Exportbevorderi ng centraal aanpakken Staat steunt Volvo De Acht': tevreden en gelukkig Amsterdam voor vmf-stork wordt 1978 een jaar met zeer moeilij ke omstandigheden. Dat komt om dat de markt minder groot en de concurrentie feller wordt. Dollar fors in herstel ARBEIDERS- ZELFBESTUUR ""Staatssecretaris Beyen van economische zaken Maatregelen tegen belastingparadijzen Moeilijk jaar voor Vmf-Stork IJDAG 6 JANUARI 1978 FINANCIËN EN ECONOMIE O-* door J. G. Wolters AMSTERDAM „Ons bedrijfsleven heeft het er de laatste jaren op het stuk van de exportinspanningen beslist niet bij laten ritten. Integendeel, men is in de hele wereld bijzonder actief geweest. Denkt U alleen maar eens aan de zeer grote orders, die de Nederlandse industrie de laatste tijd in zware internationale concurrentie in het Midden-Oosten in de wacht heeft gesleept. pit zegt mr. K. H. Beyen. de nieuw noemde staatssecretaris van eco- imische zaken, die zich speciaal iet de bevordering van de handel gaan bezighouden. „Natuurlijk, zijn op dit moment voor het Ne- •landse bedrijfsleven heel ernstige lemen aan de orde. doch die 'lden eigenlijk voor het gehele be drijfsleven in West-Europa. Plan Europese Commissie: DEN HAAG (ANP) - De Europese Commissie, het „dagelijks bestuur" van de Europese Gemeenschap, acht verdere maatregelen tegen mis bruiken, die voortvloeien uit het be staan van „belastingparadijzen", gewenst. Belasting aan de bron op inkomsten uit effecten zou doeltref fend kunnen zijn. mits zij overal wordt geheven. Dit staat in een ant woord op vragen van een engels lid van het Europees Parlement. Edwards. ^Inhoudingen aan de bron zijn niet slechts belangrijk om misbruiken door belastingparadijzen te bestrij den, maar ook om andere vormen van belastingvlucht en -ontduiking tegen te gaan. zoals het eenvoudig niet aangeven van inkomsten. De ministerraad van de EG is reeds in beginsel akkoord gegaan met een richtlijn om internationale belas tingvlucht en belastingfraude te be strijden. Deze richtlijn is volgens de commissie „een eerste belangrijke stap". Maar er moet meer worden gedaan. Thans wordt met name on derzocht. of bepaalde transacties volledig moeten worden verboden, of dat ondernemingen bij bepaalde transacties beperkingen en ver plichtingen moeten worden opge legd. De verwachting van het concern is dat de spanning tussen de perso neelsbezetting en de voorhanden hoeveelheid werk nog zal toenemen. In dit verband wordt opgemerkt dat de gedachte om minder werk te ver delen over meer mensen op zichzelf aantrekkelijk is. maar dat deze op lossing is zo kostbaar is dat zij voor lopig als tijdelijk gezien moet Hworden. „Ook als we gezamenlijk bereid zou den zijn om de opbrengsten van ■goedlopende activiteiten beschik baar te stellen voor het behoud van Arbeidsplaatsen, zou dat niet toerei kend zijn". Ons bedrijfsleven heeft zich in de afgelopen jaren internationaal enorm ontwikkeld en de problemen, die zich nu nog voordoen zijn groten deels problemen, die moeten worden toegeschreven aan de recessie. Want die is. minstens zo belangrijk als onze „dure" gulden en de aanhou dende kostenstijging. Dat neemt niet weg, dat de stijging van de waar de van onze gulden, die we hebben* gezien een nadelig effect heeft op onze concurrentiepositie". Gulden Hoe staat mr Beyen in dit verband tegenover een devaluatie van de gul den? „Als bankier zou ik daar op dit moment geen voorstander van zijn. De ervaringen van de laatste jaren hebben beslist niet aangetoond, dat een devaluatie (waardeverminde ring) van de munt een effectief mid del is tot vergroting van de export van een land. Met name niet, omdat de import dan ook zoveel duurder word. De kostenstijging die daar weer uit .voortvloeit werkt direct door in de export. Dat een land als bij voorbeeld Zwit serland, dat toch ook een „harde" munt heeft, minder problemen daar van ondervindt moet men zien tegen de achtergrond van de lage inflatie in dat land. Daardoor wordt de ver sterking van de waarde van de munt in de concurrentiestrijd voor een deel gecompenseerd. De benoeming van mr Beyen tot nog toe lid van de raad van bestuur van de Amrobank en als zodanig speciaal belast met de verantwoor delijkheid voor het buitenlands be drijf van de bank tot staatssecretaris heeft hier en daar nogal wat opzien gebaard. Waarom deze overstap? „Wel", zegt mr. Beyen, „men heeft mij voor deze functie gevraagd en ik dacht dat het een belangrijke func tie was die vervuld diende te worden. U moet bedenken, dat het voor het eerst is dat er een staatssecretaris komt, speciaal belast met de buiten landse handel. In het verleden heb ik meer dan eens gedacht, dat er in de huidige om standigheden aan een dergelijke functie behoefte zou kunnen be staan. En toen men mij dus van de zijde van de VVD vroeg, of ik voor die post voelde heb ik mij daaraan niet kunnen onttrekken. Het opge ven van mijn huidige functie bij de bank en een aantal andere functies is overigens wel iets, dat mij bijzon der spijt". Geen uitspraken Over de taak..die de heer Beyen op zich gaat nemen en over het beleid dat hij van plan is te gaan uitvoeren, wil hij nu nog niets kwijt. „In de eerste plaats moet ik me in mijn taak nog gaan verdiepen en boven dien hebben de nieuwe bewindslie den met elkaar afgesproken dat er in het openbaar geen uitspraken zul len worden gedaan over wat de rege ring gaat doen voordat de regerings verklaring er is geweest." Zou mr Beyen niet liever minister zijn geweest van een afzonderlijk ministerie voor buitenlandse han del, waarop wel eens is aangedron gen? „Neen, ik geloof dat het juist is dat mijn nieuwe functie deel uit maakt van het ministerie van econo mische zaken. Bevordering van de buitenlandse handel is een stuk van het beleid van dit ministerie, dat nauw aansluit bij andere aspecten, zoals het industriebeleid e.d. In het kader van de economische politiek, die ons land moet voeren is het erg zinnig dat de buitenlandse handel daarvan een onderdeel vormt. Als men mij had gevraagd of er een apart ministerie zou moeten komen, had ik zeker neen gezegd." Met de kritiek, die wel eens te be luisteren valt dat er op het gebied van de exportbevordering te weinig gebeurt, dat er te weinig steun is vergeleken met het buitenland van de kant van de overheid, speci aal op het gebied van financierings faciliteiten, is mr Beyen het niet eens. „Ik geloof niet dat er te weinig gebeurt," zo meent hij. „Kijk, in het verleden was het zo dat onze export heel goed draaide op eigen kracht. In vergelijking tot lan den om ons heen werd veel minder aan exportbevordering gedaan dan nu. In de eerste plaats omdat wij in beginsel een vrijhandelsland waren en als zodanig afkerig van een ster ke beïnvloeding door allerlei over heidssubsidies zoals in andere lan den. Maar ook was het zo. dat er voor dergelijke subsidies in vroegere perioden minder aanleiding was. Geen verwijt Dezer dagen kwam de benoe ming af van mr K. H. Beyen (54) lol staatssecretaris van econo mische zaken, speciaal belast met de handelsbevordering. Mr Beyen zoon van wijlen mr J. W. Beyen, die minister van bui tenlandse zaken was in het tweede kabinet-Drees maakt sedert begin 1970 deel uit van de raad van bestuur van de Am sterdam-Rotterdam Bank. al waar hij de verantwoordelijk heid draagt voor het buiten lands beleid van de bank. Met de nieuwe staatssecretaris had een onzer redacteuren dit gesprek. Bevordering van de werkgelegen heid ziet mr Beyen als een belang rijk nevenaspect van de exportbe vordering. „Men moet zijn functie in sterke mate zien in het kader van de werkgelegenheidsproblematiek en van het beleid dat gevoerd zal wor den om die werkgelegenheid te ver beteren. Op dit moment kan ik niet zeggen hoe we dat allemaal precies zullen gaan doen en wat onze plannen in die richting zijn. U zult dat nog even moeten afwachten." Mr K. H. Beyen Daarom geloof ik dan ook beslist niet, dat de overheid hier een verwijt van nalatigheid is te maken. Wel meen ik. dat we in de huidige situa tie de zaken wat meer centraal zul len moeten gaan aanpakken. An ders gezegd, de noodzaak tot coördi natie van de activiteiten van over heid en bedrijfsleven op het gebied van de exportbevordering is zeker aanwezig." Ziet de heer Beyen mogelijkheden in het meer dan tot nog toe het geval is geweest inschakelen vat) onze ambassades in het buitenland bij de handelsbevordering en -bege leiding? „Ik meen, dat onze ambas sades niet alleen al zeer veel doen op dit terrein, maar ook bijzonder nut tig werk doen. Uit hoofde van mijn functie bij de Amrobank, dus als bankier, heb ik veel contact gehad met onze ambassades in het buiten land. En ik moet zeggen, dat ik onder de indruk ben gekomen van de wijze waarop men steun verleen de als daarom werd gevraagd." Overheidssteun Over de vraag, of de steun van de overheid bij het bevorderen van onze export zich in het bijzonder zal moeten richten op individuele be drijven dan wel op exportorganisa ties en of deze steun meer dan voor heen bestemd zal moeten worden voor de bevordering van de export door kleinere bedrijven, wil de heer Beyen zich nu niet in detail uitspre ken. Wel zegt hij, dat ook grote bedrijven voor het verwerven van (grotere) orders vaak overheids steun nodig hebben. Maar, ik geloof dat we ons zeker op het gehele be drijfsleven dus ook de kleinere zullen moeten richten. De steun is volgens Van Aardenne bedoeld, om het bedrijf „vanaf 1980 weer op de been te helpen". Er wordt een gestage stijging van de verkoop cijfers verwacht. De vakbonden toonden zich gisteren tevreden over de steunverlening, die grotendeels voorbereid is door Van Aardenne's voorganger, Lubbers. De heer K. Bel, bestuurder van de Industriebond CNV, noemde het een zeer goede zaak voor de werkgele genheid in Limburg én Brabant (Hel mond en Oss). Hij had vertrouwen in het voortbestaan van Volvo Car; niet alleen omdat de Nederlandse staat over de brug is gekomen, maar ook omdat de Zweedse Volvo „er een paar lieve centen in heeft gestopt". Bondsbestuurders waren het met Van Aardenne eens, dat verlies aan arbeidsplaatsen met name bij de Volvo-vestiging in Bom „onverteer baar" zou rijn geweest. De regering wil de toch al zo sombere werkgele genheidssituatie in Limburg niet la ten verslechteren, schreef Van Aar denne gisteren in een brief aan de Tweede Kamer. Medewerking „Nu het voortbestaan is veiliggesteld gaat het erom het bedrijf weer ge zond te maken," aldus de bonden. Er wordt gerekend op medewerking van de overheid bij zaken als een betere organisatie van de arbeid bij Volvo, beperking van het ziektever zuim en verhoging van de produkti- viteit. De overheid heeft zich ervan verze kerd, dat ook het Zweedse moeder bedrijf zich een „offer" van tiental len miljoenen guldens getroost voor het voortbestaan van Volvo Neder land. Eerder al kwam de Nederland se regering met een steunbedrag van 100 miljoen gulden over de brug. Het nieuwe steunplan valt in twee onder delen uiteen: de overheid zal bijna 100 miljoen van het komend be drijfsverlies (in drie jaar 237 miljoen) voor haar rekening nemen en zal daarnaast voor ruim 80 miljoen gul den extra deelnemen in het aande lenpakket. Een kwart van het aande lenpakket was al in handen van het staatsbedrijf DSM. Nederland zal nu voor 45 procent deelnemen in het aandelenkapitaal, deels via DSM deels via de Nationale Investeringsbank. Bij het welslagen van de steunoperatie zal de oor spronkelijke verhouding (dus een kwart aandelen in Nederlandse han den, de rest bij Volvo-Zweden) her steld worden, aldus Van Aardenne. De samenstelling van de raad van commissarissen zal gewijzigd wor den. De raad telt nu zeven leden, vier namens Volvo-Zweden, twee namens DSM en één werknemerscommissa ris. Een van de twee DSM-commissa- rissen wordt vervangen door een re geringscommissaris. Bovendien komt er een waarnemer namens de regering. Deze waarnemer, in de per soon van topambtenaar J. A. M. Mol- kenboer, zal de vergaderingen van de raad van commissarissen bij wonen. Belangrijke bedrijfsbeslissingen, bij voorbeeld over fusie of ontslagen, moeten de instemming hebben van de zeven commissarissen. Bestuur- Trouw/Kwartet ps 17/rh 19 Na ingrijpen VS Van een onzer redacteuren AMSTERDAM Het geza menlijke besluit van het Ame rikaanse ministerie van finan ciën en de Federale centrale bank om zich niet langer afzij dig te houden van de ontwik kelingen rond de dollar, heeft de koers van de Amerikaanse munt krachtig omhoog gestuwd. In Amsterdam waar woensdag aan het eind van de dag 2,2325 voor een dollar was gegeven, werd 2,31 betaald Bankbiljetten doen nu 2.26 bij verkoop aan de bank en 2.36 bij aankoop tegen resp. 2.21 en 2,31 een dag eerder. In Frankfort was het herstel even eens opmerkelijk. Woensdag was de dollarkoers daar aan het slot DM 2.073 nadat eerder op de dag niet meer dan DM 2.065 was genoteerd. Gisteren kwam de Amerikaanse munt echter uit op DM 2,1485. Op merkelijk was verder dat de munt- eenheid die een „vluchthaven" bij uitstek is voor mensen of bedrijven die van hun dollars afwillen, de Zwitserse frank gisteren flinke ver liezen moest Incasseren. Wie van daag in Nederland Zwitserse fran ken voor handelsdoeleinden nodig heeft, betaalt 112,92 per honderd stuks waar hij gisteren nog 116,48 moest neertellen. Van onze Haagse redactie DEN HAAG Minister Van Aardenne (Economische Zaken) komt de autofabriek Volvo Car te hulp met vele tientallen miljoenen guldens. Voor het voortbestaan van de onderneming met 5500 werknemers in ons land is een van de grootste bedragen uitgetrokken, waarmee ooit een noodlijdende onderneming werd gesteund. der F. Westenbrink van de Industrie bond NW wees er gisteren op. dat de regeringswaarnemer de stemmen van de DSM-commissaris en dë rege ringscommissaris kan blokkeren. „Dat betekent, dat de regering een ongewenste beslissing kani voorko men," aldus Westenbrink, uia haar waarnemer kan de regering daarom een belangrijke rol spelen bij het „gezond maken" van Volvo. Minister Van Aardenne beklemtoon de gisteren op de persconferentie, dat de forse steun het bedrijf „door een dal heen moet helpen". Hij liet er geen twijfel over bestaan, dat over heidssteun niet mag leiden „tot kunstmatig behoud van een bedrijf zonder toekomstmogelijkheden". Van Aardenne: „De vooruitzichten van de automarkt geven ons hoop. Na een overgangsfase zal Volvo in staat zijn winst te maken." Volvo Car zal zich toeleggen op de produktie van het type 343. De pro- duktie van een ander type. 66. zal geleidelijk aan ingekrompen, en uit eindelijk worden stopgezet. Momen teel kan Volvo Car per jaar 60.000 auto's produceren en verkopen. Het ministerie houdt het voor moge lijk, dat de produktie de komende jaren oploopt tot 100.000 120.000. Oud-minister Lubbers van Economi sche Zaken heeft meer dan eens ver klaard, dat bij zo'n produktie de huidige werkgelegenheid behouden kan blijven. Het Zweedse moederbe drijf zal bulten ons land geen auto's vervaardigen in dezelfde klasse als de „Nederlandse Volvo", zo zijn de Nederlandse regering en Volvo over eengekomen. Om aan de maar steeds dalende dollarkoers een halt toe te roepen zullen de VS gebruik gaan maken van hun wisselkoersstabillsatie- fonds (omvang 20 miljard dollar). De Duitse Bundesbank heeft de Ameri kanen verder een krediet toegezegd. Naar verluid heeft het Amerikaanse besluit te maken met het bezoek van president Carter aan Saoedi- Arabië. De Saoedi's zouden sterk op een Amerikaans ingrijpen in de koers hebben aangedrongen, omdat hun olie tegen steeds maar minder waard wordende dollars verkocht werd. In Amerika wordt het tussen belden komen van regering en centrale bank algemeen gezien als een po- •ging een bodem te leggen in de koers. Maar, zo wordt opgemerkt, de oorzaken van die lage koers zijn niet weggenomen. Nog steeds kampt het land met een groot tekort op de betalingsbalans, met name door de omvangrijke invoer van olie. Voor de Westeuropese economie is het gunstig dat de waarde van de Amerikaanse munt voorlopig niet verder zakt naar onbekende diep ten. Nederlandse. Duitse of Franse produkten werden zo langzamer hand voor de Amerikanen onbetaal baar; bovendien werd de positie van West-Europa steeds moeilijker als met de Amerikaanse industrie ge concurreerd moest worden om or ders uit derde landen. Voor Ameri kaanse toeristen werd een verblijf in West-Europa zo duur. dat een verde re terugval in het aantal bezoekers goed mogelijk was. Daar staat dan tegenover dat de groeiende groep Nederlanders die de overkant van de oceaan bezoekt daar een steeds goedkoper vakantiegebied aantrof. De prijs van het goud is gisteren ongeveer zes dollar per ounce (31,1 gram) gedaald. Zo'n prijsbeweging is niet ongebruikelijk bij een herstel van de dollar. Woensdag kostte goud 172 dollar per ounce, wat sinds mei 1975 niet meer was voorge komen. KROMMENIE De acht van BV Gereedschapsmakerij „De Acht", die hun bedrijf al zeven jaar in tigen beheer uitoefenen, zijn tevreden. Het bedrijf kent sinds de oprichting een jaarlijkse Imzetstijging van ongeveer tien procent, het kapitaal is een veelvoud van wat er bij het begin was tn het inkomen van de acht eigenaren;werknemers ligt iets boven het CAO-loon voor gereed- ichapsmakers. Gelukkig zijn de acht met hun positie op het immateriële vlak. tees Bakker (52). een der vennoten legt: „we zijn nog steeds met z'n thten. Niemand heeft ooit te ken- len gegeven ermee te willen stoppen m naar een baas om te zien We »eten nu waarvoor we werken en dat lit zich in een grotere inzet, meer en tetere produkten en een zeer laag lekteverzuim".Hij verduidelijkt: ,toen we zo'n twee jaar bezig waren, leeft één van ons opgemerkt, dat terken voor jezelf een bevrijdend Jevoel geeft. Geen baas, die opdrijft if dreigt met ontslag, geen prikklok m kinderachtige reglementen. Re- Iels en voorschriften, waaraan werk levers zo hechten, ontbreken hier". fen positieve zaak vindt Cees Bak- ter ook, dat de verantwoordelijk- leid voor het bedrijfsgebeuren en de indere collega's groot is. „Regiemen en en voorschriften zijn hier vervan- len door verantwoordelijkheidsge- K>el en kritiek. En dat is mentaal n effectief", zo is de reactie op de imerking, dat een van acht er de tjes vanaf kan lopen. Ex-werknemers be acht zijn ex-werknemers (gereed- ehapsmakersi van de eind 1971 ge- loten blikfabriek Thomassen Sc fcnjverVerblifa in Krommenie. Met tan geld uit de afvloeiingsregeling herduizend gulden per man beslo ten ze hun vakkennis van (toen) ge middeld twintig jaar te bundelen in een eigen bedrijf, dat op 1 december 1971 officieel werd ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Gekozen was voor een besloten ven nootschap, waarin de werknemers ook de enige aandeelhouders zijn. Nieuwe werknemers zouden via een regelmatige toeslag aan aandelen worden geholpen, ontslagnemers zouden er zo spoedig mogelijk weer van worden ontdaan. Van Thomas sen Sc Drijver/Verblifa werd 80 pro cent van het machinepark uit de gereedschapsmakerij overgenomen en een deel van de bedrijfsruimte voor lange tijd gehuurd. „In plaats van een mooie auto kozen de acht met hun afvloeiingsgeld voor veilige werkgelegenheid" en „tot op de dag van vandaag hebben ze daar geen spijt van". Het eerste zei Cees Bak ker in 1971Jiet laatste zegt hij nu. „Kijk", zo vervolgt hij, „het is maar wat je je ervan voorstelt. Wat wij deden was in die tijd nogal onge woon. maar we hebben onze ver wachtingen nooit hoog opge schroefd, zodat tegenslag gemakke lijker kan worden verwerkt". Veel tegenslag gehad? Cees Bakker: „het gaat natuurlijk allemaal met vallen en opstaan. Persoonlijk vind ik 't wel meevallen. Wij doen nogal door dacht zaken. Risico's vermijden we' zoveel we kunnen. Je verdient dan door Henk Thomas Dit is het derde artikel in een serie van vier. Het laatste arti kel gaat over de schoenfabriek Helioform (voortgekomen uit het concern Bloch Sc Stibbe) die' in 1972 met steun van de over heid, een voormalige aandeel houder en met het eigen afvloei ingsgeld het experiment met zelfbestuur begon. weliswaar minder, maar je valt Je ook minder grote bullen. Tegenslag? Ja. helemaal in het begin raakte hier een ordertje van de PTT (ter waarde van elfhonderd gulden) zoek. Dat was toen een ramp. Ook is er eens iemand failliet gegaan, die bij ons in het krijt stond. Cees Bakker zegt zich intussen half zakenman, half ambachtsman te voelen. Aan een dergelijke schizofre nie lijden de overige zeven minder, zo valt uit de woorden van Cees Bakker op te maken. Hij zegt: „Als je samen een bedrijf moet runnen, treedt er vanzelf een selectie op. Ik ben de man geworden, die zich met de zaken is gaan bezighouden, ter wijl sommige anderen dat zakelijke juist zover mogelijk bij zich van daan houden." „De Acht" is volgens Cees Bakker financieel gezond. Er zijn reserves in allerlei potjes, terwijl het beginkapi taal van 32.000 gulden nu een veel voud waard is. „De Acht" wil metz'n achten blijven. Aan uitbreiden is geen behoefte, mede omdat men geen beroep wil doen op bankkre diet. Cees Bakker: „Je hoort hier Zaankanters, die een klein bedrijf groot hebben gemaakt, wel eens zeg gen dat groter niet hetzelfde is als leuker en dat het leven plezieriger is als je er zelf helemaal bij bent." Bij De Acht is men nog steeds te leurgesteld over de houding van de vakbonden bij de poging zelfstandig en onafhankelijk verder te gaan. Op de opmerking, dat bonden uiterst terughoudend tegen „bedrijven in eigen beheer" aankijken, omdat zoiets leidt tot concurrentie van ar beiders tegen arbeiders en omdat zo n bedrijf toch nooit opgewassen is tegen het groot-kapitaal, zegt Cees Bakker: „De bonden huldigen dat standpunt nog steeds en dat hebben we gemerkt toen we begon nen." Toen we steun, en dan vooral De werknemers/aandeelhouders van BV Gereedschapsmakerij „De Acht" in Krommenie. financiële steun, nodig hadden. Ue- is vankbondsgeld. van de leden af- het gaat om een experiment van ten de bonden het afweten. Hun komstig. te stoppen in risicodra- arbeiderszelfbestuur. En dat stelt antwoord was, dat het niet mogelijk gend kapitaal. Ze weigeren, ook als teleur

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 19