Vergelijken, dan pas kiezen
Belasting inbegrepen
'iv
V/
17 JANUARI 1978
ZOMER
TROUW TEWARTET PAGINA PS17-RH19
QA er maar aan staan als
plannen makende
vakantievierder. die van de zomer
de grens over wil, dat niet op eigen
gelegenheid wenst te doen en zich
düs in de armen van de
reisorganisator moet begeven. De
lawine van reisbrochures is er weer.
Ga er maar aan staan, als je
dóéruit een keus moet maken,
want al die brochures bij elkaar
vormen een stapel van meer dan
een meter hoog!
Geen produkt, dat zo moeilijk valt
te kiezen als een vakantie. Niet
alleen omdat er (wederom) zovéél
aanbiedingen zijn, ook omdat de
prijzen nog steeds soms grote
verschillen vertonen. Vooral dat
laatste maakt het doen van een
keus haast tot een onmogelijke
opgaaf. Tabellen vol cijfers,
voetnoten, afkortingen,
reductiemogelijkheden, de
programma's staan er vol mee.
Direct gevolg van de laatste jaren
uit consumentenkringen
uitgeoefende aandrang meer
informatie te geven. Maar
gemakkelijker heeft dat het er
allemaal niet op gemaakt. Niet
voor de klant, niet voor de
ontwerpers, die zich in bochten
moesten wringen al die details op
paier te krijgen.
AL die stralende, weer dikker
geworden, reisboeken
illustreren dat het de
reisorganisaties niet slecht (meer)
gaat. 1977 was een vrij goed jaar
met name ook door het grote
aantal boekingen in het najaar. De
slechte zomer in eigen land had
velen ertoe doen besluiten het
tekort aan zon na de zomer in te
halen. En dat effect zal zo
verwachten de touroperators
ook komende zomer nóg merkbaar
zijn. De ervaring heeft hen geleerd
dat een slechte zomer thuis meer
uitwerking heeft dan de duurste
reclamecampagne. Nu al is dat te
merken: het aantal boekingen in de
eerste weken van januari ligt
aanzienlijk hoger dan vorig jaar.
Dat de reismakers elk zoveel
mogelijk van die koek willen
binnenhalen, ligt voor de hand. De
concurrentie is dan ook weer
verhevigd. Reclame-slagzinnen
zijn niet van de lucht en
Neckermann heeft zelfs de STER
ingeschakeld voor vier minuten
durende tv-spots, een vele
tonnen vergende campagne.
Juf AAR meer nog dan die
competitie valt dit jaar in het
oogde strijd om de
distributiekanalen. Van het
principe, dat reizen alleen verkocht
worden via de ANVR-reisbureaus is
men al lang afgestapt. Hotelplan,
NRV en Christoffel zijn enkele van
de weinigen, die er nog aan vast
houden. De grote rest nam de
banken in de armen, of zoals
Neckermann ook enkele
spaarbanken en V. en D. Dat alles
onder het motto, dat hoe meer je
aan de weg timmert, hoe meer je
verkoopt.
Wie wil, kan bijna op elke hoek zijn
stapel vakantiebeloftes
binnenhalen. En wét voor een
stapel.
Veel toeroperators beperken zich
niet meer tot het uitgeven van één
brochure. De meesten hebben op
z'n minst een reisboek voor
„all-in"-vakanties en een boek voor
de eigen -auto-vakanties (voor de
hand liggend, want nog steeds
gaan twee van de drie
vakantievierders er met hun auto
op uit).
De kroon spant Holland
International, de grootste
reismaker (een kwart van de hele
markt), die niet minder dan negen
brochures over de toonbank
schuift. Een initiatief, dat steunt
op een uit marktonderzoek
gevormde filosofie, dat je de
vakantieganger in groepen
(clusters) kunt indelen en je dus
een segmentatie kunt aanbrengen
in je reisdoelen. Dat betekent niet
alleen onderscheid maken in vlieg-,
bus- en autovakanties, maar ook in
zonvakanties en bijvoorbeeld
bergen- en meren-vakanties.
TP EN en ander onderstreept een
ontwikkeling, die zich de
laatste jaren steeds duidelijker
heeft afgetekend. Namelijk, dat de
vliegvakantiemarkt een plafond
lijkt te hebben bereikt. De geijkte
bestemmingen zijn er nog wel en
vormen ook nog wel het leeuwedeel
van de programma's, maar de groei
is er uit.
Er zijn zelfs enkele landen, die het
in 1977 aanmerkelijk slechter
deden dan vorige jaren.
Joegoslavië vooral, maar ook
Roemenië en Bulgarije. De
reisorganisatoren wijten dit ook
aan de mindere service, die er
geboden wordt en wat Joegoslavië
betreft vooral aan de vrij sterk
gestegen prijzen.
Een andere bestemming, die in
populariteit achteruit ging. was
Tunisië (wél veel strand, maar
buiten het hotel weinig vermaak).
Voor de komende zomer hebben de
meeste reisorganisatoren rekening
gehouden met die ontwikkeling en
minder ingekocht. Met Tunesië
timmert vrijwel alleen nog
„Reiskompas" aan de weg omdat
Of u zich nu via een reisorganisa
tie naar vakantieland laat bren
gen. dan wel er op eigen houtje op
uit trekt, zinvol is het altijd voor
af wat extra informatie te be
machtigen over het reisdoel. We
liswaar worden in de brochures
van de touroperators al de nodige
tips gegeven, maar die zijn vrij
beperkt.
Die extra informatie krijgt men
bij de verkeersbureaus. Zeker
voor de individueel reizende va
kantieganger loont het de moeite
daar eerst eens op bezoek te gaan.
Sommige verkeersbureaus bie
den bijvoorbeeld voordelige ar
rangementen voor enkele dagen
aan; andere (zoals Duitsland) wij
zen weer op de mogelijkheid van
wat aparte vakanties, zoals reizen
langs slotburchten of een vakan
tie gecombineerd met een cursus
(zweefvliegen, kleien, schilderen
enz.)
Hieronder complete lijst van lan
den. die in Nederland zijn verte
genwoordigd.
BELGIË: Nationaal Belgisch Ver
keersbureau, Leidseplein 7, Am
sterdam. Tel. 020-25125L
Verkeersbureau, Reguliersdwars-
straat 54-58, Amsterdam. Tel. 020-
248431.
CANADA: Canadees Nationaal
Verkeersbureau, Laan van Meer-
dervoort 96, Den Haag. Tel. 070-
464400.
DENEMARKEN: Deens Ver
keersbureau, Keizersgracht 518,
Amsterdam. Tel. 020-226717.
DUITSLAND: Duits Reis-Infor-
matiebureau, Spui 24, Amsterdam.
Tel. 020-241293/4/5.
FINLAND: Fins Nationaal Ver
keersbureau, Kleine Gartman-
plantsoen 21, Amsterdam. Tel. 020-
233059/238713.
FRANKRIJK: Nationaal Frans
Verkeersbureau, Prinsengracht
670, Amsterdam. Tel. 020-247534.
GRIEKENLAND: Griekse Natio
nale Organisatie voor Toerisme.
Leidsestraat 13, Amsterdam. Tel.
020-254212.
GROOT BRITTANNIË: Brits Toe
risten Bureau, Leidseplein 5, Am
sterdam. Tel. 020-234667.
BULGARIJE: Nationaal Bulgaars IERLAND: Iers Nationaal Bureau
voor Toerisme, Heiligeweg 14, Am
sterdam. Tel. 020-250306/246783.
ISRAËL: Israëlisch Nationaal Ver
keersbureau, Wijde Kapelsteeg 2.
Amsterdam. Tel. 020-249642.
ITALIË: Nationaal Italiaans Ver
keersbureau. Stadhouderskade
103, Amsterdam. Tel. 020-733264.
JOEGOSLAVIË: Nationaal Joe-
goslavisch Verkeersbureau, Vijzel
straat 4, Amsterdam. Tel.
020-220483.
MAROKKO: Nationaal Marok
kaans Verkeersbureau, Leidse
straat 59, Amsterdam. Tel.
020-251683/4.
NOORWEGEN: Noors Nationaal
Verkeersbureau, Leidsestraat 74,
Amsterdam. Tel. 020-222545.
OOSTENRIJK: Oostenrijks Toe
risten Verkeersbureau, Singel 464,
Amsterdam. Tel. 020-255933.
POLEN: Pools Verkeersbureau Or-
bis, Leidsestraat 64, Amsterdam.
Tel. 020-253570.
PORTUGAL: Portugees Nationaal
Verkeersbureau, Keizersgracht
534, Amsterdam. Tel. 020-220097.
ROEMENIË: Roemeens Nationaal
Verkeersbureau, Kleine Gartman-
plantsoen 17-19, Amsterdam. Tel.
020-239044/233489.
SPANJE: Spaans Nationaal Bu
reau voor Vreemdelingenverkeer,
Laan van Meerdervoort 8, Den
Haag. Tel. 070-465900.
TSJECHOSLOWAKIJE: Tsje-
choslowaaks Reisinformatiebu
reau, Leidsestraat 4, Amsterdam.
Tel. 020-222788.
TUNESIË: Nationaal Tunesisch
Verkeersbureau, Leidsestraat 61,
Amsterdam. Tel. 020-224971/2.
U.S.S.R.: Intourist, Ilonthorst-
straat 42, Amsterdam. Tel. f
020-798964.
ZUID-AFRIKA: Satour, Leidse- i
straat 64-6G, Amsterdam. Tel. 020-
243007.
ZWEDEN: Zweeds Nationaal Ver- j
kcersbureau, Laan Copes van Cat-
tcnburch 131, Den Haag. Tel. 070- j
638919.
ZWITSERLAND: Nationaal Zwit
sers Verkeersbureau, Konings
plein 11, Amsterdam. Tel.
020-222033.
de nieuwe directeur van deze
organisatie, Herman Behrens, dit
land al jarenlang tot zijn
specialiteit heeft gemaakt.
Landen, die nog steeds goed in de
markt liggen, zijn Spanje, dat de
inzinking weer helemaal te boven
lijkt te zijn en Griekenland en
Portugal (wel wat prijzige, maar
koppige trekkers).
Q VER de prijzen: grofweg kan
worden gezegd, dat die met
drie tot vijftien procent omhoog
zijn gegaan. Die stijging geldt ook
voor een per traditie als
goedkoopte-eiland bekend staand
land als Spanje. De vorig jaar
afgedwongen hogere salarissen van
het hotelpersoneel vinden nu hun
weerslag in de reisprijzen.
Trouwens, ook Engeland, het
shoppingcentrum van het
continent, is ook lang zo voordelig
niet meer als de afgelopen jaren.
Met enige nadruk moet echter
worden gezegd, dat het hier slechts
om globale notities gaat. Tussen de
aanbiedingen van de touroperators
bestaan nog steeds op zelfde
bestemmingen vrij royale
verschillen.
De klant kan daar natuurlijk
gebruik van maken. Net als elke
supermarkt of de slager om de
hoek hebben ook de reismakers
hun reclame-aanbiedingen. De
krenten uit de pap, waarmee zij
breeduit adverteren (en die er nu
dan ook al wel uit zullen zijn).
Maar let wel: verbindt aan die
trekkers nooit de conclusie, dat er
goedkope en dure touroperators
zouden zijn, als men althans naast
de prijs ook de kwaliteit vergelijkt.
De winstmarges zijn beperkt en
geven de reisorganisatie
nauwelijks de kans met prijzen te
rommelen zonder ook wat af te
doen aan de kwaliteit.
COMS betreft die kwaliteit de
accomodatie (een appartement
pal boven een discotheek, langs
een spoorlijn, ver van het strand),
kan uiteraard voordeliger worden
aangeboden). Soms is de kwaliteit
van de maaltijden oorzaak van een
lagere prijs (het is geen
uitzondering, dat klanten van twee
verschillende reisorganisatoren in
een zelfde hotel in de eetzaal met
scheve ogen naar elkaar kijken
omdat de een wél die vijfde gang
kreeg maar daarvoor ook een
paar tientjes meer betaalde en
Goed om even te weten voor hen, die bl| het vergelijken van de relsprelzen van
nü en die van vorig jaar op wat té foree verschillen stutten: voor het eerst Is
ditmaal de luchthavenbelasting, die vroeger een extra was, In de relssom
begrepen. Dat scheelt bijna veertig gulden. Wet dat betreft is er wat meer
uniformiteit gekomen.
Toe te Juichen, al blijven er nog steeds wensen. Bijvoorbeeld ten aanzien van het
kinderkortingen-systeem, waarvoor elke reisorganisator nog zijn eigen regels
heeft. Let bij het rekenwerk dus vooral ook déérop.
PIEK: tussen 1 Juli en 14 augustus
Ga, als het even kon voor 1 Juli of na 27 augustus met vakantie in die weken gaan
de Nederlandse scholen er op uit en tussen 15 juli en 5 augustus ook nog eens
de bouw. En wat de buitenlandse vakanties betreft. Noordrljn-Westfalen. de
Duitse deelstaat, waar wij het meest mee te maken hebben, heeft vrijaf van 29
Juni tot 12 augustus.
de ander niet).
Invloed kan ook uitgaan van de
wijze, waarop de toerist, eenmaal
ter plaatse, wordt opgevangen.
Staan er twee, drie of vier hostesses
ter beschikking of maar één? Word
je, éls er iets misgaat, aan je lot
overgelaten of kan je te allen tijde
een beroep doen op gastvrouwen
en -heren?
Neem cok de reis. In de praktijk is
wel gebleken, dat Nederlandse
luchtvaartmaatschappijen
duurder zijn maar ook meer service
bieden. Met name als mén die
vergelijkt met buitenlandse
charter-ondernemingen, die vaak
met dumpprijzen op de
Nederlandse markt opereren, maar
er dan ook geen been in zien
passagiers, éls er iets misgaat, een
nacht lang op een vreemde
luchthaven te laten wachten.
TJET gaat er maar om welke
x waarde je aan comfort, service
en kwaliteit hecht. Maar zelfs éls
die factoren bij twee verschillende
touroperators gelijk zijn en éls het
om geheel vergelijkbare
arrangementen gaat. betekenen
prijsverschillen niet. dat de ene
touroperator je het vel over de neus
haalt en de ander de hand over het
hart heeft gestreken omder het 1
mom van het bevorderen van
sociaal toerisme.
Wie de prijzen van die
arrangementen gedurende alle
weken van het seizoen bij elkaar
optelt, ontdekt dat de
eindbedragen vrijwel gelijk zijn.
Het enig verschil is, dat de ene
touroperator om bedrijfspolitieke
redenen zijn piekprijzen weer op
andere weken legt dan de ander
en omgekeerd.
De klant legt dat de verplichting op
meer dan één brochure in huis te
nemen, want een leuk financieel
meenemertje levert dat altijd op.
QPVALLEND in de nieuwe
brochures is de
overweldigenden groei van het
aantal eigen auto-reizen (met de
auto op stap en vakantievieren in
een van tevoren gereserveerd
appartement of bungalow). Veel
touroperators hebben die zoals
gezegd ook gebundeld in een
afzonderlijk programma.
Een paar jaar geleden zijn de
reismakers er aarzelend mee
begonnen. Niet omdat zij daar een
belangrijke nieuwe markt zagen
liggen tenslotte verdienen ze er
veel minder aan dan aan
vliegvakanties! maar omdat ze
wel moesten. De vliegmarkt leek
wat in te zakken en meer
vakantiegangers trokken er per
auto op uit.
Van die ontwikkeling althans een
graantje mee te pikken ter
compensatie van de teruggang van
het vliegtoerisme was hoofddoel.
Met in het achterhoofd natuurlijk
de hoop. dat die autotoerist
tenslotte ook eens een vliegklant
zou worden. Of dat laatste is
gebeurd, vermelden de statistieken
niet. Wél, dat het autotoerisme
sindsdien een nieuwe injectie heeft
gekregen en nü vrijwel geen enkele
touroperator ook al uit
concurrentieoverwegingen meer
om die autotoerist heen kan.
TP EN andere ontwikkeling: de
toenemende belangstelling
voor busreizen (pardon,
touringcar-vakanties). De bus is
terug en de markt groeit beter dan
die van de vliegreizen. Ook die
bustoerist krijgt in de brochures
dus meer attentie dan voorheen.
Zelfs van een verstokte
vlieg-touroperator als
Neckermann, die er dit seizoen
voor het eerst mee begint (en
daarom ook de naam NVR
veranderde in gewoon Neckerman
Reizen).
Een tendens, die de sinds jaar en
dag in busreizen gespecialiseerde
reisorganisatoren uiteraard niet
met gejuich begroeten, al kunnen
zij nog steeds bogen op een vaste
(en ook groeiende) klantenkring.
Die busreizen beperken zich al lang
niet meer tot de geijkte
vakantiegebieden in Duitsland, de
Benelux en de Alpen. Ze gaan ook
het water over, naar Engeland,
Ierland en de Scandinavische
landen, in verreweg de meeste
gevallen in de vorm van (wél wat
prijzige) rondreizen. Zelfs de
spoorwegen doen daar (via het
eigen reisbureau Trans) aan mee
(weg met de trein, oversteken met
de boot en daarna een bustocht).
Rondreizen, die overigens ook op
het continent worden geboden, tot
diep in Spanje, Griekenland en
Turkije toe.
"QIT die groeiende belangstelling
w voor bus- en eigen auto-reizen
zou kunnen blijken, dat de
vakantieganger wat afraakt van
het ideaal van voorheen: luieren in
de zon op een ver strand en verder
geen zorgen. Hij wil meer zien.
Voor een deel is dat waar, zeker
waar het de verre busreizen betreft,
die in vergelijking met een
vliegvakantie veelal duurder
uitvallen.
Maar voor het toenemend gebruik
van de eigen auto geldt dat lang
niet in elk geval. Financiële
voordelen lijken hier een
belangrijker rol te spelen. Voor een
gezin met een paar kinderen wordt
een vliegvakantie immers een
haast onbetaalbare zaak.
Het graag als individu op vakantie
gaan is een argument, waaraan ook
in reiswereld wordt getwijfeld. Bij
Holland International gelooft men
er nog heilig in (vandaar ook die
negen programma's), maar bij
Christoffel (de tweede reismaker in
ons land) zegt men, dat dit in de
praktijk niet is gebleken.
Neckermann twijfelt eveneens:
vorig jaar was er zo weinig
belangstelling voor de „vrije
vogels-reizen" (vliegen en bij
aankomst een huurauto op het
vliegveld), dat ze voor komende
zomer geschrapt zijn.
Toch: algemeen is de
verwachting, dat de zontoppers in
de toekomst minder aftrek zullen
vinden, althans minder zullen
trekken dan de kijkreizen, de
arrangementen, die behalve strand
ook wat anders laten zien.
Uit de reisboeken blijkt dat: de
toerist van vandaag wil wat meer
naar huis nemen dan het
strandkleurtje alléén.
o-
- J
v&l
1
