'Soldaat Schwejk'
weer op televisie
ZATERDAG 21 JANUARI 1978
RADIO EN TELEVISIE
door Ton Hydra
Zondagmiddag gaat de laatste afle
vering van De Christenen over het
scherm. Tot besluit van het avond
programma staat in Ander Nieuws
van de NCRV het Leger des Hells
centraal vanwege het komende af
scheid van de bekendste Nederland
se vrouw onder het „hallelujahoed
jekolonel A M Bosshardt Onder
tussen draait op het andere net deel
drie ovei Engelands sociale geschie
denis Days of Hope Deze program
ma's zou men aaneengesloten moe
ten kunnen zien. want zij vertonen
interessante parallellen en dwars
verbindingen.
Bamber Gascoigne rondt zijn
relativerende bespiegelingen van
een wereldreligie af met een boeiend
onderzoek naar de godloze Staat De
sporen volgend sedert de Franse
Revolutie, komt hij onherroepelijk
terecht bij wat prof. Quispel in de
ontmoeting met kolonel Bosshardt
het lompenproletariaat"zal
noemen De miljoenen mensen die
zich in de vorige eeuw tot
verpaupering veroordeeld zagen
door de mensonwaardige
inustrialisatie.
Het leven ver beneden het sociale
minimum in de krottenwijken van
de fabriekssteden deed niet alleen
het Heilsleger van William Booth
ontstaan, maar mobiliseerde de
vernederden en vertrapten ook tot
verzet tegen de vrijwel alles
bezittende klasse. Een van de vele
verdiensten van de BBC-serie Days
of Hope is. dat Je als buitenstaander
beter gaat begrijpen waarom van
die bitterheid en verbetenheid
onder de Engelse arbeiders van deze
eeuw tot op de dag van vandaag veel
meer voortleeft dan bij ons
Hiermee heb ik slechts een paar
dwarsverbindingen in de drie
programma's aangegeven. Bij het
bekijken van de historische beelden
in Ander Nieuws wordt tevens
duidelijker waarom juist in
Engeland een man als William
Booth moest opstaan. En waarom
zijn leger zich vooral het lot aantrok
van mensen die tussen wal en schip
bekneld waren geraakt
Op de vraag van Henk Verkerk of
het bestaan van dat leger niet een
blamage is voor de keken,
antwoordt prof Quispel (hoogleraar
in de kerkgeschiedenis) dat ook
staat en partij zich zouden moeten
schamen. William Booth was een
van de zeer weinigen die de
problemen en de kwalijke gevolgen
van de geïndustrialiseerde
maatschappij reeds in de beginfase
doorzagen. Nog steeds kunnen de
kerken een voorbeeld nemen aan
het Leger des Heils. dat. aldus prof.
Quispel. „mensen uit hun
eenzaamheid haalt en ze plaatst in
een bezield verband
De bezieling klinkt door in de
woorden waarmee de majoor
genoemde kolonel Bosschart haar
43 dienstjaren in vele takken van
het heilswerk overziet. In twee
psychologisch goed geobserveerde
scènes maken wij bij voorbeeld
kennis met een door drank in de
versukkeling geraakte man Eerst is
de woestbehaarde Jelle op een ruige
manier komisch. Pas later merken
we hoe deerniswekkend zijn bestaan
is
Lucy de Jong. een van de
opvolgsters van mevrouw
Bosschardt. denkt hardop na over
vragen die bij de kijker
onwillekeurig opkomen wanneer
Ander Nieuws heilssoldaten volgt in
de rosse buurten van Amsterdam.
..Tot hoever mag je eigenlijk
meegaan met wat zich daar
afspeelt?'* De jonge luitenante zegt:
..Groot is het gevaar dat je te ver
gaatdat Je te tolerant wordt."
Bij het afscheid van een bijzonder
actieve en bewogen vrouw (kolonel
Bosshardt wordt in juni
gepensioneerd) komt prof. Quispel
tot markante uitspraken over
bijbelse aspecten, die volgens hem
door het leger meer zouden kunnen
worden benut Daarnaast stelt hij
dat de kerk eindelijk van het leger
moet leren dat de vrouw dient te
worden hersteld in het in beide
testamenten genoemde ambt van
profetes.
Anderzijds blijkt uit Ander Nieuws
waarvan Han Baardmans de regie
stevig en bekwaam in handen had
dat de rangen van het Heilsleger
worden uitgedund door het vertrek
van officieren die de moed opgeven
of de verlangde opofferingen niet
langer kunnen opbrengen.
Van onze radio- en tV-redactie
HILVERSUM De VARA-tv begint maandagavond met een
serie van dertien delen van ..De brave soldaat Schwejk". Liefheb
bers van de lotgevallen van de Tsjechische militair zal het niet
zijn ontgaan dat de VARA een paar jaar geleden ook al een
dergelijke (goede!) serie uitzond. Het betrof toen zes afleverin
gen De Duitsers Wolfgang Liebeneier tekent voor de regie. Om
alle delen achter elkaar te vertonen worden de eerste zes delen
herhaald
..De brave soldaat Schwejk" is een
schepping van de Tsjechische schrij
ver journalist Jaroslav Hasek. Het
verhaal speelt zich af vlak voor en
tijdens de eerste wereldoorlog
Praag, waar Schwejk woonde, was
toen de hoofdstad van Bohemen. dat
onder het Oostenrijks-Hongaarse
keizerrijk van Franz-Joseph viel.
Die heerschappij drukte op het Tsje
chische volk steeds zwaarder en de
roep naar onafhankelijkheid werd
steeds sterker Tot dat Tsjechische
volk hoorde hondenhandelaar Josef
Schwejk. stamgast van café De
Kelk. Zijn nogal verwarde opruiende
taal wordt hem noodlottig. Wegens
oorlogophitsing wordt hij gevangen
genomen en in een gesticht gestopt.
Maar voor de oorlog uitbreekt wordt
hij vrijgelaten. Dan beginnen zijn
avonturen als soldaat.
Slim
Op het eerste gezicht lijkt Schwejk
een simpele ziel. maar uit zijn
krampachtige pogingen om de oor
log te overleven, blijkt dat hij be
hoorlijk al lm kan zijn Andere eigen
schappen die boven komen zijn, een
zakelijke manier van redeneren, zijn
onderdanigheid aan de ene kant en
zijn weerspannige streken aan de
andere Evenals de rest van het sol
datenvolk weigert hij al kletsend en
kaartend zijn leven te geven voor de
keizer Schwejk wordt ten slotte de
volksheld, waarmee de Tsjechen la
ter weer in hun maag zaten, omdat
ze vreesden dat men in het buiten
land de indruk zou hebben dat hun
Acteur Fritz Muliar. alias sol
daat Schwejk. houdt de gelijk
namige bestseller in de hand.
volk louter uit soldaten als Schwejk
zou bestaan.
Het beroemde verhaal van Hasek is
in meer dan twintig talen vertaald en
omgewerkt in toneelstukken, films
en tv-series. De auteur heeft echter
weinig plezier gehad van zijn succes.
Als journalist en schrijver zwiert hij
door Europa, na eveneens als
Schwejk begonnen te zijn als hon
denhandelaar. Eenmaal terug in het
onafhankelijk geworden Tsjechoslo-
wakije schreef hij satires en humo-
Speciaal vandaag
De VARA vertoont de Israë
lische film The Paratroopers;
het drama van een soldaat die
met zijn superieuren in conflict
raakt.
Ned. 1/20.05
Na de negende aflevering van
Hollands Glorie (21.25) volgt Te-
levizier Magazine. Daarin gaat
het o.m. over: kunstmatige insi-
minatie bij lesbische vrouwen
en de toestand in de Sinai wordt
belicht door Bernhard Hammel-
burg. Als klap op de vuurpijl
kunnen we kennismaken met
de vrouwen van onze nieuwe
ministers. Mevrouw Van Agt
treedt in het Catshuis op als
gastvrouw.
Ned. 2/22.20
Mies Bouwman presenteert
haar show Netwerk.
Ned. 2/23.20
O In de Rooie Haan is te gast
minister van binnenlandse za
ken H. Wiegel.
Hilv. 1/12.41
In 't Is Historisch bespreekt
Jan van Herpen de boeken Na
tuurmonumenten in Neder
land, De vrouwen van Willem
van Oranje en Archeologisch
Panorama.
Hilv. 4/14.02
Platen van Sammy Davis en
Perry Como zijn te beluisteren
in Late Date van de NCRV.
Hilv. 3/00.02
ristische verhalen, gericht tegen de
nieuwe Tsjechische politiek.
Vrienden hebben hem ten slotte aan
gezet om de lotgevallen van soldaat
Schwejk te beschrijven Dat gebeurt
in verschillende boekdelen. Tijdens
zijn werk aan het vierde deel over
leed hij aan longontsteking, op veer
tigjarige leeftijd. Zijn werk werd
door een ander voltooid.
Speciaal morgen
De slotaflevering van De
Christenen heeft een vraag tot
titel: 'De godloze staat?'
Ned. 2/16.02
Thema van de vesperdienst
is 'De nabijheid van het Ko
ninkrijk'.
Ned. 1/17.00
In Horizon o.m.: goedkoop
gas voor de derde wereld, alter
natief voor gipsverband, ont
dekking van kleine planeet.
Ned. 2/18.50
De NCRV toont een film over
restanten van de Maya-cultuur
in het natuurlijk milieu van het
huidige Midden-Amerika.
Ned. 1/19.40
Deel drie van Days of Hope
speelt tijdens een kritieke fase
van de eerste Britse Labourre-
gering.
Ned. 2/21.05
In Ander Nieuws een portret
van kolonel A. M. Boshardt. Zij
neemt in juni afscheid van het
Leger des Heils wegens het be
reiken van de leeftijdsgrens.
Ned. 1/22.00
Ds W. R. van der Zee preekt
in de Haagse Maranathakerk.
Hilv. 1/10.00
In „De andere wereld van
zondagmorgen" een gesprek
met een van de weinigen die de
deportatie van patiënten en staf
van de joodse psychiatrische in
richting „Het Apeldoornse bos"
overleefde.
Hilv. 1/10.50
Het Concertgebouworkest
speelt o.l.v. Carlo Maria Giulini
de symfonie in g kl.t. KV 550
van Mozart en Bruckners 'Ne
gende'.
Hilv. 4/14.02
In de dienst van de Broeder
schap van Pinkstergemeenten
te Haarlem gaat ds H. N. van
Ameron voor.
Hilv. 1/17.00
HET GEHEIM VAN DE UYLENBORGH
1284: De volgende ochtend zat smid-
je Verholen zo om een uur of elf zijn
dagelijkse potje koffie te drinken,
toen zijn aandacht getroffen werd
door een klein kranteberichtje.
BOEKHANDELAAR OP ZOEK
NAAR FAMILIEGRONDEN
stond er met dikke letters boven. En
de rest luidde als volgt: Naar
wij uit Gravendrecht vernemen
heeft de boekhandelaar G. van U.
zich om zekere informaties gewend
tot de Rijksdienst voor het Notarië
le Archief. De heer van U., woonach
tig in het schilderachtige stadje R„
is van mening onvervreemdbare
rechten te hebben op een bepaald
perceel bosgrond, gelegen in de ge
meente Rijkhuyzen. Naar hij be
weert heeft op deze grond eens het
familieslot Uylenborgh gestaan. Na
dere gegevens over de Uylenborgh
ontbreken echter en het staat dus
nog te bezien of de heer van U. zijn
aanspraken ooit in rechte zal kun
nen uitoefenen Smidje Ver
holen schoot ervan in een smakelij
ke lach. „Kostelijk!" grinnikte hij.
„Die slimme Gozewijn aast natuur
lijk nog altijd op de schat. Als-ie
hem vindt, dan moet-ie hem delen
met de huidige eigenaar van de
grond, want zó staat het in de wet.
Maar als Gozewijn kan bewijzen,
dat de bedoelde grond eigenlijk nog
altijd aan hém toebehoort, dan
hoeft-ie niks te delen! Ik heb zo'n
idee. dat we de heer Gozewijn weer|[oi
gauw in Rijkhuyzen zullen zien!" -
En dat onze brave boekharidelaz
een sakkerloots doorbijtertje wasln;
moge wel blijken uit de ijver, waar !L
mee de ambtenaren Stoffels en Dor- 0£
meyer zich door enorme stapels no ne
tariële acten worsteldenop
zoek naar gegevens over de Uylen
borgh
FERD'NAND
Radio vandaag
HILVERSUM liMImrn FM kanalen) VA
RA 07 00 Nieuw» 07 02 IS) Met Han» op.
Muziek rn Ups voor vrije tijd (07.30 Nieuws
07 41-07.33 Dingen van de dag). 08.30
Nieuws 08 36 Gymnastiek voor de vrouw.
08 45 (S) Z O VARA's Zaterdagochtend s-
how 10 30 Nieuws 1033 (Si Z I 12 26 Mede
delingen voor land- en tuinbouw 12.30
Nieuws 12 41 (S) In de Rooie Haan, hitwerk
en actualiteiten. 14.30 tS) NAR Nederland
se Artiesten Revue. 15 30 Nieuws. 15 33 Kin
deren een kwartje* programma over school
en thuis. 16 00 (S) Het zout in de pap. cultu
reel programma 17 30 Nieuws. 17 32 Dingen
van de dag 18 30 Nieuws 18 41 (S) Proeflo
kaal. gesprekken en reportages, lf.30 (S)
Zing zomaar simpel een melodie 20 00 (S)
De VARA feliciteert, verzoekplaten 21 00
(S) Voor wie met kijken wilgevarieerd
Rrogramma (2230 Nieuws). 2355-24.00
teuws.
HILVERSUM II (402 m en FM-kanalen)
TROS 7.00 Nieuws. 7 11 Ochtendgymnas
tiek 7 20 Rustig bijkomen 8 00 Nieuws 8.11
Aktua-Ochtendeditu- 9.00 Coulissen. <9.95-
9.40 Waterstanden 10.00 De Tien om Kin
dershow 1030 Aktua-Sportcafé (11.00
Nieuws.) 11.30 Kom eens langs in Hamdorff.
OVERHEIDSVOORLICHTING 12 49 Ex-
portiviteilen. TROS: 13 00 Nieuws. 13.11 Ak-
tua II. 1330 VoorzichUg - breekbaar. 14 30
Met de beste wensen 15 45 Stef Meeder
speelt op verzoek 16 00 Nieuw» 16.03 De
Europarade 17.55 Mededelingen 1800
Nieuws 18.11 <S) Aktua-Magazine 18.11 (S)
Ak-.ua Magazine 19.00 (S) TROSS-Country.
20.00 Nieuws. 20 05 (S) Concert a la carte
21 20 (S) Woorden in de avond. EO: 21 45 (S)
Reflector 22.00 (S) Laat ons de rustdag
wijden. 22.45 (S) Voor ieder één gesprek
23.45 (S) Goed Nieuws. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM III (445 m en FM-Kanalen)
NCRV 7 02 (S) Pop Station 8 03 (S) Happy
Sound. 8.54 Eerlijk gezegd 9.03 (S) In. 10.03
(S) Muziek bij de koffie. 12.03 (S) Lost Vast
(13.30-14 00 VIP Show). 14 03 (S) Bij Ba
rend 16 03 (S) Sportshow NOS 18.03 (S) De
rock and roll methode NCRV 19.02 (S) Pers
Vers. 20 02 (S) De Peter Blom Show 21.02
(S) Sportshow 23 30 (S) Jazztime 0.02 (S)
Late date. 2.02 (S) Nachtexpress. 6.45-7.00
(S) Zondagmorgen.
HILVERSUM IV (FM-kanalen) AVRO 7 00
Nieuws 7 02 (S) Reveille. 9.00 Nieuws 9.02
(S) La Fonteine Amoureuse. 9.40 Gitaar
spelenderwijs. 10.00 (S) Voor kleine bezet
ting. 11.30 (S) Pistache. 14.00 Nieuws. 14.30
(S) Vanuit Janécek (III). 16.21 (S) Tsjechisch
Filharmonisch Orkest 16.30-17.00 (S) Jazz
Spectrum.
NEDERLAND I
11.00 OOVTELEAC: Lemn. hoe do* dW
(1)
11.30 totope (harti)
11.45 12.00 Wonen an werkan (2 herh)
15 30 NOS: Journaal
1532 TROS Eandagtxtdawidaitoran.
16.00 Speelplaats kinderprogramma
1830 Ren je rot. kinderprogramma
17.05 TROS Penalty bokaal
1730 17.45 TROS «port extra
1815 TE LEAC: Wetenschap éibewegmo l«
(3)
18.45 NOS: Oe Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
19.04 VARA: I Spant erom Wnderspe'show
19.50 The Paratroopers, speelfilm
21.35 NOS: Journaal
21.50 VARA: VARA-vts*
22 40 Concert m StudK? I
2330 2335 NOS: Journaal
NEDERLAND»
15.40 NOS: Paspoort: informatie voc
Marokkanen
1835 MOS: Journaal
19.05 AVRO: Oe Bereboot
19.10 Nationale Hitparade
20 00 NOS: Journaal
2035 AVRO: AVRO swie-kent-kwis
2135 Hollands Gtone, tv-sehe
2230 Televizier magazine
23.00 AVRO's sportpanorama
23.20 Netwerk
00.10-00.15 NOS: Journaal
Radio morgen
HILVERSUM I (298 m en FM kanalen» VA
RA 800 Nieuws 810 Weer of geen weer
HUM VERBOND 930 Grondslagen van
Humanisme IKON 10 00 Kerkdienst 10 45
Wilde Gan/en. 10 50 (Sf De andere wereld
van zondagmorgen informatie en mu
ziek AVRO 12 00 (S, Muzikaal onthaal.
13 00 Nieuws 1310 De toestand in de wereld.
13 19 Radiojournaal 13 35 Hersengymnas
tiek KRO 14 00 Kruispunt 14.30 (S) De
hulsgekluLstr kinderspelen 15 00 (Si Wat
krijgen we nou', amusementsprogramma
18 45 Hoe gaal hel», programma voor zieken.
ZvdK 17 00 Kerkdienst IKON 17 58 Wilde
Ganzen 18 00 iS) Van Klok en Klepel, kin
derprogramma 18 20 Pastor voor elkaar
NCRV 18 30 Nieuws 18 40 (Si Zondag
avondzang 19 10 De verwoesting van Jeru
zalem. zondagavondlezing. 19 25 (S) Orgel
concert. l9 55(S)Musica Sacra AVRO 20 30
iSl In de kaart gespeeld, klass verzoeken
22 30 Nieuw» 22 40 Radiojournaal 22 50 La
Boutique, hoorspel 23 25 PM kanttekenin
gen bij de actualiteit 23 55-24 00 Nieuw»
HILVERSUM II (482 m en FM-kanalen)
KRO: 8 00 Nieuws 8 10 Overweging 9 00
Nieuws 9 10 Waterstanden 9 15 Laudale.
10 00 Eucharistieviering 11.00 Da Capo, cel-
lomunek 1150 Buitenlands commentaar.
1200 Nieuws. 1210 Echo NOS 12 20 Zorg en
Hoop. progr. voor Surinaamse Nederlan
ders 13 20 Progr voor buitenlandse werkne
mers VARA 17 00(S> VARA-Klassiek r>a-
nomuziek 17 55 Mededelingen. SOS- en poli
tieberichten 18 00 Nieuws 18 15 Dingen van
de dag Aansl (S) Grammofoonmuz. 18.30
Btx'iu-rang 19.05 (S) Orkest Malando
IKON 19 30 Brood en spelen NOS 20 00
Jo rnalinnforum 20 3D Kijk op buiten
land 2130 NOS-Cultuur 22 30 Politiek Ge
weld. gastcollege 23 00 (S> Met het oog op
morgen 23.05 Actualiteitenoverzicht radio-
iv 23.10 De krant van morgen. 23.20 Den
Haag Vandaag. 23.52 Even op adem komen,
yoga 23 55 Nieuws.
HILVERSUM III (445 m en FM-kanalen)
AVRO 8 02 (S) Ko. de boswachtershow 8 02
(S) Postbus 1966. verzoekplaten 9 02 (S)
Juist op zondag, door Meta de Vries. 10 02
panorama VARA 11.30 (S) Tony van Verre
ontmoet Ko van Dijk. 12.02 (S) Klink Klaar
13 02 iSl Muziek uit Studio I muzikale show.
NOS 14.02 tS) Langs de lijn. sport en mu
ziek 18 02 (S) NOS-Jazz. KRO 18 30 (S) Gort
en watergruwel jeugdprogr 20 02 (S) Tom
bola 23.02 (S) De Oude Engh 0 02<S)Eldora-
dio 2.02 (S) De week in. 6 02-7 00 <S) Drie op
je boterham
HILVERSUM IV (FM-kanalen) VOO 8 00
Nieuws 8 02 Populaire klass verzoekplaten.
NOS 9 00 (S) Vroeg klassiek 10.00 (S) Musi-
ca Religiosa. 11 00 (S) Für Elise 13 00 (S)
Opera-Matinee. 14.00 Nieuws. 14.02 (S) Con
certen op de zondag middag Concertge
bouw Orkest (14 45-15 10 Praten over mu
ziek) 16 00-17 00 (S) Musica Nova.
TV morgen
NCOERLANOI
1100 KRO/RKK EuchamheveringieAmenkxxt
17.00 KON: Vespers ie Beats
1730 W*J* ganzen
18.15 TELE AC: NMumfcunde les 7 fhetti)
18 45 PAUZE
18 50 NOS Paspoort «ntonna&e voo* Turtisa
18 00 TEIEAC Oo*h*/e*
vOOrtCWH
19 00 J
1985 NCRV Ca**»DommegwstekAenwrtfi
1940 Rw**«
2030 Ja. natuurt^, spatprogramma
22.00 Ander raeuws
22.35 Journaal
NEDERLANO H
16 00 NOS Journaal
16.02 Oe Chnstenan (laatst* deal)
18.55 Sprefcarshoafc
17.10 Smdo Sport I
10.10 Kijkan naar kirtderen
1035 Sesamstraat
15.50 Honzon
19 20 SludiO Sport II mei om* 20 00 uur de
trekking loiiogetaiien
20 30 Journaal
20 35 Mary Hartman Mary Hartman
2105 Days ot hope documentaire sene
22.15 Journaal
- 36 -
De oude heer Barr stopte zijn pijp
nog een keer. „En je hoeft niet te
denken dat ik je voor de voeten zal
lopen als ik de zaak eenmaal overge
dragen heb. want er is geen haar op
mijn hoofd dat daaraan denkt
Edward was al opgestaan en stond
klaar om te vertrekken. Hij lachte
en zei:
„Ik verwacht niet anders of u zult
dat tot het laatste ogenblik doen. als
u dat soms bedoelt. En ik verwacht
niet anders, dus tobt u daar maar
niet over."
De oude Barr grinnikte.
„Ik tob er ook niet over. Daar heb ik
nooit een gewoonte van gemaakt, en
iets waar je geen gewoonte van
maakt heeft geen kans macht over
je te krijgen. Mannen tobben niet zo
veel. heb ik gemerkt lang niet zo
erg als vrouwen. Dat zijn nou echt
vreseiijke tobbers. die vrouwen, en
getrouwde vrouwen zijn het ergst.
Een van de dingen die mij van trou
wen hebben afgehouden was aan te
horen hoe die te keer gaan Als het
niet gaat over hun man dan gaat het
over hun kinderen, en als het niet
gaat over hun kinderen, dan is het
over hun kleren, of hun kippen of
hun katten, of hun honden of wat de
buren wel zullen zeggen. Geen
vrouw zal mij ooit lastig vallen met
haar getob dat heb ik mij meer
dan zestig jaar geleden voorgeno
men. en er is er niet één die mij daar
ooit vanaf heeft kunnen brengen!"
Hij grinnikte en trok aan zijn pijp.
„Ik wil niet zeggen dat ze dat nooit
geprobeerd hebben, maar ik was ze
te slim af ja hoor. ik was ze te slim
af. Een fatsoenlijk vrouwmens dat
voor mij komt koken en de boel
schoonhoudt dat is alles wat ik
nodig heb. en dat is alles wat ik heb.
en mevrouw Stokes, die doet precies
wat ik zeg. Je kunt niet verwachten
dat een vrouw niet praat, maar zij
houdt het binnen de perken, en
meer kan Je niet verwachten." Hij
stak zijn hand in een uitpuilende
zak en haalde er een papiertje uit.
„Hier heb Je de naam van die kerel
waar ik je laatst van -vertelde
Christopher Hale. Ik dacht er ineens
aan midden in de nacht, en toen ben
ik opgestaan, en heb ik hem opge
schreven en in mijn zak gestoken. Ik
ben zeker oud aan het worden, an
ders was ik er meteen wel op geko
men. Maar hier heb je hem Chris
topher Hale verdronken in de
oversteek in achttienhonderdnegen
endertig Ik was vanmorgen in de
buurt van het kerkhof, en toen ben
ik even gaan kijken. De steen is
geplaatst door Kezia. zijn vrouw,
met een heel vers er op En mijn
grootvader zei altijd dat zij geloofde
Patricia Wentworth
A. W. Sijthoff - Alphen
dat haar man vermoord was. Mis
schien was dat zo, maar het kan ook
best zijn van niet. Als je er even bij
stilstaat, zou het niet zo makkelijk
zijn om zo maar gewoon te verdrin
ken in de oversteek vind je niet?"
De heldere oogjes van de oude heer
Barr keken Edward scherp aan van
onder zijn dikke, wollige, witte
wenkbrauwen.
Edward zei: „Och, dat weet ik niet
het zou best kunnen als een vent een
glaasje te veel op had net als
William Jackson een paar dagen ge
leden."
De scherpe ogen bleven hem nog
even aankijken. Toen draaide me
neer Barr zich met een ruk om en gaf
een flinke trap tegen een houtblok
op het haardvuur. Het viel uiteen
met een regen van vonken Hij
draaide zich weer om, en zei zo maar
langs zijn neus weg:
„Och, dat zou wel kunnen, maar
Kezia heeft altijd gedacht dat haar
man vermoord was."
Toen Edward naar buiten kwam
was het donker, en de lucht was
bewolkt. Het was koud en lekker fris
na Barrs duffe kamer. Er was een
goede rijweg naar Embank, en onge
veer anderhalve kilometer die weg
op was er een landweggetje naar
Greenings, maar hij nam het ruiter
pad door de bossen van Lord Bur-
lingham en kwam uit op het voet
pad dat naar de oversteek leidde.
Dit was een heel eind korter, en je
liep er veel prettiger. Hij hoorde
graag de takjes kraken onder zijn
voeten, en de geluiden in het kreu
pelhout die hem vertelden van ande
re wezens die op pad waren, onge
twijfeld met onrechtmatige bedoe
lingen. Maar hoe kon een mens ooit
tegen vos of konijn, das. bunzing of
kat zeggen: „Ik alleen heb het recht
om te jagen?"
Op zijn gemak liep hij verder De
nachten werden kouder Deze bos
sen waren al erg oud. Er stonden
eiken in van wel vijfhonderd jaar. er
taxisbomen die nog ouder waren
Hij had een kaart gezien van he
graafschap van het jaar 1469, teer
was het in deze hoek ook al bosge
bied, en sindsdien was de ene eige
naar de andere opgevolgd. Norman
dische namen, Engelse namen -
grafstenen op het kerkhof, gedenk
platen in de kerk. En ten slotte hat
Lord Burlingham zijn titel ontleend
zoals velen voor hem, aan het dorpjt
Burlingham vijf kilometer daarvan
daan. Eerst had hij Tom Thomson
geheten: als jongen had hij op bloti
voeten gelopen en kranten verkocht
op straat, en nu was hij de am
bachtsheer, zoals al die anderen
voor hem waren geweest. De jonge
bomen groeiden temidden van de
oude, en waren sterk en gezond
Hij kwam tussen de bomen vandaal
en liep het pad op-dat omlaag IiejL
naar de oversteek. Hij hoorde hei I
geluid van stromend water. De beek -
was nog steeds erg vol. maar de
stenen moesten er nu wel bovenuit
steken, al waren zij dan nog niet al
te droog. Hij deed zijn zaklantaarn
aan. stak met gemak over. en had nu
de helling aan de overzijde voor
zich. met aan zijn rechterhand de
kerk. waarvan de vorm maar net
zichtbaar was tegen de donkere he
mel, en de donkere streep die daar
vandaan liep, wat de oude weg met
de taxisboog was. Hij deed zijn zak
lantaarn uit zodra hij de oversteek
gepasseerd was. en waar het te don
ker was om iets te kunnen zien hielp
zijn geheugen hem wel.
Nu
)a
Hij liep de ingang van het kerkhol
voorbij, toen hij daar iets zag bewe
gen. Een stem zei
„Edward, ben jij dat?" De woorden
werden zacht en haastig uitgespro
ken. De stem beefde een beetje.
Het was de stem van Clarice Dean.
en dat ergerde hem behoorlijk. Hoe
haalde zij het in haar hoofd om zo op
hem te staan wachten? Want dat
deed zij ongetwijfeld. Zij kon met
geen mogelijkheid iets U- doen heb
ben in de kerk, en daar het zeker al
twintig over zeven was. zouden
in de pastorie wel bezig zijn de soep
op te warmen of vis of eieren aan het
klaarmaken zijn voor de avond
maaltijd. Hij sprak haar naam on: a
willekeurig op scherpe toon uit.
„Clarice!"
Zij kwam vlug aanlopen over de
grasberm en stak haar arm door de
zijne.
Wordt vervolgd
