'Informatie hard nodig' 3 Gevaarlijke invloed van massamedium Henk Bouwman van vroeg radioprogramma'Drie op je boterham' DINSDAG 17 JANUARI 1978 RADIO EN TELEVISIE Trouw/Kwartet TV-COMMENTAAR Vandaag heb ik een gegronde reden om ai te zien van een voorbeschouwing en achteraf over iets te schrijven. De aanleiding is voor mijn gevoel een qua inhoud banaal en ontluisterend hoorspel. Kwalijke gevolgen lijken mij niet denkbeeldig. Ik zal daarvoor argumenten aandragen die ik niet Uit de lucht pluk. Na via de televisie de door premier Van Agt voorgelezen regeringsverklaring te hebben beluisterd, schakelde ik gistermiddag op de radio over. De omroeper van de VPRO kondigde net het zestiende deel aan van Doodsangst Therapie. Een omschrijving in sommige programmabladen suggereert dat er sprake is van een psychiatrische behandeling voor: „patiënten die lijden aan slapeloosheid, levensangsten, nachtmerries, achtervolgingswaan, horror en angst in het donker". De werkeliikheid bleek anders te zijn. Willem de Ridders hoorspel „Een eervolle regeringsopdracht" had niets te maken met therapie, maar met pornografie van een bijzonder stuitende soort, die een gevaarlijke uitwerking zou kunnen hebben. Omdat lezers die het spel niet hebben beluisterd wellicht toch enig idee willen hebben van de inhoud, geef ik enkele hoofdlijnen aan. Eerst laat De Ridder zijn verteller in een Fries kapelletje een duivelsdienst beschrijven. Op het altaar ligt een naakte vrouw. De priester slacht op haar lichaam een baby, ontkleedt zich vervolgens en verkracht de vrouw tot zij de geest geeft. De verteller reageert op deze orgie dusdanig dat een geheimzinnig regeringscollege hem uitverkiest om via een training in Amerika de super-folteraar te worden. Hij specialiseert zich in het bedenken van martelingen die een combinatie zijn van geweld en seksualiteit. Hem wordt na een barbaarse bekwaamheidsproef voorgesteld om op zijn beurt zich door een vrouw te laten folteren. Met zijn totaal verziekte geest a 3 door Ton Hydra verbeeldt hij zich dat hem dit de grootste „kick" zal geven. En de vrouw raakt in opperste hysterie als zij de geslachtsdelen van de man afbijt en hem dwingt die zelf op te eten. Met walgelijke detailleringen in tekst en geluidsdecor ging dit sadistische spel vooraf aan de door de VPRO-omroeper heel laconiek aangekondigde uitzending van de EO. Dat betrof het programma Licht en Uitzicht; een wrangere combinatie dan met het klankbeeld van een duivelsdienst is niet denkbaar. Ik ben van oordeel dat de VPRO ver over de schreef is gegaan. Schrijver Willem de Ridder en producer Peter Flik hebben niet alleen de grens van het betamelijke overschreden, maar zich mijns inziens vooral onvoldoende rekenschap gegeven van mogelijke gevolgen voor labiele en verziekte geesten. Perschef Ad Kooyman, bij wie ik naar de zin van deze uitzending informeerde, opperde de mogelijkheid dat het spel op seksueel gefrustreerde luisteraars een zuiverende uitwerking zou kunnen hebben. Een soort plaatsvervanging dus voor wat zij anders misschien zelf zouden hebben willen doen. Ik geloof daar niet in. Bij verpleegkundigen in de psychiatrie en in de kring van mensen die belast zijn met de sociale opvang na gevoelige radio- en televisie programma's vond ik bevestiging van mijn gedachte dat zulke zelfkwellende uitzendingen de drang tot nabootsen eerder verhevigen. Uitgerekend De Ridder en Flik ondervonden hoe idioot en dus beangstigend groot de invloed van het massamedium kan zijn. Immers, precies een week geleden trokken na hun programma Escapade Doodsangst een kleine 3.000 op ziekelijke sensatie beluste lieden midden in de nacht naar Slot Loevestein. door jan van Galen HILVERSUM In het sociaal- informatieve KRO-radiopro- gramma „Drie op je boterham" wordt iedere maandag- en woensdagochtend uitgebreid aandacht besteed aan de pro blemen die in ons land voorko men in de verschillende be drijfstakken en in sociale (pri vé) aangelegenheden. Er wordt gesproken over de voor- en na delen van systemen en over de wijze waarop werknemers of andere betrokkenen tegenover dergelijke, vaak ondoorzichti ge, situaties staan. „Drie op je boterham" is een bijzonder in tensief beluisterd programma van Henk Bouwman en Jan Leeferink, ondanks het extre me vroege uur van uitzending (maandag 6-9 uur, woensdag 7- 9 uur) Voor een radioprogramma met een dergelijke „zware" Inhoud ls een luis terdichtheid van een en kwart mil joen meer dan opvallend. Waar ligt dan aan? Enerzijds is het inschake len van het radiotoestel, na het ont waken. een vaste gewoonte voor het overgrote deel van de schoolgaande Jeugd en werkend Nederland, aan de andere kant blijken erg veel mensen direct of Indirect te maken te hebben met de verstrekte informatie. „Drie op Je boterham" is al weer de vijfde Jaargang ingegaan en het ziet er niet naar uit dat het snel zal verdwijnen. In tegenstelling tot an dere goed beluisterde radioprogram ma's als bijvoorbeeld „Langs de lijn" van de NOS op zondagmiddag dat gemiddeld zo'n drie miljoen luiste raars trekt, is het programma van de KRO toch nog lang niet bij iedereen bekend. Er ls een grote groep die niet vóór negen uur het toestel aanzet en natuurlijk bestaat er ook een catego rie mensen die elke vorm van infor matie op de vroege ochtend wil mij den. „Drie op je boterham' is niet een praatprogramma alleen. Ook aan muziek wordt ruim aandacht be steed, ze wordt ook weloverwogen uitgekozen. Wat men de KRO voor de voeten kan werpen ls, dat het tijdstip bij voorbaat al luisteraars afstoot en dat er op dat uur te veel wordt gevraagd van het luister- en het opneemver- mogen. Een paar voorbeelden. In de afgelopen jaren kwamen naar voren: het minimum Jeugdloon, ziektekos ten-verzekering, CAO's, omscholing, recht op vrije- en vakantiedagen, rechtsbijstand, vergoedingen voor stagiaires, provisie-systemen, loon- strookjes. AOW. WAO en nog veel meer zaken die een duidelijke uitleg verdienen. Argumenten KriUek op het tijdstip van „Drie op Je boterham" wordt door de makers zonder meer weggewimpeld, ze heb ben daar verschillende argumenten tegenwoordigers van alle grote vak bonden en voorlichters van tal van organisaties en instellingen. Zij spreken over de in de samenle ving voorkomende problemen door en werken als een soort katalysator voor het vaste team. De grote redac tie verschaft informatie in de breed ste zin van het woord en zorgt voor de ingangen tot personen en instan ties. Henk Bouwman spreekt over „huiswerk" als zijn intensiefste be zigheid. „Bewogenheid bij het pro- dukt is vanzelfsprekend belangrijk, maar feitelijke kennis doet er niet voor onder. Ik ben niet alleen pre sentator, maar ook vertaler van za ken waarin moeilijk inzicht te ver krijgen is. Wij hechten veel waarde aan de verstaanbaarheid van het programma. Als wij een gast in de studio hebben die het heeft over de „know how" van een staatssecreta ris, dan denk ik: wacht even, hij bedoelt wat die man wéét. Een krant kun je nog een keer lezen, maar bij radio moet het de eerste keer raak wezen. Henk Bouwman voor. Om te beginnen zijn er de hoge luistercijfers. Samensteller en pre sentator Henk Bouwman zegt daaro ver: „Die opmerkingen komen veelal van mensen die zelf nooit met de behandelde problemen in aanraking komen. Dat zijn er natuurlijk nogal wat. Het zal jou een zorg zijn als er gediscussieerd wordt over bijzonde re ziektekosten-uitkeringen, als Je zelf 's morgens op Je fietsje stapt en naar je werk gaat. Je bent gezond Je hebt werk. Het gaat juist om die andere groepering die er wèl mee zit en dat zijn er naar verhouding waan zinnig veeL Als er 1.300.000 mensen luisteren en er zijn er 13.000 die met die informatie kunnen werken, dan zijn wij allang tevreden. Er zijn ere divisieclubs genoeg die zoveel men sen zouden willen trekken. Die over grote meerderheid let op de muziek, die minderheid is direct bij de pro blematiek betrokken. Wij in Neder land slaan ons op de borst dat we „slechts" 200.000 werkelozen heb ben. We vergeten wel dat er ook nog eens 350.000 WAO'ers rondlopen. Het is niet „leuk" om daarover te praten, maar ze zijn er wel, dan kom je haast al op een half miljoen men sen die niet mogen of kunnen wer ken. Hoeveel mensen zitten daar ten onrechte in?" Henk Bouwman voert ook aan dat er wel degelijk onderzoeken zijn ge weest naar de gevolgen van het tijd stip. De resultaten vielen positief uit. Tussen negen en elf uur zou naar alle waarschijnlijkheid de luister dichtheid groter zijn, maar het aan tal bewuste luisteraars lager liggen. Henk Bouwman: „Er zijn ook van die figuren die zeggen: „Ach, die werklozen liggen om die tijd toch nog in hun nest. al dat moeilijke gedoe." Dat slaat natuurlijk nergens op. Voor de overgrote meerderheid is het een afschuwelijke zaak niet te kunnen werken, maar Juist dié men sen zijn vaak vroeg op. Ze zullen de eerste weken best wel lekker uitsla pen, maar dat gaat er wel van af. Mijn eigen vader is bijvoorbeeld net gepensioneerd. Die staat elke och- tend-nog om half zeven op. Waar om? Hij heeft dat zijn hele leven moeten doen. Ik kan daar wel eens ontzettend boos over worden." „Oneigenlijk gebruik" Ook met de term oneigenlijk ge bruik van de zender Hilversum in heeft Henk Bouwman geen moei lijkheden. Hij gaat ervan uit dat een programma dat bij elkaar vijf uur zendtijd opslurpt, best anderhalf uur aan gesproken woord mag wij den. „Het sportprogramma Langs de lijn mag dat ook", zo redeneert Bouwman," en het is maar de vraag welk van de twee. wat gehalte be treft het zwaarst weegt."„Inderdaad kun je Je afvragen: moet dat nu, zo'n praatprogramma? Je stelt dan di rect de problematiek van Hilversum UI aan de orde, maar hoeveel hitpa rades zijn er niet en hoeveel mensen hebben daar een wezenlijk belang bij. Waar heeft een tiener meer aan? Dat hij hoort dat het Smurfenlied weer zes plaatsen gestegen is of dat hij van ons verneemt dat hij recht heeft op acht tientjes meer in de maand? Achter de ogenschijnlijk simpele opzet van „Drie op je boterham" schuilt een gedegen voorbereiding van de presentator en kleven urenlange vergaderingen van een „kleine" en „grote" redactie. De kleine redactie bestaat uit Jan Leef erink, samensteller/producer, drie vaste redactiekrachten en Henk Bouwman zelf. Zij kiezen de uitein delijke onderwerpen, kortom verzor-. gen de globale opzet. In de grote redactie zitten buiten dit team ver- speciaal vandaag De NOS verzorgt een recht streeks verslag van het debat in de Tweede Kamer over de rege ringsverklaring. Ned. 2 13.00 Over „de sprong in het duis ter" gaat het in de EO-serie Hoe zouden wij dan leven? Ned. 2 20.35 Herbert' Henck speelde tij dens het Holland Festival 1976 de Concord Sonata van Charles Ives. Ned. 1 21.55 Onderwerpen in Aktua zijn: eerste optreden van Van Agt als premier in de Tweede Kamer; het toenemend aantal autodief stallen; het Midden-Oosten; ac teurs zoeken carrière in Holly wood; Dienstverlening PTT; het Turkse avontuur van de volley ballers van Delta Lloyd. Ncd. 2/ 22.10 Den Haag Vandaag komt te rug op het debat naar aanleiding van de regeringsverklaring. Ned. 1 22.45 In Intermezzo zijn hoogte punten uit Offenbachs opera Hoffmanns Vertellingen te be luisteren. Hilv. 4 112.00 Over de vraag „Na de basis school wat dan?" wordt gedis cussieerd (ook telefonisch) in Een middagje AVRO. Hilv. 1 14.05 Met drs H. G. M. Daeter spreekt Fons Disch over de „wetenschap van de vrije tijd". Hilv. 2 16.03 Radio vandaag HILVERSUM I (298 ra en FM-kanalen) AVRO *07 00 Nieuws. 07.02 (S) AVRO-klo 107 30 Nieuws. 07 41-07.55 Radiojournaal). 08 30 Nieuws 08.36 Gymnastiek voor de vrouw. 08.45 De Groentemaa 08.50 Morgen wijding. 09 00 (S) Duitse dansen van Schu bert 09 15 Open School 10 00 Radio-La- waaipapegaai 10.10 Arbeidsvitaminen, ver- zoekplatcnprogramma. (1030 Nieuws. 10 33-10 35 Radiojournaal) 11.30 (S) Ron dom twaalf 12 26 Mededelingen voor land en tuinbouw 12.30 Nieuws. 12.41 Radiojour naal 12.55 Europa van morgen, feiten en commentaren. 13.10 (S) Orgelmuziek. 13.25 beursplein 5 13 30 'n Middagje AVRO, mu ziek. informatie en service. 17.00 Voor ons gemaakt (door ons gekraakt kinder programma. 17.20 OVERHEIDSVOOR LICHTING De Nederlandse Antillen, boekbespreking. 17.30 Nieuws. 17.32 Radio journaal 17.50 (S) Folk-mustc uit Schot land P P 18.19 Uitzending van de WD. 18 30 Nieuws. AVRO: 18 41 Per Saldo. 19.00 Zevende-Dagsadventisten. NOS; 19.15 (S) Accoord, kroniek van amateuristische mu ziekbeoefening AVRO: 20.00 (S) AVRO To taal theater <22.30 Nieuws. 22.40-22-55 Radi ojournaal). 23.55-24.00 Nieuws. HILVERSUM II (402 m en FM-kanalen) KRO 07 00 Nieuws. 07.11 Ochtendgymnas tiek. 07.20 Het levende woord. 07.25 Badine- ne 07.54 Overweging. 08 00 Nieuws 08.11 Echo. 0830 Aubade. 09 00 De letter M (09.30 Scheepspraat. 09 35-09 40 Waterstanden). 10 30 Ik sta hier niet voor de banken te praten (11.00 Nieuws.) 11.30 Ou der worden we allemaal, bejaardenpro gramma. 12.00 In de Boerderij. 12.49 OVER HEIDSVOORLICHTING: Uitzending voor de landbouw. 13.00 Nieuws. 13.11 Echo ma gazine. 13.40 Waar is de meester' katechese in het voortgezet onderwijs. 14.00 Lange vinger 15.00 De avonturen van Anatol, feuilleton. 15.20 In de wachtkamer 16.00 Nieuws. 16.03 Spreekuur. NOS: 17.00 Het zal mijn tijd wel duren. 17.20 (S) Eurolight 17.40 Tambu. 17.55 Mededelingen. 18.00* Nieuws. KRO: 18.11 Echo 18.30 (S) Op Vleu gels, pianomuziek. 18 50 Verkenning. 19 00 Kerk in meervoud. 19.30 (S) Zin in muziek. 20.00 Nieuws. 20.05 Overweging. 20.15 (S) Klassieke en moderne muziek. 21.30 Spekta kel 1977-1978 NOS: 23.00 (S) Met het oog op morgen: 23.05 Aktualiteitenoverzicht Ra- dio-TV; 23.10 De krant van morgen. 23.20 Den Haag Vandaag en om 23.52 Even op adem komen, yoga. 23.55-24.00 Nieuws. TV vandaag NEOERLANOI 19 30 MOS/NOT 18 15 O.SVTELEAC: Lamn. hoe doe je dar» 16.45 NOS: Fabeltjeskrant 18.55 Journaal 19.04 EO: Henfcie s droomboot, kinderprogramma 19.10 EO Kinderkrant 19.30 Het kleine huis. kinderprogramma 20.15 De Fam*e Parschauer. Hmreportage 20.35 Hoe zouden dan leven' tv-sene 21.05 De supertanker. Hmreportage 21.25 Tenslotte 21.35 NOS: Journaal 21.50 Kortweg 21.55 Pianomuziek van Ives 22.40 Journaal 22.45 Oen Haag vandaag Vandaag extra NEDERLANDH 13.00 NOS: Verslag Lv m regeringsverklaring vt hel kabmei Van Agt 16.45 Paspoort: informatie voor Italianen 18.55 NOS: Journaal 19.04 TROS: Matchpoint, spelprogramma 20.00 NOS: Journaal 20.25 TROS: De Mounbes Show. 21.20 De verpleegsters, tv-sene 22.10 Aktua - tv 23.00 NOS: Journaal ASTERIX EN DE GLADIATOREN 1280: Ergens op een afstandje stond dat monster Sijmen Knoet. Een af zichtelijke grijns ontsierde zijn tóch al niet mooie gelaat en hij schudde buikte van satanisch plezier. Zijn afschuwelijke lach donderde door het besneeuwde woud en hij stond toevallig precies voor de boom, waarin Jacob van Uylen zijn familie wapen zo kunstig uitgesneden had. „Gompel depip! De schurk staat precies boven de begraven SCHAT!" schrok smidje Verholen, die van boom tot boom naderbij ges lopen was. Maar Sijmen Knoet merkte daar nog niets vanzó genoot hij van de brand in de Uylen- borgh. „En nou is het voor góéd afgelopen met de van Uylens!" scha terde hij. „En het overblijvende puin van hun stinkkasteeltje zal ik gebruiken om er de landwegen in de buurt mee te laten verharden!" „Dat zul je NIET, schurk!" brulde smidje Verholen wraakzuchtig. „Ik ben er óók nog!" Geschrokken sprong Sijmen Knoet weg, maar toen hij smidje Verholen herkende, raakte hij helemaal door het dolle heen. „Zo, ben jij daar óók weer, lastige bemoeial!" brulde hij. Hij trok een dolk en gooide deze met krachtige hand naar zijn tegenstan der toe. Maar de smid bukte zich pijlsnel en ontkwam zo aan een bloedige doorboring. Nu werd er al- hi leen maar schade aangericht zijn hoge hoed, waar het vlijmsc pe wapen dwars doorheen vloog, hoofddeksel vastnagelend aan stam van de boom met het Uylen-blazoen. Eilaasbij bukken had de smid zijn arme hcjin zó krachtig tegen dezelfde bo stam gestoten, dat hij bewuste! in elkaar zakte. Daarom ontging hem, dat de laaghartige Siji Knoet vervaagde in het niets, ter rondom hem heqn een zoel sept p berwindje door het lover begoiP ruisen. Ook hield het op mysterie wijze op met sneeuwen Was stuifmeelpoeder van de pimpelp se bostijloos soms uitgewerkt [>P FERD'NAND HILVERSUM III (445 m en FM-kanalen) VARA: 7.02 (S; Gesodemeurders. 9.03 (S) Pep-op-drie. 11.03 (S) Drie draait op verzoek van mensen uit de sportwereld. 12.03 (S) VARA's zoekplaatje. 14.03 (S) Spitsbeeld. 16 03 (S) LP-Top-30 en Tip-LP 17.03 (S) Alfred Lagarde. NOS: 18.03 De vacature bank. 18.10 (S) NOS-maal. VARA: 19.02 (S) Poprekonstruktie. 20.02 (S) Nashville. 21.02 (S) Popdonder. 23.02 (S) Wachten op mid dernacht met Herman Stok. 0.02 (S) Nacht- drie-draai. 2.02 (S) Peter HoUand. 5.02-7.02 (S) Truck. HILVERSUM IV (FM-kanalen) TROS: 7.00 Nieuws. 7.02 (S) Capriccio. 9.00 Nieuws. 9.02 (S) Als reizigers onderweg. 9.30 (S) Van heinde en verre. 10.00 (S) Opus tien tot twaalf. 12.00 (S) Intermezzo. 13.00 (S) De meest verkochte klassieke tien. 13.30 (S) Koren-Korpsen. 14.00 Nieuws 14.02 (S) Om het boek. 14.30 (S) Guitariteiten. 15.00-17.00 (S) Belcantorium. -32- Maar nooit krijg ik hem al leen te spreken. Die Susan waar ik het net over had is niet van hem weg te slaan! Zij is natuurlijk verliefd op hem dat kan je aan alles merken! Maar mannen zien zo iets nooit. Ed ward denkt aan niemand anders dan aan mij dat zou hij tenminste als ik ooit de kans kreeg Miss Silver liet een waarschuwend kuchje horen. „U vraagt toch niet mijn advies hoe u de genegenheid van deze jonge man moet winnen?" Clarice's gezicht werd nog roder. „O, nee nee natuurlijk niet! Dat is ook helemaal niet nodig!" Zij liet haar aardige, domme lachje horen. „Ik erger me er alleen maar aan dat Susan zo vervelend doet! Nou, laatst op een avond, toen Edward en ik naar de bios gingen moest zij zo nodig mee! En, weet u, zij gaf ons geen kans één woord tegen elkaar te zeggen, en ik moest met die lange lummel van de dokter praten! En, ziet u, ik moet dit met Edward uit praten, maar ik zou graag eerst wil len weten wat mijn positie is voor ik hem vertel dat zijn oom een tweede testament heeft gemaakt." „Hij weet dat niet?" „Hij heeft er geen flauw idee van." Zij zweeg en keek om zich heen. Het was niet zo vroeg meer, en het begon leeg te worden in de lunchroom. Zij zaten in een hoek een flink eind van de deur, miss Silver met haar ge zicht naar de zaal, zij met haar rug er naar toe. De tafels aan weerszij den van hen waren al afgeruimd, en feitelijk waren zij net zo privé alsof zij in een kamer apart zaten. Zij keek miss Silver aan. „Daarom wil ik weten waar ik aan toe ben. Hij zal heel dankbaar zijn en zo maar dat kan ook haast niet anders, vindt u niet? Het is een oud landgoed, en het gaat om ontzet tend veel geld. Ik bedoel maar, het komt er eigenlijk op neer dat ik hem dat geef, nietwaar? Maar voordat ik er iets aan doe zou ik willen weten waar ik sta. Als meisje moet ik toch om mijzelf denken, nietwaar? Na tuurlijk. nu hij die nieuwe baan heeft is het ook niet zo gek. Er hoort een heel goed huis bij maar de oude rentmeester wil er in blijven wonen, dus ik weet het echt niet." Miss Silver keek haar aan over de tafel. Zij was er wel aan gewend dat de mensen haar van alles toever trouwden, en zij had al heel wat vreemde verhalen aangehoord. Een Patricia Wentworth A. W. Sijthoff - Alphen knap meisje zonder familie of iemand achter zich opgegroeid met het idee dat zij voor zichzelf moest opkomen egocentrisch en bepaald niet erg beschaafd een meisje dat graag getrouwd wilde zijn, dat haar toekomst veilig wilde stellen bereid om van de feiten die zij te weten was gekomen een zoda nig gebruik te maken dat zij er beter van werd. Zij zei ernstig: „U zei dat de oom een tweede testa ment had gemaakt?" „O, ja dat heeft hij mij gezegd." „En dat dit niet is geverifieerd?" „O, nee zijn broer Arnold heeft alles geërfd." „En die heeft niets gedaan voor zjn neef?" „Niets. En iedereen zegt dat het schande is." „Dan geloof ik dat het voor de h ligt wat uw plicht is. U moet naajn notaris van die familie gaan, vertellen wat u weet, en hem namen van de getuigen meede J, Ik meen dat u gezegd hebt dat!,, tuinlieden waren op het landgo|0 Clarice verschoot van kleur. „Daar gaat het nu juist om. DaaifV wilde ik er met iemand over pra Billy Stokes dat was er een Nou, die is naar zee gegaan en dronken overboord geslagen dens een storm." „En de andere?" Zij had niet meer dan de helft haar taartje opgegeten. Zij zat met gefronste wenkbrauwen nee kijken op haar handen, die b waren de rest te verkruimelen. „William die was er nog. Ik met hem over het testament ges f ken. Hij wist nog dat hij het kend had. Ik zei hem er met mand over te praten tot ik beslq had wat wij het best konden d( Hij was niet dronken maar hij wel wat op. Hij drinkt drc bedoel ik. Hij zei dat er misse! geld mee te verdienen was ons allebei. En ik zei: „Denk dat je geen gekke dingen doet!" was verleden week donderdag zaterdagmorgen kwam de werk van de mensen waar ik ben bini~ rennen om te vertellen dat hij dl I was gevonden verdronken ii~ oversteekplaats net buiten dorp." Wordt verv Horizontaal. 1. sportterm. 2. wen den, 7. rund, 9. godsdienst, 12. water doorlatend, 13. verzoek, 15. bergwei de, 17. voegwoord, 18. werpstrik, 20. bergplaats, 21. oogziekte. 22 kwe ken, 23. muzieknoot, 24. lengtemaat. 26. onbekende, 27 water in Utrecht, 28. kever, 29 turks bevelhebber, 33. rampspoed, 37. spil van een wiel, 38. gezondheid, 39. muzieknoot. Verticaal. 1. vogel, 2. wig, 3. oude lengtemaat. 4. sierplant, 5. land bouwwerktuig, 6. holte in een muur, 8. sint (afk.), 10. luchtklepje, 11. langzamerhand, 12. water in België, 13. hoofddeksel, 14. organische ver binding, 16. hemelbrood, 18. jong schaap, 19. grondsoort, 25. hoog bouwwerk. 30. priem, 31. vaarwel [J bevel, 34. muzieknoot, 35. deel de bijbel, 36. rivier in Italië. Oplossing vorige puzzel 1. precies, 2. orgeade, 3. ebonietei dentist, 5. energie, 6. luister. P DEL SETTER

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 4