Prof. Verkuyl 70 jaar
Gereformeerden praten vandaag met Zuidafrikanen
Afrikanen zoeken
eigen theologie
Verzet in NG kerk
tegen onbijbels
huwelijksverbod
UIT DE KERKBLADEN
Gezamenlijk
gesprek is
broodnodig
VANDAAG
Voorbijganger
MAANDAG 16 JANUARI 1978
KERK
Trouw/Kwartet
door Jone Bos
Op Goede Vrijdag van het
jaar 1970 bewoog zich een zeer
lange stoet „kleurlingen"
(mensen van gemengden
bloede) door de straten van
Kaapstad. Tot hun verbazing
zagen passerende blanken
aan het hoofd van de stoet
één „echte" blanke in stem
mig donker pak en zwarte
hoed. Het kon zo een dominee
uit de Boerenkerken zijn.
ware het niet dat zoiets on
voorstelbaar was.
Op een open plek stopte de stoeten
voerden enkele sprekers het woord*
over de zaak. die hen in beweging
gebracht had: de gedwongen ver
huizing van duizenden mensen om
dat de overheid hun woongebied
..blank'' verklaard had. De laatste
spreker was de lange, donker gekle
de blanke: professor Johannes Ver
kuyl. predikant en hoogleraar vin
de gereformeerde kerken in Neder
land Zijn woord was als dat van de
profeten: striemend voor de macht
hebbers. liefdevol voor de verdruk
ten. Prof. Verkuyl heeft nooit meer
een visum voor Zuid-Afrika gekre
gen. Een officiële Zuidafrikaanse
staatscommissie zei het in 1974 zo:
..Prof. Verkuyl kan dus tereg als
een van Suid-Afrika se grootste
teenstanders in Nederland beskou
word" (rapport commissie-Schle-
busch. pag. 74).
Verkuyl als pastor; als prediker; als
spreker; als schrijver; Verkuyl en
de zendingswetenschap; Verkuyl
en de atoombewapening; Verkuyl
en Indonesië. Verkuyl en Zuid-Afri
ka. Wat zullen wij in dit. uit dank
bare vriendschap geschreven ver
haal over al deze dingen zeggen nu
prof. Verkuyl vandaag zijn 70ste
levensjaar voltdoit? Deze regelen
kunnen niet meer dan een zwakke
echo zijn van dit met zoveel vitali
teit doortinteld leven.
Afkomstig uit de polder, die zoveel
steunpilaren voor kerk. staat en
maatschappij geleverd heeft de
Haarlemmermeer - werd Verkuyl
in 1932 predikant in Laren (N.H.) en
in 1937 pastor onder de „hier te
lande studerende Oosterlingen".
Dat pastoraat luidde kennelijk de
overgang naar de zending in. want
vanaf 1939 is de zendeling Verkuyl
op Midden-Ja va te vinden. Na drie
Jaar treft ook hem het Jappen
kamp en na weer ruim drie jaar de
bevrijding, hereniging met het ge
zin en opnieuw: de arbeid. De grote
Kraemer had hem reeds in Neder
land oog bijgebracht voor de opko
mende vrijheidsaspiraties bij de In
donesische volkeren Toen dan ook
de republiek ..Djokja" in augustus
'45 uitgeroepen werd en hier het
gereformeerde volksdeel onder de
leus ..gezag is gezag, rebel is rebel"
daartegen gemobiliseerd werd.
stapte Verkuyl uit het gelid. Aan de
kant van de republiek zaten te veel
mensen, die hij hoogachtte ik
noem er slechts twee: dr. Leimena
en mr. Amir Sjarifuddin en zo
werden Verkuyl en Gramberg de
eerste kerkelijke Nederlandse afge
vaardigden. die in 1946 de demar
catielijn overschreden. Djokja be
zochten en zelfs met de ..collabora
teurs" Hatta en Soekarno spraken;
ongehoord voor die dagen. Een
zaam was de positie van veel zen
dingsmensen toen, ook al liet het
gereformeerde volk zijn zendelin
gen alléén politiek, en zeker niet
kerkelijk, vallen.
Hij zag de dageraad der onafhanke
lijkheid als het begin van een nieu
we verhouding tussen volkeren, die
door de loop van de historie zo op.
elkaar betrokken waren geraakt.
Een diepe voldoening was dan ook
voor Verkuyl de dag van de souve-
reiniteitsoverdracht van Nederland
aan Indonesië. 27 december 1949.
Een diepe teleurstelling werd het
voor hem nog mee te moeten ma
ken hoe deze verhouding, vooral
tengevolge van onverwerkte frus
traties in de Nederlandse politiek,
tussen 1958 en 1962 naar het abso
lute nulpunt terugliep. Zelf wilde
hij in deze krant omstreeks 1958
duidelijk maken hoeveel er op het
spel stond. Zijn artikelen werden
geweigerd; wel verscheen er een
hoofdredactioneel „Niet ter discus
sie". Met enkele medestanders pu
bliceerde hij toen een boekje „Ter
dege ter discussie" (d.wz. het Ne
derlandse Nieuw-Guinea-beleid).
Zijn vruchtbaarste Indonesische
jaren waren de jaren tussen '48 en
'58. In de Nederlandse zending is
Verkuyl wellicht niet de pionier.
maar zonder enige twijfel wel de
grote „ontwikkelaar" geweest van
een moderne tak van zendings
werk: via het gedrukte woord. Met
een onvoorstelbare gedrevenheid
kwam het ene na het andere boek
uit zijn handen. Alleen in de Indo
nesische taal al publiceerde hij 35
boeken en boekjes op allerlei terrei
nen: dogmatiek, kerkgeschiedenis,
ethiek, maar ook politiek. In een
land. waar de traditie van het ge
drukte woord ook bij de opkomen
de intelligentsia nog maar heel
zwak is. kan het belang van Ver-
kuyl's arbeid in dit opzicht moeilijk
overschat worden. Mede dankzij
zijn krachtige stimulerende arbeid
bezitten de Indonesische kerken nu
een grote, christelijke uitgeverij
met een uitgebreid fonds.
Schrijven was echter niet het enige.
Preken en doceren behoorden ook
tot de essentie van zijn werk. Voor
al het hoogleraarschap aan de
christelijke universiteit van Dja
karta had een grote plaats in zijn
hart, omdat hij zo geweldig begeer
de een goed leermeester te zijn voor
een jeugd, die aan een nieuwe toe
komst bouwde. Zo maakte ik hem
zelf ook mee. Als hervormd man uit
een veel jongere generatie zag ik
hem op een gereformeerde Hol
landse jongerenclub in 1954 in Dja
karta voor het eerst. Die avond
hoorde ik ook voor het eerst uit
gereformeerde mond iets vriende
lijks over Karl Barth. Over hem
sprak Verkuyl met ons en toen al
instemmend. Dat was in die da
gen in gereformeerde kring geen
gemeengoed. We zijn sedert de ja
ren zestig met elkaar verbonden
geraakt door ons beider werk op
aanpalende kerkelijke terreinen.
Eind '62 was hij definitief uit Indo
nesië teruggekeerd en vanaf '63
werd hij algemeen secretaris van
de Nederlandse zendingsraad. Hij
heeft weieens gezegd dat hij hoopte
na zijn terugkeer in Nederland nog
enkele jaren rustig te mogen arbei
den. Die hoop is vervuld en waaruit
dat „rustig" dan bestaan heeft,
moge uit een onvolledige opsom
ming blijken:
ongeveer twintig Nederlandse
boeken vloeiden uit zijn pen. waar
onder het kloeke standaardwerk
„Inleiding in de nieuwere Zen
dingswetenschap".
voorzitter van de stichting Kai-
ros (1968-1973) tot steun aan het
Christelijk Instituut van zijn grote
vriend Beyers Naudé.
voorzitter van de raad van ad
vies Buitenland van de Unie School
en Evengelie (1968-1973).
voorzitter van de onder zijn lei
ding krachtig uit de grond gescho
ten protestantse ontwikkelings-or-
ganisatie ICCO (1965-'73).
hoogleraar aan de VU
(1968-1978).
eindredakteur van het zendings-
wetenschappelijk tijdschrift „de
Heerbaan", later „Wereld en Zen
ding".
krachtig inspirator van de acties
tot steun aan jonge kerken „brood
voor het hart" en „kom over de
brug".
En dan zwijg ik nog over het grote
aantal mensen: predikanten, „le
ken". politici, journalisten, dat in
de loop van deze jaren één of meer
dere brieven van deze beroerder
Israëls ontvangen heeft over een
onderwerp, dat altijd op de één of
andere manier met het Evangelie
te maken had. Belerend, bestraf
fend. waarschuwend konden die
brieven zijn. Hij, die als schrijver
dezes reeds lang het (dienst-)huis
van de confessionele politiek verla
ten heeft en andere wegen gaat.
kan er van meepraten. Dat accep
teer je bij Verkuyl omdat je weet
dat geen ander motief speelt dan
bezorgdheid over de zaken van zijn,
onze Heer.
Proberen wij nu als leerling van
deze wijze leidsman dit alles in
enkele woorden te karakteriseren,
dan schieten er drie in onze ge
dachten:
Jo Verkuyl heeft de moed gehad
telkens weer grenzen te overschrij
den: in 1946 naar de Republiek
Indonesië, in 1956 inzake Nieuw-
Guinea. in 1966 inzake Vietnam
(met Piet Nak de straat op) en nog
weer later t.a.v. Zuid-Afrika. Hij
heeft er krachtig toe bijgedragen
dat het gereformeerde volk de ven
sters op de wereld geopend heeft.
Jo Verkuyl's leven is een sym
bool voor wat participatie werke
lijk is. Hij heeft ons geleerd dat
geloven geen zaak van orthodoxie
alleen, maar ook van orthopraxie,
van deelnemen aan en in het gees
telijke worstelingen van onze tijd
Prof. dr. J. Verkuyl
is. of dat nu atoombewapening of
marxisme is;
Jo Verkuyl heeft ons steeds weer
voorgehouden dat verzoening een
centraal gegeven is voor de chris
tusbelijder; verzoening tussen
mensen, maar ook tussen volken.
Een waarachtig pastor is hij dan
tenslotte ook nog; hoevelen, waar
onder ikzelf, kunnen niet getuigen
dat deze vriend bij ziekte een wer
kelijk vriend bleek te zijn. Om nog
maar niet te spreken van de einde
loze rij Indonesiërs, Zuid-Afrika
nen en later ook Zuid-Amerikanen,
die in de loop der jaren op alle
mogelijke en onmogelijke tijden
welkom waren in het grote huis aan
de Van Eeghenstraat.
Daardoor komen wij dan uit bij
haar, die al 45 jaar met de kinderen
alle lief en leed met hem deelt.
Mogen wij slechts onze bewonde
ring uitspreken voor een leven
naast en met zo'n intens werkende
man, en respect voor de offers, die
dat ongetwijfeld wel met zich mee
moet hebben gebracht.
J. Bos (45) te Odijk is algemeen
directeur van de protestantse me
definancieringsorganisatie ICCO
te Utrecht.
door Hennie Serfontein
PRETORIA Vandaag begin
nen de gesprekken tussen de
delegatie van de gereformeerde
kerken uit Nederland en de ver
tegenwoordigers van de (blan
ke) Nederduitse gereformeerde
kerk in Afrika, die ongeveer 90
percent vertegenwoordigt van
alle Afrikaners.
Het Nederlandse bezoek kan beslis
send zijn voor de 300 jaar oude ban
den tussen de Nederlandse en Zuid
afrikaanse kerken Deze beslissing
kan ook van betekenis zijn voor de
relatie tussen de twee landen.
De blanke NGkerk heeft het verzoek
van de Nederlandse delegatie afge
wezen voor een gezamenlijk gesprek
met de zwarte kerken. De Nederlan
ders ontmoeten de zwarte, kleurlin
gen en indieêr kerken afzonderlijk.
Ook ontmoeten de Nederlanders de
vooraanstaande theologen Manas
Buthelesl en Beyers Naudé. Deze
ontmoetingen zijn door de Neder
landse vertegenwoordigers in Preto
ria georganiseerd. Dr Frans O' Brien
Geldenhuys. de directeur van de
raad voor oecumenische zaken van
de NGkerk. zei afgelopen week dat
de gesprekken zullen leiden tot een
beter begrip met de Nederlandse
kerken. „Je kunt beter als christenen
met elkaar praten dan de verbinding
verbrekenzei hij.
Banning
De leiders van de NGkerk die be
trokken zijn bij de besprekingen met
de zes man sterke delegatie van de
Nederlandse gereformeerde kerken
hebben vertrouwelijk informatie ge
kregen over de mensen die op dit
moment in gevangenschap zijn op
grond van de terrorisme-wet.
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/
DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 4. Rot
terdam
Tel. 010-115588 (red)
Schiedamsevest 52
Tel. 010-115700 iadv>.
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den
Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
TeL 05200-17030
Deze informatie zullen de Nederlan
ders tijdens de discussie met de
NGkerk voorgelegd krijgen. De Afri
kaanse kerkleiders hopen hiermee
de Nederlanders te overtuigen dat de
regering goede gronden heeft om
deze mensen vast te houden en orga
nisaties te verbieden.
Rapport, het in Johannesburg ver
schijnende regeringsgezinde dag
blad. wees gisteren op een „docu-
mentenbom". die alleen maar be
kend was bij het departement van
Justitie, die door minister Jimmie
Kruger van justitie beschikbaar ge
steld is om de Nederlanders eens en
voor al duidelijk te maken dat „wij
niet zomaar als een zootje dictators
mensen gevangen zetten".
Dr. Frans O'Brien Geldenhuys. de
directeur van oecumenische zaken
zou tegen Rapport gezegd hebben
dat hij informatie had, die de rege
ringsactie motiveerde. Het rapport
had als ondertitel. Opzienbarend
document aan NGkerk doet licht
opgaan voor Nederlandse gerefor
meerden. Dr Geldenhuys zei mij
oat hij gedeeltelijk verkeerd geci
teerd was De getallen zouden later
dit jaar toch in het parlement be
kend gemaakt worden. Dr. Gelden-
KAAPSTAD De provinciale syno
de Kaapstad van de (blanke) Neder
duitse gereformeerde kerk wil, dat
enkele apartheidsbesluiten, die de-
generale synode van de NG kerk
vier jaar geleden heeft genomen, on
gedaan worden gemaakt. Met name
vraagt de Kaapse synode, dat de
generale synode haar verbod van
het interraciale huwelijk intrekt. De
Kaapse synode beschouwt dit ver
bod als onbijbels.
Andere eisen van de Kaapse synode
hebben betrekking op de vorming
van een interraciale synode en de
openstelling van alle kerken voor
alle rassen. De Kaapse voorstellen
komen dit najaar aan de orde op de
generale synode, die eens in de vier
Jaar gehouden wordt.
KAMPALA De bevolking van
Oeganda heeft Sinds 1 Januari naast
de zondag een tweede rustdag per-
week. President Idi Am in heeft de
islamitische rustdag tot verplichte
vrije dag verklaard, hoewel maar zes
procent van de Oegandezen islamiet
is. tegen zestig procent christenen.
Amin Is zelf enkele Jaren geleden
islamiet geworden, toen het christe
lijk geloof hem niet langer beviel.
MANCHESTER Evenals in Ne
derland onderkent men ook in Enge
land het gevaar van vrijblijvendheid
ten aanzien van de gebedsweek voor
de eenheid der christenen (18-25 Ja
nuari) De anglicaanse bisschop van
Manchester. Patrick Rodger, heeft
daarom in het blad van zijn bisdom
Crux voorgesteld, in de gebedsweek
in gebed en actie concreet bezig te
zijn met de problemen van Noord-
Ierland
huys zei dat de gegevens bekend
gemaakt waren om het artikel van
prof. dr. H. Ridderbos in het Gere
formeerd weekblad te weerleggen,
waarin hij schreef over honderden
mensen, die gearresteerd waren. Dr.
Geldenhuys ontkende dat hij ook
maar iets vertrouwelijks had ont
vangen over individuele gevallen.
Hij zei dat Kruger hem slechts rap
porten had gegeven, die openbaar
zijn, zoals het Schlebusch-rapport.
dat een parlementaire actie tegen de
studentenorganisatie Nusas en te
gen het Christelijk Instituut moge
lijk maakte. Geldenhuys zei dat
deze documenten toonden dat de
regering „een goede grond had voor
haar acties".
Geldenhuys ontkende dat een ker
kelijke delegatie de minister had
opgezocht maar hij wilde niet zeg
gen wie hem de aanvullende infor
matie had gegeven. De onthulling
van het aantal gevangenen aan de
kerkleiders kan in een nieuwe open
bare controverse in Zuid-Afrika wor
den. Sinds de rellen in Soweto heeft
de regering geweigerd de namen van
gearresteerden te geven. Wel heb
ben het Christelijk Instituut alvo
rens te zijn verboden en het be
trouwbare Instituut voor Rassen
verhoudingen aantallen bekend ge
maakt. Deze aantallen waren af
komstig uit krantenberichten. Hun
publikaties werden echter door de
regering verboden.
Dominee Cas Mak, de voorzitter van
de gereformeerde synode zei giste
ren dat de actie van de Zuidafri
kaanse regering tegen sommige per
sonen en organisaties het belang
rijkste gespreksonderwerp zal zijn.
Hij zei mij gisteren in Johannes
burg: „We willen weten waar de
blanke NGkerk staat met betrek
king tot deze maatregelen van de
regering."
Dominee Mak drukte zijn verrassing
en spijt uit dat een visum geweigerd
is aan Aldert Schipper. Hij zei: „Het
is jammer dat een journalist, die ik
ken en vertrouw, een visum gewei
gerd werd. Hij heeft vele jaren over
kerkelijke zaken geschreven en
wordt in Nederland hoog gewaar
deerd.
De zes Nederlandse delegatieleden
logeren ieder bij een vooraanstaand
lid van de NGkerk tijdens de eerste
vijf dagen van hun verblijf in Zuid-
Afrika. Ds. Mak logeert bij dominee
Dawie Beukes, de voorzitter van NG
synode. Deze zei mij gisteren dat hij
blij is. dat hij de gelegenheid heeft
enige tijd informeel contact te kun
nen hebben met de bezoekers, voor
dat de formele onderhandelingen
beginnen. Deze persoonlijke ge
sprekken kunnen de juiste sfeer
scheppen voor de echte onderhan
delingen, zei hij.
ACCRA (ANP) Tijdens een pan-
Afrikaanse conferentie in de hoofd
stad van Ghana. Accra, hebben theo
logen uit de derde wereld besloten
een vereniging op te richten van Af
rikaanse theologen, die in hoofdlij
nen moet aangeven hoe een toekom
stige Afrikaanse theologie moet zijn.
De conferentie werd bijgewoond
door negentig protestantse, rooms-
katholieke en orthodoxe theologen,
sommigen met hoge functies binnen
hun kerk. Zij kwamen uit Afrika,
Latijns-Amerika. Azië. het Zuidzee
gebied en de zwarte gemeenschap in
de Verenigde Staten. Een dergelijke
conferentie is eerder gehouden in
1976 in Dar es Salaam.
„We geloven." aldus een verklaring,
„dat de Afrikaanse theologie moet
worden verstaan tegen de achter
grond van de Afrikaanse samenle
ving en cultuur en de pogingen van
de Afrikaanse volken een nieuwe
toekomst te scheppen, die verschil
lend is van het koloniale verleden en
het neo-kolonialisme van het heden.
Afrika heeft een nieuwe theologische
benadering nodig, die afwijkt van de
dominerende westerse theologieën."
De conferentie gaf drie voorwaarden
aan voor een toekomstige Afrikaan
se theologie. Zij moet verklaarbaar
zijn in het verband van het Afrikaan
se leven en de cultuur. Zij moet een
theologie zijn van bevrijding tegeno
ver het racisme, de economische uit
buiting en de onderdrukking van
mensen door nationale en multi-na-
tionale instituten. Maar ook moet
het onderdrukken van zwarten door
zwarten ter sprake komen. Tenslotte
moet een Afrikaanse theologie dis
criminatie op grond van sexe bestrij
den. De vrouw moet een gelijke rol
als de man worden toebedeeld in het
leven van de kerk. Een kwart van de
negentig theologen in Accra was
vrouw.
Ds. W. R. van der Zee in Berichten
van de Maranathakerk (Den Haag.
hervormd):
Vele ouders maken zich grote zorgen
over de „vervreemding" van geloof
en gemeente bij hun kinderen. De
één zegt verbijsterd: we hebben het
ze zó voorgehouden! De ander: we
hebben ze zó vrijgelaten! We moeten
dan wel bedenken dat bij jongeren
verhevigd naar voren treedt wat óók
bij ouderen aan de gang is: de moei
te met het beleven van God in deze
tijd. Daarom is het niet voldoende
vnl. met jongeren bezig te zijn, maar
past het om de zorg voor het hele
gezin, voor de hele gemeente. Cate
chese en gezamenlijk gesprek is
broodnodig voor allen die in deze
tijd christen willen zijn. niet het
minst ook voor de ouders die de
taak hebben de woorden en verha
len door te geven aan hun eigen
kinderen. Het beleid van de kerkelij
ke gemeente moet erop gericht zijn
de generaties niet apart te stellen en
apart te behandelen, maar te vereni
gen rondom de Bijbel en tot ont
moeting en gesprek te brengen. Con
creet: liever geen apart jeugdwerk of
jeugddiensten, maar gezmsdiensten
en kindemevendiensten. jongeren
in kerkeraad en werkgroepen, kring-
werk met jong en oud sïmen. De
gemeente is de plaats waar jong en
oud beiden voluit serieus worden
genomen. Eén is uw leermeester en
u allen bent leerlingen Tussen
haakjes: het is heel merkwaardig,
dat op de laatste bladzij van het
Oude Testament staat dat de harten
van de vaderen tot de kinderen be
keerd zullen worden en de harten
van de Kinderen tot de vaderen. In
die volgorde. Dat geeft te
denken!
Kerk en groepen
Prof. dr. J. Plomp in het Gerefor-i
meerd Weekblad (uitgave Kok):
Het is te hopen dat de kritische
gemeenten en groepen niet van de
kerk vervreemden. Dat gevaar is le
vensgroot. Het gevaar van activis
me, los van de bijbelse wortel, het
gevaar ook van individualistische
vroomheid die dan wel authentiek
mag zijn maar zo weinig gedragen
wordt door de gemeente de grote
gemeente dat men betwijfelen
moet of ze toekomst heeft. Daarbij
ik zeg het aarzelend en in beschei
denheid maar toch. ik zeg het
ook in de kerken dringt toch waar
achtig wel iets door van het geschrei
van de armen en verdrukten in deze
wereld en wordt er toch ook wel enig
antwoord op gegeven, in woord en
daad. Ik zou graag zien dat de kriti
sche gemeenten en groepen (weer)
incorporeerden in de kerken. Dat zal
vermoedelijk niet van vandaag op
morgen kunnen. Allereerst zal daar
de wil toe aanwezig moeten zijn, aan
beide kanten. Vervolgens zullen,
denk ik, èn de kerken èn de groepen
zichzelf moeten herzien, moeten cor
rigeren. Anders leidt de (reïntegra
tie aanstohds tot kortsluiting. Maar
(reïntegratie blijft geboden. Geen
kerk, geen groep en geen mens, is
gebaat bij de polarisatie die thans in
zo hoge mate de relatie tussen de
kerk en de groepen kenmerkt. En
geen kerk kan bloeien als de actie
ven haar de rug toekeren. En geen
groep blijft evangelisch als ze niet
regelmatig de actie onderbreekt om
zich te laven aan de bronnen van het
heil.
Rust en onrust
Ds. J. H. Velema in De Wekker (chr.
geref.):
De kerkelijke situatie is met het
veranderen van het jaarcijfer niet
veranderd. Versta onder die kerke
lijke situatie heel het gebeuren en al
de verhoudingen tussen en binnen
kerken, zoals we dat nu al jaren
meemaken. Een situatie, die gety
peerd kan worden wat de verhou
ding tussen de kerken betreft: op de
plaats rust en wat de verhouding in
de verschillende kerken aangaat:
toenemende onrust.
Slecht weer
Slechtweer-christenen zijn er maar
al te veel, schrijft evangelist Wim
MalgO in Zijn blad Middcrnachlsrocp
en hij drukt er een lijstje predik-
ipi
HIJ DROEG HET WEG
Wat doen wij met onze zonden? Mi
de vele zonden. Met de leugens en
verbreking van trouw? Met het feit
dat we elkaar bestelen, niet geven
waar we recht op hebben, elkaar
geen ruimte gunnen? Wat doen we
ermee? Een heel enkele keer namen
we ons voor om het goed te makea
Een heel enkele keer lukte het ook.
Maar vaker kwamen we niet ver.
Opnieuw waren onze handen vuil.
Kunnen mensen zonden
goedmaken? Wat doen we er dan
mee? We wrijven ze anderen aan. Wj
zoeken naar schuldigen. En
tegelijkertijd naar
verontschuldigingen. Nergens zijn
we zo knap en bedreven als in dit
bedrijf: verontschuldigingen zoef
en vinden. Een situatie die ons
noodlot werd. Een doem die altijd
op ons rustte. Laat iedereen blij zijiC^
dat we tot zolang weerstand hebben!
geboden. Dat er niet erger van
gekomen is. De anderen zijn de
schuldigen. Ze hebben niet
geholpen, maar hebben ons verleid,
uitgedaagd. Ga het maar uitzoekei
je komt altijd bij anderen terecht.
Wat doen we met zonde? We
verwijzen, we doen zonde weg. De
deur uit. Achtervolgd door oude 10
schulden beweren we altijd weer u
best opnieuw te kunnen beginnen.
We doen een schoon overhemd aan.Lj
gestreken en gesteven en wie doet .ar
ons wat? We weten van geen kwaad:
Vergeten lukt soms. Vergeten lukt
voor wie het weet vol te houden
steeds beter. Het wordt een routine.]
Wat doen we met zonde? We denkei
ermee te kunnen leven. Zie het lam i
Gods. dat „de zonde der wereld"
wegneemt. Deze zonde dat we ons
niet wilden laten helpen. En
iedereen opzij duwden die ons
daaraan herinnerde. Tenslotte Hei
die kwam om ze van ons weg
nemen. Ook Hem duwden we wi
van de weg af. In het ravijn van de
dood. „De zonde der wereld". In
deze weken gaat het boek open, di
van Hem vertelt. Het lam Gods. Et
man als een lam. Bereid om te lijdt
en te dragen en weg te nemen. Wat
doen we met zonde? We kunnen er
niets mee. Hij kan er wat mee. Hij
deed er wat mee. Hij droeg het weg.
(Johannes 1,29).
1 Jen
ns l
tte HenT
gte
Sipke van der Land 113
De Kampense uitgeverij heeft enij^j
tijd terug een viertal kleine boekj^
uitgegeven met links de tekst vaiel
een psalm en telkens op de linkerpio:
gina de tekst van een psalm cfe
rechts een kleurenfoto (resp. getl
teld: Psalmen van vertrouwen.
van aanbidding. van vreugde
van dankbaarheid). In dezelf<%r
trant uitgevoerd zijn twee nieuy^
uitgaafjes met door de publicist Si ai
ke van der Land uitgekozen fra01
menten uit de bijbelboeken Pretje
ker en Spreuken. Ze heten: „De 1 e
venswijsheid van Prediker" K
„Spreuken van levenskunst" (prijjj
per stuk 7,90). De vertaling is d e]
van het Nederlands bijbelgenooei
schap en de kleurenfoto's zijn va j,
meergenoemde Sipke van der Lanf
die dus niet slechts de pen hanteei|ie
Er zijn nóg twee nieuwe uitgave
van Kok, waaraan de naam van Si
ke van der Land is verbonden: „Ib
navolging van Christus" en „De b|a
lijdenissen". Deze boekjes bevattde
een verkorte bewerking van respe a,
tievelijk Thomas a Kempis' beroe»e
de Imitatio Christi en van de Cofe,
fessiones van Augustinus. Het eae
en ander wordt zó gepresenteei e
dat deze uitgaven (van 9,90 p e
stuk) als bijbels dagboekje kunnfy
dienen.
Robert S. Alley
Professor Robert S. Alley is als d
ken van de theologische faculte
van de universiteit van Richmond
de Amerikaanse staat Virginia or
slagen. Hij mag wel „Amerikaan
vraagstukken" blijven doceren. I i
Amerikaanse baptistenkerk, waaa
van de universiteit van Richmor'1
afhankelijk is, nam deze strafmai1
regel tegen Alley wegens ketter"
Op een congres van atheïsten hs
Alley verklaard, dat Christus noc11
van zichzelf heeft gezegd, dat 1"
God was of Gods zoon. Volgens A
ley zijn de uitspraken in de evanrf£
liën daarover de overtuiging van 1
evangelisten. Alley heeft tegen ij1
maatregel niet geprotesteerd. J
vindt hem overeenkomstig zijn vr r
zinnige instelling en de belang
van de universiteit.
beurten bij af, zoals hij dat naar wij
aannemen in een Zwitserse krant
vond. Alleen bij slecht weer is er
kerk, bij mooi weer niet.
Stad en land
Stad en land is de naam van een
nieuw losbladig liturgisch bulletin.
De samenstellers zijnswaren actief
betrokken bij de liturgische vernieu
wing. die zich de afgelopen jaren
onder leiding van ds E. Pijlman in
de gereformeerde Keizersgracht-
kerk in Amsterdam heeft voltrok
ken. Doel onder meer het publiceren
van direct bruikbaar liturgisch ma
teriaal. zoals teksten, gebeden en
liederen. Redactieadres Frans Hals
plein 6. Haarlem.
PARIJS De aanhangers viI(
aartsbisschop Lefebvre, die al bi
een jaar een parochiekerk in Pa
bezet houden, hebben aangeko J
digd eind maart of begin april e
tweede Parijse kerk te bezetten.
ARNHEM Zaterdag 23 septei
ber zal in Arnhem het tweede cc
gres van Europese belijdenisbevi
gingen worden gehouden. Het eers 1
congres was in 1974 in Berlijn. Vo
dit tweede congres worden vljfd j
zend deelnemers verwacht. De Oc
tenrijkse protestantse bisschop C l
kar Sakrausky is voorzitter van d«
beweging.
UMTATA Minister-preside
Matanzima van de republiek Tra
kei in Zuid-Afrika, wil dat de 45.(
methodisten in Transkei brek
met de 750 000 methodisten in Zu
Afrika. Zij moeten een eigen kerkl
ding en synode krijgen, vindt
premier. Hij verwijt de methodist!1
dat zij zich opstellen tegen de ooi.
hankelijkheid van Transkei.
