sraël en Egypte
log ver uiteen
Moskou ontkent
beschuldigingen
van Somalië
n Mexico is weinig brood voor kritische journalisten
Filippijnen kiezen
in april parlement
Cambodja
roept volk
ten strijde
Vredesoverleg begonnen
5 F
Turkse regering
ieïrijgt vertrouwen
™ran parlement
Ruimtevaarder
Marcos wordt ook premier
Aardbevingen
Conflict rondom Excelsior pakte goed uit
FXCELSIOP I I
1
Woensdag 18 januari 1978
BUITENLAND l^HBi
Trouw/Kwartet
7
tRUZALEM (AP, UPI, Reuter) De kloof tussen Egypte en Israël is bijzonder groot. Dit blijkt
de nogal harde toespraken van de Israëlische minister van buitenlandse zaken Mosje Dajan en
lts|n Egyptische collega, Mohammed Ibrahiem Kamel, tijdens de opening van de bijeenkomst van
politieke commissie in het Hilton Hotel in Jeruzalem.
kefjdens een twintig minuten duren-
openingszitting verklaarde Ka-
,.Er zal geen echte vrede in
Keilestina voor het huis van Israël
men als er geen gelijk huis voor
>t Palestijnse volk komt". De kloof
ien de opvattingen van Egypte
seij ANKARA (AFP, UPI, Reu-
tr) De Turkse nationale
:rgadering heeft de linkson-
Ihankelijke regeringscoalitie
bder premier Boelent Ecevit
Isteren met 229 tegen 218
lemmen haar vertrouwen ge-
pven. Ecevit, leider van de
pciaal-democratische RVP,
•eeg daarmee het groene licht
In de klemmende nationale
'oblemen van Turkije te gaan
inpakken.
n p het internationale vlak zijn dat
p kwestie Cyprus, de daardoor ver-
irzaakte kille verhouding met Grie-
enland en de Verenigde Staten als
mede voor Turkije —gunstiger af-
u iraken met de Europese Ge-
U81 eenschap waarmee het land geas-
icieerd lid is.
Dp
^e' e kans op nieuwe onderhandelin-
?el in in de kwestie-Cyprus hangt af
in de voorstellen de Ecevit zal
;c£ »en. Dit heeft de secretaris-gene-
al van de Verenigde Naties. Kurt
aldheim gisteren op een perconfe-
ntie in Athene verklaard.
algens Waldheim, die zojuist een
zoek aan Turkije. Cyprus en Grie-
rnland heeft afgesloten, zouden de
1 euwe onderhandelingen over Cy-
e us in maart kunnen beginnen.
aldheim waarschuwde dat de situ-
^%e op het verdeelde eiland zou ver-
echteren wanneer de pogingen om
nderhandelmgen op gang te bren-
en zouden mislukken.
el).
F». Amerikaanse minister van bui-
nlandse zaken, Cyrus Vance heeft
|steren bekendgemaakt dat hij op
tnodiging van de Turkse regering
nd deze week op terugreis van Je-
ïzalem naar Washington Ankara
bezoeken.
kit onverwachtE bezoek draagt bij
fot het optimisme dat Ecevit daad
werkelijk wil aansturen op een rege-
l van de kwestie-Cyprus en op een
lormalisering van de Turks-Griekse
Intrekkingen.
innenlands heeft de nieuwe Turkse
•gering met een ernstige valutacri-
s te kampen en met een hollende
ïflatie van veertig procent. Boven-
en zal de nieuwe Turkse regering
golf van politieke geweld in het
id moeten indammen.
en Israël ligt vooral in de houding
van de beide landen tegen over het
Palestijnse vraagstuk en het pro
bleem van de Israëlische terugtrek
king uit de in 1967 bezette gebieden.
Kamel hield vast aan de Egyptische
eis dat Israël zich uit alle bezette
gebieden „met inbegrip van Jeruza
lem", de heilige stad van de vrede"
moet terugtrekken.
De toon van de Egyptische toe
spraak schokkeerde en maakte Is
raëlische regeringsfunctionarissen
aanvankelijk nogal kwaad. Later
verklaarde Dajan op een persconfe
rentie. „Het waren leuke frasen". Da
jan benadrukte tijdens zijn toe
spraak de noodzaak dat beide partij
en concessies moeten doen en com
promissen moeten sluiten.
Toekomst
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Vance herhaalde de
standpunten yan de Amerikaanse
regering. Hij riep Syrië en Jordanië
op om alsnog aan de besprekingen in
Jeruzalem deel te nemen. Naar zijn
mening moeten de landen in het
Midden Oosten een werkelijke vrede
sluiten, moet Israël zich uit de bezet
te gebieden terugtrekken en moet
een oplossing voor het Palestijnse
vraagstuk de wettelijke rechten van
dat volk erkennen en het in staat
stellen aan z'n eigen toekomst mee
te bouwen.
Na de openingstoespraken van de
drie ministers van buitenlandse za
ken werd de zitting vijftien minuten
lang achter gesloten deuren gehou
den, waarin Egypte en Israël werk
documenten uitwisselden waarin
hun voorstellen uiteen werden ge
zet. Daarna werd de zitting tot van
middag verdaagd om de ministers
de gelegenheid te geven de docu
menten te bestuderen.
tijd met manoeuvres" niet meer
duldbaar was. Sadat heeft een comi
té in het leven geroepen dat onder
leiding van vice-president Hosni
Mobarak voortdurend de vooruit
gang die in Jeruzalem wordt ge
boekt moet beoordelen. De Egypti
sche minister van buitenlandse za
ken, Kamel die gisteren een beleefd
heidsbezoek van veertig minuten
aan premier Begin bracht onder
houdt voortdurend contact met de
regering in Cairo.
'Huis'
Egyptische regeringsfunctionaris
sen zeiden gisteren dat Kamel toen
hij het begrip „huis" voor de Pales-
tijnen gebruikte doelde op een Pa
lestijnse staat. Kamel gebruikte de
term „huis" opzettelijk omdat Da
jan in 1967 de staat Israël als „het
huis van Israël" had omschreven.
Dajan deed dit toen hij na de Zes
daagse oorlog een papiertje in een
kloof van de Klaagmuur deed waar
op geschreven stond: „vrede voor
het huis van Israël".
In een toespraak gisteravond her
haalde Egyptes premier Salem de
Egyptische vredesvoorwaarden. Hij
noemde echter een voorwaarde die
Kamel in Jeruzalem niet had aange
roerd. Salem eiste de verdwijning
van de Joodse nederzettingen in de
Sinal-woestijn in het kader van de
Israëlische terugtrekking.
Dr. Shannon Lucid werd
begin deze week uitgeko
zen als een van de zes vrou
wen die een opleiding krij
gen voor ruimtevaarder.
Shannon Lucid is moeder
van drie kinderen. Samen
met 34 anderen gaat zij
deelnemen aan de oplei
ding voor het nieuwe ruim
teprogramma dat de Vere
nigde Staten voor de jaren
tachtig op het programma
hebben staan.
Graag of niet
Tijdens zijn persconferentie ver
klaarde Dajan dat Israël bereid is
om elk Arabisch voorstel te onder
zoeken maar dat „het enige voorstel
dat wij niet bereid zijn te aanvaar
den is een ultimatum van graag of
niet". Volgens Dajan heeft Egypte
met de aanvaarding van de Israëli
sche agenda voor de besprekingen
in Jeruzalem een belangrijke con
cessie gedaan, waartoe het tijdens
de topconferentie van premier Be
gin en president Sadat in Ismailia
nog niet toe bereid was. Dajan gaf
toe dat Israël aan de Egyptische eis
had toegegeven om de toekomst van
de Joodse nederzettingen niet in Je
ruzalem maar in de militaire com
missie in Cairo te bespreken. Presi
dent Sadat, die in retraite is gegaan,
heeft gisteren de ontwikkelingen tij
dens de besprekingen in Jeruzalem
op de voet gevolgd. Hij bereid zich
voor op de mogelijkheid om de „no
dige en aangewezen besluiten" te
nemen op korte termijn. Een rege
ringsverklaring in Cairo waarschuw
de gisteren dat „het verkwisten van
MANILA (Reuter) President Ferdinand Marcos van de Filip
pijnen heeft gisteren bekend gemaakt dat op 2 april algemene
verkiezingen zullen worden gehouden. Daarmee lost de presi
dent een eerder gedane belofte in.
MOSKOU (UPI, Reuter) De Sowjet-Unie heeft de Somalische
aantijging dat door Moskou gesteunde Ethiopische troepen op
het punt staan Somalië binnen te vallen een „verzinsel"
genoemd.
De bevolking worbt naar de stembus
geroepen voor het kiezen van een
voorlopige nationale vergadering.
Deze vergadering moet voorberei
dingen treffen voor het kiezen van
een volwaardige nationale vergade
ring.
Het worden de eerste verkiezingen
op de Filippijnen sedert president
Marcos in 1972 de staat van beleg
afkondigde. Overigens behoudt de
president krachtens de grondwet
van 1973 het recht ook een eventueel
te verkiezen volwaardige nationale
vergadering te ontbinden. Politieke
waarnemers kijken daarom wat
sceptisch aan tegen de vermeende
democratisering op het eilandenrijk.
President Marcos maakte zijn be
sluit gisteren bekend tijdens een bij
eenkomst van de Filippijnse consti
tutionele bond. Een belangrijke ver
tegenwoordiger van de oppositie, ex-
president Dissdado Macapagal.
heeft al gezegd dat hij niet zal deel
nemen aan de verkiezingen, omdat
deze plaats vinden onder de staat
van beleg.
Macapagal acht de verkiezingen een
klucht. Andere oppositieleiders zou
den zich nog niet definitief hebben
uitgesproken over hun deelname in
afwachting van de omstandigheden
en de voorwaarden waaronder de
verkiezingen gehouden zullen
worden.
Na de verkiezingen zal president
Marcos ook het ambt van eerste mi
nister op zich nemen, zo heeft hij
laten weten. Daarmee zal Marcos
zijn greep op het land nog kunnen
vergroten en dat toont tegelijkertijd
de dubbele bodem van de verkie-
zlgen.
Het officiële Russische persbureau
Tass meende dat Somalië dit „ver
zinsel" nodig had om interventie van
het westen in het conflict in de
Hoorn van Afrika mogelijk te
maken.
Tass reageerde hiermee op een ge
sprek dat de Somalische president
Barre voerde met de ambassadeurs
van verschillende westerse landen in
Mogadisjoe. In dat gesprek vroeg
Barre, die gisteren naar Jordanië is
gereisd om militaire steun te zoeken,
het Westen om wapens ter verdedi
ging van de territoriale integriteit
van zijn land.
Tass ontkende ook dat de Sowjet-
minister van defensie Oestinow zich,
zoals Somalië beweert, heimelijk in
Ethiopië zou bevinden.
Op een persconferentie in Teheran
heeft de Somalische ambassadeur,
Mohammed SJarmani, gisteren op
geroepen tot een „heilige oorlog" te
gen de Sowjet-Unie en Cuba in de
Hoorn van Afrika.
„Wij hebben een heilig bondgenoot
schap nodig om het onzalige ver
bond onder leiding van de Sowjet-
Unie met steun van Cuba en alle
landen van het Warschaupact tegen
te houden", aldus Sjarmani.
Volgens Sjarmani zouden alle lan
den in het gebied met belang bij de
vrijheid van scheepvaart in de Golf.
de Rode Zee en de Indische Oceaan
zich bij het verbond aansluiten. De
Somalische ambassadeur stelde ver-
De Verenigde Staten hebben gis
teren het verzoek van Somalië om
wapensteun verworpen. Dit heeft
het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken in Washington me
degedeeld. „Wij zullen niet tot het
conflict bijdragen door er benzine
op te gooien", aldus de woordvoer
der van het ministerie.
der dat de communistische interven
tie in de Hoorn van Alrika strijdig is
met de conventies van de Verenigde
Naties en de Organisatie voor Afri
kaanse Eenheid.
Eritrese guerrillastrijders beschul
digden gisteren de Sowjet-Unie er
van rechtstreeks aan de Ethiopische
oorlog tegen de Eritrese afschei
dingsbeweging deel te nemen Een
woordvoerder van het Volksfront
voor de Bevrijding van Eritrea in
Rome verklaarde dat twee Russi
sche torpedobootjagers de guerrilla
strijders die de havenstad Massawa
omsingeld hebben, hebben be
schoten.
De Ethiopische regering heeft onder
tussen de Westduitse militaire atta
ché in Addis Abeba het land uitgezet
en legertroepen hebben de school
van de Westduitse ambassade in de
Ethiopische hoofdstad gesloten. De
school werd gesloten omdat de West
duitse ambassade weigerde om het
beheer van de school aan de Ethiopi
sche autoriteiten over te dragen.
BANGKOK (DPA, UPI, AP) - De
radio van Cambodja heeft de bevol
king van dat land gisteren opgeroe
pen zich gereed te maken voor de
strijd tegen de Vietnamese indrin
gers. De gevechten tussen Cambod
ja en Vietnam, die nog steeds voort
duren. leken zich gisteren naar het
zuiden te verplaatsen.
Cambodjaanse troepen lanceerden
gisteren een krachtig offensief in de
omgeving van de Vietnamese pro
vincie An Giang. 80 kilometer ten
zuiden van de Cambodjaanse hoofd
stad Pnom Penh. Van Thaise zijde
werd gisteren het vermoeden uitge
sproken dat de Cambodjanen in dit
gebied hebben geprofiteerd van de
betrekkelijk zwakte van het Vietna
mese leger in dit gebied. In andere
delen van het grensgebied tussen de
beide landen zou het Cambodjaanse
leger zijn toevlucht hebben gezocht
tot een guerrilla, aangezien Vietnam
hier een overheersende positie
inneemt.
Cambodja herdacht gisteren het feit
dat tien jaar geleden het rode leger
van Cambodja werd opgericht. Vol
gens radio Pnom Penh vonden in
het hele land bijeenkomsten plaats
waar de bevolking discussieerde
over de plannen tot verdediging van
Cambodja. Tevens werden massa
bijeenkomsten gehouden ter her
denking van degenen die in de stnjd
tegen Vietnam het leven hebben
gelaten.
Amerika
Robert Oakley, een lid van de afde
ling Oostaziatische zaken van het
Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken, zei gisteren dat de
Vietnamees-Cambodjaanse grens-
oorlog mogelijk van invloed zal zijn
op de relaties tussen Vietnam en de
Verenigde Staten. Vietnam en de
Verenigde Staten praten al zowat
twee jaar over normalisering van de
onderlinge betrekkingen, maar nog
zonder veel resultaat. In december
werd het gesprek zelfs afgebroken
omdat men het niet eens was over
de kwestie van de Amerikaanse
hulp aan Vietnam
TEHERAN (Reuter, UPI) - Op drie
verschillende plaatsen in de wereld
hebben zich gisteren aardbevingen
voorgedaan. De scherpste beving
trof de streek op achthonderd kilo
meter ten zuiden van de Perzische
hoofdstad Teheran De eerste be
richten spreken van grote schade.
De dichtbevolkte streek rond de
stad Marvdasht is nog afgesneden
van de buitenwereld door overstro
mingen van vorige week
In het westen van Argentinië deed
zich een lichte aardbeving voor. die
de provincies Cordoba. Mendoza en
La Rioja trof. Over schade of slacht
offers zijn geen mededelingen ge
daan. Een derde aardschok werd
gevoeld ten zuiden van Joegoslavi
sche hoofdstad Belgrado De schok
veroorzaakte geen schade.
De Japanse rivier Kanogawa is ern
stig vergiftigd door modder waarin
zich cyanide bevindt. De modder
ontstond toen afgelopen zaterdag
bij een aardbeving een dam brak en
een grote hoeveelheid mijnafval
door het water naar de rivier werd
gesleurd.
oor Herman Amelink
en krant kopen op straat in Mexico is niet moeilijk. Het wemelt
n werklozen die door het verkopen van ochtend- en avondbla-
en aan de kost proberen te komen. Het aanbod van kranten is
root. In Mexico-stad verschijnen zeker negen belangrijke dag
laden.
inse/nanno?
MUASfiBÏES
Mexico bestaat geen censuur,
een enkele journalist hoeft zijn
•ijfsels voor te leggen aan een
jeringsfunctionaris voordat hij die
lag publiceren. Dat wil overigens
let zeggen dat de vrijheid van de
rs ideaal is. Het meest geruchtma-
nde voorval van aantasting van
vrijheid was de in de zomer van
'6 gepleegde putch bij Excelsior,
n Echeverria in 1970 president
■rd. riep hij de pers op. openlijk
ritiek uit te oefenen op misstanden
i Mexico Onder leiding van direc-
eur Julio Scherer, die naar Ameri-
aans gebruik ook hoofdredacteur
/as. ontwikkelde Excelsior zich in
lie jaren tot een internationaal ge-
especteerde. kritische krant die
uimte bood aan politiek zeer uiteen-
opende opvattingen.
n de zomer van 1976 werd de kriti-
che houding van Excelsior presi-
lent Echeverria te bar. Redacteuren
lie het niet met het beleid van direc-
eur Scherer eens waren, lieten op
nstigatie van de regering zeventig
;ewapende mannen het gebouw van
bccelsior aan de Paseo de la Refor-
na binnen en namen op een perso-
leelsbijeenkomst gewelddadig de
nacht op de redactie over Om
iloedvergieten te voorkomen verliet
kherer het gebouw, gevolgd door
«0 mederedacteuren
heilzaam
gebeurtenissen bij Excelsior blij-
ten uiteindelijk een heilzame uit
werking gehad te hebben op de pers
n Mexico Juli Scherer richtte met
*n aantal uitgetreden redacteuren
het politieke weekblad Proceso op.
dat een zeer zelfstandige koers vaart.
Een andere groep redacteuren heeft
onder leiding van Manuel Becerra
Acosta, die onder-directeur was bij
Excelsior, twee maanden geleden
het ochtendblad Unomésuno opge
richt. De naam van dit blad „Eén-
plus-één", is bedacht om de verbin
ding tussen redactie en lezer tot uit
drukking te brengen. Een krant
wordt immers niet slechts door de
redacteuren maar even zo goed door
de lezers gemaakt. Als er niemand is
die een bepaalde krant wil lezen, dan
heeft zo'n blad geen enkele be
staansgrond. Ook Unamésuno volgt
een kritische, progressieve koers.
Een derde blad dat uit de strijd om
Excelsior geboren is, is het maand
blad Vuelta, waarvan de Mexicaanse
dichter Octacio Paz hoofdredacteur
is. Paz had vroeger de leiding van het
door Excelsior uitgegeven maand
blad Plural, maar na het gedwongen
vertrek van Scherer, vertrok ook hij.
Bedrijfsleven
De overige kranten die in Mexico
worden uitgegeven zijn aanmerke
lijk minder kritisch dan de drie bo
vengenoemde bladen. De meeste
bladen hebben sterke bindingen met
het bedrijfsleven of met de regering,
soms ook met beiden. El Heraldo is
het voorbeeld van een typische on
dernemerskrant. Het blad ls in han
den van de industriële groep Monter
rey Directeur Alarcon, die afkom
stig is uit een ondernemersfamilie, is
zelf eigenaar van tal van reisagent-
"Amenazan a la Riqueza Camaronera de Campeche las Perforacicnes Petroleras"
1 tl rmiODICO Dl LA VIDA NACION' AL XV IMKOMnrLWCol
het IPSA, een staatsonderneming
die het papier Inkoopt voor de kran
ten en tegen gereduceerde prijzen
ter beschikking stelt. Toen Julio
Scherer het weekblad Proceso op
zette, kreeg hij van de regering ge
woon geen papier en moest hij dat
maar zien te bemachtigen op de
vrije markt tegen veel hogere prij
zen. Verder voert de regering machi
nes in. die zonder omzetbelasting
aan trouwe kranten ter beschikking
worden gesteld.
Alfonso Yanez Delgado, journalist
van El Dia, is van mening dat Je
moet spreken van een relatieve pers
vrijheid. De vrijheid wordt volgens
hem op een indirecte manier be
perkt door overheid en bedrijfsle
ven. Hij ls van mening dat de rege
ring momenteel bladen als Unoma-
suno en Proceso de ruimte geeft om
aan te tonen hoe democratisch ze
wel ls Veel meer ruimte voor de pers
ziet hij er echter niet inzitten.
Geheel tegengesteld is de mening
van José Revéles, chef nieuwsdienst
van het weekblad Proceso. Hij is
van oordeel dat er ln Mexico volle
dig vrijheid is te schrijven wat Je
wilt, maar dan moet je die vrijheid
schappen, hotels, restaurants en bio
scopen De directeur van de krant
Novedades, zit in het toerisme en de
hotellerie en heeft grote belangen bij
het assemblagebedrijf Automex, een
luchtvaartmaatschappij en bij de te
levisie. Toen de eigenaar van deze
krant in 1974 in moeilijkheden raak
te. kocht het gemeentebestuur van
Mexico-Stad 1000 Volkswagenbus
sen van hem. die het vervoer gingen
verzorgen van het vliegveld naar het
centrum van de stad. Daarmee was
de krant uit de moeilijkheden.
De journalisten die bij dergelijke
bladen werken, stellen zich ln feite
in dienst van het bedrijfsleven. Ze
leggen zichzelf daartoe vrijwillig be
perkingen op. Het is heel gebruike
lijk dat zij in ruil voor het verzwij
gen van wantoestanden in het rege
ringsapparaat, overdadige onkos
tenvergoedingen ontvangen
Indirect
Openlijke beperkingen van de pers
vrijheid door de overheid, zoals in
het geval van Excelsior, zijn uitzon
deringen. De controle verloopt veel
Indirecter. Zo beheert de regering
wel nemen. Men maakt gewoon geen
gebruik van de ruimte die er is,
aldus Reveles. „Wij hebben de ruim
te om te schrijven wat we willen,
omdat wij geen enkel economisch of
politiek belang hoeven te verde
digen."
Televisie
Ruimte voor kritiek ontbreekt ge
heel bij de Mexicaanse radio en tele
visie, die geheel In handen is van
bedrijfsleven en regering. Het fraais
te voorbeeld daarvan was het Inter
view dat in december werd uitgezon
den met president Lopez Portlllo.
Veertien vragen van landgenoten
werden hem voorgelegd nota
bene zonder dat hij die van tevoren
gezien had, zoals herhaaldelijk om
standig door de televisie-omroeper
werd meegedeeld. De veertien vage
algemeenheden die de president als
antwoord gaf, werden door de inter
viewer onveranderlijk beantwoord
met een „heel veel dank, meneer de
president". Geen kritische opmer
king. niet even doorvragen. Alleen
maar intense dankbaarheid.
Voor veel Mexicanen is de televisie
de enige bron van Informatie. Er
worden relatief weinig kranten gele
zen. Weekbladen zijn al helemaal
geen succes. Een blad als Proceso
heeft een oplage van 60.000 en dat ln
een land met meer dan 60 miljoen
mensen, waarin Proceso het enige
politiek onafhankelijke weekblad ls
dat nieuws èn commentaren geeft.
Toch moet van dergelijke bladen de
kritiek komen die regering en bevol
king van Mexico nodig hebben.
Maar er schijnen maar weinigen te
zijn die op die kritiek zltten te wach
ten, zodat journalisten daarin geen
brood zien
Dit is het vierde artikel in een serie
over Mexico. Eerder artikelen ston
den in de krant van 7, 10 en 13
januari.
De burelen van het kersverse ochtendblad Unomasuno.
