Arbeidsverdeling tussen rijke en arme landen i 3# J'"1 t Lof voor Harry en Constant Panoramiek vertelde over houtfabriek in Kongo Brazzaville fc_ DONDERDAG 19 JANUARI 1978 TV-COMMENTAAR door Ton Hydra De NCRV eert vanavond Harry de Groot Een show van maar liefst 95 minuten draait helemaal om zijn persoon en vooral om zijn werk als componist Dat mag best eens, want hoewel hij reeds In 1945 een radio-orkest had en sedert het begin van de televisie al ontelbare programma's van muziek heeft voorzien, is hij toch een soort achtergrondfiguur gebleven Zo wil hij het zelf; in geen geval naar de voorgrond dringen Wanneer u vanavond de tijd neemt om zich van De Groots kwaliteiten te laten overtuigen, zal het u opvallen dat men hem in tal van landen vaker heeft geëerd dan in het eigen land Van een Bulgaars festival heeft hij zeven Jaren achtereen de prijs voor het beste arrangement weggesleept Lauweren in allerlei vorm oogstte hij eveneens in Roemerué. Turkije. Zuid-Amerika en Japan. Diplomatieke vertegenwoordigers van landen waar zijn muziek populair is. wilden de show meemaken, waarmee de NCRV de veelzijdigheid van deze rasmuzikant voortreffelijk laat uitkomen- En daar De Groot ook een rasechte ..Mokummer" is liet regisseur Bob Löwenstein het muziekfeest afspelen in een rondlopend silhouet van een nog gaaf Amsterdam. De decorbouwers komt een pluim toe voor dit sfeervolle werkstuk, dat de cameraregie volop mogelijkheid bood voor afwisseling van het toneelbeeld. Dit beeld wordt na het journaal in het tweede deel van de show onderbroken door een mixage die voor veel kijkers een muzikale verrassing zal inhouden. Löwenstein vond in een archief prachtige natuurtaferelen. Die sneed hij. samen met eigen flitsen van Harry de Groot te paard, precies op de maat en op de stemmingen van kostelijk romantische muziek. De pastorale uit De Majorettesuite Misschien zult u het aanvankelijk haast niet kunnen geloven, maar ook deze fijn in het gehoor liggende klanken zijn door Harry de Groot gecomponeerd Bob Löwenstein vertelde mij nog dat voor de huldigingsshow is gewerkt met een orkest van 54 gerenommeerde musici. Zij hebben slechts één keer in de radiostudio van de NCRV kunnen repeteren en daarna trokken zij de NOS-studio in voor de televisieopname. In amper anderhalve dag moest de hele show er op staan. Wanneer je het niet weet. ontgaat het je wat daarvoor allemaal kwam kijken. Nu u het wel weet krijgt u wellicht des te meer bewondering voor het vakmanschap, ook van de technici, bij het beluisteren en bekijken van fragmenten uit o.a. de opera Cross Fade. het tv-spel Bartje en de musical Het meisje met de blauwe hoed Van de meewerkende solisten 'verricht Fred Mann (van het RADIO EN TELEVISIE Concertgebouworkest) een voor een Nederlander unieke prestatie: Hij bespeelt, in een fraaie compositie van De Groot, de pansfluit. Alsof hij een Roemeense virtuoos is op het instrument dat waarschijnlijk reeds in de 8teentijd werd bespeeld. Lezers met belangstelling voor het werk van de Cobragroep en de kunstenaars achter deze stijlbeweging, tip ik voor het radioprogramma Van nul tot nostalgie, dat door de NCRV vanavond via Hilversum I wordt uitgezonden. In dit informatieve programma van Hans Blankesteijn krijgt u uit de mond van Constant, na de oorlog een centrale figuur tussen de los van het verleden startende jonge kunstenaars, meer te horen dan een heldere schets van de Cobra-beweging. Ik aarzel niet, dit deel van het programma een historisch document te noemen. Het zal door latere cultuurhistorici nog geraadpleegd worden. Constant, eens de bezieler van hen die met een schone lei wilden beginnen, grijpt nu wel terug naar het verleden en leert daarin zichzelf doorgronden door Riet Diemer AMSTERDAM Panoramiek, de vaste rubriek van de NOS- televlsle die zich over het alge meen bezighoudt met buiten landse politieke onderwerpen, probeert al en toe de vertrouw de paden te verlaten door eens in de zoveel tijd een special uit te zenden over het thema „Arm en Rijk". In de uitzending van vanavond tien voor tien op Nederland 1 wordt met een voorbeeld uit de praktijk de ongelijke ar beidsverdeling in rijk en arme landen geïllustreerd. Voor „rijk" kan worden ingevuld Ne- derland. voor „arm"' Kongo-Brazza ville Gefilmd werd daar waar de houtindustrie Bruynzeel uit Zaan dam een failliete fabriek voor fineer hout in de oerwouden heeft opge kocht. - ->*»» t 1 - I m Opnamen worden gemaakt van het kappen van bomen in Kongo-Brazzaville. Meer werk Dit gebeurde met steun van de Ne derlandse financieringsmaatschap pij voor ontwikkelingslanden (FMO). Voor de bevolking van Kon go-Brazzaville betekent dat werkge legenheid voor honderden mensen Maar ook Bruynzeel-Nederland vaart er wel bij omdat het niet meer lonend Is hout uit Afrika over te laten komen en in Nederland te laten schillen tot fineer (Met fineer wordt bedoeld dunne lagen hout. die wor den gebruikt als bekleedsel van meubels). Houtprijs stijgt Toen de Afrikaanse landen waar het hout vandaan kwam zelfstandig wer den. steeg de prijs van het hout Ook was men niet meer zeker van een geregelde aanvoer. De eigen fineeraf- deling in Zaandam wordt binnen kort gesloten. Een onrendabele afdeling werd afge sloten en dat verbeterde de financië le positie van het bedrijf. Bruynzeel kon hoogwaardiger produkten gaan maken Dat principe ligt achter de dlosofic over de betere arbeidsverde ling in de wereld. De njke westerse landen zullen steeds meer eenvoudiger werk moe ten overlaten aan derde wereldlan den. waar men het net zo goed en goedkoper kan doen. (De fineer uit Kongo-Brazzaville is tien tot vijftien procent goedkoper). In het westen moet men zich dan bezighouden met de produktie van artikelen die een grotere technische kennis vereisen. Dat het mes zo aan twee kanten snijdt zodat de werkgelegenheid er in de Bruynzeelfabriek op vooruit gaat. zoals wordt gesuggereerd, is een betrekkelijke zaak. Het sluiten van de fineerafdeling be tekent dat er driehonderd Turkse arbeiders minder nodig zijn. Hon derd zijn er al vertrokken. Volgens de directeur van Bruynzeel gaat dat volgens natuurlijke afvloeiing. Om eens een kijkje te nemen hoe alles in z'n werk gaat in de fineerfa- briek in Point Noir in Kongo-Brazza ville en in de wouden vierhonderd kilometer verderop, waar de bomen vandaan komen, filmde het Panora miek. Evenals in de eerste aflevering van ..Arm en Rijk" (over de werkloosheid na de mijnsluiting) werd een gids „ingehuurd" Deze keer lukte het de programmamakers beter dan de vo rige keer om zo'n man een functie in het geheel te geven. De vorige gids werd overrompeld door het filmma teriaal uit archieven. Tevreden gen staan nog in de babyschoenen, voegt hij eraan toe. Dat betekent dat de man die ziek is geen uitkering krijgt, evenmin wanneer de fabriek door stroomgebrek niet draait. Letterlijk geldt dan ook de uitspraak van een van de voormannen: „Als we niet werken, eten we niet." Een van de geïnterviewden antwoordt dan ook in beeldende taal op de vraag: „Wat zou er gebeuren als u uw baan zou verliezen?" „Dan ben je ten dode opgeschreven. Dan'ben je net 'n boom die ze omge hakt hebben, 't is afgelopen met je. Een man die ontslagen wordt ls als 'n huls met gescheurde muren. Kun je nog in zo'n huis slapen? Nee! Het is net of je geen vader hebt, Je bent je steun kwijt. Je kunt alleen nog in je dorp de grond gaan bewerken. Als je de moed hebt voor dat vrouwen werk." De vraag wat de vakbond daaraan kan doen wordt „onbehoorlijk" ge noemd. Dat betekent dat de arbei ders hun mond met open kunnen doen om de banden met de staat te nauw zijn. Hoe goed de bedoelingen van het team. behalve uit Gerard Westerlaak bestaande uit Henk Teeuw, Almar Tjepkema en Gert Corba ook was, er was wel wantrou wen bij de autoriteiten. Steeds stond de geheime politie op de achtergrond. Wilde men een straat filmen dan sprong ineens ie mand naar voren om dat te verbie den. Argument: de film zou in Zaïre terecht kunnen komen en dan zou men daar weten hoe men Kongo- Brazzaville konbinnenvallen. Het wantrouwen heeft natuurlijk ook te maken met het koloniale ver leden van de Afrikaanse landen. Aan het eind van de documentaire interviewd Gerard Westerlaak zowel de directeur van Bruynzeel als de ontwikkelingsdeskundige. prof. dr. J. Tinbergen. De keus viel nu op Gerard Wester laak die vroeger jarenlang op de fi neerafdeling van Bruynzeel in Zaan dam heeft gewerkt Hij geeft uitleg over de fineerfabriek in Kongo Placongo geheten. Verder zoekt hij de arbeiders in hun werksituatie en de bevolking in de schamele behui zing op. Uit de antwoorden van de zwarte werknemers blijkt dat ze erg tevre den zijn Ze staan echter ook zo onder druk van het gezag dat ze zoiets wel moeten zeggen. Gerard kan naar huis schrijven dat ze net genoeg verdienen om van te leven. In vergelijking met hun landgenoten redelijk goed. Dat wil zeggen 520 gulden per maand, terwijl het eten twintig gulden per dag kost. Er blijft dus niets over. De sociale vooralenin- Speciaal vandaag Uit erkentelijkheid voor twintig jaar medewerking aan allerlei programma's biedt de NCRV componist en orkestleider Harry de Groot een eigen show aan. Ned. 2/19.30 en 20.25 Ar ad van den Heuvel presen teert De Alles is Anders Show Ned. 1/20.25 Panoramiek bevat een repor tage over de verplaatsing van de produktie van een Neder lands bedrijf naar een ont wikkelingsland. Ned. 1/21.50 Onderwerpen in Hier en Nu lijn: Gevaren en mogelijkhe den van plutonium; directie van Hoogovens wil financiële offers brengen voor werkge legenheid; politiek Den Haag en een fabel over Chili. Ned. 2/22.20 Opnieuw volgt Den Haag Vandaag de debatten in de Tweede Kamer over de rege ringsverklaring. Ned. 1/22.45 In het spoor van Paulus' ren- dingsreizen bezoekt Sipke van der Land Thessalonica. Ned. 2/23.00 Radio vandaag HILVERSUM I 129* m en FM-kanalen) NCRV 07 00 Nieuws 07 01 Het levende Woord 07 00 (S) Te Deum Laudamus, gewij- de muziek 07 30 Nieuws 07 41 Hier en nu 07 SS (S) Vandaag donderdag, gevari- rt-rd programma 00 24 Trefwoord 08 30 Nieuw» 08 36 Gymnastiek voor de vrouw. 08 4S Sl Wie weet waar Willem Wever woonf. vragen van luisteraarv 08 45 (S) Onder de Kodgteron. pastoraalmuzikaal be zoek 10 30 Nieuws 10 33 IS) In T ulvcr. programma voor ouderen IZOOfS) De Kill ma Hawaiian» Show 12 IS Boer en tuinder 12 26 Mededelingen voor land- en tuinbouw 12 30 Nieuws 12 41 Hier en nu. 12.55 (S) Middagpuu/edierv-t 13 IS (S) Een uur na tuur 14 IS (Si NCRV-Globaal, gevarieerd programma (1530 Nieuws). 1730 Nieuws. 17.32 Hier en nu. 18.00 (S) De kerk vandaag. informatief programma 18 19 PP Uitzending van het GPV NCRV 18 30 Nieuw» 18 41 (S) De wereld ungt Gods lof 19 35 (S) Leger des Heilskwartier 19 50 NCRV-Leerhuis. leesoefeningen in de bij bel. 20 00 (Sl Draaischijf, met om 21 10 Or gelmuziek 21.20 Eén. twee. uit de maat. programma over onderwijs en opvoeding 21 40 Vroeger het dilemma van nul of nostalgie, programma over onze omgang met het verleden. 22 00 Rondom het Woord 22 25 Zojuist verschenen, boekenrubriek 22 30 Nieuws 22 40 (S) Politiek weekover zicht. 22.50 tS) Van onze correspondenten 2300 <S> Klanksnoer. klassieke muziek. 23.55-24 00 Nieuws. HILVERSUM II (492 m en FM-kanalen> AVRO 07 00 Nieuws 07 11 Ochtendgym nastiek 07 20 AVRO-klok (08 00 Nieuws 08 11 Radiojournaal) 08.50 Morgenwijding 23 55-24 00 Nieuw; NOS: 09 00 De vluchters, documentaire. 09.35 Waterstanden AVRO 09 40 Schoolra dio 10.00 Radio-Lawaaipapegaai. 10.10 Ar beidsvitaminen (1100 Nieuws 11-03-11.05 Radiojournaal) 11 30 Rondom twaalf 12.15 Sportpanorama. 13.00 Nieuws 13.11 Radio journaal 13.25 Beursplein 5. 13.30 'n Mid dagje AVRO (1600 Nieuws 1603 Radio- journaall. 17 00 13-speicaal. 17.40 OVER HEIDSVOORLICHTING Den Haag aan de lijn. 17.55 Mededelingen 18.00 Nieuws. 18.11 Radiojournaal IKON (S) Kleur informatie en commentaar AVRO 19 00 Aspecten, kunstrubriek. 20 00 Nieuws. 20.05 Ermanno Wolf-Ferrari, muzikaal klankbeeld. 21.50 (S) Musica Practica 22.30 (S) XIV Festival In ternational d'art, muzikaal klankbeeld NOS: 23 00 <S) Met het oog op morgen. 23 05 Actual!teilenoverzicht Radio-TV, 23 10 De krant van morgen. 23.20 Den Haag vandaag en om 23 52 Even op adem komen, yoga TV vandaag NEOERLANOI 10 30 Schoodalmw 18 1SOS/TEIEAC B«*ve 19 45 NOS. Oo FabaMjMfcram 18.55 NOS: Journaal 19 05 KRO: Wy Smart S Kmderorcus 19.55 Wal h 20.25 Deal 21.35 NOS: Journaal 21.50 NOS: Panorammk - Special 22.40 Journaal 22.45 Journaal NEDERLAND 8 18.45 NOS: Paspoon mlormafte voor Joegosiaven 18 55 NOS: Journaal 19.04 NCRV. Paddington 19.10 De 0* voormekaar show HET GEHEIM VAN DE UYLENBORGH ork oep 1282 Volkomen ontredderd bekeek smid- je Verholen de vreemde, zwarte jas. die hij droeg en intussen haalde Eelco zijn opschrijfboekje tevoor schijn. „Het zijn natuurlijk maar gewoon vormaaldietijt'n," zei hij. „Ik weet natuurlijk ook wel, dat jij geen vent bent, die kwalijke ding'n uuthaalt in de boss'n. Maar tenslot te ben je zowat een hele dag en een hele nacht van huus weggeweest en toen stond'n de deur'n waag'nwied oop'n. Nou za'k dus toch een paar gegeev'ns van je moet'n noteer'n veur mien rapport an de burgemees ter. Mag ik soms eev'n je naam weet'n, Verhool'n?" En terwijl de scherpzinnige Eelco ijverig stond te noteren wat de smid hem allemaal vertelde, keek van een afstandje een kleine boskabouter toe. Hij zat met enkele van zijn lievelingsdieren ver scholen achter wat boomwortels en opgaand groen gewas.... - „Het stuif- meelpoeder van de pimpelpaarse bostijloos heeft goed gewerkt," grin nikte hij. „De smid was één etmaal zijn tijd kwijt en hij schijnt het avontuur zonder kleerscheuren doorstaan te hebben. Mooi zo!" Intussen had Eelco Eelkema doende gegevens verzameld fctis zijn rapport. Hij liep weg en tng veelbetekenend met zijn wijsvi tegen zijn voorhoofd aan. hool'n heeft nog altied last var n zenuwstreng'n boov'n in de kt i mompelde hij. „Nou staat-ie uhi weez'nloos omhoog te tuur'n en een boomstam, die niks anders i r|e elke óndere boomstam..." Maar had Eelco toch ongelijk in, vertoonde zich daar bovenin schors niet een familiewapen, dfl ii ééns..., héél lang geleden in ujent sneden moest zijn...? HILVERSUM III (445 m en FM-kanalen) TROS 7 02 (S) Met Peter gaat het beter 9.03 (S) De Hugo van Gelderen Show 11 03 (S) Gerard de Vries draait op verzoek. 12.03 <S) Boter, Klaas en prijzen. 14.03 (S) Polderpop- parade 16.03 (S) Europarade. NOS: 18.03 De Vacaturebank. 18.10 (S) NOS-maal. TROS: 19.02 (S) Poster 20.02 (S) Ferry Maat s Soul Show 22.02 (S) Sesjun 23.02 (S) Close up 0 02 (S) De Hugo van Gelderen Show. 1.02-7.00 (S) De Nachtwacht Hilversum IV (FM-kanalen) KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 (S) Badineric. 9.00 Nieuws. 9 02 <S> Aan woorden voorbij9.10 (S) Solo. 10.00 SO Helsinki Festival 1977 12.00 (S) Rondom het Romeinse operaleven in de 19e eeuw. 14 00 Nieuws 14.02 Spektakel Dicht op muziek. 14.30 (S) Koilage van alle daags en zeldzaam 15 30 (S) Voor God en Goden 16 00-17.00 (S) Bij voorkeur ver zoeken van jong en oud 19.30 De muziek van Many de Groot, muzikale show 20.00 NOS: Journaal 20.25 NCRV: Oe muziek van Harry de Groot, vervolg 21.20 De (arnrfie Bellamy, tv-sene 22.20 H*ir en nu 23.00 Groeten van Paulus 23.10 NOS: Journaal Toen Edward achttien was, had hij zich bijzonder openhar tig uitgelaten over dit onderwerp. „Maar lieve kind, zoiets kan je hier toch niet dragen. Dat doet men ge woon niet." Clarice had dit niet ver geten, en het rode pakje was in de koffer gebleven die Maisie Long voor haar in bewaring had. Spijtig dacht zij er aan terug. Zij begon juist te denken aan een nieuwe wollen japon met een hoge hals zoals zij had gezien in die zeer deftige winkel in Bond Street maar die zou zij natuurlijk zelf moe ten maken, en dat leek echt niet zo moeilijk, maar er was altijd wel iets dat niet helemaal je dèt was en toen hoorde zij miss Silvers stem er doorheen net als één van die buiten landse stations op de radio. „Niet alleen een misdrijf, maar ook bui tengewoon gevaarlijk." Wat een on zin! En wie trok zich nou iets aan van wat zo'n stomme oude gouver nante zei? En toen hoorde zij Dick Wlnnington even duidelijk zeggen alsof hij bij haar in de coupé zat „Zij wordt gewoon op handen gedragen in Scotland Yard." En miss Silver weer „Niet alleen een misdrijf maar ook gevaarlijk." Het woord danste mee met het kletterende rimte van de trein gevaarlijk gevaarlijk gevaarlijk gevaarlijk Met moeite bracht zij haar gedach ten terug naar de stof voor de nieu we japon. Smaragdgroen mooi donker smaragdgroen die lichte tinten waren zo ordinair. En een broche bij de hals met groene stenen er m om de kleur goed te doen uitkomen. Er waren heel goede win kels in Embank. Daar kon zij de stof kopen met een patroon uit Vogue er bij om na te maken zodra juffrouw Blake haar betaalde aan het eind van de week. Zij wilde er absoluut zeker van zijn dat zij haar geld prompt uitbetaald kreeg. Juffrouw Mildred had de portemonnaie in handen, en iedereen wist wat een hekel zij er aan had om ook maar een cent uit te geven. „Maar ik ben absoluut niet van plan om zoiets te nemen, en dokter Croft zal wel voor me opkomen ais het op een confron tatie uitdraait" Confrontatie. Dat woord maakte zich los uit de rest van haar gedach ten en leidde ze in een andere rich ting. Edward zij zou een confron tatie moeten hebben met Edward. Hij probeerde er onderuit te komen maakte smoesjes deed opzette- Patricia Wentworth A W. Sijthoff Alphen lijk moeite niet alleen te zijn met haar. Nou. dat betekende dat hij bang voor haar was bang voor de gevoelens die zij bij hem zou kunnen opwekken bang voor zijn eigen gevoelens. Sommige mannen waren zo verlegen zenuwachtig op hun hoede. Verlegen of zenuwachtig was Edward zeker niet. Welnu, dan was hij op zijn hoede wilde ner gens in verwikkeld raken. Zij noest hem niet afschrikken. Wat haar te doen stond was een paar vage toe spelingen maken en te kennen ge ven dat zij niet precies wist wat zij moest doen. Dat zou iets kunnen zijn dat zij maar niet kon vergeten iets dat zijn oom James tegen haar gezegd had voor hij stierf. Ja, zo moest zij het aanpakken „En, Edward, ik vond dat je het moest weten, want, zie je, ik ben weg ge weest, en ik schrok er echt van ik hier terugkwam en hoorde dj I oom Arnold alles geërfd had." jj moest ze het aanpakken, maai] moest wel heel geleidelijk gebei) om het noodzakelijk te maken zij elkaar vaak moesten ontma om er over te praten. Zij moest te veel tegelijk zeggen £u maar doen alsof zij van streek j omdat er iets was dat haar i wilde loslaten, om de zaak te reli en hem zo lang mogelijk in het d wisse te laten. Daar was toch j verkeerds aan, wel? Het was t te dwaas om je iets aan te trej van wat zo'n domme oude vrij als miss Silver zei. Het kletterj rimte van ijzer op ijzer klonk \j dwars doorheen: „Gevaarlijk gevaarlijk gel- lijk." Hoofdstuk 14 Edward had het nog steeds bil gewoon druk. Overnemen val oude heer Barr ging niet bepaa sneltreinvaart. Terwijl ze de po in de boeken naliepen kwan B soms één tegen betreffende re^« tie van een dak, en dan zat hijWi met zijn vinger te schudden en lange verhalen te vertellen ovel 1 of vijf generaties van de famiil de laatste tweehonderd jaar i huisje hadden gewoond. Als F zich verbeeld mocht hebben c de streek vrij goed kende, hij nu wel in meneer Barr z dere erkennen. Wordt ven Horizon taai. 1. park, 10. wereldtaal, 11. zwakke, 12. water in Friesl., 14. godin van de dageraad, 16. tocht, 17. peulvrucht, 19. deel van een boom, 21. scheik. element. 22. schijf vis. 24. schaakterm, 26. bamboestaketsel, 28. knaagdier. 31. touw. 33. spore- plant. 35. rund. 37 aanspreektitel van koning of keizer, 39. muziek noot. 40. wandversiering, 42. end. 44. handeling, 45. teken. Verticaal. 2. Chinese lengtemaat. 3. vaarwel, 4. vrucht, 5. sint (afk.), 6. grondsoort. 7. godin van de twee dracht. 8. plant. 9. grondsoort. 13. god van de liefde, 15. vruchtenat, 18. gezicht, 20. voertuig, 23. metselspe cie, 25. mak, 27. vette vloeistof. 29. kever, 30. durf, 32. bloem, 34. tennis- term, 36. bevel, 38. een zeki welaan, 43. dat is (afk.). Oplossing vorige puzzel 1. woepan, 2. perkeo. 3 sekt artist, 5. tronie. 6. tinsen, 7. su| erebus. 9. toeter.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 4