Drie uur durende film
over tsarenfamilie
s
1
u
Zeskamp uit Schotland
In de mangel
Veel Britse spelers in Amerikaanse produktie
VARA zendt
'Putten' toch
uit op tv
WOENSDAG 28 DECEMBER 1977
RADIO EN TELEVISIE
Trouw/Kwartet
saSDA
TV-COMMENTAAR
C' '-f -
jgii Hü HIT 1
De kerstliederen zijn weer
verdwenen uit 's werelds duistere
wolken. Toch hoorde lk gisteren bij
de KRO radio nog het „Stille nacht
heilige nacht". Daarop rijmt de
regel „Heil en vree wordt gebracht".
De KRO heeft zich daarmee
gisteren Indringend bezig gehouden
In programma's, die van 's morgens
voor acht uur tot ln de late middag
duurden. Het ging telkens over
mensen, die wat men noemt „ln de
mangel" zitten. Mensen die tussen
de wal en het schip zijn geraakt.
Eerst dacht lk. moeten we daar nou
een hele dag naar luisteren? Maar de
uitzendingen volgende begreep ik:
ja dat moet. We worden door radid
en televisie dagelijks op de hoogte
gesteld van de nood en de ellendd ln
de derde wereld. Maar wat mankeert
er allemaal aan onze eigen
samenleving ln Nederland? Komen
de mensen daarin tot hun recht?
Om vijf uur, toen het programmh
was afgelopen, heb lk het toestel
afgezet. Tientallen mensen, die ln de
verdrukking zitten, had ik van hun
zorgen horen vertellen. Alle mensen
voor wie. wat het kerstevangelie
noemt „geen plaats is in de
herberg".
Werksters, die 's avonds scholen
schoonmaken, portiers die tot diep
ln de nacht moeten werken; kunnen
die nog een normaal gezinsleven
lelden? Ouders met een driftig kind,
wat moeten die beginnen? Een
medlsch-opvoedkundlg bureau
inschakelen? Ach. vaak sturen ze Je
daar ook met een kluitje in het riet.
Ik kan nog wel een eindje doorgaan
met opsommen. Met de
eenzaamheid van de
alleenstaanden, met hen die
werkeloos zijn of arbeidsongeschikt
Met ons belastingstelsel dat de
zwakken in de samenleving het
zwaarste treft
Het was een programma, waarin Je
tijdens de uitzending rechtstreeks
contact kon opnemen met de KRO
Ik heb dat gedaan, en voor het eerst
ln mijn leven. Tijdens de uitzending
kreeg ik namelijk een telefoontje
van een gemeenteraadslid uit
Rotterdam. Hij vertelde mij van een
vrouw uit Tel Aviv die haar zieke
zuster in Rotterdam verpleegt. De
genezing duurt wat langer dan de
artsen voorspelden. Maar de
verblijfsvergunning in ons land van
die zuster uit Tel-Avlv loopt hall
Januari af en kan niet worden
verlengd. Tenminste, dat zegt de
vreemdelingendienst van de
Rotterdamse politie.
Het ging over twee zusters van
boven de zeventig jaar. Geld
vroegen ze niet, want ze konden het
allemaal zelf wel betalen. Maar ja,
de verblijfsvergunning was
afgelopen. Ik dacht, nu bel ik de
KRO, want hier zit ook een „mens ln
de mangel". Prompt kreeg lk
antwoord. Ze wisten me precies te
vertellen waar ze terecht konden
voor juridisch advies Inzake het
vreemdelingenrecht. Met Pasen wil
die vrouw uit Tel Aviv beslist weer
ln Israël zijn. Is onze politie nog zo
genadig, dat ze nog een paar
maanden mag blijven om haar
zuster te verplegen? Is er nog een
plaats voor haar ln onze herberg? Of
gaat zij „in de mangel"?
Jac. B.LooiJen
Janet Suzman en Tom Baker als tsarina Alexandra en de monnik
Ras poe tin.
Van onze radio- en tv-redactle
HILVERSUM De NCRV zendt
vanavond de drie uur durende bio
scoopfilm uit over de laatste tsaren
familie, Nicolaas en Alexandra. De
film dateert van 1971 en geeft een
dramatisch beeld van de laatste epi
sode van het leven van het gezin
Romanow Deze eindigt met de ab
rupte executie van de tsarenfamilie
op 16 Juli 1918.
Het is niet de bedoeling van de ma
kers geweest om een historische re
constructie te geven. Deze vormt
echter de achtergrond van het dra
matische levensverhaal De basis
vormt de roman van Robert K. Mas
sie, die niet de enige ls geweest die
zich ln dit thema heeft verdiept Aan
heel wat schrijvers, filmers en dra
maturgen heeft de Russische ge
schiedenis stof geleverd. Niet zo lang
geleden kwamen nog fragmenten
van de ondergang van de tsarenfami
lie voor ln de televisieserie Fall of
eagles.
Hoofdpersonen zijn de tsaar, zijn
echtgenote, hun vier dochters en een
zoon (kroonprins Alexis) van wie de
ernstige bloederzlekte waaraan hJJ
UJdt zijn ouders grote zorg geeft. De
spil Is Nicolaas. hard en conservatief,
maar een goed vader. Zijn echtgeno
te. een Duitse prinses, stond bekend
als een overheersende en overgods-
dlenstige vrouw, die sterk onder in
vloed stond van de monnik Raspoe-
tin, de kwade genius aan het hof.
Daarnaast ls het optreden te zien
van politici die de macht ln handen
krijgen, zoals Lenin, Trotsky. Ke
renski en Btalln.
Als de revolutionairen de macht ln
handen hebben worden de tsaar en
zijn familie gevangen genomen. Van
hem wordt geëist dat hij afstand
doet van de regering. HIJ kan daar
echter niet toe besluiten. Hij ls zeer
overtuigd van zijn hoge roeping en ls
niet bij machte geweest zijn volk dat
voor een groot deel zeer arm was, cn
van wie de meesten lijfeigenen wa
ren van een kleine groep machtheb
bers, naar een betere toekomst te
lelden.
De revolutionaire regering die in
middels de macht in handen heeft
gekregen wil de gevangen tsarenfa
milie naar Moskou overbrengen. Het
transport stagneert en als de witte
legers de tsarenfamilie willen bevrij
den wordt het gezin in Jekatarlnen-
burg vermoord.
Hoewel Nicolaas en Alexandra een
Amerikaanse speelfilm ls doen er
bijna uitsluitend Engelse acteurs en
actrices aan mee. De rol van Nico
laas heeft Michael Jays ton en die
van Alexandra Janet Suzman. Fiona
Fullerton is Anastasla. Enkele ande
re spelers zijn: Harry Andrews. Tom
Baker. John McEnery, sir Michael
Redgrave en Eric Potter.
Filmer Is Freddy Young, die oscars
kreeg voor Lawrence of Arabia, doc
tor Zhlvago en Ryan's Daughter. Re
gisseur Is Franklin J. Schaffner, be
kend van films als PapUlon, De pla
neet van de apen en Patten.
Speciaal vandaag
In Van Gewest tot gewest
een terugblik op drie reportages
die in 1977 werden uitgezonden.
De eerste gaat over de kunstga
lerie aan- de kippelijn in Lunte-
ren, de tweede over het 125 jaar
oude stoomgemaal van Rijn
land, de derde over Zaltbommel.
waar de restauratie van de St.
Maartenskerk is begonnen.
Ned. 1/19.04
De derde aflevering van de
IKON-jeugdserie Kon Hesi
Baka over Suriname.
Ned. 2/19.04
Kenmerk brengt de eerste
van twee films over de groeien
de beweging ten behoeve van de
armen binnen de r.k. kerk in
Latijns-Amerika. De eerste film
speelt zich af in de Colombiaan
se hoofdstad Bogota.
Ned. 2/19.20
De NOS kocht de Zweedse
film Het komt allemaal wel in
orde waarin een multinational
sluit en de arbeiders geen ver
vangend werk kunnen vinden.
Ned. 1/20.00
Vanavond zendt de NCRV de
drie uur durende Amerikaanse
film Nicolaas en Aleksandra uit.
Ned. 2/20.30
De nieuwe minister-presi
dent Dries van Agt op de koffie
bij Karei Prior in Kom er maar
eens bij.
Hilv. 1/8.45
De laatste maanden van het
jaar is een proza- en poëzie
programma van Henny Ori en
Siem Vroom.
Hilv. 2/21.15.
International Jazz Festival
Laren 1977 met presentator Mi-
chiel de Ruyter.
Hilv. 2/22.15.
Van onze radio- en tv-redactle
HILVERSUM - Het ligt nog steeds
ln de bedoeling van de VARA om de
documentaire over Putten op televi
sie te brengen op vrijdag 30 de
cember.
De VARA-voorzitter houdt bij deze
beslissing vast aan de reeds beken
de argumenten, namelijk dat het
drama van Putten een nationale
zaak is waar het Nederlandse volk
onvoldoende kennis van heeft. Voor
zitter Kloos gelooft dat Juist zo'n
documentaire heel gezond kan wer
ken. HIJ trekt de vergelijking door
naar de film over het KZ-syndroom
„Weet Je waarom lk huil?". Daar
waren oorspronkelijk ook weerstan
den tegen, maar achteraf gezien
hebben veel mensen zich door het
zien van de documentaire van opge
kropt leed kunnen bevrijden.
Wel zal aan het eind van het pro
gramma een hulpteam aanwezig
zijn om mensen die opbellen te
woord te staan. Een dergeUjke
maatregel zou toch al worden geno
men omdat het een gevoelig liggend
programma is.
In Putten zijn de laatste handteke
ningenacties georganiseerd om de
documentaire niet te vertonen. Aan
kranten worden advertenties aange
boden om de VARA te bewerken
van uitzending al te zien.
RADIO-EN TELEVIStEPROGRAMMAS
Op Oudejaarsavond brengt de NCRV-televisie de in het Schotse Aviemo-
rc opgenomen Zeskamp special op het scherm. Hier de Nederlandse
ploeg, bestaande uit oud-topsporters, vooraan Nico Spits (links) en Nico
Chitiakis. Tweede rij van links naar rechts Rudie Bakker, Joan Haanap-
pel, Anton Geesink, Ada Kok, Eddy Verheijen, Atje Keulen-Deelstra,
Arie Klein en Jan Janssen. Boven Eis Vcentjer-Spruit, presentator Dick
Passchier en Eddy Pieters-Graafland (top).
Radw vandaag
HILVERSUM I (209 m ea FM-kanalea)
TROS 7 00 Nieuws 7 02 (S) Rustig bijko
men. 7.30 Nieuws. 7.41 Aktua ochtendeditie.
8 30 Nieuws 8 38 Gymnastiek voor de huiv
vrouw 8 43 (S) Kom er maar eens bij. ge
sprek en klassieke muuek. 10 00 (S) Wat zeg
je me nou 1 1030 Nieuws. 10.33 (S) Toer-
jj toernee 11.43 (S) Café-chantanL 12.26
Mededelingen voor land- en tuinbouw. 12.30
Nieuws 12 41 (S) Aktua II. 13.00 (S) Tros per
troika 13 30 (Si Sport na sport, kinderpro
gramma. 14 00 (Si Specialiteiten 8 la carte.
Klassieke verzoekplaten 13.00 (S> Als dat
zou kunnen, verzoekplaten (15 30-1532
Nieuws) 16.30 (S) Kernpunt, gesprekken.
OVERHEIDSVOORLICHTING: 17.20 Ne
derland en de derde wereld. NOS: 1740
Nieuws. TROS: 17.32 (S) Aktua-magazine.
P P 11.19 Uitzending van DS"70. 18 30
Nieuws. TROS: 18.41 (S) De verhalen van
Virgilius, vervolgverhaal. 18.45 (S) Michel
en Louis, licht muziekprogramma. 19.05 (S)
Hartje Amsterdam, gevarieerd programma.
2200 (S> Een mondje Frans, muziek en
informatie uit Frankrijk. 2240 Nieuws.
22.40 (S) Aktua TV. 23.00 (S) Kruis en moL
23.53-24 00 Nieuws.
HILVERSUM II (402 m en FM kalen) VA-
RA 7 00 Nieuws 7.11 Ochtendgymnastiek.
7 20 In de Roode Cirkel nieuwsprogramma.
(800 Nieuws) 8 50 Ombudsman 9.00 Even
muziek. NOS: 9.20 Wat heeft dat kind*,
pedagogische rubriek. 9.35 Waterstanden.
VARA. 9.40 Lichte grammofoonmuziek.
10.00 Radioweekblad. (11.00 Nieuws.) 11.30
De Franse opera (gr.) 12.00 Katwijk - Cen
traal: gesprekken. 13.00 Nieuws. 13.11 Din
gen van de dag. 13.30 Stoomradio. 16.00
Nieuws 16.03 Bettics ochtend Hoofdzaak
is dat men blij is met deze wereld, hoorspel.
16 35 Lichte grammofoonmuziek 17.00 (S)
Metro pole Orkest R.V.U.: 17.35 Alternatie
ve geneeswijze (4 tevens laatste uitzen
ding). VARA: 17.55 Mededelingen. 18.00
Nieuws 18.11 Dingen van de dag 18.25 (S)
Tussen start en finish: sportprogramma.
19 30 (S) De laatste maanden van het jaar in
Eoza cn poëzie. 21.40 (S) Omroep orkest:
issieke muziek. NOS: 22.15 (S) Internatio
naal Jazz Festival Laren 1977. 23.00 (S) Met
het oog op morgen. 23.55-24.00 Nieuws
HILVERSUM III (445 m en FM-kanalen)
KRO: 7.02 (S) Drie op je boterham. 9.03 (S)
Pep op drie. 11.03 (S) Drie draalt op verzoek:
verzoekverhalen. 12.03 (S) Drie tussen de
middag. 14.03 (S) De Theo Stokkink-show
waarin vanaf 16.03 Actualiteiten. NOS:
18.03 De vacaturebank. 18.10 (S) Top Hon
derd 0.02 (S) NOS-Jazz. 2.02 (S) MuzekuuL
3.02-7.00 (S) De achternacht
HILVERSUM IV (FM-Kanalen) NCRV:
7.00 Nieuws. 7.02 Het levende Woord. 7.08
(S) Te Deum Laudamus. 7.30 (S) Preludium.
9.00 (S) Ongehoord. 10.00 (S) Jubiluemcon-
ccrt 11.40 (S) Platennieuws. 12.00 (S)Tafel-
muziek. 14.00 Nieuws 14.02 Verhalen uit de
wereldliteratuur. 1440-17.00 (S) Werther,
van Massenet
TV vandaag
NEDcniANOi
15.30 AVRO: Be
16 25 NOS: Sesamstraat
18.55 Journaal
19.04 Van gewest lot geweet
19.50 PP.: IMzendkig van de CPN
20.00 NOS: Het b
tIJ
21 JO I
2240 Ska*} Sport
22.45 Journaal
NEDERLANOII
16.15 TELEAC: Natuurkunde (4)
16.45 NOS: Toeheteche Tpe
1845 Journaal
18.04 IKON: Kon haai baka-kom gauw terug.
16.29 Kenmerk
20.00 NOS: Journaal
2045 SOCUTERA:Een film van de Nederlandse
organisatie voor internationale
Ontwikkelingssamenwerking NOVIB
20.30 NCRV: Nicolaas en Aleksandra. apeetfitm
23.30 Tot bestuit
2345 NOS: Journaal
1263: „Als je denkt, dat je met mij de
kachel kunt aanmaken, moet je eer
der beginnen met houtjes hakken,
makker," snauwde SUmen Knoet,
die niet veel vertrouwen scheen te
hebben in de gezichten, die hij om
zich heenzag. „Vertel 'es op, kaste
lein: hoe ben Je er in geslaagd zóveel
geboefte en drek uit de goot in één
bierhuis bij elkaar te krijgen? En
verklaar mij dan bovendien maar 'es
even ln wat voor een ellendig drank-
hol ik hier verzeild ben geraakt
„GU zijt ln de Swarte Piraet, edele
,heer," antwoordde de waard, die
zich weer achter tapkast terugge
trokken had. „De Swarte Piraet is
een eerste klas lokaal, waar het goed
toeven ls temidden van louter goede
vrienden en waar een nette bedie
ning U borg staat voor prima verver
singen tegen billijke prijs." „Loop
naar de pomp met Je billijke prijs. Ik
heb geld zat," gromde SUmen.
„Schenk de mannen hier een dubbe
le brandewUn in op mijn rekening!"
Toen wierp de schurkachtige
Knoet een buldel rinkelende goud
stukken op tafel en de waard van de
Swarte Piraet schonk klokkend de
glazen vol„Ahazo zo .1
wel welgrinnikte SUmen
Knoet. „Dit is dus die beruchtllS
Swarte Piraet, dat meest ellendig,
en stinkende boevenhol van hénoj
Gravendrecht." Hij keek de aaijet
wezigen één voor één diep ln de oge^
en siste: „En julli zijn nét het soor
gespuis, dat ik nodig heb. Als Jullli
handig weten om te springen met di dt
menselijke lichaamslengte, dan b£ e
taal ik dat met kostbaar GOUD!" -t vo
Meteen voegde Heintje Haak zidna
bU SUmen Knoet en fluisterde veel no
zeggend: „Als de edele heer bedoell
■dat we iemand een kopple kleine
motten maken, dan kan hU op onwl'
rekenen. Voor GOUD doen wlge
ALLES -de
-15-
„Ja. Ik wil Je op geen enkele wijze in
ongelegenheid brengen, maar Ful-
lerby kan zijn werk beslist niet meer
aan. Dat was al een hele tijd dulde-
lijk te merken, en lk heb hem nu
ontslagen. De tuinman die lk in
dienst zal nemen heeft een gezin, en
lk zal een woning voor hem moeten
vinden. James kon Je deze portiers
woning alleen aanbieden omdat
Fullerby een eigen huls had in het
dorp."
Emmeline leek volkomen verbUs-
terd.
„Maar, Arnold, ik woon hier nu al
zestien jaar. Ik had nooit ge
dacht
„Dat moest je nu dan maar wel
doen. Mocht Je enige twijfel hebben
omtrent de Juridische kant, laat ik
je dan geruststellen. Er bestond
geen overeenkomst wat betreft de
portierswoning, en huur heb Je er
nooit voor betaald."
„Nee," zei Emmeline. En dan. nadat
zij neven gezwegen had, „James was
een heel goede broer."
HU bleef op zUn plaats staan, don
ker afstekend tegen de zonnige tuin.
„Je had geen contract, en Je betaal
de geen huur. Wat er aan meubilair
is, was, geloof lk, door James in het
huis gezet en aan Jou uitgeleend."
„Sommige van de meubels zUn van
mij."
„OngetwUfeld. Maar Je kunt Je er
niet op beroepen dat Je het huis
ongemeubeld gehuurd hebt. Je kunt
je ln feite helemaal niet beroepen op
een huurovereenkomst. James heeft
je hier laten wonen omdat iüj het
huis toch niet nodig had voor een
tuinman. Ik weL"
Emmeline's handen lagen nog
steeds gevouwen ln de schoot van
haar blauwe werkjurk. In haar wijd
open ogen lag nog steeds die verwar
de blik die hij zo bespottelUk vond
voor een vrouw van haar leeftijd.
Het leek wel alsof zij helemaal niet
begreep waarover hU het had. HU
ging wat luider spreken.
„Zoals ik al zei, wil ik je niet in
ongelegenheid brengen. Je zult
waarschijnlijk even naar iets anders
willen uitkijken. Ik zou willen voor
stellen dat je op kamers gaat wonen
in Embank of ergens anders waar
het je zou schikken HU zweeg
omdat zij het hoofd schudde.
„Nee, dat zou ik liever niet doen."
„Nou, het ls niet rrüjn bedoeling je
de wet voor te schrijven."
ZU keek hem recht ln de ogen en zei:
„Het gaat niet om Fullerby en de
nieuwe tuinman, nietwaar Arnold?
Het gaat om Edward. JU wilt niet
dat Edward hier ls."
„Ik vind het volkomen ongepast dat
hij hier is."
„Dit is altijd zUn tehuis geweest,
Patricia Wentworth
A. W. Sijthoff - Alphen
Arnold. En dat zou het nog zUn als
James niet gemeend had dat hU
dood was."
Zijn koele beheersing liet hem in de
steek.
„Burlingham heeft hem dat rent
meesterschap gegeven met het voor
opgezette doel om mij in verlegen
heid te brengen! Dat zal wel zijn
ordinaire idee zijn van een grap!
Haal het zwarte schaap van de fami
lie bij je binnen en poot hem neer
vlakbij de deur van je buurman!
Van zo iemand kan je nu eenmaal
niets anders verwachten, maar ik
moet zeggen, Emmeline, dat ik ver
baasd sta dat JU Je leent tot een
dergelijke schandalige manoeuvre^
Waar je zo'n genegenheid voor Edwir
ward schijnt te hebben, behoor Jfapi
eigenlijk ln te zien dat je er heivve
helemaal geen dienst mee doet her»e^
zo op de voorgrond te schuiven ei f
zodoende allerlei dingen op te rakee*
len die maar beter vergeten moeste! 01
worden. Als je echt wat om hetfn.
geeft kan je hem beter aanradei
maar ergens anders heen te gaan.'lert
Zij bleef hem strak aankijken. cho
„En als hij dat deed?" ac
„Dan zou dat heel wat beter voa b<
hem zijn. Als hij ergens heen ginjhe
waar niemand hem kende zou hins
een nieuw leven kunnen beginneriKei
en niemand zou zich afvragen waages
hij geweest is of wat hU gedaaig r
heeft in de laatste vijf jaar. Terwijert
hier ,n.
Hij hief zUn hoofd op met een bew^nc
ging die zijn profiel sterk deed uifadi
komen. „Waarom moet lüj hier U»ert
rugkomen, waar de een na de andei da
aan komt dragen met een nieuwst
schandalige theorie als verklarin6ei<
voor zijn langdurige afwezigheid: p
Burlinghams opzet is duidelijk g%n.
noeg. Hij weet hoe ik over hem denk
en om het op zUn eigen ordinair!*
wUze te zeggen, wil hij mij „een loei
draalen." Maar wat is Edwards bdH
'weegreden en wat is die van jou? iW
zeg je nogmaals, ik neem het niet, ei I
als hij hier komt, moet jU weg!" I
olg|ï
vanlë, 23. bloeiwijze, 25. bUbelj
figuur
26. edelknaap, 27. een der afmetiaeil1
gen, 29. niet harde slag, 30. plaats if1 r:
Gelderland, 31. godin van de toorrffc
33. Oriënt Express (afk.), 34. water irde
Friesland, 35. vertegenwoordiger. 10
Verticaal. 1. veter, 3. voertuig, #uv
toiletartikel, 5. aandoening, 6. troMf^
7. muzieknoot, 9. tweetal, 11. machPm
tiging, 13. voelspriet, 15. meisjeaM1
naam, 19. slim, 20. lnsekt, 22. kraak!100
been vis, 24. opgeld, 25. plaats
Zeeland, 27. watering, 28. roem, 32^k'
meisjesnaam. !on
Oplossing vorige puzzel
Horizontaal. 2. hUswerktulg, 6. na
schrift (afk. Lat.), 8. boom, 10. teken
in de dierenriem, 11. maestro (afk.),
12. graaf werktuig, 14. strekking, 16.
werktuig, 17. rode Spaanse wijn, 18.
loot, 19. vers, 21. plaats ln Pennsyl-
Hor.
Vert.
1
1 flamingo
2
2 lamoen
3
3 Amoer
4
4 moed
5
5 Ier
6
6 nn
7
7 oleander
i8
12 i.e.
9
11 ara
10
10 bron
11
9 arend
12
8 ironie
