of bepraten om met de af was te helpen. Een halfwijs meisje dat na drie dagen alweer verdwenen was. Toen juffrouw Ora veilig en wel in bed lag kwam Clarice naar beneden met een envelop in haar hand. „Ik wilde dit even gaan posten. Ik ben zo terug." Het is een geijkt excuus. Juffrouw Mildred wierp één blik op de enve lop en kwam tot de conclusie dat die leeg was. Als zij iemand wijs wilde maken dat zij naar de brievenbus ging. zou zij de moeite hebben geno men een vel papier in vieren te vou wen en dat er in te stoppen. Zij snoof onhoorbaar en ging de trap op naar de zitkamer. Clarice liep vlug de straat door naar de winkel van mevrouw Alexander De brievenbus zat in de voorgevel van de winkel, en de telefooncel stond er naast. Zij had glad vergeten dat zij zogenaamd haar enkel ver zwikt had. Zij stak de lege envelop in haar zak. glipte de telefooncel in en belde de portierswoning op. Zij moest echt heel nodig Edward spre ken en hem dwingen naar haar te luisteren. Als het niet was dat ieder een in het dorp die een telefoon had op dezelfde lijn zat en mee kon luis teren. had zij er nu over met hem kunnen spreken. Maar je wist nooit wie er meeluisterde. Juffrouw Sims, de huishoudster van dokter Croft. stond er voor bekend dat zij de telefoon beschouwde als een alter natief programma voor de radio, en juffrouw Ora ook. maar die lag na tuurlijk in bed. Wordt vervolgd Horizontaal woorden invullen die ver ticaal dezelfde betekenis hebben. 1. schram, 2. toespraak, 3. plaats aan de Rode Zee. 4. lid van de senaat. 5. zwakke. 6 plaats in Rusland. 7 han delsbetrekking. 8. welige was. 9. ho ningbij. 10. achten. Oplossing vorige puzzel. Hor. 1. elite. 5. bel. 7. node. 8. Pan. 10. Gré. 11 ros, 12. pl. 13 e.k 14. las. 15. mee. 16. lak. 17. kali. 18 leem, 20 mars. 21. Ida. 22. none. 24. ne. 25. lens. 26. Se, 27 leed. 28. eer. 29. nier. 30. anti. Ven. 1 engerling. 2. lork, 3. Ide, 4. U 5. bas. 6. en. 8. pos. 9 klei. 11. rak, 11 peis. 14. lam. 15. mare. 16. Lea, 11 kans. 19. Ede. 20. mond. 22. Neer, 21 Peri. 25. lee, 26. set. 27. 11. 28 en.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 4