Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | 29 december 1977 | pagina 6

Ban over Spanje wordt niet ingetrokken

a

Wethouder Wallis de Vries
nieuwe staatssecretaris CRM

Haagse Elandstraat steeds meer 'racebaan'

REDAKTEUR (S)/VERSLAGGEVER(S)

Van Graafeiland
-weg bij ASWH

Sportagenda

UITGAAN

Oefenprogramma

1

Een historische ontmoeting in Toiedo

DONDERDAG 29 DECEMBER 1977

REGIO DEN HAAG

Trouw/Kwartet

DEN HAAG De bewoners van het
Zeeheldenkwartier In Den Haag zijn
allerminst te spreken over de ver
keerssituatie in hun wijk: volgens
hen begint de Elandstraat steeds
meer op een „racebaan" te lijken.
Vooral nu de wijk verrijkt is met de
demonstratieve fietsroute ls er spra
ke van toename van verkeer in de
Elandstraat. Het autoverkeer mijdt

de straten waar de route doorheen-
loopt, omdat daar niet „lekker"
doorgereden kan worden. „De sterk
toegenomen verkeersdrukte begint
de vorm aan te nemen van een blik
ken muur die het Zeeheldenkwartier
dwars doormidden snijdt," aldus de
Elandkrant, wijkkrant van het Zee
heldenkwartier. Er wordt op gewe
zen dat voetgangers steeds groter

problemen ondervinden bij het over
steken van de Elandstraat en dat tal
van voorzieningen voor de kinderen
steeds moeilijker bereikbaar wor
den. De wijkkrant wijst er verder op
dat ouders vaak gedwongen worden
om hun kind van en naar school te
brengen, uit angst voor ongelukken
op de Elandstraat.

DEN HAAO - Wethouder G. C. Wal
lis de Vries (lid van de WD en 41 jaar
oud) van openbare werken, verkeer
en vervoer gaat de Haagse gemeen
teraad verlaten. Gistermiddag werd
bekend gemaakt dat hij de nieuwe
staatssecretaris van cultuur, recrea
tie en maatschappelijk werk wordt
in het nieuwe kabinet van Van Agt
en Wiegel.

De heer Wallis de Vries is vanaf 1974
wethouder in Den Haag geweest, ter
wijl hij in 1970 als WD-raadslid zijn
entree maakte in de gemeenteraad.

Voor deze periode is hij werkzaam
geweest bij de PTT, waar hij o.m. de
functies van personeelschef, hoofd
afdeling formele en juridische aan
gelegenheden van de tele-communi-
catiesector en secretaris van de
hoofddirectie bekleedde. Onder de
portefeuille van zijn wethouders-
schap vielen ook de posten monu
mentenzorg, coördinatie van de bin
nenstad en het beheer van gemeen
telijke gebouwen. Naast zijn wethou
dersschap is de heer Wallis de Vries
tevens voorzitter van het Haags jon-
gerenparlement, lid van het dage
lijks bestuur van de Europese Bewe

ging en lid van het comité Dag van
Europa.

Wethouder G. C. Wallis de Vries

Brandweerbureaus

DEN HAAG Verschillende
raadscommissies van Den Haag
zullen volgend jaar een voorstel
gaan behandelen over de organisa
tie, de personeelsbezetting, de huis
vesting en de materiéle uitrusting
van de brandweer. In dit plan staat
onder meer de aanbeveling om de
brandweer in Den Haag vier hoofd
vestigingen te geven: naast de be
staande bureaus aan de Erasmus-
weg en Schenkkade moet er één
komen in de omgeving van het
stadhuis en één in de omgeving van
de Thorbeckelaan/Loosduinseweg.

Openbaar vervoer

DEN HAAG De openbaar ver-
voer-bednjven ln Den Haag en om
geving zullen tijdens oudejaars
avond en -nacht hun diensten be
perken. Om precies 20.30 uur begin
nen op alle lijnen van de HTM de
laatste ritten vanaf de beginpun
ten. Tussen 20 en 20.30 uur wordt
met minder wagens gereden. In de
nacht van oud en nieuw maakt de
HTM op een beperkt aantal lijnen
twee ritten in beide richtingen. Dit
zijn de lijnen, 3.4,6. 8.11.12.13.16.
23, 25 en 26. De eerste rit begint om
1 uur. de tweede om 1.45 uur. De
NZH laat alle ritten vervallen die
volgens de dienstregeling om 21
uur of later van de beginpunten
vertrekken. Op de meeste lijnen
van Westnederland valt het ver-
trektijdstip van de laatste rit tus
sen 19 en 20 uur. De laatste bussen
zullen de eindpunten om ongeveer
21 uur bereiken. De Nederlandse

De Zwervers beleefde afgelo
pen zaterdag toch nog een goede
dag Ondanks de afgelaste wed
strijd tegen Barendrecht bedroeg
de opbrengst uit entreegelden
zo n tien gulden. De toeschouwers
konden hun geld terugkrijgen.

Spoorwegen rijden na 20 uur
nagenoeg niet meer. Nadere infor
matie kan verkregen worden bij
het telefonisch informatiecentrum
voor het openbaar vervoer, tel. 070-
824141.

Rembrandt

LEIDEN In de filmzaal van het

stedelijk museum „De Lakenhal"
in Leiden wordt zaterdag de film
..Rembrandt schilder van de mens"
van Bert Haanstra vertoond. De
voorstellingen beginnen om 11 en
14 uur. Bij grote belangstelling kan
de film ook om 14.30 en 15 uur
gedraaid worden. De film is voor
alle leeftijden en duurt 20 minuten.
Toegang is gratis.

Bij de regioredaktie van TrOUW Den Haag
ontstaan vakatures voor

Binnen een jong ambitieus team van journalisten zoeken wij 2
redakteuren/verslaggevers (mannelijk/vrouwelijk) met al enige er
varing, die thuis zijn in de regio Oen Haag.

Zij zullen zich gaan richten op het landelijke zowel als regionale
nieuws in de Haagse agglomeratie.

Sollicitaties kunt u richten aan de algemene redaktiechef van Trouw b.v..
Postbus 859, Amsterdam. Telef. 020-913456 (toestel 742).

Inlichtingen: H. Hielkema, telef. 070-634030.

Zaterdag tweedeklasser ASWH
en trainer Leo van Graafeiland
zijn overeengekomen de verbinte
nis aan het eind van dit seizoen te
verbreken. Van Graafeiland is
momenteel aan zijn derde jaar bij
ASWH bezig.

Ook trainer Joop Molendijk en
derdeklasser Groote Lindt gaan
aan het eind van dit seizoen na
drie jaar uit elkaar.

3 en 4 januari: internationaal
zaalvoetbaltoernooi voor prof
clubs in sportpaleis Ahoy' te Rot
terdam. Aanvang beide dagen
13.30 ('s middags) en 19.30
('s avonds).

5 januari: NCRV-Minivoetbal-
show in sportpaleis Ahoy'. Aan
vang eerste wedstrijd 20.00 uur.

6, 7 en 8 januari: internationaal
zaalhockeytoemooi van HDM in
Den Haag. Aanvang vrijdag 18.30
uur, zaterdag en zondag 10.00 uur.

7 januari: internationaal zaal-
voetbaltoernooi van GOZ voor D-
adspiranten in sporthal De Groe
ne Olifant in Mijnsheerenland.
Aanvang 9.00 uur.

7 januari: nieuwjaarsprestatie-
lopen. In Zuiderpark te Rotter
dam van DEH en Metro over 3, 7
en 10 km, alsmede over 10 Engel
se Mijlen. Aanvang 13.15 en 14.00
uur. In Hoek van Holland over 2'h,
5 en 10 km. Aanvang 10.30 en
11.00 uur.

Opgaven voor deze rubriek, die
met ingang van vandaag elke
donderdag verschijnt, dienen ui
terlijk woensdag in ons bezit te
zijn. Gaarne vermelden: Trouw,
sportredactie, Postbus 948 te Rot
terdam.

FILMS

Film» in Den H*i|

APOLLO I Abba - de film; 3.4.15.7.15 9.30, vrij.
ook 24 u. al APOLLO 3: De reddertjes. 1 30.3 30
«45, 9 u. al ASTA: Star War*; 2.30, 7. 9 30, zo
1.30. 4, 7, 9 30 u. al. BIJOU: Nous irons tous au
paradia. 2. 7 30. 9 45. zo 2. 4 45. 7.30 9 45 u. 16 j.
CALYPSO The last remake of Beau Oeste; 2.15,
7 15. 9 30 ZO 1.45. 4.15,7.15. 9 30 u al CAMERA:
Jabberwocky; 2 15, 7 15. 9 30 oudejaar 2 15.
nieuwjaar 2 15. 4 30. 7.15. 9.30 u 12 J. CINEAC:
Modem Tunes; 7. 9 30 u ai CORSO: Soldaat
van Oranje. 2 30. 8.30 u. 12 J DE MIDI: Twee
door het dolle heen; vrij. 7 en 9 30, za gesloten,
zo 4.7. 9 30 u. 12 J. EURO CINEMA: Soldaat van
Oranje, 2 en 8. za.. zo en wo 4 en 8 u. 12 J.
METROPOLE I: Orca the KUler Whale. 2.6 45.
9 30 oudejaar 2 en 8.45. nieuwjaar 1.15,4.6.45 en
9 30 u METROPOLE 2: The spy who loved me.
1.15. 4. «45. 9.30 oudejaar 1 15. 4. 6 45 u 12 J
METROPOLE J: Annie Hall. 3 30, 6 45. 9 30,
oudejaar 3 30 en 6.45 u. 16 J METROPOLE 4:
Providence; 2,6 45.9 30, oudejaar 2.6.45. nieuw
jaar 1.15. 4. 6 45, 9 30 u 16 J METROPOLE S: The
Oentleman Tramp; 1.15. 4, 6.45. 9 30 oudejaar
1.15. 4. 6 45 u al. ODEON I De reddertjes. 1.45.
4 15. 6.45, 9 30 u al. ODEON 2: Wordt U al
geholpen, 2. 4 30. 6 45. 915 u. al ODEON 3: De
keerzijde van middernacht, 8 u IS j ODEON
Les vacances de m Hulot. 2 15. 4 45. 7 15 9 45 u.
al. OLYMPIA: Jaws; 2 en 8 u 12 J PASSAGE:
The spy who loved me; 1.15.4. 6 45. 9 30 u 12 J
ROYAL '76: Meisjes die "m er graag tussen
nemen; do., vrij en za. 2.7.9 30. ma 2 en 8. di. en
wo alleen 2. za en zo. 4.30 u 16 J ROYAL OP
ZOLDER The Stoner; do. vrlj en zo 2. 7. 9.30.
za. alleen 2. ma. dl. en wo. 2 en 8 u. 12 J STUDIO
2000: De reddertjes; 1.30. 3.45, 7 30. 9 30zo 1.30,
7.30 en 9 30 u al DE UITKIJK: De ene zingt, de
ander niet; 2. 7. 9.30 u. 16 J.
JEUGDMATINEES:

CINEAC: Herble gaat naar Monte Carlo; 1.30 en
3 30 u al DU MIDI: 20000 mijlen onder zee; 2.
zo 130 u. al. EURO CINEMA: Dik Trom weet
raad; za zo. en wo 130 u al. METROPOLE 3:
Tom en Jerry; 115 u. al ODEON 1: De Redder
tjes. 1 45. 4 15. 6 45 en 9 30 u al. ODEON 2:
Wordt U al geholpen. 2. 4 30. 6 45. 9.15 u. aL
ODEON 3: De fluit met de zes smurfen. 1. 3. 5 u
al STUDIO 2000: De reddertjes. 1.30. 3.45. 730.
9.30 zo 1 30. 7 30 en 9 30 u al

FILMS IN DELFT

DELFIA: Verdwenen ln de Bermuda Driehoek;
2.30, 7. 9 15 U 12 J. STUDIO D. A fistful of
dollars; 7 en 9.15 u. 16 j. Mary Popplns; 2 u. al.
FLORA: Superpret ln het Uefdesbed; 7.9.15,zo.
2.30, 7. 9.15 u. 16 J.

FILMS IN LEIDEN

LUXOR: Twee door het dolle heen; 2.7.9.30
zo 2.4.30.7 en 9.30 u. 12 J. CAMERA: Soldaat
van Oranje; 2 en 8 u 12 j. LIDO 1: The spy
who loved me. 2 30. 7. 9.15. zo 2.30. 4 45. 7 en
9.15 u 12 J. LIDO 2: De reddertjes; 2 30. 7.
915. ZO 2 30, 4.45. 7. 9.15 U. al. LIDO 3:
Rembrandt; 7 en 9.15, do, vr. ma en dl ook
14.30 u. 16 J. STUDIO: The last remake of
Beua Geste. 2.30, 7 en 9.15. zo 2.30. 4.45.7 en
9.15 u. al. TRIANON: Orca, the killer whale;
2.30, 7. 9 15. zo 2.30. 4 30. 7 en 9 15 u. 12 J.
REX. Through the looking glass; 7 en 9.15,
zo 4.45, 7 en 9.15 u. 16 J.

FILMS- IN ALPHEN

EUROCINEMA: The spy who loved me; 1.45,
6 45, 9 15 zo 1 45, 4 15. 645. 9 15 u. 12 J.
EUROCINEMA: Twee door het dolle heen. 2.
7. 9.30 zo 2. 4 30. 7. 9.30 u. 12 J. EUROCINE
MA 3: Herble gaat naar Monte Carlo. 2.15,
7.15. 9.45. zo 2.15. 4.45. 7.15 en 9.45 u. al.

Attentie; op oudejaarsavond zijn er geen
avondvoorstellingen, mits anders aange-

TENTOONSTELL1NGEN
DEN HAAG GEMEENTEMUSEUM, Stad
houderslaan 41, ma-zo 10-17, zo 13-17, wo 20-
22; muziek en kunsthistorische bibliotheek
en prentenkabinet, ma-vr 10-12 30 en 13.30-
17. wo ook 20-22: t/m 27 maart Plet Mondri
aan en de roem van een kunstenaar; t/m 8
Jan J C. J. van der Heijden, Lm 8 Jan
fotodocumentaire muziekinstrumenten Fi
lippijnen, tm 12 febr Haags schilder W1J-
r.and Nuyen MUSEUM BREDIUS Prinsen
gracht 6. ma-za 10-17. wo ook 20-22. zo 13-17.
MUSEUM VOOR HET ONDERWIJS Hem-
sterhuisstraat 2e en 154; ma-vr 10-17. za. zo
13-17 Vogels ln en om Den Haag. Nederland
en de Tweede Wereldoorlog. In de wereld
van Boedha. Mensen onder de Middernacht

zon. Spaanse landschappen en Mens en
Computer RIJKSMUSEUM MEEBMANNO
WESTREEN1ANUM, Prinsegracht 30. dl-za
13-17 zo en feestdagen gesloten; fra 7 Jan.
De balie ln beeld KOSTUUMMUSEUM Lan
ge Vijverberg 14. ma-zo 10-17, zo 13-17. wo
ook 20-22. t/m 5 febr Van New Look naar
Folklore. IDEA GALLERY, Lange Voorhout
25, dl-za 11-17.30; t/m 30 december. Kunst
als geschenk. PULCHRI STUDIO Lange
Voorhout, ma-zo 10-17. zo 13-17; t/m 8 Jan.
Geschiedenis van de Haagse kunstkring.
GALERIES VAN PULCHRI STUDIO. Lan-

plastGALERIE ARTA. Kazernestraat 58.

di-zo 15-22; t/m 2 Jan. Hans van Helden (tek.
ets. schild.). Anneke Valkenbrug (Ker).
HAAGSCHE KUNSTKRING, Denneweg 64.
10-16: Nieuwe leden tentoonstelling. GALE
RIE HET KUNSTCENTRUM. Molenstraat
16. ma-za 10-17: t/m 31 jan. Wintertentoon
stelling.

GALERIE NOUVELLES IMAGES. Westelnde
22. dl-za 11-17 t/m 25 Jan Peter Struljcken
(beelden, tekeningen). PANDER KUNSTCEN
TRUM, Wagenstraat 21. dl-za 10-18. do tot 21t/
m 29 dec Gilles Kallisvaart (plastiek, reliefs),
Barbara Oever (schilderijen). GALERIE
FLAMBARD, Laan van Meerdervoort 15. dl-za.
12-18: t/m 10 Jan René Wagemakers (tekenin
gen). KUNSTZAAL LES BEAUX ARTS, Noor-
deinde 113a. ma-za 10-16: Schilderijen en aqua
rellen 19e en 20e eeuw: t/m 13 Jan Romantlsche-
Haagsche-, Nabloei Haagsche School.

DELFT: STEDELIJK MUSEUM HET PBIN-

SENHOF, St. Agathapletn 1.
ma-za 10-17. zo en feestdagen 13-17, eigen col
lecte en t/m 29 jan Water als vijand, water als
vriend. DE VOLLE MAAN. Oude Delft 189. ma-
za 10-17. zo en feestdagen 13-17; t/m 22 Jan 2e
Delftse fotosalon. ABTSWOUDE, A. van der
Leeuwlaan 332, 9-22; t/m 1 jan. Adrian Stahlec-
ker (gouaches tekeningen). TTC, Technisch ten-
toonstelllngscentrum, Kanaalweg 4, ma-za 10-
17; t/m 29 april Moerdijkbrug; 1 t/m 4 Jan
Energie uit de zeebodem; t/m 30 december
Houdt u van hout.

RUSWUK: GALERIE ABTI SHOCK. School
straat 26. dl-za 10-17.30; t/m 5 jan. Kees Jan van

Kesteren (oUeverfschlld).

VOORBURG: MUSEUM SWANESTEYN, Her
enstraat 101, dl. do. za. zo 14-17; do 19-21; t/m 7
jan. Verkooptentoonstelling. AMBOBANK,

Parkweg 30. ma-vr 9-17, do 19-20.30; t/m 10 Jan
Van kaurischelp tot eurocheque.

DEN HAAG: DILIGENTIA: 14.30. Haags
Sprookjestoneel „De legpuzzel van Leopardo
HOT: 20.30 De Haagse Comedie „De Bulte
naar". CONGESGEBOUW: 20.15. Ton van Duin
hoven en Ina van Faassen „Volgend Jaar zelfde
tijd". CONGRESGEBOUW: 20.15 Paul van Vliet
„Van Pepijn tot PWA". THEATER PEPIJN:
20.30 Llselore Gerritsen, Ben van der Linden en
Lieven „Een klein concert 3". FRANK KOOM-
AN: 14.30 „Lomple. de lorrebeer". VOORBURG:
OUDE KERK, Herenstraat: 20.15 Wlm van der
Panne (orgel).

VRIJDAG 30 DECEMBER

DEN HAAG: KONINKLIJKE SCHOUWBURG:
20.15 De Haagse Comedie „Tweellcht" HOT:
20.30 De Haagse Comedie „De Bultenaar".
CONGRESGEBOUW: 20.15 Ton van Duinhoven
en Ina van Faassen „Volgend jaar zelfde tijd".
THEATER PEPIJN: 20.30 Llselore Gerritsen,
Ben van der Linden en Lieven „Een klein con
cert 3". CONGRESGEBOUW: 20.15 Paul van
VUet „Van Pepijn tot PWA". DILIGENTIA:
Haags Sprookjestoneel „De legpuzzel van Leo
pardo". FELICIA VAN DETH: 20.30 „Ruimte".
VOORBURG: 016: 21 Moeras. DE TOBBE: 20.30
Toneelgroep Centrum „Spiegels" DELFT:
STADSGEHOORZAAL: 19.30 Orkest van de
Stedelijke Muziekschool.

ZATERDAG 31 DECEMBER

DEN HAAG: Koninklijke schouwburg; 19.30 De
Haagse Comedie „Tweellcht". HOT: 19.30. De
Haagse Comedie „De Bultenaar". FELICIA
VAN DETH: 14.30 „De koningsdochter en het
tovermannetje".

ZONDAG 1 JANUARI

DEN HAAG: Congresgebouw: 20.15. Ton van
Duinhoven en Ina van Faassen „Volgend Jaar
zelfde tijd". DILIGENTIA: 14.30. Daniel Wayen-
berg (piano). FELICIA VAN DETHX: 14.30. „De
koningsdochter en het tovermannetje".

MAANDAG 2 JANUARI

DEN HAAG: KONINKLIJKE SCHOUWBURG:

20.15. Zuidelijk Toneel Globe „De Rovers".

Het oefenprogramma voor de,,
mende week ziet er als volgt f

Donderdag(heden); Kranenblj
Zwart Wit '28 (20.30), SHO-Exi
sior combinatie (20.00), DU^"
Loosduinen (18.45) en TSB-Vl^,
dingen (19.30).

Vrijdag: Spakenburg-Quick Ba a
(19.30; ter gelegenheid van injj
bruikname lichtinstallatie Sn
kenburg). .0'

Zaterdag: Spijkenisse-Neptu* i
(12.00), UVS-RCL (14.00), S»i i
Slikkerveer (12.30), Heinenoaen
Oud-Beijerland (14.30), ZBVH-lte
Voorne (14.00), ARC-Rohda im
(12.00). De Sleutels-RKWci;
(12.30), WFB-Stellendam (12.W
LRC-Asperen (12.00) en Piersl i
Zuidland (12.30). eg

t

Zondag: SVPTT-Haagse oef^J

meesters (13.00).

f'

Dinsdag: Tediro-RWH (20.| 1
Veerse Boys-Kozakken B<
(19.45), TOGR-Puttersh.
(19.30) en Meeuwenplaat-Sunlij
(20.30)

tADVERTENTIE

DINSDAG 3 JANUARI

DEN HAAG: KONINKLIJKE SCHOUWBURG:
20.15. Zuidelijk Toneel Globe ..De Rovers"
HOT: 20.30. Toneelgroep Centrum „Tussen de
middag en later op de avond". DILIGENTIA:
20.15 Vrouwencabaret o.l.v. Natascha Emanu-
els „Een traan voor elke roos".

WOENSDAG 4 JANUARI

DEN HAAG: KONINKLIJKE SCHOUWBURG:
20.15 Galas Karsenty Herbert „Le Scenario".
HOT: 20.30. Toneelraad Rotterdam „Broodspo
ren". DILIGENTIA: 12.45 Jantya de Smit (pla
no). DILIGENTIA: 20.15. Vrouwencabaret o.l.v
Natascha Emanuels „Een traan voor elke roos".
FRANK KOOMAN: 14.30. „De hippe kangeröe".
DELFT: ABTSWOUDE: 20. Tekstpierement
„Deusjevo".

ZOETERMEER: DE GRAANSCHUUR: 14. Jos
Spanbroek „De Weniboom".

DONDERDAG 5 JANUARI
DEN HAAG: HOT: De Nieuwe Komedie
„Gansch het Raderwerk". APPELTHEATER:
De Appel „Orestela". DILIGENTIA: Horst Lau-
benthal (tenor) en Frans Masslnger (plano).
ThcMer Pepijn: 20.30. Llselore Gerritsen, Ben
van der Linden en Lieven „Een klein concert 3".
Frank Koomao: 14.30. „De Klokkemuis".

LEIDEN: Leidse schouwburg: 20.15 The Brush
Theatre „Writer's Camp".

VRIJDAG 6 JANUARI

DEN HAAG: Hot. 20.30. De Nieuwe Komedie
„Gansch het Raderwerk". Dlligentia: 20.15. Fe
deratie Haags Amateurtoneel „Hamofest '78".
Congresgebouw; 20.15. The Anglo-American
Theatre Group „Hans the Witch and the Gob-
bin". Appelthcaicr: 19.30. De Appel „Orestela".
Theater Pepijn: 20.30 Llselore Gerritsen, Ben
van der Linden en Lieven „Een klein concert 3".
Theater in de Steeg: 20.30. Kabaret Blamlx „De
lucht in" Frank Kooman: 14.30 „De Klokke-
muls". Felicia van Deth: 20.30. „De ulzers".

VOORBURG: Theater de Tobbe: 20 30. Toneel
groep De Spiegel „Wachten op Godot".

LEIDEN: Leidsche Schouwburg: 20.15. Luc LutZ
en Simone Rooskens „Meneer Klibs en Ro
salie".

j"Den Haag: Schoolstraat
r^24, Leyweg 954; Winkel-
p centrum Leidsenhage;
ja Jasmijnhof 8 (donderdag- t
•j koopavond): Leiden:
-Haarlemmerstraat 163a-
^2 londerdag-koopavond) C

S 5

door M. Kopuit

De ban, die naar de legende wil, door rabbijnen in de vijftiende eeuw, zou zijn uitgesproken over
joodse bewoning van Spanje zal niet worden ingetrokken. Opperrabbijn Ovadia Yossef, die de
titel draagt Risjon LeZion (Eerste van Zion) heeft dat aan kardinaal Gonzales gezegd tijdens een
historische ontmoeting in Toledo.

De Santa Maria in Toledo

De ontmoeting vond plaats op uitno
diging van kardinaal Gonzales. De
Sefardische opperrabbijn van Israël
was in Spanje ter bijwoning van de
opening van de Joodse school. Deze
school in Madrid is de eerste afzon
derlijke Joodse school sinds in 1492
de Joden bij decreet van Isabella
van Castilië en Ferdinand van Ara-
gon werden verdreven. Naar schat
ting 150.000 Joden moesten Spanje
verlaten. Als straf voor Spanje zou
den de rabbijnen toen de banvloek
over het land hebben uitgesproken.

De Spaanse regering heeft het de
creet tot verbanning vah de Joden
de laatste jaren stelselmatig inge
trokken. In Madrid is een groeiende
Joodse gemeenschap, waarvoor
thans een moderne lagere en middel
bare school is gebouwd. Maar de
banvloek over Spanje bestaat nog
steeds. De Israëlische opperrabbijn
Ovadia Yossef heeft kardinaal Gon
zales te kennen gegeven, dat geen
Joodse geleerde bij machte is de ban
te niet te doen. Maar wel zei hij dat
de banvloek in de praktijk geen en
kele waarde meer heeft. De aanwe
zigheid van opperrabbijn Ovada
Yossef op Spaans grondgebied zou al
inhouden, dat de banvloek geen
kracht meer heeft.

De 8paanse autoriteiten hebben,
reeds voor zij het decreet tot verdrij
ving van de Joden introkken, al dui
delijk laten merken, dat zij het Jood
se bestaan als een cultuur-historisch
goed beschouwen Juist in Toledo,
waar het gesprek tussen kardinaal
Gonzales en Israëls opperrabbijn

Ovadia Yossef werd gehouden, komt
dat tot uitdrukking. In die plaats,
overlopend van de historische bouw
werken, zijn twee van de bijna vijf
eeuwen niet meer in gebruik zijnde
synagogen, als monumenten inge
richt.

Joodse naam

De naam Toledo, zou zelfs een Jood
se naam zijn. De Joden die de stad
gingen bewonen, noemden de plek
Toledot (stad der generaties). De eer
ste Joden zouden al zijn aangeko
men op de vlucht voor Nebukadne-
zar, na de verwoesting van de eerste
tempel. Nabijgelegen plaatsen gaven
zij de namen van thuis. Het Spaanse
Escalona zou zijn afgeleid van Aska-
lon. Maquada van Massada, Yepes
van Yoppe, Layos van LachlsJ.

Toledo werd in de Spaans-Joodse
gemeenschap een belangrijk cen
trum met vele nog steeds erkende
geleerden. De dertiende en veertien
de eeuw werden voor de Spaanse
Joden de gouden eeuwen. In die tijd
leefde In Toledo ook de medicus,
wijsgeer en dichter Jehoeda Halevi
(1075-1141) onder meer wereldbe
kend geworden door zijn Zionszang.
Het is een gedicht dat nog steeds
deel uitmaakt van de liturgie en in
het bijzonder wordt aangeheven op
Tisje BeAw. de dag waarop jaarlijks
de verwoesting van de tempel wordt
herdacht Het zou ook de dag zijn
waarop de laatste Joden Spanje in
1492 zouden moeten verlaten.

Jehoeda Halevi dichtte zijn Zions

zang in de tijd dat het Joodse be
staan in Spanje nog met gouden
schoentjes begaanbaar leek.

Tsion ge vraagt toch hoe 't gaat uw
geboeiden,

Die zoeken uw vrede, de rest van uw
kudde?

Uit West en uit Oost, uit 't Noorden
en Zuiden een groet.

Ontvang dan van ver en nabij, van al
uw zijden,

Een groet in verlangen geboden,
waar tranen uit druppen.

Geen Joden meer

Er wonen in Toledo, de stad waar de
hoogste katholieke prelaat van
Spanje en de Sefardische opperrab
bijn van Israël hebben gesproken
over het intrekken van de Joodse
vervloeking over Spanje, geen Jo
den meer. Zij werden het land uitge
jaagd en naar Toledo zijn zij nooit
teruggekeerd. Maar in de straten
van Toledo staan wel de richtings
borden met de tekst in het He
breeuws Beth Hakenesset - Synago-
ga. ZIJ wijzen naar de Juderla, de
vroegere Joodse wijk. Deze verkeert
nog vrijwel in de staat waarin de
Joden in 1492 haar hebben achterge
laten.

Maar van de tien synagogen die toen
bestonden, zijn nog maar twee over.
Deze worden door de Spaanse auto
riteiten gekoesterd en maken deel

uit van de bezienswaardigheden van
Toledo. Daartoe behoort ook het
huis van Samuel Halevi Aboelafia,
in 1361 op bevel van Pedro de Eerste
vermoord en voordien diens raadge
ver en minister van financiën Het
huis van Aboelafia is zoveel moge
lijk gebracht in de staat waarin deze
financier het bewoonde. Het is te
vens museum gewijd aan de werken
van Domenikos Thetokopoulos, be
kend geworden als de schilder El
Greco.

In de tuin van het huis zijn nog
zichtbaar de wat verscholen putten
die toegang gaven tot de catakom-
ben van Toledo. De gedwongen tot
het katholicisme overgegane Joden
zouden in die catakomben in het
geheim nog de Joodse eredienst
hebben aangehangen of een schuil
plaats hebben gezocht als de inqui
sitie op pad was. Samuel Halevi
Aboelafia was het die ppdracht gaf
tot bouw van de El Transito, de in
1357 gebouwde synagoge. Deze sy
nagoge zou de tempel van Salomo in
schoonheid moeten evenaren. Voor
de bouw van het bedehuis werden
uit Granada de mudejar, de islamie-
tische ambachtslieden aangetrok
ken. Het cederhout kwam uit
Libanon.

Versieringen

rs

Van buiten maakt de synagoge een
bescheiden indruk. De versieringen
binnen zijn daarentegen overweldi
gend. De binnenmuren zijn over
dekt met filigrainwerk. Vooral de
westelijke muur lijkt op een Moors
borduursel, afgewisseld met inscrip
ties in het Hebreeuws. Het borduur
sel bevat afbeeldingen van Pijnbo
men, wijnranken, bloemen, de wa
pens van Castllie en Leon, davids-
schilden en fantasieën. Op de nood-
muur is psalm 83:1-5 weergegeven
op de zuidmuur psalm 99.

De El Transito met haar uitbundige

schoonheid was bestemd voor^ai
Joodse notabelen uit Toledo,
Grote Synagoge, als monument
kend als de Santa Maria-Blanca
voor het gewone volk. Deze uit IV
daterende synagoge heeft een h
andere schoonheid. Het is haari
drukwekkende eenvoud gepal
gaande aan een excellente archif
tuur.

Evenmin als de El Transito is
Santa Maria groot van omvang. I-
meet maar 22 bij 17 meter. Daan
bevinden zich 32 sneeuwwitte
len, waarvan 24 vrijstaan en acht
4n de muren zijn opgenomen. Dfen
achtkantige pilaren zijn vervr
digd van baksteen en overdekt
ataurique, een bijzonder hed
stucco. De Santa Maria Blarfn
werd al in 1405 aan de Joodse
meenschap van Toledo onttrok^
om er een kerk van te maken. In
jaar joeg de priester Vincent Fer
na opzwepende predikaties, de n
sa naar de Grote Synagoge. rn
gevolg was dat 4000 Joden van T()6I
do tot het christendom overging
Nadien werd de synagoge verandfeti
in een kerk, vervolgens paardesj^.
tehuis voor lichtzinnige vrouwen
zo meer. In 1875 werd zij monumi

In Toledo hebben twee van de t
synagogen de eeuwen getrotsefE]
rc

Twee synagogen, die naar het wofc
van een tijdgenoot „Zo schoon i
als nergens anders." Toledo is th
geworden tot een pleister- en
pelgrimsplaats voor hen die
bezinning zoeken en de schooi
op zich willen laten inwerken
twee als monumenten behoudei
nagogen. Bezinning op het verli
zochten daar ook kardinaal Goi
les en opperrabbijn Ovadia Yi
op het moment van zijn verbli
Toledo de enige Jood. Ma/1
vloek over Spanje kon hi diet
nemen.