Veel zien? Stap in de bus
Treinreis: vraag kortingen
Programma
Groei
Veel zien
Voorbeelden
Jeugdkaart
Autotrein
Drie groepen
Vergelijking
Prijzen
Voor trein-vakantierei-
ten kan men behalve bij
veel reisorganisatoren
terecht bij de spoorwe
gen en de FTS. De
spoorwegen, die hun ar
rangementen op de
markt brengen via het
NS-reisbureau Trans,
hebben de aanbiedin
gen verpakt in de bro
chure „NS Vakantierei-
sen". In sommige geval
len worden de treinrei-
ten gecombineerd met
busreisen (zoals door
Scandinavië). Nieuw in
de gids tijn onder meer
reisen naar Wales, Ne-
der-Oostenrijk, het
Duitse Odenwald en
een gecombineerde reis
Denemarken/Noorwe
gen. De brochure is op
de stations verkrijgbaar
evenals die van de FTS.
DINSDAG 17 JANPARI 1978 ZOMER THOOWKWARri^PAOniA^PSigjlHgl^
Bij velen zullen beeld en
herinnering nog die van
zo'n twintig jaar terug
zijn. Uit de tijd dat vlieg-
charters nog niet beston
den en een vliegvakantie
alleen was weggelegd
voor de welgestelden en
de rest voor buitenland
se vakanties voor het
grootste deel was aange
wezen op de bus.
Dat beeld: het wat krak
kemikkige rammelende
kavalje, waarmee je
nooit echt ver weg kwam
zonder tenminste een
maal pech onderweg
die herinnering: ver
moeiende reisdagen en
een doorgezeten achter
werk als je de pech had,
dat je stoel toevallig bo
ven het achterwiel stond.
Maar dat nu is verleden tijd
Die bus van toen bestaat niet
meer, althans voor geen an
dere doeleinden dan gast
arbeiders naar hun werk te
rijden. In de toeristische we
reld werd de bus een touring
car met luchtvering, een
krachtige geluidlozer motor,
verstelbare stoelen, een ge
forceerd luchtverversingssys
teem en soms een toilet en
bar aan boord.
Even zeer trouwens veran
derde het publiek. De hela-
hola-groepen met de feest
neuzen vliegen nu meer dan
dat ze bussen. De busreiziger
anno 1978 laat zich eerder
typeren zo heeft onderzoek
uitgewezen als een wat eli
taire toerist, die niet als
hoogste eis stelt het snelle
wegwezen om gelijk plat te
kunnen gaan op een van de
zonnestranden. maar er meer
waarde aan hecht van zo'n
vakantiereis ook wat over te
houden. Meer te zien dus.
Zijn leeftijd is gemiddeld
vijftig jaar en zijn opleiding
ligt boven het gemiddelde.
De groep van dat soort va
kantiegangers blijkt vooral
de laatste jaren in verhou
ding sneller te groeien dan
die van de vliegende toerist:
vorig jaar waren het er al
Soms kunnen die verschillen
500 gulden bedragen, maar
het gemiddelde ligt rond de
200 gulden (de Ingebouwde
bus-excursies vergroten dit
verschil nog).
Het gaat hier dan om de
standplaats- en pendelreizen
(vooral op pendelreizen naar
Oostenrijk zijn de verschillen
vaak aanzienlijk). De rond
reizen zijn veelal aanzienlijk
duurder, zeker als men daar
bij gebruik moet maken van
bootverbindingen.
Zo kost een 15 daagse rond
reis door Ierland al gauw 1800
gulden, terwijl in Scandina
vië de meeste prijzen vaak
boven de 2500 gulden komen
(meestal gaat het hier echter
om wat langere reizen).
Door de bank genomen zul
len het dus meestal niet de
financiële voordelen zijn, die
voor een busreis doen beslis
sen. Wél de wetenschap, dat
men van zo'n reis wat meer
overhoudt dan een bruine
huid alleen, meer te zien
krijgt. Als men wil zelfs zeer
veel, want in veel buspro
gramma's zitten ook reizen
naar landen als Rusland en
Turkije (op die afstanden zijn
de bussen meestal uitgerust
met toilet en bar), voorts (bij
voorbeeld) reizen naar Joe
goslavië, gecombineerd met
een bootreis naar het zuiden.
De bustouroperators zijn er
van overtuigd, dat de reik
wijdte van de bus in de naas
te toekomst nog groter zal
worden. Reizen naar het mid
den en verre oosten liggen al
In het verschiet. In combina
tie met die ontwikkeling óók:
een verdere vergroting van
het comfort. Dat betekent:
meer ruimte in de bussen
door het aantal zitplaatsen te
beperken, voor iedereen een
tafeltje, een keukentje met
bar en een toilet aan boord en
filmvertoning tijdens de reis.
Zelfs het aanbrengen van
slaapcabines behoort tot de
mogelijkheden. In Duitsland
rijden er al enkele van deze
hotelbussen. Binnen vijf Jaar,
voorspelt Hans de Jong, zal
dit soort reizen ook op de
Nederlandse markt te koop
zijn.
Wie met de trein in het
buitenland wil reizen,
doet er goed aan zich
eerst terdege over de ta
rieven te laten informe
ren. Er zijn namelijk ook
óver de grens nogal wat
kortingsmogelijkheden.
Voorheen kwam men daar
moeilijk achter omdat lang
niet al het balie-personeel
van de Nederlandse stations
geheel op de hoogte was van
de nogal ingewikkelde regels.
Maar sinds kort is dat veran
derd: aan elke balie beschikt
men nu over een speciale
voorlichtingsbrochure waar
in alle mogelijkheden van re
ductie op buitenlandse
spoortrajecten zijn opge
nomen.
Nooit dus zomaar een kaartje
Madrid vragen, zeker niet als
men met meer personen gaat.
Door nadrukkelijk naar de
voordeeltjes te vragen kan
men zich soms enkele hon
derden guldens besparen.
Zomaar een paar voor
beelden:
In Frankrijk geldt korting
voor gezinnen als deze uit
tenminste drie personen be
staan. De eerste twee leden
betalen de volle reissom en
vanaf de derde hoeft maar
een kwart te worden betaald.
Voor kinderen van 4 tot en
met 11 jaar geldt zelfs maar
een 12,5 procents tarief.
Daarnaast zijn er speciale
abonnementen zoals de Car
te Vermeil (voor bejaarden):
de kaart kost 16 gulden en
geeft recht op 30 procent kor
ting op alle Franse lijnen.
Wie twee weken kriskras
door Frankrijk wil sporen
kan uit de voeten met een
algemeen abonnement (330
guldenwaarmee men onbe
perkt kan reizen
In Engeland kent men onder
meer de Britrailpass Voor
bijvoorbeeld 15 dagen kost
deze 235 gulden, waarvoor
men onbeperkt door heel
Groot-Bnttannië (dus ook in
Schotland) kan reizen (voor
jongeren tot 22 jaar is hij nog
voordeliger). Voor Londen-
gangers is er het Go-as-you-
please-ticket, dat recht geeft
op drie, vier of zeven dagen
gratis gebruik van onder
grondse en bussen (voor ze
ven dagen 46 gulden).
Duitsland heeft (voor bejaar
den) de seniorenpas. waar
mee men 50 procent reductie
op de enkele reisprijs krijgt.
De A-kaart kost 55 gulden en
is slechts geldig op dinsdag,
woensdag en donderdag, met
de B-kaart (108 gulden) kan
men alle dagen reizen. Een
andere kaart: de DB-Tourtst-
Karte: een algemeen abonne
ment, waarmee men behalve
op het hele spoornet ook op
een aantal toeristische buslij
nen kan reizen (negen dagen
220 gulden).
Ook voor Luxemburg, Oos
tenrijk. Zwitserland, Italië,
Spanje. Portugal en de Scan
dinavische landen zijn er der
gelijke voordeel-aanbiedin
gen. Die allemaal op een rij te
zetten zou een boekwerkje
vullen. Maar op de stations
en een aantal reisbureaus
weet men er (nu) alles van.
Voor héél West-Europa (plus
Hongarije en Roemenië) gel
dig is de Carte Inter Rail voor
jongeren tot en met 22 jaar.
Die kaart kost 375 gulden, is
een maand geldig en geeft
recht op gratis sporen in alle
landen, terwijl men er op
boottrajecten en autobuslij
nen reducties mee krijgt.
Voor jongeren tot en. met 25
jaar zijn eveneens voordelige
abonnementen mogelijk. Be
halve op de stations kan men
daarvoor ook informeren bij
de NBBS-reiswinkels, en de
reisorganisatoren Transalpi
no en Magic Train in Am
sterdam.
Al die voordelen uit te plui
zen kost uiteraard nogal wat
tijd, maar wie die moeite
neemt, zal ontdekken dat
men er mee kan verdienen.
Rekenen loont ook trouwens
voor wie overweegt de auto
op de trein mee te nemen.
Natuurlijk kan men een
kaartje kopen voor de autos-
laaptrein van NS. maar dat
kampeerterrein, het vervoer
(enkele reis) per Zonexpres
van zowel die twee personen
als de auto en de maaltijden
onderweg. Natuurlijk hoeft
men van dat kampeerterrein
geen gebruik te maken en
kan men eenmaal ter plaatse,
zelf een andere bestemming
zoeken. Verschil met de au-
toslaaptrein (bij twee perso
nen): 114 gulden (NS-tarief:
644 gulden alleen voor een
enkele reis met auto sec, dus
zonder kampeerarrange-
ment).
Een ander voorbeeld: de
kampeerreizen naar Najac,
ten zuiden van de Dordogne.
Voor twee personen kosten
die totaal 430 gulden (waarin
hetzelfde is begrepen als bij
de reis naar Le Dramont).
Het tarief van de autoslaap-
trein naar een vergelijkbare
bestemming als Narbonne:
605 gulden.
Bij deze prijzen komen nog
toeslagen voor een lig- of een
slaapplaats (als men daar al
thans prijs op stelt). De tarie
ven daarvan zijn voor NS en
FT8 ongeveer gelijk.
De FT8 verwacht voor deze
reizen vooral belangstelling
van vakantiegangers, die wel
ver weg met hun auto willen,
maar opzien tegen de rit. In
de meeste gevallen zal dit de
thuisrlt zijn.
Voor wie uit Zuid-8panje
komt zal Najac een goede op
stapplaats zijn om de laatste
loodjes wat lichter te doen
wegen, voor Itallëgangers. of
zij, die langs de FrAnse Rivie
ra willen zwerven, Le
Dramont.
En wat de kosten van zo'n
treinreis vergeleken met een
autorit betreft: de bereke
ning daarvan hangt helemaal
af van de vraag hoe men de
autokosten calculeert. Maar
ook als men alleen benzine-
kosten rekent, is het verschil
tussen autokosten en spoor-
tarief gering.
Het traject Le Dramont-Ne-
derland is al gauw 1200 km
lang. kost dus aan benzine
zo'n 150 gulden. Voeg daarbij
de ongeveer 75 gulden tolgel-
325 000 (ter vergelijking: in
1960 nog maar zo'n 200.000)
en als men de reisorganisato
ren mag geloven zit er ook
voor komend seizoen weer
een ferme groei in.
Voor een belangrijk deel
komt die aanwas uit de cate
gorie van die toeristen, die de
toppers van de vliegvakan-
tiemarkt wel gezien hebben.
Dat de touroperators die ont
wikkeling onderkennen,
blijkt wel uit de ruimte die zij
dit jaar in hun brochures
voor de bustoerist vrijmaken.
Veelbetekenend is, dat zelfs
een organisatie als Necker-
mann, die zich van begin af
aan helemaal richtte op de
vliegtoerist, dit jaar voor het
eerst óók die busreizen in zijn
programma heeft opgeno
men na zich vorig jaar al te
hebben begeven op de markt
van de eigen-autoreizen.
Ook de leveranciers van
kant-en-klare vliegvakanties
blijken in de bustoerist een
mee te pikker graantje te
zien al gaat de grote groep
nog steeds met de ongeveer
veertig gespecialiseerde bus
touroperators, waarvan de
tien grootste ongeveer een
kwart miljoen voor hun reke
ning nemen.
Grofweg kunnen die busrei
zen in drie categorieën wor
den verdeeld: de rondreizen
(voor de trekkers), de pendel
reizen (per bus naar de be
stemming) en de zgn. stand-
plaatsreizen (met de bus naar
de bestemming, eenmaal
daar, blijft de bus voor excur
sies ter beschikking). Voor
die laatste reizen bestaat ver
reweg de grootste belangstel
ling.
Directeur Hans de Jong van
de grootste busreisorganisa
tie De Jong Intratours in Ba-
rendrecht schat, dat 70 pro
cent van de bustoeristen voor
zo'n reis kiest: „De mensen,
die een geheel complete reis
willen inclusief de excursies
ter plaatse, want die bus
blijft daar de gehele reisduur
Van dit soort reizen liggen de
meeste bestemmingen in het
Alpengebied, de Italiaanse
merengebieden. noord-Italië,
Frankrijk. Duitsland, de Be
nelux en sinds kort ook in
Engeland.
Gebieden dus. die niet verder
dan 1000 tot 1200 km weg
liggen en in pakweg 2 dag
bereikt kunnen worden. Men
sen uit deze groep willen
doorgaans niet langer
rijden."
Dat niet al te veel rijden
geldt trouwens ook voor de
langere rondreizen. De totale
afstand mag dan soms vele
duizenden kilometers bedra
gen. deelt men dit aantal
door het aantal dagen, dan
komt er gemiddeld door
gaans zelden meer dan 300
kilometer uit. Overigens nóg
een respectabele afstand, ze
ker als er in zo'n reis ergens
een twee dagen-stop is opge
nomen en de volgende dag
dus het dubbele aantal kilo
meters moet worden gereden.
Vooral ouderen dienen voor
zij boeken dan ook terdege
het programma te bestude
ren Op zich is het elke dag
koffers pakken al een ver
moeiende zaak, laat staan als
daar ook nog eens lange rit
ten bijkomen
Wie een vliegvakantie met
een busreis op prijs wil verge
lijken, moet daarbij incalcu
leren. dat een busvakantie
doorgaans volledig „all in" is.
Dat wil zeggen: vol pension,
ook onderweg, plus alle ex
cursies. Een vliegpakket om
vat dikwijls slechts half pen
sion of alleen de vliegreis
plus de huur van een appar
tement. Als men al die ex
tra's in de vergelijking be
trekt. komt een busreis door
gaans voordeliger uit.
wordt al gauw een dure zaak.
in sommige gevallen een té
dure. want voordeliger kan
het ook.
De FTS (Franse Toeristen
Service), het reisbureau van
de Franse spoorwegen), biedt
daarvoor verschillende mo
gelijkheden door de auto-
treinreis te koppelen aan een
arrangement ter plaatse. Wie
dus van deze autotrein ge
bruik wil maken, is dus ver
plicht ook dat arrangement
te kopen. Of liever, hij is dat
officieel. Want onder die ar
rangementen vallen ook
goedkope zgn. kampeerrei
zen, een foefje van de reisor
ganisatie om door de mazen
van de regels door te komen.
De voordelen van dit soort
arrangementen springen met
name in het oog bij een pak
ket waarin een staplaats op
het kampeerterrein en
slechts een enkele treinreis
(met auto) is begrepen.
Eén voorbeeld: Le Dramont
aan de Franse Rivièra. Boekt
men op die bestemming een
kampeerreis dan kost dat 265
gulden. Met twee personen
wordt dat 350 gulden. Daar
zitten in de staplaats op het
den, de maaltijden onderweg,
de overnachtingen en het
wordt duidelijk, dat zo'n
treinreis behalve comforta
beler nauwelijks duurder is.
Als men althans met twee
personen reist. Met kinderen
valt de vergelijking in de
meeste gevallen ongunstiger
uit omdat ook voor hen het
bestemmingsarrangement
moet worden betaald.
Behalve enkele reizen per au
totrein zijn ook retour-reizen
mogelijk, maar dan niet in
combinatie met kampeerar-
ragementen. Men komt dan
óf in een hotel óf in een bun
galowpark. óf er worden be
stemmingen gecombineerd.
Zoals de 19-daagse reis naar
Najac en Boulourls. De helft
daarvan zit men in een hotel
de andere helft in een bunga
low aan de Middellandse Zee.
Met twee personen kost die
reis 1600 gulden, maar daar
voor heeft dan behalve de
reis (metauto retour) ook vol
pension.
Ter vergelijking: een retour
tje Rivièra met de autoslaap-
trein van N8 kost voor twee
personen 1170 gulden (daar
voor heeft men dan alleen de
reis met auto).
