adat gaat
n retraite
I,* f
X
Ecuador krijgt
nieuwe grondwet
Breznjew moet op zijn hoede zijn
Cubaanse en
Sow jet-ministers
in Ethiopië
Politiek
overleg
n Italië
„Indonesië bombardeert
dagelijks Oost-Timor"
Woonwijk bij Kaapstad ontruimd
|rance in Israël aangekomen
Stemrecht voor analfabeten
Somalische aantijging:
Twee Russen uit
Saljoet 6 terug
Rolf Pohle
maakt amok
Stagnatie in binnenland, tegenslagen in buitenland
©AG 17 JANUARI 1978
BUITENLAND
Trouw/Kwartet7
URO, JERUZALEM (AFP, UPI, Reuter) President Anwer
dat van Egypte heeft alle afspraken voor de komende tien
gen afgezegd om zich in afzondering te gaan beraden over
tpaalde aspecten van de problematiek in het Midden-Oosten."
iduidelijk is of de voorgenomen ontmoeting met de Ameri-
anse minister van buitenlandse zaken Cyrus Vance, die gister-
ond voor de bijeenkomst van de Egyptische-Israëlische poli-
ke commissie in Tel Aviv aankwam, later deze week in Egypte
ig doorgaat. De Egyptische minister van buitenlandse zaken
ime! zal de bijeenkomst van de politieke commissie vandaag
enen.
plomaten achten het desniette-
n mogelijk dat Sadat en Vance
aar later deze week wel zullen
reken. Dit omdat Sadat rekent op
n bemiddelende rol van de Vere
gde Staten in het vredesproces,
ince zal na afloop van zijn bezoek
a.Israël ook naar Jordanië reizen.
ilgens diplomatieke kringen is Sa-
t akkoord gegaan met een Ameri-
lans compromis-voorstel inzake de
enda voor de besprekingen in Je-
zalem zodat niet Egypte, maar Is-
ël de blaam zal treffen als de be-
irekingen mislukken. Hij zou heb-
n ingestemd met de vage formule-
agen van de compromis agenda om
n te tonen dat hij alle mogelijke
incessies heeft gedaan. Onduide-
ikheid bestaat over hoe de compro-
is agenda er precies uitziet. Vol-
ns de Egyptische pers luidt de
jenda:
een stel fundamentele principes
?oor vrede)
het wezen van de vrede
de Westelijke Jordaanoever en de
iazastrook
de beëindiging van de bezetting
uitvoering van resolutie 242 van
Veiligheidsraad van de Verenigde
aties.
ilgens het Israëlische ministerie
n buitenlandse zaken luidt de
genda:
:OME (Reuter, UPI) De Italiaan-
president Leone is gisteren be-
onnen met beraadslagingen met de
liders van de politieke partijen, na-
at premier Andreotti het ontslag
an zijn regering had aangeboden,
pe verwachting is dat Leone Andre-
ptti deze week nog zal vragen een
ttieuwe regering te vormen
Premier Andreotti diende gisteren
bet ontslag van zijn kabinet in, na
lat de Italiaanse communistische
partij vorige week had bekend ge
naakt de bestaande minderbeidsre-
jering niet meer te zullen gedogen.
De communisten dringen aan op de
forming van een regering van natio
nale eenheid om de problemen
Italië kampt krachtdadig
san te vatten. De christen-democra
ten hebben tot dusver weinig toe
jegens de communis
aan de dag gelegd.
waarnemers voorspellen
inige weken van harde onderhande
len tussen christen-democraten
(n communisten over de wijze van
leelname dan wel steunverlening
^an de PCI aan een regering. Het
Amerikaanse ministerie van buiten
zaken heeft zich de afgelopen
zeer negatief uitgelaten over
eventuele communistische deel
aan een Italiaans kabinet.
leiders in West-Eu
ropa hebben de Amerikaanse ver
afgewezen als een onduldba
re inmenging in de binnenlandse
kangelegenheden.
- r
JtiL
QUITO (AFP, AP) Het ontwerp voor een nieuwe grondwet in
Ecuador heeft afgelopen zondag bij een referendum bijna 42
procent van de stemmen gekregen. Dit betekent dat de analfabe
ten in het land voortaan stemrecht zullen hebben en dat een
staatshoofd slechts éénmaal voor een periode van vijf jaar
gekozen kan worden.
Er=5^L M
MprdoyPo r t O^g-—jg lgtgofl$o
O
M rf. A O
A\
een verklaring over principes die
aan de onderhandelingen ten grond
slag moeten liggen
richtlijnen voor de onderhande
lingen over zaken betreffende de
westelijke Jordaanoever en de Gaza-
strook
elementen van een vredesverdrag
tussen Israël en haar Arabische bu
ren in overeenstemming met resolu
ties 242.
Volgens de Israëlische minister van
buitenlandse zaken Dajan heeft
Egypte de agendapunten Israëlische
terugtrekking uit de bezette gebie
den, de discussie over gedemilitairi-
seerde zones aan beide kanten van
de Egyptisch-Israëlische grens en
een verwijzing naar het Palestijnse
recht op zelfbeschikking laten vallen
nadat de VS het afgelopen weekein
de waren gaan bemiddelen. Israël
hëeft toegestemd in het bespreken
van de kwestie van de Joodse neder
zettingen in de Sinai in het kader
van de militaire commissie die in
Cairo bijeen komt in plaats van in
het kader van de politieke commis
sie in Jeruzalem. In de Israëlische
versie van de agenda staat het vraag
stuk van de westelijke Jordaanoever
aangegeven als „Judea en Samaria"
terwijl in de Egyptische versie het
begrip „westelijke Jordaanoever"
staat. Dajan toonde zich met agenda
tevreden maar waarschuwde dat Is
raël geen dictaten zou aanvaarden,
dat Egypte geen pistool tegen het
hoofd van Israël kon richten.
Crisissfeer
De crisissfeer die om de formulerin
gen op de agenda ontstonden het
afgelopen weekeinde toont volgens
Dajan aan waarom een actieve Ame
rikaanse rol in de onderhandelingen
nodig is. In Cairo zijn regeringsfunc
tionarissen van mening dat alleen
Amerikaanse interventie de kloof
tussen de Egyptische en de Israëli
sche opvattingen kan overbruggen.
De Egyptische minister van buitenlandse zaken Mohammed Ibrahiem Kamel
(links) en zijn Israëlische collega Dajan voerden gisteren tijdens een lunch
informeel overleg. Bij de lunch waren ook een aantal van hun medewerkers
aanwezig waaronder de Egyptische minister zonder portefeuille Boetros Ghali
(rechts van Dajan) en de juridische adviseur van het Israëlische ministerie van
buitenlandse zaken Mcir Rosennen (geheel rechts).
NAIROBI (UPI, Reuter) De Russische en Cubaanse ministers
van defensie, Oestinow en Castro, bevinden zich heimelijk in de
Ethiopische hoofdstad Addis Abeba. Dit is gisteren door de
Somalische minister van informatie Abdelkassim Hassan ver
klaard.
Volgens de gisteren door het natio
naal Informatiebureau bekend ge
maakte gegevens behaalde de nieuw
voorgestelde grondwet 41,94 pro
cent, een geamendeerde versie van
de oude grondwet die dateert van
1945 33,36 procent, maakt 22,99 pro
cent van de kiezers het stembiljet
ongeldig en stemde 1,7 procent
blanco.
De meest politieke partijen in Ecua
dor, dat sedert 1972 door het leger
geregeerd wordt, hadden zich uitge
sproken voor de nieuwe grondwet.
Dat toch slechts ruim veertig pro
cent zich voor de nieuwe grondwet
heeft uitgesproken wijst erop dat de
invloed van de politieke partijen op
de bevolking niet bijzonder groot is.
De partijen bepleitten aanvaarding
van de nieuwe wet, omdat zij hopen
op de stemmen van dat deel van de
bevolking (27 procent) dat tot dusver
nooit naar de stembus kon gaan,
omdat het niet kon lezen en schrij
ven. Het appel van de partijen heeft
kennelijk niet bijzonder aange
sproken.
staan voor een terugkeer naar de
democratie.
Tijdens de volksraadpleging zijn een
dertigtal politici aangehouden. On
der hen bevond zich presidentskan
didaat Assad Bucaram en de voorzit
ter van de Christen-Democratische
Partij Oswaldo Hurtado. De gearres
teerde politici zouden geprobeerd
hebben kiezers te beïnvloeden, wat
door de regering verboden was, As
sad Bucaram, burgemeester van Gu
ayaquil, is bijzonder populair bij het
volk en lijkt een goede kans te ma
ken bij de verkiezingen die voor 16
juli van dit Jaar gepland zijn. Het
leger moet echter niets van hem heb
ben. Het belangrijkste bewijs daar
voor is wel het feit dat het leger
ingreep toen hij in 1972 tot president
was gekozen. De komende presi
dentsverkiezingen zijn nu zo georga
niseerd dat er in twee ronden ge
stemd wordt. In de tweede ronde
wordt er dan gestemd tussen de twee
kandidaten die het hoogst geëindigd
zijn. De militairen hopen ln die twee
de ronde alle politieke krachten te
gen Bucaram te kunnen verenigen.
De tekst van de nieuwe grondwet
bedoelt ook een einde te maken aan
het caudillismo in Ecuador, de ge
woonte dat een sterke man die een
maal aan de macht is om de vijf of
zes jaar zijn herverkiezing organi
seert. zoals in diverse andere landen
van Latijns-Amerika gebeurt.
Ongeldig
Retraite
Diplomaten zijn van mening dat de
retraite van Sadat met deze moge
lijkheid verband houdt. Deze diplo
maten wijzen erop dat Sadat zich
persoonlijk terugtrekt uit de open
baarheid als hij een belangrijk be
sluit overweegt. Mogelijk wil hij al
ternatieven opstellen voor het geval
de besprekingen in Jeruzalem op een
mislukking uitlopen. Sadat trok zich
ook terug voor hij zijn verrassende
bezoek aan Israël, in november, aan
kondigde, en voor hij in 1973 ten
oorlog trok tegen Israël.
Premier Mamdouh Salem van Egyp
te waarschuwde dat Israël zich voor
een „andere situatie" geplaatst zal
zien als de vredespogingen op niets
uitlopen. Ook de Egyptische pers
slaat een sombere toon aan Al
Achram opperde dat oorlog dan hél
alternatief kan zijn.
De Egyptische delegatie in Jeruza
lem zal vasthouden aan het ree:.' op
zelfbeschikking voor de Palèstijr.en,
en terugtrekking van Israël uit al het
in 1967 bezette gebied, zo meldt
MENA.
Tevens maakte Premier Salem dui
delijk dat Egypte vastberaden is het
gesprek gaande te houden. „Het vre-
desstreven in ons gebied zal niet
worden stopgezet, en ons gebied zal
nooit terugkeren naar de situatie
van voor het historische initiatief
van Sadat".
Hassans verklaring was de eerste
aanwijzing dat Oestinow zich in Et
hiopië zou bevinden. In kringen van
de Amerikaanse inlichtingendienst
verluidde reeds verleden week dat
Cubas minister van defensie. Raul
Castro, naar Addis Abeba was ge
reisd. Volgens Somalië treffen de
beide ministers voorbereidingen
voor een „lucht, land en zee-aanval
op Somalië met het doel het bewind
in Mogadisjoe omver te werpen. De
beide ministers zouden worden
bijgestaan door een militaire top be
staande uit acht Russische, vier Et
hiopische en drie Cubaanse offi
cieren.
„De coördinatie en uitvoering van
deze sinistere aanval tegen Somalië
ligt volledig in handen van de beleid
makers in het Krar-ilin en z'n War-
schau-Pactstaten". De Somalische
president Barre sommeerde gisteren
de ambassadeurs van de Verenigde
Staten. Groot-Brittannië. Frankrijk,
West-Duitsland en Italië om hen op
de hoogte te brengen van de plannen
om Ethiopië aan te vallen. Barre
vroeg de ambassadeurs „om wapens
en personeel uit de westelijke wereld
om de territoriale integriteit" van
Somalië te kunnen verdedigen.
De gevaar van een Ethiopische aan
val op Somalië tussen beide lan
den wordt een hevige oorlog op de
Ogaden-woestijn werd eerder on
derstreept door Saoedi-Arabië en
Iran. Na afloop van een bezoek van
de Saoedische minister van buiten
landse zaken, prins Feisal, zondag
aan Teheran verklaarde deze: „Saoe
di-Arabië zal zeker Somalië te hulp
snellen als diens grenzen worden ge
schonden door een buitenlandse mo
gendheid."
De Somalische radio heeft ondertus
sen bekendgemaakt dat de diploma
tieke betrekkingen met Libië zijn
genormaliseerd. Libië is het enige
Arabische land dat Ethiopië steunt
in het conflict in de Hom van Afrika.
De verzoening tussen beide landen
zou tot stand zijn gekomen tijdens
een bezoek van de Somalische minis
ter van hoger onderwijs en cultuur,
Oemar Arteh Ghalib, aan Libië. On
duidelijk is of Libië z'n politieke en
militaire steun aan Ethiopië gaat
staken.
Ondertussen blijven de Ethiopische
strijdkrachten steden in de provin
cie Eritrea, waar een afscheidingsbe
weging opereert bombarderen. Bij
deze bombardementen worden na
palm bommen en clusterbommen
(bommen die bestaan uit een aantal ArrCStatïeS
kleine wegspringende bommen) af
geworpen. Dit is bevestigd door Ray
mond Wilkinson, correspondent van
het Amerikaanse persbureau UPI.
Wilkinson maakte Ethiopische bom
bardementen in het stadje Tessone
in Eritrea mee.
Verschillende politici, waaronder de
aanhangers van de vroegere presi
denten José Maria Velasco Ibarra en
Carlos Arosmena Monroy, hebben er
bij de kiezers op aangedrongen hun
stembiljet ongeldig te maken uit
protest tegen de militaire junta. Zij
dringen aan op een onmiddellijk her
stel van een burgerlijk bestuur en op
verkiezingen voor een grondwetge
vende vergadering. Aan de andere
kant hebben ook ae extreem rechtse
partijen de zakenwereld er bij de
bevolking op aangedrongen het
stembiljet ongeldig te maken, omdat
zij tegen de door de regering geplan
de geleidelijke terugkeer naar een
burgerlijk bestuur zijn.
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM De Indonesische strijdkrachten voeren dage
lijks bombardementsvluchten uit op gebieden in Oost-Timor die
door de bevrijdingsbeweging Fretilin beheerst worden. Daarbij
vallen dagelijks honderden doden, rit bericht komt van rooms-
katholieke priesters die in Oost-Timor werkzaam zijn.
Alfredo Poveda, de leider van de
militaire Junta, verklaarde na het
bekend worden van de uitslag dat
het referendum had aangetoond dat
de Ecuadorianen politiek rijp zijn en
achter de plannen van de regering
Volgens de berichten oefenen de In
donesische soldaten een ware ter
reur uit op de plaatselijke bevolking.
Het Indonesische offensief, waarbij
ook helicopters en gevechtswagens
werden ingezet, begon vorig jaar no
vember, aan het eind van de droge
tijd en het begin van het regensei
zoen. In het regenseizoen kan er van
geregelde gevechten op het land
geen sprake meer zijn. omdat het
land vrijwel ontoegankelijk is. Het
Fretilin maakt van het regenseizoen
gebruik om weer op krachten te ko
men, zich te organiseren en te her
groeperen. De enige manier waarop
de Indonesische strijdkrachten ge
durende het regenseizoen de eenhe
den van de bevrijdingsbeweging te
lijf kunnen gaan. Is via bombarde
menten, waarbij nu ook gebruik ge
maakt wordt van chemische midde
len. Volgens de priesters worden ge-
KAAPSTAD (Reuter, UPI) Woedende zwarten in de zwarte woonwijk Unibell bij Kaapstad
staken gisteren hun eigen huizen in brand uit protest tegen de ontruiming ervan door de
Zuidafrikaanse politie.
Gewapende politie met honden
schermden gisteren de omgeving af
van de zwarte woonwijk, die voorna
melijk bestaat uit door de bewoners
zelf opgetrokken huizen, en haalden
het meubilair eruit, waarna bulldo
zers de woningen met de grond gelijk
maakten. Een twintigtal woningen
werd voor de komst van de politie
door de bewoners in brand gestoken.
Er wonen naar schatting 10.000 men
sen in Unibell. De bedoeling van de
regering is dat het met Unibell net zo
zal gaan als met Modderdam. een
kamp waaruit in augustus van het
vorig jaar 26.000 mensen werden ver
dreven. Volgens de regering zullen
de kampbewoners die het recht heb
ben om in de directe omgeving van
Kaapstad te wonen, nieuwe woon
ruimte krijgen toegewezen. Vele
zwarten, die gisteren uit hun huizen
verdreven waren wisten gisteren
echter nog niet waaraan ze toe
waren.
Slechts twintig mensen hadden gis
teren gevraagd om een treinkaartje
naar Transkei, waar de bevolking
van Unibell oorspronkelijk vandaan
komt. De overigen zouden een on
derkomen proberen te vinden in het
noodkamp Nyanga. Regeringslei
ders van Transkei, een onafhanke
lijk thuisland, tekenden gisteren
protest aan tegen de ontruiming van
het kamp Unibell. Zij noemden de
ontruiming ln strijd met de afspra
ken die gemaakt waren tussen de
MOSKOU (AP) - Na hun vijfdaagse
bezoek aan het ruimtestation Sal
joet 6 landden Wladirair Dzjanibe-
kow en Oleg Makarow gistermiddag
op de gebruikelijke manier ln Ka-
zachstan. Hun collega's Romanenko
en Gretsjko, Intussen aardig opweg
in hun tweede ruimte-maand. ble
ven ln het om de aarde cirkelende
station achter.
Uit het feit dat de bemanning niet
werd afgelost maken waarnemers
op dat de Russen een recordpoging
rondjesvliegen in de zin hebben.
Hun langste verblijf in een Saljoet
duurde tot nog toe 63 dagen; Ameri
kanen hielden het ooit 84 dagen uit
in hun Skylab.
regering van Transkei en de Zuidaf
rikaanse autoriteiten
In Johannesburg wordt vandaag het
proces hervat tegen Winnie Mande-
la. een van de bekendste strijders
tegen het apartheidssysteem. Zij
wordt ervan beschuldigd de bepalin
gen te hebben overtreden van haar
verbanning naar het afgelegen stad
je Brandfort. Voor haar verbanning
woonde mevrouw Mandela, echtge
note van Nelson Mandela, die levens
lang uitzit op het Robbeneiland, in
de zwarte woongemeenschap Sowe-
to. Op overtreding van de bepalin
gen voor beperking van de bewe
gingsvrijheid staan zware straffen,
maar in recente, vergelijkbare pro
cessen heeft men veelal voorwaarde
lijke gevangenisstraffen opgelegd.
De Amerikaanse autofabriek Ford
zal zich niet uit Zuid-Afrika terug
trekken. Dit is gisteren meegedeeld
door de president-commissaris van
dit bedrijf. Henry Ford zei dit in
antwoord op de vraag of hij mogelij
ke druk van de Amerikaanse rege
ring op Amerikaanse bedrijven die
in Zuid-Afrika werken ter sprake
had gebracht tijdens een onderhoud
dat hij had met de Zuidafrikaanse
premier John Vorster.
vangen genomen Fretilin-strijders
door het Indonesische leger zonder
pardon doodgeschoten. Krijgsge
vangenen worden niet gemaakt.
Tot op heden hebben de kerken in
Indonesië in het openbaar over de
Indonesische annexatie van Oost-
Timor gezwegen, hoewel intern het
verzet ertegen steeds groter wordt.
Wel hebben verschillende leiders via
persoonlijke relaties met de Indone
sische overheid aangedrongen op
een menselijker houding van de In
donesische strijdkrachten in het
gebied.
Over het aantal doden dat gevallen
is op Oost-Timor lopen de meningen
sterk uiteen. De schattingen gaan
van 10.000 tot meer dan honderddui
zend. Maar in het algemeen is men
het er over eens dat er ware slacht
partijen zijn aangericht onder de
Oost-Timorese bevolking
MüNCHEN (DPA) In München is
gisteren het proces begonnen tegen
Rolf Pohle, een voormalige wapenle
verancier van de Baader-Meinhof
groep, die zich moet verantwoorden
voor afpersing door ontvoering van
de Westberlijnse politicus Lorenz in
maart 1975. Pohle die al een veroor
deling van zes jaar heeft, werd giste
ren al bij het begin van het proces
uit de rechtszaal verwijderd wegens
wanordelijk gedrag. Bij het betre
den van de zaal droeg hij een mas
ker en balde hij zijn vuist en toen de
rechter begon te spreken, schreeuw
de Pohle. gesteund door toeschou
wers: „Mensenrechten voor alle ge
vangenen. hier en overal. Tegen het
uitzitten van straf Tegen folter en
moord." Pohle werd in Juli 1976 ln
Athene gearresteerd en later aan
West-Duitsland uitgeleverd.
Er is twijfel gerezen over de moge
lijkheid dat advocaten van de Baad
er-Meinhof groep wapens hebben
binnengesmokkeld ln de Stamm-
heim gevangenis van Stuttgart. Re
chercheurs verklaarden gisteren
voor een onderzoekscommissie dat
zij de tassen van de advocaten regel
matig hadden doorzocht met me
taaldetectors.
loor J. den Boef
3e gezondheidstoestand van de Sowjet-leider Leonid Breznjew heeft in de afgelopen jaren al vaak
ot vAkeerde veronderstellingen geleld. Daarom is het ook niet zinvol nu te speculeren over de
letekenis van de ziekte die de nu 71-jarige partijleider en president de afgelopen tijd enkele malen
rerhinderde belangrijke verplichtingen na te komen.
>ok al is Breznjew niet ziek dan is er
volop reden zich af te bevragen
loe lang deze man nog aan het be-
zal blijven. Nu de (niet erg
uccesvolle) viering van de zestigste
erjaardag van de oktoberrevolutie
an 1917 achter de rug is. zal achter
Ie schermen zonder twijfel opnieuw
an de orde komen wie na Breznjew
Ie Sowjet-Unie moet (of: moeten)
egeren
let is niet uitgesloten dat de partij-
die zich terdege realiseert dat
ir over zijn opvolging wordt nage-
lacht en gepraat, zelf met een oplos-
ing zal komen die de vorm krijgt
lan een overgangsbewind. Niet te
brwachten valt dat Breznjew bereid
zal zijn of in staat zal worden gesteld,
de macht direct over te dragen aan
de jongere generatie van mensen
tussen de 40 en 50 jaar, die als het
ware gereed staat om de leiding over
te nemen van de sterk vergrijsde
huidige top.
Les Chroestsjew
Het is heel goed mogelijk dat Brezn
jew ondanks een lichamelijke con
ditie die te wensen overlaat zal
proberen, zo lang mogelijk zijn een-
mansbewind te prolongeren. Dit zou
hij alleen kunnen volbrengen, als hij
mogelijke rivalen uit het machtscen
trum weert of verwijdert of op een
andere wijze politiek onschadelijk
maakt. Misschien is de verwijdering
van Nikolai Podgorni als president
en lid van het Politburo een stap in
die richting geweest.
Als Breznjew niet voortdurend op
zijn hoede blijft, loopt hij het risico
op eenzelfde wijze te worden afgezet
als Chroestsjew in oktober 1964. Na
dat deze zich als alleenheerser was
gaan gedragen, lette hij onvoldoende
op wat in zijn omgeving gebeurde.
En zo kon het drietal Leonid Brezn
jew, Aleksj Kosigin en Nikolai Pod
gorni onmiddellijk na de val van
Chroestjew de leiding in handen ne
men, zonder dat er schokkende din
gen gebeurden. Voor Breznjew staan
de zaken er thans ook weinig roos
kleurig voor. Hij heeft reden om
voorzichtig te werken te gaan.
In dit verband is de inhoud van een
artikel van Breznjew, dat gepubli
ceerd werd naar aanleiding van het
feit dat hem de Karl Marx-medaille
van de Sowjet-academie van weten
schappen was toegekend voor „bij
zondere resultaten op het gebied van
de sociale wetenschappen", heel in
teressant. Breznjew houdt zich in
zijn bijdrage (die door het partijblad
Prawda geheel en op een prominente
plaats werd afgedrukt), bezig met de
overgang van het socialisme naar
het communisme, die volgens
Chroestjew in 1980 voltooid zou zijn.
Lange periode
Breznjew heeft het in genoemd arti
kel over het „ontwikkelde socialis
me", dat de Sowjet-maatschappij
heeft bereikt na een bestaan van
zestig jaar. Dit „ontwikkelde socia
lisme" is het laatste stadium vóór de
intrede van de eindtoestand: het
communisme. Voor het eerst sinds
jaren geeft de Sowjetleider nu toe
dat de fase van het „ontwikkelde
socialisme" Ingeschat moet worden
als een „betrekkelijk lange ontwik
kelingsperiode op de weg van kapi
talisme naar communisme". En vol
gens Sowjet-ldeologen zijn 60 jaren
(verstreken sinds de oktoberrevolu
tie van 1917) „een betrekkelijk korte
tijd".
Dat was in 1961, toen Chroestsjew
het voor het zeggen had, wel anders.
Toen heette het in het officiële par
tijprogramma dat „de huidige gene
ratie 3owJetmensen in het commu
nisme zal leven". Tegen 1970 zou de
Sowjet-Unie wat de produktie per
hoofd van de bevolking betreft de
Verenigde Staten overvleugeld heb
ben. En ln 1980 zouden de materiële
goederen ln de Sowjet-Unie niet lan
ger naar prestatie, maar naar de be
hoefte van de individu worden ver
deeld. Breznjew, die destijds staats
hoofd was (als voorzitter van de Op
perste Sowjet- die als parlement fun
geert) bekijkt de zaken thans realis
tischer.
Daar is overigens het één en ander
voor te zeggen. Want de Sowjet-Unie
kan geen gelijke tred meer houden
met de ontwikkelingen ln de wereld.
In de binnenlandse groei lijken voor
lopig grenzen te zijn bereikt. De kos
ten van de internationale expansie
worden te hoog. Reserves aan land,
grondstoffen, energie en arbeids
krachten worden steeds kleiner, zo
als in alle industrielanden. De sterk
verouderde leiding is niet meer in
staat om de noodzakelijke structure
le veranderingen in te voeren. Alleen
van de wetenschapsmensen worden
nu nog wonderen verwacht, maar
ideologische en burocratische teu
gels worden niet gevierd.
Alleen in wereld
De Sowjet-Unie staat tamelijk alleen
in de wereld, hoe vreemd het ook
moge klinken. Oost-Europa is een
onzekere factor. In West-Europa
gaan de communistische partijen
een eigen weg. In het Mlddellandse-
Zeegebied lopen alle zaakjes uit de
Leonid Breznjew
hand. Het Midden-Oosten biedt min
der perspectief dan ooit In Afrika
resteren alleen Ethiopië en Angola
(voor hoe lang nog?) Zelfs Cuba gaat
zich meer en meer op de Verenigde
Staten oriënteren. In Azië kwam de
klad in de relaties met India en Sri
Lanka. Kortom men heeft in Mos
kou genoeg reden om de toekomst
met zorg tegemoet te zien. met of
zonder Breznjew Onder zulke om
standigheden moet een partijleider,
gezond of niet. erg op z'n hoede zijn.
